KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA

WIKA AT KULTURANG PILIPINO

MODYUL 3
(Bilinggwalismo at Multilinggwalismo)

Inihanda ni : JULIE ANN A. CALIBUSO

Layunin: Pagkatapos basahin at sagutan ang mga aktibidades sa modyul 3 ay inaasahan
ang mga mag-aaral na:
A. Natutukoy at nabibigyan ng pagpapakahulugan ang mga salitang
bilinggwalismo at multilinggwalismo;
B. Napapahalagahan ang wika at nagagamit ito sa mabuting paraan; at
C. Nakabubuo ng sariling pananaw patungkol sa wikang bilinggwalismo at
multilinggwalismo.

SUBUKAN NATIN!
Mayroon ka bang natitirang kaalaman patungkol sa ating Wika?
Halina’t ating subukin ang iyong dating kaalaman patungkol sa wika.
Panuto: Isulat sa kahon ang iyong pagpapakahulugan sa bilinggwalismo at
multilinggwalismo.

Multilinggwalismo Bilinggwalismo

PAG-ARALAN NATIN!

ARALIN 3- Wika ( Bilinggwalismo at Multilinggwalismo)

Panuto: Basahin ang mga sumusunod na pahayag.

Ano ang Bilinggwalismo?

 Ito ay tumutukoy sa dalawang wika. Isang pananaw sa pagigung Bilinggwal, ito ay
kakayahan ng isang tao na makapagsalita at nagagamit ang dalawang wika sa isang
pagkakataon. Sa isang klase ng agham, mas magiging mabisa ang pagkatuto ng mga
mag-aaral kung ang wikang gagamitin ng guro ay ang wikang gamitin sa lugar na
iyon. Kung ituturo ang paksa sa mga mag-aaral sa wikang nauunawaan ng lahat,
may pagkatuto. Ibig ipakahulugan nito, gumagamit ng wikang bernakular at
istandard ang wikang gamit na aklat ang guro sa pagkakataong iyon.
 Bilang patakarang pang-edukasyon sa Pilipinas, nangangahulugan ng paggamit ng
Ingles at Filipino bilang panturo.
 Ang bilinggwal ay isang taong may sapat na kakayahan sa isa sa apat na makrong
kasanayang pangwikang kinabibilangan ng pakikinig, pagsasalita, pagbasa, at
pagsulat sa isa pang wika maliban sa kaniyang unang wika.
 Ang patakarang bilinggwal ayon sa KWF, ay isang pagtupad sa Artikulo XV,
Seksyon 2-3 ng 1973 Konstitusyon hinggil sa Filipino at Ingles bilang mga opisyal
na wika ng komunikasyon at pagtuturo.
 Sa ilalim ng patakarang Bilinggwal ng 1974, ang mga asignatura sa elementarya at
sekundarya ay hinati upang ang isang pangkat ay ituro sa Filipino at ang isang
pangkat ay ituro sa Ingles.
 Bukod sa asignaturang wika at panitikang Filipino, ang mga klase sa araling
Panlipunan ay gumagamit ng Filipino bilang wikang panturo.Bukod naman sa
asignaturang wika at panitikan sa Ingles, ang mga klase sa Matematika at Agham ay
Ingles ang wikang panturo.

Ano ang Multilinggwalismo?

 Ang Pilipinas ay isang bansang multilinggwal.
 Mayroon tayong mahigit 150 wika at wikain kaya naman bibihirang Pilipino ang
monolinggwal. Karamihan sa ating mga Pilipino ay nakakapagsalita at nakakaunawa
ng Filipino, Ingles, at isa o higit pang wikang katutubo o wikang kinagisnan.
 Ito ay patakarang pangwika kung saan nakasalig sa paggamit ng pambansang wika
at wikang katutubo bilang pangunahing midyum sa pakikipagkomunikasyon at
pagtuturo bagama’t hindi kinalilimutan ang wikang global bilang mahalagang
wikang panlahat.
 Layunin nitong pakinisin at gamitin ang mga wikang katutubo at/o wika ng tahanan
(unang wika) bilang pangunahing wika ng pagkatuto at pagtuturo mula sa una
hanggang ikatlong baitang sa elementarya, susundan ito ng Filipino o wikang
pambansa bago simulan ang pagtuturo sa Wikang Ingles. Samakatwid, kailangang
maging bihasa muna ang isang bata sa kaniyang unang wika, sa pangalawang wika,
at kung mayroon pa, ikatlong wika upang maituturing siyang multilinggwal.

SURIIN NATIN!

Panuto: Basahin ang halimbawa ng talumpati na nasa ibaba. At pagkatapos ay

sagutan ang mga sumusunod na katanungan.

MARAMING WIKA,  MATATAG NA BANSA

 
Ricardo Ma. Nolasco Ph.D.
Tagapangulo, Komisyon sa Wikang Filipino
 
             Isa pong karangalan at pribilehiyo para sa akin at sa Komisyon sa Wikang
Filipino na maimbitahan at makapagsalita sa inyong kumperensya.  Ang ibabahagi ko
sa inyo ngayong umaga ay tungkol sa bisyon,  direksyon at mga programa ng  KWF
para sa susunod na tatlong taon,  o hanggang 2010.  Ibinabahagi ko ang mga ito sa
inyo sa pag-asang yayakapin ninyo ang nasabing mga bisyon,  direksyon at programa
bilang sarili ninyong bisyon at programa. 
 
           Kamakailan lamang ay nagkasundo ang pamunuan ng KWF na baguhin ang
aming bisyon.  Ang pangarap namin ay:  “maging sentro ng kapantasan sa mga wika at
literatura ng mga Pilipino.”   Umaalinsunod ang pangarap na ito sa aming mandato na
paunlarin, palaganapin at panatilihin ang mga wikang ginagamit ng mga Pilipino sa iba’t
ibang larangan. 
 
           Ang ganitong bisyon at misyon ay pag-amin na bagamat ang KWF ay siyang
opisyal na ahensyang pangwika ay  malayo pa rin ito sa pagiging tunay na sentro ng
kapantasan at kaalaman sa mga wika at panitikan ng mga Pilipino.  Ang itinatayo namin
ay isang sentro ng impormasyon, dokumentasyon at pananaliksik;  na may kuwerpo
(corps) ng mga mananaliksik na may mataas na kakayahan sa linggwistika
at applied na linggwistika  (hal.  pagtuturo ng wika) at pagsasaling-wika;   isang sentro
na katatagpuan at naglalaman ng lahat ng mga pag-aaral at akda tungkol sa mga wika
ng Pilipinas;   isang sentro na may kamalig ng mga datos  sa ibat ibang wika,  at sa ibat
ibang genre,  kasama na ang audio at video recording  ng mga pangyayaring
komunikatibong may mga anotasyon at komentaryo;  isang sentro na lumilikha ng mga
orihinal at huwarang  mga diksyunaryo,  gramatika, ortograpiya,   iskolarli na mga
babasahin,  materyales sa literasiya at reperensya sa pagtuturo sa magkakaibang
disiplina;  at isang sentro na dalubhasa rin sa teknolohiyang pang-impormasyon at
pangkomunikasyon upang magampanan ang gawain ng
pagpapaunlad,  pagpapalaganap at pagpapanatili ng mga wika sa Pilipinas.
 
            Ang katwiran para sa pangarap naming ito ay nagmumula sa aming pagkilala sa
kahalagahan ng mga wikang ginagamit ng mga Pilipino—ang wikang pambansa,  ang
mga wikang panglokal at mga wika na pang-ibayong dagat--- para sa magkakaibang
mga layunin:  para sa literasiya at edukasyon ng ating mamamayan; para sa layuning
pangkultura at intelektuwal;   para sa pagkakakilanlan at etnisidad;   para sa
pakikipagtalastasan sa loob at labas ng bansa;   para sa pag-unlad na pang-
ekonomiya;  at para sa kaisahan at katatagang pampulitika. 
 
            Gusto naming isipin na lipas na ang panahon na ang mga gawain ng komisyon
—sa katotohanan o sa karaniwang pagkakaalam-- ay eksklusibong nakatuon sa wikang
pambansa,  sa kapabayaan ng mahigit na 170ng wika ng ating bansa  at nang walang
makatotohanang pagsasaalang-alang sa isa pang opisyal na wika ng bansa,  ang
Ingles,  o sa mas eksaktong pormulasyon,  ang Philippine English.
 
            Ito ang landas o linya ng “isang bansa,  maraming wika”,  na siyang simulain
ng  kasalukuyang tema ng buwan ng wika 2007,  na   “maraming wika,  matatag na
bansa.”
 
            Ano ang batayan at katwiran ng “maraming wika, matatag na bansa”? 
 
            Ang batayan at katwiran ay may kinalaman sa pagiging multilinggwal at pagiging
multikultural ng mga Pilipino. Sa halip na isang disbentahe,  itinuturing ng komisyon
na  napakalaking bentahe ang pagkakaroon ng Pilipinas ng mahigit na 170ng
wika.  Pangsampu tayo sa pinakamaraming wika sa buong daigdig,  sa kabila ng
palasak at mapangmenos na  palagay na ang mga wikang ito’y pawang mga dialekto
lamang.   Ang natural na kundisyon ng karaniwang Pilipino at ng karaniwang
mamamayan ng daigdig  ay  hindi lang iisa ang alam nitong wika.  Sa karaniwan,  ang
Pilipino at ang karaniwang tao sa daigdig ay may alam na dalawa o mahigit pang
wika.  Si Hesukristo ang pinakamainam na halimbawa ng pagiging
multilinggwal,  sapagkat marunong siya ng Aramaic,  ng Hebrew,  Griyego at Latin.  Si
pangulong GMA ay mainam na halimbawa ng isang Pilipino.  Maalam siya sa
Kapampangan,  Sinebwano,  Ilokano,  Tagalog,  Ingles at Espanyol.  Dahil sa
katotohanang ito,  ang ideya at pangakong pag-unlad sa ilalim ng  isang sentralisadong
nasyon-estado na may iisang sentralisadong wikang pambansa ay naglalaho.     
 
            Gayunpaman,  mayroon tayong wikang pambansa.   Ito ang wikang Tagalog na
nang dahil sa kumbinasyon ng mga sirkumstansyang historikal,  pang-ekonomiya at
sosyopulitikal ay naging komon na wika ng magkakaibang etnolinggwistikong grupo ng
ating bayan.  Ang kasalukuyang Filipino ay ang dating wika ng Katagalugan na naging
pambansa.  Ang Filipino, kung gayon, ay ang pambansang linggwa prangka. 
 
            Kung batayang panglinggwistika ang pag-uusapan,  ang wikang pambansa at
ang Tagalog ay nabibilang sa iisang wika.  Ang unang batayan sa pagsabi nito ay ang
tinatawag na mutual intelligibility.   Ang isang  nagsasalita ng “Filipino” at ang isang
nagsasalita ng Tagalog ay magkakaunawaan.  Kung gayon,  nagsasalita sila ng isang
wika. 
 
            Ang ikalawang batayan ay ang gramatika.  Ang gramatika ng umiiral na “Filipino”
ay walang pinag-iiba sa gramatika ng Tagalog.   Totoong sa ilalim ng konstitusyon,  ang
wikang Filipino ay kailangang nakasalig sa mga umiiral na wika sa Pilipinas.  Pero,  sa
ngayon,  ang gramatika ng wikang pambansa ay yaong sa Tagalog.  Tingnan lamang
ang mga panlapi ( -um-, -in, -an, at i-)  at ang mga gramatikal na pananda
(i.e. ang, ng, sa)  at mga partikulo (i.e. pa, na, kung, daw, kasi).  Hindi ba magkapareho
lang sa mga panlapi at gramatikal na pananda at partikulo ng tinatawag na
“Filipino”?   Walang panlapi o gramatikal na elementong galing sa
Ilokano,  Sebwano,  Ilonggo at sa ibang malalaking wika ang may matatag na katayuan
sa wikang pambansa. 
 
            May ilang teorista sa akademya na nagpapalaganap ng ideya na ang kaibahan
ng “Filipino” sa Tagalog ay ang pagiging “malaya” ng una,  at ang pagkapurista ng
huli.  Ang ibinibigay nilang halimbawa ay ang pagkakaiba ng leksikon ng “Filipino” at ng
“Tagalog”,    gaya raw ng “fakulti”,  sa halip na “guro”,  “kolehiyo” sa halip na
“dalubhasaan”,  “miting” sa halip na “pulong”  atbp.    Kinikilala ng KWF na ang
“purismo” at “Tagalismo” ay mga hadlang sa pagpapaunlad ng wikang
pambansa.  Subalit, kailangan ding alalahanin na hindi panghihiram ng dayuhang
leksikon o leksikon buhat sa iba pang wika ng Pilipinas ang batayan sa pagklasipika ng
dalawa o mahigit pang barayti na magkakaibang wika.  (Maging ang mga Tagalog sa
Batangas at Bulakan ay nanghihiram din at nagko- code-switch.)  Gaya ng nabanggit sa
itaas,  ang pagkakaunawaan at ang gramatika ay higit na mapagpasyang
batayan.  Idagdag pa rito ang katotohanan na karamihan ng mga Pilipino ay tumatawag
pa rin sa wikang pambansa na “Tagalog”.   at madaling maintindihan kung bakit
kakaunti lamang,  maliban sa kakarampot sa akademya,  ang naniniwala na
ang  “Tagalog” at ang “Filipino” ay “magkaibang wika.” 
 
            Pero may isang malaki at hindi matatawarang pagkakaiba ang wikang Tagalog
noon at ang  wikang pambansa ngayon.   Ang kasalukuyang wikang pambansa ay ang
pangalawang wika ng nakararaming Pilipino.  Mas marami nang Pilipino ngayon na
marunong mag-Tagalog pero hindi ito ang kanilang kinagisnan o unang wika.   Ito ang
pangalawang wika nila.  Ito ang isa sa tampok na dahilan sa pagtawag dito ng ibang
pangalan—Filipino.  Ito rin ang panlipunang batayan sa paglitaw ng mga pasalitang
barayti ng “Filipino”;  mga barayti  na hindi lamang limitado sa Katagalugan at
Kamaynilaan, kundi sumasaklaw sa Davao,  Iloilo,  Cebu,  Baguio,  Angeles, Cagayan
de Oro,  Zamboanga City at sa ibang punong sentrong lungsod kung saan nagtatagpo
ang magkakaibang grupong etniko.  Sa ngayon,  ang barayting pinakaprestihiyoso ay
ang barayti sa Metro Manila at kanugnog na mga lugar,  na siyang  itinuturo ngayon sa
mga paaralan at pinalagaganap ng masmidya.  Pero hindi maipupuwing na ang wikang
Tagalog ay naging pambansa na.
 
            Ang ganitong mga katotohanan,  sa aking palagay,  ay  hindi nalingid sa mga
gumawa ng mga probisyong pangwika sa ating konstitusyon.   Nanalig sila na habang
nalilinang,  ang wikang pambansa ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa
umiiral na mga wika sa Pilipinas at sa iba pang wika.  Idineklara din nila ang wikang
Filipino at ang wikang Ingles bilang wikang opisyal,  pero hindi nila kinaligtaan na
ipahayag din na ang mga wikang pangrehiyon ay pantulong na wikang opisyal at
midyum ng pagtuturo.    Higit sa lahat,  tiniyak nila ang pagtatayo ng isang komisyon na
“magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod” ng mga pananaliksik hindi lamang sa
wikang pambansa,  kundi sa iba pang mga wika ng mga Pilipino.  Ang ganitong mga
probisyong pangkonstitusyon ay nagkaroon ng katuparan sa pagkakapagtibay ng RA
7104 na siyang lumikha sa Komisyon sa Wikang Filipino.
 
            Ang lohika ng patakarang multilinggwal sa pagpapaunlad ng mga wika sa
Pilipinas  ay unti-unting tinatanggap ngayon ng mas maraming mananaliksik sa wika
at/o tagagawa ng patakaran sa ating pamahalaan.    Nitong kamakailan,  may isang
grupo ng mga mananaliksik  ang naglabas ng KRT 3 Formulation of the National
Learning Strategies for the Filipino and English Languages na nagmumungkahi sa
pamahalaan na:
 
     para sa ECCD (3-5ng taon),  ang paggamit ng wika ng bata sa day care
center.  Gagamitin ang Filipino at English (at Arabic) sa mga istorya at panitikan;
 para sa Grade 1 hanggang 3, ang paggamit ng wika ng bata bilang midyum ng
pagkakatuto para sa lahat ng subject.  Gagamitin ang Filipino at English (at Arabic)
bilang magkahiwalay na subject para sa oral language development;
 para sa Grade 4 pataas,   Filipino bilang midyum ng pagtuturo para sa Makabayan
at subject na Filipino at/o panitikan  at English bilang midyum sa Math at
Science.  Gagamitin ang wika ng bata bilang pantulong na wika;
     samantala, sa sekundarya,  magtuturo ng mga language elective sa wika ng
bata,  wikang pangrehiyon,  Arabic at anumang wika sa ibayong dagat;
 
       Ayon sa nasabing dokumento:  “(c)ontrary to being a hindrance,  the languages
of children must be considered as enabling factors on which student learning and
achievement can be based.  The use of the mother tongue in learning has been found to
be the most effective way to bridge learning in all subject areas including the
development of future languages.  This is a generalization based on numerous
experiences of other multilingual countries as well as empirical studies conducted in
the Philippines.”  
 
            Ang isang halimbawa ng empirikal na pag-aaral na nagbibigay-balidasyon sa
bisa ng multilinggwal na patakaran ay ang resulta ng 2006 NAT Grade 3 reading test sa
dibisyon ng Kalinga.   Sa sampung distritong ito,  tanging ang Lubuagan lamang ang
may first language component,  ibig sabihin,  ang unang wika ay siyang ginamit na
midyum ng pagtuturo sa naturang eskuwelahan,  kahit sa science at math. Ang
natitirang siyam na dibisyon ay sumailalim sa regular na edukasyong
bilinggwal.   Ipinakikita ng reading test na ang distrito ng Lubuagan ang nakapagtala ng
pinakamataas na marka sa English (76.5%) at Filipino (76.44%).   Ang pumangalawa na
distrito ay ang Tinglayan na nakaiskor ng  64.5% sa English at 61.4% sa Filipino.     Ang
pumangatlo naman ay ang Pasil,  na nakaiskor ng 51.9% sa English at  47.7% sa
Filipino.
 
            Ang ganitong mga ebidensya ay nagpapatotoo na maaaring gawing tulay ang
lokal na wika upang matutuhan ang English at Filipino. Ang totoo’y maraming mga pag-
aaral ang nagpapakita na ang paggamit ng wikang hindi-sa- bata ay hindi makatutulong
manapa’y makasasama pa nga sa pang-akademikong performance ng
bata.  Mahalagang banggitin muli ang mga napatunayan sa pananaliksik ni
Taufeulangaki (2004):
 
 ang mga bata ay nangangailangan ng pinakamababa na 12ng taon upang
matutuhan ang kanilang unang wika;
         ang mga bata ay hindi natututo ng pangalawang wika nang mas mabilis kaysa
mga matanda;
         ang may edad na bata ay may higit na kasanayan sa pagkatuto ng
pangalawang wika;
        mas importante ang pag-unlad pangkognitibo ng bata kaysa paghantad sa
ikalawang wika;
 
          Sa isang hiwalay na artikulo,  nabanggit ko na ang eksklusibong paggamit ng
Ingles at Filipino ay nagresulta sa tinatawag ni Smolicz, Nical and Secombe (2000)
na inferiorization ng iba pang wika sa Pilipinas.  Ninanakaw ng kasalukuyang
patakarang bilinggwal ang wika ng bata at hinahalinhan ito ng isang wikang di-pamilyar
at tiwalag sa kanilang kultura at karanasan.  Ang mensahe ng bilinggwal na edukasyon
sa marami nating mag-aaral ay walang kuwenta ang kanilang kinagisnang wika.  Sa
halip na tingnan bilang resource at pundasyon ng panimulang kaalaman, itinuturing ang
pagkakatuto ng wikang sarili na isang malaking kakulangan o deficiency,  o dikaya’y
kapansanan.  Sa halip na pagmamahal at pagpapahalaga sa sariling kultura’t
wika,  pagkutya at pagmamaliit sa sarili ang itinuturo ng kasalukuyang patakaran.
  
Sinusuportahan ng KWF ang anumang kampanya na papaghusayin ang
kasanayan sa Ingles ng ating mga estudyante.  Pero kailangang linawin na ang
pinakamabisang paraan ay ang pagturo dito bilang pangalawang wika.  Ibig sabihin nito,
magsimula sa kinagisnang wika sa unang mga grado.    Kapag mabulas na at matatag
na ang kasanayang pangliterasi at pangkognitibo ng estudyante sa kinagisnang wika at
kultura,  ipakilala ang Ingles at ang Filipino bilang mga subject.  Sa paglaon ay maaari
na ring ituro ang  iba pang subject sa Filipino at Ingles.  Gayunpaman,   ang katatasan
sa Ingles ay hindi makakamtan lamang sa eskuwelahan.  Sa labas ng eskuwelahan,
kailangang magkaroon ang mga estudyante ng mga modelo o huwaran sa pagsusulat
at pagsasalita ng mabuting Ingles, at kasabay nito ng mga pagkakataon para magamit
ang kanilang kasanayan sa Ingles.    Sa kasalukuyan ay walang sapat na motibasyon at
oportunidad maliban sa eskuwelahan upang mapaunlad ng mga estudyante ang
kanilang kasanayan sa Ingles,  laluna sa pagsasalita nito.   
 
             Ang komitment ng KWF sa “isang bansa, maraming wika”  ay makikita sa
tema at saklaw ng nakaraang patimpalak na idinaos noong Buwan ng Wika 2006.   Sa
simula’t sapul ay nakasanayan na namin na magdaos nang taunan ng isang patimpalak
lamang,  ang tradisyunal na Gantimpalang Collantes sa sanaysay sa wikang
Filipino.     Noong 2006,  sa kauna-unahang  pagkakataon ay nagdaos ang KWF ng
magkakahiwalay na mga timpalak sa pormal na pagsulat sa Sebwano (tula at maikling
kuwento),  Iloko (tula at maikling kuwento),   Hiligaynon (maikling kuwento)
at  Pangasinan (tula).  Ang nagwaging mga akda ay nakatipon ngayon sa isang akda na
pinamagatang Ani ng Wika 2006.  Ang tema ng buwan ng wika 2006 ay:  “Ang buwan
ng wikang pambansa ay buwan ng mga wika ng Pilipinas.” 
           
            Ngayong taong 2007,  pinalawak namin ang saklaw ng patimpalak para
makasama ang Bikol (maikling kuwento at sanaysay),  Samar-Leyte (tula at maikling
kuwento),  Kapampangan (tula),  Meranaw (sanaysay), Maguindanao (sanaysay) at
Tausug (sanaysay).   Ang tema ng buwan ng wika 2007 ay:  “Maraming wika, matatag
na bansa.” 
 
            Ang multilinggwal na adhikain ng KWF ay hindi lamang naipapahayag sa
taunang pagdiriwang  ng buwan ng wika  at pagkilala sa mahusay na mga akdang
pampanitikan,  kundi sa mga pangmatagalang programa at proyektong inako nitong
isakatuparan.  
 
            Ang mga programa’t proyektong ito ay naglalayon na makamit ang sumusunod
na pagbabago sa ating kapaligiran: ang pagpabor ng opinyong publiko sa
multilinggwalismo.  Hanggang ngayon, marami pa rin ang naniniwala na hindi na
kailangang pag-aralan ang wikang pambansa o ang ating mga lokal na wika sapagkat
“alam na natin ito.”  Laganap pa rin ang maling pag-iisip na ang pagkakaroon ng isang
wika ay mapagpasya sa pagbubuo ng isang bansa. 
 
            Upang pumabor ang opinyong publiko sa multilinggwalismo,  plano naming
magbigay ng napapanahong mga impormasyon sa OP, DEPED, CHED,  ang Kongreso
at iba pang ahensya ng gobyerno  tungkol sa mga bagay na may kinalaman sa
wika.  Makatwiran lamang na ang unang benepisyaryo ng aming mga pananaliksik ay
ang pamahalaan na rin. 
 
            Gusto rin naming lumikha ng bagong mga kaalamang pangwika at
pampanitikan.  Nais naming palakasin ang:  Philippine Lexicography
program,  Philippine Grammars Program,  ang National Translation Program,  ang
Phonology, Phonetics and Ortography Program,  mga proyekto sa literasiya at pagtuturo
ng wika; Philippine Language Mapping Project;  Bibliography of Philippine Languages
project;  Endangered Languages Program;  Philippine corpus; 
 
            Gusto rin naming palaganapin sa publiko at stakeholder ang impormasyon at
kaalamang pangwika at pampanitikan.  Kayá namin itinatayo  ang:  Library and Archives
of Philippine Languages;  pinapataas  ang kantidad at kalidad ng mga publikasyon;
nagdadaos ng mga seminar,  workshop, lektyur,  at iba pang aktibidad na pang-
edukasyon;  pinapaganda ang aming website;  nagkakaloob ng mga research grants o
tinutulungan ang mga stakeholder na makakuha ng mga research grants;  nagtatayo ng
mga language councils sa mga rehiyon;  pinalalakas ang mga kakayahang pang-IT at
pampananaliksik,  at sinisikap na magkaroon ng sarili naming tahanan at gusali.
 
            Sa pagwawakas,  nais kong ibilin sa inyo ang sinabi ng isang katutubong
Amerikano,  isang American Indian,   tungkol sa relasyon ng wika at ng
buhay.  Aniya,  kailangan natin ang wikang dayuhan para mabuhay sa kasalukuyang
panahon.  Pero kailangan natin ang wikang sarili,  para mabuhay nang habampanahon.
 
            Magandang umaga sa inyong lahat. 
 
 
 SAGUTAN NATIN!
I. Panuto: Sagutan nang buong husay ang mga sumusunod na katanungan.
1) Batay sa talumpating iyong nabasa, ano ang pagkakapareho at pagkakaiba ng
wikang Tagalog sa wikang Filipino? (5 puntos)

2) Ipaliwanag ang pahayag na “Maraming Wika, Matatag na Bansa”. (5 puntos)

3) Ano ang tawag sa opisyal na ahensya ng pangwika? (2 puntos)

4) Paano isinasagawa ang tradisyunal na “Gantimpalang Collantes”? (3 puntos)

5) Bigyang paliwanag ang sinabi ng isang katutubong Amerikano na binanggit ng

mananalumpati sa kaniyang talumpati. (5 puntos)

 
II. Panuto: Piliin ang letra ng tamang sagot. (2 puntos bawat bilang)
1. Ang mga sumusunod ay katangian ng multilinggwalismo maliban sa isa:
A. Nakasalig sa paggamit ng wikang pambansa at wikang katutubo.
B. Bihasang nagagamit ang mga tatlo at mahigit pang wika sa
pakikipagkomunikasyon.
C. Paggamit ng unang wika o katutubong wika sa pag-aaral sa K-3
D. Bihasa sa paggamit ng dalawang wika lamang.

2. Mayroon tayong mahigit ______ wika at wikain kaya naman bibihirang

Pilipino ang monolinggwal.
A. 120
B. 145
C. 150
D. 200
3. Ang Pilipinas ay bansang _________.
A. Monolinggwal
B. Bilinggwal
C. Multilinggwal
D. Monolinggwal at Kultural
4. Mahalagang maging bihasa sa isang partikular na wika .
A. Sang-ayon
B. Hindi Sumasang-ayon
C. A at B
D. Wala sa Nabanggit
5. Wikang Filipino: __________; Wikang Ingles: Global
A. Nasyonal
 B. Internasyunal
C. Unibersal
D. Wala sa nabanggit

6. Wikang pambigkis sa maraming komunidad, wikang bumubuo sa

sambayanang Pilipino.
A. Filipino
B. Tagalog
C. Cebuano
D. Ingles
7. Makahulugang tunog ng isang wika.
A. Sintaksis
B. Morpema
C. Diskurso
D. Ponema
8. Nauukol sa paggamit ng higit sa dalawang wika bilang wikang panturo sa
Sistema ng Edukasyon.
A. Multilingguwalismo
B. Multikulturalismo
C. Bilingguwalismo
D. Naturalismo
9. Ito ay nauukol sa wikang katutubo o likas sa isang tagapagsalita.
A. Pantulong na Wika
B. Etnikong Wika
C. Ikalawang Wika
D. Unang Wika
10. Ang tawag sa makabuluhang pag-aaral ng ponema.
A. Morpema
B. Morpolohiya
C. Ponema
D. Ponolohiya

SALAMININ NATIN!
Panuto: Ipaliwanag ang mga sumusunod na tanong.
1. Bakit mahalagang malaman ang mga terminong bilinggwalismo at
multilinggwalismo? (5 puntos)

2. Kung ikaw ay bubuo ng isang tema sa Buwan ng Wika, ano ito? Ipaliwanag. (5
puntos)
TEACHER CONTACT DETAILS
Name: Julie Ann A. Calibuso
Cellphone #: 09367703893
Fb/Messenger: Julie Ann Arcelona Calibuso
Email address: julieanncalibuso668@gmail.com

MGA SANGGUNIAN
 Metalinggwistik na Pagtalakay sa Wikang Filipino nina Helen Dupale at
Emilia Sanchez (2012)
 www.deped.gov.ph
 Sining ng Komunikasyong Pang-akademiko nina Perla C. Urbano at
Domingo Cabarteja