HỆ NHIỀU BẬC TỰ DO

Hệ có 3 khối lượng m, 2m, 3m được nối với nhau bằng các lò xo có độ cứng k và 2k
a) Trong trường hợp hệ chịu tác động lên khối lượng 2m một lực điều hòa,
viết phương trình chuyển động và dẫn ra:

- Các mode dao động của hệ (các vector riêng)

- Khảo sát hệ số ảnh hưởng ứng với khối lượng 2m bằng cách diễn giải các điểm đặc
trưng của sơ đồ

b) Trong trường hợp lực P(t) có dạng:

chỉ ra cách tính đáp ứng là hàm theo thời gian.

Lời giải / Các khối lượng chỉ có thể di chuyển theo 1 hướng, hệ có 3 bậc tự do

/ Phương trình chuyển động

/ Động năng và thế năng của hệ là:

/ Các ma trận khối lượng và ma trận độ cứng

/ Ma trận độ cứng K suy biến vì hàng thứ 3 chỉ là tổ hợp tuyến tính của hai hàng
còn lại, hệ cũng có một mode cứng (omega = 0)
 / Phương trình chuyển động có dạng

/ Thực tế, lực P(t) là lực tác động lên khối lượng thứ ba.

/ a cũng có thể viết dưới dạng của một hệ:

/ Các tần số riêng

/ Phương trình tính tần số riêng được viết như sau

/ từ đó

/ Ba nghiệm của phương trình này tương

ứng với các giá trị riêng

/ và ta được 3 tần số riêng

/ Mode riêng (còn gọi là dạng dao động)

/ Giả sử mode i có dạng

/Nó được xác định bằng cách giải hệ

 / Cho omega = omega1, ta lấy r1x =1, thế nên

/t đ

/ Do đó

/ và mode riêng thứ nhất là mode cứng.

/ ho o ega o ega
2 ta r2x y th nên

/ từ đ

/ Do đ

/ ho o ega o ega
3 ta r3x y th nên

/t đ

/ ođ

/ Ba vector riêng bây giờ là:

 / Hệ số ảnh hưởng

/ Nhắc lại
/ Lực kích thích điều hòa có thể biểu diễn dưới dạng:

/trong đó hàm mũ tính đến sự phụ thuộc thời gian của lực kích thích.

/Tương tự, đáp ứng cưỡng bức dạng điều hòa được biểu diễn dưới dạng:

/ bằng việc thay hai biều thức q(t) và p(t) vào

phương trình chuyển động, ta được

/ Biên độ do đó thỏa phương trình:

/ Nếu ta gọi Z(omega) = K-omega^2M là ma trận độ

cứng động lực học của hệ và H(omega)=Z^-1(omega)=
(K-omega^2 M)^-1 là ma trận các hệ số ảnh hưởng động
lực học, ta có:
/ Ma trận H(omega) cung cấp các biên
độ chuyển vị là hàm theo tần số kích thích
/Nó có giá trị là: / Hệ số ảnh hưởng ở khối lượng 2m là số hạng H33.

/ Ta thấy trên biểu đồ rằng có sự xuất hiện của cộng hưởng cho mỗi tần số riêng của hệ. Hai tần số phản cộng hưởng
đặc trưng cho sự bất động dịch chuyển z đối với lực kích thích tác động lên nó.
/ Phương trình chuẩn

/ Ta biểu diễn đáp ứng bằng việc chồng chất 3

mode riêng như sau:

/với
/ Cho omega1 = 0, ta có:

/ hoomega2 V(k/m) ta có
:

+ nghiệm đặc biệt

/ Nếu P(t) là hằng số, lời giải đặc biệt là: -P(t)/3k
/ hoomega3 V(2k/m) ta có:

+ nghi mđ c bi t

/ Nếu t là h ng s lời gi i đ: c bit /k

t là
/ Khi đó ta có thể viết:
 / khi

/ hương tr nh chuđược
n viết như sau:

/ Các điều kiện ban đầu

hi và
/ Khi đó

và

(vì các vector riêng độc lập tuyến tính). Tương tự,

/ Khi đó ta tính được các hằng số: /t đ

/ ết quả:

/ Có thể viết thành:

 / khi
/ hương tr nh chuđưn c viết như sau:

/ Từ đó

/ c điều ki n ban đ u
/ Ta sử dụng các phương trình chuyển động
trên làm điều kiện ban đầu.

Khi

và

\ Sau khi lấy đạo hàm theo thời gian tất cả các phương trình và viết 3 điều kiện ban đầu về vận tốc, thì chỉ còn việc giải hệ 6
phương trình để xác định giá trị các hằng số. Lời giải (tức là các đáp ứng x, y, z) được hoàn thành.