Polska Mova 2018-2019

Міністерство освіти і науки України
ЖДТУ Житомирський державний технологічний університет
Затверджено науково-методичною
радою ЖДТУ
протокол від «14» вересня 2018 р. №5
Методичні вказівки (рекомендації) для проведення

практичних занять з навчальної дисципліни
“Польська мова”
Розглянуто і рекомендовано
на засіданні кафедри обліку і аудиту
протокол від «28» серпня 2018 р. № 7
Розробник: к.е.н., доцент кафедри обліку і аудиту Хоменко Г.Ю.
Житомир
2018 – 2019 н.р.
Хоменко Г.Ю. Методичні вказівки (рекомендації) для проведення

практичних занять з навчальної дисципліни “Польська мова” (для студентів
денної та заочної форм навчання освітнього рівня «бакалавр» всіх
спеціальностей університету). – Житомир: ЖДТУ, 2018. – 64 с.
Укладач: Хоменко Ганна Юріївна, кандидат економічних наук, доцент

кафедри обліку і аудиту
Рецензенти: Загурська-Антонюк В.Ф., кандидат політичних наук,

магістр за спеціальністю «Полоністика. Методика викладання
польської мови, літератури і культури»Люблінського державного
університету імені Марії Кюрі-Склодовської
Ксендзук В.В., кандидат економічних наук,

спеціаліст за спеціальністю «Мова та література (польська)»
Дрогобицького державного педагогічного університету
імені І. Франка
Затверджено на засіданні кафедри обліку і аудиту ЖДТУ

(протокол № 7 від 28.08.2018 року)
Рекомендовано науково-методичною радою ЖДТУ
2
ЗМІСТ
Temat 1. Język polski jako obcy 4
Zajęcie 1 4
Zajęcie 2 6
Temat 2. Człowiek. Rodzina. Uniwersytet 7

Zajęcie 3 7
Zajęcie 4 11
Zajęcie 5 23
Temat 3. Ludzie wokół nas 24

Zajęcie 6 24
Zajęcie 7 23
Temat 4. Komunikacja 28
Zajęcie 8 28
Zajęcie 9 28
Zajęcie 10 34
Temat 5. Instytucje użyteczności publicznej 34

Zajęcie 11 34
Zajęcie 12 36
Zajęcie 13 40
Temat 6. Tradycje i swięta Polski 57

Zajęcie 14 57
Zajęcie 15 64
Zajęcie 16 64
3
ТЕМА 1. JĘZYK POLSKI JAKO OBCY
План практичного заняття №1

1. Інформація про Польщу.
2. Особливості польської мови.
3. Буквосполучення в польській мові.
4. Наголос у польській мові.
5. Читання польською мовою.
Навчальні завдання
Proszę przeczytać i przetłumaczyć wyrazy.

Ch – H
Ch: H:
Cechy, mechanizm, mucha, Hymn, historia, horyzont,
chodzenie, mech, wąchać, włochaty, hamulec, hamak, Hanna, humor,
wychowany, suchy, orzech, ucho, herbata, haker, hałas, handel,
cicho, chata, architektura, schody, harmonika, hektar, herb, hetman,
schemat, brzuch hiena, hipnoza, hokej
Rz – Ż
Rz: Ż:
Malarz, morze, krzyk, rzadkość, Łóżko, żubr, życie, nóż, żelazo,
krzywda, porządek, talerze, jarzyny, odważny, drużyna, mrożony,
marzec, trzy, Żytomierz, burza, reportaż, garaż, także, tenże,
rzeka, zorza oskarżenie, coż, niżej, róża, pożar
U–Ó
U: Ó:
Humor, bułka, minuta, zupa, Kóń, stół, naród, ogórek, córka,
gruszka, zubr, druh, student, ulica, mróz, równy, ogół, bół, bój, dopóki,
muzeum, uczeń, turysta, budynek, głód, góra, królik, lód, nóż, ołówek,
autobus, wnuk, słuch róża, sól
4
Dz: między, narodzenie, dzwon, pędzić, nadzwyczajny, ksiądz, jedzenie,

bardzo, wojewódzki, grodzki, sąsiedztwo, jasnowidztwo, śledzić,
budzenie.
Dź: miedź, dźwig, dźwięk, łódź, łabędż.
Dż: Dobrudża, dżuma, drożdże, odjeżdżać, zjeżdżać.
Ja: jasność, jastrząb, jabłko, jaskółka, jasnowidz, przyjaciel, jarzyna,
wojaż, zmija, jarzmo, jarzębina, jarzeniówka, hoja, jacht.
Je: jeden, jesień, rudzieje, probuje, wujek, ujeżdżalnia, jerzyk.
Jo: joga, jodła.
Ju: junak, judo, jutro, juhas, kajuta, pojutrze.
Sz: mieszkać, poduszka, szkoła, marsz, wrzeszeń, susza, Warszawa,
pieluszka, rysujesz, pszenica, pszono, wszystko, zawsze, wszędzie,
kształt, sześć, szewski, warszawski, szeroki, suszyć.
Ść: lojalność, nieskromność, stabilność, wątpliwość, wąskość, możliwość,
wysokość, radość, ilość, pójść, rzeczywistość, wrażliwość, korzyść,
świeżość, należność.
Cz: liczny, człowiek, muzyczka, życzenie, oczy, słoneczko, początek,
styczeń, współczuć, społeczeństwo, czasownik, czas, mężczyzna,
wówczas, włóczka.
Szcz: szczypać, szczerze, szczeniak, szczególny, szczęście, łuszczący,
opuszczony, jaszczur.
5

1. Правила написання слів з “ó” або “u”.
2. Читання віршів польською мовою.
Proszę wpisać odpowiednio ó lub u.

1. Gdy śnieg pada, pada, s_che lato zapowiada. 2. Nasza klasa zebrała najwięcej
makulat_ry. 3. Każda rzecz ma sw_j czas. 4. Dostałam w prezencie fart_szek w
kwiaty. 5. W sadzie kwitnie piękna r_ża. 6. Kosz_la mego brata jest br_dna. 7. Do
naszego okna przyleciała jask_łka. 8. Ola jest st_dentką _niwersytet_
Warszawskiego. 9. Z lnu robią pł_tno. 10. Nasz szkolny ch_r zawsze dobrze śpiewa.
11. Lepiej p_źno, niż nigdy. 12. Papuga ma r_żnobarwne pi_ra.
Proszę wpisać odpowiednio ó lub u.

1. Za g_rami, za lasami żyła sobie kr_lewna, kt_ra nigdy się nie śmiała. 2. Za
przywr_cenie c_rce h_mor_ kr_l obiecał d_żą nagrodę. 3. Z g_r i r_wnin, z las_w i
wsi szli wesołkowie. 4. Udało się rozśmieszyć kr_lewnę kr_lewskiem_ sł_dze. 5. Z
jego figlarstw kr_lewna omal nie pękła ze śmiech_.
Proszę przeczytać i przetłumaczyć zdania, uzupełnić brakujące litery.

Jask_łeczka mała świergocąc w okienko. P_ty dzban wodę nosi, p_ki się _cho
nie _rwie. J_zefka pr_je st_łę, kt_rą ma obszyć nowym szn_rkiem. Ch_r ptasząt
pieśnią powitał wsch_d słońca. F_nt ma 32 łuty. “M_j ty kr_lu, m_j klejnocie”,
błagała wiewi_rka. To wr_belek, szare ptaszę. G_rale l_bią m_zykę. W_jt miał
dawniej władzę sądową, a b_rmistrz administracyjną. J_zio przez f_rtkę wymknął się
do g_mna. Zamiast dopom_dz, br_ździsz mi tylko w robocie. Dzieci lubią leg_minę.
Ż_raw ma wysokie nogi, a ż_łw bardzo kr_tkie. Rzekła mysz towarzyszkom: “Nędzę
waszą skr_cę, sp_śćcie się tylko na mnie, ja kota nawr_cę”. Zwierzęta czworonożne
mają sk_rę, pokrytą sierścią, ptaki pi_rami, a ryby ł_ską. Nie kł_ćcie się, dzieci, bo
skorzysta trzeci. Wł_ka ma 30 m_rg. Uciekła mi przepi_reczka w proso. Śl_sarz
wykręcił śr_bkę przy pomocy dł_ta. Jaka jest r_żnica między wyrazami: og_ł, og_lny
6
i szczeg_ł, szczeg_lny? Zetrzyj k_rz z bi_rka. Ł_dź bywa szersza i większa od

cz_łna. Ojciec pracuje w bi_rze. Chr_ściany szałas nie chronił od zimna. F_tro
wiewi_rki jest lekkie i ciepłe. Palenie tyt_niu jest szkodliwe. Zacząłem si_dmy rok, a
brat ma sz_sty, więc niewielka r_żnica między nami. Spr_buj zapalić wi_rek u
ogniska. R_żowe chm_rki wr_żyły pogodę. Dojrzałe og_rki ż_łkną. Kr_l posłał
tch_rzowi kądziel i wrzeciono. Pr_żniactwo jest źr_dłem złego. Po poł_dni_
wybieramy się na r_że. Przepi_reczka kwili w życie, panie w_jcie, czy słyszycie?
Opr_cz wr_bla zostają też na zimę: mysikr_lik, k_ropatwa, jemioł_szka i inne. C_rka
powinna być pomocą matce.
ТЕМА 2. CZŁOWIEK. RODZINA. UNIWERSYTET
План практичного заняття № 3

1. Особливості відмінювання дієслова “być”.
2. Правила написання слів з “h” та “ch”.
3. Читання віршів польською мовою.
4. Нові слова з теми “Моя родина”.
5. Читання та переклад текстів з польської на українську мову.
6. Читання, переклад та переказ діалогів.
Proszę uzupełnić zdania odpowiednimi formami gramatycznymi czasownika

“być”.
1. To ____ gabinet dyrektora naszej szkoły.
2. To ____ moi ulubione książki.
3. Kasia i Hania _____ studentkami.
4. To ____ książka mego brata.
5. ____ lekarzem.
6. Oni ____ w sklepie.
7
7. Czy to ____ twoja koleżanka?

8. On ____ przedsiębiorcem.
9. Czy to ____ państwa synowie?
10. To ____ kot sąsiada.
Podziel tekst na zdania.

1. Heniek chce grać w hokeja ma śliczne łyżwy i kij hokejowy teraz wśród
kolegów szuka hokeistów hokej jest grą zespołową. 2. U nas w domu jest stary zegar
wahadłowy wahadło chodzi jak huśtawka gdy zegar się nakręca, coś w nim huczy i
zgrzyta. 3. Popsuł się kran coś w nim huczy trzeba wezwać hydraulika hydraulik
wymienił uszczelkę skończyły się hałasy w kranie.
Proszę wstawić odpowiednie słowa wyrażające wiek.

Mam 23 ______ . Moja matka ma 41 ______ . Mój ojciec ma ______ .
Mój malutki brat ma 1 _____ , a moja starsza siostar ma 21 ______ . Moja ciotka
ma 38 ______ , a moj wujek 51 ______ . Mój kolega ma 24 ______ , a moja
koleżanka ma 22 ______ .
Proszę przetłumaczyć zdania na język polski.

1.Мій брат на два роки молодший за 1.Нас у родині троє.
мене. 2.Родина налічує п’ять
2.Я на п’ять років старший за свою осіб.
сестру. 3.В мене є брат і сестра.
3.Ми з братом близнюки. 4.Мої батьки на пенсії.
4.Він вже сімейна людина. 5.Який ваш сімейний
5.Де Ви збираєтесь святкувати весілля? стан?
Proszę przeczytać i przetłumaczyć tekst “Moja rodzina”.

Moja rodzina
Kiedy byłam jeszcze zupełnie mała, mieszkaliśmy razem z dziadkami.
Pamiętam jak dziś: do przedszkola chodzę z dziadkiem, czasem z ojcem. Wracam do
8
domu wieczorem z mamą albo z babcią. Z babcią zwykle nie chodzimy, częściej
jeździmy trolejbusem: babcia nie lubi dużo chodzić.
Dziś jest nas już dużo i mieszkamy osobno. Razem z dziadkami mieszka wujek
Władzio, który jeszcze nie jest żonaty, chociaż jest już niemłody. Tata nazywa go
starym kawalerem. Ale wujcio się nie gniewa, jest wesoły i pogodny.
Dziadkowie są obecnie na emeryturze. Dawniej dziadek pracował jako
nauczyciel, babcia też była nauczycielką. Wujek Władzio jest lekarzem.
Mam jeszcze dużo krewnych, ale o nich mowa będzie później.
A teraz kilka słów o rodzicach. Rodzice są z zawodu inżynierami. Obecnie tata
pracuje jako informatyk w elektrociepłowni, a mama jest urzędniczką w miejskim
przedsiębiorstwie komunalnym. Moje rodzeństwo to brat i siostra. Brata nie ma teraz
w domu: wyjechał na miesiąc razem z żoną do jej rodziców. Siostra jeszcze jest mała,
chodzi do szkoły. Jest uczennicą siódmej klasy.
Siostra mojej matki, ciocia Hela, nie ma córki, więc ja nie mam ciotecznej
siostry. Cioteczny brat Michał jest studentem. Ciotka mieszka niedaleko i często
przychodzi do nas z całą swoją rodziną.
Proszę przetłumaczyć wyrazy na język polski.

Представити один одного; маленька (велика) родина; жити з батьками; по
лінії матері; молодший на три роки; спільний сніданок; ходити в перший клас;
найкраща подруга; весела дівчинка; обов’язки по дому; будинок мрій;
сваритися; бути улюбленцем; проблеми з зайвою вагою; талановитий
футболіст; присвячувати час родині; члени родини; проводити час; суспільна
група; підтримка.
Proszę przetłumaczyć dialogi na język polski.

Dialog 1 Dialog 2
– Добрий день! – Скільки літ, скільки зим! Вітаю Вас!
– Вітаю тебе, Павле! – Добрий день!
– Давно не бачились. Як ти живеш? – Як Ваші справи? Як родина?
Оженився чи ще досі парубкуєш? – Дякую все добре. Зараз поспішаю на
– А ти хіба не знаєш? Я вже шість сімейний обід. До 13.00 маємо всі
9
років як одружений, маю двійко зібратися у батьків за святковим

дітей: дівчинку та хлопчика. столом.
– А як діти? – Це, мабуть, у Вас така традиція вже
– Дякую. Діти ще маленькі. Юркові склалася – збиратися щонеділі у
п’ять років, а Ганнусі ще тільки два. батьків за обіднім столом?
А як твої сімейні справи? – Так. Доречі, ми всі дуже цінуємо цю
– Ти ж знаєш, що я не поспішаю традицію, але часом деякі проблеми
одружуватися. Живу з батьками. перешкоджають нам збиратися разом.
Батько ще працює на фабриці, а – Без цього не буває. Добре, не буду
мати вже на пенсії. затримувати. Всього найкращого!
– До побачення!
Proszę przetłumaczyć tekst na język polski.

Привіт! Мене звіти Катя і я хочу розповісти про свою сім’ю. Моя сім’я
складається з чотирьох осіб – мами, тата, молодшої сестрички та песика. Ми
живемо в маленькому будинку на другому поверсі.
Мою маму звати Наталія. Вона працює головним бухгалтером. Моя мама
дуже любить свою роботу, а також любить готувати їсти для всієї родини.
Кожен вечір наша родина збирається за столом та куштує мамині стави.
Мого тата звати Олександр. Він – інженер. Мій тато має хобі – рибалити та
готувати смачні страви. Кожен тиждень тато відвозить нас в гості до бабусі і
дідуся і ми весело проводимо там час.
Моя сестра Марина в цьому році закінчила школу і готується до дорослого
життя.
Вся наша родина дуже любить ще одного члена сім’ї – песика, якого звати
Фігаро. Йому вже один рік. Він дуже веселий, але любить бешкетувати.
Наша родина дружня, ми завжди допомагаємо і підтримуємо один одного.
10
План практичного заняття № 4

1. Нові слова: дні тижня, місяці, числівники, моя освіта.
2. Режим дня. Час у моєму житті.
3. Професії моїх рідних.
4. Детальний опис своє професії на польській мові.
5. Назви національностей.
Proszę przeczytać i przetłumaczyć następne zdania.

1. Tydzien ma siedem dni.
2. Reka ma pięć palców.
3. Mam zero w głowie.
Proszę dać odpowiedź na pytania.

1. Jaki dzień jest dzisiaj?
2. Jaki dzień będzie jutro? / pojutrze?
3. Jaki dzień był wczoraj? / przedwczoraj?
4. Jak nazywa się siódmy dzień tygodnia?
5. W jakie dni tygodnia masz lekcje z języka polskiego?
Proszę przeczytać i przetłumaczyć nastepne zdania na język ukrainski.

1. Jaki miesiąc roku podoba się ciebie? – Podoba mi się Grudzień.
2. Jaki miesiąc roku nie podoba się twojej koleżanki? – Mojej koleżanki nie podoba
się Luty.
3. Jakie letnie miesięcy zna Pan (Pani)? – Wiem takie miesięcy roku jak Czerwiec,
Lipiec, Sierpień.
4. Jakie miesięcy roku ma zima? – Zima ma takie miesięcy roku jak Grudzień,
Styczen, Luty.
5. Czy podoba się Panu (Pani) Wrzesień? – Tak, mnie podoba się Wrzesień.
6. Czy podoba się Panu (Pani) Listopad? – Nie, mnie nie podoba się Listopad.
11
Proszę podyskutować na podane tematy.

1. Ile czasu potrzebno wydzielać dla snu?
2. Ile czasu w twoim życiu zajmuje odpoczynek na świeżym powietrze?
3. Jak długo można pracować za komputerem?
4. Ile czasu trzeba wydzielać dla sportu?
Proszę opisać jaki oni mają program dnia.

1. Bogna budzi się o szóstej. ... .
2. Ja i mój brat budzimy się ... .
3. Pawel i Piotr budzą się ... .
Bogna ja i mój brat Pawel i Piotr
budzić się 06.00 06.30 06.45
jeść śniadanie 06.15 06.45 07.00
wychodzić do szkoły 07.10 07.00 07.30
wracać do domu 14.30 14.00 13.15
jeść obiad 14.45 14.15 14.00
jeść kolacje 19.00 19.30 18.30
kąpać się 21.30 21.30 21.30
iść spać 21.40 22.20 22.00
Proszę przeczytać i przetłumaczyć dialog oraz podkreślić typowe wyrazy.

Na przystanku tramwajowym
 Nareszcie jesteś, Olu! Ale dlaczego sama? Gdzie Marek?
 Obiecał przyjść do mnie o godzinie piątej. O pół do szóstej jeszcze go nie
było. Przyjechałam więc sama.
 Ja czekam na was już kwadrans.
 Czyżby? Która teraz godzina?
 Punkt szósta/
 A o której dokładnie przychodzi pociąg?
 O osiemnastej dwadzieścia. Mamy jeszcze niewielu czasu.
12
 Czy kupiłeś już bilety peronowe?

 Nie, nie, zdążyłem kupić, nie byłem jeszcze na dworcu.
 Chodźmy na dworzec!
 Musimy czekać na przystanku, inaczej Marek nas nie żnajdzie.
 O, widzę go! Właśnie wysiada z tramwaju.
 Ależ się wystroił! Na taki upał włożył krawat i ciemny garnitur.
 Marku, nie widzisz nas? Znów się spóźniłeś!
 Przepraszam się, Olu, że się spóźniłem. Dostałem depeszę: Maryjka i Włodek
nie przyjadą bezpośrednim pociągiem z Moskwy. Mają przesiadkę w Brześciu.
 Musimy więc pojechać na dworzec główny.
 O której godzinie przychodzi do Warszawy pociąg brzeski?
 Możemy zapytać. Na Dworcu Gdańskim jest informacja.
 Szkoda czasu! Jedźmy na Dworzec Główny! Tam sprawdzimy w
rozkładzie jazdy.
Na Dworcu Głównym
 Popatrzmy na rozkład jazdy! Pociąg pospieszny z Brześcia przychodzi o
godzinie 19.00 (dziewiętnastej).
 W której kasie sprzedają bilety peronowe?
 We wszystkich kasach biletowych.
 Przy kasie. – Proszę trzy peronówki. Ile płacę?
 Kasier: – 6 (sześć) złotych.
 Chodźmy teraz do poczekalni! Pozostało nam jeszcze dwadzieścia minut
czasu.
 Nie, tam jest duszno. Chodźmy na peron!
***
 Przy wejściu na perony Ola, Marek i Tadek okazują bilety.
 Bileter sprawdza je i informuje ich, na który peron przychodzi pociąg z
Brześcia.
 Słyszycie? Ogłaszają ją przyjście pociągu.
13
 “Uwaga! Uwaga! Pociąg pospieszny z Brześcia do Warszawy Głównej

wjeżdża na tor czwarty przy peronie drugim. Powtarzam...”
Z podanych wyrazów proszę ułóżyć zdania według wzoru.
Naprzykład: On, być, lekarz. – On jest lekarzem.
1. On, być, przedsiębiorca. 2. Ona, być, pielęgniarka. 3. Ja, być, dentystka. 4. Ja,
być, mechanik. 5. Ja, być, księgowa. 6. Ty, być, dyrektor.
Proszę uzupełnić zdania. Co oni będą robić?

Wzór: Marysia jest uczennicą. Jutro będzie pisać test.
1. Pan Kruszkowski jest taksówkarzen. Jutro będzie ________ samochodem.
2. Pani Katarzyna jest sekretarką. Jutro będzie ___________ przez telefon.
3. Jesteśmy nauczyciekami. Jutro będziemy ___________ studentów.
4. Jesteście studentami? Czy będziecie ___________ jutro do egzaminu.
5. Pan Wilkowski jest fotografem. On będzie ___________ zdjęcia.
Proszę uzupełnić zdania.

Wzór: Mój ojciec jest lekarzem i moja matka jest lekarką.
Moi rodzice są lekarzami. Pracują w szpitalu.
1. Mój ojciec jest ________ i moja matka jest __________.
Moi rodzice są ___________. Uczą się w szkole.
2. Mój starszy brat jest _________ i mój młodszy brat jest _________.
Moi bracia są __________. Studijują się na uniwersytecie.
3. Moja młodsza siostra jest __________ i moja starsza siestra jest _________.

1. Czy macie zadowolenie od swojej pracy? W czym to wyraża się?
2. Co dla was jest ważniejsze: otrzymywać zadowolenie materialne albo
duchownie?
3. Kim by nigdy w życiu nie chciali pracować? Cemu?
4. Czy to są zawody ważliwe albo nie ważliwe? Czy może każdy zawód jest
ważliwy?
14
Proszę przeczytać i przetłumaczyć tekst.

Jak mądrze wybrać przyszły zawód ?
Psycholog radzi młodym osobom planującym swoją drogę zawodową.
Czasem uzdolnienia i predyspozycje zawodowe człowieka są tak wyraźne, że
już w bardzo młodym wieku potrafi dokładnie określić co chce robić, często słyszy
też od innych, że ma uzdolnienia w określonym kierunku. Znacznie częściej nasze
predyspozycje są jednak głęboko ukryte i wielu ludzi dopiero w dorosłym życiu, po
kilku zmianach pracy, odkrywa tą najlepszą dla siebie. Bywają też tacy, którym się to
nigdy nie udaje. Najtrudniejsza jest jednak sytuacja tych, którzy nigdy się nad tym nie
zastanawiają, dokonują przypadkowego wyboru a potem źle się czują w
wykonywanej pracy. Często narzekają na cały świat nie dostrzegając tego, że
nieprzyjemna sytuacja w jakiej się znaleźli jest efektem ich własnego wyboru. Warto
więc posłuchać starych mędrców chińskich, którzy radzili: trzy razy pomyśl, a
potem zrób. W końcu masz do wygrania lub przegrania całe swoje przyszłe życie.
W rozpoznaniu swoich predyspozycji zawodowych, może bardzo pomóc Ci
wiedza o tym co lubisz robić, co jest dla Ciebie szczególnie atrakcyjne. Z reguły
doznanie zadowolenia przy wykonywaniu jakichś zajęć jest po prostu głosem naszych
uzdolnień w tym kierunku. Uzdolnienia te mogą nie być rozwinięte i dlatego ludzie
często odnoszą wrażenie, że się do tego nie nadają. Często, im bardziej coś im się
podoba - tym ostrzej oceniają własne umiejętności. Tymczasem właśnie ta
przyjemność czerpana z zajmowania się lub nawet tylko kontaktu z jakąś dziedziną
wskazuje, że jest to coś co powinniśmy rozwijać. Psycholodzy uważają, że
prawdziwy sukces i zadowolenie człowiek może osiągnąć tylko robiąc to co sprawia
mu radość.
Czasem jednak bardzo trudno jest połapać się w rozmaitości interesujących nas
działań, nie mówiąc już o przełożeniu tego na język konkretnego zawodu.
Rozwiązywanie testów jest drogą trochę na skróty ale pomaga nam
przynajmniej w ogólnym zarysie uporządkować swoje dotychczasowe doświadczenia
i zorientować się w korzystnym kierunku dalszego działania.
15
Proszę przeczytać i odpowiedzieć na pytania.

Zachęcam was dodatkowo, abyście dziś coraz częściej zadawali sobie pytanie
kim jestem i co chcę robić. Bardzo pomocne są też pytania:
1. Jakie zadania lubię wykonywać? Jak to zamienić na przyszłe zadania zawodowe?
W jakich zawodach mógłbym je wykonywać? Jakie firmy zatrudniają ludzi
wykonujących te zawody?
2. Jakimi środkami lub narzędziami lubię się posługiwać? Jak uczynić je narzędziem
swojej pracy? W jakich zawodach mogę się nimi posługiwać? Jakie firmy
zatrudniają ludzi wykonujących te zawody?
3. Z kim lubię przebywać? Czy z takimi osobami chciałbym pracować lub mogliby
być moimi klientami? Jakie Ci ludzie mają potrzeby? Co mogę zrobić aby pomóc
im je zaspokoić? Jakie firmy pracują dla takich odbiorców?
4. W jakich godzinach jestem najbardziej aktywny i najlepiej mi się coś robi? Jak
powinien wyglądać mój czas pracy? Jaki tryb pracy może mi to zapewnić, w
jakiej firmie?
1. Jakie otocznie najbardziej mnie stymuluje do działania? Czy w takim otoczeniu
dobrze by mi się pracowało? Jakie firmy mogą mi zapewnić pracę w takim
otoczeniu? Gdzie się znajdują?
2. Jakie problemy dostrzegam w świecie, którym chciałbym zaradzić? Co mogę
zrobić aby im zaradzić? Jakie zawody i firmy szczególnie się na tym koncentrują?
3. Jakie chciałbym uzyskać korzyści? Jaka praca może mi je zapewnić? W jakiej
firmie?
Proszę przetłumaczyć zdania.

1. Ким Ви працюєте? – Я вже протягом чотирьох років працюю перукарем.
2. Яку професію Ви хочете обрати у майбутньому?
3. У майбутньому я мрію стати ветеринаром.
4. Наша схильність до певної професії іноді глибоко прихована і багато людей
знаходять “свою” професію, змінивши до цього вже декілька.
5. Старі хінські мудреці радили: три рази подумай, а потім зроби.
6. Щоб виявити свої професійні схильності, необхідно знати що ти любиш
робити. Що тебе особливо приваблює.
16
7. Психологи вважають, що справжнє задоволення людина отримує тільки

тоді, коли робота приносить їй радість.
Proszę uzupełnić tabelę.
Kraj Mieszkaniec Mieszkanka Język Narodowość Obywatelstwo
Polska Polak Polka polski polska polskie
Greczynka
Rosjanin Rosjanka
Francuz
Włoch Włoszka
Portugalczyk Portugalka
hispański
Niemiec Niemka
Szwed
Ukrainka
Fin
Proszę opisać narodowości tych ludzi (niektóre tradycji, ich wygląd, jakieś
osobliwości w kulturze), które są zobrażone niżej.
17

1. Jak wpływa różne korzenia w rodzinie na każdego członka? Pozytywnie czy
negatywnie?
2. Czy prawidłowym jest wyraz “Człowiek jest takiej narodowości jakiej się
czuje”?
3. Czy człowiek musi być i poczuwać siebie tej narodowości, w zależności od
tego, gdzie uradził się? Czy musi kochać swoju ojczyznu i vyć patriotem zwojej
ziemi? Czy może ziemia i teren nie mają niakiego znaczenia do narodowości?
Proszę przeczytać i przetłumaczyć dialogi oraz podkreślić typowe wyrazy.

* * *
Kasia: Cześć, Marek!
Marek: Cześć, Kasia!
K.: Dawno już chciała ciebie zapytać, kim jesteść z pochodzenia?
M.: Mam różne korzenia! Ale jestem Ukraińcem.
K.: Jakie to są?
M.: Mój ojciec jest Polakiem, a matka Słowaczką.
K.: Jak ciekawo! A jakiej narodowości są twoi dziadkowie?
M.: O, to prosto! Mój dziadek i babacia ze strony ojca są korzennymi Polakami,
a dziadkowie za strony matki są słowakami.
K.: Nigdy nie mogła siebie przedstawić, że masz takie korzenia! W takim razie,
czy możesz mi powiedzić, jak stał ukraińcem, kiedy twój ojciec jest Polakiem, a
matka – Słowaczką?
M.: Po prostu moi rodzice spotkali się na Ukrainie, kiedy zaczęli studiować
tutaj, to bardzo długa opowiedź... Przez cztery lata narodziłem się ja, temu uważаm,
że jestem ukraińcem.
K.: Było bardzo ciekawo usłyszać historiu twojej narodowości, ale niestety teraz
muszą jechać do biblioteki. Do zobaczenia!
M.: Do zobaczenia!
* * *
18
W pociągu
Filip: To miejsce jest wolne?
Pasażer: Tak. Proszę! Pan jest cudzoziemcem, prawsa?
F.: Tak. Jastem Francuzem.
P.: Co pan robi w Polsce?
F.: Uczę się języka polskiego, ponieważ chcę tu studijować.
P.: A kim pan chce być?
F.: Dzienniekarzem.
P.: To bardzo ciekawe. Jesteśmy więc kolegami, bo jestem dziennikarzem. Moje
nazwisko – Bielski. Jest pan może kuzynem.
Ćwiczenie 12.6. Proszę przetłumaczyć zdania.
1. Всі народи хочуть мати свою державу і хочуть бути вільними та
незалежними.
2. Кожен з нас має свій народ, навіть якщо і не народився в ньому.
3. Людина є тієї національності, якої вона себе відчуває.
4. Не можна змусити людину бути певної національності.
5. Давно хотіла тебе запитати, хто ти по національності?
6. Я з дитинства мріяла стати перукарем, але зараз хочу бути бухгалтером.
7. Мої батьки хочуть, щоб я вчилася на економіста, але я більше полюбляю
мистецтво.
8. Історія мого походження дуже цікава, адже мої батьки та бабуся із
дідусем мають зовсім різні коріння.
Proszę przeczytać i przetłumaczyć podany tekst.

Definicja narodu
Trwała wspólnota ludzka wytworzona na podstawie wspólnych losów
historycznych, kultury, języka, terytorium i życia ekonomicznego, świadoma własnej
odrębności spośród innych narodów.
Świadomość narodowa- deklaracja przynależności do jakiegoś narodu. Poczucie
wspólnoty kształtuje się od dziecka, przez uczenie się języka narodowego, historii i
literatury. Naród łączy dziedzictw kulturowe (np. stosunek do ważnych wydarzeń takich
jak chrzest Polski, bitwa pod Grunwaldem, ważnych osób np. Kościuszko, Kopernik)
19
Dla trwałości narodu istotne jest upowszechnienie się postawy patriotyzmu

(miłości do własnej ojczyzny, solidarności z innymi członkami narodu)
Naród, utworzona w procesie historycznym trwała wspólnota ludzi, która
powstała w wyniku współżycia jednostek, rodzin i grup w określonych warunkach
przyrodniczo-biologicznych oraz ukształtowała rozumiane przez siebie i
przekazywane z pokolenia na pokolenie:
1) potrzeby, emocje i wyobrażenia;
2) ich artykulację - język (zarówno w wąskim, jak i szerokim tego słowa znaczeniu);
3) środki i sposoby ich zaspokajania, nadając im swoisty dla własnego poznania
sens kulturowy.
Wspólnota potrafi chronić swą integralność tak przed zagrożeniami
zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi, a tym samym dąży do utworzenia państwa na
zajmowanym przez siebie terytorium, w sytuacji zaś utraty państwowości umie
pielęgnować i rozwijać więzi (obyczaje, język, kulturę itp.) i zmierza bądź to do
odzyskania niepodległości, bądź też do zapewnienia sobie politycznych gwarancji
autonomii bytu narodowego, jeśli została zmuszona do emigracji poza tereny, na
których jako naród się ukształtowała.
W literaturze politycznej i naukowej występuje termin naród co najmniej w
dwóch znaczeniach: jedno jest typowe dla krajów Europy Zachodniej, głównie
anglosaskiej, drugie dla Europy Środkowej i Wschodniej:
1) naród jest to zbiorowość obywateli państwa, która osiągnęła wysoki stopień
organizacji politycznej i kultury. Angielski termin nation oznacza przede wszystkim
obywateli państwa bez względu na ich przynależność etniczną.
Takie rozumienie narodu przyczyniło się do utworzenia pojęcia naród
amerykański w rozumieniu obywatele państwa amerykańskiego. Na podobnej
zasadzie starano się rozwinąć i utrwalić w latach 70. i 80. XX w. pojęcie naród
radziecki, wpisane w dokumenty XXV Zjazdu KPZR, a następnie w konstytucję
ZSRR.
2) naród jest zbiorowością, która była zdolna do ukształtowania (i jest zdolna do
kontynuowania i rozwoju) własnej kultury, w jej ramach literatury, sztuki, nauki,
norm etycznych i estetycznych, zasad porozumiewania się i współżycia, co decyduje
20
o tym, że narody mogą istnieć jako odrębne zbiorowości nawet wtedy, gdy są
pozbawione przez dłuższy czas własnego państwa.
Proszę utworzyć opisowe formy stopnia wyższego i najwyższego podanych

przymiotników.
Malowniczy, zabarwiony, skąpy, piaszczysty, honorowy, ruchomy, uroczysty.
Proszę podać formy stopnia wyższego i najwyższego od podanych słów.

Słowny, zamyślony, dyskusyjny, szkodliwy, fascynujący, lubiany.
Proszę wstawić formę stopnia wyższego przymiotników.

Ten aktor jest przystojnym, ale mój chłopak jest __________.
Zofia jest pracowita, ale Irena jest __________.
Pierwsze ćwiczenie jest trudne, ale drugie jest __________.
Jacek jest grzeczny, ale Adaś jest __________.
Płaszcz jest ciepły, al kożuch jest __________.
Mój pies jest silny, ale pies sąsiadów jest __________.
Ta torebka jest tania, ale ta beżowa jest __________.
Ta pani jest młoda, ale moja ciocia jest __________.
Prymiotniki w nawiasach proszę podać w formie stopnia wyższego.

1. Myślałem, że Piotr jest (mądry).
2. Ten papier jest chyba (cienki).
3. Lato w zeszłym roku było (gorące).
4. Moim zdaniem ten materiał jest (biały).
5. Anna jest mi (bliska) niż Ewa.
6. Dzień jest coraz (długi).
7. Uważam, że mój bagaż jest (lekki).
8. Ten rytm jest (wesoły).
W miejsce kropek proszę wstawić odpowiednie do kontekstu formy

przymiotników podanych w nawiasach.
21
Małgosia jest bardzo (ładna) dziewczyną. Od (wczesne) dzieciństwa podobała

się wszystkim, ponieważ oprócz (bujny) blond włosów ma (niebieskie) oczy z
(długie) rzęsami i (ciemne) brwiami. Jest dziewczyną bardzo (zgrabna), (średni)
wzrostu, o (smukłe) nogach i (zaokrąglone) kształtach. Poza (niewtpliwe) jest w
dodatku bardzo (miła) i (towarzyska) dziewczyną. Z (uroczy) uśmiechem na twarzy
potrafi sobie zjadnać nawet (najwięksi) ponuraków. Uroku dodają jej także
(wykwintne) stroje, a ma ich bardzo dużo. Lubuje się w kolorach (błękitne) i
(zielone). Zawsze dba o to, żeby wszystkie części garderoby były właściwie dobrane.
Nigdy naprzykład nie wkłada do (niebieska) spódniczka (pomarańczowa) bluzki, czy
(brązowe) butów. Trzeba przyznać, że każdy mężczyzna chciałby mieć taką (miła) i
(elegancka) żonę jak Małgosia!
W miejsce kropek proszę wstawić odpowiednią formę wyrazów podanych w

nawiasach.
A. W (mieszkanie) profesora (Górski) jest dużo (różne meble) i (rzeczy). Na
(ściana) wiszą bardzo (ładne obrazy). Na (środek) pokoju stoi (okrągły stół). Między
(okna) stoi (szafa gdańska). W (jeden róg) jest (biurko), a w (drugi) (wygodny fotel).
Zaraz przy (wejście) za (drzwi) stoi (duża biblioteka), w której jest mnóstwo
(ksiązki). Na (podłoga) leży (perski dywan). W (cały pokój) jest pełno (różne
papiery). Profesor lubi pracować, kiedy wszystko ma pod (ręka).
B. W (przyszły tydzień) czeka nas (przeprowadzka) do (nowe mieszkanie).
Boimy się jej, bo mamy dużo (meble). Przed (przeprowadzka) musimy wszystko
spakować do (wielkie pudła). Na razie jest (jeden wielki bałagan). Rano każdy szuka
czegoś (inne): mama (pończochy) i (pasek), tata (skarpetki) i (buty), siostra
(sukienka) i (torebka), a ja, jak zwykle, nie szukam (nic), bo wszystko przygotowuję
zawsze przed (sen).
C. Marysia urządziła (przyjęcie pożegnalne), na które zaprosiła (koleżanki) i
(koledzy), a także (profesor). Zastanawiała się razem z (współmieszkanki), czy
zaprosić (goście) na (szósta), czy na (siódma godzina)? W (koniec) zdecydowała,
(krakowski targ), na wpół do (siódma). Wszystkie (potrawy) przygotowała razem z
(koleżanki). Podała je na (piękne półmiski), które pożyczyła od (swoja ciocia).
22
Goście przyszli punktualnie i od razu wytworzyła się (miła atmosferza). Po (kawa)

słuchaliśmy (stare płyty) z (przeboje) (lata dwudzieste).
D. Wczoraj byliśmy na (poczta), żeby nadać (telegram) do (nasi krewni), żeby
nadać (telegram) do (nasi krewni), że przyjedziemy do (oni) na (weekend). Oni
mieszkają w (Gdańsk) i w (Oliwa). W (telegram) napisaliśmy, że przyjedziemy
(wieczorny pociąg). Nigdy nie byliśmy na (Wybrzeże). Słyszeliśmy tylko, że jest tam
bardzo ładnie. W (droga powrotna) mamy zamiar jechać przez (Warszawa), żeby
pójść do (któryś) ze (stołeczne teatry). Do (Kraków) chcemy wrócić (nocny pociąg),
żeby być w (Kraków) (wczesny ranek).
W miejsce kropek proszę wstawić odpowiednią formę rzeczowników i

przymiotników podanych w nawiasach.
Wczoraj na (Stare Miasto) na (ta sama ulica), na której mieszkam, spotkałem
(swój kolega), z którym w (ubiegły rok) spędziłem (wspólne wakacje). W tym (rok)
każdy z nas był osobno, więc ucieszyliśmy się z (nasze spotkanie), ponieważ
mogliśmy porozmawiać o (letnie przygody). On był na (wycieczka zagraniczna) we
(Włochy). Zwiedził kilka (miasto) w (środkowe i północne Włochy). Był oczywiście
w (Rzy,) i na (audiencja generalna) u (Papież). Oprócz (Rzym) zwiedził (Florencja,
Wenecja, Mediolan). Z (te trzy miasta) najbardziej podobała mu się (Florencja). W
ogóle był bardzo zadowolony z (ta wycieczka), ale narzekał tylko na (upal). Ja
opowiedziałem mu o (swoje wakacje) które spędziłem równie atrakcyjnie, chociaż
nie za (granica). Pojechaliśmy (cała paczka) na (Mazury), bo wszyscy lubimy (woda)
i (sporty wodne). Na szczęście (pogoda) nam sprzyjała. Prawie codziennie było
słonecznie, a więc mogliśmy pływać na (żagłówki) i korzystać z (kąpiel) w (ciepła
woda). Wróciliśmy opaleni i z (mocne postanowienie), że w (przyszły rok) musimy
tam znowu pojechać.
Написання модульної роботи по темам «Język polski jako obcy. Człowiek.

Rodzina. Uniwersytet»
23
Temat 3. Ludzie wokół nas.
План практичного заняття №6-7
1. Dane osobowe.
2. Narodowość.
3. Zawód.
4. Cechy charakteru.
5. Wygląd, ubranie.
Proszę odpowiedzić na pytanie oraz proszę dopasować nazwy produktów do

nazw sklepów.
Co kupujemy w tych sklepach?
Wzór: W sklepie odzieżowym: ubrania.
1. W sklepie spożywczym: _____________________________________ .
2. W księgarni: ______________________________________________ .
3. W sklepie obuwniczym: ______________________________________ .
4. W kwiaciarni: ______________________________________________ .
5. W sklepie z elektroniką: ______________________________________ .
6. W sklepie komputerowym: ____________________________________ .
7. W aptece: _________________________________________________ .
8. W salonie optycznym: ________________________________________ .
ubrania, komputery, owoce, telewizory, książki, chleb,
płyty CD, okulary, radia, atlasy i mapy, bukiety, dyskietki,
buty, termometr, róze i tulipany
Proszę na podstawie podanych zwrotów typowych ułożyć swój dialog z kolegą.
Proszę przeczytać zdania oraz wypisać według wzoru imiesłowy przysłówkowe

współczesne i uprzednie.
24
1. Chcąc człowieka dobrze poznać, trzeba z nim beczkę soli zjeść.

2. Przeczytawszy książkę, Janek poszedł do kina. 3. Znowu jakby elektryczna iskra w
serce jej uderzyła, płomień na czoło a wilgoć w oczy rzucając (Orzeszkowa).
4. Rzepowa popatrzyła na księdza czarnymi oczyma, potem odeszła cicho, nie
rzekłszy ani słowa (Sienkiewicz). 5. Czytając, od czasu do czasu wstrząsał płową
czupryną, odgarniając włosy, które mu spadały na czoło (Iwaszkiewicz).
Każde z podanych zdań proszę przepisać dwukrotnie, zastępując imiesłowem

przysłówkowym współczesnym raz pierwszy, raz drugi czasownik.
WZÓR: Dzieci bawiły się i śpiewały. – Dzieci bawiąc się śpiewały. – Dzieci
bawiły się śpiewając.
1. Dzieci bawiły się i śpiewały. 2. Dziewczęta rozmawiają i pracują w ogrodzie.
3. Ojciec siedział przy stole i czytał książkę. 4. Chłopcy grali w piłkę i głośno
krzyczeli. 5. Wracamy do domu i oglądamy wystawy sklepowe.
Proszę przeczytać podane zdania i powiedzić, czy we wszystkich z nich można

oba czasowniki zastąpić imiesłowami przysłówkowymi współczesnymi.
1. W lecie odpoczywaliśmy w obozie i kąpaliśmy się w morzu. 2. Jeżeli chcecie
wiele wiedzieć, musicie wiele czytać. 3. Szedłem do szkoły i spotkałem kolegę. 4.
Byliśmy w Karpatach i zebraliśmy kolekcję roślin górskich. 5. Chłopcy rozbili
namioty i zapalili ognisko.
Proszę przepisać podany tekst, zastępując umieszczone w nawiasach

bezokolicznik: odpowiednimi formami imiesłowów przymiotnikowych biernych.
Pułk maszerował już zgoła inny: (odnowić), uroczysty, (rozpromienić). Nikt nie
mógł słowa wymówić – żołnierzom zapierało dech, każdy był (wzruszyć) do dna
duszy.
A pułk zbliżał się, a (rozwinąć) sztandar, powiewający w powietrzu, płonął
ogniem. Leciały w powietrze żołnierskie furażerki, unosiły się w słońcu białe gołębie
ulotek, (chwytać) przez jeźdźców w locie. Podobnej wszechobejmującej,
wszechpotężnej wiosny jeszcze nie było na ziemi. (Przejąć) szczęściem,
25
(naelektryzować) jego odurzającą, uskrzydlającą siłą zwiadowcy znów siedli na

konie.
ZAWÓD
pracować jako … – працювати (ким?)
szukać pracy – шукати роботу
być w pracy – бути на роботі
jakie jest twoje wykształcenie/edukacja? – яка в тебе освіта?
wynagrodzenie – заробітна плата
emerytura (na emeryturze) – пенсія (на пенсії)
NARODOWOŚĆ
język ojczysty / język obcy – рідна мова / іноземна мова
W jakim stopniu znasz język angielski? – На якому рівні ти знаєш англійську
мову?
biegle – вільно, bardzo dobrze – дуже добре, dobrze – добре, trochę – трохи,
słabo – , źle – погано, bardzo źle – дуже погано, nie znam wcale / w ogóle – взагалі
не знаю.
Kim jesteś z pochodzenia? – Хто ти за походженням?
Jakiej jesteś narodowości? Jaką masz narodowość? – Яку ти маєш
національність?
Jestem Polką / Polakiem. – Я полька / поляк.
Jesteśmy Polakami. – Ми поляки.
Jakie masz obywatelstwo? – Яке твоє громадянство?
Mam obywatelstwo ukraińskie. – Моє громадянство українське.
Jestem Ukrainką / Ukraińcem. – Я українка / українець.
Skąd pochodzisz? – Звідки ти родом?
Pochodzę z Ukrainy. – Я родом з України.
Moja ojczyzna jest Polska. – Моя вітчизна – це Польща.
WYGLĄD, CECHY CHARAKTERU

Opisz jej wygląd zewnętrzny. – Опиши її зовнішність.
26
Ona jest dosyć wysoka / niska. – Вона досить висока / низька.

On jest średniego / niskiego wzrostu. – Він середнього / низького зросту.
Ona jest blondynką. – Вона блондинка.
Ona ma długie / krótkie włosy. – У неї довге / коротке волосся.
Ona jest smukła jak topola / sarna. – Вона струнка як тополя.
Ta kobieta ma skłonność do tycia. – Ця жінка має схильність до повноти.
Jakiego koloru ona ma oczy? – Якого кольору у неї очі?
Ona ma błękitne oczy. – У неї блакитні очі.
Ona ma okrągłą / podłużną twarz. – У неї овальне обличчя.
Ona ma prosty nos / nos z garbkiem. – У неї прямий ніс / ніс з горбинкою.
Ta dziewczyna jest opalona. – Ця дівчина засмагла.
Ona wygląda na dwadzieścia lat. – Вона виглядає на двадцять років.
Ten człowiek nosi okulary. – Цей чоловік носить окуляри.
Jego twarz ma ostre rysy. – У нього обличчя з різкими рисами.
Ona ma ładną figurę / sylwetkę. – У неї гарна фігура.
Ona ma piękne, zgrabne nogi. – У неї гарні, стрункі ноги.
On jest chudy jak szczapa. – Він худий як тріска.
Proszę słowa w nawiasie wpisać w wykropkowane miejsce we właściwej

formie gramatycznej.
1. Marek jest dobrym informatykiem (dobry informatyk).
2. Pan Nowak jest …………….………………….. (stary działacz partyjny).
3. Angela jest ……………………….…………….. (niemiecka pływaczka).
4. Andrzej Wajda jest …………………………….. (polski reżyser).
5. Bohaterka filmu „Tato” jest …………………….. (zła kobieta).
6. Kasia jest …………………………………………. (tęga dziewczyna).
7. Ten lekarz jest …………………………………… (świetny specjalista).
8. Jola jest …………………………………………… (młody naukowiec).
9. Zasada jest …………………………………… (znany kierowca rajdowy).
10.Barbara Brylska jest……………………………… (popularna aktorka).
11.Moja mama parzy ………………………………(dobra kawa).
12.Ukraina jest ……………………………………..(ciekawy kraj).
27
13.Pani Halina jest …………………………………..(dobra sąsiadka).

14.Czesław Miłosz jest …………………………….(laureat Nagroda Nobla).
15.„Pan Tadeusz” jest ………………………………(epopeja narodowa).
16.John jest …………………………………………..( Amerykanin)
17.Anna jest …………………………………………….(Irlandka)
18.Elena Vondraczkowa jest ………………………….(Czeszka)
19.Angela Merkel jest …………………………………..(Niemka)
20. Mario jest ……………………………………………(Włoch)
TEMAT 4. KOMUNIKACJA
План практичного заняття №8-9

1. Розмова по телефону.
2. Формування діалогів по телефону та через Інтернет.
Proszę przeczytać dialog i zapamiętać nowe wyrazy.

Ewa Misiaszek: Halo, słucham! Єва Мішяшек: Алло, слухаю!
Jan Forwak: Czy to Ewa Ян Форвак: Це Єва Мішяшек?
Forwak?
E.M.: Tak. Kto mówi? Є.М.: Так. Хто говорить?
J.F.: Nie poznajesz? To ja? Jan Я.Ф.: Не впізнаєш? Це я, Ян
Forwak. Dzwonię już po raz drugi. Форвак. Я дзвоню вже другий раз.
Chcę pomówić z tobą. Хочу поговорити з тобою
E.M.: Proszę, słucham. Є.М.: Будь-ласка, слухаю
J.F.: Czy masz dziś czas? Я.Ф.: У тебе є сьогодні
вільний час?
E.M.: Nie słyszę, co mówisz. Є.М.: Я не чую, що ти кажеш
J.F.: Halo! Halo! Słyszysz Я.Ф.: Алло! Алло! Тепер
teraz? чуєш?
28
E.M.: Tak, teraz już słyszę. Є.М.: Так, тепер чую.

J.F.: Czy masz dziś czas? Я.Ф.: У тебе є сьогодні
вільний час?
E.M.: A o co chodzi? Є.М.: А в чому справа?
J.F.: Ola, Marek i ja chcemy Я.Ф.: Ми з Олею і Марком
dziś wieczorem obejrzeć wystawę хочемо сьогодні вечором
książki “Rozmowy telefoniczne w подивитись виставку “Телефонні
biznesie” w Klubie Międzynarodowej розмови в бізнесі” в Клубі
Prasy i Ksiazki. Czy masz chcęć міжнародного друку і книги.
pójść z nami? Хочеш піти з нами?
E.M.: Bardzo chcę, ale niestety Є.М.: Дуже хочу, але, на жаль,
nie mam czasu. в мене немає часу.
J.F.: A co robisz? Я.Ф.: А що ти робиш?
E.M.: Jestem zajęta i dziś nie Є.М.: Я зайнята і сьогодні не
mogę z wami pójść. можу піти з вами.
J.F.: Jesteś zajęta? Przecież ty Я.Ф.: Ти зайнята? Адже ти
dzisiaj nie pracujesz сьогодні не працюєш!
E.M.: Dziwisz się? Mam dużo Є.М.: Тебе це дивує? У мене
pracy w domu. Ja sprzątam. Właśnie багато роботи вдома. Я прибираюсь.
teraz muję podłogę. Tu straszny Як раз зараз мию підлогу. Тут
nieporządek, a przecież – jutro jest жахливий безлад, але ж завтра свято.
święto.
J.F.: Więc nie możesz iść z Я.Ф.: Отже, ти не можеш піти з
nami? Szkoda! нами? Шкода!
E.M.: Możemy przecież jutro Є.М.: Можемо завтра піти
pójść razem. разом.
J.F.: No tak, ale trzeba się Я.Ф.: Ну так, але треба
umówić z Ola i z Markiem. Teraz tu домовитися з Олею і Марком.
ich nie ma, są w barze na obiedzie. Тепер їх тут нема, вони обідають в
Mogę zobaczyć się z nimi dopiero za кафе. Я можу побачитись з ними
godzinę. A gdzie chcesz jutro spotkać тільки через годину. А де ти хочеш
się z nami? завтра зустрітися з нами?
29
E.M.: Może na Starym Mieście Є.М.: Може, в Старому місті

koło muzeum lub koło księgarni? біля музею чи біля книгарні?
J.F.: Może lepiej w Łazienkach Я.Ф.: А може краще в
Лазенках.
E.M.: No, dobrze, w Łazienkach Є.М.: Ну, добре, в Лазенках
koło pałacu. біля замку..
Proszę odpowiedzieć: “Z kim i o czym zwykle rozmawiasz przez telefon?”
Proszę przeczytać i przetłumaczyć dialog na język ukrainski. Zapamiętać nowe

wyrazy.
Roboczy dzień Ewy Misiaszek
 Dzień dobry!
 Dzień dobry! Nazywam się Ewa Misiaszek. Reprezentuję wydawnictwo
“Elamed”. Chciałbym porozmawiać z dyrektorem.
 Niestety, dyrektor jest w delegacji zagranicznej. Czy coś Panu przekazywać?
 Czy pani będzie taka łaskawa poinformować kiedy on wróci?
 Przez dwa dnia. Możecie porozmawiać z jego wicedyrektorem.
 Proszę połączyć mnie z wicedyrektorem.
 Słucham! Wicederektor firmy “Meble dla Polaków”, Jacek Petrowski.
 Dzień dobry! Ewa Misiaszek! Wydawnictwo “Elamed”.
 Dzień dobry! Słuham Pani!
 Dzwonię do Pana, ponieważ obecnie przygotowujemy kolejne wydanie
Książki Teleadresowej na rok 2009.
 Tak, mam tutaj kilka Waszych książek z ubiegłych lat.
 Chciałbym chwilkę porozmawiać o Pańskiej firmie. Mam kilka pytań, które
pozwolą mi zorientować się, czy nasza propozycja będzie korzystna dla Pana firmy.
Mogę liczyć na Pana uprzejmosc?
 No dobrze, skoro już Pani dzwoni, niech Pani pyta.
 Proszę powiedzieć, od dawna działa Pan na rynku?
30
 O, będzie już jakiś 10 lat. Przez ten czas pozyskaliśmy już wielu
zadowolonych klientów, którzy nas polecają.
 To świetnie! A proszę powiedzieć, z jakich rejonów pochodzi większość
Pana klientów?
 Mam nawet klientów z Warszawy, ale głównie interesuje nas region dawnego
Województwa Olsztyńskiego.
 Kto w takim razie jest dla Pana firmy dobrym klientem?
 Hmm... Naszymi klientami są głównie małe firmy mające pomieszczenia
biurowe z Olsztyna i okolic. Często są to dobrze nam znane firmy.
 Rozumiem. A proszę powiedzieć, jakie produkty im oferujecie?
 Zaopatrujemy te firmy meble biurowe. Robimy je na zamówienie. Żeby Pani
widział, do jakich warunków lokalowych trzeba dopasowywać projekty!
 Mogę sobie wyobrazić. Czasami sama dziwię, w jakich warunkach ludzie
pracują. Przeglądałem Pańską branżę i zobaczyłem wiele innych firm oferujących
meble na zamówienie. Czym w takim razie wyróżniają się Państwo od konkurencji?
 Ciekawe pytanie. Myśle, że klienci cenią jakość naszych mebli. Dzięki temu
mamy wiele listów referencyjnych od zadowolonych klientów. Chwalą nas również
za szybkość realizacji zleceń.
 Miło słyszeć takie opinie. Powiedział Pan, że firma działa na rynku od 10 lat.
Wykonują Państwo meble na zamówienie dla małych firm z Olsztyna i okolic
posiadających pomieszczenia biurowe. Mają Państwo swoje strony w sieci i swoje
logo. Mam pewne rozwiązanie dla Pana. Kiedy mógłby Pan poświęcić mi 15 minut
czasu w tym tygodniu? Będę w rejonie Pana firmy we wtorek i środę.
 Proszę podjechać w środę do południa. Będę na miejscu.
 To świetnie. Podjadę do Pana około godziny 11:00. Zabiorę ze sobą przezent
– najnowszą mapkę województwa.
 Dobrze. Proszę podjechać.
 Do widzenia! Miłego dnia.
 Do zobaczenia!
31
Proszę przeczytacz i przetłumacz teksty. Wypisz niezrozumiałe wyrazy

Język polski
Język polski należy do grupy języków slowiańskich pochodzącej z rodziny
języków indoeuropejskich.
Najdawnisze zabytki piśmiennictwa w języku polskim dochowały się od wieku
XIV. Wcześniejsze dokumenty pisane były po łacinie ze względu na silny związek
kultury ii nauki z Kościołem.
Polski język okształtował się w wieku XVI – w dobie Odrodzenia. Trudno jest
dziś odpowiedzieć na pytanie, który z ówczesnych dialektów polskich stał się jego
podstawa, gdyż stolicą państwa polskiego były kolejno miasta: Gniezno, Kraków,
Warszawa. W dzisiejszym polskim języku literackim można wykazać wpływy
dialektów wszystkich tych dzielnię najwększy wpływ miał jednak dialekt małopolski,
ponieważ w okresie kształtowania się polskiego języka literackiego siedzibą władz
państwowych i najbardziejrozwiniętym ośrodkiem życia naukowego był Kraków.
Obecnie terytorium Polskiprzedstawia się pod względem jezykowym jednolicie.
Odsetek mniejszości narodowych jest nieznaczny. Obok języka literackiego istnieje
na terenie Polski wiele dialektów regionalnych, którymi posługuje się tylko ludność
wiejska w poszczególnych dzielnicach kraju. Najwęcej odrębniość w stosunku do
języka literackiego i innych dialektów zachować dialekt Kaszubów oraz dialekt
górali tatrzańskich.
W ostatnich latach daje się zaobserwować duże nasilenie procesu integracji
regionalnych odmian języka i zanikania gwar ludowych.
W swoim rozwoju historycznym język polski zatracił niektóre cechy współne
językom słowiańskim (np. Ruchomy akcent ustabilizował się na przedostatniej
sylabie wyrazu), zachował natomiast samogłoski nosowe, które zanikły w
pozostałych językach słowiańskich.
Pod względniu swojej budowy gramatycznej język polski jest dobrym
reprezentantem typu strukturalnego języków fleksyjnych. Zachował równiety system
deklinacyjny (7 przypadków), natomiast znacznie oprościł w porównaniu z językiem
praslowiańskim swój system koniugacyjny (trzy czasy, trzy tryby). Innowacja języka
polskiego jest historyczne wykształcenie się kategorii znaczeniowej
męskoosobowości, znajdującej swoje odbicie w odrębnych formach rzeczowników,
32
towarzyszących im przydawek przymiotnych i w niektórych formach

czasownikowych.
Wszystkie ważniejsze procesy rozwojowe w dziedzinie gramatyki języka
polskiego zachodziły w okresie średniowiecza. Od okresu odrodzenia aż do czasów
dziesiejszych obserwujemy w systemie gramatycznym polszczyzny tendencje do
kształtowania się ogólnopolskich norm językowych i ich stabilizacji.
Proszę połączyć fragmenty zdań z kolumny A z odpowiadającymi im fragmentami

zdań z kolumny B – zgodnie z tekstem.
A B
1. Obecnie terytorium Polski a. regionalnych odmian języka i
przedstawia się zanikania gwar ludowych
2. Pod względem swojej budowy b. pod względem językowym
gramatycznej jednolicie
3. Polski język literacki c. pochodzącej z rodziny
języków indoeuropejskich
4. W swoim rozwoju historycznym d. istnieje na terenie polski
wiele dialektów regionalnych
5. Zachował rozwinięty system e. język polski zatracił niektóry
deklinacyjny cechy wspólne językom slowiańskim
6. W ostatnich latach daje się f. język polski jest dobrym
zaobserwować duże nasilenie reprezentantem typu strukturalnego
procesu integracji języków fleksyjnych
7. Język polski należy do grupy g. siedziba władz państwowych
języków słowianskich (...) był kraków
8. Najwwięcej odrębności w h. ukształtował się w wieku xvi
stosunku do języka literackiego i – w dobie odrodzenia
innych dialektów
9. ...w okresie kształtowania się i. natomiast znacznie uprościł
polskiego języka literackiego w porównaniu z językiem
praslowiańskim swój system
33
koniugacyjny
10. Obok języka literackiego j. zachował dialekt Kaszubów
oraz dialekt górali tatrzańskich
Proszę połączyć w pary wyrazy o znaczeniu podobnym

1. najdawniejszy a. układ
2. wpływ b. odmienny
3. innowacja c. zespolenie
4. nasilenie d. niewielki
5. terytorium e. wzrost
6. przedstawiciel f. najstarszy
7. system g. nowość
8. odrębny h. obszar
9. integracja i. reprezentant
10. nieznaczny j. oddziaływanie
Написання модульної роботи по темам «Ludzie wokół nas. Komunikacja»
Temat 5. Instytucje użyteczności publicznej

1. Fryzjer.
Після вивчення теми студент повинен знати нові слова:
U FRYZJERA
fryzjer – перукар
fryzjer damski (męski) – жіночий (чоловічий) перукар
mycie – миття
ułożenie – укладка
fryzura – зачіска
34
gabinet kosmetyczny – косметичний кабінет

makijaż – макіяж
manicure (pedicure) – манікюр (педикюр)
lakier – лак (для нігтів)
szampoń – шампунь
ostrzyć – підстригти
przystrzyć włosy – підправити, зняти волосся
umyć głowę – помити голову
polakierować włosy –
ufarbować włosy – пофарбувати волосся
pomalować paznokcie – нафарбувати нігті
lakier – лак (для нігтів)
szampoń – шампунь
ostrzyć – підстригти
przystrzyć włosy – підправити, зняти волосся
umyć głowę – помити голову
ufarbować włosy – пофарбувати волосся
pomalować paznokcie – нафарбувати нігті
Proszę przeczytać i przetłumaczyć dialog.

– Dzień dobry!
– Dzień dobry! W czym mógłbym służyć?
– Chciałbym się obciąć. Taka jakaś modna fryzurka mógłby mi Pan doradzić?
– Oczywiście! Może tutaj zostawimy tak, a po bokach troszkę obetniemy i
wycieniujemy. Wygolę też Panu po boku takie 2 paski.
– Może być!
Fryzjer zaczyna obcinać. 15 minut później...
– chmmm....Tu jest trochę za długa grzywka. – mówi klient.
– To może wycieniuję ją?
– Dobrze!
Fryzjer zabiera się do roboty 3 minuty później...
– O to właśnie chodziło! – mówi zadowolony klient – Dziękuję! Ile płacę?
35
– 10 zł
Klient szuka po kieszeniach i w końcu podaje banknot 50-złotowy.
Fryzjer otwiera kasę i mówi:
– 40 zł reszty. Dziękujemy i zapraszamy ponownie!
– Do widzenia!

1. Restauracja.
W RESTAURACJI
jedzenie, posiłki – харчування
śniadanie – сніданок
obiad – обід
podwieczorek – полудень
kolacja – вечеря
kawiarnia – кафе, кав’ярня
bar kawowy – кав’ярня-бар
bistro – невеликий бар закусочна
bufet – буфет (зазвичай привокзальний)
herbaciarnia – чайний салон
restauracja – ресторан
stołówka, jadłodajnia – їдальня
kelner(ka) – офіціант(ка)
kuchnia – кухня (приміщення)
kucharz – кухар
toaleta (WC) – туалет
porcja – порція
rachunek – рахунок
stołik – столик
danie – страва
– wegetariańskie – вегетаріанська
– mięsne (rybne) – м’ясна (рибна)
jarzyny – овочі
36
przekąski, przystawki – закуски

cena – ціна
napiwek – чайові
apetyt – апетит
Ćwiczenie 1. Proszę przeczytać i przetłumaczyć dialog.
Na Żytomierskim Państwowym Uniwersytecie Technologicznym jest nieduża
stołówka. Klientami tej stołówki są głównie studenci. Filip jest głodny, ale nie ma
dużo czasu na jedzenie. Wchodzi do stołówki i prosi o herbatę, bulkę i sałatkę. Filip
bierze łyżeczkę i widelec, zaczyna jeść. Patrzy na zegarek. Jest późno. Filip nie
kończy herbaty, bo jest bardzo gorąca. Płaci rachunek i już wychodzi.
W tej chwili do stołówki wchodzą jego koleżanki i koledzy. Witają się z Filipem
i zapraszają do stolika. Filip tłumaczy, że nie ma czasu, ale koledzy nie słuchają.
Damian – Co zamawiamy?
Filip – Ja – zupę pomidorową, schab, ziemniaki, sałatę i herbatę.
Luis – Mam ochotę na bigos.
Damian – Samir, a ty nie chcesz bigosu? Jest bardzo dobry z herbatą!
Samir – Nie lubię kapusty i nie jem mięsa wiep... wiep..
Wszyscy – Wieprzowego!
Samir – O! Bardzo trudne słowo.
(po chwili) Aha, ale jest ryba. Biorę rybę. Monika, a ty? Dlaczego nic nie
mówisz?
Monika – Ja nie jestem głodna. Nic nie chcę.
Filip . Może ciastko z kremem?
Monika – O nie, nie! I tak jestem za gruba.
Filip – Podobasz mi się, jaka jesteś. Kocham każdy twój kilogram.
Ćwiczenie 2. Proszę uzupełnić na podstawie dialogów.
Adam i Wiktor są głodni. Adam ..., żeby pojechali na Rynek coś zjeść. W
restauracji kelner ... im wolny stolik i ... kartą dań. Wiktor chce wyjść, bo wszystko
jest ..., a oni nie mają tyle ... , ale Adam go uspokaja. ... dania, które są najtańsze, a do
... biorą herbatą i wodę mineralną. Koledzy nie są ... z obiadu - zamówione potrawy
37
niezbyt im .... Na koniec proszą o ... . Kiedy go zobaczyli, byli .... Adam stwierdził,
że Wiktor ..., a on odda mu pieniądze, kiedy ... stypendium. Adam żartuje z Wiktora,
bo Wiktor nie wie, czy powinien dać kelnerowi... Wychodzą i... pójść jeszcze do
McDonalda albo do pizzerii.
Ćwiczenie 3. Proszę wstawić odpowiednie przymiotniki.
1. Chyba wszystkie dzieci nie lubią szpinaku, bo jest..., za to uwielbiają ...
czekoladę.
2. Poprosiłem o dokładkę, bo zupa jest... .
3. Czy wiesz, jak smakują ślimaki? – Nigdy ich nie jadłam, ale chyba są... .
4. Dziękuję, obiad był... !
5. Placek byłby ..., gdybyś dała mniej cukru.
Ćwiczenie 4. Proszę odpowiedzieć na pytania.
1. Gdzie trzyma się cukier? 2. Z czego je się zupę? 3. Czym je się kotlet?
4. Czym kroi się chleb? 5. Z czego pije się sok? 6. Czym przykrywa się stół?
7. W czym się gotuje? 8. Na czym się smaży?
Ćwiczenie 5. Rozsypane wypowiedzi proszę ułożyć chronologicznie, aby
utworzyły dialog z kelnerem w restauracji.
— Proszę więc lody czekoladowe i truskawkowe.
— Czeskie, polskie, niemieckie, rosyjskie...?
— Dwa razy małą czarną. I rachunek.
— Dla pani lampkę wina francuskiego, a dla mnie piwo.
— Chętnie zjem lody czekoladowe.
— Dobry wieczór. Co dla państwa?
— Wolę czeskie ciemne.
— Dla pani proszę filet z kurczaka, frytki, surówkę z ogórka i kukurydzy, a dla
mnie pstrąga z ryżem, surówkę z papryki i pomidorów.
— Co do picia? Mamy świetne wina francuskie, włoskie...
— Może zamówimy jakiś deser? Lody, ciastka...
— Czy coś jeszcze?
Ćwiczenie 6. Proszę uzupełnić dialogi
a) – Co dla ...? — Mamy ...
— Proszę ... — To zamawiam ...
38
b) – Mam ochotę na ..., a ty? — Dziękuję ...i życzę ...!

— Zjadłbym ...
— A czego się napijesz?
— ...
— A ja ...
c) – Może wpadniemy do ...?
— Wolałabym się napić ...
— W takim razie wstąpimy do ...
— Chętnie, a po drodze ...
d) – Czego sobie państwo życzą?
— ...
— Wino słodkie czy wytrawne?
— ...
— Czy to wszystko?
— Nie, proszę jeszcze 2 razy ... Teraz
wszystko.
— ... państwu ...
e) – Przepraszam, gdzie jest szatnia?
— ...
— Czy są wolne stoliki?
– Niestety, ...?
— Tak, dzwoniłem do Państwa
wczoraj.
— ...?
— Tomasz Młodzianowski.
— Proszę, to ten stolik.
f) – Słucham? Co pan zamawia?
— Wezmę ...
— Lody ...?
— ... i proszę od razu rachunek.
— Proszę.
— Reszty ...
39
Proszę odegrać scenki na podane tematy.
1. Zamawiasz kawę. Kelner pyta, czy kawa ze śmietanką czy bez. Prosisz kawę
bez śmietanki.
2. Jesteś w restauracji, chcesz zjeść typowe polskie danie. Kelner mówi, że to
może być schabowy, bigos, żurek itp. Zamawiasz i prosisz coś do picia.
3. Spacerując po mieście razem z kolegą, podchodzisz do budki z napisem
“Zapiekanki”. Zamawiasz zapiekanki z serem i grzybami.
4. Zamówiłeś obiad, kelner przyniósł danie, ale kiedy spróbowałeś, okazało się,
że ziemniaki są niedogotowane – składasz reklamację.

1. Bank.
bank – банк
pieniądze – гроші
waluta – валюта
depozyt – депозит
waluta zagraniczna – іноземна валюта
kasa – каса
wymiana – обмін
punkt wymiany – пункт обміну
wymienić walutę – обміняти валюту
otworzyć konto – відкрити рахунок
procent – відсоток
kredyt – кредит
rachunek bieżący – поточний рахунок
kurs walutowy – курс валют
hrywna – гривня
dolar – долар
euro – євро
złoty – злотий
40
Proszę przeczytać i przetłumaczyć dialog.

Jan: Dzień dobry!
Paweł: Dzień dobry!
J.: Czy mogę wymienić walutę?
P.: Tak, proszę.
J.: Jaki jest aktualny kurs dolarów amerykańskich?
P.: 3,30 zł.
J.: Jaka jest opłata manipulacyjna?
P.: 0,1 %.
J.: Mam dolary amerykańskie i chcę wymienić je na złote.
P.: Ile pan chce wymienić?
J.: Chcę wymienić sto dolarów.
P.: Czy woli pan duże banknoty czy drobne?
J.: Proszę mi wydać całą sumę w dużych banknotach.
P.: Proszę przeliczyć pieniądze.
J.: Zgadza się. Proszę o kwit potwierdzający wymianę waluty.
P.: Proszę tu podpisać. Prosze, to jest kwit.
J.: Dziękuję. Czy może pani rozmienić diweście euro?
P.: Tak. Duże banknoty czy drobne?
J.: Proszę mi wydać całą sumę w drobnych banknotach.
P.: Proszę przeliczyć.
J.: Zgadza się. Dziekuję, do widzenia.
P.: Do widzenia.
Proszę odpowiedzić na pytania.

1. Jak nazywa się waluta twojego kraju? Proszę podać jej równowartość w
złotych.
2. Zwykle płacisz kartą czy gotówką?
3. Co wolisz – wydawać czy oszczędzać pieniądze? Na co wydajesz, a na co
oszczędzasz?
4. Kto w twoim domu decyduje o finansach?
5. Czy dostajesz kieszonkowe? Jeśli tak – ile?
Proszę podkreślić wykrzykniki w podanych zdaniach.

A/ Ejże, z pewnością zdążysz przed siódmą.
B/ Och, co za piękny widok!
C/ Sio z mojej grządki!
D/ Ojej, zgubiłem klucze.
E/ Uff, proszę o chwilę odpoczynku.
Proszę uzupełnić zdania odpowiednimi wykrzyknikami z ramki.

A/ Spróbuję, ……… się uda.
B/ ………! Iskierka zgasła. hurra, a nuż, fiu, cyt, ojej, frr
C/ .……… i ptaszek odleciał.

D ………, w namiocie mamy ogromnego pająka.
E/ ………, ale masz fajny rower!
W podanych zdaniach proszę wyróżnić wykrzykniki.

-Rany, kiedy wreszcie będziesz miała dla mnie czas?
-Ach, naprawdę trudno mi powiedzieć, pod koniec roku zawsze tak jest.
-Phi! Nie możesz się zwolnić, przecież jesteś szefową.
-Ba, to nie takie łatwe...
-Oj, mamo! Proszę.
Proszę podkreślić wykrzykniki. Dlaczego ta częśc mowy tak się nazywa?

a) Hola, ciury! Hej, dworzanie! Dalej, za mną,
mocium panie!
b) Siedzą, piją, lulki palą,
Tańce, hulanki, swawola.
Ledwie karczmy nie rozwalą.
Cha cha, hi hi, hejże, hola!
c) Ach, jaki piękny jest świat!
Proszę uzupełnić podane zdania wykrzyknikami, które wzbogacą wypowiedź,
oddając uczucia lub wolę mówiącego. Za każdym razem proszę użyć innego
wyrazu.
a) ............, zapomniałam pieniędzy!
b) ..............., nareszcie po wszystkim.
c) ..............? Co mówisz?
d) .............! Naprawdę to zrobiłeś?
Proszę przeczytać wiersze oraz wypisać wykrzykniki.

Wykrzykniki Ach, śpij kochanie
W górze tyle gwiazd,
Raz do klasy, wśród okrzyków, w dole tyle miast.
weszło kilka wykrzykników. Gwiazdy miastom dają znać,
Gramatyka je wygania - że dzieci muszą spać...
- Hola! Sio! Na koniec zdania!
Ach śpij kochanie.
Wykrzykniki Gramatykę Jeśli gwiazdkę z nieba chcesz,
ignorują, więc wynikiem dostaniesz.
niesłychanych ich wybryków, Czego pragniesz daj mi znać,
jest brak w zdaniach tych psotników. ja ci wszystko mogę dać.
Więc dlaczego nie chcesz spać???
Ona wszak nie w ciemię bita -
wszystko wie o wykrzyknikach. Ach, śpij, bo nocą,
Zawołała więc Wołacza. kiedy gwiazdy się na niebie złocą,
Wołacz - O! - do klasy wkracza wszystkie dzieci, nawet złe
pogrążone są we śnie,
i ustawia wykrzykniki a ty jedna tylko nie....
zgodnie z wolą Gramatyki -
pojedynczo, czasem w parach, Aaa... Aaa...
albo nawet po trzy naraz!!! Były sobie kotki dwa.
Aaa... Aaa...
Próbowały znów uniki Szarobure, szarobure, obydwa.
robić krnąbrne, małe smyki,
lecz gdy czytasz, to je słyszę... Ach, śpij, bo właśnie
A teraz proszę o ciszę!!!!! księżyc ziewa i za chwilę zaśnie.
A gdy rano przyjdzie świt
księżycowi będzie wstyd,
że on zasnął, a nie ty.
W górze tyle gwiazd,

w dole tyle miast.
Gwiazdy miastom dają znać,
że dzieci muszą spać...
Proszę ułożyć dialog, wykorzystując wykrzykniki.
Proszę zupełnić podane zdania wykrzyknikami.

A) ........ jak gorąco!
B) ........, ale to piękne!
C) ........, kto mówi?
D) ........ zwycięzylismy!
E) ........, to nie ładnie z twojej strony.
Proszę przeczytać zdania, wypisać partykuły i określić do jakich grup należą.

1. Ni pies, ni wydra. 2. Niech żyją dzieci z Majdanu! Niech żyje Ewa, co sadzi
drzewa! (Kownacka). 3. Daj że mi spokój! 4. Mój zajączku, nie bój że się, ja borówki
zbieram w lesie (Konopnicka). 5. Chyba ktoś przyszedł o zmierzchu i latarnię zapalił
(Gatkowski).
Proszę przepisać zdania oraz podkreślić partykuły a zapisać, jakiego znaczenia

nadają one wyrazom czy zdaniom.
1. Nie na zawsze słońce gaśnie, nie na zawsze ziemia zaśnie (Konopnicka). 2. Ja
bym cię za rękę po tych skałach wodził! A ty byś przy pasterskim usiadłszy
płomieniu, usnęła i zbudziła na moim ramieniu (Mickiewicz). 3. Czy to gołąb leśny
grucha tak tęskliwie i żałośnie? (Konopnicka). 4. Znaszli ten kraj, gdzie cytryna
dojrzewa? (Mickiewicz). 5. Niechaj mnie Zośka o wierzę nie prosi (Słowacki).
6. Bodaj bym nigdy nie dożył tej pory! (Mickiewicz).
Proszę uzupełnić zdania odpowiednimi partykułami: czy, ni, bym, ś, niech, nie, że.
1. Czekaj, lesie, wstrzymaj ___ się (Ficowski). 2. Nie będziesz dbał, ___
będziesz miał. 3. Ni aksamit, ___ atłasy nie dodadzą ci okrasy. 4. ___ chcielibyście
zwiedzić Lwów? 5. Powędrowałbym z ochotą na kraj świata gdzie ___ (Rygier).
6. Gdy ___ ja była ptaszkiem z tego gaju, nie śpiewała ___ w żadnym obcym kraju
(Witkiewicz).
Za pomocą partykuł:
wzmocnij swoje polecenie: Podejdź ...... do mnie!
zaprzecz oskarżeniu: Ja tego ........ zrobiłam!
wyraź przypuszczenie: Czyż.... on to zrobił?
zapytaj: ....... on to zrobił?
rozkaż: ......... on to zrobi!
wyraz życzenie: ......... się te pogłoski nie sprawdziły!
Proszę przepisać, otwierając nawiasy.

1. (Nie) kąp się tutaj, to (nie) biezpieczne miejsce. 2. Lepiej (nie) ryzykuj. 3. Z
wodą (nie) ma żartów. 4. (Nie) skacz, bo może cię spotkać (nie) miła przygoda. 5. Jak
dziś (nie) ładnie! 6. Siąpi (nie) przyjemna mżawka. 7. Nawet Trezor (nie) chce iść na
dwór. 8. (Nie) chętnie wstaje, prosi (nie) śmiało, by go (nie) ruszać. 9. Skończyła się
(nie) wygoda, (nie) ustanne niszczenie węgla. 10. (Nie) dawno założono nam gaz.
11. To (nie) spodzianka dla mamy.
Proszę przetłumaczyć na język polski.

1. Непрочитана книжка – завжди нецікава. 2. Робота не закінчена, а
тільки розпочата. 3. Ця квітка – незабудка. 4. У грудні день не довший, а
коротший. 5. Він поводив себе нечемно. 6. Люди ненавидять війну. 7. Це не
моя, а твоя книжка лежить на столі. 8. Деякі учні не люблять ходити до театру.
8. Не один раз, а два артистка виходила на сцену.
Proszę uzupełnić zdania partykułami i wykrzyknikami. Partykuły proszę podkreślić
jedną linią, wykrzykniki – dwiema.
a)... mam ochoty.
b)... to licho!
c) czemu tak stoisz? Rusz ... się!
d)... boli mnie!
e)..., kolego!... możesz nam pomóc?
f)... popatrz! Jaki dziwny ptak!... popatrz, proszę cię.
g)... się twoje słowa nie sprawdziły!
h)..., już wiem, o co chodzi.
Proszę uzupełnić zdania odpowiednimi partykułami.

A) ....... jadę na wycieczkę. Niestety mama się nie
zgodziła.
B) Spośród wielu kandydatów do samorządu
szkolnego z naszej klasy wybrano ........ Marka
C) ....... się dzieje wola nieba.
D) ....... ty zawsze musisz postawić na swoim?
E) ....... ona nigdy się nie zgodzi.
F) Poczekaj! ....... nie skończyłam!
G) Nie zapytała mnie ......., czy się zgadzam.
H) Obiecałaś mi, że pójdziesz tam ze mną. ........ się
teraz nie wycofasz?
Spośród podanych wyrazów proszę wybrać partykuły i wykrzykniki i wpisać je

do tabeli.
Zrozumże, niechaj, powiedz no, puk-puk, trach, bęc,
na, lub, czy, wio, ale, swój, pod, nie teraz, podałabym, miau, kap-kap, gdzie, chrrr....,
ależ, no.
Proszę uzupełnić zdania, wpisując odpowiednio partykułę „nie’’:

….. kładź palca między drzwi. Strzeż się ……zgody,
unikniesz szkody. …..świadomość grzechu ……czyni. …...daleko pada jabłko od
jabłoni. Powiedziały jaskółki, że …..dobre są spółki. Ani na wsi, ani w mieście
……..trzeba wierzyć niewieście. Stary leśniczy dłuższy czas jakoś ..…..domagał.
…….wiele mam dzisiaj czasu.
Proszę przeczytać żarty oraz wypisać wyrazy użyte z przyimkami.

1. Głos z radia: “Czas na poranną gomnastykę! Jesteście gotowi? Góra-dół!
Góra-dół! A teraz druga powika!”
2. Jasio przynosi do domu torbę pełną jabłek. Mama pyta go:
– Skąd masz te jabłka?
– Od sąsiada.
– A on wie o tym?
– No pewnie, przecież mnie gonił.
3. Dziennikarz pyta polnika:
– Sąsiedzi tu u pana nic nie kradną?
– Oczywiście, że nie.
– To dla czegp przy kurniku wisi stzelba?
– Właśnie dla tego nie kradną.
4. Poszło dwóch braci-bliźniaków na komisję. Jeden wchodzi, drugi czeka. Po
jakimś czasie wychodzi. Ten drugi podbiega:
– I jak? Piotrze?! Jak?
– Spoko, nie wzięli.
– To idź za mnie!
– Ok.
Wchodzi ponownie, po jakimś czasie wychodzi, brat podbiega:
– I jak tym razem poszło?
– A ciebie, Marek, wzięli.
Proszę utworzyć od podanych przyimków prostych wszystkie możliwe przyimki

złożone. Proszę ułożyć z przyimkami zdania.
Po, nad, koło, z, na, w, za, prócz.
Proszę przepisać zdania, pisząc umieszczone w nawiasach przyimki oddzielnie,

przedrostki – łącznie.
1. (Dla) czego rak chodzi wspak? – Bo i jego ojciec chodzi tak.
2. (Dla) was to jest igraszka, nam idzie o życie.
3. (Do) trzech razy sztuka.
4. (Do) czeka się sierpa pokrzywa.
5. (Po) nitce do kłębka.
6. (Po) między ślepymi jednooki królem.
7. W jedności siła.
8. (W) lazł na gruszkę, trzasł pietruszkę.
Proszę uzupełnić zdania przyimkami: za, prez, do, bez, na, o, z.

1. Szukam książki ___ matematyki. 2. Potrzebny mi jest także podręcznik ___
przyrody. 3. Nie, dziękuję! Nie chcę książki ___ okładki. 4. Ta książka ma plamy ___
kartkach. 5. Kto tak nie dba ___ książki? 6. Zajrzała mama ___ spiżarni i złapała się
___ głowę. 7. A to kot niezdara! Ile szkody zrobił! Sto myszek nie nabroi tyle ___
rok, co on ___ godzinę!
Proszę przeczytać i z każdego nawiasu dobrać odpowiedni wyraz.

Legenda o trzech braciach
Godłem Polski jest orzeł biały (w, na) czerwonym tle. Posłuchajcie legendy (w,
o) pochodzeniu tego znaku.
Podobno niegdyś żyło trzech braci: Lech, Czech i Ruś. Było im za ciasno (na,
przy) jednym miejscu, toteż rozeszli się (na, w) zgodzie (na, we) trzy strony świata.
Wędruje Lech (z, ze) swoją drużyną (przez, w) bory i knieje. Znużeni wędrówką
zatrzymali się (nad, pod) ogromnym dębem. Nagle słyszą coś zaszumiało (nad, pod)
nimi. Patrzą, a to wielki orzeł srebrnopióry. Rozłożył ogromne skrzydła, żelaznymi
szponami objął gałąź, zacisnął potężny, krzywy dziób.
“Spróbujcie ruszyć moje gniazdo albo wybrać (od, z) niego pisklęta!”
Lech spojrzał (ze, z) podziwem (w, na) potężnego ptaka i rzekł do swoich
rycerzy: “Spójrzcie, tak trzeba stawać (na, w) obronie domu i dzieci!” I dodał:
“Weźmiemy (od, z) ciebie przykład, dumny, biały orle! Tutaj i my zbudujemy swoje
gniazdo i tak samo będziemy je bronić w potrzebie. A ty będziesz naszym
znakiem!”.
Zbudowano warowny gród i od znalezionego gniazda orłów nazwano go
Gniezdnem, a potem Gnieznem. Była to pierwsza stolica Polski. A biały orzeł stał się
godłem kraju.
Proszę przepisać tekst oraz wstawić przyimki: bez, w, po, nad, z, na.
Następnego dnia ___ miejscu pięknego pastwiska ujrzeli głębokie jezioro, a
pasterz i bydło znikli ___ śladu.
Dziś, kiedy ___ Jeziorem Wielońskim ___
bezchmurnym niebie toczy się księżyc ___ pełni, wydobywają się ___ głębin tęskne,
czarujące tony pasterskiej piszczałki. Ludzie opowiadają, że to ___ dnie jeziora gra
pasterz wioskowy Bogumił.
(F. Jankowski)
W puste miejsca proszę wstawić przyimki: wśród, dla, w czasie (podczas), obok
(koło), bez.
WZÓR: Usiadł koło okna.
1. Nauczyciel źle się poczuł _________ ostatniej lekcji.
2. Muszę coś kupić ____ mojej córki.
3.Jan mieszka _______ kościoła.
4. Nie chcę tam iść _______ ciebie.
5. _______ ludzi czuję się bezpieczniej.
6. _______ trwania spektaklu widzowie nie będą wpuszczani na salę.
7........................Przechodzisz ___ kiosku? Kup mi gazetę!
8.............................On zrobi wszystko _______ pieniędzy.
9.........................................Musi pani jadać potrawy _______ tłuszczu i soli.
10. Zbudowali sobie małą altankę _________drzew.
W puste miejsca proszę wstawić przyimki: do, od, naprzeciwko, u, oprócz, z
powodu.
1. ________ kogo pożyczyłyście ten słownik?
2. Nasze biuro znajduje się ________ baru.
3. Wszyscy przyszli punktualnie _________ Oli.
4. Sklep jest zamknięty _________ braku prądu.
5. Byliście w restauracji „._______ Stasi"?
6. Idziemy jutro_________ kina. Pójdziecie z nami?
7. Stypendium będzie trwać ___________ lutego ________ kwietnia.
8. Byłyście __________ Ali? Tak, wracamy ______ niej.
9. Zrobiła pani wszystko dobrze ________ ostatniego ćwiczenia.
10. Festyn został odwołany _______ulewy.
Proszę wstawić w puste miejsca odpowiedni przyimek łączący się z

dopełniaczem: obok, z, w ciągu, dookoła, z okazji, od, wewnątrz, w czasie, oprócz,
mimo, wśród, blisko, w kierunku, do, z powodu (niektóre przyimki należy użyć
więcej niż jeden raz).
1. W te wakacje pojechałem z kolegami na wycieczkę _______ Polski.
Dostaliśmy bardzo dobry atlas drogowy _________ moich rodziców, tak że byliśmy
______ drogi dobrze przygotowani. Planowaliśmy, że ___________ tej podróży
zwiedzimy sporo interesująch miejsc. _________deszczu wyruszyliśmy w sobotę
rano. W pierwszym dniu dojechaliśmy __________Wrocławia. We Wrocławiu
zatrzymaliśmy się __________ wtorku. ___________trzech dni zwiedziliśmy
najważniejsze zabytki tego miasta, a___________ nich katedrę na Ostrowie
Tumskim. ___________niej jest piękny gotycki kościół Panny Marii na Piasku, ale
nie mogliśmy ______ niego wejść _________remontu. Poszliśmy więc ___________
uniwersytetu, żeby zwiedzie słynną aulę “Leopoldinum”. _________ auli
wysłuchaliśmy krótkiego koncertu, _____________odbywającego się tam festiwalu
„Vratislavia Cantans". W środę rano pojechaliśmy ___________ Gniezna ____
pierwszej stolicy Polski. Zwiedziliśmy ją _____________ jednego dnia. __________
Gniezna jest stary gród Biskupin, w którym zwiedziliśmy jedne ________
najstarszych wykopalisk w Polsce. Następnego dnia pojechaliśmy _____________
Szczecina. W Szczecinie spędziliśmy tylko jeden dzień, bo chcieliśmy jak
najszybciej dojechać __________morza. Na szczęście pogoda nam dopisywała i
podróż wybrzeżem była bardzo przyjemna, bo ________niej mogliśmy się kąpać i
opalać w różnych miejscach. W Trójmieście spędziliśmy kilka dni, bo ______
zwiedzania zabytków byliśmy umówieni z naszymi przyjaciółmi, z którymi nie
widzieliśmy się _____roku. Wróciliśmy ______Krakowa po dwóch tygodniach.
Proszę wstawić do kontekstu zdania właściwy przyimek łączący się z
celownikiem.
1. Dzieci bardzo często _______swoim rodzicom robią kariery życiowe, ale
_____ich zaskoczeniu nie zawsze o tym pamiętają.
2. Zdarza się, że ________temu, o czym zapewniali na początku, nie okazują
żadnej wdzięczności, wręcz przeciwnie, czasem robią wszystko______tym, którzy im
pomagali ________ich sugestiom, podejmują decyzje, które wiodą
________katastrofie.
3. Rodzice jednak nie mogą nic________temu zaradzić, bo jak mówi
przysłowie: „Jajko mądrzejsze od kury".
Proszę wpisać odpowiednie przyimki.

1.Wjechali ____ most, żeby przeczekać deszcz.
2.Powiedzieli, że wrócą ______ pół godziny.
3.Szedł ____ park ________ spacer z psem.
4.Chciałabym pojechać ______ morze we wrześniu.
5._______ cały dzień bolała mnie głowa.
6.Proszę ________ uwagę!
7.Przepraszamy za spóźnienie, ale to ________ naszego syna.
8.Była bardzo zdenerwowana i uderzyła go ______ twarz.
9.Gdzie jest Irena? Poszła ________ owoce.
10..............................Sąsiedzi zaprosili nas ______ podwieczorek.
Proszę wstawić do kontekstu zdania odpowiednie przyimki łączące się z

biernikiem.
Tekst 1
1. Wszyscy kibice czekali niecierpliwie ______ rozpoczęcie meczu. Według
planu, mecz miał się zacząć ______ kwadrans piąta.
2. Był to bardzo ważny mecz, bo mieli grać ______ pierwsze miejsce w lidze.
3. Dużo kibiców nie miało biletów, ale mimo to przyszli ______ stadion w
nadziei, że uda im się dostać ______ stadion bez biletów.
4. ______ pięć piąta ______ trybunę weszli zaproszeni goście, a wkrótce potem
______ płytę boiska wybiegli zawodnicy.
5. Drużyny zaczęły grać ______ jedenastkę, ale po pięciu minutach jeden z
naszych zawodników faulował i do końca meczu musieli g rać ______ dziesiątkę.
6. ______ szczęście przeciwnicy byli słabi, bo w przeciwnym razie
przegralibyśmy bardzo wysoko.
7. ______ koniec meczu ______ stadion nadciągnęła burza, i lało ______
dziesięć minut.
8. Sędzia nie przerwał meczu i niestety ______ minutę przed końcem strzelili
nam gola.
Tekst 2
1. Zostałem zaproszony ______ imieniny do mojej koleżanki Magdy.
2. Początkowo zaprosiła gości ______ szóstą, ale potem zmieniła ______
siódmą.
3. ______ dzień jej imienin pokłóciłem się z Anią, moją dziewczyną.
4. Pogniewała się ______ mnie, ale nie wiedziałem ______ co, bo nic złego nie
zrobiłem.
5. Przeprosiłem ją jednak i poszliśmy ______ zakupy.
6. Na zakupach omal nie pokłóciliśmy się po raz drugi ______ to, co kupić
______ prezent Magdzie.
7. Ja proponowałem srebrną broszkę, a Ania ______ 10 złotych droższy
pierścionek.
8. Oczywiście kupiliśmy pierścionek, boja nie lubię się kłócić ______ wszystko
cenię sobie spokój.
9. Ustaliliśmy, że ona zapakuje pierścionek ______ jakiś ładny papier, a ja pójdę
______ Rynek i kupię kwiaty.
10. Czekaliśmy długo ______ tramwaj i zostało nam mało czasu ______ to,
żeby się przebrać ______ wieczór.
11. W końcu wzięliśmy taksówkę i zajechaliśmy ______ dom Magdy
punktualnie o siódmej.
Proszę wstawić w miejsce kropek odpowiedni przyimek łączący się z

narzędnikiem.
Tekst 1
Mieszkam na 8 piętrze w 12 piętrowym bloku. _________ mną, na 9 piętrze,
mieszka starsza pani, a ___________ mną na 7 piętrze bardzo przystojny pan w
średnim wieku. Rozmawiałam _________________ nim już kilka razy
_______blokiem. Wiem, że mieszka ________________synem, ale nigdy nie
widziałam jego żony. Kiedyś _________ windą chwilę _________ sobą
rozmawialiśmy i zwierzyłam się mu, że mam kłopoty _______________ cieknącym
kranem. Ofiarował się, że mi pomoże. Przyszedł ______________ swoim synem,
który, jak się okazało, był hydraulikiem. ____________ pracą zaproponowałam im
kawę, na którą chętnie się zgodzili. Sąsiad poprosił ___________ mlekiem, a syn bez
mleka. Rozmawialiśmy _____ sobą, jak starzy znajomi, bo okazali się bardzo
sympatycznymi ludźmi. _______ okazji dowiedziałam się, żona zmarła mu 10 lat
temu i od tego czasu prowadzi gospodarstwo ______ synem. Kiedy tak _______ nim
rozmawiałam, syn szybko naprawił cieknący kran i wyszli ode mnie ______ ósmą.
Bardzo byłam zadowolona, że ich poznałam, bo nie tylko, że naprawili mi kran, ale
chyba się ________ nimi zaprzyjaźniłam.
Tekst 2
Po dwóch latach spotkałem się zupełnie przypadkowo ________ swoim kolegą
na dworcu. Okazało się, że pojedziemy tym samym pociągiem. Do odjazdu pociągu
było jeszcze trochę czasu, tak że mogliśmy jeszcze pójść coś zjeść. Na szczęście
____________ dworcem była restauracja, ale ________ niestety _______ bigosem
nie było nic innego do jedzenia. Musieliśmy więc szukać szczęścia w innym miejscu,
bo _______ nami była długa podróż. Dwieście metrów _________ dworcem
znaleźliśmy niezły bar i szybko usiedliśmy ______ stołem, żeby nam już nikt nie
______zajął miejsca. Za dziesięć minut stała _______ nami zupa i ogromne kotlety
______ jednym a drugim daniem wypiliśmy piwo.
Proszę wstawić w miejsce kropek odpowiedni przyimek łączący się z

miejscownikiem.
Pierwszy raz była _______ Polsce 10 lat temu. Była _______ kursie języka
polskiego ________ Szkole Letniej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uczestniczyła
wtedy ______ zajęciach dla początkujących. Pamięta, że zajęcia odbywały się rano i
_____ południu. _____ popołudniowych zajęciach z języka polskiego były jeszcze
wykłady na różne tematy. Najbardziej interesowały ją te ______ ówczesnych
problemach politycznych Polski. Wieczorami, razem z kolegami chodziła _____
Krakowie. Brali udział _______ różnych imprezach kulturalnych. Między innymi
byli _______ ciekawym koncercie ______ Sukiennicach, gdzie ______ okazji
zwiedzili galerię _______ malarstwa polskiego. _______ tym pierwszym pobycie
______ Krakowie przyjeżdżała jeszcze kilka razy do Polski, bo ______ ogóle lubiła
podróżować ____ świecie. Była prawie _____ wszystkich kontynentach, ale zawsze z
przyjemnością wracała do Krakowa, bo ______tylu latach nauczyła się mówić po
polsku i teraz może porozmawiać po polsku z Polakami _____ wszystkim, co ją
interesuje. (Pyzik Józef. Przygoda z gramatyką. Poziom średni ogólny. Kraków, 2003,
wyd. II przejrzane i poprawione, s. 268)
W miejsce kropek proszę wstawić odpowiedni do kontekstu przyimek.

_______ ubiegłym roku postanowiliśmy razem _______ kolegami wybrać się
____ wakacje autostopem. _________ planowaną podróżą zaopatrzyliśmy się
_______ plecaki, śpiwory, namioty i mapę samochodową Polski. Zaplanowaliśmy, że
naszą podróż zaczniemy _______ Polski południowej ________ Polskę centralną aż
_______ Wybrzeża. ____ dzień wyjazdu byliśmy ______ trasie już ________ szóstej
rano. Mieliśmy bowiem nadzieję, że łatwiej nas ktoś zabierze ________ tej porze.
Liczyliśmy głównie _____ samochody ciężarowe __________ najbliższe pół godziny
nikt nas nie chciał zabrać, ale _____ wpół do siódmej nadarzyła się świetna okazja
______ Zakopanego. Byliśmy _______ miejscu ______ dziesiątej. Poszliśmy ______
baru ________ drugie śniadanie, a później spacerowaliśmy _________
Krupówkach. ________ obiedzie wyjechaliśmy ______ Kasprowy Wierch, a potem
zeszliśmy _______ Halę Gąsienicową i __________ dół ________ Zakopanego.
_________ dziewiątej byliśmy już______ śpiworach, żeby rano wcześnie wstać i
wyruszyć dalej. Pierwszy dzień wędrówki, ________ przewidywaniom minął nam
zgodnie ________ planem. Gorzej było _____ drugim tygodniu, bo _________
powodu braku pieniędzy zaczął prześladować nas pech! __________ Lublinem a
Warszawą Janek zgubił dokumenty, a _______ Warszawie zachorował Jacek.
________ tym zepsuła nam się pogoda, tak że musieliśmy wrócić ________
Krakowa ________ zaplanowanym terminem. ________ wszystko polecamy ten
rodzaj podróżowania wszystkim młodym ludziom. (Pyzik Józef. Przygoda z
gramatyką. Poziom średni ogólny. Kraków, 2003, wyd. II przejrzane i poprawione, s.
290).
Proszę przeczytać tekst, stosując właściwe formy ujętych w nawiasach

rzeczowników oraz określić ich rodzaj, liczbę i przypadek.
Na (brzeg) rowu rosły olszyny. Bliżej lasu kwitło wiosną mnóstwo białych
anemonów. Na (łąka) złociły się kaczeńce — kwiat ukochany naszego dzieciństwa.
Pojawiały się one z (woda) na (powietrze) w chłodne, wietrzne (dzień) kwietniowe.
Kaczeńce najpiękniejsze były wtedy, gdy w (woda) odbijały się chmury granatowe, a
one razem z jasną, młodziutką (trawa) wodną wyglądały tak, jakby wciąż jeszcze
świeciło słońce.
(wg Z. Nałkowskiej)
Za pomocą przyimków proszę połączyć podane niżej czasowniki a rzeczowniki

w związki wyrazowe. Proszę określić przypadek rzeczowników.
znajdować się – okno, łąka, podwórze, pole
spacerować – ulica, park, sklep
żyć – przyjaciel, wolność
Proszę wstawić odpowiednie przyimki złożone oraz określić jakiego przypadka

one wymagają.
1. Gorące pozdrowienia .... Bałtyku przesyła Mietek.
2. Móc uścisków dla Ciebie i Baśki ślą ... południowej granicy Nowiccy.
3. Tysiąc całusów ... wspaniałych drzew Puszczy Białowieskiej od Mariana z
rodziną.
4. Kochani, pozdrawiamy was serdecznie ... Bazyliki św. Piotra w Rzymie.
Proszę wstawić odpowiednie przyimki w miejsca podkreślone, a w

wykropkowane – rzeczowniki z nawiasów w odpowiedniej formie.
Vasco da Gama wyruszył _ (rok) ... 1497 _ (Lizbona) ... , mając _ (rozkaz) ...
cztery okręty i 160 ludzi załogi, _ (który) .. było wielu skazańców . Trasa wyprawy
wiodła _ (Atlantyk) ... _ (Wyspy Kanaryjskie) ... Mimo że część drogi _ (Przylądek
Dobrej Nadziei) .. już znano, rej był trudny. Podróżnik musiał poradzić sobie _ (bunt)
... , (gwałtowny sztorm) ... oraz _ ( szkorbut ) ... _ (załoga) ... _ (styczeń) ...
osiągnięto wybrzeże dzisiejszego Mozambiku. Tam Vasco da Gama wynajął pilota,
który poprowadził wyprawę aż _ (Indie) ... _ (droga powrotna ) ... wielu członków
załogi zmarło _ (szkorbut) ... _ (Portugalia)... dopłynęło tylko 55 osób . Vasco da
Gama został szczodrze nagrodzony i otrzymał tytuł “Admirała mórz indyjskich”.
Proszę uzupełnić tabelę, wypisując z tekstu spójniki i przyimki.

Poznał ją w tej samej chwili. To była ona! Z dłońmi opartymi o mur sunęła
wzdłuż rozpadliny, oglądając się i badając drogę przed sobą. Nie spojrzała tylko do
góry. Awaru obejrzał się, taras wciąż był pusty. Przeciągnął się i głośno ziewną.
Dziewczyna stanęła w miejscu, zobaczył jej twarz uniesioną ku górze i czujne
spojrzenie. Poznała go i przyłożywszy palec do ust, dała znak milczenia, a potem
ruchem dłoni wezwała go do siebie.
Awaru, udając, że się przeciąga, rozłożył dłonie, aby pokazać swą bezradność.
-Idź w dół – posłyszał szept dziewczyny-do wielkiej sali z wodą. Spiesz się...
Spójniki Przyimki
W miejsce kropek proszę wstawić odpowiednie przyimki.

... ubiegłym roku postanowiliśmy razem ... kolegami wybrać się ... wakacje
autostopem. ... planowaną podróżą zaopatrzyliśmy się ... plecaki, śpiwory, namioty i
mapę zamochodową Polski. Zaplanowaliśmy, że nasza podróż zaczniemy ... Polski
południowej ... Polskę centralną aż ... Wybrzeżą. ... dzień wyjazdu byliśmy ... trasie
już ... szóstej rano. Mieliśmy bowiem nadzieję, że łatwiej nas ktoś zabierze ... tej
porze. Liczyliśmy głównie ... samochody ciężarowe. ... najbliższe pół godziny nikt
nas nie chciał zabrać, ale wpół do siódmej nadarzyła się świetna okazja ...
Zakopanego. Byliśmy ... miejscu ... dziesiątej. Poszliśmy ... baru ... drugie śniadanie,
a później spacerowaliśmy ... Prupówkach. ... obiedzie wyjechaliśmy ... Kasprowy
wierch, a potem zaszliśmy ... Halę Gąsienicowa i dół ... Zakopanego. ... dziewiątej
byliśmy już ... śpiworach, żeby rano wcześnie wstać i wyruszyć dalej. Pierwszy dzień
wędrówki, ... przewidywaniom minął nam zgodnie ... planem. Gorzej było ... drugim
tygodniu, bo ... powodu braku pieniędzy zaczął prześladować nas pech! ... Lublinem
a Warszawą Janek zgubił dokumenty, a ... Warszawie zachorował Jacek. ... tym
zepsuła nam si pogoda, tak że musieliśmy wrócić ... Krakowa ... zplanowanym
terminem. ... wszystko polecamy ten rodzaj podróżowania wszystkim młodym
ludziom.
Temat 6. Tradycje i swięta Polski.

1. Читання та переклад текстів про історію Польщі.
2. Читання та обговорення творів відомих польських письменників.
3. Święta rodzinne.
4. Święta narodowe.
Historia Polski – obejmuje dzieje państwa i narodu polskiego od X do XXI

wieku.
Dzieje Polski rozpoczynają się wraz z panowaniem pierwszego historycznego
władcy Mieszka I, który w 966 roku przyjął chrzest. Do 1138 roku Polska jako
monarchia patrymonialna rządzona była przez władców z dynastii Piastów, którzy nie
licząc wydzielanych juniorom dzielnic i przejściowych okresów podziału
zachowywali zwierzchność nad całym jej terytorium.
W efekcie tzw. ustawy sukcesyjnej księcia Bolesława Krzywoustego ziemie
polskie uległy na 150 lat pogłębiającemu się rozbiciu dzielnicowemu. Próby
ponownego zjednoczenia zaczęto podejmować pod koniec XIII w., a ostatecznie
zostały one uwieńczone koronacją Władysława Łokietka w 1320 roku. Dynastia
Piastów wygasła po bezdzietnej śmierci jego syna, Kazimierza Wielkiego w 1370.
Rządy w Polsce przejęli Andegawenowie (Ludwik Węgierski i Jadwiga), a następnie
królowie z dynastii Jagiellonów.
W 1569 Korona Królestwa Polskiego weszła w stały związek z Wielkim
Księstwem Litewskim. Na mocy unii zawartej w Lublinie powstała Rzeczpospolita
Obojga Narodów, którą od 1573 rządzili władcy powoływani drogą wolnej elekcji.
Państwo to było jednym z największych terytorialnie organizmów politycznych
Europy. Po pokoju z Rosją zawartym w Polanowie w 1634 osiągnęło powierzchnię
990 tys. km². W tym okresie w Rzeczypospolitej wykształcił się swoisty system
polityczny, oparty na dominacji bardzo licznej szlachty i systemie rządów
parlamentarnych. Złoty wiek państwa przypadł na okres rządów ostatnich
Jagiellonów. Ostatecznie zakończył się on wraz z wojnami połowy XVII wieku.
W kolejnym stuleciu pogrążona w anarchii Rzeczpospolita zaczęła popadać w
silną zależność od Rosji, a następnie zniknęła z mapy Europy w rezultacie trzech
rozbiorów. Samodzielne państwo polskie nie istniało aż do XX wieku, choć
okresowo pojawiały się jego szczątkowe formy, takie jak Księstwo Warszawskie,
Królestwo Kongresowe czy Wielkie Księstwo Poznańskie. Pełne odrodzenie Polski
nastąpiło dopiero po I wojnie światowej, kiedy w sytuacji upadku mocarstw
rozbiorowych powstała II Rzeczpospolita. Istniała ona do 1939, czyli do początku II
wojny światowej. We wrześniu 1939 ziemie polskie zajęte zostały przez III Rzeszę i
ZSRR. Dopiero od 1944 rozpoczęło się ich stopniowe przejmowanie przez oddziały
sowieckie i polskiej Armii Ludowej.
Po zakończeniu wojny Polska znalazła się za tzw. żelazną kurtyną, a władzę w
niej przejęli komuniści. Kraj przemianowano na Polską Rzeczpospolitą Ludową. Do
1989 panował w nim system partyjny,w którym przewodnią rolę pełniła Polska
Zjednoczona Partia Robotnicza. Oprócz niej występowały jeszcze ugrupowania
satelickie – ZSL i SD. Upadł on ostatecznie w efekcie procesu określanego mianem
Jesieni Narodów. Wybory parlamentarne w 1989 zapoczątkowały procesy
demokratyzacji i reform gospodarczych, które umożliwiły III Rzeczypospolitej
wstąpienie do NATO (1999), a następnie Unii Europejskiej (2004).
NIEPEWNOŚĆ PRZYJACIELE
ADAM MICKIEWICZ ADAM MICKIEWICZ
Gdy cię nie widzę, nie wzdycham, nie Nie masz teraz prawdziwej przyjaźni na
płaczę, świecie;
Nie tracę zmysłów, kiedy cię zobaczę; Ostatni znam jej przykład w oszmiańskim
Jednakże gdy cię długo nie oglądam, powiecie.
Czegoś mi braknie, kogoś widzieć Tam żył Mieszek, kum Leszka, i kum Mieszka
żądam; Leszek.
I tęskniąc sobie zadaję pytanie: Z tych, co to: gdzie ty, tam ja, - co moje, to
Czy to jest przyjaźń? czy to jest twoje.
kochanie? Mówiono o nich. że gdy znaleźli orzeszek,
Ziarnko dzielili na dwoje;
Gdy z oczu znikniesz, nie mogę ni razu Słowem, tacy przyjaciele,
W myśli twojego odnowić obrazu? Jakich i wtenczas liczono niewiele.
Jednakże nieraz czuję mimo chęci, Rzekłbyś; dwójduch w jednym ciele.
Że on jest zawsze blisko mej pamięci.
I znowu sobie powtarzam pytanie: O tej swojej przyjazni raz w cieniu dąbrowy
Czy to jest przyjaźń? czy to jest Kiedy gadali, łącząc swojo czułe mowy
kochanie? Do kukań zozul i krakań gawronich,
Alić ryknęło raptem coś koło nich.
Cierpiałem nieraz, nie myślałem wcale, Leszek na dąb; nuż po pniu skakać jak
Abym przed tobą szedł wylewać żale; dzięciołek.
Idąc bez celu, nie pilnując drogi, Mieszek tej sztuki nie umie,
Sam nie pojmuję, jak w twe zajdę progi; Tylko wyciąga z dołu ręce: "Kumie!"
I wchodząc sobie zadaję pytanie; Kum już wylazł na wierzchołek.
Co tu mię wiodło? przyjaźń czy
kochanie? Ledwie Mieszkowi był czas zmrużyć oczy,
Zbladnąć, paść na twarz: a już niedźwiedź
Dla twego zdrowia życia bym nie kroczy.
skąpił, Trafia na ciało, maca: jak trup leży;
Po twą spokojność do piekieł bym Wącha: a z tego zapachu,
zstąpił; Który mógł być skutkiem strachu.
Choć śmiałej żądzy nie ma w sercu Wnosi, że to nieboszczyk i że już nieświeży.
mojem, Więc mruknąwszy ze wzgardą odwraca się w
Bym był dla ciebie zdrowiem i knieję,
pokojem. Bo niedźwiedź Litwin miąs nieświeżych nie
I znowu sobie powtarzam pytanie: je.
Czy to jest przyjaźń? czy to jest
kochanie? Dopieroż Mieszek odżył... "Było z tobą
krucho! -
Kiedy położysz rękę na me dłonie, Woła kum, - szczęście, Mieszku, że cię nie
Luba mię jakaś spokojność owionie, zadrapał!
Zda się, że lekkim snem zakończę życie; Ale co on tak długo tam nad tobą sapał.
Lecz mnie przebudza żywsze serca Jak gdyby coś miał powiadać na ucho?"
bicie, "Powiedział mi - rzekł Mieszek - przysłowie
Które mi głośno zadaje pytanie: niedźwiedzie:
Czy to jest przyjaźń? czyli też Że prawdziwych przyjaciół poznajemy w
kochanie? biedzie".
Kiedym dla ciebie tę piosenkę składał,

Wieszczy duch mymi ustami nie władał;
Pełen zdziwienia, sam się nie
postrzegłem,
Skąd wziąłem myśli, jak na rymy
wbiegłem;
I zapisałem na końcu pytanie:
Co mię natchnęło? przyjaźń czy
kochanie?
[Hej, radością oczy błysną...] DO M...

Wiersz napisany w roku 1823
Adam Mickiewicz
Precz z moich oczu!... posłucham od razu,
Hej, radością oczy błysną Precz z mego serca!... i serce posłucha,
I wieniec czoła okrasi. Precz z mej pamięci!... nie tego rozkazu
I wszyscy się mile ścisną: Moja i twoja pamięć nie posłucha.
To wszyscy bracia! To nasi!
Jak cień tym dłuższy, gdy padnie z
Pochlebstwo. chytrość i zbytek daleka,
Niech każdy przed progiem miota, Tym szerzej koło żałobne roztoczy, -
Bo tu wieczny ma przybytek Tak moja postać, im dalej ucieka,
Ojczyzna, nauka, cnota. Tym grubszym kirem twą pamięć
pomroczy.
Braterstwa ogniwem spięci,
Zdejmijmy z serca zasłonę, Na każdym miejscu i o każdej dobie,
Otwórzmy czucia i chęci. Gdziem z tobą płakał, gdziem się z tobą
Święte, co tu objawione! bawił,
Wszędzie i zawsze będę ja przy tobie,
Tu wspólne koją cierpienia: Bom wszędzie cząstkę mej duszy
Przyjaźń, wesołość i pienia. zostawił.
Ale kto w naszym jest gronie, Czy zadumana w samotnej komorze

Śród pracy czy śród zabawy, Do arfy zbliżysz nieumyślną rękę,
Czy przy pługu, czy w koronie, Przypomnisz sobie: właśnie o tej porze
Niechaj pomni na Ustawy! Śpiewałam jemu tę samę piosenkę.
Pomni na przysięgę swoją Czy grają w szachy, gdy pierwszymi

I w każdej chwili żywota ściegi
Niechaj mu na myśli stoją: Śmiertelna złowi króla twego matnia,
Ojczyzna, nauka, cnota. Pomyślisz sobie: tak stały szeregi,
Gdy się skończyła nasza gra ostatnia.
Dojdziemy, choć przykrą drogą,
Gdy brat bratu rękę poda, Czy to na balu w chwilach odpoczynku
Bo nam i nieba pomogą, Siędziesz, nim muzyk tańce zapowiedział,
I męstwo, praca i zgoda! Obaczysz próżne miejsce przy kominku,
Pomyślisz sobie: on tam ze mną siedział.
Czy książkę weźmiesz, gdzie smutnym

[ACH, JUŻ I W RODZICIELSKIM wyrokiem
DOMU...] Stargane ujrzysz kochanków nadzieje,
Złożywszy książkę z westchnieniem
Ach, już i w rodzicielskim domu głębokiem,
Byłem złe dziecię, Pomyślisz sobie: ach! to nasze dzieje...
Choć nie chciałem naprzykrzyć się
nikomu, A jeśli autor po zawiłej probie
A przecie. Parę miłośną na ostatek złączył,
Byłem między krewnymi i czeladzi Zagasisz świecę i pomyślisz sobie:
gromadą Czemu nasz romans tak się nie
Przeszkodą i zawadą. zakończył?...
A choć wszystkich kochałem, ni w
dzień, ni w nocy Wtem błyskawica nocna zamigoce:
Nie byłem nikomu ku pociesze ni ku Sucha w ogrodzie zaszeleszczy grusza
pomocy - I puszczyk z jękiem w okno zalopoce...
Pomyślisz sobie, że to moja dusza.
Tak w każdym miejscu i o każdej dobie,

Gdziem z tobą płakał, gdziem się z tobą
bawił,
Wszędzie i zawsze będę ja przy tobie,
Bom wszędzie cząstkę mej duszy
zostawił.

gwiazdka – зірка tradycje – традиції
opłatek – оплатек święta – свята
sianko wigilijne – різдвяне сіно Bożе Narodzenie – Різдво
choinka – ялинка Wielkanoc – Великдень
kolędy – клядки kolacja wigilijna – різдвяна вечеря
prezenty – подарунки
Proszę przeczytać i przetłumaczyć opowiadanie

Polskie tradycje i zwyczaje świąteczne
Pierwsza Gwiazdka
Jest symbolem Gwiazdy Betlejemskiej, której pojawienie się towarzyszyło
narodzinom Jezusa. Dzięki niej pasterze, Trzej Królowie mogli dotrzeć do miejsca
narodzin Zbawiciela. Dziś oczekujemy pierwszej gwiazdy, jaka pojawi się na
wigilijnym niebie. Dopiero, gdy ona zabłyśnie możemy, według tradycji, siąść do
stołu i podzielić się opłatkiem.
Opłatek
Jego nazwa wzięła się z łacińskiego słowa oblatum i znaczy tyle co dar ofiarny.
Jest to nic innego, jak cienki kawałek wypieczonej mąki pszennej i wody. Na nim
widnieją obrazy związane z Bożym Narodzeniem. Dzielenie się chlebem ma korzenie
w pogańskich tradycjach. Z czasem przeszło ono na stałe do zwyczajów
chrześcijańskich, a dziś dzielimy się opłatkiem przed wieczerzą wigilijną, składamy
sobie życzenia. Życzenia, jakie składamy sobie podczas dzielenia się opłatkiem
powinny być szczere, wybaczamy sobie wtedy wszystkie winy, aby zasiąść do kolacji
pogodzeni i z czystymi sercami.
Sianko wigilijne
Kładziemy je pod białym obrusem na stole, przy którym będziemy spożywać
wigilijną kolację. Symbolizuje oczywiście miejsce, w jakim przyszedł na świat Jezus
– szopkę i siano, na którym leżał po urodzeniu.
Choinka
Ubierana zazwyczaj w dzień wigilijny lub 23 grudnia. Kiedyś były to
przystrojone snopy siana bądź gałęzie. Z czasem zwyczaj przynoszenia do domu i
ubierania w różne ozdoby sosnowego drzewka, przeniósł się z Niemiec do innych
chrześcijańskich krajów. Ozdoby choinkowe powinny być związane z symboliką
Bożego Narodzenia, a na jej szczycie wiesza się bombkę w kształcie gwiazdy
betlejemskiej. Kiedyś wieszano jabłka, które prawdopodobnie symbolizowały
biblijną przypowieść o Adamie i Ewie, dziś jabłka zastępujemy szklanymi
bombkami. Zielone drzewko to symbol życia i narodzin Zbawiciela. Lampki
choinkowe powinniśmy zapalić po raz pierwszy dopiero po pojawieniu się pierwszej
gwiazdki.
Kolędy
Zaczynamy je śpiewać przy wigilijnym stole. Są to pieśni, które opowiadają o
Narodzeniu Pana. Ich nazwa pochodzi z łaciny – calendae, co oznaczało pierwszy
dzień miesiąca. Pierwsze „kolędy” były śpiewane przez Rzymian w ramach
uroczystego uczczenia pierwszego stycznia, potem zwyczaj śpiewania pieśni przejęli
chrześcijanie, aby czcić narodziny Jezusa. Najstarsza polska kolęda to „Zdrów bądź
królu anielski” i pochodzi z ok. 1420 roku.
Prezenty
Najprzyjemniejszy, dla wielu, zwyczaj bożonarodzeniowy. Dziś to one głównie
kojarzą się Bożym Narodzeniem. Pierwotnie ten zwyczaj był związany wyłącznie z
osobą św. Mikołaja, dziś, za Lutrem przyjmujemy, iż są to podarki od małego Jezusa.
Stajenka
W niej narodził się Jezus. Jest także symbolem nas samych. Jesteśmy jak
stajenka, w której nie zawsze jest czysto, w której dobro przeplata się ze złem. Jednak
to właśnie do stajenki, a więc i do nas, zwykłych ludzi, przychodzi Jezus, rozświetla
nasze życia i daje nam nadzieję, miłość i wiarę. Bóg rodzi się w nas!
Pasterka
Tradycyjna msza odprawiana w nocy z 24 na 25 grudnia. Symbolizuje czuwanie
pasterzy przy żłobie Jezusa. Uczestniczymy w niej razem z najbliższymi. jest
najważniejszym momentem w czasie Świąt Bożego Narodzenia.
Написання модульної роботи по темам «Instytucje użyteczności publicznej.

Tradycje i swięta Polski»
Написання залікової роботи з курсу «Польська мова»

Polska Mova 2018-2019

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Polska Mova 2018-2019

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Polska Mova 2018-2019

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Міністерство освіти і науки України

ЖДТУ Житомирський державний технологічний університет

Методичні вказівки (рекомендації) для проведення

Розробник: к.е.н., доцент кафедри обліку і аудиту Хоменко Г.Ю.

Хоменко Г.Ю. Методичні вказівки (рекомендації) для проведення

Укладач: Хоменко Ганна Юріївна, кандидат економічних наук, доцент

Рецензенти: Загурська-Антонюк В.Ф., кандидат політичних наук,

Ксендзук В.В., кандидат економічних наук,

Затверджено на засіданні кафедри обліку і аудиту ЖДТУ

Рекомендовано науково-методичною радою ЖДТУ

Temat 2. Człowiek. Rodzina. Uniwersytet 7

Temat 3. Ludzie wokół nas 24

Temat 5. Instytucje użyteczności publicznej 34

Temat 6. Tradycje i swięta Polski 57

ТЕМА 1. JĘZYK POLSKI JAKO OBCY

План практичного заняття №1

Proszę przeczytać i przetłumaczyć wyrazy.

Dz: między, narodzenie, dzwon, pędzić, nadzwyczajny, ksiądz, jedzenie,

План практичного заняття №2

Proszę wpisać odpowiednio ó lub u.

Proszę wpisać odpowiednio ó lub u.

Proszę przeczytać i przetłumaczyć zdania, uzupełnić brakujące litery.

i szczeg_ł, szczeg_lny? Zetrzyj k_rz z bi_rka. Ł_dź bywa szersza i większa od

ТЕМА 2. CZŁOWIEK. RODZINA. UNIWERSYTET

План практичного заняття № 3

Proszę uzupełnić zdania odpowiednimi formami gramatycznymi czasownika

7. Czy to ____ twoja koleżanka?

Podziel tekst na zdania.

Proszę wstawić odpowiednie słowa wyrażające wiek.

Proszę przetłumaczyć zdania na język polski.

Proszę przeczytać i przetłumaczyć tekst “Moja rodzina”.

Proszę przetłumaczyć wyrazy na język polski.

Proszę przetłumaczyć dialogi na język polski.

років як одружений, маю двійко зібратися у батьків за святковим

Proszę przetłumaczyć tekst na język polski.

План практичного заняття № 4

Proszę przeczytać i przetłumaczyć następne zdania.

Proszę dać odpowiedź na pytania.

Proszę przeczytać i przetłumaczyć nastepne zdania na język ukrainski.

Proszę podyskutować na podane tematy.

Proszę opisać jaki oni mają program dnia.

Proszę przeczytać i przetłumaczyć dialog oraz podkreślić typowe wyrazy.

 Czy kupiłeś już bilety peronowe?

 “Uwaga! Uwaga! Pociąg pospieszny z Brześcia do Warszawy Głównej

Proszę uzupełnić zdania. Co oni będą robić?

Proszę uzupełnić zdania.

Proszę podyskutować na podane tematy.

Proszę przeczytać i przetłumaczyć tekst.

Proszę przeczytać i odpowiedzieć na pytania.

Proszę przetłumaczyć zdania.

7. Психологи вважають, що справжнє задоволення людина отримує тільки

Proszę podyskutować na podane tematy.

Proszę przeczytać i przetłumaczyć dialogi oraz podkreślić typowe wyrazy.

Proszę przeczytać i przetłumaczyć podany tekst.

Dla trwałości narodu istotne jest upowszechnienie się postawy patriotyzmu

Proszę utworzyć opisowe formy stopnia wyższego i najwyższego podanych

Proszę podać formy stopnia wyższego i najwyższego od podanych słów.

Proszę wstawić formę stopnia wyższego przymiotników.