VITAAL ZONDER ZUIVEL

ROY MARTINA
 -2-

VITAAL ZONDER ZUIVEL

Roy Martina, arts

COLOFON
Vitaal zonder Zuivel

Roy Martina, holistisch arts

Uitgever: Royal Publishing House, September

2010
Dit is een GRATIS boek.
Dit boek is een herziene versie van een
eerdere, gedrukte uitgave (Uitgave
Andromeda).

Redactie update: Roy Martina Experience

Team
Foto: RME archief

Website: www.RoyMartina.com
 -3-

INHOUD
Voorwoord 4
Hoofdstuk 1: Met melk meer mans? 6
Hoofdstuk 2: Windmolen in plaats van
witte motor 17
Hoofdstuk 3: Borst of uier? 25
Hoofdstuk 4: Melk, het witte vergif 37
Hoofdstuk 5: Ditjes en datjes om je op
te vrolijken 45
Hoofdstuk 6: Mensvriendelijke bacteriën 60
Hoofdstuk 7: Alternatieven voor melk 66
Hoofdstuk 8: De gezondheidsmythe van
soja 83
Hoofdstuk 9: Kalk en botten – hoeveel
calcium heb je nodig? 91
Hoofdstuk 10: Regels om te zondigen 99
Hoofdstuk 11: De juiste voedsel-
combinaties 104
Hoofdstuk 12: Merkwaardig… 109
Nawoord 113
Appendix A – Als een baby geen
borstvoeding kan krijgen 115
Appendix B – Nuttige informatie 117
Appendix C – Royal Remedies 118
Appendix D – Botontkalking 122
Appendix E – Kinderen met oorontsteking
of buisjes in de oren 123
Appendix F – EE7 – Lever 124
Appendix G – Lactose in homeopathische
middelen 125
Bibliografie 126
 -4-

Voorwoord
Net als de meeste mensen ben ook ik
grootgebracht met melk, liters melk. Ik was
er dol op en in die tijd vond iedereen dat melk
moest. Het was goed voor je. Ik heb geleden
aan astma, eczeem, sinusitis (ontstekingen
van de neusbijholten), ontstoken tandvlees,
migraine, hyperactiviteit, hypoglycamie,
artritis en chronische moeheid. Al die kwalen
hadden ogenschijnlijk niets met elkaar te
maken. Tot mijn zesentwintigste dronk ik
trouw één tot twee liter melk per dag.
Op mijn vijfentwintigste, anderhalf jaar na het
behalen van mijn artsenbul, begon ik met de
opleiding homeopathie, acupunctuur en
voedingstherapie in Nijmegen. Tijdens een
van de lessen vertelde de voedingsdeskundige
dat melk niet goed was voor de mens en de
oorzaak kon zijn van allergieën, eczeem en
een groot aantal andere kwalen. Ik was
geschokt en stopte onmiddellijk met wat ik
vanaf dat moment „het witte vergif‟ noemde.
Twee weken later was ik van mijn chronische
sinusitis, eczeem, migraine en moeheid af.
Het was een wonder.
Ook had ik geen last meer van winderigheid.
Het was alsof een zware last van mijn
schouders was gevallen. Ik voelde me bevrijd.
Nu, dertig jaar later, heb ik duizenden –
voornamelijk kinderen- van hun chronische
ziekten afgeholpen.
 -5-

Intussen ontwikkelde ik diverse test-

methoden, waarmee binnen een paar minuten
ontdekt kan worden of iemand allergisch,
overgevoelig of intolerant is voor melk en
melkproducten.
Dit boekje beschrijft de gevolgen van het
gebruik van melk en andere zuivelproducten,
gevolgen die ik regelmatig zag in mijn
praktijk.

Sommige feiten zijn schokkend en ont-

nuchterend en zullen je doen ontwaken uit de
hypnotisering van de zuivelindustrie „dat melk
goed is voor elk‟.
Ik hoop dat iedereen die dit leest de witte
leugen doorgrondt.

Roy Martina
 -6-

Hoofdstuk 1: Met melk meer mans?

De zuivelindustrie indoctrineert ons al jaren
met kreten als „Melk Moet‟, „Joris Driepinter‟,
en „Met melk meer mans‟. Door het afvuren
van dergelijke leuzen is het ze gelukt om het
grootste gedeelte van de bevolking aan de
melk en andere zuivelproducten te krijgen.
In Amerika wordt meer zuivel genuttigd dan
in alle andere landen van de wereld samen!
De slogans daar zijn: „Milk is a Natural‟ (melk
is puur natuur), „Milk is the Perfect Food‟
(melk is het perfecte voedsel), „Everybody
needs Milk‟ (iedereen heeft melk nodig).
Later werd door de FTC (Federal Trade
Commission) een klacht gedeponeerd tegen
deze slogan van de Amerikaanse zuivel-
industrie omdat een dergelijke vorm van
reclame-uiting misleidend, niet waar en
bedrieglijk is. Daarna wijzigde de zuivel-
industrie haar slogan in: „Milk has something
for everybody‟ (Melk heeft voor elk wat wils).
Hoewel niemand de juistheid van deze slogan
betwist, is de echte vraag: wil je echt dat
„iets‟.
Er zijn zelfs bumperstickers met „Milkdrinkers
make better Lovers‟ (melkdrinkers bedrijven
de liefde beter). Zulke advertentiecampagnes
zijn zeer succesvol te noemen. De nieuwste
ontwikkeling op dit gebied is om bekende
persoonlijkheden -zoals filmsterren en top-
 -7-

sporters- te laten poseren met een witte

melksnor. Aan reclame worden vele miljoenen
dollars besteed. De zuivelindustrie zet
jaarlijks miljarden dollars om. De laatste
dertig jaar liep de omzet gestaag terug,
vandaar de campagne om de zuivelverkoop
nieuw leven in te blazen.
Men adviseert drie glazen melk per dag te
drinken om de dagelijks aanbevolen
hoeveelheid (ADH) calcium binnen te krijgen
(circa 1.000 mg per dag). Slechts 40% van de
bevolking haalt deze hoeveelheid.
Als zuivel zo goed is voor de mens als de
zuivelindustrie ons wil doen geloven en de
Amerikanen meer zuivel consumeren dan de
rest van de wereld, hoe komt het dan dat zij
aan kop lopen op het gebied van
degeneratieve ziekten? En hoe komt het dat
in de landen waar de meeste zuivel wordt
gebruikt het hoogste percentage bot-
ontkalking voorkomt?
Steeds vaker wordt in allerlei onderzoeken de
consumptie van zuivelproducten in verband
gebracht met diabetes, allergieën, artritis,
migraine, sinusitis, oorontsteking, verkoud-
heid, kanker, hooikoorts, astma, eczeem,
dauwworm en talloze andere ziekten.
Er zijn in Amerika achttien miljoen koeien,
gesubsidieerd door de belastingbetalers met
bijna drie miljard dollar per jaar. We kunnen
natuurlijk urenlang discussiëren over de vraag
 -8-

of melk al dan niet goed is voor de mens,

maar door een beetje logica toe te passen
gaat het misschien vlugger.
De meeste zoogdieren worden gezoogd tot ze
ongeveer driemaal hun geboortegewicht
hebben bereikt.
Mensenbaby‟s bereiken ongeveer driemaal
hun geboortegewicht rond het 1e levensjaar.
Geen enkel zoogdier, met uitzondering van de
mens (en de huiskat), drinkt nog melk na de
zoogperiode.
Waarom drinken koeien geen melk? Zelfs als
ze het aangeboden krijgen, halen ze er hun
neus voor op.
Koemelk is voor slechts één doel bestemd:
om kalveren te voeden. De mens is het enige
zoogdier dat nooit van de borst afgaat. Dat
wordt door slechts één factor veroorzaakt:
reclame. Om precies dezelfde reden roken er
nog zoveel mensen. Niet omdat roken zo
goed is, maar omdat de tabaksindustrie al
decennia lang een voortreffelijke advertentie-
campagne voert.
In Nederland eet men gemiddeld veertien kilo
kaas per persoon per jaar. In Amerika
gebruikt men 188 kilo zuivel per persoon per
jaar. Van elke dollar besteed aan voedsel,
wordt 7% uitgegeven aan zuivelproducten.
Van Nederland heb ik geen cijfers, maar de
verschillen zullen niet zo groot zijn. Noord-
Europeanen (Finland, Zweden en Nederland,
 -9-

Engeland) zijn namelijk grootverbruikers van

zuivelproducten.
Een van de bestanddelen van koemelk en
kaas is caseïne. Dit is een eiwit dat koeien
vooral nodig hebben voor botgroei. Voor de
mens is het een moeilijk verteerbaar product,
omdat hij niet het viermagen spijsverterings-
kanaal heeft van de koe. Caseïne is een
enorme belasting voor de darmen van de
mens. Het creëert een soort slijmlaag
waardoor andere voedingsstoffen moeilijker
worden opgenomen.
Dit zou een belangrijke oorzaak kunnen zijn
van ijzergebrek en bloedarmoede bij kinderen
die koemelk drinken.
De bijproducten van de melkvertering leiden
tot slijmvorming. Een gedeelte wordt
opgeslagen en het lichaam gaat slijm
produceren in de neus, sinussen (bijholten)
en op andere plaatsen, waardoor er
chronische sinusitis en otitis (middenoor-
ontsteking) kunnen ontstaan.
Caseïne wordt overigens als basis gebruikt
voor sterke houtlijmen.
Een ander groot probleem is dat veel koeien
preventief antibiotica krijgen die door het
veevoeder worden gemengd.
Hierdoor ontstaan er potentieel dodelijke,
therapieresistente bacteriën die de mens
kunnen infecteren.
 - 10 -

Het zorgt er tevens voor dat bij mensen een

intolerantie tegen antibiotica ontstaat.
Dr. William A. Ellis, een gepensioneerde
chirurg, was een van de eersten die verband
legde tussen zuivel en hartziekten, allergieën,
migraine en artritis.
Ook zou er volgens hem verband bestaan
tussen melkproductenconsumptie en
overgewicht en zou er minder absorptie in het
lichaam zijn van belangrijke nutriënten
(vitaminen en mineralen) bij zuivelgebruik.
Gedurende meer dan veertig jaar heeft hij de
met zuivel verbonden ziekten bestudeerd.
Volgens hem is elk melkproduct een gecon-
centreerd voedselproduct dat niet samen met
een ander geconcentreerd voedselproduct
mag worden gegeten.
Het lichaam wordt zwaar belast bij com-
binaties als bijvoorbeeld brood met kaas en
melk bij de maaltijd te eten. Zuivelproducten
zouden op zichzelf genuttigd moeten worden
om het meeste effect te hebben, en dan
alleen nog als men er niet overgevoelig voor
is en geen last heeft van artritis, migraine,
sinusitis, otitis, allergie of eczeem.
In mijn nu ruim dertigjarige ervaring als arts
heb ik waargenomen dat 75% van de
kinderen met klachten als eczeem, dauw-
worm, oorontsteking, astma, hoofdpijn,
buikpijn, chronisch verstopte neus, snel
 - 11 -

verkouden en diarree, allergisch of

overgevoelig zijn voor melk.
Kinderen die problemen hebben met bed-
plassen, zijn trouwens vaak overgevoelig voor
fluor in tandpasta - dit even tussendoor en ter
informatie.
Oorontstekingen zijn zo algemeen geworden
dat veel kinderartsen dit wijten aan de te
dunne buis van Eustachius in het oor. Dat is
je reinste onzin!
Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw zijn
KNO-artsen massaal overgegaan tot het
plaatsen van buisjes in de oren van kinderen,
ook wel oordrains genoemd als er sprake is
van terugkerende verkoudheden, infecties
van de luchtwegen, looporen of verstopte
oren, oorontstekingen en vocht achter de
trommelvliezen. In 1990 liepen er 40.000
kinderen rond in Nederland met buisjes in hun
oren!
De arts Frans Oski van de John Hopkins
Universiteit in de Verenigde Staten stelt dat
60% van de oorinfecties bij kinderen onder de
6 jaar door het gebruik van zuivelproducten
wordt veroorzaakt.
Kinderen die geen koemelkproducten
gebruiken of flesvoeding krijgen, hebben
zelden last van oorontsteking, in tegenstelling
tot kinderen die wel zuivel krijgen.
Dit heb ik ook in mijn eigen familie gezien en
bij honderden kinderen die voorgoed van hun
 - 12 -

kwalen af waren na het stoppen met zuivel en

met wat eenvoudige homeopathische midde-
len.
In Amerika was dit een groep kinderartsen
ook opgevallen. Zij stelden daarom een
rapport op met -in het Nederlands vertaald-
de titel „Zou het drinken van melk bij kinderen
moeten worden ontmoedigd?‟
Dit gaf een zodanige storm van negatieve
reacties dat zij hun conclusies moesten
afzwakken. Er werd zelfs gedreigd met in-
trekking van hun artsendiploma. Ja, de
zuivelindustrie is heel machtig!
Een ander interessant artikel, verschenen in
Diabetes Care 1994 (17: 1488-1490) van de
hand van dr. D. Fava e.a., heet (in het
Nederlands) „De relatie tussen zuivel-
consumptie en het voorkomen van diabetes
bij kinderen in Italië‟. Zijn bevinding was dat
kinderen die geen koemelk kregen in de
eerste drie maanden van hun leven 40%
minder kans hadden op juveniele diabetes
(jeugdsuikerziekte).
Kaas had dit effect niet. Dit betekent dat er
een eiwit in koemelk zit -dat niet in kaas
voorkomt- dat de alvleesklier kan be-
schadigen.
Andere studies hebben relaties gevonden
tussen koemelkconsumptie en astma, darm-
bloedingen, chronische infecties en nier-
ziekten.
 - 13 -

De bekende Amerikaanse kinderarts Benjamin

Spock schreef in 1998 dat het drinken van
koemelk bloedarmoede, allergieën, diabetes
en op de lange termijn zwaarlijvigheid en
hartziekten kan veroorzaken. Volgens de
Amerikaanse Association of Pediatrics (Asso-
ciatie voor Kindergeneeskunde) is het gebruik
van melk de grootste oorzaak van
bloedarmoede bij kinderen.

Conclusie
Koemelk is niet het beste vervangingsmiddel
als een baby geen borstvoeding krijgt (zie
hoofdstuk 7, Melkalternatieven).

R. Troncone en anderen concluderen in

Allergy (49:142-146) in het artikel „Increased
intestinal sugar permeability after challenge in
children with cow‟s milk allergy or intolerance‟
('Verhoogde suiker doorlaatbaarheid in de
darmen na een bij kinderen met koemelk-
allergie of -intolerantie') het volgende: negen
van de tien kinderen (met de gemiddelde
leeftijd van dertien maanden) hadden een
sterke reactie op koemelk.
Deze kinderen vertoonden allen een grotere
doorlaatbaarheid van de darmwand voor
grote voedingsmoleculen.
Dit kan leiden tot levenslange, chronische
darmkwalen, artritis en allergieën.
 - 14 -

Als je een van de klachten herkent die ik in

dit hoofdstuk heb genoemd, dan is het goed
om een periode geen zuivelproducten te
gebruiken. Optimaal is zes tot acht weken
geen melk, kaas, boter, chocolade, yoghurt
en alles waar verder melk, lactose of wei in zit
(koekjes, brood, gebak, enzovoort).
Lees de productinformatie op de etiketten om
er zeker van te zijn. Gebruik in die periode
het homeopathische product van mijn hand
om zuivelresten uit het lichaam te
verwijderen: Royal Remedies Immunisator,
Vitalisator en EE7: 3x daags 10 druppels van
elk.
Als de klachten vervolgens minder worden of
verdwijnen, dan zijn die zeker veroorzaakt
omdat je overgevoelig of allergisch bent voor
melk. Is het verschil niet duidelijk merkbaar,
dan kun je je beter door een deskundige,
bijvoorbeeld een Omega Health Coach, laten
testen die je ook op andere allergieën kan
onderzoeken.
Dezelfde klachten kunnen namelijk ook door
andere allergieën veroorzaakt worden.
In veel landen, maar vooral in Oost-Azië,
Afrika en Zuid-Amerika, wordt koemelk als
ongezond beschouwd voor volwassenen en
niet gebruikt. Is het mogelijk dat deze
mensen gelijk hebben en dat wij het slacht-
offer zijn geworden van de excellente
marketingstrategieën van de zuivelindustrie?
 - 15 -

Niets leidt tot meer verhitte discussies -zelfs

in alternatieve kringen- wanneer ik naar
voren breng dat zuivelproducten meer kwaad
dan goed doen. De emoties branden los,
moeders raken in paniek en voelen zich
schuldig bij het idee alleen al dat zij hun
kinderen geen melk voorzetten. De mensen
verklaren me voor gek.
Gelukkig is er genoeg onderzoek van bekende
wetenschappers dat mij en andere tegen-
standers ondersteunt. In 1992 was er een
persconferentie van het Physicians Committee
for Responsible Medicine (Artsencomité voor
Verantwoordelijke Geneeskunde), waarbij
werd aangeraden koemelk te verwijderen uit
het dieet van kinderen. Men zei dat koemelk
kan leiden tot onder andere lactose-
intolerantie, juveniele diabetes, maag-
darmklachten en allergie. Bovendien was
melk helemaal niet zo belangrijk voor de
dagelijks benodigde hoeveelheid kalk als er
wel werd beweerd.
Benjamin Spock, de eerdergenoemde en
wereldvermaarde kinderarts en schrijver van
veel boeken, ondersteunde deze uitspraak.
De Nationale Melk Producenten Federatie en
de Amerikaanse Medische Associatie reageer-
den hier enorm fel op (Nutrition Week,
October 9, 1992; 22 (38) 2, „Group blasts
milk, ignites Food Terrorism Debate‟).
 - 16 -

Ik hoop dat ik er tot dusver in ben geslaagd

om je open te doen staan voor de
mogelijkheid dat zuivel minder goed is dan je
tot nu toe hebt gedacht. En dat de slogan
„Met melk meer mans‟ mogelijk gebaseerd is
op een machtige „zuivelclub‟ die haar
producten met allerlei slimme marketing-
strategieën aan de man brengt. Als je
inderdaad voor dit idee openstaat, dan is er
voldoende reden om de rest van dit boekje te
lezen. Dan hoop ik je alternatieven aan te
bieden die wel gezond zijn; misschien besluit
je dan wel om de consumptie van zuivel te
verminderen, zodat je een stuk vitaler en
gezonder kunt worden.
 - 17 -

Hoofdstuk 2: Windmolen in plaats van

witte motor
Dit hoofdstuk gaat over lactose-intolerantie.
Johan was een Curaçaose politieofficier van
52 jaar die al een tijd bij een internist onder
behandeling was vanwege een steeds
terugkerende maagzweer.
Dit was voordat men ontdekte dat maag-
zweren door de bacterie Helicobacter pylori
worden veroorzaakt.
Hij werd behandeld met het medicijn Tagamet
om de maagzuurproductie te remmen, moest
veel melk drinken en kreeg valium voor de
stress.
De internist had Johan aangeraden om zes
glazen melk per dag te drinken, één glas bij
elke maaltijd en de rest tussendoor. Hij deed
dit trouw, hoewel hij er geen liefhebber van
was. Maar politieofficieren zijn goed in het
opvolgen van orders.
Zijn klachten waren na een paar weken
verdwenen.
Hij had er echter nieuwe klachten voor in de
plaats gekregen: last van krampen in de
onderbuik, een opgeblazen gevoel, waterige
ontlasting en voortdurend last van grote
hoeveelheden gas. Verder was hij in de
afgelopen acht maanden tien kilo aange-
komen.
 - 18 -

Hij kwam bij mij om af te vallen. Ik genoot

bekendheid op Curaçao vanwege mijn
succesvolle afslankkuren.
Ik hoorde zijn klachten aan en vroeg hem wat
zijn internist ervan zei.
De internist had na uitgebreid onderzoek
geconstateerd dat zijn maagzweer genezen
was en dat hij leed aan het irritable colon
syndrome (irritatie van de dikke darm). Hij
verwees hem door naar een psychiater
vanwege stress. Johan had geweigerd te gaan
omdat je op Curaçao, als je eenmaal bij een
psychiater was geweest, als het ware
gebrandmerkt was. Dan was je niet „mans‟
genoeg en als politieman kon dat absoluut
niet!
Ik vermoedde dat hij zoveel was aangekomen
doordat hij door het gebruik van volle melk
veel extra calorieën had binnengekregen en
dat hij lactose-intolerantie had. Bovendien
maakte de valium hem suf, waardoor hij „s
avonds moe in een stoel neerviel en twee à
vier flesjes bier nuttigde om bij te komen en
zich beter te voelen.
Mijn plan was simpel: stoppen met de melk
en de valium. In plaats daarvan gaf ik hem
een tweetal homeopathische middelen: Nux
Vomica D6 en Royal Remedie Immunisator
(een combinatie om de stresshormonen in
balans te brengen). In plaats van melk liet ik
hem „s morgens en „s avonds een aftreksel
 - 19 -

drinken van water, waarin 24 uur lang

schijfjes aardappel waren geweekt.
Dit heeft een goed effect op maagzweren en
bevordert het herstel van het maagslijmvlies.
Hij moest viermaal per week gaan joggen en
tweemaal per week met gewichten werken.
Verder hoefde hij alleen maar te stoppen met
bier drinken. Binnen drie maanden was hij
niet alleen zijn klachten en overgewicht kwijt,
maar had hij zich ook nog nooit zo vitaal
gevoeld.
Zijn internist belde mij om te vragen wat nu
precies de middelen waren die ik voorschreef
en of die ook bij andere maagpatiënten
zouden helpen.
Het verhaal van Johan is niet ongebruikelijk.
Van een vriend van mij die als vrijwilliger in
Afrika had gewerkt, hoorde ik het volgende
verhaal. Nederland had, als onderdeel van
ontwikkelingshulp, ladingen melkpoeder naar
Afrika gestuurd. Met die hulp probeerde men
de Afrikaanse moeders te civiliseren door hen
koemelk te laten geven aan hun kinderen in
plaats van moedermelk, maar tevergeefs. In
één dorp hadden ze een nuttige bestemming
gevonden voor de melkpoeder: ze kalkten er
hun hutten mee.
De oorzaak van het feit dat ze de melkpoeder
niet gebruikten voor het daarvoor bestemde
doel was dat het hele dorp één keer melk had
 - 20 -

gedronken en daarna twee dagen aan de

diarree was geweest.
Vandaar dat ze een andere bestemming voor
de poeder hadden gevonden. Bovendien
waren ze bang dat ze net zo bleek zouden
worden als de blanken die de melk kwamen
brengen!
Het grootste deel van de mensen ouder dan
vijf jaar is in feite lactose-intolerant. Lactose
is melksuiker. Lactose-intolerantie betekent
dus dat men geen melksuiker kan verdragen
en wordt veroorzaakt omdat het lichaam de
melksuiker niet of onvoldoende kan afbreken.
Om lactose te kunnen afbreken is een enzym
nodig: lactase. Indien iemand geen of onvol-
doende lactase heeft, zorgen bacteriën ervoor
dat de lactose gaat gisten. Producten die
hierbij worden gevormd zijn onder andere
zuren, kooldioxide en waterstofgas.
Deze producten vormen op zich de klachten
van de lactose-intolerantie.
Er zijn drie soorten lactase deficiënties
(tekorten aan lactase): primair, secundair en
congenitaal.
Een primaire lactasedeficiëntie is
overgeërfd en kan aanleiding geven tot
klachten die beginnen op een willekeurig
tijdstip na de kinderjaren, maar het komt
het meeste voor in de vroege
adolescentie.
 - 21 -

Een secundaire of verkregen lactase

deficiëntie kan zich ontwikkelen bij
iemand na een acute gastro-enteritis
(maagdarmontsteking) of als gevolg van
een beschadiging van de darmslijmvliezen
door medicatie zoals aspirine, niet-
steroïde ontstekingsremmers en anti-
biotica.
Deze beschadiging is reversibel (omkeer-
baar) en herstelt zich binnen enkele
weken. Gedurende die tijd is het beter om
lactose bevattend voedsel te vermijden.
Ook chronische darmklachten kunnen
secundaire lactase deficiëntie veroor-
zaken.
Congenitale lactase deficiëntie is een
zeldzame, aangeboren stofwisselings-
stoornis.

Klachten bij lactase deficiëntie

Opgezette buik, krampen, rommelingen,
misselijkheid, diarree en gasvorming.
Dit kan beginnen kort na het nuttigen van
lactoserijke producten en net zo lang duren
als dergelijke producten gebruikt worden. Er
bestaan tabletten die lactase bevatten en
dertig minuten vóór de maaltijd dienen te
worden ingenomen om toch lactose te kunnen
eten. Tot 1965 was lactasedeficiëntie nog vrij
onbekend.
 - 22 -

Men ontdekte in dat jaar aan de John Hopkins

School of Medicine dat zo‟n 15% van de
blanke en 70% van de donkergekleurde
bevolking niet in staat was lactose te ver-
teren.
Na de leeftijd van anderhalf tot twee jaar
neemt de lactase productie geleidelijk af. Dit
is heel normaal; ook bij andere zoogdieren
verdwijnt lactase na de zoogperiode.

Enkele statistieken over het verschijnsel

lactasedeficiëntie:

Kinderen 84%
Volwassenen 9%
Aborigines 56%
Aziaten 41%
Grieken 84%
Mediterranen 7%

Bij gezonde volwassenen:

Filippino‟s 90%
Japanners 85%
Taiwanezen 85%
Thai 90%
Indianen 50%
Peruvianen 70%
Eskimo‟s 80%
Negroïden (Amerika) 70%
Grieken 85%
Arabieren 78%
 - 23 -

Israëlische Joden 58%

Andere Joden 78%
Finnen 18%
Denen 2%
Zwitsers 7%
Blanken (Amerika) 8%

De overgrote meerderheid van de wereld-

bevolking is lactasedeficiënt. Bij het negroïde
ras hangt het percentage lactasedeficiëntie af
van het feit of iemand tot een stam behoort
die van generatie op generatie melk heeft
gebruikt of niet.
De Masai hebben een traditie van vee
houden; ze hebben weinig lactose-
intolerantie. De Yoruba- en Ibostammen in
Nigeria gebruiken bijna geen koemelk; de
lactasedeficiëntie is 99%!
Dr. Norman Kretchmer, directeur van het
Institute of Child Health and Human Develop-
ment of the National Institute of Health
concludeerde het volgende na het bestuderen
van lactase deficiëntie in Nigeria:
„De lactosevertering wordt genetisch bepaald
door een natuurlijke selectie van mensen die
hun lactase enzym behouden tot op latere
leeftijd (dit is eerder een abnormaliteit dan
een normaliteit).‟
Het is natuurlijk en normaal om lactase
deficiënt te worden als je ouder wordt. Het
gebeurt bij de meeste mensen en bij alle
 - 24 -

dieren. Dit betekent dat het nooit de

bedoeling van de natuur was dat lactose-
bevattend voedsel (ook voorkomend in meer
dan 1.000 medicijnsoorten) gegeten zou
worden na de normale zoogperiode.
Met andere woorden: de mensen die op latere
leeftijd wel lactose kunnen verteren, zijn
genetische afwijkingen van de norm.
Mensen met lactose-intolerantie kunnen wel
yoghurt en kaas verdragen. Wanneer van
melk yoghurt wordt gemaakt door toevoeging
van een bacterie (lactobacillus, een melkzuur-
bacterie), wordt de lactose grotendeels
afgebroken tot galactose en glucose.
Hetzelfde gebeurt met kaas. Vandaar dat
mensen die geen lactose kunnen verdragen
wel de meeste kaassoorten (behalve de
zachte) kunnen verdragen. Het merendeel
van de melkdrinkende kinderen met
chronische buikpijnklachten lijdt aan lactose-
intolerantie.
In dit hoofdstuk heb je kunnen lezen waarom
de meeste mensen op latere leeftijd geen
lactose en dus geen melk verdragen.
Wanneer ze toch koemelk gebruiken worden
ze, in plaats van opgepept door de „witte
motor‟, meer winderig.
In het volgende hoofdstuk gaan we lezen
waarom baby‟s beter melk kunnen vermijden,
ook als ze geen lactose-intolerantie hebben.
 - 25 -

Hoofdstuk 3: Borst of uier?

Moedermelk is puur natuur, speciaal gemaakt
voor menselijke baby‟s. Er is niets beters ter
wereld. Waarom? Na de bevalling is de eerste
melk die de moeder produceert gelig en
dikker van consistentie. Dit wordt colostrum
(biest) genoemd. Na een paar weken wordt
deze melk dunner en blauwig.
In colostrum zit een hoog percentage afweer-
stoffen (IgA en lactoferrine). Deze zoge-
naamde immunoglobulines worden door de
darmwand van de baby opgenomen en geven
bescherming tegen infecties. Pasgeboren
baby‟s hebben een sterke zuigreflex en
moeten meteen, het liefst nog vóór het
doorknippen van de navelstreng, aan de borst
worden gelegd.
Dit veroorzaakt bij de moeder een speciale
reflex op het voorste deel van de hypofyse
(een klier in de hersenen) die prolactine
produceert, waardoor zij melk gaat produ-
ceren.
Prolactine zorgt er ook voor dat de moeder
niet meteen weer zwanger kan raken. De
gewoonte om flesvoeding af te wisselen met
borstvoeding is niet bevorderlijk voor deze
cyclus en is af te raden.
Mensenbaby‟s zijn de meest hulpeloze baby‟s
van alle zoogdieren en moeten aan de borst
worden gelegd; zij kunnen dit niet uit zichzelf.
 - 26 -

Ook apen moeten, net als mensen, leren om

hun baby‟s aan de borst te leggen. Het is
geen instinctmatig gebeuren.
In het algemeen hangt de eiwitconcentratie in
de melk van elke diersoort samen met de
snelheid waarmee de betreffende „baby‟s‟
groeien. Bij een paard is de eiwitconcentratie
2% en het duurt zo‟n twee maanden voordat
een veulen in gewicht is verdubbeld.
Bij een konijn is dat 12%; in 1 week tijd
verdubbelt een konijnenbaby zijn gewicht.
Ook de frequentie van het zogen is
gerelateerd aan dit percentage. Moedermelk
bevat een van de laagste eiwitconcentraties
van alle zoogdieren (0,7 tot 1,4%). Een
mensenbaby moet dan ook vrij vaak gevoed
worden. De melk van een koe bevat bijna
driemaal zoveel eiwitconcentraties.
Een konijnenbaby hoeft maar 1 keer per dag
gevoed te worden.
Ook het vetpercentage verschilt sterk per
diersoort. Een baby van de blauwe walvis-
soort is ongeveer zes meter lang bij zijn
geboorte en groeit in de eerste vier weken
van veertig naar vierhonderd pond. De melk
van deze walvissoort bevat 50% vet. De melk
van een olifant bevat slechts 20% vet, van de
mens 4,4% en van de koe 3,5% (en 4%
lactose).
Menselijke moedermelk is zeer ingewikkeld
van samenstelling en verschilt biologisch van
 - 27 -

die van alle andere zoogdieren (en zeker van

die van een koe).
Moedermelk varieert zelfs met de leeftijd van
de baby en kan ook nog eens op één dag in
samenstelling variëren, al naar gelang de
behoefte van de baby.
Moedermelk bevat, net als bloed, zeer actieve
ingrediënten waaronder enzymen, eiwitten,
hormonen en zelfs witte bloedcellen. Dat is
ook bedoeld om een aanvulling te zijn op het
zwakke en nog niet goed ontwikkelde
immuunsysteem van de baby. Er bevinden
zich ook „symbiotische‟ bacteriën in moeder-
melk.
Deze mensvriendelijke bacteriën beschermen
tegen ongewenste bacteriën zoals E. Coli, die
tot dodelijke infecties kan leiden. Dat
verklaart ook waarom de bacteriën in de
darmen van baby‟s die met moedermelk
worden gevoed totaal anders zijn dan die van
baby‟s die met kunstmelk of koemelk worden
grootgebracht. Kunstmelk is bewerkte zuivel
om het zoveel mogelijk op moedermelk te
laten lijken. Dat heeft vooral te maken met de
grootte van de moleculen, de lengte van de
eiwitstrengen, die bij mensenmelk behoorlijk
korter zijn. Bij kunstmelk worden de eiwitten
in koemelk geknipt.
 - 28 -

type flesvoeding borstvoeding

bacterie
lactobacillus kleine overwegend
bifidus hoeveelheden aanwezig
(symbiotisch)

enterococcus grote kleine

hoeveelheden hoeveelheden

E. Coli vaak grotere kleine

hoeveelheden hoeveelheden

gramnegatief variërend meestal niet

aanwezig aanwezig

Dit geeft een idee waarom moedermelk de

perfecte voeding is voor baby‟s, voornamelijk
door de beschermende afweereiwitten.
IgA (afweerstoffen) is in moedermelk
honderdmaal zoveel aanwezig als in koemelk.
Verder is de darmwand van een baby heel
sterk doorlaatbaar voor eiwitten, voornamelijk
om de afweereiwitten IgA en lactoferrine toe
te laten in de bloedstroom. Koemelkeiwit
wordt ook opgenomen, maar geeft hetzelfde
effect als wanneer het direct in de bloedbaan
zou worden gespoten. Dat is een mogelijke
oorzaak van allergie.
Moedermelk bevat lysozym, dat werkt als een
antibioticum. Het bevat vijfduizendmaal
 - 29 -

zoveel lysozym als koemelk. Verder bevat

moedermelk ook interferon tegen virus-
infecties, antistafylokok-, anticholera, anti-
tyfusfactoren, enzovoort. Een ander wonder
van de natuur is dat bacteriën die zich in de
mond van de baby bevinden via de tepel door
de moeder worden opgenomen. Acht uur later
krijgt de baby antistoffen tegen die bacteriën
van de moeder terug. Een betere bescher-
ming kun je je niet voorstellen. Dit is actieve
immuniteit versus de eerder genoemde
passieve immuunfactoren. Voeding met
moedermelk zou ook kunnen worden gezien
als een verlenging van de navelstrengperiode,
vooral ook omdat afweercellen zoals
lymfocyten en macrofagen en afweerstoffen
via de moedermelk bij het kind komen. Veel
ziekten bij baby‟s zouden kunnen worden
voorkomen als baby‟s moedermelk kregen in
plaats van koemelk.
Een veel gebruikte, grote misleiding van de
melkproducenten is om de overeenkomst aan
te geven tussen moedermelk en koemelk.
Bijvoorbeeld: het vetpercentage van
moedermelk bedraagt 4,5% tegen 3,6% van
koemelk.
Analyse van het type vet laat echter zien dat
er een verschil is van dag en nacht. Vooral in
de essentiële, meervoudig onverzadigde
vetzuren: moedermelk bevat daarvan
achtmaal meer. Verder wordt het vet in
 - 30 -

koemelk door pasteurisatie nog slechter

verteerbaar.
Meer dan de helft van de kinderen die worden
gevoed met gehomogeniseerde melk heeft
spoortjes bloed in de ontlasting door een
toename van de doorlaatbaarheid van de
darmwand. Ook hebben deze kinderen een
veel hoger percentage cholesterol in het
bloed.
Verder bevat koemelk driemaal zoveel eiwit
als moedermelk;
82% hiervan is caseïne, dat erg slecht
verteerbaar is, zoals eerder beschreven.
Hierdoor ontstaat rotting in de darmen en
ontstaat er een grotere kans op kolieken.
Een ander groot verschil is dat in moedermelk
lactoferrine aanwezig is. Lactoferrine bindt
ijzer, waardoor dit niet gebruikt kan worden
door bacteriën in de darm; dit voorkomt
maag-darmklachten.
Koemelkformules (opvolgmelk) voor baby‟s
worden verrijkt met ijzer. Aangezien er echter
geen lactoferrine aanwezig is, kunnen de
bacteriën het ijzer gebruiken en maag-
darmklachten en zelfs allergie veroorzaken.
Ook is er verschil in het aanwezige type zink
(een belangrijk mineraal).
Het zink in moedermelk wordt beter
geabsorbeerd dan het zink in koemelk,
hoewel de percentages gelijk zijn.
 - 31 -

De boodschap is dus duidelijk: Oost west,

thuis best aan de borst!
Vergeet niet dat koemelk is gemaakt om een
kalf in vijftig dagen zijn gewicht te laten
verdubbelen!
Bij een baby gebeurt dat zo rond 120 à 150
dagen.

Hier een tabel van vergelijking van eiwit-

samenstelling:

Moedermelk: Koemelk:
wei-eiwit 40% caseïne 80%
caseïne 5% wei-eiwit 20%
(wei-eiwit is gemakkelijk verteerbaar eiwit)

Aminozuursamenstelling
Moedermelk bevat meer cysteïne; dit helpt bij
het verwijderen van giftige stoffen uit het
milieu.
Koemelk bevat lagere hoeveelheden cysteïne.

Koolhydraten
Moedermelk bevat meer lactose, maar is
gemakkelijker om te zetten naar galactose,
dat goed is voor de ontwikkeling van de
hersenen van de baby.
Koemelk bevat 2x zoveel moeilijker te
verteren lactose.
 - 32 -

Vetten & oliën

Moedermelk bevat 4,4% vet en belangrijke
essentiële vetzuren die helpen tegen
ontsteking.
Koemelk bevat 3,5%; geen essentiële
vetzuren, meer verzadigde vetzuren.

Vitaminen
Moedermelk bevat veel enzymen, 10x hoger
percentage vitamine E, 2x hoger percentage
vitamine A, veel meer B- & C- vitaminen dan
koemelk.

Symbiotische bacteriën
Moedermelk bevat lactobacillus bifidus, dat
helpt tegen schimmels en andere bacteriën.
Koemelk bevat geen symbiotische bacteriën.

Mineralen
De mineralen in moedermelk zijn van betere
kwaliteit en voor de mens beter te
absorberen.
Koemelk bevat 3 tot 4x meer mineralen.

Bewerking
Moedermelk past zich aan aan de immuniteit
van de baby.
Koemelk is gepasteuriseerd, wat een
verarming geeft.
 - 33 -

Afweereiwitten
Moedermelk bevat specifieke afweereiwitten
voor de mens.
Koemelk is gedegradeerd door pasteurisatie.

Nog enkele interessante feiten:

Er is bij kinderen die zijn gevoed met
koemelk een verhoogde tendens naar
vetzucht.
Kinderen die geen borstvoeding krijgen,
zijn vaker ziek.
IJzergebrek: bloedarmoede komt meer
voor bij baby‟s met flesvoeding dan met
borstvoeding.
Hypocalciëmie (kalkgebrek) komt alleen
voor bij flesbaby‟s en kan zelfs leiden tot
hartfalen. Dit wordt veroorzaakt doordat
de kalk in koemelk slecht absorbeerbaar
is; het leidt ook tot een totaal ander type
ontlasting.
Te vroeg geboren baby‟s reageren heel
slecht op koemelk en krijgen onder
andere een tekort aan cysteïne (een
belangrijk aminozuur). Dit kan leiden tot
hersenbeschadigingen en leerstoornissen,
waaronder dyslexie.
Een studie in Nieuw-Zeeland (Frances
Briad, 1971) toonde aan dat 86% van de
jongens met borstvoeding een goed
spraakvermogen had rond het zesde jaar,
tegen 48% met flesvoeding (bij meisjes
 - 34 -

waren de verschillen minder significant).

Ook de leescapaciteit was beter bij
borstvoeding.
Het is onmogelijk om de samenstelling
van koemelk te veranderen en haar te
doen lijken op of zelfs maar in de buurt te
laten komen van moedermelk. Dit komt
doordat er zoveel bestanddelen van
moedermelk niet na te maken zijn.
Autopsie (lijkschouwing) laat zien dat
kinderen die flesvoeding kregen, al
beginnende arteriosclerose hadden. Dit is
nooit gevonden bij kinderen die
borstvoeding kregen! Dat is wat ik noem
een slechte start. Tel daarbij het latere
gebruik van junkfood op en dan is het
geen wonder dat meer dan de helft van
de bevolking sterft aan hartziekten.
Koemelkallergie komt veel vaker voor bij
kinderen met flesvoeding; ook eczeem,
gistinfecties, spruw en luieruitslag.
Het sudden infant death syndrome
(wiegendood, plotseling overlijden van
baby‟s zonder aanwijsbare oorzaak) komt
bijna niet voor bij primitieve gemeen-
schappen. Een studie van Tonkin in
Nieuw-Zeeland laat zien dat van de 86
baby‟s die hieraan sterven er slechts drie
borstvoeding kregen.
In Japan (studie van Wako) vindt men bij
16% van de kinderen met borstvoeding
 - 35 -

infecties van de bovenste luchtwegen,

tegen 31,4% bij kinderen met fles-
voeding.
Een andere studie aan de universiteit van
Iowa (dr. Paine) laat zien dat flesbaby‟s
2,8 maal ziek zijn, tegen 1,6 maal bij
borstbaby‟s.
Tandcariës komt viermaal meer voor bij
kinderen met flesvoeding dan bij
borstbaby‟s.
Allergieën komen bij borstbaby‟s
zevenmaal minder vaak voor dan bij
flesbaby‟s.
Klachten geassocieerd met flesvoeding
zijn:
middenoorontsteking, eczeem, dauw-
worm, luchtweginfecties, neusverstopt-
heid (rinitis en sinusitis), diarree, bloed-
armoede, colitis, malabsorptie, kolieken,
overgeven, gasvorming, plotseling over-
lijden, kalkgebrek, atopische dermatitis
(huidklachten), slechte groei. Op oudere
leeftijd bestaat er een mogelijk verband
tussen koemelkallergie in de kinderjaren
en colitis ulcerosa, hartziekte, botont-
kalking en multiple sclerose.
In derdewereldlanden is 87% van de
kinderen, die worden opgenomen in het
ziekenhuis, ondervoed dankzij de
marketingstrategieën van grote inter-
nationaal opererende bedrijven. Daar
 - 36 -

wordt flesvoeding zwaar aangeprezen en

boven borstvoeding gesteld, met als
gevolg scheurbuik (vitamine C-tekort),
vitamine A-, E- en zinktekorten. En
daarbij niet te vergeten de miljoenen
dollars die door derdewereldlanden
worden besteed om de natuurlijke borst-
voeding te vervangen door gedenatu-
reerde melkproducten.

Over de nadelen van flesvoeding kan ik nog

uren doorgaan. Ik denk echter dat ik met het
voorgaande voorlopig even kan volstaan.
 - 37 -

Hoofdstuk 4: Melk, het witte vergif

Bij pasteurisatie wordt verse koemelk
kortdurend op 70-80 graden Celsius verhit,
zodat het langer bewaard kan blijven. Verder
wordt het gehomogeniseerd, waardoor het
vet niet meer komt bovendrijven.
We zijn dat allemaal gewend en niemand
staat er meer bij stil. Pasteurisatie voorkomt
dat melk verzuurt en doodt schadelijke
bacteriën. Bij pasteurisatie gaat het overgrote
deel van de bacteriën dood, ook goede
bacteriën zoals melkzuurbacteriën. In feite is
gepasteuriseerde melk biologisch dood. Dat
betekent dat door verhitting enzymen en
vitaminen niet meer werken. In feite zijn de
eiwitten gedenatureerd en is het vet ook
veranderd. Als je een kalf met gepas-
teuriseerde melk zou voeden, zou het ziek
worden, niet goed groeien, stijf worden in zijn
bewegingen en zal het vroegtijdig overlijden.
Zou een kalf geen borstvoeding krijgen uit de
uier, dan krijgt hij te maken met
darmkrampen. Zowel koemelk uit de uier als
borstvoeding bij de moeder bevat veel anti-
stoffen. Verse koemelk en gepasteuriseerde
melk verschillen van elkaar als dag en nacht!
Honderd jaar geleden was pasteurisatie
inderdaad nodig omdat de koelingmethodes
nog niet zo ver ontwikkeld waren als nu. Nu
ligt dat echter anders, maar een rijdende trein
 - 38 -

is moeilijk te stoppen. Door pasteurisatie

heeft de zuivelindustrie zo groot kunnen
worden dat zij onze voedingsgewoonten
beheerst.

Bij pasteurisatie:
hoeven de uiers van de koe niet
zorgvuldig schoongemaakt te worden en
kunnen zieke koeien blijven produceren
wordt de melk gedenatureerd (vooral
enzymen, eiwitten, vetten)
wordt vitamine C vernietigd
is er meer kans op tandcariës (koemelk
wordt zuur in de mond en is een daardoor
een voedingsbodem voor bacteriën;
bovendien ontstaat meer plakvorming)
slaan kalk en andere mineralen neer en
zijn ze slechter absorbeerbaar
wordt galactase vernietigd (helpt met het
afbreken van lactose)
is er meer kans op constipatie
worden de antilichamen en hormonen in
de melk vernietigd
verzwakt de weerstand tegen ziekte
is er mogelijke toename van kindersterfte
wordt fosfatase vernietigd; dit is nodig
voor kalkabsorptie
is botontkalking op oudere leeftijd moge-
lijk
 - 39 -

wordt het enzym lipase totaal vernietigd

(lipase helpt met de vertering van
vetten).

Homogenisatie
Door homogenisatie wordt vet uit melk
verwijderd en door het te centrifugeren,
worden de witte bloedcellen en ander
ongewenst afval uit de melk verwijderd.
Door constante uierontstekingen die de
koeien hebben, kan de melk pus en etter
bevatten dat vrijkomt met de witte
bloedcellen die de ontsteking hebben
bestreden. Wat door centrifuge verwijderd
wordt, is slijm. Niemand zou meer melk
lusten als hij zou zien hoe melk wordt
bewerkt, wat eruit wordt gehaald en hoe het
systematisch wordt doodgemaakt.

Hormonen en koeien
Melk kan naast pus en etter, koeienbloed,
pesticiden en antibiotica ook hormonen als
BGH bevatten. Koeien worden vaak behandeld
met het groeihormoon BGH (Bovine Growth
Hormone). BGH wordt teruggevonden in de
koemelk en kan bij vrouwen die de melk
drinken leiden tot borstkanker (volgens
prof. Samuel Epstein van de universiteit van
Illinois in Chicago). Het effect op kinderen is
onbekend.
 - 40 -

BGH heeft bij koeien ook het effect dat het

vet oplost, waardoor er stoffen vrijkomen
zoals pesticiden, dioxine en antibiotica en
zelfs kankerverwekkende chemicaliën. Deze
kunnen eveneens in de koemelk terecht-
komen. Ook wordt het afweersysteem van de
koeien verzwakt, wat kan leiden tot
virusinfecties die doorgegeven kunnen
worden.
Tevens komen er meer stresshormonen vrij in
de koemelk, die effect op kinderen zouden
kunnen hebben.
Mastitis (uierontsteking) neemt tot 80% toe.
Dit leidt tot toename van pus en etter in
koemelk, wat weer leidt tot een toename van
antibioticagebruik bij de koeien en dus tot
toename van antibioticaresistentie en tot
antibiotica-allergie bij mensen.
Onderzoek in Amerika toonde aan dat 38%
van de koemelk was besmet met illegale
antibiotica en andere geneesmiddelen voor
dieren.
In Amerika wordt voor zo‟n 875 miljoen dollar
aan BGH verkocht.
Dus melk heeft nog meer verrassingen voor
ons in petto. Een betere naam zou zijn: het
witte vergif.
Wie wil er nog een glaasje melk?
We mogen ook niet vergeten dat de reden
waarom BGH aan koeien wordt gegeven, is
dat het de melkproductie doet toenemen. En
 - 41 -

dat is merkwaardig als je weet dat we een

zuiveloverschot hebben, maar wat is
economisch logischer dan meer liters per koe?
Misschien leidt dit ook tot mensengroei.
Nederland behoort tot de landen met de
langste mensen. Wij lusten wel een glaasje
koemelk.
Groeihormoon voor koe en mens! Goed om te
weten is dat de hypofyse, die groeihormonen
produceert, ook effect heeft op de seks-
hormonen.
Misschien, heel misschien, zou het
bovenstaande te maken kunnen hebben met
de grote toename van seksuele problemen,
onder andere impotentie bij mannen.
Misschien gaat hier de stelling „met melk
minder mans‟ wel op?
Ook zou er verband kunnen bestaan tussen
melkconsumptie en een trage werking van de
schildklier.
Dit zou kunnen als TSH (een schildklier-
stimulerend hormoon) via de melk wordt
opgenomen, dat daar in kleine hoeveelheden
voorkomt.
Wie weet of dit iets te maken heeft met de
enorme toename van het onderfunctioneren
van de schildklier en leidt tot overgewicht bij
inwoners van onder andere Nederland en
Amerika. Vaak is de opgenomen hoeveelheid
TSH zo subtiel dat dit bij onderzoek niet eens
vastgesteld kan worden.
 - 42 -

Het kan echter wel leiden tot haaruitval,

moeheid, een trage stoelgang, kouwelijkheid,
brekende nagels en een droge huid.
Andere hormonen van de hypofyse hebben
effect op het vasthouden van water in het
lichaam en directe werking op de alvleesklier
en bijnieren.

Gepasteuriseerde melk veroorzaakt:

hart- en vaatziekten (arteriosclerose)
kalkgebrek
verkalking van weefsels
stijfheid in de gewrichten
bij kinderen meer sterfte in de slaap
toename tandcariës en laag bloedsuiker-
gehalte
mogelijk artritis door magere melk
bij dieren gevoed met magere melk
ontstond:
- steriliteit (verschrompeling van de
testikels)
- aderverkalking
- bloedarmoede
- hoge bloeddruk.
In hoeverre dit ook voor mensen geldt,
weten we nog niet, maar een
gewaarschuwd mens telt voor twee!
In Engeland en Amerika constateerde men
driemaal meer hartaanvallen bij mensen
met maagzweren die koemelk dronken
dan bij degenen die dit niet deden (R.D.
 - 43 -

Briggs, universiteit van Washington,

1960).

Interessant om te weten is dat borstgevoede

baby‟s bijna niet plotseling sterven in hun
slaap en flesgevoede baby‟s wel. Zou dit te
maken kunnen hebben met koemelkallergie?
De relatie tussen tandbederf en gepas-
teuriseerde melk is ook interessant: 9,4 keer
meer bij gebruik van gepasteuriseerde melk.
De oorzaak hiervan is dat verhitte lactose
bètalactose wordt die veel sneller wordt
opgenomen. Dit leidt onder andere weer tot
een laag bloedsuikergehalte, waardoor honger
ontstaat en opnieuw melk wordt gedronken.
En dit leidt dan weer tot onder andere
vetzucht en tandbederf.
Ik begrijp nu waarom ik zoveel klachten had
toen ik zoveel melk dronk. Het doet me nog
steeds enorm pijn om een kind met een
groene snotneus aan een fles te zien lurken.
Dat zie je bijna niet bij borstvoeding, tenzij de
moeder wél melk drinkt.

Melk is slecht voor iedereen!

Koemelk is wit vergif dat zelfs via de
borstvoeding wordt doorgegeven. Een
interessante studie om dit te bevestigen
betrof die over kolieken bij kinderen: „New
Findings on Infant Colic Cause: Cow
Antibodies may affect Breast-fed Babies‟,
 - 44 -

Maugh, Thomas H., Sacramento Bce, March

27, 1991, page A10.
In de moedermelk van 29 moeders van
kinderen met kolieken vond men veel meer
afweerstoffen (IgG) afkomstig van de koe dan
in de moedermelk van moeders die kinderen
hadden zonder kolieken. Dit zou kunnen
verklaren waarom ongeveer 20% van de
borstgevoede kinderen kolieken heeft! Het
duurt
minimaal tien dagen nadat de moeder met
melkconsumptie
is gestopt voordat de afweereiwitten van de
koe uit de moedermelk verdwenen zijn.
Dus nogmaals voor alle zogende moeders:
gebruik geen zuivelproducten!
In mijn praktijk heb ik iedereen met
chronische klachten afgeraden om koemelk te
drinken. Vooral voor kinderen is dit heel
belangrijk.
Gepasteuriseerde melk is echter voor
niemand goed. Zie het vanaf nu als het witte
vergif.
 - 45 -

Hoofdstuk 5: Ditjes en datjes om je op te

vrolijken
Melk kan verslavend werken en/of een
dusdanige gewoonte worden dat je moeite
hebt om met de consumptie ervan te stoppen.
Dit is ook een bekend gegeven bij het gebruik
van nicotine en alcohol. Een gewoonte is iets
wat je routinematig doet maar kunt
veranderen zonder zware emotionele stress.
Een verslaving is een gewoonte die slechts
met enorm veel inspanning doorbroken kan
worden. Je gaat van alles verzinnen om terug
te keren naar je verslaving. Hoe sterk kan
deze verslaving zijn?
In 1983 zag ik een Nederlandse man van 64
jaar in mijn kliniek op Curaçao. Hij was
gediagnosticeerd met leukemie (een vorm
van bloedkanker) die niet voldoende
reageerde op chemotherapie. Ik werkte al
drie jaar als alternatief arts en had
acupunctuur, homeopathie en voedings-
therapie (waaronder de Moermanmethode)
bestudeerd. Met de diagnostische methode
die ik gebruikte, was vast te stellen welke
energieën in het lichaam geblokkeerd waren
(VEGA-testmethode). Ik ontdekte dat
bepaalde voedingsstoffen het immuunsysteem
van de man onderdrukten, waardoor zijn
lichaam de leukemie niet kon genezen.
 - 46 -

De allerbelangrijkste daarvan was melk,

waarvan hij zei zo‟n twee tot drie liter per dag
te drinken, al gedurende meer dan dertig
jaar. Voordat hij ging slapen dronk hij vier
glazen warme melk en „s nachts stond hij op
om te plassen en meer melk te drinken. Ik
had nog nooit iemand gezien die zo verslaafd
was aan melk. Later ben ik nog twee van
zulke melkverslaafden tegengekomen, beiden
met kanker aan de dikke darm. Toeval? Wie
weet. Ik ben de laatste die zal beweren dat
melk kanker veroorzaakt, maar ik ben wel de
eerste die zegt dat melk ons afweersysteem
onderdrukt. En ons afweersysteem is nu
precies datgene wat ons beschermt tegen
kanker.
Ik verbood deze patiënt dan ook om nog
langer melk te drinken. Daarbij legde ik uit
dat het heel moeilijk zou zijn om te genezen
van leukemie zolang hij melk dronk. Hij zei
dat hij daarmee zou stoppen. Ik deed ook een
test om te kijken hoe sterk zijn witte
bloedcellen reageerden op melk (cytotoxische
test). Als ik wat melk samenbracht met zijn
witte bloedcellen (leukocyten en lymfocyten)
en dat bekeek onder de microscoop, dan
werden die cellen allemaal vernietigd! Na drie
maanden was er nog geen enkele vooruitgang
te bespeuren en de cytotoxische test gaf nog
precies hetzelfde aan. Desgevraagd beweerde
hij geen melk meer te drinken. Ik gaf hem
 - 47 -

een lijst met allerlei producten waar melk in

zou kunnen zitten.
Ook moest hij uitkijken voor:
• caseïne (melkeiwit)
• wei (poeder)
• calciumcaseïnaat
• natriumcaseïnaat
• karamel
Verder voor: kaas, yoghurt, boter, margarine
(de meeste soorten), custard, koekjes, gebak,
enzovoort.
Drie dagen later belde zijn vrouw me op met
de mededeling dat ze had ontdekt dat hij nog
steeds –stiekem- melk dronk. Hij had haar
bezworen niets tegen mij te zeggen.
Toen ik hem hierop wees, werd hij heel kwaad
en ging hij weg om nooit meer terug te
komen. Hij stierf liever dan zijn melk op te
geven. Dat gebeurde dan ook drie maanden
later.
Dit heeft op mij een diepe indruk gemaakt.
Een van de redenen waarom ik dit boekje
schrijf, is omdat er altijd paniek ontstaat bij
moeders als ik ze adviseer om hun kinderen
geen koemelk meer te geven. Ik krijg dan
soms heel boze reacties. Tijdens een lezing
die ik eens op Aruba gaf voor ouders met
kinderen die aan hyperactiviteit leden, werden
enkele mensen zo boos, onder wie een kennis
van mij die tandarts is, dat ze kwaad
wegliepen. Deze tandarts begon tegen me te
 - 48 -

schreeuwen toen ik vertelde dat fluor in

tandpasta een slecht effect kan hebben op
kinderen en zelfs kan leiden tot bedplassen.
Hoe durfde ik dat te zeggen, hij zou me
aanklagen.
Ik hield toen wijselijk mijn mond over
amalgaam totdat hij de deur uit was. Per post
stuurde ik hem een artikel over een
onderzoek naar de relatie tussen fluorgebruik
en bedplassen; sindsdien heb ik niets meer
van hem gehoord.
Gelukkig beschouw ik mezelf als een strijder
en geef ik nooit op. Mijn belangrijkste doel is
om de leek zich ervan bewust te laten worden
hoe hij of zij door slimme zakenmensen
gemanipuleerd worden. Deze zakenmensen
hebben ook de politici en medici volkomen
geïndoctrineerd en dat is geen
onzin. Ik zou wel gek zijn om dit te beweren
als het niet waar was. Wat zou ik daaraan
hebben? Wat aandacht, een paar volgelingen?
Daar doe ik het niet voor. Mijn doel is om
vitaliteitbevorderende geneeskunde te
bedrijven en dat betekent het voorkómen van
chronische ziekten. Ik was een succesvol
praktiserend arts, met een drukke praktijk. Ik
heb met succes veel notabelen, sterren en
gewone mensen behandeld in mijn lange
loopbaan als medicus.
Daarmee verdien je meer dan voldoende,
maar het gaf mij geen voldoening.
 - 49 -

Al het geld van de wereld was niet voldoende

om mijn geweten te sussen en niets te
zeggen over wat ik in die twintig jaar aan
ellende heb gezien, veroorzaakt door de
zuivelindustrie, de tandheelkunde (amalgaam,
fluor, enzovoort), medici (onnodige operaties,
vaccinaties, antibiotica, steroïden, enzovoort),
de farmaceutische industrie (de echt machtige
industrie, de oorzaak van veel goeds maar
van nog meer ellende), de voedingsindustrie,
enzovoort.
Soms voel ik me net Don Quichot in zijn
gevecht tegen windmolens. Dat ik als een
roepende in de woestijn doorga, komt door de
vele dankbare brieven van mij soms
onbekende mensen die zich vitaler voelen
dankzij de door mij verspreide ideeën,
concepten, en remedies. Ik bewonder dr. A.
Vogel, die in 1996 overleed; hij was een ware
pionier. Dat geeft moed, het werk moet
doorgaan ondanks de tegenwerking.

Is margarine beter of slechter dan

roomboter?
Jarenlang heb ik gehoord dat roomboter ofwel
„echte boter‟ veel cholesterol bevat en
daardoor slecht is voor je hart en bloedvaten.
Margarinefabrikanten hebben hier handig op
ingespeeld en miljarden van hun
cholesterolarme producten versleten. In
margarine worden vetten verhard en dat leidt
 - 50 -

tot de productie van zogenaamde transvet-

zuren.
Nieuw onderzoek van Siguel e.a. in het
American Journal of Cardiology (1993, 916-
920) laat zien dat bij patiënten met
arteriosclerose van de hartvaten de
percentages transvetzuren in het bloed veel
hoger waren dan bij gezonde mensen. In een
andere studie van W.C. Willet in de Lancet
van 1993 (341: 581-585) zijn 85.000
vrouwen gedurende acht jaar gevolgd. In die
tijd waren er 431 nieuwe gevallen van
hartziekte in deze groep. Vrouwen die veel
transvetzuren nuttigden, hadden 50% meer
kans op hartziekten dan vrouwen die
dergelijke vetzuren in mindere mate
gebruikten. Ook dierproeven laten zien dat
transvetzuren meer kans geven op hart- en
vaatziekten.
Verder is het interessant te weten dat
hartziekten pas sterk toenamen toen
margarine gemeengoed werd in plaats van
roomboter. Er bestaan nu heel interessante
bewijzen dat het gebruik van antioxidanten
zoals vitamine E, vitamine C en bètacaroteen
het hart beschermt tegen aderverkalking.
Dus, als je moet kiezen tussen matig zijn met
roomboter of matig zijn met margarine, dan
is roomboter niet de slechtste keuze.
Onthoud ook dat een andere grote bron van
transvetzuren wordt gevormd door de
 - 51 -

gedeeltelijk verharde vetten in gebak,

koekjes, witbrood en beschuit.
In de meeste reformwinkels zijn in het
algemeen veel betere producten te vinden die
deze schadelijke stoffen niet bevatten.

Buisjes in de oren?
Koemelk veroorzaakt ook andere allergieën,
waardoor meer middenoorontsteking bij jonge
kinderen voorkomt. Dit leidt vaak tot het
plaatsen van buisjes in de oren door KNO-
artsen. Mijn advies aan ouders is: verwijder
alle zuivel uit de voeding van je kinderen en
zet ze op een weerstandsverhogende
behandeling met bijvoorbeeld de Royal
Remedies Vitalisator en Acute Rescue.
Afgezien daarvan is nog niet lang geleden
ontdekt dat het plaatsen van buisjes in de
oren bij de meeste kinderen leidt tot
gehoorverlies op latere leeftijd. KNO-artsen
zullen beweren van niet, maar dat betekent
dat zij het artikel „Typanostomy Tubes may
cause hearing loss‟ van A. Scheck (in Family
Practice News van 15 maart 1993) niet
hebben gelezen.
Zelfs als ze het wel hebben gelezen, dan nog
zijn er voor een normale kinderarts of KNO-
arts weinig alternatieven. Zij schrijven
meestal geen kruiden of homeopathische
producten voor, zijn er zelfs vaak tegen en
laten niet alle kinderen met oorontsteking
 - 52 -

stoppen met het drinken van melk. Ik heb

honderden kinderen geholpen, zodat er nooit
meer buisjes in hun oren hoefden. Vaak hielp
alleen al het stoppen met melk drinken en het
gebruik van enkele simpele homeopathische
middelen om het afweersysteem weer te
herstellen.

Melk en hartziekten
J.J. Segall heeft in Proc. Nutr. Soc. 1980; 39
77A een studie beschreven naar het verband
tussen melk en hartziekten. In meer dan 21
landen werd geconstateerd dat er relatie
bestond tussen een toename van dodelijke
hartziekten en een toenemende melk-
consumptie. Dit gold sterker voor melk dan
voor roomboter, wat aangeeft dat de vetten
in roomboter geen grote rol spelen.
Volgens een ander onderzoek van K.A. Oster
in Clin. Res. 1976, 24: 521A zou dat te
maken kunnen hebben met het enzym
xanthine oxidase, dat te vinden is in
gehomogeniseerde melk en dat erom bekend
staat fosfolipiden in de celwand te
beschadigen. Men trof in de kalkplaques in de
aderen niet-menselijk xanthine oxidase aan.
Chinese, Britse en Amerikaanse onderzoekers
volgden zes jaar lang 6500 mannen en
vrouwen in 65 provincies van China in een
studie naar het verband tussen voedingswijs
en ziekten. Leider van het onderzoek en
 - 53 -

docent aan de Universiteit van Cornell was T.

Colin Campbell. Hij schreef: “De voornaamste
enkelvoudige invloed op ziekten als kanker,
diabetes en hart- en vaatziekten blijkt de
hoeveelheid (vooral dierlijk) eiwit te zijn. Hoe
meer je er van binnenkrijgt, hoe hoger het
risico.” Volgens Campbell vormt dierlijk eiwit
de grootste bijdrage uit onze voeding aan
aderverkalking en het ontstaan van kanker.
Melkeiwitten zouden minstens zoveel van
deze problemen veroorzaken als eiwitten uit
vlees. Andere onderzoeken hebben vergelijk-
bare conclusies opgeleverd, zoals: „Het aantal
sterfgevallen als gevolg van hartziekten is
niet alleen gecorreleerd aan de hoeveelheid
geconsumeerd vet, maar ook aan de hoeveel-
heid melkeiwitten.‟
Goed nieuws voor melkverslaafden: Neem
extra foliumzuur, dan voorkom je in ieder
geval een toename van aderverkalking.

Andere ditjes en datjes

Koemelkeiwit is niet de goedkoopste bron van
eiwitten voor derdewereldlanden. Groenten en
granen zijn veel goedkopere en kwalitatief
betere eiwitbronnen.
De koe geeft voor elke euro aan voedsel
slechts negen cent terug in waarde aan
voedsel. Er is ook een relatie tussen vee-
houderij en erosie van de bovenste,
vruchtbare aardlaag. Verder produceert een
 - 54 -

koe gemiddeld twee liter gas per dag,

waaronder methaangas, dat de op een na
grootste oorzaak is van het broeikaseffect.
Koeien zorgen voor zo‟n 12 tot 15% van deze
schadelijke gassen. Een goede reden om de
koe aan de kant te zetten! Mensen doen het
niet slecht in de gascategorie en produceren
gemiddeld zo‟n halve liter. Tenzij ze flink wat
melk drinken, dan zouden ze de koeien aardig
kunnen inhalen.

Tussendoortje: goed nieuws voor vleeseters!

De Noorse onderzoeker dr. Carl Lumholtz,
expert op het gebied van kannibalisme,
ontdekte dat sommige stammen geen vlees
van blanken aten omdat het te zout was en
vaak duizeligheid veroorzaakte. Aziaten en
andere stammen die voornamelijk vegetariërs
waren, smaakten veel beter. Dit staat
beschreven in een al oud artikel: „Anomalies
and Curiosities of Medicine‟ door G. Gould en
W. Pyle, 1956.
Als dat geen goed nieuws is, dan weet ik het
niet meer!

Nog andere ditjes en datjes

In januari 1974 heeft Consumer Reports, een
grote consumentenorganisatie in de
Verenigde Staten die producten test op
kwaliteit enzovoort, een onderzoek gedaan
naar melk. Het artikel was (vertaald) getiteld:
 - 55 -

„Melk, waarom is de kwaliteit ervan zo slecht?‟

Het onderzoek richtte zich op smaak, bacte-
riële besmetting en ongewenste toe-
voegingen.
Men testte zo‟n 25 verschillende merken.
Wat smaak betreft: slechts 12% smaakte
normaal naar melk. Van één merk konden de
verschillende tests totaal anders van smaak
zijn. Een derde van de geteste melkmerken
smaakte naar veevoer. Sommige smaakten
naar wilde knoflook of ui. Ook maïs, haver,
rogge enzovoort, waren te proeven. Als de
koe vlak voor het melken had gegeten, dan
kon je mee-eten
tijdens je melkconsumptie. Er waren merken
bij die gekookt of naar zeep smaakten.
Wat de bacteriën betreft: na pasteurisatie
mag melk niet meer dan 20.000 bacteriën
bevatten en niet meer dan tien E.
colibacteriën (die zijn ziekteverwekkend) per
ml.
Dus met andere woorden: gepasteuriseerde
melk is helemaal niet steriel maar bevat
alleen maar minder bacteriën. In de koelkast
verdubbelt de populatie van bacteriën elke 35
tot 40 uur. Men vond bij zeven proeven meer
dan 130.000 bacteriën per ml; één merk
bevatte meer dan drie miljoen en
verschillende merken bevatten te veel om te
tellen.
 - 56 -

Maar alsof dat niet voldoende was: slechts

vier van de 25 melkproeven bevatten geen
aantoonbare hoeveelheid pesticiden. De
overige 21 bevatten kleine hoeveelheden
gechloreerde koolwaterstoffen, die schadelijk
kunnen zijn voor mensen omdat ze
geboorteafwijkingen en zelfs kanker kunnen
veroorzaken.
Consumer Reports merkte op dat het
gevonden percentage pesticiden onder de
toegestane hoeveelheid lag. De overheid gaat
er namelijk van uit dat een klein beetje gif
oké is en geen schade kan berokkenen. Het is
jammer dat nog niemand onderzoek heeft
gedaan naar de combinatie van al die kleine
beetjes toegestane gifstoffen uit verschillende
bronnen, zoals kleurstoffen, conserveer-
middelen, fluoride in tandpasta, uitlaatgassen,
cosmetica, huishoudschoonmaakmiddelen,
pesticiden en antibiotica in voeding, groei-
hormonen, emulgators, smaakstoffen, suiker
en vet. Wie weet of al die kleine beetjes bij
elkaar vroeg of laat de weegschaal niet naar
de verkeerde kant laten doorslaan. Als je
hierover meer wilt weten, raad ik je aan mijn
boek „Detox‟ te lezen.
De conclusie in het artikel was in ieder geval
dat de geteste melk een gevaar was voor de
volksgezondheid.
 - 57 -

Melk en acne
Een ander hormoon in koemelk is proges-
teron. Dit vind je terug bij drachtige koeien
die melk produceren (80%). Progesteron
wordt afgebroken in androgenen die acne
kunnen veroorzaken.
Acne komt vaak voor tijdens de puberteit;
pubers drinken meestal veel melk, want het is
zo gezond en goed voor de groei. Niet alle
acne wordt veroorzaakt door progesteron,
maar het is de moeite van het stoppen waard
om dat uit te vinden.
Uit wetenschappelijk onderzoek in 2007 van
de Harvard School for Public Health zou
blijken dat het (erg) veel drinken van melk de
kans op acne verhoogt. Dit zou komen door
de hoeveelheid hormonen in melk.
De Amerikaanse onderzoekers keken naar het
dieet van meer dan 47.000 jongvolwassen
vrouwen en vergeleken het vervolgens met de
inname van zuivelproducten met gevallen van
acne.
Uit analyse van de resultaten bleek een
duidelijk verband tussen melk en huidpro-
blemen.
Het slechtst af waren mensen die regelmatig
magere melk dronken, ongeveer een halve
liter per dag, en het risico op deze
aandoening met 44 procent verhoogden.
Degenen die 1 glas volle melk per dag
dronken, hadden 12% meer kans op het
 - 58 -

ontwikkelen van acne, terwijl halfvolle melk

het risico verhoogde met 16%.
Over het algemeen zagen zijn dat mensen die
regelmatig melk dronken, 22 procent meer
kans leken te hebben op acne dan degenen
die zelden of nooit het witte goedje dronken.
Room en cottage kaas verhoogden ook de
risico's van acne, echter, chips, chocolade en
pizza niet.
De onderzoekers schreven in het Journal van
de American Academy of Dermatology, dat
groeihormonen die voorkomen in koemelk
ook kunnen leiden tot puistjes.

Allergieën bij kinderen

De meeste allergieën bij kinderen worden
veroorzaakt door melk, maïs, tarwe en suiker.
Combinaties als cornflakes met melk en
suiker, brood met een beker melk, enzovoort,
worden vaak door kinderen genuttigd en daar
ligt een groot probleem.

Tot slot
Een van de meest funeste Nederlandse
gewoonten is het drinken van melk bij de
maaltijd. Melk bindt maagzuur. Maagzuur is
nodig om eiwitten af te breken. Wanneer je
dus melk drinkt bij je maaltijd, blokkeer je je
lichaam om de eiwitten in je voeding effectief
af te breken. Niet-afgebroken eiwitten gaan
 - 59 -

rotten in de darm, wat leidt tot allerlei

ongezonde bijproducten.
Als je nu nog niet weet dat melk slecht voor
je is, of als je zo geïndoctrineerd bent of
verslaafd aan melk, dan kan ik alleen nog
maar adviseren: drink melk apart, niet in
combinatie met wat anders! Maar beter kun je
eerst een tijdje de melkalternatieven
proberen en koemelk opgeven.
Meer informatie over juiste voedsel-
combinaties is te vinden in hoofdstuk 11 uit
mijn boek „Vitaliteit‟.
 - 60 -

Hoofdstuk 6: Mensvriendelijke bacteriën

We kennen bacteriën meestal als slechte
organismen die ons willen aanvallen. De
artsen slaan ze om de oren met antibiotica
(helaas te pas en te onpas). Veel mensen
weten niet dat er ook bacteriën zijn die in
symbiose met ons leven; dat wil zeggen in
vrede en harmonie met ons lichaam en zelfs
ondersteunend.
Je kent vast wel de vissen die leven op de
huid van haaien of walvissen en daar de
parasieten opeten, of vogels die hetzelfde
doen op de rug van runderen. Dat is
symbiose.
In onze darmen is het net alsof je op een
andere planeet bent beland; het is een wereld
op zichzelf. Dit noemen we de flora (de micro-
organismen) van onze darmen. Ook de huid
heeft zijn eigen microflora.
Melkzuurbacteriën zijn de nuttigste bacteriën
voor de mens. Zij komen voor in de
mondholte, de dunne en de dikke darm.
Binnen drie dagen na de geboorte vinden we
deze bacteriën in de darmen van een baby; in
grote aantallen, variërend van tien miljoen tot
honderd miljard per ml darminhoud en dat
blijft zo, behalve wanneer er antibiotica
worden gebruikt of wanneer andere
schimmels of bacteriën overheersen.
 - 61 -

Er zijn verschillende soorten melkzuur-

bacteriën.
Het is bekend dat dokters al eeuwen geleden
zure melk (die melkzuurbacteriën bevat)
gebruikten voor het genezen van dysenterie,
tuberculose, leverkwalen en andere ziekten.
Systematisch gebruik van de melkzuur-
bacterie begon in 1905 naar aanleiding van
de theorie van Metchnikoff over langer leven.
Hij beweerde dat men langer jong bleef en
vitaal oud zou worden door het regelmatig
eten van melkproducten met melkzuur-
bacteriën. Dit is onder andere de reden
waarom veel mensen karnemelk prefereren
boven gewone melk.
Verder zouden er volgens de zuivelindustrie
Russen zijn die 130 jaar oud werden omdat
zij yoghurt aten. Daarmee bedoelen zijn de
huidige, fabrieksmatig bereide yoghurt.
Dit is een heel handige manipulatie van de
zuivelindustrie, het manipuleren van mensen
die hun leven lang keihard hebben gewerkt in
de frisse buitenlucht, geen televisie hadden,
schoon water dronken en voedsel aten dat zij
zelf hadden verbouwd.
De meeste mensen beschikken van nature
over meer dan genoeg mensvriendelijke
bacteriën, tenzij ze antibiotica, de pil of te
veel suiker gebruiken.
De Russen eten wel yoghurt, maar in kleine
hoeveelheden en dan ook nog eens verse
 - 62 -

yoghurt en niet de fabrieksmatig verpeste

producten die wij yoghurt noemen.
Sinds de Tweede Wereldoorlog is er veel
aandacht besteed aan de oorzaken van
voedselvergiftiging en aan darmklachten
veroorzaakt door een penicillinekuur.
Antibiotica kunnen een scala van klachten
geven omdat zij, naast ziekmakende
bacteriën, ook symbiotische bacteriën (waar-
onder melkzuurbacteriën) vernietigen en de
organismen die niet gevoelig zijn voor dat
type antibiotica gaan overwoekeren.
Het is te vergelijken met wanneer de politie in
Nederland zou gaan staken; er zou een
complete chaos ontstaan. Organismen die niet
gevoelig zijn voor antibiotica zijn bijvoorbeeld
schimmels en die dan hun kans zien om eens
flink te gaan feestvieren!
Melkzuurbacteriën beschermen ons tegen een
invasie van ziekmakende bacteriën en kunnen
de orde weer herstellen na de ravage die
antibiotica aanrichten.
Vandaar dat alternatieve genezers preparaten
voorschrijven met melkzuurbacteriën.

Invloed van leeftijd en voeding op de

microdarmflora
De omvang van de melkzuurbacteriepopulatie
van de darm varieert en is afhankelijk van
factoren als leeftijd en voeding.
 - 63 -

Bij kinderen die borstvoeding krijgen bestaat

99,8% van de darmflora uit lactobacillus
bifidus. Lactobacillus groeit het beste op een
hoge concentratie lactose. Als een kind
flesvoeding krijgt, neemt de concentratie van
melkzuurbacteriën af. Bij het introduceren
van vast voedsel komen er andere bacteriën
om de hoek kijken, de zogenaamde gram-
negatieve en E. colibacteriën.
Dit zijn potentiële ziekteverwekkers. Kinderen
zijn daardoor veel gevoeliger voor darm-
infecties; ook gaat hun weerstand achteruit.
Bij volwassenen speelt vooral de hoeveelheid
suiker die ze gebruiken een rol; ook als hun
voedsel veel dierlijke eiwitten bevat, die gaan
rotten in de darm. Slechte voedselcombinaties
bevorderen een ziekmakende darmflora (zie
hoofdstuk 8).
Het is intussen wetenschappelijk bewezen dat
melkzuurbacteriën een belangrijke rol spelen
bij het op peil houden van ons weerstands-
vermogen. Een Nederlands onderzoek toont
aan dat vrouwen die yoghurt/karnemelk
gebruiken met lactobacillus bulgaricus en
streptococcus thermophilus (Bulgaarse yog-
hurt, biogarde) minder kans op borst-kanker
hebben.
Het gebruik van lactobacilli ondersteunt de
afweer tegen kanker en infectieziekten (G.
Halpern en C. Trapp: „Allergie en Immuno-
 - 64 -

pathologie‟, Nutrition and Immunity 1993, 21

(3) 122-126).

Voordelen van melkzuurbacteriën:

probiotica
De melkzuurbacterie helpt bij de productie
van vitamine B in de darmen en bij het
afbreken van melkeiwit, vet en melksuiker.
Melkzuurbacteriën worden gebruikt bij de
behandeling van infectueuze diarree, consti-
patie, lactose-intolerantie, een te hoog
cholesterolgehalte, leverziekten en om de
darmflora weer normaal te maken na een
antibioticumkuur. Ze beschermen ons tegen
lastige, ziekmakende bacteriën.

Yoghurt/karnemelk
De commerciële producten die bij ons als
yoghurt en karnemelk worden aangeprezen,
met of zonder smaakje, kleurtje, zoetmiddel,
enzovoort, zijn niet meer wat ze vroeger
waren. De hoeveelheid lactobacilli die levend
in de darmen aankomen, is vaak te
verwaarlozen en draagt echt niet bij tot de
gezondheid.
Het beste zijn dan biogarde en Bulgaarse
yoghurt. Het is wel waar dat deze producten
lichter verteerbaar zijn dan melk en daarom
minder klachten geven. Het beste is om ze,
als je ze toch wilt gebruiken, niet direct na
een maaltijd te nuttigen maar minimaal een
 - 65 -

uur daarna of tussen de maaltijden door. Zie

hoofdstuk 10 voor een betere manier om de
melkzuurbacterie binnen te krijgen, namelijk
met acidophylus (verkrijgbaar in reform-
winkels).
 - 66 -

Hoofdstuk 7: Alternatieven voor melk

Dit hoofdstuk is van belang voor ouders met
kinderen onder de vier jaar.
Wanneer we koemelk uit de voeding willen
weglaten, is de vraag altijd: wat moet ik in
plaats daarvan aan de kinderen geven of zelf
gebruiken? Dat is echter voor kinderen en
volwassenen verschillend. In dit hoofdstuk
gaan we kijken naar de alternatieven voor
kinderen. In het volgende hoofdstuk zullen we
zien waar volwassenen hun calcium vandaan
kunnen halen. Voor pasgeboren baby‟s is er
maar één melkbron: borstvoeding. Als een
baby om wat voor reden dan ook geen
borstvoeding kan krijgen, raad ik aan om het
kind te laten begeleiden door een Omega
Health Coach die het kan desensibiliseren
voor de voeding die het kind in plaats daarvan
krijgt en verder specifieke remedies kan
geven om de afweer op peil te houden (zie
ook verder). Borstvoeding is de meest ideale
voeding voor baby‟s. Elke afwijking daarvan
zou ik goed laten begeleiden om het kind een
zo goed mogelijke start te geven onder die
gegeven omstandigheden. Daarbij gaat het er
niet om of het kind al dan niet ziek is, maar
om het een zo goed mogelijke basis te geven
voor zijn latere gezondheid en vitaliteit.
Laten we beginnen met de moeder. Ik ga
ervan uit dat elke borstvoedende moeder
 - 67 -

weet dat de kwaliteit van haar moedermelk

bepaald wordt door de kwaliteit van haar
eigen voeding en afweersysteem.
Elke zogende moeder zou vitaminen en
homeopathische middelen moeten gebruiken
om haar moedermelk tot topkwaliteit te
brengen.
Verder moet ze onbewerkt voedsel eten en
cafeïne, suiker, nicotine, alcohol en voedsel-
additieven vermijden.
Teveel moeders zijn gestopt met borstvoeding
vanwege kolieken, een baby die van slag is,
tepelkloven, borstontstekingen, enzovoort.
Veel hiervan kan worden voorkomen door een
leefwijze die het beste bij je past. Mocht je
problemen ondervinden van fysieke en/of
emotionele aard: de mensen die door mij zijn
opgeleid, zijn hierin getraind en kunnen je
ondersteunen.

De eerste zes maanden

In deze periode is het het beste om alleen
borstvoeding te geven en niets anders, ook
geen water of vitaminen.
De moeder moet veel drinken en goede
vitaminen, mineralen, homeopathische
middelen en kruiden gebruiken. Als de Omega
Health Coach of een andere deskundige de
baby iets voorschrijft, dan mag dat vanzelf-
sprekend wel worden gegeven.
 - 68 -

Van zes tot negen maanden

Op zijn vroegst kan pas in de zesde maand
met andere voeding dan moedermelk worden
begonnen.
Veel baby‟s kunnen echter nog een tijdje met
alleen borstvoeding vooruit. Maar als je kind
zelf aangeeft meer te willen, dan kun je
beginnen met ander voedsel (zie verder). In
deze periode is het ook goed om met een
natuurlijk multivitamine- en mineralenproduct
in vloeibare vorm te starten.
Belangrijk om te weten is dat insufficiënties
(tekorten) pas duidelijk worden als er al
schade is aangericht en daarom is preventie
heel belangrijk. Volg de aanwijzingen exact
op.
Verder raad ik je voor de opbouw van
weerstand de Royal Remedie Immunisator
aan.

Van negen tot twaalf maanden

In deze periode willen de meeste baby‟s
bijvoeding hebben.
Het spijsverteringsstelsel is nu zover
ontwikkeld dat het ander, vast voedsel goed
aankan. De eerste zes tot negen maanden
laat de darmwand van een kind nog te veel
grote voedselmoleculen door, waardoor
allergieën kunnen ontstaan. Op deze manier
kan het de afweereiwitten onafgebroken via
de darmwand opnemen voor bescherming. Na
 - 69 -

de achtste of negende maand is de afweer

zodanig ontwikkeld dat het dat niet meer
nodig heeft. Om dit proces te versnellen en de
eigen afweer zo sterk mogelijk te maken, laat
ik de moeders rond de derde maand beginnen
met de Royal Remedies Immunisator en
Vitalisator. Dit zijn speciale remedies die het
immuunsysteem
oppeppen. Hoe eerder er begonnen wordt met
de remedies, hoe sterker het immuunsysteem
kan worden.

Inhoudsstoffen Immunisator:
Water; Alcohol; Bach bloesems: Rescue;
Edelsteenremedies: Bergkristal; Em-X,
Gulden roede, Mariadistel, Indische ginseng,
Ganoderma lucidum.
Bergkristal bevordert het zelfgenezend
vermogen van het lichaam, werkt zuiverend,
vitaliserend, pijnstillend, koortsverlagend,
stimuleert het immuunsysteem en brengt het
lichaam in balans.
EM-X neutraliseert schadelijke stoffen en
versterkt het immuunsysteem.
Guldenroede heeft een reinigende, genees-
krachtige werking.
Mariadistel ondersteunt de lever, werkt
herstellend en versterkend.
Indische ginseng heeft een opbouwende
werking.
 - 70 -

Ganoderma lucidum is een Oost-Aziatische

onder gecontroleerde omstandigheden
gekweekte paddenstoel met een genees-
krachtige werking. Het heeft positieve
effecten op het afweersysteem en verhoogt
de weerstand.

Inhoudsstoffen Vitalisator:
Water; Alcohol; Bach bloesems: Rescue,
Haagbeuk, Olijf; Edelsteenremedies:
Bergkristal; Zwarte Bes; Em-X, Guldenroede,
Mariadistel, Indische ginseng, Ganoderma
lucidum.
Bergkristal bevordert het zelfgenezend
vermogen van het lichaam, werkt zuiverend,
vitaliserend, pijnstillend, koortsverlagend,
stimuleert het immuunsysteem en brengt het
lichaam in balans.
Zwarte bes is o.a. ontstekingremmend, anti-
biotische werking, spijsvertering bevorderend,
ontstekingwerend, anti-allergicum, kramp-
stillend.
EM-X neutraliseert schadelijke stoffen en
versterkt het immuunsysteem.
Guldenroede heeft een reinigende, genees-
krachtige werking.
Mariadistel ondersteunt de lever, werkt
herstellend en versterkend.
Indische ginseng heeft een opbouwende
werking.
 - 71 -

Ganoderma lucidum is een Oost-Aziatische

onder gecontroleerde omstandigheden
gekweekte paddenstoel met een genees-
krachtige werking. Het heeft positieve
effecten op het afweersysteem en verhoogt
de weerstand.

In de negende tot de twaalfde maand

beginnen zich ook tandjes goed te vormen en
zijn de speekselklieren beter ontwikkeld. Als
er voldoende borstvoeding is, kan daar rustig
mee worden doorgegaan.
Ander voedsel is dan te beschouwen als
bijvoeding en moedermelk zal nog het
hoofdvoedsel moeten zijn. De zuivelindustrie
en onze samenleving maken dit voor veel
mensen heel moeilijk, maar het is net als met
investeren en sparen: hoe eerder je begint,
hoe meer profijt je er in de toekomst van
hebt, vooral als je volgens logische
basisprincipes werkt.

Het op de juiste manier introduceren van

vast voedsel
Geen twee kinderen zijn gelijk, zelfs
tweelingen niet. Vandaar dat we rekening
moeten houden met de individuele behoeften
van elk kind. Het is belangrijk om vast
voedsel systematisch en stap voor stap te
introduceren om de gezondheid van het kind
te waarborgen. Indien een kind een reactie
 - 72 -

vertoont op bepaald voedsel maar het is geen

sterke reactie en het is een natuurlijk, gezond
product, wacht dan drie tot vier weken
voordat je het weer probeert. Indien dat
voedsel dan nog steeds niet wordt verdragen,
wacht dan drie maanden. Indien het dan wel
lukt, kun je roteren (zie verder). Belangrijk is
dat je, als je voedsel introduceert met een
lager watergehalte dan melk, extra water
moet geven. Verschillende studies hebben
echter aangetoond dat extra water alleen
moet worden gegeven als het kind ook nog
iets naast de borstvoeding krijgt. Als het kind
wel uitsluitend borstvoeding krijgt, moet er
geen water worden gegeven, tenzij de baby
dreigt uit te drogen door bijvoorbeeld
koorts, onvoldoende eetlust, veel zweten,
diarree of in een heel warm klimaat leeft.

Regel 1
Begin altijd met slechts één voedingsproduct
te geven en doe dat gedurende vier dagen.
Als er geen intolerantie- of allergie-
verschijnselen zijn, ga dan pas ander voedsel
geven.

Regel 2
Let op intolerantie- of allergieverschijnselen:
irritatie, prikkelbaarheid, gebrek aan eet-
lust, overactiviteit, schreeuwend wakker
worden, vaker huilen
 - 73 -

opgezette buik, veel gasvorming, diarree,

stinkende of anders ruikende ontlasting
roodheid rond de mond (meestal binnen
een tot twee uur na consumptie) of 12 tot
24 uur later rond de anus
overgeven, spugen, voedsel oprispen
neusverkoudheid, benauwdheid, hoesten,
snot
rode oogjes, jeuk, krabben, eczeem of
rode huiduitslag
oorpijn of frequent naar de oortjes grijpen
koorts, krampen.

Regel 3
Bij het optreden van deze klachten in de
eerste drie tot vier dagen na de introductie
van het voedsel moet onmiddellijk met dat
voedsel worden gestopt.
De Omega Health Coach kan het voedsel
uittesten en het kind desensibiliseren en dan
kan het opnieuw worden geprobeerd.

Regel 4
Elk symptoom dat niet binnen twee dagen na
het stoppen met de voeding verbetert, moet
met de Omega Health Coach of arts worden
besproken.
 - 74 -

Met welk voedsel het eerste beginnen?

Begin het liefste met vers geperst
vruchtensap in plaats van gepureerd fruit.
Verdun het sap met drie delen gezuiverd
water op één deel vruchtensap. Geef twee
eetlepels van dit sap en wacht op een
reactie voordat je meer geeft (drie tot vier
uur later). Als het goed is gegaan, ga dan
over op vers gepureerd fruit. Als het kind
fruit niet goed verdraagt, stap dan op
dezelfde manier over op groente.
Kies biologisch-dynamisch gekweekte,
onbespoten vruchten en groenten, liever
dan de normaal verbouwde.
Maak het fruit of de groente (ongeacht of
het biologisch-dynamisch en onbespoten
is of niet) goed schoon met warm water
en laat het met tien tot twintig druppels
van de Royal Remedie EE7 (lever) weken
om de pesticiden en andere chemicaliën
te neutraliseren. Dit is ook een goede
handelwijze voor het bereiden van
voedsel van volwassenen.
Als er binnen drie tot vier dagen na het
geven van de fruitpuree geen reacties
optreden, kan deze puree een vast
onderdeel worden van het dieet van het
kind en kan nieuw voedsel worden
geïntroduceerd.
Vermaal zo mogelijk ook de pitten van het
fruit, hierin zitten belangrijke anti-
 - 75 -

bacteriële, antivirale en antiparasitaire

stoffen en ook antioxidanten. Dit is
onderzocht bij onder andere druiven,
citrusvruchten en pompoenen. Om de
pitten te kunnen verwerken heb je echter
een krachtige voedselprocessor nodig.
Na zo een aantal verschillende fruit-
soorten succesvol te hebben geïntro-
duceerd is het goed om ze af te wisselen.
Dit zorgt voor een optimale variatie van
belangrijke nutriënten en geeft minder
kans op allergieën. Bijvoorbeeld:
dag 1: perzik, abrikoos
dag 2: mandarijn, nectarine, kiwi
dag 3: appel, peer
dag 4: papaja, mango
Na dag vier weer met dag één beginnen,
enzovoort.
De redenen om eerst met fruit te
beginnen zijn:
o het heeft een hoog watergehalte en
smaakt in het algemeen goed
o het bevat hetzelfde percentage eiwitten
als moedermelk
o het is rijk aan vitaminen en mineralen
o het is gemakkelijk verteerbaar
o het is rijk aan energie (natuurlijke
suikers).

Begin met het minder zure fruit. Gebruik

vooral rijp fruit en geen blik- of onrijp fruit.
 - 76 -

Puree is veel beter dan sap. Te veel

vruchtensap kan zelfs leiden tot tandcariës.
Ook wordt de suiker in het vruchtensap te
snel opgenomen; het kind kan daardoor een
lage bloedsuikerspiegel krijgen, prikkelbaar
worden, hongerig, enzovoort. Dus of
vruchtenpuree of verdund vers vruchtensap
geven. Als het kind dorstig is, koorts of
diarree heeft of veel transpireert, geef het
dan eerst gezuiverd water om de dorst te
lessen, geen vruchtensap.

Na fruit komt groente

Het allerbeste is ook weer verse groente, zelf
klaargemaakt en niet de kant-en-klaar
gekochte, bewerkte potjes (die natuurlijk wel
gemakkelijk zijn). Het is prettig en
gemakkelijk om een blender of sapcentrifuge
te hebben. Begin met de groentesoorten die
veel water bevatten.
Wortelsap is prima; later kunnen andere
groentesappen worden toegevoegd. Ook hier
de verdunningsformule 3:1 toepassen (drie
delen water op één deel groentesap).
Tomatensap is een goede tweede als basis
voor groentemengsels. Denk verder aan rode
bieten, selderij, broccoli, courgettes, kom-
kommer.
Ga over op puree zodra je kind daar klaar
voor is. Niet koken als het niet nodig is en
hoe verser, hoe beter.
 - 77 -

Aardappelen, bieten en andere groenten

moeten wel gekookt worden, maar kook ze
niet dood en voeg er altijd iets vers aan toe.
Broccoli, bloemkool en andere koolsoorten:
licht stomen.

Zaden en noten
Zaden en noten zijn belangrijk als met
borstvoeding gestopt of geminderd wordt.
Idealiter pas geven na 9 maanden.
Rauwe zaden die in aanmerking komen zijn
lijnzaad, sesamzaad, zonnebloempitten en
pompoenpitten.
Het lijnzaad toevoegen aan de vruchten- of
groentesappen na het goed te hebben
gemalen. Dit kan in een koffiemolen die niet
voor koffie is gebruikt.
Rauwe noten die in aanmerking komen zijn:
amandelen, walnoten, hazelnoten, cashew-
noten.
Deze zaden en noten zijn rijk aan belangrijke
vetten en oliën; ze bederven vlug als ze niet
gekoeld worden of als ze aan daglicht worden
blootgesteld. Dus altijd koel bewaren en
proeven op versheid.
Het beste is om ze te vermalen, te verdunnen
(3:1) en te filteren, zodat het er als
moedermelk uitziet.
Als het kind hieraan gewend is, geleidelijk aan
minder water toevoegen (drie op twee
verdunnen).
 - 78 -

Om te zoeten kun je Stevia rebaudina

gebruiken (een natuurlijk zoetmiddel uit
Brazilië, of molassis.
Amandelmelk is een goed melkalternatief van
de zesde tot negende maand. Vergeet niet om
elk nieuw voedsel eerst vier dagen te testen!

Na het eerste levensjaar

Als je nog niet gestopt bent met borstvoeding
is dat oké; ga net zolang door totdat je je er
niet meer prettig bij voelt. In sommige
culturen is dat tot de achttiende maand.
Indien je kind nog niet gezien of getest is
door een Omega Health Coach of een andere
deskundige op het gebied van alternatieve
geneeswijzen, dan is het nu de tijd om dat te
doen.
Geef je kind geen verfijnd of bewerkt voedsel,
tenzij het van zuivere afkomst is (reform-
winkel).
Vermijd gezouten of gezoete producten.

Granen
Granen kunnen aanleiding geven tot allerlei
klachten wanneer ze te vroeg worden
gegeven. Dit uit zich bijvoorbeeld in allergie,
hyperactiviteit, moeheid, eczeem en
weerstandsvermindering. Het is beter om
geen granen te geven vóór de leeftijd van één
tot anderhalf jaar. Hoe later, hoe beter. Niet
het gemak is belangrijk, maar de basis voor
 - 79 -

vitaliteit gedurende de rest van het leven van

je kind. Hoe beter de start, hoe gemakkelijker
later om gezond te blijven.
De meeste allergieën worden veroorzaakt
door gluten bevattende granen (tarwe, haver,
rogge, gerst en boekweit). Daarnaast kan ook
maïs de oorzaak zijn.
Het beste is dus om te beginnen met granen
zonder gluten: rijst (alle soorten), gierst,
quinoa en amarant (quinoa en amarant zijn
herontdekte graansoorten).
Je kunt er eerst granenmelk van maken. Je
kunt de granen ook mengen met fruitpuree
om ze op smaak te brengen. Niet te veel fruit
gebruiken, want dat kan leiden tot indigestie.

Peulvruchten, linzen en glutengranen

Het spruiten (laten ontkiemen) en dan
pureren van de granen en peulvruchten is de
allereerste stap. Als dat niet haalbaar is,
gebruik dan waar mogelijk biologisch-
dynamische producten. Laat ze eerst weken;
hoe langer ze weken, hoe minder ze gekookt
hoeven te worden en dat houdt meer
voedingsnutriënten intact.
Na het koken kun je ze vermalen tot een
papje, zoeten met Stevia, molassis, een
beetje honing of rijp fruit. Als het kind beter
kan kauwen, kun je ze ongemalen geven.
 - 80 -

Andere alternatieven voor melk

In de reformwinkel vind je alternatieven voor
melk, bijvoorbeeld rijstemelk, amandelmelk,
geitenmelk, sojaproducten, enzovoort. Voor
kinderen ouder dan anderhalf jaar kun je deze
producten gebruiken in plaats van melk,
yoghurt, vla, enzovoort. Ook kun je producten
verkrijgen die zonder melk zijn bereid.
In het volgende hoofdstuk besteed ik
aandacht aan soja. Is soja wel zo gezond als
we denken?
En in hoofdstuk 9 kijken we specifiek naar
calcium en hoe je een betere calciumbron
kunt vinden dan melk.

Vlees
Zijn dierlijke eiwitten wel of niet nodig? Een
baby verdubbelt zijn gewicht in 120 tot 150
dagen. Welke eiwitbron gebruikt hij daarvoor?
Moedermelk natuurlijk. Als we zien hoeveel
eiwit er in moedermelk zit, dan valt dat erg
tegen: 0,7 tot 1,4%. Dat is
heel weinig. En toch kan een baby zo snel
groeien.
Fruit, groenten en granen bevatten dezelfde
hoeveelheid eiwitten. Onze genetische neef,
de aap, is meestal vegetarisch. Een gorilla eet
voornamelijk bladeren en fruit en is veel
sterker dan de mens. We hebben dus geen
dierlijke eiwitten nodig voor spiergroei of
andere lichamelijke ontwikkelingen.
 - 81 -

De kwestie ligt echter ingewikkelder dan de

vraag of iets goed of slecht is voor iemand.
Erfelijke factoren, de leefwijze en het
spijsverteringsstelsel spelen een grote rol bij
het al dan niet verdragen van dierlijke
eiwitten. Sommige mensen gaan juist in
gezondheid achteruit als ze regelmatig geen
vlees eten, terwijl
anderen juist gezonder worden als ze het
helemaal weglaten.
Ik geloof dat we uiteindelijk beter af zijn
zonder dierlijke eiwitten. Reduceer dus, indien
mogelijk, de hoeveelheid dierlijke eiwitten in
je voeding.
Niemand heeft ze dagelijks nodig en het kan
een behoorlijke belasting zijn voor het
spijsverteringsstelsel.
Daarnaast zijn dierlijke eiwitten een bron van
pesticiden, antibiotica, hormonen en
chemicaliën (vooral vlees, zuivel, kip, eieren
en vis). Slechts 10% daarvan wordt gevonden
in zaden, granen, linzen, fruit en groente en
90% in dierlijke eiwitten.
Als je toch dierlijke eiwitten aan je kinderen
wilt geven: doe dat niet voor anderhalf jaar.
Voor de mensen die geen dierlijke eiwitten
gebruiken, vegetariërs, is het een goede zaak
om regelmatig door een deskundige te laten
testen of je voldoende vitaminen en
mineralen binnenkrijgt, vooral vitamine B12.
De Omega Health Coaches zijn ook getraind
 - 82 -

om de mate van toxiciteit bij iemand te

meten.
 - 83 -

Hoofdstuk 8: De gezondheidsmythe van

soja
Soja wordt wereldwijd beschouwd als gezond
voedsel.
Elk deel van de sojaboon wordt gebruikt om
er profijt van te hebben, met inbegrip van
sojalecithine: het afval dat overblijft nadat de
soja is verwerkt. Ook wordt het soja-eiwit
isolaat gebruikt, dat aanvankelijk werd
bedacht om er karton van te maken.
Veel mensen consumeren soja omdat
beweerd wordt dat soja het risico van hart-
en vaatziekten kan reduceren, symptomen
van de menopauze kan verlichten, cholesterol
kan verlagen en zelfs het risico op kanker kan
inperken. Maar in werkelijkheid leiden
sojaproducten tot gezondheidsproblemen.
Klachten variërend van spijsverterings-
problemen, een opgeblazen gevoel tot
hormonale verstoringen. En onder zuige-
lingen, kunnen de oestrogenen in soja een
verwoestende werking hebben, waaronder
problemen in de hersenen, de voortplantings-
organen en werking van de schildklier.
Er zijn vele studies waaruit blijkt dat soja-
producten schadelijk kunnen zijn voor je
gezondheid. Toch zit soja inmiddels overal in
onze voedselvoorziening, vaak verborgen in
bewerkte voedingsmiddelen.
 - 84 -

De feiten
Sojabonen bevatten hoge concentraties
natuurlijke toxinen, ook wel bekend als
antinutriënten.
Sojabonen bevatten haemagglutinines,
die leiden tot het samenklonteren van
rode bloedcellen.
Soja bevat goitrogenen, die vaak kan
leiden tot onderdrukte schildklierfunctie.
De meeste sojabonen zijn genetisch
gemodificeerd en bevatten een van de
hoogste niveaus van besmetting met
bestrijdingsmiddelen van alle levens-
middelen.
Sojabonen bevatten zeer hoge
concentraties van fytaten, die de absorp-
tie van mineralen tegengaan.
Zelfs als je geen duidelijke symptomen
ervaart, is soja sterk allergeen en kan na
verloop van tijd leiden tot gezondheids-
problemen.

Is soja gezond of schadelijk?

In zijn boek „The Whole Soy Story‟ stelt Dr.
Kaayla Daniel, dat het ironisch is dat soja zo
breed geaccepteerd is als gezond voedsel.
Duizenden studies linken soja aan
ondervoeding, spijsverteringsproblemen,
falend immuunsysteem, schildklierafwijkin-
gen, reproductiestoornissen en onvruchtbaar-
heid. Soja wordt zelfs gerelateerd aan kanker
 - 85 -

en hart- en vaatziekten. Waarom heeft de

soja marketingcampagne dan zo goed
gewerkt?
Dr. Mercola (www.mercola.com) stelt dat soja
een opmars gemaakt heeft als „bijna perfect
voedsel‟ dankzij de slimme marketing-
campagnes waaraan alleen al in de Verenigde
Staten jaarlijks 80 miljoen dollar wordt
uitgegeven.
Aanhangers van soja beweren dat het een
ideale bron van eiwitten is, cholesterol-
verlagend werkt, beschermt tegen kanker,
hart- en vaatziekten en menopauze-
symptomen vermindert en osteoporose
voorkomt, en nog veel meer. Maar hoe kan
het dat zo'n 'perfect' voedingsmiddel
voortkomt uit een product dat in 1913 werd
opgenomen in het US Department of
Agriculture (USDA) handboek… niet als
voedsel, maar als een industrieel product?
De soja-industrie begon de soja aan te
planten om er olie uit te winnen en groeide uit
tot een zeer grote bedrijfstak. Op het moment
dat de markt voor soja-olie was verzadigd,
bleef veel soja-eiwitresidu over. En omdat dit
niet kan dienen als diervoeder, behalve in
kleine hoeveelheden, moesten ze een andere
markt vinden.
En een andere markt was wat ze vonden! Om
het simpel te houden, na miljoenen dollars te
hebben uitgegeven aan reclamecampagnes en
 - 86 -

intens lobbywerk met de Food and Drug

Administration (FDA), gelooft inmiddels
ongeveer 74% van de Amerikaanse
consumenten dat sojaproducten gezond zijn.

Als je denkt dat de gezondheidsclaims

rondom soja te mooi zijn om waar te zijn, zou
je wel eens volkomen gelijk kunnen hebben.
Soja is uitgegroeid tot een verkeerd
uitgelegde categorie van voedingsmiddelen,
en kan worden toegevoegd aan de gelederen
van kokosolie, verzadigde vetten en plant-
aardige oliën. De eerste twee hebben een
negatieve reputatie opgelopen, waar een
goede eigenlijk zou moeten gelden. Maar
plantaardige olie heeft samen met soja een
sprankelende reputatie die ze niet verdienen
en de waarheid geweld aandoen.
Wat is er werkelijk aan de hand? Een groot
aantal studies heeft aangetoond dat
sojaproducten:
Het risico op borstkanker bij vrouwen
verhogen, en hersenbeschadiging bij
zowel mannen als vrouwen en afwijkingen
bij baby‟s wordt gezien
Bijdragen aan schildklieraandoeningen,
vooral bij vrouwen
Nierstenen bevorderen
Het immuunsysteem verzwakken
Ernstige, mogelijk fatale voedselallergieën
veroorzaken.
 - 87 -

Sojaproducten bevatten ook:

Fyto-oestrogenen (isoflavonen), genis-
teïne en daïdzeïne, die het hormoon
oestrogeen nabootsen en soms blokkeren
Fytaten, die de opname van mineralen in
het lichaam blokkeren
Enzymremmers, die de eiwitvertering
belemmeren
Haemagglutine, die rode bloedcellen laat
samenklonteren, waardoor de opname
van zuurstof in het bloed wordt
belemmerd.

Verder wordt de meeste soja geteeld op

bedrijven die giftige pesticiden en herbiciden
gebruiken, met genetisch gemodificeerde
planten. Als je bedenkt dat tweederde van
alle bewerkte levensmiddelen een of andere
vorm van soja bevatten, wordt duidelijk hoe
veel mensen genetisch gemodificeerde
producten consumeren. De effecten op lange
termijn zijn volledig onbekend.

Misschien wel het meest verontrustende van

de ziekmakende effecten van soja op de
gezondheid heeft te maken met de fyto-
oestrogenen die in soja aanwezig zijn en die
de effecten van het vrouwelijke hormoon
oestrogeen kunnen nabootsen. Men heeft
ontdekt dat deze fyto-oestrogenen negatieve
effecten heeft op de verschillende menselijke
 - 88 -

weefsels en dat het drinken van twee glazen

sojamelk per dag gedurende een maand
genoeg biochemische schade oplevert
waardoor de menstruele cyclus van een
vrouw kan veranderen.
In de Verenigde Staten reguleert de FDA
oestrogeenbevattende producten. Er bestaan
echter geen waarschuwingen op soja. Twee
ervaren toxicologen bij de FDA, Daniel
Sheehan en Daniel Doerge zeiden erover:
"Het publiek wordt door soja-isoflavonen in
soja-eiwit isolaat in mogelijk gevaar gebracht
zonder dat er adequaat gewaarschuwd is of
dat informatie wordt verstrekt."
Soja is bijzonder problematisch voor
zuigelingen; soja in zuigelingenvoeding dient
daarom te worden vermeden. Men heeft
berekend dat een baby die elke dag wordt
gevoed met soja ongeveer de waarde van vijf
anticonceptiepillen aan oestrogeen binnen-
krijgt.
Leerproblemen, in het bijzonder bij jongetjes,
hebben epidemische vormen aangenomen.
Soja zuigelingenvoeding -die begon in de
vroege jaren 1970- kan niet worden
genegeerd als waarschijnlijke oorzaak van
deze tragische ontwikkelingen.
Meisjes blijken in een alarmerend aantal veel
eerder dan normaal in de puberteit te
belanden. Volgens een recente studie in het
tijdschrift Pediatrics vonden onderzoekers dat
 - 89 -

1% van alle meisjes tekenen van puberteit

zoals borstontwikkeling of schaamhaar laten
zien vóór de leeftijd van drie jaar; op 8-jarige
leeftijd heeft 14,7 procent van de blanke
meisjes en bijna 50 procent van de Afro-
Amerikaanse meisjes één of beide van deze
kenmerken.

Soja en kanker
Regelgeving van de overheden verbiedt dat er
claims op levensmiddelen worden gemaakt
dat het product goed is ter preventie van
kanker, maar dat weerhoudt het bedrijfsleven
en de marketeers niet om er handig gebruik
van het maken in hun reclamemateriaal.
"Ter aanvulling op de bescherming van het
hart", zegt een vitamine bedrijfsbrochure:
"Soja heeft krachtige antikanker voordelen ...
de Japanners, die 30 keer zoveel soja eten
dan de Noord-Amerikanen hebben aange-
toond een lager percentage van borst-,
baarmoeder en prostaatkanker."
Inderdaad, dat klopt. Maar Japanners en
Aziaten hebben in het algemeen veel hogere
percentages van andere soorten kanker, in
het bijzonder kanker van de slokdarm, maag,
alvleesklier en lever. Aziaten over de hele
wereld hebben ook een hoger percentage van
schildklierkanker.
De logica, dat lage percentages van kanker in
de reproductieve organen gelinkt kunnen
 - 90 -

worden aan sojaconsumptie vereist echter net

zo zeer de melding van een zeer hoog
percentage van schildklier- en spijsvertering-
kanker.

De traditionele gefermenteerde sojaproducten

zoals tempeh, miso en sojasaus zijn veilig en
gezond.
Denk dus goed na voordat je kiest voor
voedingsproducten met soja. Kies in het geval
je soja wilt gebruiken voor de organische
versies.
 - 91 -

Hoofdstuk 9: Kalk en botten – Hoeveel

calcium heb je nodig?
De meest gestelde vraag bij het ontraden van
melk is (met variaties hierop): hoe kom ik
aan mijn calcium voor sterke botten en
tanden als ik geen koemelk mag drinken?
Zoals duidelijk mag zijn geworden uit alle
voorgaande hoofdstukken, blijkt moedermelk
niet te verslaan voor mensenbaby‟s, tot ze
tussen de één en anderhalf jaar oud zijn. De
meeste mensen realiseren zich niet dat het
overgrote deel van de wereldbevolking,
kinderen inbegrepen, geen koemelk drinkt en
toch groeit en sterke botten en tanden
ontwikkelt, tenzij men in grote armoede leeft.
Om een stap verder te gaan nog twee voor
zichzelf sprekende feiten:
Het grootste deel van de wereldbevolking
nuttigt minder calcium dan de aanbevolen
dagelijkse hoeveelheid van 500 tot 800
milligram en heeft toch sterke botten en
tanden.
De landen met de hoogste zuivel-
consumptie hebben ook het hoogste
percentage botontkalking.
Als je daar goed over nadenkt en je ook
realiseert dat dieren geen melk drinken en
toch sterke botten hebben, dan wordt het nog
interessanter. Veel heeft te maken met hoe
we calcium absorberen en welke bronnen het
 - 92 -

beste voor ons zijn. De meesten van ons zijn

te lang dom gehouden door onwetende artsen
en slimme zuivelproducenten. Het is tijd om
wakker te worden!
Hoeveel calcium we vasthouden is belang-
rijker dan hoeveel calcium we binnenkrijgen.
Denk daar eens over na: van de twee liter
melk die je drinkt met meer dan 2.500 mg
calcium erin, houdt je lichaam slechts 250 mg
vast.
Je kunt slechts 400 mg binnenkrijgen uit
andere bronnen en toch 300 of meer mg
vasthouden. Wat zou nu een betere kalkbron
zijn? Dus zelfs als je helemaal geen melk
gebruikt, dan nog kun je gemakkelijk aan de
benodigde hoeveelheid calcium komen.
Jammer genoeg is onze voeding vaak van
dien aard dat we juist calcium afstoten in
plaats van te behouden.
Vooral teveel eiwitten leiden tot calcium-
verlies via de urine. Hoe meer vlees, vis en
kip je eet, hoe minder calcium je vasthoudt
en benut.
Andere factoren die van invloed zijn op je
calciumhuishouding zijn de hoeveelheid
fosfaten, vezels, vitaminen en mineralen die
je binnenkrijgt. Ook bepaalde hormonen
spelen een rol; verder ook of je skelet belast
wordt door beweging en zwaartekracht.
Een astronaut moet veel meer doen om
calcium vast te houden dan iemand die op
 - 93 -

aarde leeft. Maar als je op aarde leeft en je

beweegt niet voldoende, verlies je ook
calcium. In tegenstelling tot een brug of een
gebouw is ons skelet een dynamische
constructie die zich voortdurend aanpast aan
onze leefstijl. Als je weinig lichaamsbeweging
hebt „redeneert‟ het lichaam dat je een
minder sterk skelet nodig hebt en dus
verdwijnt de calcium uit je botten. Verder:
hoe meer fosfor er in je voeding zit, hoe meer
calcium je verliest. Eiwitrijke voeding bevat
veel fosfor. Vlees, vis, granen en heel veel
soorten bewerkt voedsel bevatten fosfor. Het
gebruik van geraffineerde suiker leidt ook tot
kalkverlies.
Het gebruik van frisdranken die vaak zowel
suiker als fosfor bevatten, is kampioen in het
verloren doen gaan van calcium.
Als we nu eens de melk van een mens en van
een koe vergelijken, dan wordt het pas echt
bijzonder. Dan zul je ook kunnen begrijpen
hoe de zuivelindustrie de leek en de arts heeft
kunnen beïnvloeden.
Koemelk bevat ongeveer 1.200 mg calcium
per liter, moedermelk slechts 300 mg.
Ondanks dit grote verschil krijgt een baby
meer calcium uit moedermelk dan uit
koemelk. De oorzaak daarvan is dat koemelk
bijna net zoveel fosfor bevat als calcium,
maar moedermelk juist tweemaal zoveel
calcium als fosfor. En fosfor belemmert de
 - 94 -

calciumopname. Granen en peulvruchten zijn

veel beter dan zuivel omdat die veel
magnesium bevatten, dat juist de opname
van calcium bevordert.
In Azië komt botontkalking bij vrouwen heel
weinig voor; zij eten veel sojaproducten en
groene groente, die zowel calcium als
magnesium bevatten. Hoewel er minder
calcium zit in granen, (boeren)kool en
volkoren producten dan in melk, wordt de
calcium in de boerenkool, relatief gezien, in
een grotere hoeveelheid door het lichaam
opgenomen omdat er magnesium in zit.
Onderzoek (J.C. King, American Journal of
Clinical Nutrition, 1996, 64:375-376) laat zien
dat pubers bij te weinig zink minder goed
groeien, ondanks de aanwezigheid van andere
mineralen.
Zink heeft ook een remmend effect op
kalkverlies.
Zink, calcium, vitamine D, magnesium en
andere spoorelementen zijn belangrijk bij
skeletvorming.
Om het nog wat ingewikkelder te maken,
blijkt dat de meeste mensen die aan
botontkalking lijden ook artritis hebben. Het
vreemde is dat we bij artritis vaak
calciumophoping vinden rond de botten en
gewrichten.
Als botontkalking zou betekenen dat er te
weinig calcium in de voeding zit, dan zou men
 - 95 -

juist geen artritis moeten hebben. Er zijn

geen duidelijke bewijzen van dat botont-
kalking genezen kan worden door simpelweg
meer calcium aan de voeding toe te voegen;
vaak zie je juist het tegenovergestelde.
Het gaat zoals je eerder hebt gelezen, niet om
de hoeveelheid (kwantiteit) calcium maar om
de juiste soort (kwaliteit) calcium. Dat zul je
nooit horen van zuivelmensen of van artsen,
die vaak waardeloze tabletten van vergruisde
kalksteen voorschrijven!
Betere bronnen van calcium zijn zalm,
broccoli, melasse, sojaproducten en boeren-
kool.
Boerenkool is een typisch Nederlandse
groente, in het buitenland is het nauwelijks
bekend. In Noorwegen gebruiken ze het als
kerstversiering. Per 100 gr zit er 200 mg
calcium in (van de goede kwaliteit en met de
juiste mineralen) en 100 mg vitamine C. Het
bevat weinig calorieën (40 Kcal per 100 g).
Ter vergelijking: bloemkool bevat 20 mg
calcium per 100 gram.

Lichaamsbeweging en zout
Lichaamsbeweging buiten, in het zonlicht, is
perfect voor je botten, omdat zonlicht
vitamine D aanmaakt in je lichaam. Wat zout
betreft: elimineer het normale zout uit je
dieet. Ga naar een reformwinkel en koop
zeezout, maar gebruik het met mate.
 - 96 -

Preventie
Naast lichaamsbeweging, zonlicht en een
goede voeding adviseer ik iedereen boven de
veertig (vooral vrouwen) en jongeren onder
de zestien jaar om vitamine- en
mineralensupplementen te gebruiken.
Er zijn honderden merken, maar gebruik in
ieder geval een product dat zo natuurlijk
mogelijk is.

Botopbouw en ontkalking
Calcium wordt actief opgeslagen in botten tot
rond het vijfentwintigste jaar. Tegen het
dertigste jaar is de botaanmaak klaar. De
beste tijd om iets aan een gezonde
botopbouw te doen is op jonge leeftijd.
Daarna moet je ervoor zorgen voldoende
calcium van goede kwaliteit binnen te krijgen,
zodat je geen roofbouw pleegt op je skelet.
Vrouwen zijn gevoeliger voor botontkalking;
zij hebben meestal kleinere, fijnere botten en
ze hebben de neiging meer aan de lijn te
doen dan mannen.
Ook leidt de afname van het hormoon
oestrogeen in de overgang tot meer bot-
afbraak; oestrogeen voorkomt namelijk
botafbraak. Door minder oestrogeen en
onvoldoende lichaamsbeweging verliest een
vrouw tot 1% van haar bothoeveelheid per
jaar. Tegen het tachtigste levensjaar kan dat
30 tot 40% zijn van de totale botmassa.
 - 97 -

Jonge vrouwen met een chronisch

onregelmatige of helemaal geen menstruatie
door te veel sporten, anorexia, enzovoort,
lopen een verhoogd risico wat botontkalking
betreft. Roken draagt ook bij tot botont-
kalking.
Dit komt doordat nicotine waarschijnlijk het
oestrogeen in het bloed vermindert. Rokende
vrouwen krijgen gemiddeld twee jaar eerder
hun menopauze en lijden daardoor nog meer
aan botverlies. Ook hebben koffie en alcohol
een remmende werking op botaanmaak. Een
bevinding uit een recente studie aan de
universiteit van Californië (San Diego) was
dat vrouwen die twee of meer koppen koffie
per dag dronken significant meer
botontkalking hadden in de menopauze.

Kalk en botten: Hoeveel calcium heb je

nodig?
Ik denk dat het voor iedereen die dit
hoofdstuk heeft gelezen duidelijk zal zijn hoe
belangrijk de kwaliteit van de calciumbron is.
De verwarring over hoeveel calcium we nodig
hebben, vloeit hieruit voort.
Dr. Robert Heaney, een autoriteit op het
gebied van calciumonderzoek, raadt zelfs aan
om hogere doseringen in te nemen dan de
aanbevolen hoeveelheid: 1.200 mg per dag
voor teenagers en 800 mg voor volwassenen.
 - 98 -

Een klein beetje preventie kan centimeters

schelen op latere leeftijd!
 - 99 -

Hoofdstuk 10: Regels om te zondigen

Al die tijd dat ik als medicus en begeleider
van duizenden mensen werkzaam ben, stelt
men mij steeds terugkerende vragen over
voeding. Vele daarvan hebben te maken met
onwetendheid.
De meest gestelde vraag is: mag ik nooit dit
of dat? Vul in: koffie, chocola, ijs, suiker,
koekjes, melk, yoghurt, kaas, taart, pinda‟s,
patat, frikadel, enzovoort.
Er zijn nu eenmaal bepaalde dingen die we zo
lekker vinden dat we niet meer zonder
denken te kunnen. Aan sommige dingen zijn
we verslaafd en dat kan schadelijk zijn voor
de gezondheid; die verslaving moeten we
zeker doorbreken. Sommige dingen zijn
gewoon lekker en een aantal daarvan is
vanwege ons sociale leven moeilijk te
vermijden. Denk maar aan al die gezellige
feestjes en zakendiners waar men absoluut
geen rekening met je houdt en waar je, als je
werkelijk gedisciplineerd bent, met lange
tanden aan de bleekselderij knabbelt en
zuinigjes je spa rood drinkt, terwijl de rest
van het gezelschap zich tegoed doet aan
champagne met kaviaar. Dat is een van de
oorzaken waardoor velen met de beste
bedoelingen starten en na korte of langere
tijd bezwijken voor de verleidingen die overal
op de loer liggen; zodat ze na verloop van tijd
 - 100 -

terugvallen in oude gewoonten die leiden tot

meer lijden en verminderde vitaliteit.
Nergens is dat duidelijker dan bij koffie, kaas,
melk, yoghurt, gebak en alcohol.
Na jarenlange studie heb ik de ideale
oplossing gevonden, waardoor je jezelf niet
alles hoeft te ontzeggen en je toch maximaal
je vitaliteit kunt ondersteunen. De basis was
oorspronkelijk: zondig met mate.
Dat werkte voor een heleboel mensen; in
plaats van nooit meer gebak af en toe gebak.
Dit principe heb ik verder uitgewerkt tot een
systeem, waarbij je toch af en toe een aantal
minder gezonde dingen kunt eten. Dit kun je
als volgt samenvatten:
1. Zondigen mag, maar nooit binnen vier
dagen opnieuw. Met andere woorden: als
je maandag kaas eet, dan mag je opnieuw
wat kaas eten op donderdag.
2. Zondig die dag alleen binnen een
specifieke familie, dat wil zeggen: als je
kaas eet, mag je ook yoghurt gebruiken,
maar bijvoorbeeld niet: maandag kaas,
dinsdag yoghurt, woensdag karnemelk en
donderdag weer kaas. Van de zuivelgroep
mag je alleen op die maandag zondigen
en dan pas weer op donderdag.
Bijvoorbeeld: maandag eet je wat kaas en
op donderdag eet je yoghurt of yoghurt
met kaas.
 - 101 -

3. Zondig met mate, dus ga jezelf niet te

buiten aan het een of ander; dat is weer
minder goed.

Voor mijn patiënten en cliënten die niet

allergisch waren, werkte dit uitstekend! Het is
toe te passen op alles wat niet goed is voor je
vitaliteit. Hier is een lijst:
1. Zuivelproducten: kaas, yoghurt, karne-
melk (melk liever niet)
2. Suiker, frisdranken, snoep, kauwgom
3. Chocola, chocolademelk, cacao
4. Koffie, zwarte thee
5. Alcohol, met name wijn, bier (liever geen
sterkere alcohol)
6. Pinda‟s, pindakaas
7. Chips, frites, nasibal, bamibal, enzovoort
8. Kip, vlees (liever geen rood vlees en liever
geen varkensvlees)
9. Gebak, koekjes, taart, slagroom
10.Vis, krab, garnalen.
Dit is geen verplichte lijst; wat je zonder
moeite kunt laten staan, kun je laten staan,
maar het geeft je een handleiding hoe je kunt
zondigen zonder er veel schade van te
ondervinden. Daarnaast streef je zoveel
mogelijk naar zondevrije dagen; minimaal
drie per week waarop je niets van deze lijst
gebruikt en juist veel goede dingen doet. Dit
klinkt heel controversieel en voor veel
 - 102 -

mensen is het niet consequent, dus zal ik het

wat duidelijker uitleggen.
Mijn ervaring is: als de basisleefstijl goed is,
kan zondigen geen kwaad zolang het lichaam
de kans krijgt om zich te herstellen. Iemand
die twee à drie keer in de week koffie drinkt,
is niet verslaafd maar een levensgenieter.
Veel zogenaamde levensgenieters zijn echter
junkies en hebben dagelijks hun koffie, wijn,
sigaret, suiker, chocola of wat dan ook nodig
om zich goed te voelen.
Als je lichaam elke dag gebombardeerd wordt
met voeding die meer energie kost dan dat zij
oplevert, dan kost dat jou levenskwaliteit (in
de vorm van ziekte en je minder fit voelen)
en levenskwantiteit (in de vorm van jaren
minder leven).
Wanneer je je lichaam goed voedt en het af
en toe iets geeft wat minder goed is, dan kan
dat absoluut geen kwaad omdat je de
veerkracht hebt om dat aan te kunnen.
Je moet er wel voor zorgen dat de basis goed
is en dat is:
Voldoende lichaamsbeweging en rust.
Volwaardig, gezond, zo min mogelijk
bewerkt voedsel.
Goed kauwen.
Veel water (gezuiverd).
Veel buitenlucht (schone).
Rustige, meditatieve momenten.
Dat is de basis van levenskwaliteit.
 - 103 -

Een aantal tips voor het ‘perfecte

zondigen’
Tip 1: Hoe minder je zondigt, hoe beter.
Tip 2: Als je zondigt, geniet er dan ook echt
van.
Het is doodzonde om niet te genieten van je
zonde.
Tip 3: Vergeef jezelf ervoor dat je zondigt en
schaam je er niet voor.

Combineer deze drie zondetips met de drie

zonderegels:
Regel 1: Zondig pas na vier dagen met
hetzelfde.
Regel 2: Zondig binnen één groep (zie de tien
groepen).
Regel 3: Zondig met mate en wees selectief.
Als je binnen twee dagen tweemaal op een
feestje bent, dan zondig je dus heel anders.
Dan sla je bepaalde dingen vriendelijk doch
beslist af en zeg je: „Nee, dank je, ik heb pas
nog gezondigd en ik wacht liever nog even.‟
Als je dat kunt, dan ben je een perfecte
zondaar. Succes!
 - 104 -

Hoofdstuk 11: De juiste voedsel-

combinaties
Wanneer wij ons lichaam iedere dag belasten
met stoffen die veel energie kosten om te
verwerken, dan verliezen wij daarmee op den
duur onze vitaliteit. De snelheid van de
aftakeling is afhankelijk van factoren zoals
onze genetische predispositie (erfelijke
factoren), onze hoeveelheid stress, onze
slaap- en ontspanningsgewoonten en onze
mentale en emotionele processen. Ons
lichaam kan veel hebben, maar als we ons
lichaam niet de juiste voedingsstoffen geven
of niet de stress weten te ontladen, dan
betalen we daar vroeg of laat een prijs voor.
Er is veel onenigheid over wat nu wel en wat
niet goed is voor ons lichaam. Zelfs geleerden
kunnen het er niet over eens worden. Dat
komt doordat alles afhangt van de
omstandigheden. Iemand kan allergisch zijn
voor worteltjes en daardoor averechts
reageren op iets dat voor iemand anders
perfect kan zijn. Een ander kan een relatief
tekort hebben aan een spijsverteringsenzym
en daardoor vetten niet voldoende afbreken.
Een ander kan overbelast zijn doordat hij veel
achter de computer zit en acht amalgaam-
vullingen heeft in zijn gebit. Een ander eet
alleen gezond biologisch dynamisch voedsel,
maar is een angsthaas die zich over alles
 - 105 -

bezorgd maakt. Een ander drinkt te weinig.

Weer iemand anders drinkt jaren achtereen
dezelfde kruidenthee en raakt daardoor in de
problemen.
De volgende richtlijnen zijn echter redelijk
algemeen aanvaard door mensen die geen
commerciële belangen hebben.
1. Eet zo gevarieerd mogelijk door niet elke
dag hetzelfde te eten of te drinken.
2. Eet zo simpel mogelijk. Hoe meer zaken
vermengd worden, hoe moeilijker het
wordt om te verteren.
3. Eet zo natuurlijk en vers mogelijk: elke
dag vers fruit en verse groente (zie regel
1), volkoren producten, ongeraffineerde
en onbewerkte producten.
4. Eet zo min mogelijk producten met kleur,
geur, zoet- en smaakstoffen, emulgeer-
en conserveringsmiddelen en verdikkende
of oplossende voedseladditieven. Alles wat
niet natuurlijk is, kan het best worden
vermeden.
5. Kauw alles fijn tot een brij (papje). De
spijsvertering begint in de mond met de
enzymen van de speekselklieren.
6. Eet zittend in een rustige en ontspannen
sfeer, vermijd een stressvolle sfeer.
7. Eet fruit apart van andere voeding. Het
liefst twee uur vóór of na ander voedsel.
Als ontbijt is fruit met muesli superieur.
 - 106 -

8. Beperk dierlijke producten tot het

minimum. Probeer vier of vijf dagen van
de week helemaal geen dierlijke ei¬witten
te consumeren. Wij krijgen veel te veel
eiwitten binnen. Baby's groeien als kool
op moedermelk. Toch bevat moedermelk
maar tussen de één en twee procent
eiwit. Dat is ongeveer gelijk aan het
percentage eiwit in brood, aardappels of
in een gemiddelde fruitmand.
9. Minimaliseer koffie (3-4 koppen per dag),
drink meer groene thee en rooibos thee
en vermijd niet verse sappen. Drink veel
puur bronwater, verse sappen of
kruidenthee. Drink het liefst twee liter op
een dag. Hoe meer je drinkt, hoe
makkelijker het lichaam kan ontgiften.
Drink nooit meer dan 1 à 2 alcoholische
dranken per dag.
10.Vermijd of verminder combinaties van
eiwitten met zetmeel, zoals kip met rijst,
biefstuk met aardappelen, brood met kaas
en muesli met yoghurt. Het is beter om
eiwitten te combineren met groenten,
salade of fruit.

Voeding is belangrijk voor de vitaliteit. De

vertering van eiwitten en zetmeel (aard-
appelen, pasta, brood, rijst, maïs)
tegelijkertijd werkt elkaar tegen. De vertering
van deze combinaties kost ons lichaam
 - 107 -

ongeveer twee keer zoveel energie. Onze

vitaliteit is daarmee niet gebaat. Het is beter
om zetmeel met groenten te combineren. Met
een klein beetje fantasie is daar iets heel
lekkers van te maken. Daarnaast is het
belangrijk om niet te overeten. Zo eten dat je
nog trek hebt, is het beste.

Een derde van wat je eet houdt je in leven.

Van de rest leven de artsen.

Kauw goed, je zult merken dat je op die

manier voldoende hebt aan weinig voedsel en
er veel meer uithaalt.

Iedereen weet dat verse groenten en vers

fruit belangrijk zijn. Toch eet de gemiddelde
Nederlander niet meer dan een appel per dag.
Ik kan je verzekeren dat de hart- en
vaatziekten niet ontstaan door een
overmatige consumptie van fruit en groente!
Om vitaal te zijn, moeten we onze energie uit
vitale producten halen en dat is alles wat vers
is. Hoe verser, hoe beter.
Alle toevoegingen aan ons voedsel moeten
weer door onze organen, met name de lever,
worden verwijderd. Dat kost energie. Hoe
meer gifstoffen wij consumeren, des te harder
moet de lever werken. Op een gegeven
moment moet het lichaam zoveel energie
besteden aan het verwijderen van de
 - 108 -

chemische toevoegingen, dat het niet

voldoende toekomt aan andere processen en
functies die van levensbelang zijn.
 - 109 -

Hoofdstuk 12: Merkwaardig...

In landen met de hoogste zuivel-
consumptie vindt men ook het hoogste
percentage botontkalking.
Geen enkel zoogdier, behalve de met
reclame bestookte mens (en de huiskat)
drinkt nog melk na de zoogperiode.
In Amerika wordt 7% van de
voedseluitgaven besteed aan zuivel-
producten.
Koemelkeiwit (caseïne) helpt koeien met
de botgroei. Voor de mens is dit heel
moeilijk verteerbaar (wij hebben 1 maag,
een koe heeft er 4).
Caseïne blokkeert de opname van andere
voedingsstoffen, doordat het slijm creëert
in de darmen.
Kinderen die veel koemelk drinken hebben
meer ijzergebrek en bloedarmoede dan
kinderen die geen melk drinken.
Kinderen die melk drinken hebben meer
last van oorontstekingen, eczeem en
darmklachten.
Kinderen die koemelk krijgen in hun
eerste drie levensmaanden, hebben 40%
meer kans op diabetes.
15% van de blanke, 70% van de donker-
gekleurde en 90% van de Aziatische
bevolking, kan geen lactose (melksuiker)
verdragen.
 - 110 -

Moedermelk bevat speciale afweerstoffen

voor de baby die koemelk niet bevat.
Moedermelk past zich aan aan de
behoeften van de baby.
Borstvoeding is een verlenging van de
navelstrengperiode.
Pasteurisatie (verhitting) van melk maakt
het vet in koemelk slechter verteerbaar.
Meer dan de helft van de kinderen die
worden gevoed met gehomogeniseerde
melk heeft bloedspoortjes in de
ontlasting.
Koemelk heeft als doel het gewicht van
een kalf in vijftig dagen te laten
verdubbelen. Bij een baby duurt dat 120
tot 150 dagen.
Kinderen die koemelk krijgen, neigen naar
overgewicht.
Kinderen die geen borstvoeding krijgen
zijn vaker ziek.
Tandbederf komt bijna tien keer zo vaak
voor bij kinderen die koemelk drinken.
Kalkgebrek komt alleen voor bij flesbaby‟s
en kan hartproblemen veroorzaken.
Kinderen met borstvoeding ontwikkelen
een beter smaakvermogen.
Kinderen met flesvoeding hebben al
beginnende aderverkalking (dit komt niet
voor bij baby‟s die borstvoeding krijgen).
Borstbaby‟s zijn bijna 50% minder ziek
dan flesbaby‟s.
 - 111 -

Allergieën komen zevenmaal vaker voor

bij flesbaby‟s.
Flesvoeding geeft meer klachten, onder
andere: middenoorontsteking, eczeem,
dauwworm, luchtweginfecties, diarree,
bloedarmoede, darmklachten, kolieken,
hyperactiviteit, gasvorming, buikpijn,
kalkgebrek en een slechte groei.
Als een kalf gevoed zou worden met
gepasteuriseerde melk, zou het ziek
worden.
Pasteurisatie heeft tot gevolg:
verminderde hygiëne, vitamine C verlies,
slechtere absorptie van kalk, verzwakte
weerstand.
Groeihormonen in melk (BGH) zijn
medeverantwoordelijk voor het ontstaan
van borstkanker.
In koemelk zit pus en etter dat verwijderd
wordt door de melk te centrifugeren.
Er is een mogelijk verband tussen
groeihormonen in melk en impotentie bij
mannen.
Mensen met een maagzweer die melk
drinken, hebben driemaal meer kans op
een hartaanval dan mensen die geen
koemelk drinken.
Moeders die borstvoeding geven maar zelf
koemelk drinken, hebben vaker baby‟s
met kolieken.
 - 112 -

Gepasteuriseerde melk mag niet meer

dan 20.000 bacteriën bevatten per ml.
In de koelkast verdubbelt het aantal
bacteriën elke 35 tot 40 uur.
Melk kan acne veroorzaken.
Melk tijdens de maaltijd bindt het
maagzuur, waardoor het eten slechter
verteerd wordt.
Moedermelk bevat minder fosfor dan
koemelk en daardoor wordt calcium beter
opgenomen ondanks dat het minder
calcium bevat dan koemelk!
De yoghurt van nu is niet hetzelfde als de
yoghurt van vroeger. Melkzuurbacteriën
hebben een beschermende werking.
 - 113 -

Nawoord
Het mag inmiddels duidelijk zijn: melk is
slecht voor je! Na het lezen van dit boekje
ontkom je niet aan deze conclusie. Waar
mogelijk heb ik onderzoeken aangehaald uit
gerenommeerde tijdschriften, zodat je weet
dat ik niet alleen sta in mijn mening.
Mijn kinderen zijn nu bijna volwassen en
hebben nooit melk gedronken.
Ikzelf gebruik praktisch geen zuivel. Mijn
grootste zonden zijn een paar keer per maand
een broodje kaas, een pizza, ijs of chocola. Ik
drink vier tot zes koppen koffie per jaar om te
proeven hoe het smaakt. En om mezelf te
herinneren aan de tijd dat ik een menselijk
wrak was en twaalf tot twintig koppen koffie
per dag dronk plus één tot twee liter melk of
yoghurt plus heel veel kaas en biefstuk at. Dit
was vooral in mijn studententijd en tijdens
mijn coassistentschap. Ik ben van mijn
verslavingen af; een zondaar zal ik echter
altijd blijven en daarmee heb ik leren leven.
Mijn leven is ondanks mijn leefstijl heel
aangenaam. Ik sport twee tot drie uur per
dag, lees heel veel, schrijf heel veel en reis
heel veel. Ik heb ook heel veel plezier en dat
is geloof ik het allerbelangrijkste!

Het leven biedt je kansen om te groeien en

die kansen zijn er ook in de vorm van
 - 114 -

overgewicht, stress, emoties, relaties,

partners, kinderen, collega‟s, vrienden,
familie, werk en andere uitdagingen zoals
trauma, sterfgeval, echtscheiding, verhuizing,
ontslag, armoede en nog veel meer. Naar
mijn mening zijn deze tegenslagen en
ervaringen er om je steeds sterker en wijzer
te maken. Dat is zelfontwikkeling, een ware
evolutie van je geest en mind.
Door dit aan te gaan met het goede
gereedschap zul je er sterk, vitaal, gelukkig
en gezond uitkomen en niet, zoals je vaak
ziet, verbitterd, gefrustreerd, zwak en ziek.

Iedereen maakt zijn eigen keuzen in het

leven. Ik hoop dat dit boekje je helpt om
zodanig te kiezen dat je steeds gezonder,
vitaler, sterker en wijzer wordt.

Heel veel succes bij je streven naar een

gezond en vitaal leven. Lees ook mijn andere
boeken voor een uitvoeriger overzicht en geef
je op om op onze mailinglijst te komen, dan
blijf je via onze nieuwsbrieven op de hoogte
van onze activiteiten.

Roy Martina
 - 115 -

Appendix A - Als een baby geen

borstvoeding kan krijgen
Als de baby ouder is dan vier maanden kan
men beginnen met noten- en zadenmelk
(amandelmelk), afgewisseld met rijstemelk.
Daarna overstappen op fruit en groente. In
deze periode de baby elke maand laten testen
en desensibiliseren en extra vitaminen en
mineralen geven.
Als de baby jonger is dan vier maanden (of na
de vierde maand de noten- of zadenmelk niet
verdraagt), dan is het het beste om
geitenmelk te geven (die staat het dichtste bij
moedermelk). Verdun deze melk met
gezuiverd water, één deel melk op drie delen
water. Verder extra vitaminen en mineralen
geven en vanaf de vierde maand het
bovenstaande advies opvolgen.
Na een week de geitenmelk geleidelijk
verminderen, totdat je na een week één op
één zit.
Geef voor een betere vertering melk-
voedingen niet samen met fruit- of groente-
voedingen. Als geitenmelk niet goed wordt
verdragen, eerst rijstemelk introduceren en
deze tegelijkertijd laten desensibiliseren.
Amandelmelk of Avena (haver)melk zijn
alternatieven.
 - 116 -

Geef bij geitenmelk wel immuunversterkende

middelen (Royal Remedie Immunisator) en
mineralen en vitaminen van een goed merk.
Mocht er niets anders overblijven dan
koemelk, dan altijd beginnen met Bulgaarse
yoghurt of biogarde (verdund, één deel op
twee delen water).
 - 117 -

Appendix B – Nuttige informatie

http://www.roymartina.com/
voor meer informatie over

Webshop voor boeken, cd‟s, dvd‟s, Royal

Remedies, en andere producten
Workshops
Opleidingen
Lezingen
Omega Health Coaches, Nooit Meer Roken
en andere door Roy Martina Experience
opgeleide coaches
Gratis e-mail nieuwsbrief van Roy Martina
Gratis te downloaden andere boeken van
Roy Martina.

Contact
Roy Martina Experience
Telefoonnummer: 050-3134744
e-mail: info@roymartina.com

verder:
www.thesecret4free.com
www.nooitmeerroken.nl
www.roymartinabiografie.nl
 - 118 -

Appendix C – Royal Remedies

De 71 Royal Remedies die momenteel via
deze website verkocht worden, behoren
tot een nieuwe generatie bio-energetische
middelen. Bio-energetische geneeskunde is
gebaseerd op kennis van de harmonische
evenwicht- en energiestromen en -trillingen
van een gezond en vitaal lichaam. Zijn die
stromen en trillingen verstoord als gevolg van
ziekte, dan worden zij disharmonisch.
Omgekeerd is disharmonie de voedingbodem
van ziekte en aftakeling. Stress, elektronische
straling, slecht eten zijn o.a. de veroorzakers
van disharmonie in het lichaam. Roy Martina
heeft op basis van jarenlang research in zijn
kliniek met speciale meetmethoden een
geheel nieuwe eigen serie remedies
ontwikkeld: Royal Remedies.

Deze serie is opgebouwd uit

verschillende ingrediënten:
1) De kracht van intentie en vibratie
2) Fytotherapie (kruiden)
3) Kristallen oscillaties
4) Bloemenessences uit 14 landen.

De kracht van intentie

De wetenschapper Masaru Emoto heeft
onomstotelijk vastgesteld dat onze intentie en
gedachtekracht de trilling (vibratie) van een
vloeistof zodanig kan beïnvloeden, dat de
 - 119 -

manier waarop water kristalliseert verandert

(lees daarvoor Emoto's boek „Boodschappen
van het water‟). Door middel van meditaties,
visualisaties, gebed en muziek zijn de Royal
Remedies als het ware opgeladen met een
speciale, helende kracht die veel verder gaat
dan alleen wat er inzit. Door dit effect voelt
men zich veel sneller rustiger waardoor de
heling veel meer voorspoedig verloopt. Door
de combinatie met bloemenessences wordt
het effect synergetisch en krijgt men een
diepere werking ook op menselijk niveau.

Liefdesvibraties
Aan de gehele Royal Remedies serie zijn
unieke zogenaamde liefde-bio-oscillaties
(vibraties) toegevoegd. Deze bevatten de
harmonische trillingen van pure, zuivere en
onvoorwaardelijke liefde en zijn opgevangen
door o.a. de referenties op te roepen van
liefde voor het ongeboren kind, romantische
liefde, liefde voor de natuur, liefde voor de
medemens, compassie en vergeving. Deze
bio-oscillaties zijn zeer krachtig als universele
drager van harmonische trillingen. Ook staat
er op elk flesje: Made with Love om het
onbewuste te herinneren dat liefde de echte
genezing is.

Fytotherapie
Fytotherapie is zo oud als de mensheid zelf.
 - 120 -

Het gebruik van kruiden geeft een aards

fundament aan de hoge trillingen van de
andere ingrediënten waardoor het lichaam
toegankelijker wordt op alle niveaus,
waaronder psyche, denken, gevoel en fysiek.
Uit de praktijk blijkt dat er ook een effect is
op zogeheten zielenconflicten en Innerlijk
Kind trauma‟s.

Kristallen oscillaties (trillingen)

Door middel van bio-oscillaties worden ook
kristallen en andere diepe aardse oscillaties
toegevoegd.

Bloemenessences
Nadat dit gehele proces is afgerond, worden
er speciale bloemenessences aan toegevoegd.
Deze zijn geselecteerd tijdens een fase van
complete afstemming met de kosmos en
vergemakkelijken de overgang naar de
Aquarius-energie (dat alles steeds makkelijker
mag gaan en ons collectieve bewustzijn
steeds meer gaat naar eenheid).

Combinatie van hemel, mens, aarde en

natuur
De Royal Remedies vertegenwoordigen de
positieve harmonische oscillaties van de
universele macrokosmos. Hierdoor kunnen zij
de microkosmos in de mens helen. Door deze
unieke aanpak is er een geheel nieuwe serie
 - 121 -

middelen ontstaan, die zowel door de

therapeut als door de geïnformeerde leek kan
worden gebruikt. Deze remedies
ondersteunen het disharmonische celgeheu-
gen en converteren het naar harmonische
resonanties, zodat heling op alle niveaus kan
plaatsvinden.

Lekenuitleg
Alles is energie. Energie is trilling. Ook ziektes
zijn trillingen. Voorbeeld: een zieke nier heeft
een afwijkende trilling van een gezonde nier.
Door middel van het toedienen van een
remedie met de juiste trilling (voor het
opheffen van deze klacht), wordt de trilling
van het orgaan weer naar een gezond niveau
gebracht. De trilling in een remedie is een
antitrilling ofwel een tegengestelde trilling.
Dus „ongeduld trilling‟ wordt bestreden met de
„geduld trilling‟ etc. Deze trillingen zijn
meetbaar.
 - 122 -

Appendix D - Botontkalking
De diagnose van botontkalking kan alleen
worden gesteld door een arts, en wel aan de
hand van röntgenfoto‟s.
Dit betekent automatisch dat de arts een
therapie zal voorstellen. Ik raad iedereen aan
om zich te laten begeleiden door een
deskundige op het gebied van chronische
ziekten.

Beperk of schrap zuivel, vlees, alcohol, nico-

tine, koffie, suiker, frisdranken en geraffi-
neerde producten uit je dagelijks leven.
Eet veel groenten, fruit en volle granen.
 - 123 -

Appendix E - Kinderen met oorontsteking

of buisjes in de oren
Naast het stoppen met zuivel, suiker, vlees en
geraffineerde producten de volgende Royal
Remedies geven: Immunisator en Acute
Rescue.
 - 124 -

Appendix F – EE7 - Lever

Dit middel uit de Royal Remedies kun je ook
gebruiken om groente en fruit te
neutraliseren omdat in kraanwater pesticiden
en chemicaliën aanwezig zijn. Gebruik tien tot
twintig druppels op één liter water om
groente en fruit te weken en laat het geheel
gedurende minimaal vijftien minuten staan.
Verder is het raadzaam om elke dag zelf vijf
tot tien druppels in het drinkwater in te
nemen. Een flesje EE7 zou in elk huishouden
aanwezig moeten zijn.
 - 125 -

Appendix G - Lactose in homeopathische

middelen
Een vraag die ik weleens krijg is of er lactose
zit in homeopathische middelen. Het
antwoord is ja. Gelukkig zijn de hoeveelheden
zo minimaal dat 99,9% van de mensen het
kan verdragen, behalve sommige mensen die
hardnekkige schimmelinfecties hebben. Die
moeten de korrels en tabletten oplossen in
warm water en daar een slokje van nemen.
Daarmee krijgen ze voldoende van het middel
binnen om de werking ervan te waarborgen
zonder dat ze lactose binnenkrijgen.
 - 126 -

Bibliografie
Infant Nutrition, Mark Percival ND
(Dynamix Essentials Inc. Canada, 519-
662-2520)
The milk book, William Campbell Douglas
MD
(Second Opinion Publishing)
Don‟t drink your milk, Frank A. Oski MD
(Mollica Press Ltd. Syracuse)
Vitaliteit, Roy Martina
Verder zijn er wetenschappelijke artikelen
aangehaald, waarbij meteen de biblio-
grafische gegevens zijn vermeld.