Professional Documents
Culture Documents
Μετατοπίσεις Κρηπιδοτοίχων Βαρύτητας Λόγω Σεισμού
Μετατοπίσεις Κρηπιδοτοίχων Βαρύτητας Λόγω Σεισμού
TCG, I, No 3 57
Κ. ΜΕΜΟΣ Α. ΧΟΝΔΡΟΜΑΡΑΣ
Αναπλ. Καθηγητής Ε.Μ.Π. Πολ. Μηχανικός Ε.Μ.Π.
Περίληψη
Ο αντισεισμικός υπολογισμός λιμενικών κρηπιδοτοίχων έχει αυ- που αναπτύσσονται στις επιφάνειες επαφής τους με το έδα-
ξημένη σπουδαιότητα λόγω ενδεχόμενης απαίτησης για διατήρηση φος. Αποτελούν επομένως κατασκευές αντιστηρίξεως της
κάποιας λειτουργικότητας από τα εν λόγω έργα μετά από ισχυρό τεχνητής επιχώσεως και η έδρασή τους γίνεται συνήθως με
σεισμό. Η διερεύνηση της συμπεριφοράς έργου για σεισμικές δονή- τη μεσολάβηση εξυγιαντικής στρώσεως (λιθορριπής έδρα-
σεις πέραν της οριακής ισορροπίας περιλαμβάνει και εκτίμηση των σης) ύστερα από αφαίρεση και αντικατάσταση του σαθρού
παραμενουσών μετατοπίσεών του. Στο άρθρο εξετάζονται τρόποι υπεδάφους. Ο προς την ακτή χώρος προσχώνεται με γαιώδη
υπολογισμού των μετατοπίσεων σε κρηπιδοτοίχους βαρύτητας, που
υλικά, αφού προηγουμένως κατασκευασθεί ανακουφιστικό
συνιστούν τον πλέον συνήθη τύπο παρόμοιων έργων στον ελλαδικό
χώρο. Παρουσιάζονται τρεις απλές μέθοδοι υπολογισμού που αφο-
λιθόρριπτο πρίσμα στενής κοκκομετρικής διαβάθμισης και
ρούν μονολιθικές κατασκευές και που στηρίζονται στην ανάλυση του αυξημένης γωνίας διατμητικής αντοχής σε επαφή με τον
ολισθαίνοντος στερεού σε κεκλιμένο επίπεδο αλλά και σε στοιχεία κρηπιδότοιχο, ώστε να μειωθούν οι ωθήσεις των γαιών πίσω
πραγματικών περιστατικών. Παράλληλα, παρατίθενται αποτελέσμα- από τον τοίχο.
τα μεθόδου που βασίζεται σε αναλύσεις πλήρους δυναμικής ανάλυ- Η μέθοδος που χρησιμοποιείται ευρύτατα για τον αντι-
σης της κατασκευής και του περιβάλλοντος εδάφους. Προτείνεται σεισμικό υπολογισμό κρηπιδοτοίχων βαρύτητας είναι η
επέκταση των μεθόδων για σπονδυλωτές κατασκευές τεχνητών ογκο- αποκαλούμενη ψευδοστατική, κατά την οποία η σεισμική
λίθων. Γίνεται αξιολόγηση των παραπάνω τεσσάρων μεθόδων ως διέγερση λαμβάνεται υπόψη με τη μορφή πρόσθετων
προς μετρηθείσες παραμένουσες μετατοπίσεις και προκύπτει πως η
οριζόντιων και κατακόρυφων δυνάμεων που ενεργούν στις
τελευταία είναι πλέον αξιόπιστη ιδίως για εδάφη μέτριας ποιότητας.
δονούμενες μάζες. Η ψευδοστατική μέθοδος δίνει χρήσιμες
πληροφορίες για τα σεισμικά φορτία που δρουν επί των
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ κατασκευών αυτών χωρίς όμως να δίνει τη δυνατότητα
άμεσου υπολογισμού των μετατοπίσεων που προκαλούνται
λόγω του σεισμού. Έτσι, η διερεύνηση της μετασεισμικής
Ο αντισεισμικός σχεδιασμός των λιμενικών έργων και λειτουργικότητας των κρηπιδοτοίχων γίνεται με εφαρμογή
ιδιαίτερα των κρηπιδοτοίχων παίζει ιδιαίτερα σημαντικό άλλων μεθόδων.
ρόλο, καθώς σε πολλές περιπτώσεις ισχυρών σεισμών η επι- Αντικείμενο της παρούσης εργασίας είναι η εκτίμηση
κοινωνία της περιοχής που επλήγη για την παροχή άμεσης των παραμενουσών οριζόντιων μετατοπίσεων των κρηπιδο-
βοήθειας και τη μετέπειτα αναδιοργάνωσή της εξασφαλίζε- τοίχων βαρύτητας, περιλαμβανομένων των κρηπιδοτοίχων
ται αποκλειστικά ή σε μεγάλο βαθμό μέσω της θαλασσίας από επάλληλους τεχνητούς ογκολίθους. Επιπρόσθετα, πραγ-
οδού. Επιπλέον, τα έργα αυτά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα ματοποιείται παραμετρική ανάλυση, ώστε να διαπιστωθεί
με τη διακίνηση εμπορευμάτων και πιθανή αστοχία τους πώς επηρεάζεται η εκτίμηση των μετατοπίσεων ανάλογα με
συνεπάγεται πλήγμα για την τοπική οικονομία, που οι δι- τη μέθοδο υπολογισμού που εφαρμόζεται και σε συνάρτη-
αστάσεις του μπορεί να ξεπεράσουν κατά πολύ τις δαπάνες ση με τις συνιστώσες του προβλήματος. Τέλος, οι μέθοδοι
επισκευής ή επανακατασκευής των κρηπιδοτοίχων. υπολογισμού των μετατοπίσεων και τα αποτελέσματα της
Όλο και πιο συχνά γίνεται χρήση εκείνων των μεθόδων ανάλυσης αξιολογούνται με βάση πραγματικά περιστατικά.
σχεδιασμού στις οποίες ο υπολογισμός των αναμενόμενων
παραμενουσών μετατοπίσεων λαμβάνει προέχουσα θέση 2. ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ
λόγω της καθοριστικής του σημασίας κατά την εκτίμηση
της λειτουργικότητας του έργου σε κατάσταση μερικής
αστοχίας του, που χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη των αy = η κρίσιμη επιτάχυνση για έναρξη ολίσθη-
μετατοπίσεων αυτών. Ανάλογα με το είδος του κρηπιδο- σης.
τοίχου και της λειτουργίας που εξυπηρετεί μπορεί να PAE = η συνολική ενεργητική ώθηση των γαιών
είναι αποδεκτές και αντίστοιχες μετατοπίσεις μικρές ή που επενεργεί στον τοίχο.
μεγαλύτερες. Οι κρηπιδότοιχοι βαρύτητας αντιδρούν στα φb = γωνία τριβής σκυροδέματος – λιθορριπής
εξωτερικά φορτία με το βάρος τους και τις δυνάμεις τριβής έδρασης.
Υποβλήθηκε: 7.8.2002 Έγινε δεκτή: 11.10.2002
58 Τεχν. Χρον. Επιστ. Έκδ. ΤΕΕ, Ι, τεύχ. 3 2002, Tech. Chron. Sci. J. TCG, I, No 3
φ = γωνία διατμητικής αντοχής (εσωτερικής ναν περιβάλλουσες εκτίμησης ανωτάτων ορίων μονίμων
τριβής) αντιστηριζόμενου υλικού. ολισθήσεων.
δ = γωνία τριβής εσωτερικής παρειάς τοίχου Η εφαρμογή της μεθόδου απαιτεί την εκτίμηση της κρί-
– αντιστηριζόμενου εδάφους. σιμης επιτάχυνσης, Αy (yield acceleration), για την έναρξη
W�b = = ����� το������
βάρος του ογκολίθου (ανά
�������µ���� μέτρο μή-
���������� ολισθήσεως του κρηπιδοτοίχου.
����µ��� ���������� �=�g, ��� Μόλις η οριζόντια σεισμική
�����������µ���� µ����
κους). �������. επιτάχυνση
����� ��� µ�Α=αg, της αντιστηριζόμενης
� ��������� μάζας γίνει�yίση
��� �����µ� ���������� =�ygμε,
�P�bwd == = ����� ����� η����µ������
συνισταμένη
������ �������
�������µ���� (����������
υδροδυναμική ������)
ώθηση
���������� ��� �����������
ξεπεράσει
����µ��� ���=�g,
την κρίσιμη
���������� ����������
επιτάχυνση Αy=α��������� ������
g , που αντιστοι-
��� �����������µ����
y µ����
λόγω σεισμού. �����������µ����
�������. ������. ����������
χεί σε���
����� ���
συντελεστή µ� �� µ�����,
ασφαλείας
µ� � ��������� ���� ����µ�
έναντι ολισθήσεως
��� �����µ� ����������
���������� ίσο �y=� μεg���
τη
y ,
�W� == = �����
���������µ������
το������ ����������
πραγματικό �������
βάρος(����������
������� του ������
ογκολίθου (ανά
������) ������
μονάδα,
��� µ� ������� ����������
τότε έχουμε��διολίσθηση
����������� ���������� ���
του τοίχου µ� � =�
με σταθερή
��������� g.
y επι-
y ������ �
μέτρο μήκους). �����������µ���� �������.
�����������µ���� ������. ����������
τάχυνση ίση���
���������� ����
με Α �����������
µ�y=α
��yg. µ����
Η διολίσθηση
µ�����, � ����µ��� ����������
αυτή����������
���� ����µ� συνεχίζεται��� μέ-
�WW == = ����� �� �����
το ��� ���������
βάρος
������ (����������
του ογκολίθου
���������� µ����
πουµ�����).
βρίσκεται
������ � ��
χρι
������ �������
η σεισμική ����, �������
επιτάχυνση
µ� ������� �� ���
�������
Α να αλλάξει
���������� µ� ������µ�
φορά, �συνήθως ���
σε
1 y=�yg. �
P = � �������µ���
υπό άνωση.�����������µ���� �������.
wd ��������µ��� ����� ���� ������ ��� 1/10
χρονικό διάστημα
���������� ��� �������������.
της τάξεως µ����
���� ����������� του 1/10 του δευτερολέπτου.
� ����µ��� ����������
WW2 = = ������µ��. �����το���
βάρος του τμήματος
��������� του ογκολίθου
(��� µ���� µ�����). που � �� ��� ���απλή
Για�������
την ���� ���������
περίπτωση
����, ������� µ����������
μονολιθικού τοίχου
�� ������� ������
και τη���
������µ� ��
στιγ-
���
W == πάνω
Pβρίσκεται ��� �������µ���
����µ����� �����
από τη στάθμη ��� ���������
ύδατος.
��������µ��� (��� ����
����� µ���� ����µ�
μή που���
������ ��� �=�
α=α1/10 , �������
, ισχύουν �� ��������� ����������
οι εξισώσεις ισορροπίας (σχήμα 1):
��� �������������.
y (���µ�
wd
Wεπ µ�����).
= ����µ��.το βάρος της υπερκείμενης του ογκολίθου 1):��� ��� y���� ��������� µ���������� ������ ��� ��
W1 == ��������µ����� ����� ����������������� ��� ��������� ��� T � � (W � W ) � PAE cos� � Pwd (3.1)
Wεπίχωσης. ��� ��������� (��� µ���� ����µ� y��� �=�y��, ������� �� ��������� ���������� (���µ� (3.1)
�����.
Αmax = µ�����).αmaxg = η μέγιστη (οριζόντια) εδαφική επι- 1):
N � W1 � W2 � W�� � PAEsin� (3.2)
W W2 == ���� ����� ����� ��� ���������
��� �µ�µ���� ������ ���������
��������� ������ T � � y (W � W ) � PAE cos� � Pwd (3.1)
τάχυνση.
1
N � W1 � W2 �� � W�� � PAEsin�
��������� ���� ��� �� ����µ� ������.
vmax = �����.η μέγιστη (οριζόντια) εδαφική ταχύτητα. (3.2)
W�� == ���� ����� ����� ������ �������µ���� ��� ��������� N ��µ��
Wαcr2 αy/αmax �µ�µ���� ��� ��������� ���
= ��������. W1 � W �� �bP,AE
T 2��NWtan� �����
sin� ������ �����: (3.2)
d, s, d/H= ��������� ���� ��� ������.
�� ����µ�υποχώρηση,
�max g η =μόνιμη
= ���max����� μετατόπιση,
� µ������ (���������) αδιά-
������� Όμως, οπότε γενικά είναι:
W = ��� �������µ���� ��� ��������� � �TV�tan b � b�cos
N �tan� � � tan � � � PAE � Pwd �
� b sin�����:
στατη μετατόπιση.
��
����������. A�µ��
y ��
, ����� ������
� g (3.3)
a,maxb = = ��������. αριθμητικές σταθερές. �� V tan � � �cos � � W
� tan � b sin � � � PAE � Pwd ��
�Fvmax = ��maxµ������
g = (���������)
� µ������������� ��������.
(���������) ������� A y �� �
� b
� � sin � � � P � Pwd � � g
�scr=αy/α=h = ����������.
�y/�maxσυντελεστής ασφάλειας. � V tan � � cos � � tan
� g� (3.3)
b
A����:
y ��� V � �� � W b ��� AE����µ���
������µ� ���
Νeq(SPT)=
vd, s, =d/H=� διορθωμένος
µ���µ�
� µ������
αριθμός
µ���������,
(���������)
κρούσεων���������
���������,
������� ��������.
Ν δοκι- �� �W � (3.3)
max
μής SPT. µ���������. ������������ ���� ��������� ��� ������,
�cr = �y/�max � �� ������µ� ��� ����µ������
����:
όπου:
����: �V�
W �
V� ��
��� το ������µ�
��άθροισμα
������µ� των��� ���
δυνάμεων που�����
����µ���
��� ����µ���
������
συνεισφέ-
���
d,a, s,b d/H=�
= ����µ������ ��������. ���������, ���������
µ���µ� µ���������, ����: ��V �µ�µ����
������µ�
���
������������ ����������,
����
����µ���
��������� ���
���
������,
F =� /� = ρουν στην ευστάθεια του τοίχου,
������������ ��������
��������� ��� ���
������,
3. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
s y h µ���������. ���������.
����������� ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΩΝ P �W
������������
= � ������µ�
�������µ���
���������
��������µ��� �����
������,
����
� (SPT)=
a, b = ����µ������
eq ������µ���� ����µ�� �������� � ����µ��
��������. � Wwd� ��
� W ���� το ������µ�
��άθροισμα���
������µ� ���
των
��� ����µ������
πραγματικών
����µ������ �����
����µ������ �����
βαρών των���
���
����� ���
SPT. ����µ��.
�µ�µ����
�µ�µ����
τμημάτων της κατασκευής, ��� ��� ����������,
����������,
F =� /� = ����������� ���������. �µ�µ���� ��� ����������,
s y h
�eq(SPT)= ������µ���� ����µ�� �������� � ����µ�� PwdPwd
= =� �������µ���
η συνισταμένη ��������µ��� �����ώθηση
υδροδυναμική ����
3.1. Γενικά
3. ����������� ������������ λόγω σεισμού. ����µ��. W
SPT. ��.
3.1. ������ W2
Όπως αναφέρθηκε ήδη,������������
3. ����������� η σεισμική ανάλυση ενός κρηπι- W��. PAEsin
���� με����������
δοτοίχου τη χρήση μεθόδων ���, �που����µ���
μπορούν �������
να εκτιμήσουν���� �
3.1. ������
������������� µ� �� ����� µ������ ��� µ������ �� W2 � P cos�
τις παραμένουσες μετατοπίσεις, παρέχει αρκετά σημαντικές �hW W AE
����µ�����
���� ����������
πληροφορίες ��� ����µ�������
���, � ����µ���
για τη λειτουργικότητα µ�����������,
του έργου������� �������
μετά τη����
σει-
Pwd PAEsin
������ ��µ������� ����������� ��� ����� ��������������� �
������������� µ� �� ����� µ������
σμική δόνηση. Πρέπει να σημειωθεί όμως πως αρκετές από µ������ �� W � P cos�
�hW W1
��� ����� µ���
����µ����� ��� ������µ�������
����µ��� ������. ������ �� ��µ������
µ�����������, ������� Pwd
AE
μέγιστη (οριζόντια) εδαφική ταχύτητα vmax, όπως αυτές προ- Elms συνίσταται σε μια λογική και απλή προσέγγιση του
κύπτουν από ιστορικά στοιχεία ή ισχύοντες κανονισμούς. προβλήματος. Ο απλοποιητικός χαρακτήρας της μεθόδου
Τότε η μόνιμη μετατόπιση, dperm, μπορεί να εκτιμηθεί από εντοπίζεται στην παράβλεψη παραμέτρων συνυφασμένων
την απλή έκφραση που πρότειναν οι Richards και Elms: με τη συμπεριφορά της κατασκευής σε περίπτωση σεισμικής
2
v max 3
� Amax διέγερσης. Για παράδειγμα, αγνοείται η δυναμική απόκριση
d perm � 0,087 του συστήματος τοίχου–αντιστηριζόμενου εδαφικού υλικού,
Ay4
, (3.4) η δυνατότητα περιστροφής του έργου, η κατακόρυφη συ-
ή ισοδύναμα: νιστώσα της εδαφικής επιτάχυνσης κ.λπ. Κάθε μία από τις
�4
παραμέτρους αυτές επιδρά διαφορετικά στην τελική μετατό-
v2 � � y � v2 πιση. Έτσι, όπως προκύπτει από ανάλυση με χρήση πεπερα-
d perm � 0,087 max �� �� � 0,087 max � �cr �4
Amax � � max � Amax σμένων στοιχείων (Nadim, [5]), η επίδραση της δυναμικής
(3.5) καταπόνησης της επίχωσης στις μετατοπίσεις του τοίχου
είναι έντονη ιδιαίτερα όταν η περίοδος της δόνησης πλησιά-
όπου τέθηκε αcr = Ay/Amax. ζει την ιδιοπερίοδο της επίχωσης με συνέπεια τη σημαντική
αύξηση των παραμενουσών μετατοπίσεων στην κατασκευή,
Σημειώνεται πως οι παραπάνω εκφράσεις ισχύουν για: πράγμα που αδυνατεί να προβλέψει η ανάλυση σύμφωνα με
το μοντέλο των Richards–Elms. Το ίδιο συμβαίνει όταν η
� cr � 0,3
(3.6) ανάλυση αποδέχεται ταυτόχρονη ολίσθηση και περιστροφή
του τοίχου καθώς ο μηχανισμός περιστροφής αυξάνει γενικά
3.3. Επέκταση μεθόδου σε κρηπιδότοιχο από τις μετατοπίσεις [6], [7], αλλά και στην περίπτωση που λαμ-
επάλληλους ογκολίθους βάνεται υπόψη η κατακόρυφη συνιστώσα της επιτάχυνσης
η οποία τουλάχιστον για τις περιπτώσεις όπου Αmax>0,5g
και αcr>0,4, παράγει ελαφρώς αυξημένες μετατοπίσεις [8].
Στην περίπτωση που ο κρηπιδότοιχος αποτελείται από Αντίθετα, όταν η ανάλυση γίνει θεωρώντας ανεξάρτητες
επάλληλους ογκολίθους η διαδικασία υπολογισμού των κινήσεις τοίχου και ολισθαίνοντος εδαφικού πρίσματος, οι
παραμενουσών μετατοπίσεων επαναλαμβάνεται για κάθε προκύπτουσες μετατοπίσεις είναι μικρότερες σε σύγκριση
διεπιφάνεια ογκολίθων, ξεκινώντας από την πλησιέστερη με αυτές που δίνει η θεώρηση ενιαίας κίνησης (Zarrabi-
στην ελεύθερη επιφάνεια [4]. Λαμβάνεται υπόψη ότι σε Kashani, [9]).
κάθε επιφάνεια επαφής των ογκολίθων είναι δυνατό να συμ- Οι Whitman και Liao [8] λαμβάνοντας υπόψη τη συμ-
βεί επιπρόσθετη διολίσθηση. Έτσι, δεν απαιτείται απλώς ο μετοχή και την επίδραση των παραπάνω συνιστωσών του
υπολογισμός της συνολικής ώθησης PAE που ασκείται στην προβλήματος και χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα ανα-
εσωτερική παρειά του τοίχου, αλλά για κάθε διεπιφάνεια λύσεων σύμφωνα με τη θεωρία του ολισθαίνοντος πρίσμα-
i ογκολίθων, σε βάθος zi από την επιφάνεια θεωρείται το τος 14 περιπτώσεων σεισμικής διέγερσης, κατέληξαν στο
υπερκείμενο τμήμα του τοίχου ως ενιαία μάζα και έτσι συμπέρασμα πως οι μέσες τιμές των παραμενουσών μετατο-
υπολογίζεται η δύναμη PAEi, έστω κατά Mononobe-Okabe. πίσεων ακολουθούν λογαριθμοκανονική κατανομή με μέση
Η PAEi εφαρμόζεται επομένως σε απόσταση ~ 0,45zi από τη τιμή που δίνεται από τη σχέση:
θεωρούμενη διεπιφάνεια. 37v 2max
Στη συνέχεια υπολογίζεται η κρίσιμη σεισμική επιτάχυν- d perm � � exp �� 9,4� cr �
A max
ση Αyi του θεωρούμενου κάθε φορά συστήματος ογκολίθων (3.9)
όπως προηγουμένως, καθώς και η αντίστοιχη μετατόπιση: Η παραπάνω έκφραση αποτέλεσε τη βάση στατιστικής
v 2 � A3 ανάλυσης των πηγών αβεβαιότητας (εδαφικά χαρακτηρι-
d i � 0,087 max 4 max στικά, ποικιλία σεισμικών κραδασμών), που οδήγησε στην
Ayi
(3.7) ακόλουθη εναλλακτική πρόταση πρόβλεψης των οριζοντίων
Εφόσον υπολογισθούν οι μετατοπίσεις di για κάθε διε- μετατοπίσεων, για επίπεδο εμπιστοσύνης 95% [10]:
πιφάνεια ογκολίθων αλλά και στην επιφάνεια έδρασης, η
συνολική παραμένουσα μετατόπιση στην κορυφή του κρη- 1 � dA max �
� cr � 0,66 � ln� �
πιδοτοίχου προκύπτει ως το άθροισμα όλων των επιμέρους 9,4 �� v 2max ��
μετατοπίσεων di: (3.10)
n Στο σχήμα 2, παρουσιάζονται οι αριθμητικές προβλέψεις
dperm � � di της παραμένουσας μετατόπισης, σύμφωνα με τις προτάσεις
j�1
(3.8) των Richards–Elms και Whitman-Liao κανονικοποιημένες
για μέγιστη ταχύτητα vmax=76cm/s και Αmax=0,5g σε σύγκρι-
3.4. Μέθοδος Whitman–Liao ση με τα αποτελέσματα των Franklin και Chang για τα οποία
έγινε λόγος στην αρχή της § 3.2.
τίας του σεισμικού κραδασμού, όπως π.χ. στην περίπτωση Ο υπολογισμός της οριζόντιας μετατόπισης στην κορυφή
κρηπιδοτοίχων από κιβώτια στο λιμάνι του Kobe Ιαπωνίας του μονολιθικού κρηπιδοτοίχου που υπόκειται σε σεισμική
ύστερα από το σεισμό Hyogo-Ken Nanbu το 1995. Έτσι, η διέγερση, γίνεται κατά την απλοποιημένη δυναμική ανά-
εν λόγω μέθοδος χρησιμοποιείται στη συνέχεια για τη δι- λυση με βάση παραμετρικά διαγράμματα. Τα διαγράμματα
ερεύνηση της επίδρασης των διαφόρων παραμέτρων στην αυτά (σχήμα 4) προέκυψαν από τη συσχέτιση των παραμέ-
αστοχία του τοίχου. τρων που αναφέρθηκαν με την προκύπτουσα παραμένουσα
Οι παράμετροι που διαπιστώθηκε ότι επηρεάζουν άμεσα παραμόρφωση από την εφαρμογή της ανάλυσης πεπερασμέ-
την παραμένουσα παραμόρφωση περιλαμβάνουν: νων στοιχείων με χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή.
1. Τις γεωμετρικές διαστάσεις του κρηπιδοτοίχου (πλάτος Από το σχήμα 4α για μια δεδομένη τιμή σεισμικής επι-
W και ύψος H), όπως συμβαίνει άλλωστε και με τις άλλες τάχυνσης και αριθμού Νeq (SPT) προκύπτει ο λόγος d/H, ο
απλές μεθόδους πρόβλεψης των μονίμων μετατοπίσεων, οποίος διορθώνεται ανάλογα με το πάχος D1 της εδαφικής
που αναφέρθηκαν παραπάνω (§3). απόθεσης σύμφωνα με το σχήμα 4β. Τέλος, από το σχήμα
2. Την αντοχή του εδάφους κάτω και πίσω από τον κρηπιδό- 4γ λαμβάνεται υπόψη η επίδραση του λόγου πλάτους/ύψους
τοιχο, η οποία αντιπροσωπεύεται με τον αριθμό πτώσεων (W/H) της κατασκευής.
Ν, όπως αυτός προκύπτει έπειτα από την εκτέλεση δοκι-
μών SPT. 4.3. Συμπέρασματα ως προς τη σημαντικότητα των
3. Το πάχος της εδαφικής απόθεσης, που ενδεχομένως μεσο- παραμέτρων �� ���� �� ��µ���������� ���
������� �, ���� ����� ��������� ������ ��� ��� 4.3. ��µ�����µ���
λαβεί μέχρι το στιφρό έδαφος, πάνω στην οποία θεμελιώ-
�������� ����µ�� SPT. ����µ�����
νεται ο τοίχος.
3. �� ����� ��� �������� ��������, ��� ������µ����
4.µ��������
Το μέγεθοςµ����
της σεισμικής
�� ������έντασης,
������, αντιπροσωπευόμενο
���� ���� ����� Όπως���������
���� προκύπτει από
���τα��
παρακάτω
��������διαγράμματα, η παρά-
������µµ���, �
από την εδαφική επιτάχυνση.
��µ��������� � ������. μετρος που επηρεάζει καταλυτικά τη σεισμική
����µ����� ��� ��������� ���������� �� ����µ��� συμπεριφορά
4. ��Για την απλούστευση
µ������ ��� ����µ����της�������,
ανάλυσης γίνονται επιπλέον
�������������µ��� ενός κρηπιδοτοίχου
��µ�������� ���� υπό συγκεκριμένο���
������������� επίπεδο σεισμικής
��������µ���
και
���οι���
ακόλουθες
�������παραδοχές:
����������. διέγερσης����µ����
������� ως προς την οριζόντια��παραμένουσα
��������� ���� ��� μετατόπιση
���������
• ���
Οι γεωτεχνικές συνθήκες
��� ����������� ��� πίσω και κάτω
�������� από ��������
�������� τον τοίχο είναι η αντοχή µ���������
����µ������ του υλικού επίχωσης
����� � και κυρίως���
������ του εδάφους
������
���θεωρούνται
�� ��������� ιδανικές (έδαφος ομογενές, ισότροπο). Η κα-
���������: υπό την κατασκευή.
�������� ��� ������ Η���αντοχή αυτή���
������� αντιπροσωπεύεται
��� ���������.από�
� ��τάταξη του εδαφικού
����������� �������� υλικού
����ως���
προς����
την κατηγορία στην
��� ��� ����� τον αριθμό
������ ���� Ν .
����������������
SPT ��� ��� ����µ� �SPT.
οποία ανήκει��������
���������� γίνεται με επιτόπου
(������ δοκιμές SPT.
�µ������, ��������). �
• ��������
Οι παράμετροι του μαθηματικού
��� �������� ������ ��ομοιώματος που χρησι-
���� ��� ���������
μοποιήθηκε
���� για την
����� ������ πραγματοποιήση
������� µ� �������� της δυναμικής
����µ�� SPT. ανά-
� �� ����µ�����
λυσης προέκυψαν��� µ���µ������
ως απόρροια �µ���µ����
του αριθμού NSPT. ���
�����µ��������� ��� ��� ����µ���������
• Λαμβάνεται η μέγιστη επιτάχυνση που σημειώνεται ��� ����µ����
κατά
�������� ��������� �� �������� ��� ����µ��
τη σεισμική διέγερση στο επίπεδο έδρασης της κατασκευ- NSPT.
� ��µ�������
ής. � µ������ ���������� ��� ��µ�������� ����
��� ����µ��� ��������
• Το ύψος της επίχωσης ��� �������
θεωρείται ������� ίσο���
χάριν απλότητας με
����������.
το ύψος του τοίχου (D2 = H).
� ��Το ���� ��� ��������
εδαφικό υλικό της��������� ����� ���������
στρώσης πάχους D1 κάτω από��� µ�
τον
�� ���� ��� ������ ( D � H ).
τοίχο, εφόσον υφίσταται τέτοια στρώση, θεωρείται ίδιο με
2
�� �������
αυτό �����καθώς
της επίχωσης ��� ������� ������από
έχει προέλθει D1 αντικατάσταση
���� ��� ��� (�))
�����, ������ ��������� ������
του προϋπάρχοντος σαθρού υπεδάφους. ������, ��������� ���� µ�
����H���τυπική
�������� ����� ���� �������� ��� �������������
διατομή του κρηπιδοτοίχου που εξετάζεται
��� �������������
φαίνεται στο σχήμα������
3: ���������.
H ������ �����µ� ��� ������������� ��� ����������
�������� ��� ���µ� 3:
W
�������
H Caisson �����- D2
����
���������
D1
(�)
���µ� 3: ������ �����µ� ������������� ��������� ���
Σχήμα 3: Τυπική διατομή κρηπιδοτοίχου βαρύτητας που χρησιμοποι-
�����µ��������� ��� ����µ������ µ�����.
είται για παραμετρική μελέτη.
Figure 3: Typical quaywall cross-seciton for the parametric
Figure 3: Typical quaywall cross-seciton for the parametric
analysis.
analysis.
� ��������µ�� ��� ���������� µ���������� ����
������ ��� µ���������� ������������� ��� ��������� ��
����µ��� ��������, ������� ���� ��� ��������µ���
����µ��� ������� µ� ���� ����µ������ ������µµ���. ��
������µµ��� ���� (���µ� 4) ��������� ��� �� ���������
��� ����µ����� ��� ����������� µ� ��� �����������
����µ������ ����µ������ ��� ��� ����µ��� ���
�������� �������µ���� ��������� µ� �����
62 Τεχν. Χρον. Επιστ. Έκδ. ΤΕΕ, Ι, τεύχ. 3 2002, Tech. Chron. Sci. J. TCG, I, No 3
��������
��� ���48
(�) Iai et al.
Uwabe
Liao της τάξεως του 0,4g. Αντίθετα, οι προβλέψεις των άλλων
μεθόδων δίνουν μεγαλύτερες μετατοπίσεις όσο αυξάνει η
��������
��� µ� ��� 100 Uwabe
���� ���� µ� 100 επιτάχυνση.
�� ������. Richards
● Οι μέθοδοι Richards–Elms και Whitman–Liao, παρου-
d (cm)
��� ������.
����������, -Elms
Richards
d (cm)
����
�=1.7tn/m3
����, -3.20
3.00
��� 3.40
3.90 �=2.05tn/m3
-6.20
4.80
-8.00
5.80
-9.80
���
5.70 Σχήμα 7: Τυπική διατομή κρηπιδοτοίχου λιμένα Kobe [15] .
����
-11.60 5.60 Figure 7:Typical cross-section of a Kobe quay wall [15].
��� Αξίζει να σημειωθεί πως αυτή η περίπτωση κρηπι-
�µ� -14.40
δώματος είναι η μοναδική από όσες εξετάσθηκαν που η
� ��
κατασκευή εδράζεται επί χαλαρού εδαφικού σχηματισμού,
µ���
Σχήμα
���µ� 6 : 6�����µ�
: Διατομή κρηπιδοτοίχου
������������� λιμένα
��µ��� Καλαμάτας.
����µ����. γεγονός ιδιαίτερα επιβαρυντικό για την κατασκευή. Αυτή
����
Figure
Figure 6: Cross-section
6: Cross-section of Kalamata
of Kalamata quaywall.
quaywall. ήταν και η κύρια αιτία για τις τόσο μεγάλες μετατοπίσεις
µ���
��� που σημειώθηκαν (4,2m – 5,2m).
Η απλοποιημένη δυναμική μέθοδος, με την προσαρμο-
γή που γίνεται για σπονδυλωτή κατασκευή, δίνει μεν μια
συντηρητική εκτίμηση που όμως δεν απέχει πολύ από την
πραγματικότητα. Τέλος, η πρόβλεψη των Richards–Elms
είναι μεν της ίδιας τάξης μεγέθους και δεν απέχει πολύ από
την πραγματικότητα, όμως είναι εις βάρος της ασφάλειας.
66 Τεχν. Χρον. Επιστ. Έκδ. ΤΕΕ, Ι, τεύχ. 3 2002, Tech. Chron. Sci. J. TCG, I, No 3
Πίνακας 5: Στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό των καταγράφηκε ήταν Αmax=0,47g και η ταχύτητα vmax=63cm/s,
μετατοπίσεων στον κρηπιδότοιχο του λιμένα του Kobe. ενώ η μέγιστη τιμή της οριζόντιας μετατόπισης μετρήθηκε
Table 5: Data for the prediction of displacements in a Kobe quay ίση με 75cm. Τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται για τον
wall.
υπολογισμό των μετατοπίσεων παρουσιάζονται στον πίνακα
������������� Kobe 7 και οι μετατοπίσεις, όπως εκτιμώνται από κάθε μία από τις
����, H(m) 18,50 μεθόδους που εξετάζονται και για τις συνθήκες που αναφέρ-
������, W(m) 11,60 θηκαν, φαίνονται στον πίνακα 8 σε σύγκριση με τα πραγμα-
W/H 0,63 τικά αποτελέσματα. Σημειώνεται πως η αντιπροσωπευτική
����� ����� (m) 14,50 τιμή φeq του ενεργού πρίσματος προέκυψε ίση με φeq≅34,5o,
Neq(SPT)* ~10 για γωνία τριβής του ανακουφιστικού πρίσματος φeq≅38o.
�(°) ~32
* πηγή: Iai et al. [12].
���������� d(cm)
����µ�����
Whitman-
Richards-
�cr= Fs=
Iai et al.
Uwabe
Elms
Liao
Whitman-
Richards-
�cr= Fs=
Iai et al.
Liao
εδραζόνταν σε βάθος 9m υπό τη στάθμη της θάλασσας πάνω �y* �y/�max �y/�h
σε σκληρό έδαφος με Neq (SPT)=30~50. Η επίχωση ήταν
από χαλαρό υλικό με αριθμό Neq (SPT) που κυμαινόνταν από
0,259 0,551 0,918 70 8 9 33 ~50-55
5 έως 10 (φ≅29ο–32ο) και υπέστη ρευστοποίηση λόγω του
σεισμικού κραδασμού. Η μέγιστη εδαφική επιτάχυνση που * η τιμή αy υπολογίζεται κατά τα γνωστά.
Τεχν. Χρον. Επιστ. Έκδ. ΤΕΕ, Ι, τεύχ. 3 2002, Tech. Chron. Sci. J. TCG, I, No 3 67
Στην περίπτωση αυτή ο κρηπιδότοιχος βαρύτητας (τύ- Σχήμα 9: Τυπική διατομή κρηπιδοτοίχου ανατολικού προβλήτα
που caisson και πάλι) που υπέστη μετατοπίσεις (σχήμα 9), λιμένα Kushiro [16].
εδράζονταν σε βάθος 8,5m υπό τη στάθμη της θάλασσας Figure 9:Typical cross-section of a Kushiro quay wall (east pier)
πάνω σε σκληρό υπέδαφος με NSPT=30~50. Η επίχωση [16].
ήταν από χαλαρό υλικό με αριθμό Neq (SPT)≅8 (φ≅30ο). Η
Πίνακας 9: Στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό
μέγιστη επιτάχυνση που καταγράφηκε στην επιφάνεια του
των μετατοπίσεων στον κρηπιδότοιχο του λιμένα Kushiro
εδάφους ήταν Αmax=0,47g και η ταχύτητα vmax=63cm/s, ενώ (ανατολικός προβλήτας).
η μέγιστη τιμή της οριζόντιας μετατόπισης μετρήθηκε ίση Table 9: Data for the prediction of displacements in a Kushiro quay
με 1,9m. Τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται για τον υπολο- wall (east pier).
γισμό των μετατοπίσεων παρουσιάζονται στον πίνακα 9 και ������������� Kushiro 2
οι μετατοπίσεις, όπως εκτιμώνται από τις υπό εξέταση μεθό- ����, H(m) 11,00
δους και για τις συνθήκες που αναφέρθηκαν, φαίνονται στον ������, W(m) 5,80
πίνακα 10 σε σύγκριση με τα πραγματικά αποτελέσματα. W/H 0,53
Σημειώνεται πως η αντιπροσωπευτική τιμή φeq του ενεργού ����� ����� (m) 8,50
πρίσματος προέκυψε ίση με φeq≅34,9o (για γωνία τριβής του Neq(SPT)* ~8
ανακουφιστικού πρίσματος φeq≅38o). Παρατηρούμε ότι και �(°) ~30
σε αυτή την περίπτωση η πιο κοντινή στην πραγματικότητα
εκτίμηση (dmax=190cm) προέρχεται από τη μέθοδο της απλο- * πηγή: Iai et al. [15].
ποιημένης δυναμικής ανάλυσης (d=140cm), ενώ η πρόβλε-
ψη Whitman–Liao είναι επίσης ικανοποιητική καθόσον Πίνακας 10: Πραγματικές και εκτιμώμενες μετατοπίσεις από κάθε
μέθοδο (αh=0,28).
προβλέπει την ίδια τάξη μεγέθους με τις πραγματικές μετα-
Table 10: Measured and predicted displacements by each method
τοπίσεις. Η εν λόγω προσέγγιση ενισχύεται και από την αδυ- (αh=0,28).
ναμία των άλλων μεθόδων και ιδιαίτερα των Richards-Elms
(~0,39m) να προβλέψουν με αρκετή προσέγγιση το μέγεθος
της μετατόπισης. Σημειώνεται πως οι μεγαλύτερες μετατοπί- ���������� d(cm)
σεις που παρατηρήθηκαν σε αυτά τα κρηπιδώματα (190cm)
����µ�����
Whitman-
Richards-
�cr= Fs=
Iai et al.
Liao
Extended Summary
C. MEMOS A. CHONDROMARAS
Assoc. Professor NTUA Civil Eng. NTUA
Several factors that influence the value of the remaining As it can be seen from the previous diagrams the main
displacements, such as soil characteristics, nature of seismic parameter that influences mostly the seismic behaviour
shaking, etc, are analyzed in a statistical manner in this of the caisson quaywall is the quality of the surrounding
method. The results show that the mean values of the soil and in particular of the foundation layer. Following in
remaining displacement follow a lognormal distribution and importance are the width of the same layer and the aspect
that for a 95% confidence level the following expression is ratio W/H of the caisson.
valid:
3.4 Extension of the method
1 � dA max � are finally added to give the total remaining displacement
� cr � 0,66 � �n � �
(2.3) of the wall.
9,4 �� Vmax
2 �
� (2.3) AsApplication
with the case of the
of this simplified
procedure method
to the predicting
damaged Kalamata
Infigure
In figure 22 the
the above
above relation
relation is compared with the result the quay
remaining
wall displacement
after the quake of aofcaisson quaywall
1986 gave goodthat was
agreement
of Richards - Elms for for V
Vmax and max =0.5g. The
max =76 cm/s and Amax
extended to apply
with real-life also to walls of blockwork (§ 2.3), the
measurements.
corresponding results by Franklin and Chang [3] are also simplified dynamic analysis can be similarly extended to
included. 4. displacements
predict PARAMETRIC ANALYSIS
in blockwork quaywalls. The graphs
are 4.1
appliedInput
repeatedly
Data to the structure defined above each
2.5 Uwabe‘s
2.5 Uwabe's method
method horizontal joint, and the resulting individual displacements
are finally added
In order to give the
to compare thetotal
simpleremaining
methodsdisplacement
of § 2 with the
Uwabe [11] analyzed case histories and related the of the wall. dynamic analysis (§ 3) for a wide range of the
simplified
permanent
Uwabe deformation
[11] analyzed d ofcase
a monolithic
historiesquaywall with the
and related the parameters
Application involved, a parametric
of this procedure to theanalysis
damagedofKalamata
two typical
factor of safety F =� /�. He proposed the relation
permanent deformation d of a monolithic quaywall with the
s y quay wall after the quake of 1986 gave good agreementand
walls was undertaken. The quay walls were 13m with17m
d � a of
factor � bsafety
Fs F =α /α. He proposed the relation (2.4) high with W/H
real-life measurements. ratios between 0.65 and 1.05. Six seismic
s y
where a, b are constants that give the three relationships in loadings were studied with accelerations ranging from 0.1g
d � a � b Fs to 0.6g. The velocities associated with each acceleration are
table 1 corresponding to horizontal displacement(2.4) d,
settlement s and displacement non-dimensionalized with
4. shown
PARAMETRIC
in table 3 andANALYSIS
the geotechnical characteristics of the
where a, b are constants that give the three relationships
respect
in tableto 1thecorresponding
height H of thetowall. horizontal displacement d, surrounding soil in table 2. In all 48 cases were analyzed. A
settlement s and displacement non-dimensionalized with payload q =2t/m2 was assumed on top of the quaywall.
3.
respectSIMPLIFIED
to the height H ofDYNAMIC
the wall. ANALYSIS 4.1 Input Data
3.1 General Remarks 4.2 Relation between d and acr
3. The
SIMPLIFIED DYNAMIC ANALYSIS In order to compare the simple methods of § 2 with the
dynamic analyses of a quaywall under seismic Some representative results of the parametric analysis
simplified dynamic analysis (§ 3) for a wide range of the
action is a site-specific procedure involving finite element are given m Figure 5. It can be seen that in general terms
parameters involved, a parametric analysis of two typical
calculations. The results of such analysis can be presented Uwabe's and Whitman - Liaos methods predict high
walls was undertaken.
displacement valuesThefor quay walls
a wide wereof13m
range and 17mThe
parameters.
in a General
3.1 parametric way with respect to the main influencing
Remarks highformula
with W/H ratios between 0.65 and 1.05. Six seismic
factors of the problem. This simplified dynamic analysis is of Richards - Elms provides results that fall in
loadings
many were
casesstudied
shorterwith
thanaccelerations ranging results
the corresponding from 0.1gof the
basedTheondynamic
the resultsanalyses
of the work
of abyquaywall
Iai et al. [12]
underpresented
seismic to 0.6g. The velocities
in the following. simplified dynamicassociated with each
method, which accelerationa are
is considered better
action is a site-specific procedure involving finite element shown in table 3 and
approximation the geotechnical
to reality characteristics
than the simple expressionsof of
the§ 2.
calculations. The results of such analysis can be presented in surrounding soil in table 2. In all 48 cases were analyzed. A
3.2 Description of the Method
a parametric way with respect to the main influencing factors payload
4.3 q Assessment
=2t/m2 was assumed
of Results on top of the quaywall.
of The
the problem.
dynamicThis simplified
analyses dynamic
used the code analysis
FLIP and is based
were
on the results of the work by Iai et al. [12] presented
performed on the typical cross-section shown in Figure in the
3. Based between
4.2 Relation on the parametric
d and acr analysis described in this
following.
The parameters taken into account were the quality of the section the following conclusions can be drawn:
surrounding soil, the geometry of the caisson in terms of its � The method of simplified dynamic analysis gives a sharp
3.2 Description
height and width;of thethe
and Method
width of the foundation soil layer. increase
Some of the remaining
representative results displacements
of the parametricfor accelerations
analysis
The results of the analysis are summarized in parametric more than 0.3g to 0.4g and in particular
are given m Figure 5. It can be seen that in general for low values
terms of
diagrams giving the remaining displacements. Some �.
Uwabe‘s and Whitman - Liao’s methods predict high
The dynamic
representative analyses
graphs used thein code
are presented figureFLIP
4. and were � Increase values
displacement of ratio
for aW/H
wide induces
range ofdrastic decrease
parameters. The of
performed on the typical cross-section shown in Figure 3. formula of Richards - Elms provides results that fall in many of
remaining displacements in particular for large values
The
3.3 parameters
Importancetaken intoparameters
of the account were the quality of the
involved cases acceleration. Ancorresponding
shorter than the increase of W/H from
results 0.65
of the to 1.05 for
simplified
surrounding soil, the geometry of the caisson in terms of its accelerations up to 0.3g - 0.4g results in a decrease
dynamic method, which is considered a better approximation of the
As itand
height canwidth;
be seen
and from the previous
the width diagrams soil
of the foundation the layer.
main displacement by a factor of 2 to 3.
to reality than the simple expressions of § 2.
parameter that influences mostly the seismic behaviour
The results of the analysis are summarized in parametric of � The method giving the largest displacements in general is
the caisson quaywall is the quality of the
diagrams giving the remaining displacements. Some surrounding soil that of Uwabe for �>350, or of Whitman - Liao for large
and in particular
representative of are
graphs thepresented
foundation layer.4.Following in
in figure seismic accelerations and velocities.
importance are the width of the same layer and the aspect � The methods of Richards - Elms and Whitman - Liao are
ratio W/H of the caisson. quite sensitive to the seismic velocity. Therefore, this
design criterion should be selected very carefully.
3.4 Extension of the method It should be noted, however, that methods based on sliding-
block type analysis fail to predict adequately the
As with the case of the simplified method predicting the displacements in cases of increased pore pressure.
remaining displacement of a caisson quaywall that was
Τεχν. Χρον. Επιστ. Έκδ. ΤΕΕ, Ι, τεύχ. 3 2002, Tech. Chron. Sci. J. TCG, I, No 3 71
Based on the parametric analysis described in this section The four methods were applied in a similar way to the
the following conclusions can be drawn: above (§ 5.1) to estimating the displacement of a caisson
• The method of simplified dynamic analysis gives a sharp quaywall in Kobe port. The Hygoken - Nanbu 1995
increase of the remaining displacements for accelerations earthquake (M=7) caused extensive damage to Kobe port
more than 0.3g to 0.4g and in particular for low values of structures, including the one under examination (figure 7).
φ. Comparison of the results, shown in table 6, gives better
• Increase of ratio W/H induces drastic decrease of agreement of Iai‘s et al. method with real-life measurements,
remaining displacements in particular for large values of due to the fact that the latter method was calibrated against
acceleration. An increase of W/H from 0.65 to 1.05 for data from failed structures of this port.
accelerations up to 0.3g - 0.4g results in a decrease of the
displacement by a factor of 2 to 3. 5.3 Kushiro Port
• The method giving the largest displacements in general is
that of Uwabe for φ>350, or of Whitman - Liao for large
seismic accelerations and velocities. The Kushiro-Oki 1993 earthquake hit the installations of
• The methods of Richards - Elms and Whitman - Liao Kushiro Port. Two damaged quays are shown in figures 8 and
are quite sensitive to the seismic velocity. Therefore, this 9 with relevant data included in tables 7 and 9 respectively.
design criterion should be selected very carefully. The predicted displacements by the four methods under
It should be noted, however, that methods based on consideration are shown in tables 8 and 10, where it can be
sliding-block type analysis fail to predict adequately the seen that the simplified dynamic method predicts the residual
displacements in cases of increased pore pressure. displacements more closely, as in the previous application.
5. APPLICATIONS 6. CONCLUSIONS
C. D. Memos
Assoc. Professor, Faculty of Civil Engineering, National Technical University, 157 80 Athens
Α. Chondromaras
Civil Engineer, Galinis 9, 153 51 Pallini, Greece