‫زانکۆی سل مانی‬

‫کۆل ژی پهروەردەی بنهڕەت‪/‬زمانی کوردی‬

‫قۆناغی دوو‬

‫راپۆرت ک دەربارەی‪ :‬شاعيری کﻼسيک‬

‫)کانی( و )موفتی پ نجو نی(‬

‫ئامادەکردنی‪:‬‬
‫بههرە تۆفيق‬ ‫محمد ئهنوەر‬
‫به سهرپهرشتی‪:‬‬
‫د‪.‬عهتا‬

‫‪٢٠٢٢-٢٠٢١‬‬
 ‫موفتی پ نجو نی‬
‫ﺳا ‪ ١٨٨١‬ﻟ ﮔوندی ﺑ ﺴﺘان ﻟ ن ﮏ ﭘ نج ﻦ‬ ‫ﻣوف ﭘ نج‬ ‫ﻋ دو ﻣ ﻻ ﮐ ر ﻢ نا او‬
‫ﻟ دا کبووه‪ .‬ﮬ ﺸﺘا ﻣنداڵ ﺑووه ﮐ او ﻣردووه‪ .‬ﺷ ﮏ ﻟ خ ند ﻻی ﺑرا ﮔ ورهی ﻣ ﻻ ﺋ ﺣﻤ د‬
‫ﺳ خ ندن‪ .‬ﻟ اﺷاندا ڕووی‬ ‫ﮔ اندووهﺗ ﺋ نجام‪ .‬ﺋ نجاچووه ﺑﯚ ﺳ ﻗﺰ و ﺳا غ)ﻣ ﮬا اد( و ﺑﯚ ان ﺑﯚ ﻣ‬
‫ﺳ رﮐدۆﺗ وه‪ ،‬ﻟ دوای ﺋ ﻣ ش ﮔ ڕاوهﺗ وه‬ ‫ﮐردۆﺗ ﻣ ر وان و ﻣاوه ک ﻟ وێ ﻣاوهﺗ ﮬ ندێ ﻟ خﺰﻣ ا‬
‫خ ندن‪ .‬ﺋ نجا ﺷ ﮏ ﻟ خ ند ﻟ‬ ‫ﮔوندهﮐ ی و ﻟ و ﺶ ﻻی ﻣ ﻻی ﺋ ﺣﻤ دی ﺑرای دهﺳ ﮐردۆﺗ وه‬
‫اردووه وهک ڕ ﺰﻟ نان ﮏ ﺑﯚ‬ ‫ﺑ اره ﺑووه ﻻی ﻣ ﻻ ﻋ دوﻟقادری ﺑ اره ‪ .‬ﺋ م ﻣاﻣﯚﺳﺘا نازناوی ﻣوف ﺑﯚ ﮬ‬
‫ﻣوف ﺋ و ﺳ ردهﻣ ی ﺷاری ﺳن ناوی )ﻣ ﻻ ﻋ دو ﻣوف ( ﺑووه‪ .‬ﻟ دوای ﻣاوه ک دهﺳ ﻟ خ ندن‬
‫وهن ﮔرێ و ﻣ ﻻ ﺗ ﺶ ن ات‪ .‬م ﺟﯚره ﮔ ڕاوهﺗ وه‬ ‫رﺗووه‪ ،‬ﺋﯿ ﺑ اری داوه ﺋ جازهی ﻣ ﻻ‬ ‫ﮬ‬
‫وردهوا ‪ .‬ﮬ ﺴوﮐ و‬ ‫داناوه ﻟ ﮔ ڵ فرۆﺷﺘ ﺷﺘوﻣ‬ ‫ﭘ نج ﻦ و ﻣ داوه اﺳ و دوو ا ﺗووﺗن‬
‫رﺳت و دوا وﺗوودا ﺟ ڕهزاﻣ ندی ن ﺑووه‪ ،‬ﺗا ﮔ ﺸﺘﯚﺗ ﺋ وهی ﮬ و‬ ‫ﻣوف ﻟ ناو ﮐﯚﻣ ای ﮐﯚن‬
‫ﺷ ﻌری‬ ‫ﮐوﺷ ن ان داوه‪ ،‬ﻟ ﺳووﺗان ﮐ ی ﺳا ‪١٩٣٦‬ی ﭘ نج ﻦ دو ا ﺳووﺗاوه و ﮬ ندێ ﻟ ڕهﺷنوو‬
‫نجا دﯾنار ا و نﯚزده ڕۆژ ندی واز ان ﻟ ﮭ ناوه‪ .‬ﻟ‬ ‫ﺋا ‪ ١٩٤٠‬ﮔ اوه‪.‬‬ ‫ﻟ ناوچووه‪ .‬ﻟ ﻣان‬
‫ﻣا وه اری ﮐردووه و چووه ﺑﯚ ﺳﻠ ﻤا ‪ ،‬دواﺗر ﮔ ڕاوهﺗ وه ﺑﯚ‬ ‫ﺑوﻣ ﻟ رزهﮐ ی ﺳا ‪١٩٤٧‬ی ﭘ نج ﻦ‬
‫ﭘ نج ﻦ ﺋ نجا چووه ڕووی ﮐردۆﺗ ﻣ ﮬا اد‪ ،‬ﻟ دوای ڕووخا ﮐﯚﻣاری ﮐوردﺳﺘان ﮔ ڕاوهﺗ وه ﭘ نج ﻦ‪.‬‬

‫وشياری ن ت وەیی ﻻی ﻣﻮﻓﺘی پ نجﻮ نی‬

‫ﮬ ﻣوو‬ ‫ن ﺗ وه‪ ،‬ان دهﺗوان‬ ‫زۆری دﯾوان ﮐ ی ﺗاﯾ ﺗ‬ ‫ﺷ‬ ‫ﮐ‬ ‫ﻟ و ﺷاﻋ ان‬ ‫ﻣوف ﭘ نج‬
‫ا ﮐ‬ ‫ن ﺗ وهﮐ دا ﺑووه‪ ،‬ﺋ ﻣ ش و دهﻟ ﻠ ی ﮐ ﺑ جﮕ ﻟ ﺷ ﻌره ن ﺗ وهﯾ‬ ‫دﯾوان ﮐ ی ﻟ خﺰﻣ‬
‫و ﺋ و ﺷ ﻌران ی ﺑﯚ ﮐوڕوﮐچا ﮐوردی نووﺳﯿوه‪ ،‬ان ﺋ و‬ ‫ڕوو ﮬ ﺳ ﭘ دهﮐ ﯾﻦ ﻟ ﺷ ﻌره ﮐﯚﻣ‬
‫‪ ..‬ﻟ‬ ‫وﺷ ﮐوردﺳﺘاندا وﺗ‬ ‫ﺟوا‬ ‫ﺷ ﻌران ی وهک وهﺳ ﺘناﻣ ﺑﯚ ﮐچ و ﮐوڕا خﯚی نووﺳﯿوه‪ ،‬ان‬
‫نﮭان دهخ ﯿن وه و ﮐ ﮬا ﮐوڕ و ﮐچا ﮐورد دهدات ﺑﯚ ﺋ وهی‬ ‫ن ﺗ وه‬ ‫ﺗ ک ای ﺋ ﻣان دا ﮬ ﺳ‬
‫زا ﺴت و زان ار وه خ ر ﮏ ک ن ﺋ ﻣ ﻟ ﭘ ناو ن ﺗ وهﮐ دا و ﮬاو ات ﮐ ا ﺗ ﮬ ﺳ اره‬ ‫خ ان‬
‫ر اس ﺑﯚ ﺋ وه ﮐ ن ﺗ وهﮐ ی ﺳ رفراز ات و ﮬ و ن بوون وه و ﮔﯚڕان‬ ‫ان ﺶ دهخاﺗ‬ ‫ﺗ‬ ‫ﮐﯚﻣ‬
‫دهﯾﻦ‬ ‫ی ﺷ ﻌری ﻣوف‬ ‫‪ :‬دات ﺗ دا‪ .‬ا ﺳ رنج ﻟ م نﻤون‬
 ‫ﺋ ی وهﺗ ن ﻣﻦ ﺗ ﺌ ﮔ م ﺑﯚ ﺷ و زاری ارﺗ‬ ‫رزی ﮔ وره و ﺳ ردارﺗ‬ ‫ﺑﯚ ن ﺑوو ﻋ ﻠ‬

‫ب ﺋ م دوان‬ ‫ﺳ ردی ﺗﯚ ﺳ‬ ‫ﺋاخ و داخ و ﺋا‬ ‫خﯚ ﺳ ند و غا و ﺴ ﮔ وره انﺘ‬

‫وهک خﯚی ﺋاﻣاژهی ﭘ ده ات‪ ،‬ﺗ ده ات دهردی دوا وﺗوو ن ﺗ وهﮐ ی چﯿ و ﺋ و‬ ‫ﻣوف ﭘ نج‬
‫ﺷت زانﯿ ﺳ ردارا ﺋ و ﺳ ردهﻣ ‪ ،‬ﺑﯚﺗ دهردی دوا وﺗوو و‬ ‫ده ﮕ ﺘ وه ﺑﯚ ن ﺑوو زا ﺴت و خﯚ‬
‫ﭘ ﺸک وﺗووی ﮬ ﻣوو و ﺗا دن ا ده ات و‬ ‫ی ﮐوردی‪ .‬ﮬ ر ﻟ و ﺷ ﻌرهدا ﺋاﻣاژه‬ ‫خﯚرهی ﺟ ﺳﺘ ی ﮐﯚﻣ‬
‫ﺟ اوازی ﭘ ﺸک وﺗ ن وان‬ ‫ﺋ وه دهخاﺗ ڕوو‪ ،‬ﮐ ﭘ ﺸک وﺗ ﺋ وان ﮬﯚی ﺋ و زا ﺴﺘ وه ‪ ،‬ﮬ روهﮬا ﺋاﻣاژه‬
‫ﯾ ﺋاﺳﻤان و زهﻣ (‪ .‬ﻟ م نﯿوه ﯾﺘ ی‬ ‫ﻟ نان و ﮐوردﺳﺘان ده ات و دهنووﺳ ت )ف ر ﺗﯚ و ﻟ نان‬
‫ﻣوفﺘ وه دوو ﺣا ﮔرنگ خراوهﺗ ڕوو ﮐ ک ان ﺋ وه ‪ ،‬ﮐ ﺷاﻋ ﺋاوا خواﺳﺘووه ﮐ و ﺗ ﮐ ی ﺋ و ﺶ‬
‫وه ﺑ ﯿ ‪ .‬دووهﻣ ﺶ‬ ‫وهﮐو ﻟ نان ﭘ ﺸ ک و ت و ﺋ و ﮬ ﻣوو ﭘ ﺸک وﺗنان ی ﺋ و ات ﻟ نان ﮬ ﯾبووه خ‬
‫ﺑ ﺌا ا ن ﺑووه ﻟ ﭘ ﺸک وﺗن ا‬ ‫ﺋا ادار ﺑووه ﻟ دهورو ری خﯚی و ﮐ ﺳ‬ ‫ﺋ وه ﮐ ﻣوف ﺷاﻋ‬
‫و ﻟ زۆر ﺷ ﻌری ﺗ ﺸدا ﺋ م ا ﺗ ڕهنﮕدان وهی‬ ‫‪ ،‬ن ک ﺗ نﮭا ﻟ م ﺷ ﻌرهدا‪،‬‬ ‫ﺋ و اﺗ ی ﺟﯿﮭان ﺑ‬
‫اس ﻟ وه ده ات ﮐ‬ ‫ﭘ نج خﺸﺘ ﮐﯿ ﻣوف‬ ‫رچاوی ﮬ ﺑووه و ﻟ ﺷ ﻌ کدا ناوی )ﺳﯚز( ﮐ ﺷ ﻌ‬
‫زا ﺴت و وﺷ ار ﺘ وه ﺋ و دهنووﺳ ت‬ ‫‪:‬ﺋ م ﮐورده ﮬ ر خ وﺗووه و ﺑ دا ناﺑ ﺘ وه ﺑﯚ ﺋ وهی ات‬

‫ﮐورده خ و ﺗا ی دهﺳا دهﺳ ﻣﻦ و داﻣانﺘ‬ ‫وهخ ﮬوﺷ ار ﺘ خ و زنج ی ﺋ ژنﯚ و ڕانﺘ‬

‫و ﻣاڵ و ﮔ انﺘ‬ ‫ﻣو‬ ‫دوژﻣنت دا ﻢ خ ر‬ ‫ﺣ ﻔ ﺗﯚ فکر و خ ا ﮔ ردش و ﺳ ﯾرانﺘ‬

‫رۆژی ﺗ کﯚﺷ و ﮬ وڵ و ا ﮬ ﺴوڕانﺘ‬

‫ن ﺗ وه ﺋ و ﮬﯿچ ﻣانا ک ﻟ ن و ژ اندا ناﺑ ن ﺘ وه ﮐ ﺋ م‬ ‫ن ﺗ وهوه ﺑووه و‬ ‫رۆ‬ ‫زۆر‬ ‫ﻣوف ﭘ نج‬
‫و ﮬ ﻣوو‬ ‫ﻟ ﺷ ﻌره ا ﺋ م ﺷاﻋ هدا ﮬ ﺳ ﭘ دهﮐ ت‪ .‬دهرکرد ﻣوف‬ ‫زۆر واﻗ‬ ‫ﺷ وه‬ ‫ﮬ ﺳﺘ‬
‫وه‪،‬‬ ‫و ﮬ ر ﺋ م ﮔرنﮕ ﺷ ﮐ ﺋ م ﺷاﻋ ه دهخاﺗ خان ی ن ﻣ‬ ‫ﮬ‬ ‫ﺗاﯾ‬ ‫ﺷﺘ ﻟ و ﺳ ردهﻣ دا ﮔرنﮕﯿ‬
‫دهﺳت ﺑﮭ ت ﺋ ﮔ ر ﺷاﮬ دی‬ ‫چونک ﮬﯿچ ﺷاﻋ و نووﺳ ر ﮏ ناﺗوا ن ﻣری ﺑﯚ خﯚی و رﮬ ﻣ ا‬
‫دهﮐ ت ﻟ هدا و‬ ‫ڕاﺳﺘﮕﯚ ن ﮔ ت‪ ،‬ﺑ‬ ‫ژ ا ن ﺗ وهﮐ ی ن ﺑ ت و ﺋ ر ﻣ وونووﺳ‬ ‫ڕاﺳﺘﮕﯚی ﻗﯚناغ‬
 ‫ڕاﺳﺘﮕﯚش دهﯾن‬ ‫ناﺳناﻣ ی ﻣ وونوﺳ‬ ‫اش خ ندن وهی ﺗ واوی دﯾوان ﭘ ا خ ﮐ ی ﻣوف ﭘ نج‬
‫ﺷ وه ک ﻟ ﺷ وه ان دهﺳ ان ﻟ نووﺳ ن وهی ﻣ ووی‬ ‫اڵ ﺋ م ﺷاﻋ ه‪ ،‬چونک ﮬ ﻣوو نووﺳ ر ﮏ‬
‫ام ﻟ و ﺷاﻋ و نووﺳ ران ﺑوون ﺗ ﻣ وونوﺳ‬ ‫م ﺋ وه ﮔرنﮕ ﻟ هدا ﺋ وه‬ ‫‪،‬‬ ‫ن ﺗ وهﮐ اندا ﮬ‬
‫وهک نا و ﺳاﻟﻢ و ﮐوردی و‬ ‫ڕاﺳ ب ی ﺳ ردهﻣ ﮐ ی خ ان‪ ،‬ﮐ ﻣﻦ ﭘ ﻤوا ﻣوف ﻟ اڵ چ ند ﺷاﻋ‬
‫ﺋ م ﺷاﻋ هی‬ ‫ﺋ و نازناوه و ﺋ وه‬ ‫ﺑ ک س و ﺋ ﺣﻤ د ﻣوخﺘار ﺟاف و هﻣ د و ﻗانﯿﻊ و‪...‬ﮬﺘد ﺷا‬
‫راو ﺰهوه ڕۆژ اره ﮐ ن ﯾﮭ ﺸﺘووه ﺋاوڕی ﺟدی ﻟ در ﺘ وه‪ .‬ﺋ ﮔ ر ﺋ و ﭘ نج خﺸﺘ ﮐﯿ ی‬ ‫خﯚﺳﺘﯚﺗ‬
‫ﯾ ﮏ ﺷ ﻌری ﺋ ﺣﻤ د ﻣوخﺘار ﺟاف ﮐ ده ت‬ ‫راورد ک ﯾﻦ‬ ‫‪:‬ﺳ رهوهی ﻣوف ﭘ نج‬

‫ﮐورد خ و زهرهرﺗان‬ ‫ﻟ خ و ﮬ ﺳ درهنﮕ ﻣ ﻠﻠ‬

‫ﻋاﻟ م ﺷاﮬ دی ف زڵ و ﮬون رﺗان‬ ‫ﮬ ﻣوو ﺗأر‬

‫و‬ ‫ر ﺑﮭ‬ ‫راوردﮐرد ﺋ م دوو ﺷ ﻌرهدا ﺋ وه دهﺑ ن ﮐ ﮬ ردوو ﺷاﻋ ده ان و ت ن ﺗ وهﮐ ان خ‬ ‫ﻟ‬
‫ﺷ وه‬ ‫م ﺟ اوازی ﺋ م دوو ﯾﺘ ﻟ وهدا ﮐ ﻣوف ﭘ نج‬ ‫رهو ﻋ ﻠﻢ زا ﺴت ﮬ ن او ﺑ ت‪،‬‬
‫م ﺋ ﺣﻤ د ﻣوخﺘار‬ ‫زۆر ﺳ رﮐﯚن ی ن ﺗ وهﮐ ی ده ات و ﮬﯿچ زا ﺴت و ﮬوﺷ ار ﮐ ان ﺗ دا ناﺑ ن ت‪،‬‬
‫ﺟاف ﺋ وه دهخاﺗ ڕوو ﮐ ﻣ ووی ﺟﯿﮭان ﮔ واﮬ دهری رزی ﮬون ری ﺋ وه ‪ .‬ﻟ ﻣ ی ﺋ ﺣﻤ د ﻣوخﺘار ﺟاف‬
‫ن ﺗ وهﮐ ی ﮬ ب ت و‬ ‫دهﮐ ت ﺋ ﻤ دوو ﺑﯚچوون خ ﯾن ڕوو ﮐ ﻣ ان ﺋ وه ﮐ ﺋ م ﺷاﻋ ه و ﺴ ب‬
‫زۆر‬ ‫ر‪ .‬دووهﻣ ﺸ ان ﺋ وهﺑ ت ﮐ ﺋ ﺣﻤ د ﻣوخﺘار ﺟاف ﻟ ﺷاردا ژ اوه و ﺗاڕاده‬ ‫غ هﺗ ان خاﺗ‬
‫دووره‬ ‫وهک ﭘ نج‬ ‫فراوان ﺑووه‪ ،‬و ﺣو ﻤ ی ﮐ ﻣوف ﻟ ﺷارۆچک‬ ‫دن اﺑﯿ ﻟ ﻣوف ﭘ نج‬
‫ی‬ ‫دهﺳﺘدا ﮔ ی خواردووه ﺋ ﻣ وا کردووه‪ ،‬ﮐ ﺋ ﺣﻤ د ﻣوخﺘار ﺋا ادار ﺋ و ﭘ ﺸک وﺗنان ﺑ ت ﮐ ﮐﯚﻣ‬
‫زان ﯿوه‪ ،‬ان ﮐ ﻣ ﮏ ﻟ ﺑ ﺌا ا ﺑووه ﮐ ﮬ ردوو‬ ‫ﮐ‬ ‫ﮐوردی ﻟ و ﺳ ردهﻣ دا خاوه ﺑووه و ﻣوف ‪ ،‬ان‬
‫ﺋاﺳاﯾ‬ ‫ﺣا ﺗ ﮐ ی ﻣوفﺘ ﺶ ﺣا‬
 ‫ﻣردن‬
‫دوا ﮐردووه‪ ،‬ﺗ رﻣ ﮐ ان ﺑردۆﺗ وه ﭘ نج ﻦ‬ ‫ﺷاﻋ ﻟ ڕۆژی ‪١٥‬ی ﺣوزهﯾرا ﺳا ‪ ١٩٥٢‬ﻟ ﺳﻠ ﻤا ﮐﯚ‬
‫چ ند ڕۆژ ﮏ وهﺳ ﺗناﻣ ی ﮔ ﺸﺘﯚﺗ‬ ‫ﺷ ﺦ خا ﺳﭙ دراوه‪ .‬ﻟ دوای ناﺷﺘ‬ ‫و ﻟ ﮔﯚڕﺳﺘا ﺣا‬
‫دهﺳت ﺑن ﻣا ﮐ ی‪ .‬ﻟ و ﺗﯚﻣارهدا ﭘ ﺸ ازی ﮐردووه ﻟ ﮔردی ﺳ ﯾوان ﻟ ﺳﻠ ﻤا ﺑن رێ‪.‬‬
 ‫کانی )شاعير(‬
‫سا ی ل دایکبﻮون‬
‫)ﻟ ﻠ و ﻣ ﺟنوون(‪ ،‬ﻣ ووی ﺋ ده ﮐوردی و‬ ‫ﮬ ند ﮏ ﺳ رچاوهی وهﮐو ﮔﯚﭬاری ﮬ ﺗاو‪ ،‬ﭘ ﺸ ﮐﯿ‬
‫د ک ﺷ وه ﺸت و ڕا‬ ‫م ﺋ ﮔ رﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺳا ﻟ دا کبوو دادهن ؛‬ ‫ﮔﯚﭬاری ﮬ وﻟ ‪١٩٠٢‬‬
‫ﺑ ﮕوﻣان خراوهﺗ ڕوو و زۆر ﻟ ڕۆﺷ ب و ﺷارهزا ا‬ ‫ﺑ ﺳﺘ ﮐ ﻟ دﯾوان دهﺳ نووﺳ ﮐ دا وهک ڕاﺳ ﯿ‬
‫ڕۆژناﻣ ی )اﻟﺘا (دا ﺋ و‬ ‫ناوی )ب‪ .‬اوه( ﻟ وﺗار‬ ‫ش ده ﮕ ن وه و نووﺳ ر ک ﺶ‬ ‫ﺋ و ﺑن ﻣا‬
‫‪:‬ڕاﺳ ﯿ ی دوو اره ﮐردووهﺗ وه ﮐ ده‬

‫ﻟ و دهﻣ ی ا ﻟ دا ﮏ ده ‪ ،‬ﻋ دوﻟ هزاق ﺋاغای ﺷاﻋ و ﺳ رۆ ﺷارهوان ﺋ وﺳای ﮬ وﻟ و دۆﺳ‬

‫ﻟ کدان وهی ﺣ ﺴا )ﺋ ج د(‬ ‫او ‪ ،‬ڕادهﺳﭙ ێ ناوی ﺑن )ﻋ دوﻟج ار ﺋاغا( ﺑﯚ ﺋ وهی‬ ‫ﮬ ره ن‬
‫‪.‬‬ ‫ﮕ ﺘ وه ﮐ ﺳا ﻟ دا ﮏ ﺑوون‬ ‫ﺳا ‪١٣١٥‬ی ﮐﯚ‬

‫ﭘ ﺋ م‬ ‫‪ ١٨٩٧‬دهوهﺳ‬ ‫ﻟ ا وهرﮔ ا ﺋ م ﺳا ﮐﯚچﯿ ش ﺑﯚ ﺳا زاﯾﯿ دهﺑﯿ ت راﻣ ر‬

‫ﺣ ﺴا ڕۆژژﻣ ی زاﯾﯿ ‪ ،‬ﺗ ﻣ‬ ‫دوا ده ات‪،‬‬ ‫ش‪ ،‬ﮐ ﻟ ‪١٢‬ی ﺋا اری ‪ ١٩٥٧‬ﮐﯚ‬ ‫ن‬ ‫زان ار‬
‫ﺷ ﺳت ﺳاڵ ﺑووه‪ ،‬واﺗا ﻟ )‪ (١٩٥٧ – ١٨٩٧‬ژ اوه‪ ،‬ﺋ ﻣ ش زۆر ﻟ ڕاﺳ ﯿ وه ن ک ه ﻟ چاو ﺋ و ڕا ی ﮐ‬
‫دوا ﮐردووه‪.‬‬ ‫نجا و ﭘ نج ﺳا دا ﮐﯚ‬ ‫ده ‪ :‬ﻟ ‪ ١٩٠٢‬ﻟ دا ﮏ ﺑووه و ﻟ ﺗ ﻣ‬

‫ژيان‬
‫ﻋ دو ی ﮐوڕی‬ ‫ﺗ ﮬای ﮐوڕی ﺣا‬ ‫ﻣ ﻻ ﻋ دوڕهﺣﻤا ﮐوڕی ﺣا‬ ‫ﻋ دوﻟج ار ﺋاغای ﮐوڕی ﺣا‬
‫دوا‬ ‫ﻋ دوﻟقادر ﺋاغای ﮐوڕی ﻣﺤ ﻣ د ﺋاغای ﮐوڕی ﻗ ره دۆغرهﻣ چﯿ ‪ .‬ﮬ ﺸﺘا ﻣنداڵ ﺑووه او ﮐﯚ‬
‫ﮬ راش ﺑووه ﮐ دهﺳ‬ ‫را ﻟ ﺣوﺟرهی ﻣﺰﮔ و ﻗ ی ﮬ وﻟ ﺑووه‪ .‬ﻣندا‬ ‫ﮐردووه‪ .‬خ ند‬
‫ﺑﯚ خ ندن وهی ﮐﺘ ﺐ زۆر ﺑووه‪ .‬ﮐ م‬ ‫مﻣ‬ ‫خ ندن ﮐردووه‪ .‬ﻗﯚناﻋ ا خ ند ﺗ واو ن ﮐردووه‪،‬‬
‫ﻟ ناو رد ﮔو « ﺑووه‪ .‬ﻟ ﺳا‬ ‫»ﮬ ﻤ‬ ‫اری ﻣووچ خﯚری ﻣ ی ﻟ ﺳا ‪ ١٩٢٨‬ﻟ ارﮔ ی ﮬ ﻤ‬
 ‫ف رﻣان ر ﻟ‬ ‫‪ .‬ﻟ ﺳا ‪ ١٩٣٤‬ﺑووه‬ ‫و ﺷ ﻗ وه و ﻗوﺷﺘ‬ ‫‪ ١٩٢٩‬ﮔ ﺰراوهﺗ وه ﺑﯚ ﮐ ندﯾناوه و ﮔ‬
‫ﮐ‬ ‫ﻣووچ خﯚری ﺳ رژﻣ‬ ‫ﺳ رژﻣاردن )نوفووس( ﻟ ﻗ زای ڕهواندز‪ .‬ﻟ ﺳا ‪ ١٩٣٩‬ﮐراوه‬ ‫ارﮔ‬
‫ﻣووچ خﯚری ﺋازووﻗ )ﺗ ﻣ ﻦ( ﻟ ﮬ وﻟ ‪ .‬ﻟ دوای ﺟ ن‬ ‫ﺳا ‪ .١٩٤٣‬اﺷان ﻟ ﺳا ‪ ١٩٤٤‬ﺑووه‬
‫ﻣووچ خﯚری دهزای زان اری )ﻣ ﻋار ﻒ( ﻟ ﮬ وﻟ ‪ ،‬ﻟ م اره دا ردهوام ﺑووه ﺗا‬ ‫ﺟﯿﮭان دووهم ﺑووه‬
‫دواﯾ ‪.‬‬ ‫ﮐﯚ‬

‫ﻣردن‬

‫دوا ﮐردووه‪.‬‬ ‫ا ﻟ ڕۆژی ‪١٢‬ی ﺋا اری ‪ ١٩٥٧‬ﻟ ﮬ وﻟ ﮐﯚ‬

‫ا‬ ‫ک ﻟ ﮬﯚﻧراوه ا‬ ‫ﭼ ﻧﺪ ﻧمووﻧ‬

‫ﺳ ر ﻓرۆنا م‬
‫ﺳ ر ﻓرۆنا م ﺑﯚ ﻋاﻟ م ﭼﻮنﮑ ﻋا ﮬ ﻤﻤ ﺗﻢ‬ ‫ناﭼ ﻨﻢ ﺑﯚ ﮬ مﻮو دن ا ﻟ دهﺳﺘﻢ رهغ ﺗﻢ‬
‫ﺋ ﻤ ﺳاﺋ ﻞ ﻟ ﻋاﻟ م ﺳاﺋ ﻠ ﻋاﻟ م خﻮا‬ ‫نا ﻤ ﺣاﺗ م ﻗﺒ ﻠﻠ ﺗﻢ‬ ‫ﻋ ه ن ﻓﺴﻢ ﮬ‬
‫ﮐ م‬ ‫مﻦ ﮐ ڕازی ﺑﻮوم ﮐ م نا ﻢ ﻟ ﺷاﮬ شا‬ ‫دهزا‬ ‫ﮔ ر ن ﮐ م ﺷ ﮐﻮا ﺣا ﻢ‬
‫ز ﻠﻠ ﺗﻢ‬
‫ﺋ مﻤا د ﻢ مﻮﺳﺘ غﻨ‬ ‫ﺳ ﻢ و زهڕ ﮔ ر ﭼﻢ ن‬ ‫ﺷاﮬ ﺪه ﺋاﺳارهﮐ م م ﻋﻠﻮوم ﺋ ا ماﮬی ﺗﻢ‬
‫نا س و ناﺋ ﮬﻞ و ناﻗ ﺲ ﮬ ر ن زانﻦ ﭼاﺗره‬ ‫ام و دانا ﻟ ﮔﻮﻓﺘارم دهزانﻦ ﻗ ﻤ ﺗﻢ‬
‫زاﮬ م ﮬ ر م ردی م ﺪانﻢ وهﮐﻮو ﺷ ی دﻟ‬ ‫ده ا ﺋ ﺴ ا نﻮﺗق و ﻗﻮوهﺗﻢ‬ ‫یﺘﻢ‬ ‫ﮔ ﺖﻟ‬
‫م‪ ،‬ﺋ دی ﻢ‪ ،‬ﺣﻮڕ و ﺳ ر ﺳﺖ و ﻓ ﮬ ﻢ‬ ‫ﻋ‬ ‫ﻋار‬ ‫ﺑﯚ مﻮﺣا ا ﺷاﻋ م‪ ،‬م ﺷھﻮوره ) ا (‬
‫ﺷﻮﮬرهﺗﻢ‬
‫خﺰمیﻨ وهرن‬
‫ﻗﻮر ا وهﺗ ن ﺑ‬ ‫خﺰمیﻨ وهرن ﺗا ﻮ‬ ‫ﻗﻮر ا ﭼ ا و دهﺷﺖ و ﺑ ا ا وهﺗ ن ﺑ‬
 ‫و ران ﻤ ﻨ‬ ‫ﺗا ﮐ ی ﻟ ﮐﻮن و ﻗﻮژ‬ ‫ﻋﻤرا وهﺗ ن ﺑ‬ ‫ا ﺋ ﺪی ﻟ ﺳ ر ﮐﯚﺷ‬
‫ﺗا ﮐ ی گ ﻦ ﺋ ﻤ وهﮐﻮو ﮬ وری ﮬاری؟‬ ‫وهﺗ ن ﺑ‬ ‫وهک رهﻋﺪی ﺳ ما دا ﻤا نا‬
‫ﻟ م ﭼ م ﺴﺘان وهﮐﻮ ﮔﻮڵ؟‬ ‫ﺑ چﭘﻨ ﮐ ن‬ ‫ﺑ چ غﻮنﭽ ﺳ ﻔ ت ﺳ ر ﮔ ا وهﺗ ن ﺑ ؟‬
‫دخﻮو‬ ‫ﺑﯚ ﮔ ردهن و ﺳ ﻨ و ﮐ م ری دوژم‬ ‫ﻗ م و خ نﺠ ری ﺑ ڕا وهﺗ ن ﺑ‬ ‫ا دهﺳﺖ‬
‫ا رهب چ ده ﺋ ﻤ ش ﺋ ﮔ ر )ﮬ روهﮐﻮو ﻋﺰێ(‬ ‫م ﺪا‬ ‫ﻟ ﺷﮑرﺷﮑ ن و رۆﺳﺘ‬
‫وهﺗ ن ﺑ‬
‫ﺗا ﮐ ی ﺋ دو ) ا ( ﻟ ﺋ وﺳا خ ت و خاڵ‬ ‫ﻟ م وﻻ ﮐ غ زهﻟخﻮا وهﺗ ن ﺑ ؟‬ ‫وا ﭼا‬

‫س رﭼاوه ان‪:‬‬
‫ا ‪ ،‬ﮐﯚﮐردن وهی‪ :‬مﻮهﻓ ق ﺋ ﮐرهم ا ‪ ،‬ﭼا خان ی ﺋ ﻟﺤ وادت‪ ،‬غﺪا ‪.١٩٨٠‬‬ ‫‪.١‬دیﻮا‬

‫‪.٢‬م ووی ﺋ ده ﮐﻮردی‪ ،‬ر ﺷ ﺷ م‪ ،‬مارف خ زن دار‪ ،‬ﻻ ڕه ا ‪ ٤٠٩‬ﺗا ‪ ،٤١٦‬دهزای ﭼاپ و‬
‫وﮐردن وهی ﺋاراس‪ ،‬ﮬ وﻟ ‪.٢٠٠٦:‬‬

‫‪.٣‬مارف خ زن دار‪ ،‬م ووی ﺋ ده ﮐﻮرد‪ ،‬ر ﺷ ﺷ م‪ ،‬ﻻ ڕه ا ‪ ١١٩‬ﺗا ‪ ١٤٥‬دهزای ﭼاپ و‬
‫‪ .‬وﮐردن وهی ﺋاراس ﮬ وﻟ ‪٢٠٠٦‬‬

‫‪٤٫٤‬ی ﺋازاری ‪ ,٢٠١٦‬ﻟ وهی ک م ﺷ ‪ .‬ما ڕی ‪ Archived‬ﺋاوڕدان وه ک ﻟ مﻮﻓ ﭘ ﻨﺠ‬

‫دهنگ ان ‪ -‬ﺋارام ﺳﺪیق‬