LESVOORBEREIDING

Academiejaar: 2010 - 2011
lerarenopleiding ledeganck

K.L. Ledeganckstraat 8 Tel. 09 243 93 50

Datum: Lesuur: Volgnr. v.d. les:
9000 Gent Fax  09 220 50 68
21-03-2010 11.10 7
22-03-2010 14.50 8
8.30 9
Pedagoog:
Naam student:
Vakleraar:
Afdeling: 2 BOSO Naam mentor:
School: Lyceum Aalst Klas: 2 MOD Aantal lln.: 16
2 MOA 23
2 MOC 23
Leerplan: vak + stroom + jaar: AV geschiedenis – 1ste graad – 2de jaar
Eindtermen:
9 geven een voorbeeld van:
 een oorzaak-gevolg relatie;

 een doel-middel verhouding.

21 diverse informatiebronnen identificeren en in verband brengen met hun ontstaan in tijd en
ruimte.
22 aan de hand van gerichte vragen eenvoudige historische informatie kritisch analyseren.
Lesdoelstellingen:
De leerlingen kunnen de Romeinse Republiek in tijd situeren.
De leerlingen kunnen de verschillenden de sociale standen in Rome beschrijven.
De leerlingen kunnen de spanningen tussen de patriciërs en de plebejers beschrijven.
De leerlingen het ontstaan van de eerste burgeroorlogen beschrijven.
De leerlingen kunnen de betekenis van een triumviraat beschrijven.
Het ontstaan van het Eerste Triumviraat beschrijven.
Het dictatorschap van Caesar beschrijven
Het ontstaan van het Tweede Triumviraat
beschrijven .Het ontstaan van het Principaat beschrijven

Onderwerp(en): Triumviraat, Caesar, Octavianus, keizerrijk, Augustus

Beginsituatie: smartboard, klassieke klasopstelling, Atlas van de Belgische geschiedenis
(uitgeverij Van In)
Ze kennen al reeds: Rome Mare Nostrum, het ontstaan van Rome, de Opbouw van het
Romeinse Rijk, Punische oorlogen
Lesonderwerp: Blz. 2

LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN

LEER-
LESFASEDOELSTELLING LEERINHOUDEN ACTIVITEITEN
MATERIALEN ACTIVITEITEN LEERKRACHT
LEERLINGEN
Invullen oef 5 p89 in werkboek. Vullen WB in
Overlopen wat te kennen is voor de toets.
-------------------------------------------- --------------------------- ------------------------------------------------------------- --------------------------------
------------------------------------------- . - Zoek mij eens een politieke gebeurtenis. Elke leerling krijgt een
Instap kranten politiek Verschillende Wie heeft er een gevonden? Vertel maar. krant en moet er een
kranten van De politieke gebeurtenis
Morgen. uithalen en vertellen.

Politiek is duidelijk erg belangrijk.

Definitie politiek: Politiek is de Politiek is zo belangrijk omdat alles wat
(per definitie onvolmaakte) wijze gebeurt, gevraagd, geëist of beslist wordt
waarop in een samenleving de langs politieke weg onderhandeld moet
belangentegenstellingen van worden.
groepen en individuen tot hun Kunnen jullie mij een voorbeeld geven waarbij
recht komen - meestal op basis jezelf of je ouders de politieke instanties al
van onderhandelingen - op de nodig hebben gehad.
verschillende bestuurlijke en Voorbeeld: aanleggen van een skatepark. Geven voorbeelden.
maatschappelijke niveaus.
Maar ook in de tijd van de Romeinen was
politiek van groot belang.

Tijdsbalk op bord De lkr tekent een tijdsbalk op bord.

De leerlingen kunnen de Data:
Romeinse Republiek in tijd + Powerpoint met De lkr vraagt of de leerlingen de datums van
situeren.  Romeins Koninkrijk
ca. 750 - 509 v.o.t. tijden op het ontstaan van Rome en het ontstaan van
de republiek nog kennen. Antwoorden
 Romeinse Republiek
ca. 509 – 27 v.o.t. De lkr duidt op de tijdsbalk het begin en het
einde van het Romeinse rijk aan. Daarop duidt
 Principaat hij het Romeins Koninkrijk en het begin van de
27 v.o.t. - 284 v.o.t. Romeinse Republiek aan.
 West-Romeinse Rijk (val)
395 - 476

 Oost-Romeinse Keizerrijk (val)

395 - 1453
Lesonderwerp:
LESFASEDOELSTELLING
De leerlingen kunnen de
verschillenden de sociale
standen in Rome beschrijven.
De leerlingen kunnen de
spanningen tussen de patriciërs
en de plebejers beschrijven.
Blz. 3
LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN
LEER-
LEERINHOUDEN ACTIVITEITEN
MATERIALEN ACTIVITEITEN LEERKRACHT
LEERLINGEN
De lkr herhaalt dat de overgang De lkr vertelt: Luisteren
van het koninkrijk naar de
republiek en dus van het
koningschap naar het
consulschap niet veel
veranderingen had meegebracht
op democratisch gebied. Zo bleef
de macht nog steeds in handen
van verschillende machtige
Romeinse families, de patriciërs.
Enkels de patriciërs konden
zetelen in de Senaat. De Senaat
was toen het belangrijkste
bestuursorgaan van de republiek.
Deze term wordt vandaag de dag
nog altijd gebruikt voor een nu
wel minder belangrijk
bestuursorgaan in de Belgische
politiek.
Recht tegenover de patriciërs
stonden de plebejers of het
plebs, die niet in de Senaat
mochten zetelen. Dit waren de
enige 2 standen in Rome, er was
toen nog geen sprake van een
middenstand.
De plebejers waren met heel wat meer dan de
patriciërs, maar toch hadden de patriciërs de
politieke macht.
Tot wat zou dit geleid kunnen hebben?
De leerlingen denken na
over tot wat politieke
spanningen tussen
bevolkingsgroepen
kunnen leiden.
Lesonderwerp: Blz. 4
LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN
LEER-
LESFASEDOELSTELLING LEERINHOUDEN ACTIVITEITEN
MATERIALEN ACTIVITEITEN LEERKRACHT
LEERLINGEN
Doordat de plebejers met zo veel De lkr vertelt:
waren en door hun
onmisbaarheid in de
aanhoudende oorlogen (vb. de 3
Punische oorlogen) lukte het de
plebejers in 4 de en de 3 de
eeuw vot. meer burgerrechten en
inspraak af te dwingen. Zo
verkregen ze dat er wetten
werden opgetekend en ambten
voor hen werden toegankelijk
gemaakt.

Rome scheen op weg naar

democratie, maar het recht te
zetelen in de Senaat bleef
voorbehouden aan de patriciërs.
De gebroeders Tiberius en Gaius
Gracchus wilden de groeiende
kloof tussen rijke patriciërs en
arme plebejers dichten en
probeerden een middenstand in
het leven te roepen, maar ze
werden beiden vermoord door de
aristocraten. Een eerste
burgeroorlog was nakend maar
uiteindelijk bleef de macht van de
Senaat en de patriciërs nog even
overeind.

HB p98 De lkr duidt een leerling aan om de bron op

HB p98 voor te lezen. 1 leerling leest voor,
andere leerlingen
volgen mee.
Lesonderwerp:
LESFASEDOELSTELLING
De leerlingen het ontstaan van
de eerste burgeroorlogen
beschrijven.
De leerlingen kunnen de
betekenis van een triumviraat
beschrijven.
LEERINHOUDEN
Generaal begonnen troepen,
welke beroepslegers waren, voor
eigen nut te gebruiken en niet
voor de Staat. Sulla zocht de
steun van de patriciërs en Marius
van de plebejers. Tijdens hun
bewind vonden erg vrede
moordpartijen en burgeroorlogen
plaats.
Sulla kwam hier uiteindelijk als
winnaar uit. De Republiek kwam
echter in gevaar na Sulla’s dood,
dit leidde een nieuwe periode van
burgeroorlogen in.
Tijdens deze periode ontstond
het Eerst Triumviraat.
Blz. 5
LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN
LEER-
ACTIVITEITEN
MATERIALEN ACTIVITEITEN LEERKRACHT
LEERLINGEN
Lkr vraagt:
Wie heeft deze bron geschreven?
Wanneer is deze bron geschreven? De leerlingen denken na
Wie komt er voor in deze bron? en antwoorden.
Wat voor leiders lijken zij?
WB p91 oef 1
Lkr geeft opdracht:
Voor we deze periode gaan bespreken gaan
we klassikaal het werkboek invullen. De leerlingen vullen het
WB klassikaal in.
Artikel De Morgen:
De term ‘triumviraat’ wordt nog altijd gebruikt
om driemanschappen aan te duiden en dit
zelfs heel onlangs nog in Belgische politiek.
Heeft iemand een idee welke politieke
tegenstanders een triumviraat hadden
gesloten? Antwoorden
Lesonderwerp:
LESFASEDOELSTELLING
Het ontstaan van het eerste
triumviraat beschrijven.
Het dictatorschap van Caesar
beschrijven
Blz. 6
LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN
LEER-
LEERINHOUDEN ACTIVITEITEN
MATERIALEN ACTIVITEITEN LEERKRACHT
LEERLINGEN
Het gaat er net als bij de Romeinen om
politieke tegenstanders die samen een
bondgenootschap moeten vormen om de
macht te kunnen behouden.
Bij de Romeinen was dit een
bondgenootschap tussen Caesar
(kant van plebejers), Pompeius
(kant van patriciërs) en Crassus.
Dit bondgenootschap werd
gesloten om oorlogen te
vermijden en de senaat aan
banden te leggen. Het was een
samenwerking maar toch een
met veel wantrouwen, uiteindelijk
zou Caesar hier het sterkst
uitkomen en alle macht naar zich De lkr vraagt:
toetrekken. Wat weten jullie zoal over Caesar? De leerlingen geven hun
voorkennis over Caesar.
De lkr kijkt of deze voorkennis klopt.
Werkblaadje. De lkr geeft de opdracht om het werkblaadje
van vorige les te nemen. De leerlingen vullen dit
Afb. Asterix en werkblaadje in.
Obelix De lkr verbeter het werkblaadje klassikaal.
De leerkracht geeft 1 leerling de opdracht om 1 leerling leest, andere
de tekstbron bovenaan op HB p99 leerlingen volgen mee
De leerkracht vertelt dat Caesar een dictator De leerlingen denken na
Dictator = alleenheerser, hij bezit was en vraagt of ze nog verschillende en geven verschillende
alle macht van het land kenmerken van een dictator kennen. kenmerken van
Afb. Hitler, Stalin en dictators.
Khadaffi De lkr laat afbeeldingen zien van dictators.
WB p 91 oef 2
De lkr geeft de opdracht om WB p91 oef 2 in Vullen WB in.
te vullen
Lesonderwerp:
LESFASEDOELSTELLING
Het ontstaan van het tweede
triumviraat beschrijven
Blz. 7
LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN
LEER-
LEERINHOUDEN ACTIVITEITEN
MATERIALEN ACTIVITEITEN LEERKRACHT
LEERLINGEN
Caesar nam beslissingen die
hem erg populair maakte bij de
bevolking. Maar het waren de
senatoren hier die hun macht
zagen wegslinken en het
dictatoriaal bestuur niet zagen
zitten. Ze besloten daarom
Caesar te vermoorden
Afb. moord op
Caesar werd in de Senaat Caesar.
vermoord en kreeg hierbij 23
messteken op 44 vot.
Nadien kwam er een Tweede
Triumviraat.
Lepidus viel al snel af en
daardoor bleven ze nog met 2
over. Marcus Antonius, luitenant
van Caesar trok al snel alle
macht naar zich toe. Maar de 19
jarige Octavianus was in Caesars
testament uitgeroepen tot zijn
erfgenaam en adoptief zoon.
Marcus Antonius liet zich
meeslepen door de Egyptische
koningin, (hij had bijvoorbeeld
zijn erfenis aan haar kinderen
belooft en niet aan het Romeinse
volk). Octavianus wie een sterke
politicus bleek, trok alle macht
van Rome naar zich toe en
versloeg de legers van Marcus Afb. Cleopatra. Weten jullie wie deze Egyptische koning was? Leerlingen denken na.
Antonius aan het Nijlland. Het Denk aan Asterix en Obelix. Antwoorden
koppel pleegde zelfmoord.
Cleopatra (die ook al de
minnares van Caesar was)
Lesonderwerp: Blz. 8
LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN
LEER-
LESFASEDOELSTELLING LEERINHOUDEN ACTIVITEITEN
MATERIALEN ACTIVITEITEN LEERKRACHT
LEERLINGEN
Octavianus werd eerste senator
Het ontstaan van het Principaat en eerste burger van het volk. Hij
beschrijven nam deze macht niet maar liet de
senaat die zelf geven. Dit deed
hij door politieke spelletjes te
spelen.

HB p 99 en 100
onderaan. De lkr geeft de opdracht om een tekst te laten 1 leerling leest de tekst
WB p 91 en 92 voorlezen. voor en de andere
leerlingen volgen mee.
Nadien worden klassikaal opdracht 3 en 4 Klassikaal oplossen
opgelost.

Tijdsbalk Duidt het Keizerrijk op de tijdsbalk aan.

Zo ontstond het Principaat en
daarmee ook het keizerrijk.
Octavianus liet zichzelf Augustus
noemen en vanaf dan werd de
eerste Romeinse burger Caesar
genoemd, naar zijn adoptie vader
Julius Caesar.

Princeps = prins
Agustus = verhevene
Lesonderwerp: Blz. 9

BORDSCHIKKING

MEDIA

BRONNEN (17-03-2010)
http://www.demorgen.be/dm/nl/5036/Wetstraat/article/detail/1210457/2011/01/19/Discretie-rond-triumviraat-blijft-gehandhaafd.dhtml

HTTP://NL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/TWEEDE_TRIUMVIRAAT

HTTP://NL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/EERSTE_TRIUMVIRAAT

HTTP://NL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/JULIUS_CAESAR

HTTP://NL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/IMPERATOR_CAESAR_AUGUSTUS

Memo 2, P. Lenaerts, P. Morren, W. Schuermans, Uitgeverij De Boeck,