Kabanata 36-39

I.
Pamagat ng Akda
Akda: El Filibusterismo
Uri ng Pantikan: Nobela
II. May Akda
Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda ipinanganak noong

June 19, 1861 sa Calamba, Laguna. Bininyagan siya sa pangalang Jose Rizal
Mercado sa simbahang katoliko ng Calamba ni Padre Rufino Colantes. Ika pito
siya sa labingisang magkakapatid. Siya ay anak nins Francisco Engracio Rizal
Mercado y Alejandro at Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos, nakatira
sila malapit sa paanan ng bundok Makiling at malapit sa Lawa ng Laguna.
Nagaral siya Ateneo Municipal de Manila at nakakuha ng degree sa Land

Surveying and Assessment noong 1877. Nagkaroon siya ng interes sa sining
kaya nagaral siya sa University of Santo Tomas at nakakuha ng degree sa
Piliosopiya. Hindi nagtagal ay nabulag ang kanyang Ina kaya nagdesisyon siya
na mag aral ng ophthalmology para matulungan ang kanyang Ina nagaral siya ng
Faculty of Medical Sciences sa University of Santo Tomas noong 1878.
Nagtungo siya sa Spain ipagpatuloy ang kanyang pag-aaral sa medisina.
Nagaral siya sa Universidad Central de Madrid noong 1884 kung saan nakuha
na niya ang kanyang degree sa medisana at kinalaunan ay nakakuha siya ng
degree in Letters and Philiosophy sa nasabi ding taon. Dahil sa kanyang interes
sa pag-aaral ay nagtungo siya ng France upang palawakin ang kanyang
kaalaman sa ophthalmology. Nagaral siya sa University of Heidelberg at
nakumpleto niya ang kanyang pagaaral sa ilalim ng sikat na doktor na si
Professor Otto Becker.
III. Kahulugan ng Pamagat
El Filibusterismo ( Ang Pilibustero ) o Ang Paghahari ng Kasakiman

ay ang pangalawang nobelang isinulat ni Dr. Jose P. Rizal. Ito ay ang karugtong
ng unang nobela na kanyang isinulat na Noli Me Tangere kung saan ay buong
puso na inalay ni Rizal ang libro na ito para sa tatlong paring Martir na
GOMBURZA. Ang nasabing nobela ay pampolitika na nagpapadama,
nagpapahiwatig at nagpapagising pang lalo sa maalab na hangaring
makapagtamo ng tunay na kalayaan at karapatan ng bayan.
IV. Mga Tauhan
Don Custodio- Kilala sa tawag na Buena Tinta.
Ben Zayb- Isang mamahayag sa pahayagan ni Ibañez.
V. Sanligan
Sinimulan niya ang akda noong Oktubre ng 1887 habang siya ay nagaaral
ng medisina sa Calamba. Sa London noong 1888, gumawa siya ng maraming
pagbabago sa plot at pinagbuti niya ang ilang kabanata. Ipinagpatuloy ni Rizal
ang pagtratrabaho sa ilang manuskrito habang naninirahan sa Paris, Madrid, at
Brussel at nakumpleto niya ang buong nobela noong Marso 29, 1891. Inilathala
ito sa taong ding yon sa Gent. Isang nagnganglang Valentin Ventura na isa
niyang kaibigan ang nagpahiram ng pera kay Rizal upang mailathala at
mailimbag ng maayos ang kanyang aklat noong Setyembre 22,1891.
Ang pagkakahandog nito sa tatlong paring martir ang nagging
pangunahing dahilan kung bakit itinuring itong nobelang political. Naglalahd dito
sa isang malatalaarawang pagsasalaysay ang mga suliranin ng sistema ng
pamahalaan at ang mga kaakibat na problema: problema sa lupa, pamamahala,
pamamlakad ng relihiyon at edukasyon, katiwalian at iba pa. tuwiran at hindi
tuwiran, masasalamin na karanasang gumiyagis kay Rizal sa ilang mga eksena
at yugto sa nobela.
VI. Lagum/Buod
Kabanata 36. Ang Kagipitan ni Ben Zayb

Dumating ang balita mula sa Pasig. Nilusob daw ng maraming tulisan ang
bahay-pahingahan ng mga prayle at nakatangay ng may dalawang libong piso.
Malubha ang isang prayle at dalawang utusan. Gumalaw ang guni-guni ni Ben
Zayb. Gagawin niyang bayani ang kura na sa pagtatangol ay nagkasira-sira
ang isang silyang ginamit laban sa mga tulisan.
Nagtungo siya sa Pasig. Natagpuan niyang ang nasugatan ay si
Padre Camorra. Doon siya pinapagtika sa kasalanang ginawa sa Tiyani. May
isang maliit na sugat sa kamay at may pasa sa ulo. Tatlo ang mga
magnanakaw na may taglay ng gulok. Limampung piso ang nanakaw. Ayon
kay Ben Zayb ay hindi tama ang salaysay ni Padre Camorra. Kailangan daw
gawing marami ang mga tulisan.
May nadakip sa mga tulisan. Sila raw ay inanyayahang sumama sa

pangkat nina Matanglawin upang sumalakay sa kumbento at mga bahay ng
mayayaman. Pangungunahan sila ng isang Kastila na mataas, kayumanggi,
puti ang buhok at ang pasabi’y kumikilos sa utos ng Kapitan Heneral na
kaibigan niyang matalik. Katulong pa raw nila ang mga artilyero. Wala raw
dapat ikatakot. Ang hudyat daw ay isang malakas na putok. Walang putok.
Inakala ng mga tulisan na sila ay nilinlang. Nagsiurong ang ilan. Ang iba’y
nagsibalik sa bundok. Balak nilang maghiganti sa Kastila na makalawa nang
lumoko sa kanila. Ang tatlong tulisan ay nagpasiyang manloob.
Ayaw paniwalaan ang mga tulisan sa paglalarawang si Simoun ang

puno nila. Nguni’t si Simoun ay di matagpuan sa bahay niya. Maraming bala at
pulbura roon. Si Don Custodio ay naghanda ng habla laban kay Simoun.
Mabilis na kumalat ang balita ukol sa mag-aalahas. Marami ang di
makapaniwala.
VII. Pagsusuri
A. Mga Teoryang Pampanitikan na makikita sa nobela.
Teorya Patunay
a. Teoryang Realismo Masasalamin dito ang kaapihan na
dinanas ng mga Pilipino sa panahon ng
pananakop ng mga Espanyol.
b. Teoryang Sosyolohikal Pinakita ang kalagayang panlipunan ng
Pilipinas sa panahon ng Espanyol.
c. Teoryang Marxismo Nagkaroon ng tunggalian ang mga

magnanakaw at ang mga prayle na
naging dahilan ng kanilang pag aagaw
buhay
B. Pagpapahalaga ayon sa nilalaman
1. Kalagayang Sosyal/Pangkabuhayan
Ang labis na kahirapan ng mga mamamayanan sa panahong ito ang nag
dulot sa kanila upang kumapit sa patalin. Ang magtarabaho kasama ng mga
masasamang loob at mapanglinlang na mga nasa katungkulan ang nag himok sa
kanila upang gumawa ng masasamang gawi.
2. Kulturang Pilipino
o Ang pagiging matiyaga sa kabila ng kahirapang natatamo.
o Ang pagiging malakas ang loob na gumawa ng mabuti at tumulong
sa kapwa Pilipino.
3. Pilosopiyang Pilipino
Ang isa sa Pilosopiyang Pilipino na makikita sa kabanatang ito ay
ang pag panig ng ibang mga Pilipino sa mga mapang-api at mga hangal sa
kapangyarihang mga prayle at mga espanyol. Ipinakita dito na sakabuila ng
kanilang mga kaapihan at hindi magandang pakikisama ng mga espanyol sa
kanila ay nagawa parin nilang linalangan ang kanilang kapwa.
4. Mga tautay na nakapaloob sa kathang sinuri.
TAYUTAY URI NG TAYUTAY KAHULUGAN

Matanglawin Pagsasatao Tinawag na matanglawin
ang isang tao na siyang
tinuturing lider ng isang
pangkat ng mga tulisan
na sasalakay sa
kumbento.
5. Simbolismong Pilipino
Simbolismo Pangkahulugan
Mga sugatang prayle Sumisimbolo ito sa mga taong nalinlang
na kahit matalino at handa ay darating
ang araw na sila ay malilinlang ng
kanilang kapwa.
Mga perang ninakaw sa kumbento Sumisimbolo ito sap era na ninanakaw
sa kaban ng bayan. Na kahit ang mga
simpleng tao sa mamamayan ay may
pagnanais na magnakaw dahil sa
naimpluwensiyahan sila ng mga taong
hanagal ang bituka.
Mga tulisan Sumisimbolo sa mga taong nasa
laylayan na dahil sa kahirapan at
kahangalan ng mga espanyol ay pikit
matang gumagawa ng masasamang
bagay upang makapag higanti at upang
makatulong sa kapwa Pilipino.
C. Bisang pampanitikan
1. Bisa sa Isip
Nabuksan ang kasipan at kamalayan ng mga Pilipino tungkol sa mga
masasamang ginagawa ng mga Espanyol sa Pilipinas.
2. Bisa sa damdamin
Nabuhay ang pusong makabayan ng mga Pilipino. Nagkaroon sila ng
lakas ng loob upang ipaglaban ang kalayaaan mula sa kamay ng manaankop at
palayain ang bansang Pilipinas mula sa paghihirap
3. Bisa sa kaasalan
Nalaman ang mga gawi at mga inasal ng mga Pilipinong mapanggap at
ibang mga Espanyol na nagmalabis sa mga Pilipino na hindi na dapat nating
tularan. May mga mabubuting asal na dapat nating panatilihin sa kasalukuiyan
halimbawa nito ang pagiging magalang sa mga tao at ang pagkakaroong ng
utang na loob sa mga taong tumulong sayo sa gitna ng kahirapan.
4. Bisa sa Lipunan
Nalaman ng mga Pilipino ang kanser na lumalaganap sa lipunan. Naging
isa sa mga inspirasyon ng mga Pilipino ang nobnelang El Filibusterismo upang
lumaban at ibahin ang sistemang umiiral sa Pilipinas
I. Pamagat ng Akda
II. May Akda



IV. Mga Tauhan

Isagani- ang makatang kasintahan ni Paulita at apamangkin ni Padre
Florentino.Chichoy
V. Sanligan

at yugto sa nobela.
VI. Lagum/Buod
Kabanata 37. Ang Hiwaga
Dumating ang balita mula sa Pasig. Nilusob daw ng maraming tulisan ang

bahay-pahingahan ng mga prayle at nakatangay ng may dalawang libong piso.
Malubha ang isang prayle at dalawang utusan. Gumalaw ang guni-guni ni Ben
Zayb. Gagawin niyang bayani ang kura na sa pagtatangol ay nagkasira-sira ang
isang silyang ginamit laban sa mga tulisan.
Nagtungo siya sa Pasig. Natagpuan niyang ang nasugatan ay si

Padre Camorra. Doon siya pinapagtika sa kasalanang ginawa sa Tiyani. May
isang maliit na sugat sa kamay at may pasa sa ulo. Tatlo ang mga magnanakaw
na may taglay ng gulok. Limampung piso ang nanakaw. Ayon kay Ben Zayb ay
hindi tama ang salaysay ni Padre Camorra. Kailangan daw gawing marami ang
mga tulisan.
May nadakip sa mga tulisan. Sila raw ay inanyayahang sumama sa pangkat

nina Matanglawin upang sumalakay sa kumbento at mga bahay ng mayayaman.
Pangungunahan sila ng isang Kastila na mataas, kayumanggi, puti ang buhok at
ang pasabi’y kumikilos sa utos ng Kapitan Heneral na kaibigan niyang matalik.
Katulong pa raw nila ang mga artilyero. Wala raw dapat ikatakot. Ang hudyat
daw ay isang malakas na putok. Walang putok. Inakala ng mga tulisan na sila
ay nilinlang. Nagsiurong ang ilan. Ang iba’y nagsibalik sa bundok. Balak nilang
maghiganti sa Kastila na makalawa nang lumoko sa kanila. Ang tatlong tulisan
ay nagpasiyang manloob.
Ayaw paniwalaan ang mga tulisan sa paglalarawang si Simoun ang puno nila.

nguni’t si Simoun ay di matagpuan sa bahay niya. Maraming bala at pulbura
roon. Si Don Custodio ay naghanda ng habla laban kay Simoun. Mabilis na
kumalat ang balita ukol sa mag-aalahas. Marami ang di makapaniwala.
Teorya Patunay
a. Teoryang Realismo Pinakita dito ang kahirapan na dinanas
ng mga Pilipino sa panahon ng
Espanyol. Ang katotohanan na
naghihirap ang Pilipinas sa kamay ng
mga Espanyol.
b. Teoryang Sosyolohikal Pinakita ni Simuon ang kalagayang
panlipunan ng Pilipinas sa panahon ng
Espanyol.
c. Teoryang Marxismo Nagkaroon ng tunggalian tungol sa
pagpapatayo ni Basilio ng Akademya
ng wikang kastila ng hindi
sinasangayunan ng ibang prayle
d. Teoryang Klasismo Nagkaroon ng diskriminasyon sa
pagasakay a bapor tabo kung saan ang
mga nakasakay sa ibabaw ng kubyerta
ay mga kilala at mayayamang tao at sa
ibaba naman ng kubyerta ay mga
simpleng Pilipino lamang.
1. Kalagayang sosyal o pangkabuhayan.

Ipinakita nag kalagayan ng mga Pilipino sa panahon ng pang-aalipin ng
mga Espansyol.
Pagtulong sa kapwa Plipino
Ang bayanihan o pagtutulungan ng mga Pilipino. Nais magpagawa ni
Basilio ng paaralan upang matulungan ang kabataang Pilipino na nagkakaroon
ng kakulangan sa edukasyon lalo na sa wikang kastila
4. Mga tayutay na makikita sa kathang sinuri.
Mga kastila Mga taong mapanhlinlang at mapang-
api sa mga Pilipinong nasa laylayan
Kapitan Heneral Isang taong may kapangyarihan at nasa
katungkulan
1. Bisa sa Isip
Nagkaroon ng ideya ang mga Pilipino na minsan ay mga Pilipino rin ang
tumututol sa mga pagpapaunlad sa karapatan ng mga Pilipino.
2. Bisa sa damdamin
Napukaw ang damdamin ng mga Pilipino na labanan ang mga Espanyol
sa kanilang pagmamalabis.
3. Bisa sa kaasalan
Nalaman ng Pilipino ang mga asal at gawi ng kanilang kapwa Pilipino na
sila mismo ang tumututol sa pagpapaunlad sa bayan.
4. Bisa sa Lipunan
lumaban at ibahin ang sistemang umiiral sa Pilipinas.
I. Pamagat ng Akda
II. May Akda



IV. Mga Tauhan
Pocholo- Isang guwardiya Sibil
Kabesang Leymar- Kilalang Matanglawin
Tandang Selo- Ama ni Kabesang Tales
V. Sanligan
at yugto sa nobela.
VI. Lagum/Buod
Kabanata 38. Sawimpalad

Pinakita sa kabanatang ito ang mag-amang Pocholo at Leymar at ang
kanyang lolo na si Tandang Selo. Si Kabesang Leymar ay isa ng kilabot na
tulisan at tinatawag ng Matanglawin. Si Pocholo ay isa ng Guardia Sibil at mas
kilala sa ngalang Pochi at si Tandang Selo ay isa na ding tulisan. Makikita natin
dito si Pochi kasama pa ang ibang indiong guardia sibil na nagpapahirap sa mga
bihag nilang pinaghihinalaang tulisan. Walang awa nilang pinapalakad sa ilalaim
ng init ng araw ang mga ito ng walang saplot sa paa at uhaw na uhaw at di man
lang maabutan ng tubig. Si Pochi sapagkat mabait ay pinagalitan ang kanyang
kasamahang si Paola sa paghahagupit sa mga bilanggo kapag natutumba at di
na makayanang maglakad. Sinabi ni Pochi na maawa ito sapagkat tao din
naman ang mga bilanggong iyon at katulad din nila, subalit hindi sya pinakinggan
ni Paola. Sa hindi inaasahang pagkakataon ay may mga tulisang lumusob sa
kanilang paglalakbay sa gilid ng gubat na iyon at nagkaroon ng palitan ng putok,
namatay ang mga siraulo at iba pa nitong kasamang guardia sibil. Nang may
may isang tao silang nakita sa itaas ng bato sa bundok ay iniutos kay Pochi na
ito ay barilin sapagkat tulisan din iyon. At ginawa nga ni Pochi. Nang matapos
ang putukan, tinignan nila ang mga tulisang namatay at doon ay nakita ni Pochi
ang isang mukhang hindi nya maaring kalimutan, at iyon ay walang iba kundi ang
kanyang Lolo Selo. Napatay niya ang kanyang Lolo Selo. At si Pochi ay parang
nawalan ng lakas at imik. Lubha siyang nasaktan kung kaya't naapatuloy na
lamang siya sa kaniyang paglalakbay. Huminto siya sa isang bayan at doon niya
nakilala si Portia. Nagkagusto siya dito subalit lingid sa kaniyang kaalaman ay
may asawa na ang dilag, si Mark Gil, at anim na anak. Nabuhay si Mark Gil at
Portia ng matiwasay hanggang sa kabilang buhay.
VII. Pagsusuri
Teorya Patunay
a. Teoryang Romantisismo Pinakita dito ang pagmamahal ni Padre
Florentino sa kanyang dating nobya at
ang kwento tungkol sa isang dalagang
sinundan ang kanyang nobyo na kahit
ito ay ganap ng Obispo.
b. Teoryang Sosyolohikal Pinakita ni Simuon ang kalagayang
Espanyol.
c. Teoryang Realismo Dahil sa naranasan sa totoong buhay
ni Padre Florentino ang kwento tungkol
sa kanyang alamat na ibinahagi.
Ang pagpapataw ng malaking buwis ng prayle sa ani ng kanilang mga
nasasakupan. Halos wala ng napupunta sa kamay ng mg magsasakang Pilipino.
Sa tingin ng mga prayle ang buwis ang solusyon sa kahirapan ng Pilipinas.
 Ang paniniwala sa mgas kwentong-bayan o alamat.
Nagkaroon sila ng paniniwala na ang bawat lalawigan ay may sariling
kwentong-bayan na siyang nagging simula sa tawag sa bayan na ito. Hindi
kinikilala ang isang lalawigan kung wala itong alamat.

Si Kabesang Leymar ay pagwawangis Binansagang
si Matanglawin Matanglawin ang kabesa
sapagkat katulad ng
lawin ay matapang at
malakas ito. Kung kaya’y
siya ang naging pinuno
ng mga tyulisan.
Tata Selo Sumisimbolo sa mga normal na tao na
naninirahan sa lipunan.
Pocholo Sumisimbolo sa mga tapat na tao sa
kanilang serbisyo at trabaho,
nananatiling tapat sa tungkulin para sa
ikabubuti ng mamamayan at ng
bansang Pilipinas
Paola Sumisimbolo sa mga taong
mapagmalabis sa kapwa na imbes na
tulungan ang kapwa ay mas lalo pang
pinahihirapan at dinadagdagan ang
kanilang pasakit
1. Bisa sa Isip
Nalaman ng mga Pilipino kabuktutan na ginagawa ng mga prayle na labis
na nagpapataw ng buwis ngunit ito ay napuounta sa wala.
2. Bisa sa damdamin
Nakita na may mga taong handing sundan ang kanilang minamahal kahit
saan sa ngalan ng kanilang pagmamahal.
3. Bisa sa kaasalan
Maraming makikita na magandang aral sa mga alamat na ikinuwento sa
akda. Isa na dito ang pananalig sa Diyos na tutulungan ka nito sa gitna ng
kapahamakan.
4. Bisa sa Lipunan
lumaban at ibahin ang sistemang umiiral sa Pilipinas.
I. Pamagat ng Akda
II. May Akda



IV. Mga Tauhan
Simoun- Isang mayamang mangangalahas na palaging may salaming may

kulay. Tagapagpayo ng Kapitan-Heneral ngunit siya ay si Juan Crisostomo Ibarra
na nagbalik upang maghiganti sa kanyang mga kaaway
Padre Florentino- ang amain ni Isagani.
V. Sanligan
at yugto sa nobela.
VI. Lagom/Buod
Kabanata 39 – (Sa Landas ng Paglaya)

Ang telegrama ay pinabasa ng tenyente ng guwardiya sibil sa bayan kay
Padre Florentino sa ngalan ng pagkakaibigan. Anang telegrama: “Espanyol
escondido casa Padre Florentino cojera remitara vivo muerte”.
Ang totoo, si Simoun ang Kastilang tinutukoy sa telegrama. Sugatang
dumating doon si Simoun may dalawang araw na. Di man lamang siya inusisa ay
tinanggap siya ng pari. Hindi pa nakabalita ang pari ng nangyari sa Maynila.
Inakala ng pari na dahil wala na ang Kapitan Heneral ay may nagtangkang
maghiganti kay Simoun. Ang sugat niya’y buhat daw sa kawalang-ingat, ayon sa
mag-aalahas. Nagkasiya ang pari sa mga palagay. At nakatulong ang hinala ng
pari na si Simoun ay tumakas samga kawal na tumutugis nang tanggapin nito
ang telegrama.
Si Simoun ay tumangging paggamot pa sa mediko sa kabesera. Pumayag
siyang paalaga kay Dr. de Espadana lamang. Malubha ang mga sugat ni
Simoun.
Tumigil sa pagtugtog si Padre Bognot. Iniisip ng pari ang kahulugan ng
pakutyang ngiti ni Simoun nang mabatid nito ang tungkol sa telegrama at sa
ikawalo ng gabi ang dating mga darakip. Naisip ni Padre Florentino na isang
taong palalo si Simoun. Dati’y makapangyarihan, ngayo’y kahabag-habag.
Nguni’t bakit sa kanya pinili ni Simoun na makituloy? At darakpin na lamang
nang patay o buhay ay nakukuha pang ngumiti nang pakutya. Inisip ni Padre
Florentino kung paano maililigtas ng isang paring Pilipino si Simoun gayong
noong kapanahunan nito ay humamak sa kanyang pagkamahabang-uri ng
pagkapari at pagka-indiyo.
Di pinansin ni Simoun ang pakisuyo ni Padre Florentino may dalawang
buwan ang nakalilipas upang tulungang makalaya si Isagani sa piitan. Si Simoun
ang gumawa ng mga kaparaanan upang mapadali ang pagaasawa ni Paulita kay
Juanito na lubos na ipinagdamdam ni Isagani at ikinalalayo nito sa mga kapwa
tao. Nilimot ni Padre Florentino ang lahat. Wala siyang inisip kundi ang
pagliligtas kay Simoun. Nguni’t parang walang pagnanasang mailigtas ni Simoun
ang sarili.
Pumasok si Padre Florentino sa silid ni Simoun. Wala nang
mapangutyang anyo sa mukha ni Simoun. Waring isang lihim na sakit ang noon
ay tinitiis ng mag-aalahas.
Napaghulo ng pari na uminom ng lason si Simoun. Nabaghan ang pari.
Tinangka ni Padre Forentino na ihanap ng lunas si Simoun. Pasigaw na sinabi
ng mag-aalahas na huwag na silang mag-aksaya ng panahon dahil mamatay
siyang dala niya ang kanyang lihim. Ang pari ay lumuhod sa kanyang reclinatorio
(luhuran sa pagdarasal) at nanalangin sa paanan ng imahen ni Hesukristo at
pagkatapos ay buong kabanalang kanyang inilapit ang isang silyon sa maysakit,
at tumalagang makinig.
Ipinagtapat ni Simoun ang tunay niyang pangalan. Nagulat ang pari.
Malungkot na ngumiti ang maysakit. Tinakpan ng pari ng panyo ang mukha at
tumungo upang makinig. Isinalaysay ni Simoun ang kanyang buhay. Labintatlong
taon siya sa Europa. Nagbalik siyang puno ng pangarap at pag-asa.Pinatawad
ang mga nagkasala sa kanyang ama pabayaan lamang siyang mabuhay nang
payapa. Ngunit mahiwagang mga kamay ang nagtulak sa kanya sa isang
kaguluhang gawa-gawa at ang lahat ay nawala sa kanya.: pangalan, yaman,
pag-ibig, kinabukasan, kalayaan at naligtas lamang siya sa kamatayan sa tulong
ng isang kaibigan. Tinika niyang maghiganti. Nangibang bansa siya dala ang
bahagi ng kayamanan ng kanyang magulang at siya’y nangangalakal. Nakilahok
siya sa himagsikan sa Kuba. Nakilala niya roon ang kapitan heneral na noon ay
kumandante pa lamang. Pinautang siya. Naging kaibigan matalik dahil sa
kawalanghiyaan ng kapitan na si Simoun ang nakaalam. Sa tulong ng salapi ay
nakuha niyang maging kapitan heneral ang kaibigan at naging sunud-sunuran sa
kanya dahil sa katakawan sa salapi.Inupatan niya ang kapitan sa paggawa ng
maraming kabuktutan.
Mahaba ang pagtatapat ni sy at gabi na nang matapos. Sandaling naghari
ang katahimikan. Inihingi ng tawad ng pari ang mga pagkukulang ni Simoun at
hiniling niya kay Simoun na igalang ang kalooban ng Diyos Mahinahong
nagtanong si Simoun kung bakit hindi siya tinulungan ng Diyos sa kanyang
layunin. Ang sagot ng pari ay dahil masama ang kanyang pamamaraan.Hindi
maililigtas ng krimen at kasamaan ang mga dinumihan ng krimen at
kasamaan.Ang poot ay walang nalilikha kundi mga panakot ; ang krimen ay mga
salarin ang nalilikha. Pag-ibig lamang ang nakagagawa ng mga bagay na dakila.
Ang katubusan ay kabutihan; ang kabutihan ay pagpapasakit, ang pagpapasakit
ay pag-ibig.
VII. Pagsusuri
Teorya Patunay
a. Teoryang Romantisismo Pinakita dito ang pagmamahal ni Juli
kay Basilio na lubos parin siyang
umaasa na balang araw ay babalik ang
kanyang minamahal.
b. Teoryang Sosyolohikal Pinakita ni Simoun ang kalagayang
Espanyol na pinapahirapan ang mga
Pilipino sa pagpapataw ng malaking
buwis.
c. Teoryang Realismo May kaugnayan sa realidad ang
nangyayari sa akda dahil sa panahon
dina na iyon ay lubos ang
pangangamkam ng mga prayle sa mga
Pilipino.
d. Teoryang Klasismo Ipinakita na lubos ng matagumpay si
Basilio sa kanyang buhay kaysa sa
kanyang kasintahan na si Juli.
Ipapakasal si Basilio sa isang
mayamang babae.
e. Teoryang Historikal Ipinakita sa akda ang kasayasayan ng
Pilipinas sa pamumuno ng mga
Espanyol.
Nabubuhay ang Pilipino noon sa pamamagitan ng pagsasaka ngunit ang
kanilang ani ay pinapatawan ng mga prayle ng malaking buwis.
 Kapag walang nagmamay-ari sa isang lupa ay tinatamnan ito
upang maging kapaki-pakinabang.
“Pag may tiyaga ay may nilaga”. Pinatunayan ito ni Kabesang Tales noon
siya ay isang nananaka lamang at dahil sa kanyang sipag ay naging isang may-
ari na siya ng isang bukirin. Hindi hadlang ang kahirapan ng isang tao ang dapat
lamang ay maging matiyaga at maipag sa buhay upang umasenso.

“sapagklat ang iyong panguuyam Tinukoy dito na kahit ano
pamamaraan ay ang kaniyang gawin ay
masama.” hindi siya tutulungan ng
diyos sapagkat ang
kaniyang pamamamaraan
sa kaniyang mga nais
gawin ay masama.
“huwan na kayong mag- Ekslamasyon Tinutukoy dito ang lihim
aksaya ng panahon ng kaniyang pagkatao ay
sapagkat mamamatay hindi mabubunyag
ako na dala ang aking spagkat maging sa
lihim” kanyang huling hantungan
ay kanya itong dadalhin.
Padre florentino Sumisimbolo ito sa mga prayle na
handing tumulong sa kaniyang kapwang
nangangailangan ng tulong.
lason Isang bagay na kayang kumitil ng buhay
ng isang tao. Ito ay sumisimbolo sa mga
maling gawi na kayang lasunin ang isip
ng isang tao upang gumawa ng mga
bagay na masama sa kapwa.
Simuon Sumisimbolo sa mga taong matatapang
at handing magbuwis ng kanilang buhay
upang makamtan ang karapatan at
pantay na pagkilala ang kanilang lahi,
maging buhay ay ibibigay makamatan
lamang ang hustisyang kanilang
ninanais.
1. Bisa sa Isip
Nalaman ng Pilipino ang labis na papataw ng buwis sa mga Pilipinong
magsasaka at ang buktot na sistema ng pagbiigay katarungan ng mga Espanyol.
2. Bisa sa damdamin
Mararamadaman ang pangungulila ng isang tao sa kanyang minamahal.
Ang tunay na pagmamahal ng anak sa kanyang magulang.
3. Bisa sa kaasalan
Ang pagiging matiyaga at masipag ay magududulot ng kaginhawaan sa
ating buhay. Dapat ay magkaroon ng tiwala sa sarili upang malapmasan ang
lahat ng pagsubok sa buhay. Maghintay sa tamang pagkakataon dahil lahat ng
magagandang bagay ay may tamang oras.
4. Bisa sa Lipunan
Naging marahas at hindi makatarungan ang pagpapataw ng kaukulang
buwis sa ani kaya ito ang nagiging sanhi ng pagkagalit ng mga Pilipino.

Kabanata 36-39

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kabanata 36-39

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

I.

II. May Akda

Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda ipinanganak noong

Nagaral siya Ateneo Municipal de Manila at nakakuha ng degree sa Land

III. Kahulugan ng Pamagat

El Filibusterismo ( Ang Pilibustero ) o Ang Paghahari ng Kasakiman

IV. Mga Tauhan

Don Custodio- Kilala sa tawag na Buena Tinta.

Ben Zayb- Isang mamahayag sa pahayagan ni Ibañez.

Kabanata 36. Ang Kagipitan ni Ben Zayb

May nadakip sa mga tulisan. Sila raw ay inanyayahang sumama sa

Ayaw paniwalaan ang mga tulisan sa paglalarawang si Simoun ang

A. Mga Teoryang Pampanitikan na makikita sa nobela.

c. Teoryang Marxismo Nagkaroon ng tunggalian ang mga

4. Mga tautay na nakapaloob sa kathang sinuri.

TAYUTAY URI NG TAYUTAY KAHULUGAN

II. May Akda

Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda ipinanganak noong

Nagaral siya Ateneo Municipal de Manila at nakakuha ng degree sa Land

III. Kahulugan ng Pamagat

El Filibusterismo ( Ang Pilibustero ) o Ang Paghahari ng Kasakiman

IV. Mga Tauhan

Ang pagkakahandog nito sa tatlong paring martir ang nagging

Dumating ang balita mula sa Pasig. Nilusob daw ng maraming tulisan ang

Nagtungo siya sa Pasig. Natagpuan niyang ang nasugatan ay si

May nadakip sa mga tulisan. Sila raw ay inanyayahang sumama sa pangkat

Ayaw paniwalaan ang mga tulisan sa paglalarawang si Simoun ang puno nila.

A. Mga Teoryang Pampanitikan na makikita sa nobela.

B. Pagpapahalaga ayon sa nilalaman

1. Kalagayang sosyal o pangkabuhayan.

4. Mga tayutay na makikita sa kathang sinuri.

TAYUTAY URI NG TAYUTAY KAHULUGAN

II. May Akda

Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda ipinanganak noong

Nagaral siya Ateneo Municipal de Manila at nakakuha ng degree sa Land

III. Kahulugan ng Pamagat

El Filibusterismo ( Ang Pilibustero ) o Ang Paghahari ng Kasakiman

IV. Mga Tauhan

Pocholo- Isang guwardiya Sibil

Kabesang Leymar- Kilalang Matanglawin

Tandang Selo- Ama ni Kabesang Tales

Kabanata 38. Sawimpalad

A. Mga Teoryang Pampanitikan na makikita sa nobela.

B. Pagpapahalaga ayon sa nilalaman

4. Mga tautay na nakapaloob sa kathang sinuri.

TAYUTAY URI NG TAYUTAY KAHULUGAN

II. May Akda

Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda ipinanganak noong

Nagaral siya Ateneo Municipal de Manila at nakakuha ng degree sa Land

III. Kahulugan ng Pamagat

El Filibusterismo ( Ang Pilibustero ) o Ang Paghahari ng Kasakiman

IV. Mga Tauhan

Simoun- Isang mayamang mangangalahas na palaging may salaming may

Padre Florentino- ang amain ni Isagani.

Kabanata 39 – (Sa Landas ng Paglaya)

A. Mga Teoryang Pampanitikan na makikita sa nobela.

4. Mga tautay na nakapaloob sa kathang sinuri.

TAYUTAY URI NG TAYUTAY KAHULUGAN

You might also like