HÓA HỌC 11

Bài 28: BÀI THỰC HÀNH 3

PHÂN TÍCH ĐỊNH TÍNH NGUYÊN TỐ.

ĐIỀU CHẾ VÀ TÍNH CHẤT CỦA METAN

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

1. Kiến thức:

- Biết nguyên tắc phân tích định tính các hợp chất hữu cơ: xác định sự có
mặt của C, H trong hợp chất hữu cơ.

- Tính chất của hiđrocacbon: Điều chế và thu khí CH4; thử tính chất của
CH4; Phản ứng cháy, thử phản ứng với dung dịch Br2, dung dịch KMnO4.

2. Kĩ năng:

- Rèn luyện kĩ năng thực hành với các hợp chất hữu cơ.

- Tiếp tục rèn luyện các kĩ năng thực hành thí nghiệm với lượng nhỏ hoá
chất như nung nóng ống nghiệm chứa chất rắn, thử tính chất của khí…

II. CHUẨN BỊ:

1. Dụng cụ thí nghiệm:

- Ống nghiệm - Bộ giá thí nghiệm - Giá để ống

nghiệm

- Ống hút nhỏ giọt - Nút cao su - Ống dẫn chữ L (dài,
nhọn) - - Thìa lấy hoá chất - Đèn cồn

2. Hoá chất:

- Saccarozơ (đường kính) - CuO - CuSO4 khan

- CH3COONa khan - Vôi tôi xút (CaO+NaOH) - dd Thuốc

tím (KMnO4).

- Bông không thấm nước.

HÓA HỌC 11

3. Yêu cầu HS ôn tập những kiến thức có liên quan đến các thí nghiệm thực
hành: đại cương về hoá học hữu cơ, hiđrocacbon no.

III. PHƯƠNG PHÁP: Trực quan, đàm thoại, phát vấn.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:

1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, nắm tình hình lớp.

2. Học bài mới:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS

I. NỘI DUNG THÍ NGHIỆM VÀ CÁCH TIẾN HÀNH:

Hoạt động 1:

Thí nghiệm 1: Xác định định tính cacbon và hiđro

GV hướng dẫn các nhóm HS tiến hành HS tiến hành thí nghiệm theo các bước:
làm thí nghiệm như SGK trình bày.
- Trộn đều 0,2 g saccarozơ với 1-2 g CuO
sau đó cho hỗn hợp vào ống nghiệm khô.

- Cho thêm khoảng 1 g CuO phủ kín hỗn

hợp.

- Phần trên ống nghiệm được nhồi một nhúm

bông có rắc một ít bột CuSO4 khan.
GV hướng dẫn HS xem cách lắp dụng cụ
- Đun ống nghiệm có chứa hỗn hợp phản
theo hình 4.1 SGK tr 90.
ứng (lúc đầu đun nhẹ, sau đó đun tập trung
H o ãn hô ïp
vào phần có hỗn hợp phản ứng).
0 ,2 gC 1 2 H 22 O 11 B o ân g ta å
m bo ä
t
v aø1 - 2 g C u O C u SO 4 k ha n HS: Quan sát hiện tượng và ghi vào tờ tường
trình thực hành.

B an ña à u la ø
HS: Nhận xét hiện tượng
n ö ôùc v oâi
t r on g
- Bông trộn CuSO4 trở nên xanh.
X aù
c ñ òn h ñ òn h t ín h C , H t r on g sa cca r oz ô

- dd Ca(OH)2 vẫn đục.

GV hướng dẫn HS quan sát hiện tượng
HÓA HỌC 11

xảy ra trong ống nghiệm

GV yêu cầu đại diện từng nhóm nêu hiện

tượng thí nghiệm, viết PTHH và giải
thích.

-Các PTHH:
o
t
C12H22O11 + 2CuO   12CO2 + 11H2O
+24 Cu

CO2 + Ca(OH)2  CaCO3  + H2O

(trắng)

Hoạt động 2:

Thí nghiệm 2: Điều chế và thử tính chất của CH4

GV hướng dẫn các nhóm HS tiến hành HS tiến hành thí nghiệm theo các bước:
làm thí nghiệm như SGK trình bày.
- Cho vào ống nghiệm khô có nút và ống dẫn
khí khoảng 4 – 5 g hỗn hợp bột mịn đã được
trộn đều gồm CH3COONa và vôi tôi xút theo
tỉ lệ 1: 2 về khối lượng, tiến hành lắp dụng
như các hình vẽ. 5.2a, 5.2 b, 5.2c, 5.2d.

GV hướng dẫn HS xem cách lắp dụng cụ - Đun nóng phần đáy ống nghiệm bằng đèn
theo hình 5.2 SGK tr 114. cồn

HS: Quan sát hiện tượng và ghi vào tờ tường

trình thực hành.

HS: Nhận xét hiện tượng

- Có khí thoát ra.

- Đốt khí thoát ra ở đầu ống dẫn khí ngọn lửa

HÓA HỌC 11

4-5 g ho ã
n hôïp xanh và tỏa nhiệt mạnh.
C H 3 C OON a:
C aO, N aOH
t æleäk l 1 : 2 - Các PTHH:
CH4

CH3COONa + NaOH 0
CaO, t
  CH4 + Na2CO3
H 2O
CH4 + 2O2  CO2 + 2H2O H  0
Ñ ieà
u cheám etan tr ong phoø
n g thí nghieä
m

GV hướng dẫn HS quan sát hiện tượng

xảy ra. Yêu cầu đại diện từng nhóm nêu
hiện tượng thí nghiệm, viết PTHH và giải HS tiến hành thí nghiệm theo các bước:
thích.
- Dẫn dòng khí lần lượt vào các ống nghiệm
GV hướng dẫn HS tiếp tục làm thí đựng:
nghiệm thử tính chất của CH4.
+ dd Brôm

+ dd KMnO4.

HS: Quan sát hiện tượng và ghi vào tờ tường

trình thực hành.

HS: Nhận xét hiện tượng: không thấy hiện

tượng gì xảy ra.

GV lưu ý HS: Trong 2 thí nghiệm trên

khi dừng thí nghiệm phải tháo các ống
nghiệm cẩn thận, đúng thứ tự các thao
tác, tháo ống dẫn dd Ca(OH)2, dd Br2
trước sau đó mới tắt đèn cồn.

Hoạt động 3: Công việc sau buổi thực hành

GV nhận xét về buổi thực hành và hướng HS: Thu dọn vệ sinh phòng thí nghiệm cẩn
dẫn HS thu dọn hóa chất rửa ống nghiệm thận an toàn.
và dụng cụ thí nghiệm, vệ sinh phồng thí
HÓA HỌC 11

nghiệm. HS nộp bài tường trình thí nghiệm.

GV yêu cầu nộp tường trình thí nghiệm.

V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:

----------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------