Nieuwsbrief Jaargang 1 | Nummer 1 | Februari 2010

Deltaprogramma
IJsselmeergebied

Inhoud Redactioneel | Van Deltacommissie naar Deelprogrogramma | De aanvliegroute naar het plan van aanpak | De uitdaging is: concretiseer en vertrouw het toe aan het papier | De eerste proeve...

Redactioneel
Dit is de eerste nieuwsbrief van het programmabureau DPIJ. Via deze nieuwsbrief houden wij u regelmatig op de hoogte van de ontwikkelingen rondom het Deltaprogramma IJsselmeergebied.

En dat allemaal met het vooruitzicht op een stijgende zeespiegel. Het IJsselmeergebied speelt een belangrijke rol bij het oplossen van deze opgave. Anders dan de voorstellen van de Deltacommissie, die al uitging van een maximale verhoging van het waterpeil in het IJsselmeer met 1 meter 50, gaat het in december jl. vastgestelde Nationaal Waterplan uit van een onderzoek naar alle mogelijke oplossingsrichtingen. Op 1 september 2009 is het opgerichte programmabureau DPIJ - een gezamenlijk initiatief van de samenwerkingspartners - gestart met de voorbereidingen om het gebiedsproces van rijk en regio vorm te geven. Daarnaast staat het Deltaprogramma IJsselmeergebied aan de lat voor de uitwerking van het korte termijn peilbesluit en de instelling van een kwaliteitsteam dat een handreiking voor de ruimtelijke kwaliteit op gaat stellen.

De aanvliegroute naar het plan van aanpak Van Deltacommissie naar Deelprogrogramma
De Tweede Deltacommissie onder leiding van oud-minister Veerman heeft Nederland een grote opgave meegegeven op het gebied van leven met water. Door de klimaatverandering worden de zomers droger, terwijl in de winter een overvloed aan rivierwater afgevoerd moet worden. Zo open als het gezamenlijke gebiedsproces moet zijn, zo open hebben we ook het opstellen van het plan van aanpak gemaakt, aldus Hetty Klavers, sinds 1 september 2009 programmadirecteur Deltaprogramma IJsselmeergebied. We zijn niet zelf achter ons bureau gekropen om een plan van aanpak te schrijven, maar hebben ons laten inspireren door deskundigen op het gebied van participatie, procesontwerp, probleemanalyse en besluitvorming. In de zogenaamde versnellingsweek hebben ruim 80 deskundigen vanuit de inhoud,

ervaring met andere grootschalige gebiedsprocessen en vanuit de wetenschap ons en elkaar genspireerd. En hoewel de invalshoeken vaak compleet van elkaar verschilden waren de conclusies behoorlijk eensluidend. De versnellingsweek vond plaats in de derde week van november. In de weken daarvoor hebben de leden van het programmabureau vanuit hun eigen netwerk verschillende contactpersonen benaderd om mee te denken en mee te doen. Het resultaat: een schat aan informatie voor het maken van de eerste aanzet van een plan van aanpak. Toch wilden we nog niet direct alle gedachten en lijnen op papier zetten, maar eerst onze bevindingen delen met enkele stakeholders uit het gebied. Op 16 december jl. hebben we daarin de eerste stap gezet. Met de kennis en ervaringen van de versnellingsweek hebben we onze eerste hoofdlijnen van het plan van aanpak voorgelegd aan een deel van onze samenwerkingspartners

de manier waarop mensen betrokken worden en een verkenning van scenarios en kansen voor het gebied. En het bleef niet bij aandacht vragen alleen. In verschillende werkateliers werden de verbeterpunten verder uitgediept. Allemaal met het doel om het plan van aanpak, dat door het programmabureau DPIJ geschreven wordt, verder aan te scherpen. Op papier De opgave voor het IJsselmeergebied is er een van lange termijn en juist daarom moet de opgave zo concreet mogelijk in beeld worden gebracht. Zowel op de inhoud, door een presentatie van cijfermateriaal, kaarten en scenarios, als op het proces. Het plan van aanpak moet inzicht geven in wie op welk moment betrokken is, wanneer beslissingen worden genomen en op welk niveau deze besluiten genomen worden. Ook leer- en evaluatiemomenten moeten een vast onderdeel worden van het proces. Bovendien moeten alle betrokkenen de informatie op een makkelijke manier kunnen vinden. Maar de belangrijkste opdracht luidt: zet het nu maar op papier.

De uitdaging is: concretiseer en vertrouw het toe aan het papier

Het Aviodrome in Lelystad stroomde op 16 december 2009 vol met mensen voor een dagje Nederlandse luchtvaartgeschiedenis. Voor ruim 60 mensen had de dag een ander doel. Gewapend met rode en groene kaarten namen zij plaats in de grote zaal. Daar presenteerde het Deltaprogramma IJsselmeergebied haar eerste schetsen van een plan van aanpak. Dat er nog geen eerste concept van een plan van aanpak op papier stond was een bewuste keuze. We wilden eerst met vertegenwoordigers uit de regio en van het rijk praten om te kijken of we op de goede weg zaten aldus Hetty Klavers In een serie korte presentaties kregen de aanwezige regiovertegenwoordigers informatie over de historie en de context van de opgave. Maar ook de visie van het programmabureau op het procesontwerp en de mogelijkheden voor samenwerking waren onderdeel van discussie. Het was de bedoeling dat de aanwezige regiovertegenwoordigers van gemeenten, provincies, belangenorganisaties en waterschappen die actief zijn in het IJsselmeergebied ons konden aanvullen en verbeteren, zodat het door ons bedachte plan van aanpak uiteindelijk ook daadwerkelijk een plan van aanpak van alle partners kan zijn. Deze boodschap viel in goede aarde. Alle aanwezigen hadden de mogelijkheid om na een presentatie een mening te geven over de voorstellen, visie en uitgestippelde lijn van het programmabureau. Al snel bleek dat rode kaarten niet zo zeer bedoeld waren om afkeuring uit te spreken, maar voornamelijk een signaal waren om mee te praten. Wie iets wilde zeggen stemde rood. Op deze manier toonden de aanwezigen hun betrokkenheid en de bereidheid tot meedenken en kreeg het programmabureau een schat aan verbeterpunten die we konden gebruiken om ons plan van aanpak verder te vervolmaken. Naast aandacht voor een eenduidig verhaal over de opgave voor het IJsselmeergebied, vroegen de aanwezigen ook aandacht voor de definitie van het speelveld, de invloed van het politieke besluitvormingsproces op lokaal, regionaal en landelijk niveau,

De eerste proeve...
... en dat is gedaan. In januari is een eerste concept van het plan van aanpak geschreven. Dit concept is gepresenteerd en besproken tijdens een ambtelijke conferentie op 21 januari. De presentatie van het plan van aanpak op papier had wel iets weg van een try-out blikt Hetty Klavers terug op deze conferentie. Het programmabureau presenteerde het plan van aanpak aan vertegenwoordigers van gemeenten en andere betrokken organisaties die in de komende periode een rol gaan spelen in het gebiedsproces. De ambtelijke conferentie werd georganiseerd ter voorbereiding van de bestuurlijke conferentie op 8 februari 2010. En dat is gelukt, we konden de dag afsluiten met een gedeeld beeld over de voorgestelde aanpak. Het besef dat het plan van aanpak niet iets is van onze programmaorganisatie, maar juist een plan van alle samenwerkingspartners is een goede stap in de vernieuwende manier waarop we het totale gebiedsproces willen insteken. We beseffen ons echter wel dat we juist door de vernieuwende aanpak ook goed duidelijk moeten maken hoe we te werk willen gaan. Hetty doelt hierbij op de keuze in het plan van aanpak om vooral te werken met interactieve vormen van participatie, waarbij deskundigen, betrokkenen en belanghebbenden gezamenlijk om tafel zitten om gezamenlijk te werken naar het opstellen van realistische alternatieven voor de opgave waarvoor het IJsselmeergebied zich geplaatst ziet. Geen traditionele aanpak waarbij een stuur- en klankbordgroep documenten die achter het bureau zijn opgesteld beoordeelt, maar gezamenlijk werken aan een eindadvies. In het plan van aanpak is daar ook rekening mee gehouden. Het gebiedsproces is bewust opgeknipt in een aantal fasen, in de eerste fase gaat het vooral om leren en het gezamenlijk uitvoeren van een probleemverkenning. Alle betrokkenen moeten hetzelfde informatieniveau hebben, weten wat wel en niet te benvloeden is en achterhalen welke

kennis nog ontbreekt om gezamenlijk de volgende fase in te gaan. Het programmabureau zal gedurende deze fase helpen om per deelgebied (het gehele gebied wordt opgeknipt in een aantal deelgebieden) dit proces te faciliteren, maar zal vooral ook luisteren, licht Hetty toe. Aan het einde van deze fase weten we welke strategien er zijn, welke effecten ze hebben en niet onbelangrijk, welke tegenstellingen er binnen het gebied leven. Op deze manier kunnen we de tweede fase in, waarbij we met de regio de verschillende richtingen die gezamenlijk neergelegd zijn verder uitwerken. Nu we met de ambtelijk betrokkenen het plan van aanpak hebben besproken, zijn de bestuurders uit de regio aan zet. Aan hen vragen we wat ze namens hun organisatie gaan doen om het gebiedsproces ook daadwerkelijk te starten. Op 8 februari jl. is het plan van aanpak besproken met de bestuurders uit de regio. In de volgende nieuwsbrief vindt u hiervan een uitgebreid verslag. Stuur door Deze nieuwsbrief is bestemd voor iedereen die graag genformeerd wil worden over het Deltaprogramma IJsselmeergebied. Stuur deze nieuwsbrief daarom gerust door. Wilt u de nieuwsbrief rechtstreeks ontvangen, of heeft u interesse in het plan van aanpak, meldt u dan aan. Informatie Marianne Scheggetman-Lammers 0320 - 29 70 10 marianne.scheggetman@rws.nl

Deltaprogramma IJsselmeergebied Zuiderwagenplein 2 Postbus 600 8200 AP Lelystad 0320-297010 www.delta-programma.nl