Nieuwsbrief Jaargang 1 | Nummer 3 | Juni 2010

Deltaprogramma
IJsselmeergebied
foto: met dank aan Toekomst Markermeer-IJmeer

Inhoud Klaar voor de start! | Gebiedsverkenningen en thematische ateliers | Regionaal Overlegorgaan IJsselmeergebied | Voorverkenning | 21 juni: bestuurlijke netwerkdag | Dromen vangen | Deltacommissaris Wim Kuijken bezoekt IJsselmeergebied | Guido Vermeer, gemeenteambassadeur

De zeespiegel stijgt en de piekafvoer in de grote rivieren neemt sterk toe, evenals de behoefte aan zoet water. Dat heeft vroeg of laat gevolgen voor het peilbeheer in het grootste zoetwatergebied van Nederland, het IJsselmeer. In het Deltaprogramma IJsselmeergebied denken overheid en betrokken belangenorganisaties daarom samen na over het toekomstige peilbeheer in het gebied. Het Deltaprogramma IJsselmeergebied moet in 2014 uitmonden in een advies aan het kabinet over het toekomstig peilbeheer.

Dit voorjaar is achter de schermen hard gewerkt om te zorgen dat de deelnemers aan het Deltaprogramma IJsselmeergebied daadwerkelijk aan de slag kunnen. Het plan van aanpak is samen met de plannen van de andere deelprogrammas aan de Deltacommissaris en de opdrachtgever aangeboden. Het plan van aanpak beschrijft wat er de komende jaren moet gebeuren om in 2013 een breed gedragen advies uit te brengen over het waterpeilbeheer in het IJsselmeergebied - het einddoel van het Deltaprogramma IJsselmeergebied. Het plan van aanpak onderscheidt daarbij drie fasen, waarvan de eerste, gewijd aan joint fact finding, direct na de zomer van start gaat. Tijdens deze orinterende fase brengen deskundigen en belanghebbenden per deelgebied in kaart wat de effecten zijn van de verschillende zoekrichtingen (zoals hoger, lager of ongewijzigd peil). Ze gaan na wat de mogelijkheden zijn om deze effecten te benvloeden en stellen vast wat eventuele onderzoeksvragen zijn die in de volgende fase van het Deltaprogramma moeten worden beantwoord. De eerste fase heeft nadrukkelijk een inventariserend karakter. Het gaat om een globale verkenning van beschikbare kennis en informatie; er wordt geen nieuw onderzoek uitgevoerd. Gebiedsverkenningen en thematische ateliers Tijdens de eerste fase ligt de nadruk vooral op het inventariseren van regionale opgaven en kansen. Het IJsselmeergebied is daarom in een aantal deelgebieden gesplitst: de Friese IJsselmeerkust (tussen Kornwerderzand en Lemmer), de Flevolandse IJsselmeerkust (tussen Lelystad en Lemmer), de IJsselmeerkust tussen Enkhuizen en Den Oever, kust Markermeer/IJmeer, kust Randmeren, Gooi- en Eemmeer, de IJssel-Vechtdelta, inclusief het Ketelmeer en de technische studies Afsluitdijk en Houtribdijk. Om de deelnemers aan de eerste fase houvast te bieden, hebben de betrokken partijen dit voorjaar gezamenlijk een handreiking

Klaar voor de start!

Het Deltaprogramma IJsselmeergebied kan van start gaan. Het onlangs opgestelde plan van aanpak is op 1 juni aan de Deltacommissaris en de opdrachtgever (Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat) opgeleverd. De voorbereidende fase is op 21 juni afgesloten met een informele bijeenkomst voor betrokken bestuurders. Daarmee kan de eerste fase van het Deltaprogramma IJsselmeergebied - het in kaart brengen van opgaven, effecten en kansen in het IJsselmeergebied - beginnen. In deze nieuwsbrief leest u alles over de laatste stand van zaken.

opgesteld. Deze handreiking, het eerste samenwerkingsproduct binnen het Deltaprogramma, geeft aan over welke vragen de verschillende regios zich moeten buigen, op welke kennisbronnen de overlegpartners kunnen terugvallen en welke informatie aan het einde van de eerste fase beschikbaar moet zijn. De handreiking beschrijft bovendien hoe de samenwerkingspartners de effecten van een gewijzigd peilbeheer in kaart moeten brengen. Hierdoor kunnen de uitkomsten straks worden vertaald naar een eenduidig beeld voor het hele gebied. Naast de gebiedsverkenningen zullen er de komende periode ook zogeheten thematische ateliers worden georganiseerd: bijeenkomsten over onderwerpen die in het hele IJsselmeergebied spelen, zoals veiligheid en zoetwatervoorziening. De trekkers van de gebiedsverkenningen zijn: Friese IJsselmeerkust: provincie Frysln, Herman Groenwold Flevolandse IJsselmeerkust: provincie Flevoland, Robert Bolmer IJssel-Vechtdelta: provincie Overijssel, Johan Kabout Randmeren: provincie Gelderland, Frans Verhoef Gooi- en Eemmeer: provincie Utrecht, Marjolein Braam Noord-Hollandse IJsselmeerkust en Markermeer-IJmeer: provincie Noord-Holland, Charles van Schaik Technische studies Afsluitdijk en Houtribdijk: Rijkswaterstaat IJsselmeergebied, Ton de Vrieze

zowel aandacht besteedt aan de resultaten als aan het proces. Het verslag voor de korte termijn is beknopter en geeft vooral informatie over de effecten van beperkte veranderingen in het peilbeheer. Beide verslagen zijn te downloaden op www.delta-programma.nl

21 juni: bestuurlijke netwerkdag

Op 8 februari 2010 werd tijdens een bestuurlijke conferentie het startschot gegeven voor het Deltaprogramma IJsselmeergebied (DPIJ). Na het succes van deze conferentie vond er op 21 juni een vervolg plaats. Zon veertig bestuurders van gemeenten, provincies en waterschappen kwamen bij elkaar voor een bestuurlijke netwerkbijeenkomst op salonboot De Veerman van Kampen. De dag stond in het teken van informeren, kennismaken en het uitwisselen van ideen.

Regionaal Overlegorgaan IJsselmeergebied Het Deltaprogramma IJsselmeergebied geldt als een veelomvattend en gecompliceerd vraagstuk, waarbij veel verschillende maatschappelijke organisaties betrokken zijn. De belangen van deze organisaties liggen onder meer op het gebied van natuur en milieu, recreatie, toerisme, wonen, visserij en delfstoffenwinning. Bij de betrokken organisaties is veel specifieke kennis over het gebied aanwezig. Om alle beschikbare kennis en belangen in het proces mee te nemen, wordt binnen het Deltaprogramma veel belang gehecht aan de participatie van maatschappelijke organisaties. Daarom wordt op dit moment gewerkt aan de vorming van het Regionaal Overlegorgaan IJsselmeergebied (ROIJ). De voorzitter van het ROIJ is Peter Visser, voormalig gedeputeerde in Noord-Holland. Visser neemt als adviserend lid ook zitting in de Bestuurlijke Kerngroep IJsselmeergebied (BKIJ). Op 30 juni buigt een aantal vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties zich tijdens een orinterende bijeenkomst over de gewenste werkwijze van het ROIJ, de partijen die in de kerngroep zitting kunnen nemen en de wijze waarop de communicatie met alle maatschappelijke organisaties kan worden ingericht. Na de zomer vindt de eerste inhoudelijke bijeenkomst van het ROIJ plaats. Voor vragen over het ROIJ kunt u contact opnemen met Renske Gillissen van het programmabureau Deltaprogramma IJsselmeergebied (renske.gillissen@rws.nl of 06 - 18 87 09 75). Voorverkenning Dit voorjaar is tevens de voorverkenning afgerond. In deze verkenning is aandacht besteed aan het peilbeheer in het IJsselmeer op lange termijn en aan een aangepast peilbeheer voor de korte termijn in het hele IJsselmeergebied. Van de voorverkenning voor de lange termijn is een uitgebreid verslag gemaakt, dat

In zijn openingswoord verwelkomde Piet Jansen (gedeputeerde provincie Overijssel en medevoorzitter van de BKIJ) Peter Visser, de kersverse voorzitter van het Regionaal Overlegorgaan IJsselmeergebied (ROIJ, zie ook elders in deze nieuwsbrief ). Daarna belichtte Renske Peeters (DGW, ministerie van Verkeer en Waterstaat) de vijf Ds: Deltaprogramma, Deltawet, Deltabeslissingen, Deltafonds en Deltaregisseur. Hierbij kwam ook de samenhang tussen de verschillende deelprogrammas aan bod. Vervolgens zoomde Luzette Wagenaar-Kroon (wethouder gemeente Drechterland) in op het Deltaprogramma IJsselmeergebied. De deelnemers aan de netwerkdag stonden onder meer stil bij de opgaven voor het IJsselmeergebied en de start van de deelverkenningen in de deelgebieden van het IJsselmeergebied. Andere onderwerpen waren het Regionaal Overlegorgaan IJsselmeergebied (ROIJ), het Korte Termijn Peilbesluit en de aandacht voor de Ruimtelijke Kwaliteit in de vorm van het Kwaliteitsteam. Nadat de aanwezige bestuurders over de stand van zaken waren bijgepraat, presenteerde Henk Tiesinga (dijkgraaf Waterschap Zuiderzeeland en medevoorzitter van de BKIJ) de trekkers van de gebiedsverkenningen. Hun boodschap was luid en duidelijk: iedereen die bij de toekomst van het IJsselmeergebied betrokken is, moet meedoen in de gebiedsverkenningen. Met een korte presentatie over de IJssel-Vechtdelta gaf Chris Griffioen (waterschap Groot-Salland) de aanwezigen een indruk van de effecten van een mogelijk peilbesluit. Hij legde uit welke invloed een peilverandering heeft op het stedelijk gebied Zwolle en Kampen, en op het landelijk gebied met diepliggende polders. Tot slot was het de beurt aan de zaal om te reageren. Dagvoorzitter Hetty Klavers (programmadirecteur DPIJ) polste de reacties uit de zaal.

Dromen vangen Het tweede deel van de dag stond in het teken van dromen vangen. De aanwezigen stonden stil bij de dromen en beelden die werden opgeroepen door vragen als Hoe ziet het IJsselmeergebied er in 2100 uit? en Wanneer is het Deltaprogramma IJsselmeergebied geslaagd? De beelden die over tafel vlogen werden vastgelegd door twee beeldtekenaars die met grappige en rake tekeningen de gespreksstof een tastbare vorm gaven. De aanwezige bestuurders bespraken onder meer nieuwe innovatieve ontwikkelingen in energie en water en de roep om meer kennis over de opgaven en de effecten was duidelijk aanwezig. Na de tafelsessies nodigden Emmy Meijers (Staf Deltacommissaris) en Hans Boekhoven (burgemeester gemeente Nijefurd) enkele aanwezigen uit om op de toekomstdromen te reageren. Het slotwoord werd verzorgd door Monique Smeijers (HID van Rijkswaterstaat IJsselmeergebied). Zij beschouwde de bijeenkomst als een geslaagde dag waarop humor, dromen en serieuze onderwerpen elkaar mooi afwisselden.

Deltacommissaris Wim Kuijken bezoekt IJsselmeergebied

Deltacommissaris Wim Kuijken is sinds 1 februari verantwoordelijk voor de aansturing van het Deltaprogramma. Als onderdeel van zijn functie bracht hij dit voorjaar werkbezoeken aan de verschillende deelprogrammas. Op 25 en 26 mei kwam hij langs bij het Deltaprogramma IJsselmeergebied: een tweedaagse rondreis door een veelzijdig en veelkleurig gebied.

bezoek aan een natuurgebied bij Piaam schoof hij aan voor een zaalgesprek met direct belanghebbenden. s Avonds keek het gezelschap tijdens een diner pensant vooruit naar mogelijke toekomstige ontwikkelingen op het gebied van onder andere klimaat, bodemgebruik en energie. Op de tweede dag maakte Kuijken een vaartocht van Kampen naar Harderwijk. Onderweg werd hij genformeerd over de veiligheidsconsequenties van een veranderend peilbeheer in de IJssel-Vechtdelta en over de toekomst van de Veluwe Randmeren en de Zuidelijke Randmeren. Tenslotte bezocht de Deltacommissaris Flevoland, waar hij te gast was in de buitendijkse woonwijk Parkhaven in Lelystad, een van de gebieden waar de gevolgen van een gewijzigd peilbeheer direct merkbaar zullen zijn. Tijdens een rondrit door Flevoland werd Kuijken onder meer genformeerd over de relatie van het Deltaprogramma met de Schaalsprong Almere en de (ecologische) toekomst van het Markermeer en IJmeer. Aan het einde van zijn bezoek benadrukte de Deltacommissaris dat alle opties voor het langetermijnpeilbeheer in het Deltaprogramma worden meegenomen. Daarmee eindigde een fascinerende kennismakingstournee. Kijk voor een videoverslag of een weblog over dit bezoek op www.deltacommissaris.nl

Aankondiging inspirerende IJsselMeerweken!

Tijdens de uitvoering van de 1e fase worden twee zogenaamde IJsselMeerweken georganiseerd. Deze inspiratiedagen is voor alle betrokkenen bij het Deltaprogramma IJsselmeergebied ht moment om resultaten met elkaar te delen en kruisbestuivingen plaats te laten vinden. De eerste IJsselMeerweek is gepland voor 6 tot en met 10 december 2010. In deze week willen we de eerste resultaten van de gebiedsverkenningen, technische studies en thematische ateliers met elkaar delen. Dit is belangrijk voor de kwaliteitsborging en om op de juiste manier gegevens te kunnen aggregeren en conclusies te kunnen trekken. De tweede IJsselMeerweek staat gepland voor medio april 2011. Deze week staat in het teken van het trechteren tot een eindresultaat van de 1e fase. Het trechteren wordt in deze week afgesloten met het vaststellen van de oogst van de 1e fase op een bestuurlijke conferentie. Daarin worden de punten van bestuurlijke overeenstemming en discussie gemarkeerd. Deze gelden vervolgens als vertrekpunt voor de tweede fase.

Het werkbezoek van Deltacommissaris Wim Kuijken begon met een vaartocht van Lelystad naar Enkhuizen, waar hij kennismaakte met leden van het programmabureau. Vervolgens maakte Kuijken samen met een aantal genodigden een wandeling door het centrum van Enkhuizen. Tijdens de wandeling stond het gezelschap stil bij de praktische gevolgen van een gewijzigd waterpeil. Na een tussenstop in Medemblik reisde Kuijken door naar de Stevinsluis, aan de Noord-Hollandse kant van de Afsluitdijk. De commissaris bekeek hier een proefopstelling van een bellenscherm, waarin een methode wordt getest om te voorkomen dat zout water naar zoetwatergebieden lekt. Later op de dag was de Deltacommissaris te gast in Friesland. Na een

Guido Vermeer, gemeenteambassadeur:

Betrokkenheid gemeenten is van essentieel belang. Gemeenten betrekken bij de uitwerking van het Deltaprogramma IJsselmeergebied. Dat is de belangrijkste taak van Guido Vermeer, sinds 1 januari actief als gemeenteambassadeur. Guido Vermeer is een van de gemeenteambassadeurs voor de zes gebiedsgerichte programmas van het Deltaprogramma. Hij treedt op als verbindingsofficier tussen regionale overheden of projectorganisaties en individuele gemeenten. De gemeenteambassadeur levert zijn bijdrage onder meer door het organiseren van regionale bijeenkomsten voor gemeenten, het voeren van gesprekken met gemeenten, waterschap, provincie en RWS en het ondersteunen van gemeentebestuurders in de stuurgroep regionale projectgroepen deltagebieden. Vermeer richt zich in de eerste plaats op de circa 45 gemeenten die direct belang hebben bij het deltaprogramma IJsselmeergebied. Volgens de gemeenteambassadeur is betrokkenheid van deze gemeenten van essentieel belang. Vermeer: Het Deltaprogramma IJsselmeergebied richt zich niet alleen op zoekrichtingen in peilvariaties, maar ook op ruimtelijke en economische aspecten. De betrokkenheid van gemeenten is daarbij onontbeerlijk. Het komende jaar wil Vermeer ervoor zorgen dat de inhoud van het Deltaprogramma bij elke gemeente bekend is. De gemeente-ambassadeur streeft ernaar dat gemeenten zo goed mogelijk op de hoogte zijn van de achtergronden, de processen en de besluitvormingsagenda. Met zijn werk wil Vermeer gemeenten stimuleren om hun inbreng te leveren en mee te denken in kansen, bedreigingen en oplossingen - een omvangrijke, maar mooie uitdaging.

Informatie 0320 - 29 70 10 marianne.scheggetman@rws.nl Deltaprogramma IJsselmeergebied Zuiderwagenplein 2 Postbus 600 8200 AP Lelystad 0320-297010 www.delta-programma.nl