Professional Documents
Culture Documents
Barayti-Ng-Wika - V5 (1) 111111111
Barayti-Ng-Wika - V5 (1) 111111111
Barayti-Ng-Wika - V5 (1) 111111111
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Unang Kwarter – Modyul 3
Mga Barayti ng Wika
https://tinycards.duolingo.com/decks/2zG8bNmS/diskurso-at-komunikasyon
Komunikasyon at Pananaliksik Tungo sa Wika at Kulturang Pilipino
Alternative Delivery Mode
Unang Kwarter – Modyul 3: Mga Barayti ng Wika
Ikalawang Edisyon, 2021
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman. Kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na nagamit sa aklat na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsusumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Mga Bumubuo ng Modyul para mga Mag-aaral
Manunulat: Piolen C. Petalver, Maria Concepcion A. Macalaguing,
Dulce Amor S. Loquias, Celena J. Cabato
Tagasuri ng Nilalaman: Dolores A.Tacbas
Tagasuri ng Lengguwahe: Desiree E. Mesias
Tagabalibasa: Desiree E. Mesias
Mga Tagaguhit: Mary Jane P. Fabre, Ulysses C. Balasabas
Naglayout: Mary Jane P. Fabre
Mga Tagapamahala: Sally S. Aguilar, PhD, EPS-I
Pangulo: Dr. Arturo B. Bayocot, CESO III
Panrehiyong Direktor
Pangalawang Pangulo: Dr. Victor G. De Gracia Jr. CESO V
Pangalawang Panrehiyong Direktor
Jonathan S. dela Peña, PhD, CESO V
Tagapamanihalang Pansangay
Nimfa R. Lago, PhD
Kawaksing Tagapamanihalang Pansangay
Mala Epra B. Magnaong, Chief ES, CLMD
Miyembro: Marie Emerald A. Cabigas, PhD, EPS-LRMS; Bienvenido U. Tagolimot, Jr., PhD,
EPS-ADM; Erlinda G. Dael, PhD, CID Chief; Maria Teresa M. Absin, PhD, SGOD
Chief, Sally S. Aguilar, PhD, EPS (Filipino); Celieto B. Magsayo, LRMS Manager;
Loucile L. Paclar, Librarian II; Kim Eric G. Lubguban, PDO II
Inilimbag sa Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon – Alternative Delivery Mode (DepEd-ADM)
Office Address: Masterson Avenue, Upper Balulang, Zone 1, Lungsod ng Cagayan de
Oro, Lalawigan ng Misamis Oriental
Telephone #: (088)-881-3137
E-mail Address: region10@deped.gov.ph
11
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Unang Kwarter – Modyul 3
Mga Barayti ng Wika
Pahina
Panimulang Ideya
MODYUL 3
Pangkalahatang Ideya
Nilalaman ng Modyul
1
Mahalagang matutunan mo bilang mag-aaral ang mga barayti ng wika.
Makatutulong ito sa iyo upang madagdagan ang iyong karanasan, kaalaman, at
kamulatan sa mga kaalamang pandaigdig nang sa gayo’y mapakinabangan ito ng
iyong komunidad at lipunan
Mga Layunin
PANGKALAHATANG PANUTO
2
MGA BARAYTI NG WIKA
“Wikang Filipino at iba pang Wika sa Rehiyon: Wika ng Bayan Para sa
Kapayapaan” –Panitikang Bayan-
Mataid
Nindot
Beautiful
Maganda
Napintas
Gwapa
https://www.google.com/search?q=variety+of+language+clip+art&tbm=isch&ved=2ahUKEwi11Iywr7vpAhWCHaYKHfYlCWAQ2-
cCegQIABAA&oq=variety+of+language+clip+art&gs_lcp=CgNpbWcQAzoCCCk6AggAOgQIABBDOgYIABAIEB46BAgAEBg6BAgAEB5Q1pbHBliTmMgGYNCfyAZoAHAAeASAAfMEiAH5N5IBDTAuMjMuMTAuMi4wLjGYAQCgAQGqA
Qtnd3Mtd2l6LWltZ7ABEA&sclient=img&ei=TG3BXrX-GIK7mAX2y6SABg&bih=730&biw=1517#imgrc=82vbS-3ZX0KbuM&imgdii=2e4wdLtZG7pIeM
3
SUBUKIN
PANIMULANG PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang tamang sagot mula sa mga pagpipilian sa bawat aytem. Isulat
lamang ang titk o letra ng mapipili mong sagot sa hiwalay na papel o notbuk.
2. Nagtatagalog din ang mga taga- Morong, Rizal pero may punto silang kakaiba
sa Tagalog ng mga taga- Metro Manila.
a. Dayalek b. Sosyolek c. Idyolek d. Etnolek
6. Maririnig sa usapan nina Lauro a.k.a. “Laura” at ng kaibigan niya si Danilo a.k.a.
“Dana” ang mga salitang charot, bigalou at iba pa.
a. Register b. Idyolek c. Etnolek d. Sosyolek
4
9. Natutunan ni Joven ang salitang vakkul mula sa mga Ivatan nang mamasyal
siya sa Batanes. Saan man siya mapunta ngayon, kapag narinig niya ang
salitang vakkul ay alam niyang ang salitang ito ng mga Ivatan ay tumutukoy sa
gamit nilang pananggalang sa init at ulan.
a. Dayalek b. Etnolek c. Sosyolek d. Idyolek
10. “Handa na ba kayo?” ito ang pamosong linyang binibigkas ni Korina Sanchez
sa kanyang programang Rated K.
a. Idyolek b. Register c. Pidgin d. Creole
ARALIN 3
5
Heterogenous at Homogenous na Wika
Barayti ng Wika
YUGTO NG PAGKATUTO
A. TUKLASIN
https://www.google.com/search?q=variety+of+language+clip+art&tbm=isch&ved=2ahUKEwi11Iywr7vpAhWCHaYKHfYlCWAQ2-
cCegQIABAA&oq=variety+of+language+clip+art&gs_lcp=CgNpbWcQAzoCCCk6AggAOgQIABBDOgYIABAIEB46BAgAEBg6BAgAEB5Q1pbHBliTmMgGYNCfyAZoAHAAeASAAfMEiAH5N5IBDTAuMjMuMTAuMi4wLjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ7A
BEA&sclient=img&ei=TG3BXrX-GIK7mAX2y6SABg&bih=730&biw=1517#imgrc=CBlgzuX3ioIGoM
6
kaugalian at wika. Kaya sa araling ito susubukin ang iyong kakayahan at kaalaman sa
wikang may pagkakaiba sa orihinal o istandard na pinagmulan nito.
Gawain 1
https://depositphotos.com/227450448/stock-illustration-girl-friends-have-a-hug.html
1. Ano ang napansin ninyo sa inyong naging kasagutan? Naging pareho ba ang
paraan ng iyong pagbati para sa tatlong taong iyong nakasalubong?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
7
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
B. SURIIN
Heterogeneous Na Wika
Halimbawa: Tagalog ang pangunahing wika ng Timog katagalugan ngunit bawat lugar
dito ay may ibat-ibang katangian ng wika mayroong Tagalog Batangas, Tagalog
Laguna, Tagalog Quezon.
https://brainly.ph/question/679230#readmore
Gawain 2
8
Gumawa ng facebook wall sa iyong hiwalay na sagutang papel o notbuk. Magpaskil
ng pagkakaiba ng homogenous o heterogenous na wika sa iyong facebook
wall. Lagyan rin ng sariling halimbawa katulad sa modelo sa diskusyon sa itaas
na bahagi.(Nagagamit ang kaalaman sa modernong teknolohiya (facebook, google, at iba pa) sa pag-
unawa sa mga konseptong pangwika
F11EP – Ic – 30
https://www.google.com/search?q=facebook+wall+clipart&tbm=isch&ved=2ahUKEwigsZ-26-fpAhWVAKYKHdlcAL8Q2-
cCegQIABAA&oq=facebook+wall+cli&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgIIADoECAAQQzoGCAAQBRAeOgYIABAIEB46BAgAEBhQqxZYiR5gmypoAHAAeACAAasBiAH2BJIBAzAuNJgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1n&sclient=img&ei=173YXuDpN5WBmAXZuYH4Cw&bih=657&biw=1488
C. PAGYAMANIN
Barayti ng Wika
Ito ang barayti ng wikang ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula
sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon, o bayan..Gumagamit ang mga
tao ng isang wikang katulad ng sa iba pang lugar subalit naiiba ang punto o tono, may
magkaibang katawagan para sa iisang kahulugan, iba ang gamit na salita para sa
isang bagay, o magkakaiba ang pagbuo ng pangungusap na siyang nagpapaiba sa
dayalek ng lugar.Kahit na iisa ang wika ay may natatanging paraan ng pagsasalita
ang bawat isa.Lumulutang ang mga katangian at kakanyahang natatangi ng taong
nagsasalita. Ang sumusunod ay halimbawa ng barayti ng wika.
IDYOLEK
9
Walang dalawang taong nagsasalita ng isang wika ang bumibigkas nito nang
magkaparehong- magkapareho. Itinuturing din itong inbidibwal na dayalek ng isang
tao na makikita sa punto at paraan ng kanyang pagsasalita, vokabulari at iba pang
aspektong pangwika. Hal: Magandang gabi, bayan" ni Kabayan Noli de Castro
SOSYOLEK
ETNOLEK
PIDGIN
CREOLE
- Sipi mula kay A. Dayag, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino:Phoenix,Inc ,2016 p.45-51
10
https://www.storyboardthat.com/hi/storyboards/22aa0162/barayti-ng-wika
Gawain 3
11
1. Tungkol saan ang ilustrasyon?
D. ISAGAWA
Gawain 4
Bilang mag-aaral, pumili ng tatlong asignatura, at magtala ng mga salitang nasa ilalim
ng bawat isa. Suriin kung anong barayti ng wika ang ginamit? Ipaliwanag ang
sagot sa hiwalay na sagutang papel o notbuk.
Asignatura 1
Asignatura 2
Asignatura 3
12
Mahalaga ang pag-aaral ng barayti ng wika sa atin, dahil dito
nagkakaroon ng pagkakaunawaan at pagkakaisa ang lahat ng tao. Kung
wala ito mawawalan ng saysay ang lahat ng ating sinasabi. Mahalagang
pag-aralan ang iba't ibang barayti ng wika upang:
TAYAHIN 13
HULING PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang tamang sagot mula sa mga pagpipilian sa bawat aytem. Isulat
lamang ang titk o letra ng mapipili mong sagot sa patlang bago ang
bawat bilang.
2. Nagtatagalog din ang mga taga- Morong, Rizal pero may punto silang kakaiba
sa Tagalog ng mga taga- Metro Manila.
a. Dayalek b. Sosyolek c. Idyolek d. Etnolek
6. Maririnig sa usapan nina Lauro a.k.a. “Laura” at ng kaibigan niya si Danilo a.k.a.
“Dana” ang mga salitang charot, bigalou at iba pa.
a. Register b. Idyolek c. Etnolek d. Sosyolek
14
8. Habang nakahanda ng report o ulat ang magkaibigang Rio at Len ay maharot
at nakatatawa ang ginagamit nilang mga salita subalit nang maihanda ang mga
kagamitan at magsimula silang mag-ulat sa harap ng klase at ng guro ay
biglang nag-iba at naging pormal na paraan nila ng pagsasalita.
a. Sosyolek b. Etnolek c. Register d. Idyolek
9. Natutuhan ni Joven ang salitang vakkul mula sa mga Ivatan nang mamasyal
siya sa Batanes. Saanman siya mapunta ngayon, kapag narinig niya ang
salitang vakkul ay alam niyang ang salitang ito ng mga Ivatan ay tumutukoy sa
gamit nilang pananggalang sa init at ulan.
a.Dayalek b. Etnolek c. Sosyolek d. Idyolek
10. “Handa na ba kayo?” ito ang pamosong linyang binibigkas ni Korina Sanchez
sa kanyang programang Rated K.
a.Idyolek b. Register c. Pidgin d. Creole
15
16
Subukin at Tayahin
1.D
2.A
3.B
4.C
5.A
6. D
7.D
8.C
9.B
10. A
Gawain 1
GURO: Magandang umaga po Bb. Reyes.
Kaibigang BAKLA: beautilicious day! Wit kalorkey itey bakla.
Probinsyano: Pare magandang umaga sa iyo.
Gawain 2
Facebook wall- Ang guro ang magbibigay ng iskor depende sa sagot ng mag-aaral
Gawain 3
1. barayti ng wikang ginamit sa loob ng klasrum
2. pagpapakilala sa sarili, pagpapaliwanag-may panghihiram ng wika
3. Sosyolek, Pidgin
Gawain 4
Ang guro ang magbibigay ng iskor depende sa sagot ng mag-aaral
SUSI NG PAGWAWASTO
SANGGUNIAN
A. Aklat
Tumangan, Alcomister P., Bernales, Rolando A., Dante C. & Mangonon, Isabela A.
2000. Sining ng pakikipagtalastasa:Pandalubhasaan.Valenzuela City: Mutya
Publishing House Inc.
Grospe, Alas A. 1999. Isang pagsusuri ng mga pamaraang ginamit ni Rolando Tinio
sa pagsasalin ng mga idyoma sa mga dula ni Shakespeare. Di-nalathalang tisis, UP
Diliman.
17
Maddux, K. 1997, March. True stories of the interest patrol. Net Guide Magazine, 88-
98.
B. Websites
http://webster.commet.edu/apa/apa_intro.htm#content2
Comments and criticisms on Gabriel Garcia Marquez’s Love in the Time of Cholera.
http://Gabrielgarciamarquez.edu.ph
http://atin-americanliterature.edu.ph
https://www.freepik.com/free-vector/research-background-design_1028140.htm
http://floredelresus.blogspot.com/2017/08/gamit-ng-wika-sa-lipunan_11.html
18