BİLİM FELSEFESİ
açıklamak
1. Bilim nedir?
CEVAP : Var olan her şey üzerinde sistemli,
yöntemli, doğru ve geçerli bilgi üreten
kuramsal bir sistemdir.
2. Bilim felsefesinin konusu nedir?
CEVAP : Bilimin işlevi, yöntem ve sonuçları
gibi bilimin her açıdan sorgulanması üzerine
düşünme etkinliğidir.
3. Bilim felsefesinin cevap aradığı sorular
nelerdir?
CEVAP :1.Bilimin amacı ve işlevi nedir?
2.Bilimselliğin bir ölçütü var mıdır?
3.Bilimsel tutum ve düşünce nasıl olmalıdır?
4.Bilim elde edilmiş bir bilgi mi,yoksa bir insan
etkinliği mi?
4.Hipotez(Denence)ne demektir?
CEVAP : Olayları kanıtlamak üzere geçici
olarak öne sürülmüş açıklama taslağıdır.
5.Tümdengelim (Dedüksiyon) ne demektir?
CEVAP : Zihnin genelden özele doğru
yaptığı akıl yürütme işlemidir.
6. Tümevarım (Endüksiyon) ne demektir?
CEVAP : Zihnin özelden genele doğru yaptığı
akıl yürütme işlemidir.
7. Deney nedir?
CEVAP : Bilimsel bir gerçeği bulup göstermek,
bir varsayımı kanıtlamak, bir yasayı
doğrulamak amacıyla yapılan işlemdir.
8.Bilimsel yöntem nedir ?
CEVAP : Problem çözmek için izlenen düzenli
yol.
9.Bilimsel düşüncenin işlevi nedir?
CEVAP : Doğa olaylarını ve toplumsal yaşamla
ilgili olguları;
1.
2.yordamak (öngörüde bulunmak)
3.kontrol altına almaktır.
10.Öndeyi ne demektir?
CEVAP : Olgular arasındaki ilişkilerden veya
bu ilişkileri dile getiren genellemelerden
yararlanarak henüz ortaya çıkmamış bir olguyu
önceden kestirmektir.Amaç, doğa güçlerini
denetim altına almaktır.
11. MÖ 2000’li yıllarda Çin ve Hint’te
başlayan bilimsel etkinlik daha sonra Mısır
ve Mezopatamya’da sürmüştür.
Bu dönemin en önemli özelliği nedir?
CEVAP : Bilim ve dinin içiçe oluşudur.
12. Bilimin felsefeden ayrılışı nasıl
olmuştur?
CEVAP : MÖ 6.yy’da Antik Yunan
medeniyetiyle birlikte felsefe ortaya çıkmış
ve bir süre bilim ve felsefe birlikte hareket
etmiştir. Felsefeyi bilimler içine alan evrensel
bir bilim içine alan Aristoteles’ten sonra
Arşimed ve Öklid’le birlikte bilimler
felsefeden kopmaya başlamıştır.
13. Bilim ve felsefe alanında önemli
gelişmenin olmadığı dönem ne zamandır?
CEVAP : Yaklaşık 500 ile 1450 yılları arasında
Ortaçağ Avrupasın da skolastik düşüncenin
etkileriyle bilimsel düşünce ve çalışmalar
durmuştur.
14.Ortaçağda İslam dünyasında neler
olmuştur?
CEVAP : İbn-i Sina, Harezmi, Biruni, İbn-ül
Heysem gibi İslam düşünürleri önemli bilimsel
çalışmalarda bulunmuşlardır.Yunan,iran,
Süryani ve Hint kaynaklarının Arapçaya
çevirileri yapılmıştır.
15.Hangi yüzyıl ve olayla bilimsel araştırma
yeniden hızlanmıştır ?
CEVAP : Ortaçağ karanlığı XV. ve XVI.yy’da 21. Etkinlik olarak bilim anlayışının savunduğu
Rönesans (yeniden doğuş) ile yeniden görüş nedir?
hızlanmıştır.
CEVAP : Bilimi anlamak için bilim adamının ve o
16.Rönesans’ın anlamı nedir? dönemde birlikte hareket ettiği bilim adamları
topluluğunun bakış açısını, psikolojik ve
CEVAP : Ortaçağ’a ve onu temsil eden kiliseye,
sosyolojik özelliklerini bilmek gerekir. Bilim,
kilisenin yönlendirdiği doğa ve insan anlayışına,
bir bilim adamının etkinliği ya da faaliyetidir.
kurumlara tepkinin,başkaldırının ifadesidir.
Bilimin yapısı ve işleyişi insandan bağımsız
17. Kopernik (1473-1543) ile başlayan değildir.
Kepler,Galilei ve Newton'la devam eden
22-.Paradigma ne demektir?
süreçte bilimsel anlamda ne gibi önemli
gelişme olmuştur? CEVAP : Hangi yöntem ve teknikle, neyin nasıl
araştırılacağını belirleyen model veya
CEVAP : Bu süreçte yer merkezli (Jeosantrik)
şablondur.Kuhn’a göre, bir paradigmanın
Batlamyus anlayışı yıkılmış, yerini güneş
yetersizliği ortaya çıkıncaya kadar, o
merkezli (helyosantrik) anlayışa bırakmıştır.
paradigma içinde yer alan bilim insanları ona
Böylece Dünya'nın hareketleri ve bunlara bağlı
göre bilim yapmaya çalışırlar.
oluşumlar örneğin mevsimler ve takvim
gerçeğe uygun olarak açıklanmaya 23-Bilimin özellikleri nelerdir?
başlanmıştır.
CEVAP : 1. Bilim olgusaldır.
18. Doğa yasalarının tümdengelimle değil,
2. Bilim mantıksaldır.
deney ve gözleme dayalı olarak özelden
genele doğru yani tümevarımla elde edilmesi 3. Bilim genelleyicidir.
gerektiğini açıklayan kimdir?
4. Bilim yöntemlidir.
CEVAP : Francis BACON (1561-1626)
5. Bilim nesneldir.
19.Düşünce tarihinde bilimi anlamaya ve
6. Bilim eleştireldir.
açıklamaya çalışan yaklaşımların isimleri
nelerdir? 7. Bilim kesin sonuçludur.

CEVAP : 1. Ürün olarak bilim anlayışı 8. Bilim öngörü (öndeyi) sağlar.

2. Etkinlik olarak bilim anlayışı

20. Ürün olarak bilim anlayışının savunduğu

görüş nedir?

CEVAP : Bu yaklaşımı savunanlara göre, bilimi

anlamak için, bilim adına yazılmış metinlere,
bilimin ortaya koyduğu "ürünlere" bakmak
gerekir.Felsefe tarihinde mantıkçı empirizm
olarak anılan bu yaklaşımın temel amacı
felsefeyi metafizik kurgulardan arındırmaktır.
Bir önermenin anlamlı olması, onun olgusal
olarak doğruluk değerinin belirlenebilir
olmasına bağlıdır.Yani bütün metafizik
önermeler anlamsızdır.