1

‫فهرست‪:‬‬

‫‪2‬‬
3
‫مشخصات کلي دورههاي تحصیالت تکمیلي ‪5................................. ................................ ................................‬‬

‫مقدمه ‪6........................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫دوره کارشناسي ارشد ‪8........................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -1‬تعريف و هدف ‪9........................ ................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -2‬نقش و توانايي‪9....................... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬
‫‪ -3‬طول دوره و شکل نظام‪01........... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬
‫‪ -4‬تعداد واحدهاي درسي و پژوهشي‪01.............................. ................................ ................................ ................................ :‬‬
‫‪ -5‬شرايط پذيرش‪00..................... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫برنامه دوره کارشناسي ارشد ‪11 ............... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪-1‬گرايش مخازن ‪01....................... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -2‬گرايش بهرهبرداري ‪01................ ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪-3‬گرايش اکتشاف ‪01..................... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪-4‬گرايش حفاري ‪01...................... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪-5‬گرايش تجهیزات نفتي ‪01............. ................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫برنامه دوره دکتري ‪18 ......................... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -1‬تعريف و اهداف‪09.................... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬
‫‪-2‬نقش و توانايي‪09...................... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬
‫‪-3‬شرايط پذيرش دانشجو‪01............ ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬
‫‪-4‬طول دوره و شکل نظام‪01........... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬
‫‪-5‬مرحله آموزشي ‪01...................... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ –6‬مرحله پژوهشي‪00................... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬
‫‪ -7‬آزمون جامع دکتري ‪00............... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -8‬مرحله تدوين رساله ‪00............... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -5‬دروس مرحله آموزشي دوره دکتري ‪00............................. ................................ ................................ ................................‬‬

‫فهرست دروس انتخابي کارشناسي ارشد و دکتري ‪23 ......................... ................................ ................................‬‬
‫‪-1‬گرايش اکتشاف نفت ‪01............... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪-2‬گرايش مخازن ‪01....................... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪-3‬گرايش بهرهبرداري ‪01................. ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪-4‬گرايش حفاري ‪02...................... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫سرفصل دروس ‪33 ............................. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪4‬‬
‫مشخصات کلي دورههاي تحصیالت تکمیلي‬

‫‪5‬‬
 ‫مقدمه‬
‫کشووور پهناور جمهوري اسووالمي ايران از جمله کشووورهاي غني جهان در ذخاير نفت و گاز اسووت در روند اسووتحکام‬
‫توسعه روزافزون شالوده اقتصادي و اقتدار ملي براي بهره برداري بهینه و معقول يعني لزوم حداکثر صیانت از اين منابع‬
‫متعهد و کارآمد نه تنها نیاز مبرم بلکه يک ضرورت مي باشد‪ .‬بديهي است که به لحاظ‬ ‫تربیت نیروي انسواني متخصو‬
‫وسعت و پیچیدگي تکنولوژي مهندسي مخازن‪ ،‬حفاري و بهره برداري و اکتشاف از منابع نفت و گاز‪ ،‬بايد افراد مستعد با‬
‫کسب آموزشهاي علمي و فني در سطوح کمي و کیفي باالتر در زمینه هاي تخصصي مهندسي نفت تربیت شوند‪ .‬چنین‬
‫متخصوصوان با توان علمي باالتر و تعهدي استوار بعنوان بازوي قدرتمند فني حیات بخش تولید نفت و گاز‪ ،‬يعني بخش‬
‫اعظم و اسواسي صنعت کهنسال و استراتژيک کشور يعني صنعت نفت‪ ،‬را قوام بخشیده و تکنولوژي آن را هر چه بیشتر‬
‫غني و همتراز با سطح جهاني مي سازند‪.‬‬

‫مورد نیاز‬ ‫هر چند ازصود سال پیش‪ ،‬که اولین منبع نفتي کشور به بهره برداري رسید تربیت نیروي انساني متخص‬
‫به اشکال گوناگون و در سطوح مختلف با برنامه هاي آموزشي متغیر بر عهده واحدهاي آموزشي صنعت نفت و بعضي از‬
‫دانشگاهها بوده است ولي بهره برداري بهینه از منابع نفت و گاز‪ ،‬که مالحظات اقتصادي و صیانت اين مواهب الهي براي‬
‫نسولهاي بعد را به نحو بارزي دربرداشوته باشود‪ ،‬آموزش و تربیت هر چه تخصوصوي تر و مطابق با استاندارد کنوني بین‬
‫المللي را مي طلبد تا زمینه جوابگوئي به نیازهاي آتي صوونعت نفت کشووور را نیز فراهم آورد‪ .‬مجموعه حاضوور به همین‬
‫منظور تدوين گرديده اسوت و حاصل ديدگاهها و تجارب صاحبنظراني است که عالوه بر تجربیات خود در آموزش عالي‬
‫سوالهاي متمادي از نزديک با صونعت نفت و استفاده بهینه از منابع نفت و گاز کشور در تالش دائم بوده و دانسته ها و‬
‫اطالعات بس ذيقیمتي را کسووب کرده و اندوخته اند‪ .‬قدر مسوولم اسووت که در تحقق اين مهم‪ ،‬آن دسووته از موسووسووات‬
‫و طوالني درخشوان با صونعت نفت داشووته باشند در تربیت نیروهاي متخص‬ ‫آموزش عالي کشوور که رابطه تنگاتن‬
‫موفق تر و اولي تر خواهد بود‪.‬‬

‫گروه فني و مهندسي بمنظور ارتقاء کیفي دورههاي تحصیالت تکمیلي‪ ،‬برنامههاي اين دورهها را در رشتههاي مختلف‬
‫را تنظیم و تدوين نموده است و شرط موفقیت را حمايتي شايسته از جانب دانشگاهها در ارائه اين دورهها‪ ،‬تقويت و‬
‫گسترش مراکز تحقیقاتي‪ ،‬تأسیس مراکز تحقیق و توسعه در صنعت و ارتباط منسجم آنها با دانشگاهها ميداند‪ .‬امید است‬
‫با اجراء دوره دکتري مهندسي نفت و تقويت و حمايت از آن بوسیله صنعت نفت‪ ،‬شاهد شکوفايي اقتصاد و صنعت کشور‬
‫و سربلندي ملت ايران باشیم‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫نظر به اينکه مجموعه برنامه تحصیالت تکمیلي مهندسي نفت (کارشناسي ارشد و دکترا) با در نظر گرفتن آئیننامههاي‬
‫مربوط به دورههاي دکتري مصوب شورايعالي برنامهريزي تدوين و طراحي شده است‪ ،‬از ذکر مشروح مواد و تبصرههاي‬
‫مندرج در آن آئیننامهها خودداري شده است‪.‬‬

‫‪7‬‬
‫دوره کارشناسي ارشد‬

‫‪8‬‬
 ‫‪ -1‬تعريف و هدف‬
‫کشووور پهناور جمهوري اسووالمي ايران از جمله کشووورهاي غني جهان در ذخاير نفت و گاز اسووت در روند اسووتحکام توسووعه‬
‫روزافزون شووالوده اقتصووادي و اقتدار ملي براي بهره برداري بهینه و معقول يعني لزوم حداکثر صوویانت از اين منابع تربیت نیروي‬
‫متعهد و کارآمد نه تنها نیاز مبرم بلکه يک ضوورورت مي باشوود‪ .‬بديهي اسووت که به لحاظ وسووعت و پیچیدگي‬ ‫انسوواني متخص و‬
‫تکنولوژي مهندسوي مخازن‪ ،‬حفاري و بهره برداري و اکتشواف از منابع نفت و گاز‪ ،‬بايد افراد مسوتعد با کسوب آموزشهاي علمي و‬
‫فني در سوطوح کمي و کیفي باالتر در زمینه هاي تخصوصوي مهندسي نفت تربیت شوند‪ .‬چنین متخصصان با توان علمي باالتر و‬
‫تعهدي استوار بعنوان بازوي قدرتمند فني حیات بخش تولید نفت و گاز‪ ،‬يعني بخش اعظم و اساسي صنعت کهنسال و استراتژيک‬
‫کشور يعني صنعت نفت‪ ،‬را قوام بخشیده و تکنولوژي آن را هر چه بیشتر غني و همتراز با سطح جهاني مي سازند‪.‬‬

‫مجموعه کارشوناسي ارشد مهندسي نفت يکي از مجموعه هاي آموزش عالي است که شامل دروس نظري و پروژه تحقیقاتي در‬
‫يکي از زمینه هاي مهندسوي نفت اسوت‪ .‬با توجه به گستردگي مباحث باال دستي نفت هدف از اين دوره‪ ،‬تربیت دانشجوياني است‬
‫که قادر به انجام پژوهش و مطالعات الزم در زمینههاي مختلف باال دستي نفت از جمله اکتشاف منابع هیدروکربني‪ ،‬حفاري‪ ،‬بهره‬
‫برداري و مطالعات مخزن باشند‪.‬‬

‫نظر به گستردگي زمینههاي پژوهشي و عملیاتي مهندسي نفت‪ ،‬گرايشهاي مختلفي در مقطع کارشناسي ارشد قابل ارائه ميباشد‪.‬‬
‫گرايشهاي عمده در اين برنامه به قرار زير است‪:‬‬
‫‪ -1‬مخازن‬
‫‪ -2‬اکتشاف‬
‫‪ -3‬بهره برداري‬
‫‪ -4‬حفاري‬
‫‪ -5‬تجهیزات نفتي (بین رشتهاي)‬

‫‪ -2‬نقش و توانايي‪:‬‬
‫دانش آموختگان اين دوره مي توانند عالوه بر کار آموزشي و پژوهشي دانشگاهي‪ ،‬در شرکتها و مراکز تحقیقاتي صنعت نفت و‬
‫گواز کشوووور فعوالیت نمايند‪ .‬پذيرش مسووو ولیت و مشوووارکت در طراحي و اجراي پروژه هاي مختلف نفتي از ديگر توانايي هاي‬
‫دانشآموختگان محسوب مي شود‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪ -3‬طول دوره و شکل نظام‪:‬‬
‫مدت اسومي اين مجموعه بدون احتسواب زمان الزم براي دروس جبراني ‪ 2‬سوال مي باشود‪ .‬بدين ترتیب پذيرفته شدگان اين‬
‫دوره که نیازي به گذرانیدن دروس پیشنیاز و جبراني را نداشته باشند در صورت انجام فعالیت هاي آموزش و پرورش مطلوب اين‬
‫مجموعه را در چهار نیمسال تحصیلي به پايان ميرسانند‪.‬‬
‫‪ -4‬تعداد واحدهاي درسي و پژوهشي‪:‬‬
‫تعداد کل واحدهاي الزم براي گذرانیدن اين مجموعه ‪ 32‬واحد آموزشي – پژوهشي مي باشد‪.‬‬
‫واحدهاي آموزشوي شامل ‪ 12‬واحد الزامي و ‪ 12‬واحد انتخابي است که با توجه به سوابق آموزشي دانشجو و پروژه تعريف شده‬
‫و بوسویله گروه تخصوصوي تعیین مي شوود‪ .‬تعداد واحدهاي پژوهشوي ‪ 8‬واحد اسوت که ‪ 2‬واحد آن به شوکل سمینار مشتمل بر‬
‫مطالعات نظري‪ ،‬مرور بر نشوريات و تهیه پیشونهاد پژوهشوي در ارتباط با موضوو پروژه مي باشد و ‪ 6‬واحد آن اختصاص به پايان‬
‫نامه دارد‪.‬‬
‫جدول ‪ -1‬تعداد واحدهاي درسي و پژوهشي‬
‫‪ 12‬واحد‬ ‫دروس الزامي و تخصصي‬
‫‪ 12‬واحد‬ ‫دروس انتخابي‬
‫‪ 2‬واحد‬ ‫سمینار‬
‫‪ 6‬واحد‬ ‫پايان نامه‬
‫‪ 22‬واحد‬ ‫جمع‬

‫‪ -1-4‬دروس جبراني‬
‫شوده (يا معادل آنها) را قبال در سوطح کارشوناسي‬ ‫عالوه بر موارد فوق‪ ،‬در صوورتیکه دانشوجوي اين دوره‪ ،‬دروس مشوخ‬
‫نگذرانده باشوود‪ ،‬بايد دروس ذيل را متناسووب با گرايش تحصوویلي خود و با حداقل نمره ‪ 12‬بگذراند‪ .‬اين واحدها در احتسوواب‬
‫واحدهاي الزم براي گذرانیدن اين دوره در نظر گرفته نمي شوووند و تعداد دروس جبراني با توجه به رشووته پديرفته شوودگان در‬
‫گروه تخصصي خوهند بود‪.‬‬ ‫مقطع کارشناسي و بنا به تشخی‬

‫جدول ‪ -2‬دروس جبراني براي پذيرفته شدگان رشتههاي مختلف‬

‫واحد‬ ‫درس‬ ‫رديف‬
‫‪3‬‬ ‫زمین شناسي نفت‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫مباني مهندسي مخازن‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫مباني حفاري و بهره برداري نفت‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫ژئوفیزيک‬ ‫‪4‬‬
‫‪2‬‬ ‫ژئوشیمي آلي‬ ‫‪5‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪3‬‬ ‫پتروفیزيک‬ ‫‪6‬‬
‫دانشکده درس زبان انگلیسي بعنوان درس جبراني به پذيرفته شدگان ارائه ميگردد‪.‬‬ ‫تبصره ‪ : 1‬در صورت نیاز بنا به تشخی‬
‫تبصرره ‪ : 2‬تعداد دروس جبراني با توجه به رشوته و واحدهاي گذرانده شوده پديرفته شودگان در مقطع کارشناسي و بنا به‬
‫گروه تخصصي خواهد بود‪.‬‬ ‫تشخی‬
‫تبصره ‪ : 2‬الزم به ذکر است انتخاب دروس جبراني قبل از انتخاب دروس الزامي و انتخابي اجباري میباشد‪.‬‬

‫‪ -5‬شرايط پذيرش‪:‬‬
‫‪-1-5‬اين دوره براي فارغ التحصویالن کارشوناسوي مهندسي نفت طراحي شده است‪ ،‬لیکن فارغ التحصیالن ساير رشته هاي‬
‫فني و مهندسووي و علوم پايه نیز مي توانند در آزمون ورودي اين دوره شوورکت نمايند‪ ،‬مشووروط به آنکه دروس جبراني تعیین‬
‫شده را با موفقیت بگذرانند‪.‬‬

‫‪-2-5‬آزمون ورودي‪:‬‬
‫آزمون ورودي بطور کتبي از دروس پايه و الزامي مهندسوووي نفت بسوووته به گرايش انتخابي و با ضووورائب متفاوت از طرف‬
‫سازمان سنجش برگزار میگردد‪.‬‬

‫برنامه دوره کارشناسي ارشد‬

‫‪11‬‬
12
 ‫‪-1‬گرايش مخازن‬
‫الف) دروس جبراني‪:‬‬

‫واحد‬ ‫درس‬ ‫رديف‬

‫‪3‬‬ ‫زمین شناسي نفت‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫مباني مهندسي مخازن‬ ‫‪2‬‬
‫ب) دروس الزامي‪:‬‬
‫پیشنیاز‬ ‫واحد‬ ‫درس‬ ‫رديف‬
‫مباني مهندسي مخازن‬ ‫‪3‬‬ ‫رفتار فازي سیاالت مخزن‬ ‫‪1‬‬
‫مباني مهندسي مخازن‬ ‫‪3‬‬ ‫جريان سیاالت در محیط هاي متخلخل‬ ‫‪2‬‬
‫مباني مهندسي مخازن‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي مخازن ترکدار‬ ‫‪3‬‬
‫رياضیات پیشرفته مهندسي –مهندسي مخازن‬ ‫‪3‬‬ ‫مدلسازي و شبیه سازي مخازن‬ ‫‪4‬‬

‫گروه تخصصي انتخاب‬ ‫ج ) دروس انتخابي ‪ 12 :‬واحد درس از بین دروس جدول دروس انتخابي گرايش مخازن به تشخی‬
‫ميشود‪.‬‬

‫‪ -2‬گرايش بهرهبرداري‬
‫الف) دروس جبراني‪:‬‬
‫واحد‬ ‫درس‬ ‫رديف‬
‫‪3‬‬ ‫زمین شناسي نفت‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫مباني حفاري و بهره برداري‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫مباني مهندسي مخازن‬

‫ب) دروس الزامي‪:‬‬

‫پیشنیاز‬ ‫واحد‬ ‫درس‬ ‫رديف‬
‫مهندسي مخازن ‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫آنالیز چاه آزمايي پیشرفته‬ ‫‪1‬‬
‫مهندسي بهره برداري ‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تکمیل چاه و بهبود تولید‬ ‫‪2‬‬
‫مهندسي بهره برداري ‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي بهره برداري پیشرفته‬ ‫‪3‬‬
‫مهندسي بهره برداري ‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫آسیب سازند‬ ‫‪4‬‬

‫‪13‬‬
‫گروه تخصووصووي‬ ‫ج) دروس انتخابي ‪ 12 :‬واحد درس از بین دروس جدول دروس انتخابي گرايش بهره برداري به تشووخی‬
‫انتخاب ميشود‪.‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪-3‬گرايش اکتشاف‬
‫الف) دروس جبراني‪:‬‬
‫واحد‬ ‫درس‬ ‫رديف‬
‫‪3‬‬ ‫ژئوفیزيک‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫زمین شناسي نفت‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫ژئوشیمي آلي‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫پتروفیزيک‬ ‫‪4‬‬

‫ب) دروس الزامي‪:‬‬

‫پیشنیاز‬ ‫تعداد واحد‬ ‫نام درس‬ ‫رديف‬

‫‪3‬‬ ‫لرزه شناسي‬ ‫‪1‬‬

‫‪3‬‬ ‫ژئوشیمي آلي – نفت پیشرفته‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫زمین شناسي تحت االرضي‬ ‫‪3‬‬
‫‪2‬‬ ‫ارزيابي حوضه هاي رسوبي‬ ‫‪4‬‬
‫‪2‬‬ ‫پتروفیزيک پیشرفته‬ ‫‪5‬‬
‫گروه تخصووصووي انتخاب‬ ‫ج ) دروس انتخابي ‪ 12 :‬واحد درس از بین دروس جدول دروس انتخابي گرايش اکتشوواف به تشووخی‬
‫ميشود‪.‬‬

‫‪-4‬گرايش حفاري‬
‫الف) دروس جبراني‪:‬‬
‫واحد‬ ‫درس‬ ‫رديف‬
‫‪3‬‬ ‫مباني زمین شناسي نفت‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫مباني حفاري و بهره برداري نفت‬ ‫‪3‬‬

‫ب) دروس الزامي‪:‬‬

‫پیشنیاز‬ ‫واحد‬ ‫درس‬ ‫رديف‬
‫مباني حفاري و بهره برداري‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي حفاري پیشرفته‬ ‫‪1‬‬
‫زمین شناسي نفت‬ ‫‪3‬‬ ‫پیشرفته‬ ‫مکانیک سن‬ ‫‪2‬‬

‫‪15‬‬
 ‫مباني حفاري و بهره برداري‬ ‫‪3‬‬ ‫طراحي و برنامه ريزي چاهها‬ ‫‪3‬‬
‫مباني حفاري و بهره برداري‬ ‫‪3‬‬ ‫حفاري فراساحلي‬ ‫‪4‬‬
‫گروه تخصووصووي انتخاب‬ ‫ج ) دروس انتخابي ‪ 12 :‬واحد درس از بین دروس جدول دروس انتخابي گرايش حفاري به تشووخی‬
‫ميشود‪.‬‬

‫‪-5‬گرايش تجهیزات نفتي‬

‫به منظور تربیت نیروهاي ماهر در زمینه طراحي و ساخت تجهیزات نفتي‪ ،‬و هم چنین خودکفايي صنعت نفت در اين زمینه‬
‫گرايش تجهیزات نفتي به صورت گرايش بین رشتهاي در مقطع کارشناسي ارشد تعريف گرديد‪ .‬با توجه به گستردگي زمینههاي‬
‫پژوهشي و علمي در زمینه تجهیزات نفت اين گرايش با رشته هاي مهندسي نفت‪ ،‬معدن‪ ،‬شیمي‪ ،‬مکانیک‪ ،‬برق‪ ،‬فیزيک‪ ،‬مواد و متالورژي‪،‬‬
‫گاز‪ ،‬پتروشیمي‪ ،‬در ارتباط بوده و فارغ التحصیالن اين رشتهها ميتوانند در مقطع کارشناسي ارشد تجهیزات نفتي ادامه تحصیل دهند‪ .‬اين‬
‫گرايش ميتواند در دانشگاههاي مجري بصورت بین رشتهاي برگزار گردد‪.‬‬
‫الف) دروس جبراني‪ :‬حداکثر تعداد واحدهاي اين دروس ‪ 9‬واحد براي دارندگان مدرک کارشناسي مهندسي نفت و ‪ 12‬واحد براي ساير‬
‫مدارک بشرح جدول ذيل میباشد‪.‬‬
‫دروس جبراني براي پذيرفته شدگان رشته هاي مختلف‬

‫فارغ التحصیالن ديگر رشته هاي‬ ‫فارغ التحصیالن رشته‬

‫واحد‬ ‫رديف‬ ‫واحد‬ ‫رديف‬
‫مهندسي مجاز‬ ‫مهندسي نفت‬
‫‪2‬‬ ‫مقدمه اي بر مهندسي نفت‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫علم مواد‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫مباني حفاري و بهره برداري‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫طراحي اجزاء‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫حفاري ‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫کنترل فرايندها‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫پتروفیزيک و چاه پیمايي‬ ‫‪4‬‬

‫ب) دروس الزامي‪:‬‬

‫تعداد‬
‫پیشنیاز‬ ‫نام درس‬ ‫رديف‬
‫واحد‬
‫حفاري ‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تجهیزات حفاري‬ ‫‪1‬‬
‫پتروفیزيک و چاه پیمايي‬ ‫‪3‬‬ ‫ابزارهاي نمودارگیري‬ ‫‪2‬‬
‫مباني حفاري و بهره برداري‬ ‫‪3‬‬ ‫تجهیزات تکمیل چاه‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫تجهیزات سطحي‬ ‫‪4‬‬
‫ج ) دروس انتخرابي ‪ 12 :‬واحود درس از بین دروس جودول دروس انتخوابي گرايش هاي حفاري و بهره برداري و هم چنین‬
‫گروه تخصصي انتخاب ميشود‪.‬‬ ‫دروس ذيل به تشخی‬

‫‪16‬‬
 ‫تعداد واحد‬ ‫نام درس‬ ‫رديف‬
‫‪3‬‬ ‫خوردگي پیشرفته‬ ‫‪.1‬‬
‫‪3‬‬ ‫متالورژي جوشکاري و عملیات حرارتي‬ ‫‪.2‬‬
‫‪3‬‬ ‫کنترل فرايند پیشرفته در صنايع نفت‬ ‫‪.3‬‬
‫‪3‬‬ ‫ابزار دقیق پیشرفته در صنايع نفت‬ ‫‪.4‬‬
‫‪3‬‬ ‫مهندسي معکوس‬ ‫‪.5‬‬
‫‪3‬‬ ‫شناسايي و انتخاب مواد و فرايندهاي تولید‬ ‫‪.6‬‬
‫‪3‬‬ ‫مهندسي سطح پیشرفته‬ ‫‪.7‬‬
‫‪3‬‬ ‫طراحي و ساخت به کمک کامپیوتر پیشرفته‬ ‫‪.8‬‬
‫سمینار‪:‬‬
‫آموزش‪ /‬فراگیري مباني و مراحل انجام تحقیق‪ ،‬اصول اخالقي‪ ،‬روشهاي ارائه دستاوردها بطور شفاهي و کتبي‬ ‫‪-‬‬
‫بررسووي زمینه هاي جاري تحقیقاتي‪ ،‬حتي االمکان با توجه به موضوووعات و مسووائل مورد نیاز صوونعت نفت در‬ ‫‪-‬‬
‫زمینه تخصصي‬
‫مطالعه زمینههاي تحقیقاتي با هدف موضو پايانامه‬ ‫‪-‬‬
‫تهیه گزارش مدون به صورت کتبي و ارائه شفاهي آن توسط دانشجو‬ ‫‪-‬‬

‫پايان نامه‪:‬‬
‫فعالیت تحقیقاتي دانشوجو در جهت انجام يک پروژه مشوخ و تحت راهنمايي استاد راهنما انجام مي گیرد‪ .‬به منظور حفظ‬
‫کیفیت و ارزش علمي پايانامه در عین توجه به نیازهاي صونعت نفت و گاز کشوور‪ ،‬الزم است کمیته تخصصي با ترکیب مناسب‬
‫عهده دار بررسوي و تعیین موضووعات مناسوب باشود‪ .‬در اين بررسي ممکن است اهداف‪ ،‬نتايج‪ ،‬تجهیزات مورد نیاز‪ ،‬اعتبارالزم و‬
‫حجم کلي کار به عنوان پارامترهاي مهم مورد ارزيابي قرار گیرد‪ .‬ارزيابي فعالیت دانشووجو در پايانامه کارشووناس وي ارشوود از نظر‬
‫کمي و کیفي توسط هیات داوران انجام ميشود‪.‬‬
‫موفقیت دانشوجو در گذراندن پايانامه کارشوناسي ارشد موکول به نظر اين هی اًت است‪ .‬به منظور حفظ ضوابط و استانداردها‬
‫در پژوهش دوره کارشناسي ارشد و جلوگیري از تنزل تدريجي سطح کار الزم است ترکیب هیاًت داوران طبق ضوابط مناسب و‬
‫شود‪.‬‬ ‫با دقت کافي مشخ‬

‫‪17‬‬
‫برنامه دوره دکتري‬

‫‪18‬‬
 ‫دوره دکتري‬

‫‪ -1‬تعريف و اهداف‪:‬‬
‫دوره دکتري مهندسي نفت باالترين مقطع تحصیلي دانشگاهي است که به اعطاي مدرک در اين زمینه ميانجامد و‬
‫رسالت آن تربیت افرادي است که با نو آوري در زمینههاي خاص در گسترش مرزهاي دانش و تحلیل جامع و رفع نیازهاي‬
‫صنعت نفت کشور موثر باشند‪ .‬اين دوره مجموعهاي هماهن از فعالیتهاي آموزشي و پژوهشي با گرايشهاي زير ميباشد‪.‬‬

‫اکتشاف‬ ‫‪-1‬‬
‫مخازن‬ ‫‪-2‬‬
‫بهرهبرداري‬ ‫‪-3‬‬
‫حفاري‬ ‫‪-4‬‬

‫محور الزامي فعالیتهاي علمي دوره دکتري‪ ،‬به تناسب موضو ‪ ،‬تحقیق تجربي ويا تلفیقي از اين دو است و آموزش‬
‫وسیله تکمیل دانستههاي داوطلب و هموار ساختن راه حصول به اهداف تحقيق ميباشد‪.‬‬
‫هدف از دوره دکتري مهندسي نفت‪ ،‬ضمن احاطه يافتن بر آثار علمي مهم در يک زمینه خاص از اين رشته‪ ،‬رسیدن‬
‫به يک يا چند مورد از موارد زير است‪:‬‬
‫‪ -‬آشنا شدن با روشهاي پیشرفته تحقیق و کوشش براي نوآوري در اين زمینه‬
‫‪ -‬دستیابي به جديدترين مباني علمي‪ ،‬تحقیقاتي و فناوري‬
‫‪ -‬نوآوري در زمینههاي علمي‪ ،‬تحقیقي و کمک به پیشرفت و گسترش مرزهاي دانش‬
‫‪ -‬تسلط يافتن بر يک يا چند امر‪ ،‬همچون ‪ -1‬تعلیم‪ ،‬تحقیق و برنامه ريزي‪-2 ،‬طراحي‪ ،‬اجراء هدايت‪،‬‬
‫نظارت و ارزيابي‪ -3 ،‬تجزيه و تحلیل و حل مسائل علمي در لبه دانش و ‪ -4‬حل جامع مشکالت علمي صنعت‬
‫نفت در يکي از زمینههاي مهندسي نفت‬

‫‪-2‬نقش و توانايي‪:‬‬
‫از فارغ التحصیالن دوره دکتري انتظار ميرود که ضمن اشراف به آخرين يافتههاي نظري و کاربردي تخص مربوط‬
‫به خود‪ ،‬در مواردي که در حین طرح و اجراي يک پروژه‪ ،‬راه حل مشخ و مدوني وجود ندارد قادر باشند با استفاده از‬
‫آموزههاي دوران تحصیل خود( بخش آموزشي و پژوهشي)‪ ،‬راه حل مناسب‪ ،‬قابل قبول در سطح جامعه حرفهاي ارائه‬
‫نمايند‪ .‬بخش ديگري از فعالیت فارغ التحصیالن اين دوره تدريس در دانشگاهها و تربیت مهندسین توانمند در دورههاي‬

‫‪19‬‬
‫کارشناسي و تحصیالت تکمیلي ميباشد که بالطبع انتظار ميرود در تولید علم و تبديل علم به ايده و ثروت نقش موثري‬
‫داشته باشند‪.‬‬

‫‪-2‬شرايط پذيرش دانشجو‪:‬‬

‫شرايط ورود به دوره دکتري مهندسي نفت مطابق با آئین نامه مصوب شوراي برنامه ريزي آموزش عالي بوده و در اين‬
‫راستا موارد زير نیز مد نظر ميباشد‪.‬‬
‫الف‪ -‬داشتن مدرک کارشناسي ارشد در يکي از گرايشهاي مهندسي نفت و يا ساير رشتههاي مهندسي و علوم پايه‬
‫مرتبط با گرايش انتخاب شده‬

‫تبصره‪ :‬پذيرفته شدگان با مدرک کارشناسي ارشد غیر از مهندسي نفت ميبايست دروس جبراني به پیشنهاد استاد‬
‫راهنما و تايید کمیته تحصیالت تکمیلي دانشکده را با نمره حداقل ‪ 14‬بگذرانند‪ .‬تعداد واحد و نمره اين درس‪ ،‬در مرحلهي‬
‫آموزشي و معدل دوره لحاظ نميگردد‪.‬‬

‫ب‪ -‬برگزاري امتحانات کتبي و شفاهي اختصاصي جهت ورود به دوره دکتري‪ ،‬تابع قوانین وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات و‬
‫فناوري است‪.‬‬

‫ج‪ -‬پذيرش‪ ،‬تشخی و تايید صالحیت علمي داوطلب در دوره دکتري نهايتاً به عهده دانشکده پذيرنده و زير نظر‬
‫مديريت دانشگاه و وفق مقرارات وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوري انجام ميشود‪.‬‬

‫‪-4‬طول دوره و شکل نظام‪:‬‬

‫دوره دکتري مهندسي نفت داراي دو مرحله آموزشي و پژوهشي (تدوين رساله) ميباشد‪ .‬نحوه ورود و خاتمه هر مرحله‪،‬‬
‫و حداقل و حداکثر طول دوره مطابق آئین نامه دوره دکتري است‪.‬‬

‫‪-5‬مرحله آموزشي‬
‫در مرحله آموزشي‪ ،‬گذراندن ‪ 18‬واحد درسي در سطح تحصیالت تکمیلي عالوه بر واحدهاي قبلي گذرانده شده‬
‫در مقطع کارشناسي ارشد و دروس جبراني اجباري است و دانشجو ميبايد در پايان مرحله آموزشي عالوه بر واحدهايي‬
‫که طبق مقررات به عنوان دروس اجباري و انتخابي در دوره کارشناسي ارشد گذرانده است‪ ،‬در سطح تحصیالت تکمیلي‬
‫به میزان زير دروس را گذرانده باشد‪.‬‬

‫تبصره ‪ : 1‬داوطلبان پذيرفته شده با مدرک غیر از کارشناسي ارشد مهندسي نفت‪ ،‬بايد دروس جبراني تعیین شده‬
‫توسط شوراي تحصیالت تکمیلي دانشکده مجري را با توجه به کمبودهاي تخصصي مربوطه حداکثر تا ‪ 9‬واحد بنا به‬
‫تشخی دانشکده يا گروه مجري بگذرانند‪.‬‬

‫دروس جبراني شامل دروس الزامي دوره کارشناسي ارشد مهندسي نفت‪ -‬میباشد‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫تبصره ‪ : 2‬دانشجو موظف است در شرو نیمسال اول تحصیلي‪ ،‬استاد راهنماي خود را انتخاب نمايد‪ .‬در همین زمان‬
‫کلیات زمینه پژوهشي دانشجو و ريز دروس توسط دانشجو و زير نظر استاد راهنما تهیه و به تصويب شوراي تحصیالت‬
‫تکمیلي دانشکده يا گروه مجري برسد‪.‬‬

‫‪ –6‬مرحله پژوهشي‪:‬‬
‫مقدمات اين مرحله از ابتداي نیمسال دوم فراهم ميشود ولي رسماً از ابتداي نیمسال چهارم و پس از گذراندن‬
‫موفقیتآمیز آزمون جامع در پايان ترم سوم‪ ،‬شرو ميگردد‪.‬‬

‫‪ -7‬آزمون جامع دکتري‬

‫آزمون جامع دکتري مطابق "دستورالعمل اجرايي آزمون جامع دوره دکتري" مصوب شوراي عالي برنامهريزي برگزار‬
‫ميگردد‪ .‬مطابق ماده ‪ 4‬آئیننامه مذکور و عطف به بند (‪ -3‬الف) فوقالذکر‪ ،‬دانشجويان ميتوانند تا پايان نیمسال سوم از‬
‫شرو تحصیل‪ ،‬آزمون جامع خود را بگذرانند‪ .‬آزمون جامع پس از گذراندن موفقیتآمیز دروس دوره آموزشي از محتويات‬
‫دروس تحصیالت تکمیلي (حداقل ‪ 3‬درس) بنا به تشخی شوراي تحصیالت تکمیلي دانشکده يا گروه مجري برگزار‬
‫ميشود و دانشجو حداکثر دوبار ميتواند در آن شرکت نمايد‪.‬‬
‫تبصره ‪ :‬تصويب نهايي پیشنهاد رساله پژوهشي دانشجو پس از قبولي در آزمون جامع‪ ،‬توسط شوراي تحصیالت تکمیلي‬
‫دانشکده يا گروه مجري انجام ميشود‪.‬‬

‫‪ -8‬مرحله تدوين رساله‬

‫دانشجوياني که در امتحان جامع پذيرفته ميشوند‪ ،‬در مرحله تدوين رساله ثبت نام ميکنند‪ .‬تعداد کل واحدهايي که‬
‫دانشجو بايد در مرحله تدوين رساله دکتري به نام واحد رساله تحقیقاتي اخذ کند‪ 18 ،‬واحد ميباشد‪ .‬ثبت نام و اخذ‬
‫واحدهاي رساله دکتري لزوماً به معني تصويب و قبولي رساله نیست و ارزيابي رساله مطابق آئیننامه دکتري انجام ميشود‪.‬‬
‫تدوين رساله دکتري پس از اتمام مرحله پژوهشي و تأئید و تشخی استاد راهنما و استادان مشاور‪ ،‬توسط دانشجو انجام‬
‫ميگیرد‪.‬‬
‫تبصره ‪ :‬دانشجو موظف است هر شش ماه يکبار گزارش پیشرفت کار پروژه خود را به استاد راهنما و استادان مشاور‬
‫تسلیم نموده به صورت سمینار در دانشکده ارائه نمايد‪ .‬يک نسخه از اين گزارش به شوراي تحصیالت تکمیلي دانشکده‬
‫ارائه ميگردد‪ .‬گزارشهاي پیشرفت کار به يک کمیته تخصصي که توسط استاد راهنما پیشنهاد و شوراي تحصیالت تکمیلي‬
‫دانشکده آن را تأئید ميکند و متشکل از استاد راهنما‪ ،‬استادان مشاور و در صورت صالحديد استادان مدعو بعنوان نماينده‬
‫(يا نمايندگان) شورا در زمینه تخصصي مربوطه ميباشد‪ ،‬ارائه شده و مورد ارزيابي قرار ميگیرند‪ .‬چنانچه کار پژوهشي‬
‫دانشجو از نظر کمیته تخصصي در دو نوبت متوالي مورد قبول نباشد‪ ،‬مراتب در شوراي تحصیالت تکمیلي دانشکده مطرح‬
‫و در صورت تصويب شوراي مذکور‪ ،‬دانشجو از ادامه کار محروم خواهد شد‪.‬‬

‫‪21‬‬
‫تبصره ‪ :‬توصیه ميشود نماينده ( يا نمايندگان) حاضر در کمیته تخصصي شوراي تحصیالت تکمیلي هر رساله در‬
‫هیات داوران آن رساله عضو باشند‪.‬‬

‫تبصره ‪ :‬دفا از رساله و ترکیب هیات داوران و تصويب نهايي رساله طبق آئیننامه دکتري انجام ميشود‪.‬‬

‫تبصره ‪ :‬انتشار و يا گرفتن پذيرش انتشار دو مقاله از تحقیقات انجام شده در مجالت معتبر داخل و خارج (تعیین‬
‫اعتبار مجله به تشخی هیات ممیزه دانشگاه و وزارت علوم و تحقیقات و فناوري ميباشد)‪ ،‬قبل از فارغالتحصیلي‬
‫دانشجوي دکتري توصیه ميشود و لزوم آن به تشخی دانشگاه مجري است‪.‬‬

‫تبصره ‪ :‬تغییر استاد راهنما و يا موضو رساله تنها يک بار و با تصويب شوراي تحصیالت تکمیلي دانشکده‬
‫امکانپذير است و بديهي است که سنوات تحصیلي دانشجو نبايد از حداکثر مجاز تجاوز نمايد‪.‬‬

‫‪ -5‬دروس مرحله آموزشي دوره دکتري‬

‫به دلیل تنو و تعدد زمینههاي تخصصي در دوره دکتري مهندسي نفت دانشکده مجري به تناسب امکانات خود‬
‫و تخص هاي موجود در دانشکده دروس را ارائه ميدهد‪.‬‬
‫پیوست ‪ 1‬حاوي فهرست دروس قابل ارائه در سطح دکتري مهندسي نفت ميباشد‪ .‬دانشکدههاي مجري ميتوانند‬

‫دروس ارائه شده در دانشکده را جهت افزودن به اين فهرست به کمیته مهندسي نفت شوراي عالي برنامهريزي پیشنهاد‬

‫نمايند‪.‬‬

‫تبصره ‪ :‬ريز مواد کلیه دروس بايد به تصويب شوراي تحصیالت تکمیلي دانشکده يا گروه مجري رسیده باشد‪.‬‬

‫تبصره ‪ :‬درس "رساله دکتري" به منظور ثبت نام در رساله دکتري در مرحله پژوهشي ارائه ميگردد‪.‬‬

‫تبصره‪ :‬ريز مواد کلیه دروس براي سه واحد درسي تنظیم ميشوند‪.‬‬

‫‪22‬‬
 ‫فهرست دروس انتخابي کارشناسي ارشد و دکتري‬
‫گروه و اساتید‬ ‫دانشجويان مي بايست در مقطع کارشناسي ارشد ‪ 12‬واحد و در مقطع دکتري ‪ 18‬واحد بنا به تشخی‬
‫راهنما از لیست دروس انتخابي ذيل بسته به نو گرايش انتخاب نمايند‪ .‬انتخاب يک درس از گرايش ديگر بنا به‬
‫استاد راهنما بالمانع ميباشد‬ ‫تشخی‬

‫‪-1‬گرايش اکتشاف نفت‬

‫ساعت‬ ‫تعداد‬
‫پیشنیاز‬ ‫نام درس‬ ‫رديف‬
‫عملي‬ ‫نظري‬ ‫جمع‬ ‫واحد‬

‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫رياضیات مهندسي پیشرفته‬ ‫‪1‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پردازش پیشرفته دادههاي لرزهاي بازتابي‬ ‫‪2‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫( راک فیزيک)‬ ‫فیزيک سن‬

‫‪3‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫زمینشناسي نفت ايران پیشرفته‬ ‫‪4‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ژئوشیمي محیط زيست‬ ‫‪5‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ژئوشیمي مخزن پیشرفته‬

‫‪6‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ژئوشیمي بیومارکرها‬ ‫‪7‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫زمین آمار پیشرفته‬ ‫‪8‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫فیلترهاي ديجیتال‬ ‫‪9‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ت وري انتشار امواج کشسان‬ ‫‪10‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تفسیر داده هاي لرزه اي بازتابي‬ ‫‪11‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پردازش داده هاي لرزه اي‬ ‫‪12‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪2‬‬ ‫عملیات لرزهاي بازتابي‬ ‫‪13‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫وارون سازي لرزه اي در بازيابي مقاومت لرزهاي‬ ‫‪14‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تفسیر ساختماني مقاطع لرزهاي‬ ‫‪15‬‬

‫‪23‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫روشهاي پرتو لرزهاي‬ ‫‪16‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫انتشار موج در محیطهاي متخلخل‬ ‫‪17‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پروفیل لرزهاي قائم‬ ‫‪18‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫نشانگرهاي لرزهاي‬ ‫‪19‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫توموگرافي لرزهاي‬ ‫‪20‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تصوير سازي داده هاي لرزه اي‬ ‫‪21‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫متدهاي اکتشاف سطحي‬ ‫‪22‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫روشهاي پیشرفته آنالیز دستگاهي‬ ‫‪23‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ارزيابي سازند پیشرفته‬ ‫‪24‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫( راک فیزيک)‬ ‫فیزيک سن‬ ‫‪25‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫زمین شناسي مخازن کربناته‬ ‫‪26‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫نمودارگیري چاه پیشرفته‬ ‫‪27‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مديريت و طراحي پروژههاي نفتي‬ ‫‪28‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪2‬‬ ‫زمین شناسي مخزن‬ ‫‪29‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مدل سازي زمین شناسي‬ ‫‪30‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مطالعات فني و اقتصادي نفت و گاز‬ ‫‪31‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪-2‬گرايش مخازن‬

‫ساعت‬ ‫تعداد‬
‫پیشنیاز‬ ‫نام درس‬ ‫رديف‬
‫نظري عملي‬ ‫جمع‬ ‫واحد‬
‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫رياضیات مهندسي پیشرفته‬ ‫‪1‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫آنالیز چاه آزمائي پیشرفته‬ ‫‪2‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ازدياد برداشت پیشرفته‬ ‫‪3‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي بهره برداري پیشرفته‬ ‫‪4‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫جريان چند فازي سیال و انتقال حرارت در چاه‬
‫‪-‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تشکیل هیدروکربن هاي جامد‬ ‫‪6‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي مخازن پیشرفته‬
‫‪7‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫زمین آمار و مدلسازي فضايي مخزن‬
‫‪-‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫جريانهاي چندفازي در چاه و لوله‬
‫‪9‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مخازن هیدروکربني نامتعارف‬
‫‪10‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تشکیل هیدروکربن هاي جامد‬
‫‪11‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي مخازن گاز پیشرفته‬

‫‪12‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫جريان سیال در محیط هاي متخلخل (پیشرفته)‬
‫‪-‬‬ ‫‪13‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مرزهاي محدود‬
‫‪-‬‬ ‫‪14‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫انالیز دبي و فشار متغیر پیشرفته‬
‫‪15‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ازدياد برداشت حرارتي‬ ‫‪16‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫کاربرد هوش مصنوعي در مهندسي نفت‬ ‫‪17‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مباحث ويژه در مهندسي نفت‬ ‫‪18‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ازدياد برداشت پیشرفته‬ ‫‪19‬‬

‫‪25‬‬
 ‫‪-2‬گرايش بهرهبرداري‬
‫ساعت‬ ‫تعداد‬
‫پیشنیاز‬ ‫نام درس‬ ‫رديف‬
‫واحد جمع نظري عملي‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫رياضیات مهندسي پیشرفته‬ ‫‪1‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫چاه پیمائي پیشرفته‬ ‫‪2‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پیشرفته‬ ‫مکانیک سن‬ ‫‪3‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ازدياد برداشت پیشرفته‬ ‫‪4‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي حفاري پیشرفته‬ ‫‪5‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫جريان چندفازي در چاه و لوله‬ ‫‪7‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مباحث ويژه در مهندسي نفت‬ ‫‪8‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫رفتار فازي سیاالت مخزن‬ ‫‪9‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تشکیل هیدروکربنهاي جامد‬ ‫‪11‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫برنامه نويسي کامپیوتر پیشرفته‬ ‫‪11‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي مخازن ترکدار‬ ‫‪12‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي محیط زيست در بهره برداري‬ ‫‪13‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تخريب سازند‬ ‫‪14‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي مخازن گازي‬ ‫‪6‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫انگیزش پیشرفته چاه‬ ‫‪3‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬
‫بهینه سازي کاربردي در مهندسي نفت‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬
‫چاه آزمايي پیشرفته‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬
‫شکافت هیدرولیکي پیشرفته‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تضمین جريان در بهره برداري‬ ‫‪7‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫جريان سیال در محیط هاي متخلخل (پیشرفته)‬ ‫‪8‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مرزهاي محدود‬ ‫‪9‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي مخازن گاز پیشرفته‬ ‫‪11‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪11‬‬
‫پیشرفته در مهندسي نفت‬ ‫کاربرد مکانیک سن‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫کاربرد هوش مصنوعي در مهندسي نفت‬ ‫‪12‬‬

‫‪26‬‬
27
 ‫‪-4‬گرايش حفاري‬
‫ساعت‬
‫تعداد‬
‫پیشنیاز‬ ‫نام درس‬ ‫رديف‬
‫واحد‬
‫عملي‬ ‫نظري‬ ‫جمع‬
‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫رياضیات مهندسي پیشرفته‬ ‫‪1‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پديده انتقال در محیط متخلخل‬ ‫‪2‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫طراحي و برنامه ريزي پیشرفته چاه‬ ‫‪3‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫حفاري فراساحلي‬ ‫‪4‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫کنترل چاه‬ ‫‪5‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫بهینه سازي کاربردي در حفاري نفت‬ ‫‪6‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پیشرفته در مهندسي نفت‬ ‫کاربرد مکانیک سن‬ ‫‪7‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫جريان چند فاز سیال و انتقال حرارت در چاه‬ ‫‪8‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫اجزاء هاي محدود‬ ‫‪9‬‬
‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مديريت و طراحي پروژه هاي حفاري‬ ‫‪10‬‬
‫‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مطالعات فني و اقتصادي نفت و گاز‬ ‫‪11‬‬
‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫حفاري جهت دار‬ ‫‪12‬‬
‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تکنولوژي زير سطحي‬ ‫‪13‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ژئومکانیک مخزن‬ ‫‪14‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫حفاري زير فشار تعادل‬ ‫‪15‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫کاربرد هوش مصنوعي در مهندسي نفت‬ ‫‪16‬‬
‫‪------‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫جريان چندفازي در چاه و لوله‬ ‫‪17‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي بهره برداري پیشرفته‬ ‫‪18‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫آنالیز چاه آزمايي پیشرفته‬ ‫‪19‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تکمیل چاه و بهره افزائي‬ ‫‪20‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫سیاالت حفاري پیشرفته‬ ‫‪21‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مباحث ويژه در مهندسي حفاري‬ ‫‪22‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندسي محیط زيست در حفاري‬ ‫‪23‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫کنترل فوران‬ ‫‪24‬‬
‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مديريت و طراحي پروژه هاي حفاري‬ ‫‪25‬‬
‫‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مطالعات فني و اقتصادي نفت و گاز‬ ‫‪26‬‬
‫‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪3‬‬ ‫حفاري جهت دار‬ ‫‪27‬‬

‫‪28‬‬
29
‫سرفصل دروس‬

‫‪33‬‬
 ‫لرزه شناسي‬
‫)‪(Seismology‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول‪ -‬مقدمه‬
‫تنش‪ ،‬کرنش‪ ،‬قانون هوک‪ ،‬ضرايب کشساني‪ ،‬معادله موج‪ ،‬اصل هويگنس‪ ،‬قانون اسنل‪ ،‬انوا امواجي که در لرزه ثبت مي‬
‫شوند‪ ،‬سرعت گروه و سرعت فاز‪ ،‬چگالي انرژي‪ ،‬گسترش هندسي‪ ،‬جذب انرژي‪ ،‬افراز انرژي در سطوح جدايي دواليه‪ ،‬مقاومت‬
‫صوتي‪ ،‬ضريب بازتاب و عبور انرژي‪.‬‬

‫فصل دوم‪ -‬نمودارهاي زمان‪-‬مسافت‬

‫نمودارهاي زمان‪-‬مسافت موج شکست مرزي براي مدل هاي دواليه و سه اليه تخت و شیبدار‪ ،‬منحني زمان‪ -‬مسافت امواج‬
‫بازتابي براي مدلهاي ساده تخت و شیبدار‪ ،‬نمودارهاي زمان‪ -‬مسافت امواج پراشیده و تکراري‪.‬‬

‫فصل سوم‪ -‬چشمه هاي انرژي‪ ،‬گیرنده ها و دستگاه هاي ثبت لرزه اي‬
‫چشمه هاي ضربه اي و ارتعاشي و مشخصه حاصل از آنها‪ ،‬ژئوفونها و هیدروفونها و مشخصه آنها‪ ،‬دستگاه هاي ثبت داده‬
‫هاي لرزه اي و مشخصات آنها‪.‬‬

‫فصل چهارم‪ -‬عملیات لرزه اي‬

‫الف‪ :‬روش بازتابي‬
‫برنامه ريزي عملیات لرزه اي بازتابي دوبعدي‪ ،‬روشهاي عملیات لرزه اي دوبعدي در خشکي و دريا‪ ،‬اندازه گیري سطح نوفه‬
‫ها‪ ،‬آرايه گیرنده ها‪ ،‬آرايه چشمه ها‪.‬‬
‫ب‪ :‬روش شکست مرزي‬
‫روش هاي عملیات لرزه اي شکست مرزي براي ثبت امواج تراکمي و برشي براي مطالعه اليه هاي کم عمق و مطالعه‬
‫پوسته زمین‪ ،‬بررسي فاصله ژئوفون ها در تعیین عمق هدف‪.‬‬
‫ج‪ :‬روش درون چاهي‬
‫روش هاي عملیات لرزه اي پايین چاهي‪ ،‬باال چاهي‪ ،‬بین چاهي و ‪ VSP‬با دورافت صفر‪.‬‬
‫‪31‬‬
 ‫فصل پنجم‪ -‬پردازش داده هاي لرزه اي‬
‫الف‪ :‬روش بازتابي‬
‫ديمالتیپلکس‪ ،‬بازيافت دامنه ها‪ ،‬تصحیحات ايستا‪ ،‬تضعیف نوفه ها‪ ،‬واهمامیخت‪ ،‬تحلیل سرعت‪ ،‬تصحیحات پويا‪ ،‬برانبارش‬
‫و کوچ زماني‪.‬‬
‫ب‪ :‬روش شکست مرزي‬
‫امواج سطحي‪.‬‬ ‫تصحیح توپوگرافي‪ ،‬جداسازي امواج برشي از امواج تراکمي‪ ،‬تشخی‬
‫ج‪ :‬روش درون چاهي‬
‫جداسازي امواج پائین رونده از امواج باال رونده‪ ،‬تبديل زمان ‪ VSP‬به زمان دوطرفه‪ ،‬برانبارش‪.‬‬

‫فصل ششم‪ -‬تفسیر داده هاي لرزه اي بازتابي‬

‫مقطع لرزه نگاري‪ ،‬اليه هاي افقي و شیبدار‪ ،‬گسلها‪ ،‬تاقديس ها و ناوديس ها‪ ،‬گنبدهاي نمکي‪ ،‬ريفها‪ .‬چندگانه ها‪ ،‬پراشها‪،‬‬
‫تشخی تکراريها بر روي مقاطع لرزه اي‪ ،‬تفسیر مقاطع لرزه اي‪ ،‬تهیه نقشه هاي زماني‪ ،‬کوچ و تهیه نقشه هاي زماني‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪1- Dobrin, M. B., and Savit, C.H., 1988, Introduction to Geophysical Prospecting, McGraw-‬‬
‫‪Hill.‬‬
‫‪2- Fitch, A. A., 1985, Developments in Geophysical Exploration Methods-6, Elsevier.‬‬
‫‪3- Sheriff, R. E., and Geldart, L. P., 1995, Exploration Seismology, Cambridge University‬‬
‫‪Press.‬‬
‫‪4- Telford, W. M., Geldart, L. P., and Sheriff, R.E., 1998, Applied Geophysics, Cambridge‬‬
‫‪University Press.‬‬
‫‪5- Udias, A., 1999, Principles of seismology, Cambridge University Press.‬‬
‫‪Waters, K. H., 1981, Reflection Seismology, John Wiley & Sons.‬‬

‫‪32‬‬
 ‫ژئوشیمي آلي‪ -‬نفت پیشرفته‬
‫‪Advanced Organic-Petroleum Geochemistry‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول‪ :‬مروري بر منشاء نفت و گاز‬
‫فصل دوم‪ :‬ارزيابي توان نفت و گاز زايي سنگهاي مادر‬
‫فصل سوم ‪:‬ژئوشیمي بیومارکرها‬
‫فصل چهارم ‪:‬ژئوشیمي ايزوتوپهاي پايدار‬
‫فصل پنجم‪ :‬متدهاي ژئوشیمي در اکتشاف نفت‬
‫فصل ششم‪ :‬ژئوشیمي سطحي‬
‫فصل هفتم‪ :‬سیستمهاي نفتي‬
‫فصل هشتم‪ :‬مدلسازي تاريخچه تولید و حرارتي میادين نفتي‬
‫فصل نهم‪ :‬ژئوشیمي گازهاي غیر هیدروکربني مخازن نفت و گاز‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪1-‬‬ ‫‪The Biomarker Guide. 2005. Peters, Walters & Moldovan., Cambridge University Press.‬‬
‫‪2-‬‬ ‫‪Applied Petroleum Geochemistry: 1993. Bordanev. EDITION TECHNIP.‬‬
‫‪3-‬‬ ‫‪The Geochemistry of Reservoir. 1995. Cubitt, J.M. & England, W. A. Published by the‬‬
‫‪Geological Society London.‬‬
‫‪4-‬‬ ‫‪Petroleum geochemistry and geology: John Hunt‬‬
‫‪5-‬‬ ‫‪An Introduction to Organic Geochemistry: 2005. Stephen D. Killops and Vanessa J. Killops‬‬

‫‪33‬‬
34
 ‫زمین شناسي تحت االرضي‬
‫‪Subsurface Geology‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول ‪ :‬زمین شناسي و حفاري چاههاي نفت‬

‫روشهاي مختلف شناخت اليه هاي زيرزمیني‪ ،‬مختصري از حفاري چاههاي نفت‪ ،‬مدار گردش کلي‪ ،‬برنامه پیش بیني زمین شناسي ‪ ،‬مس ولیت‬
‫هاي زمین شناس در سرچاه در حال حفاري‪ ،‬انوا دکل حفاري‪ ،‬مته حفاري و لوله هاي جداري‬

‫فصل دوم ‪ :‬کار روزانه و روشهاي ساده آزمايشگاهي‬

‫شناسي تراشه ها و مقطع نازک‪ ،‬طبقه بندي دانهام و آرچي‪ ،‬خرده هاي حفاري‪،‬‬ ‫نمونه برداري‪ ،‬آماده نمودن نمونه براي مطالعه‪ ،‬مطالعه سون‬
‫نقش ريز سونگواره ها در شوناسايي و مقايسه اليه ها‪ ،‬محاسبه زمان تاخیر )‪ ،(Log time‬ترسیم نمودار زمین شناسي اليه هاي حفر شده‪ ،‬نمودار‬
‫سرعت حفاري‪ ،‬تهیه گزارش روزانه‪ ،‬توصیف الگ گرافیکي چاه و داده هاي ثبت شده در آن‪.‬‬

‫فصل سوم ‪ :‬مغزه ها‬

‫انوا مغزه گیري‪ ،‬تصوووحیح عمق توسوووط مغزه هوا (‪ ،(Depth shifting‬شووویوب اليه در مغزه‪ ،‬نحوه جهت يافته نمودن مغزه ها ( ‪(core‬‬
‫انوا شکستگي هاي طبیعي و القايي )‪ (induced‬در مغزه‪ ،‬مطالعه میکروسکوپي مغزه‬ ‫‪ ،orientation‬توصویف ماکروسوکوپي مغزه ها‪ ،‬تشخی‬
‫ها‪ ،‬تهیه گزارش زمین شوناسوي مغزه ‪ ،‬اندازه گیري معمولي و ويژه )‪ (SCAL‬مغزه در آزمايشوگاه‪ ،‬روشوهاي پیشورفته نمونه گیري و مطالعه زمین‬
‫شناسي مغزه ها‪.‬‬

‫فصل چهارم ‪ :‬چاه نگاري – نمودارهاي شیب سنج و تصويري‬

‫انوا سن‬ ‫چاه نگاري ‪ :‬اصوول پايه نمودارها‪ ،‬تعبیر و تفسویر نمودارها‪ ،‬شوناخت افق هاي زمین شوناسي در چاهها بوسیله نمودارها‪ ،‬تشخی‬
‫پوشش‪ ،‬سطح تماس نفت‪ -‬آب ‪ ،‬گاز‪ -‬نفت در نمودارها‪.‬‬ ‫سن‬ ‫شناسي در نمودارها‪ ،‬تشخی‬

‫نمودارهاي شیب سنج ‪ :‬انوا نمودارها‪ ،‬اصول اندازه گیري شیب‪ ،‬پارامترهاي مورد اندازه گیري‪ ،‬نحوه ارائه نتايج‪ ،‬کاربردهاي نمودار شیب سنجي‬
‫آنها (شیب منطقه‪ ،‬انوا گسل ها‪ ،‬انوا چین ها‪ ،‬ناپیوستگي ها)‪.‬‬ ‫و نحوه تشخی‬

‫‪35‬‬
‫نمودارهاي تصوويري‪ :‬انوا نمودارها (شوامل ‪ ،(FMS, FMI, OBMI, UBI, EMI‬اصول اندازه گیري نمودارها‪ ،‬نحوه نمايش پارامترهاي زمین‬
‫پارامترهاي زمین شناسي در آنها‬ ‫شناسي‪ ،‬کاربردها و روش تشخی‬

‫فصل پنجم ‪ :‬اليه آزمايي – حفاري دوراني جهت دار‬

‫انتخاب فوق هاي مناسوب براي اليه آزمايي عملیات اليه آزمايي‪ ،‬تغبیر و تفسویر نتايج‪ ،‬برنامه ريزي جهت حفاري جهت دار‪ ،‬طراحي چاه جهت‬
‫دار‪ ،‬نقشه چاه هاي جهت دار‬

‫فصل ششم ‪ :‬روش ها و تکنیک هاي تطابق نمودار چاه ها‬

‫پارامترهاي زمین شناسي در تطابق بین چاه ها‪ ،‬اندازه گیري میزان‬ ‫نمودار تطابق تیپ چاه‪ ،‬اصول تطابق اليه ها در چاه هاي مختلف‪ ،‬تشخی‬
‫گسل خوردگي در چاه هاي عمودي و جهت دار‪ ،‬پارامترهاي موثر در تغییرات جانبي اليه ها‪ ،‬آشنائي با نرم افزارهاي مربوطه‪.‬‬

‫فصل هفتم‪ :‬نقشه هاي زمین شناسي زيرزمیني‬

‫خطوط تراز ساختماني‪ ،‬تفسیر نقشه هاي ساختماني زيرزمیني‪ ،‬نقشه هاي هم ضخامت‪ ،‬نقشه هاي هم رحساره برشهاي ساختماني‪ ،‬نمودارهاي‬
‫چینه شناسي سه بعدي منطقه اي‪ ،‬ستون هاي چینه شناسي مقايسه اي‪.‬‬

‫فصرل هشتم‪ :‬تهیه گزارش پیش بیني حفاري و گزارش تکمیل چاه – روش استفاده از منابع و گزارش هاي زمین شناسي و ژئوفیزيکي براي‬
‫تهیه گزارش پیش بیني حفاري – روش تهیه گزارش تکمیلي چاه و چگونگي ارائه اطالعات بدست آمده و پیشنهادات‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Subsurface Geology : Petroleum, Mining, Construction : L.W.Leroy (Author). D.O.Leroy(Author),‬‬

‫)‪S.D. Schwochow (Author), J. W. Raese (Editor‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2- Applied Subsurface Geological Mapping with structural methods: Daniel J. Tearpock and‬‬
‫‪Richard E. Bischke.‬‬

‫‪36‬‬
37
 ‫ارزيابي حوضه هاي رسوبي‬
‫‪Sedimentary Basin Analysis‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول ‪ :‬زيربناي حوضه هاي رسوبي‬

‫نقش زمین ساخت صفحه اي در تشکیل حوضه هاي رسوبي ‪:‬‬

‫کره – حرکات صفحه ها – انوا‬ ‫بخش هاي مختلف کره زمین – پوسوته اقیانوسوي – پوسوته قاره اي گوشوته (‪ (Mantle‬تغییر شوکل سن‬
‫حوضه هاي رسوبي اصلي ‪.‬‬

‫حوضوه هاي ريفتي در نواحي کريتوني – حوضوه هاي نواحي پايدار )‪ (Stable‬قاره ها – حوضوه هاي حاشیه هاي قاره اي غیر فعال – حوضه‬
‫هاي کمربنديهاي کوخوايي – حوضه هاي بین کوهي – حوضه هاي میوژئوسنکلیني ‪.‬‬

‫فصل دوم ‪ :‬مکانیسم تشکیل حوضه هاي رسوبي‬

‫کوه – تشکیل حوضه ها در اثر خمش – تشکیل حوضه در اثر حرکات امتداد نفر‪.‬‬ ‫تشکیل حوضه ها در اثر کشش سن‬

‫فصل سوم ‪ :‬پرشدن حوضه و چگونگي رسوبگذاري‬

‫توالي رسوبگذاري – تاثیر عوامل زمین ساختي بر رسوبگذاري – همزماني توالي چینه اي جهاني – مدل سیستم هاي رسوبگذاري و رخساره ها‬
‫– رابطه نحوه رسوبگذاري با نو گسترش حوضه‪.‬‬

‫فصل چهارم ‪ :‬سیر تکاملي رسوبات‬

‫فرونشوسوت حوضوه – تغییرات تخلخل – تاريخ حرارتي حوضوه – تاريخ زمین شوناسوي حوضه – تراکم و انبساط رسوبات – فرونشست زمین‬
‫سواختي با رسوبات – سرگذشت حرارتي حوضه – معادله آرينوس – درجه حرارت ديرين حوضه – تخمین حرارت سازند از اندازه گیري چاه ها –‬
‫ضريب انعکاس وتیرنیات در مطالعه تاريخچه حرارتي حوضه ها‪.‬‬

‫فصل پنجم ‪ :‬ارزيابي نفتي حوضه‬

‫‪38‬‬
‫مادر در حوضه هاي مختلف – شناخت و اندازه‬ ‫مادر در حوضه هاي مختلف – منشاء آلي نفت – پیش بیني رخساره هاي سن‬ ‫گسترش سن‬
‫مادر – خواص فیزيکي و شویمیايي نفت – طرز تشکیل نفت مهاجرت محل پخت سنگها )‪ – (kitchen source‬گذرگاههاي‬ ‫گیري توان سون‬
‫مخزن – عوامل موثر بر عملکرد سن‬ ‫مخزن – تخلخل – تراوايي – مخازن کربناتي – مخازن ماسه سنگي – نبودن سن‬ ‫مهاجرت نفت – سن‬
‫پوشش نفتگیرها‪.‬‬

‫فصل ششم ‪ :‬بررسي کمي توان هاي کشف نشده در حوضه‬

‫گردآوري نظريه هاي مختلف – گردآوري آمار – مدل ژئوشویمیايي – محاسوبه حجم هیدروکربن تولید شوده بر پايه مدل ژئوشیمي – تخمین‬
‫نفتگیرهاي کشف نشده و ظرفیت آنها – ريسک اکتشاف و شانس موفقیت‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Allen, P.A. and Allen. J.R., Basin Analysis Principles & Applications, 1990.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Perrodon, A., Dynamics of Oil & Gas Accumulation. 1983‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Hantschel,T and Kauerauf,A. fundamentals of Basin and Petroleum Systems Modeling.‬‬
‫‪Springer,2009‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Makhous,M., Galushkin,Y. Basin Analysis and Modeling of the Burial, Thermal and Maturation‬‬
‫‪Histories in Sedimentary Basins, 2005‬‬

‫‪39‬‬
 ‫پتروفیزيک پیشرفته‬
‫‪Advance Petrophysics‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫مقدمه‪ :‬اهداف‪ ،‬انتظارات و نقشه راه‬
‫فصل ‪ :1‬ارزيابي سازند‪ :‬تخلخل و تراوائي‪.‬‬
‫فصل‪ :2‬روشهاي تعیین خصوصیات سن ‪ ،‬پتروفیزيک مخزن و تعیین نو سن ‪ ،‬رابطه جهاني تخلخل و تراوائي و تطابق بین آنها‪ ،‬پیشرفت ها‬
‫ها‪ ،‬فاکتور توربولنس بعنوان يک ابزار تعیین خصوصیت سن ‪،‬‬ ‫ي انجام شده در آنالیز مغزه‪ ،‬مقیاس هاي مخزن‪ ،‬متوسط گیري خصوصیات سن‬
‫فاکتور اصکاک در محیط هاي متخلخل‪ ،‬انديس هتروژنیتي مخزن‪.‬‬
‫فصل ‪ :2‬مقاومت مخصوص سازن و اشبا شدگي آب‪ :‬مقاومت مخصوص آب سازن‪ ،‬آنالیز شیمیائي‪ ،‬روشهاي تعیین خصوصیت شیل‪ ،‬تطابق ها‪،‬‬
‫مقاومت مخصوص مخازن شیلي‪ ،‬پیشرفت هاي انجام شده در ارزيابي مخازن شیلي‪ ،‬فاکتور سیمانشدگي در مخازن کربناته‪.‬‬
‫فصل ‪ :4‬تعیین خصوصیت واحد هاي جرياني‪ :‬زون بندي مخزن‪ ،‬واحد هاي جرياني در ماسه سن تمیز‪ ،‬تعیین خصوصیت مخزن با استفاده از‬
‫تابع جي)‪ ، (J- function‬ارزيابي به دست آمده از نگار چاه براي ماسه سن هاي شیلي‪ ،‬واحد هاي جرياني سازندها‪ ،‬انديس زون شیل‪.‬‬
‫فصل ‪ :5‬مخازن داراي شکاف هاي طبیعي‪ :‬طبقه بندي شکاف هاي طبیعي از ديدگاه هاي زمین شناسي و مقابل مهندسي‪،‬‬
‫نشانگرهاي شکاف هاي طبیعي‪ ،‬انديس شناسائي چشمي شکاف ها‪ ،‬تعیین تخلخل شکاف ها‪ ،‬ضريب جداسازي تخلخل‪ ،‬انديس شدت‬
‫شکاف ها‪ ،‬رابطه هاي بین تراوائي و تخلخل‪ ،‬تخلخل شکاف و روزنه از مغزه‪ ،‬سطح شکاف‪ ،‬ظرفیت ذخیره شکاف‪ ،‬هدايت شکاف‪ ،‬روش‬
‫هاي آنالیز در مخازن شکاف دار‪ ،‬يافته هاي تخمین‪ ،‬خصوصیات شکاف حاصل از آنالیز فشار گذرا ) ‪.( Transient Pressure‬‬
‫براي محسوب کردن استرس‪ ،‬تأثیر‬ ‫مخزن‪ :‬تراکم پذيري روزنه سن ‪ ،‬تأثیر فشار روزنه سن‬ ‫فصل‪ :6‬تأثیر استرس بر روي خصوصیات سن‬
‫تراکم پذيري روزنه سن در محاسبات معکوس‪ ،‬تبديل داده هاي آزمايشگاه به داده هاي مخزن‪ ،‬تأثیر استرس بر روي تخلخل‪ ،‬تراوائي و مقاومت‬
‫مخصوص الکتريکي‪ ،‬رابطه هاي بین تخلخل تراوائي و استرس‪ ،‬فشار حدي روزنه سن ‪ ،‬فشار حدي چاه براي چاه هاي عمودي‪ ،‬فشار حدي چاه‬
‫براي چاه هاي افقي‪ ،‬تخلخل بعنوان نشانگر توانمند براي ارزيابي تولید ماسه‪.‬‬
‫فصل ‪ :7‬ارزيابي توانائي دانشجويان براي محاسبات الزم در خصوص مفاهیم ارائه شده در فصل هاي يک تا شش‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪D. Tiab & E. Donaldson, 2004, PETROPHYSICS, Elsevier, 2004.‬‬

‫‪43‬‬
41
 ‫فیزيک سنگ‬
‫‪Rock Physic‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول زمین شناسي‬ ‫‪-‬‬
‫طبقه بندي زمین شناسي سنگها‬ ‫‪o‬‬
‫طبقه بندي فیزيکي سنگها‬ ‫‪o‬‬
‫طبقه بندي همگني يا ناهمگني سنگها‬ ‫‪o‬‬

‫فصل دوم محیط متخلل‬ ‫‪-‬‬

‫خواص مربوطه به فضاي حفره شامل تخلخل و انواع ان‬ ‫‪o‬‬
‫بررسي سطح داخلي ويژه حفره‬ ‫‪o‬‬
‫بررسي تراوايي‬ ‫‪o‬‬
‫ارتباط بین تخلخل تراوايي و سطح ويژه‬ ‫‪o‬‬

‫فصل سوم چگالي‬ ‫‪-‬‬

‫چگالي سنگها‬ ‫‪o‬‬
‫چگالي کاني ها‬ ‫‪o‬‬
‫چگالي سیاالت‬ ‫‪o‬‬
‫چگالي بالک سنگها‬ ‫‪o‬‬

‫فصل چهارم مدل انتشار موج‬ ‫‪-‬‬

‫سرعت امواج لرزه اي در سنگها‬ ‫‪o‬‬
‫خاصیت کشساني‬ ‫‪o‬‬

‫‪42‬‬
 ‫قانون هوک‬ ‫‪o‬‬
‫سرعت امواج لرزه اي در کاني ها‬ ‫‪o‬‬
‫سرعت امواج لرزه اي در سیاالت‬ ‫‪o‬‬
‫سرعت امواج لرزه اي در سنگهاي متخلخل‬ ‫‪o‬‬
‫روشهاي اندازه گیري سرعت در سنگها‬ ‫‪o‬‬
‫بررسي نتايج ازمايشگاهي سرعت انتشار امواج در سنگها‬ ‫‪o‬‬

‫فصل پنجم مدلهاي سرعت انتشار امواج در سنگها‬ ‫‪-‬‬

‫مدل گاسمن‬ ‫‪o‬‬
‫مدل بايوت (بايو)‬ ‫‪o‬‬
‫روابط گريستما و اسمیت‬ ‫‪o‬‬
‫روابط کاترو و ‪ ..‬براي محیط موثر‬ ‫‪o‬‬
‫روابط خودسازگار براي محیط موثر‬ ‫‪o‬‬
‫روابط والش و هادسون براي مجیط درزدار‬ ‫‪o‬‬
‫مدلهاي تجربي‬ ‫‪o‬‬

‫فصل ششم تضغیف امواج لرزه اي در سنگها‬ ‫‪-‬‬

‫خواص غیرکشساني کاني ها‬ ‫‪o‬‬
‫خواص تضعیف سیال درون حفره ها‬ ‫‪o‬‬
‫روشهاي ازمايشگاهي انداطه گیري تضغیف در سنگها‬ ‫‪o‬‬

‫فصل هفتم سازوکار تضغیف در سنگها‬ ‫‪-‬‬

‫تضعیف ذاتي ماتريکس سنگ‬ ‫‪o‬‬
‫افت اصطکاکي‬ ‫‪o‬‬
‫ساز و کار جريان کلي سیال‬ ‫‪o‬‬
‫‪ o‬سازوکار جريان محلي سیال‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪43‬‬
 Bourbie, T, Coussy O, and Zinszner B, 1978, Acoustics of porous media, guld publishing co.,

 Marko G, Munkerji T, and Drorkin J, 1985, The rock physic hand book, Cambridge University Press

 Schon J, H, 1996 Physical Properties of rock Elsivier

44
 ‫مخازن کربناتي‬
‫‪Carbonate Reservoirs‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول زمین شناسي میادين کربناتي‬ ‫‪-‬‬
‫مقدمه‬ ‫‪o‬‬
‫اجزائ سنگ کربناتي‬ ‫‪o‬‬
‫تفسیم بندي سنگهاي کربناته‬ ‫‪o‬‬

‫فصل دوم محیط رسوبگذاري سنگ کربناته‬ ‫‪-‬‬

‫ريف ها‪Reef‬‬ ‫‪o‬‬
‫سواحل ‪Beach‬‬ ‫‪o‬‬
‫محیط تبخیري‬ ‫‪o‬‬
‫رخساره هاي کربناتي‬ ‫‪o‬‬
‫تغییرات خواص سنگ کربناته در طي زمان رسوبگذاري‬ ‫‪o‬‬

‫فصل سوم دياژنز محیط رسوبگذاري کربناتي‬ ‫‪-‬‬

‫محیط دياژنز‬ ‫‪o‬‬
‫ترکیبات سیال همراه رسوبگذاري‬ ‫‪o‬‬
‫حاللیت کريناتها و استراتیگرافي‬ ‫‪o‬‬
‫انواع تخلخل کربناتي و پیچیدگي هاي ان‬ ‫‪o‬‬
‫دولومیت ها و محیط رسوبگذاري‬ ‫‪o‬‬
‫تدفین رسوبات کربناتي‬ ‫‪o‬‬
‫فرکچرها‬ ‫‪o‬‬
‫مکانسیم فشردگي مکانیکي و شیمیايي‬ ‫‪o‬‬

‫‪45‬‬
 ‫فصل چهارم ژئوفیزيک مخزن کربناتي‬ ‫‪-‬‬
‫تعريف امواج و نحوه انتشار مدل امواج لرزه اي در سنگهاي کربناتي‬ ‫‪o‬‬
‫خاصیت کشساني و قانون هوک‬ ‫‪o‬‬
‫سرعت امواج لرزه اي در سنگهاي متخلخل کربناتي‬ ‫‪o‬‬
‫روشهاي اندازه گیري سرعت در سنگهاي کربناتي‬ ‫‪o‬‬
‫بررسي نتايج ازمايشگاهي سرعت انتشار امواج در سنگهاي کربناتي‬ ‫‪o‬‬

‫فصل پنجم پتروفیزيک‬ ‫‪-‬‬

‫تعريف پتروفیزيک و کاربرد انها‬ ‫‪o‬‬
‫نمودارهاي متداول و ارزيابي ان در توصیف سنگهاي کربناتي‬ ‫‪o‬‬
‫بررسي انالیز مغزه نمونه هاي سنگ کربناته‬ ‫‪o‬‬
‫تطابق داده هاي انالیز مغزه و الگهاي پتروفیزيکي در اليه هاي کريناتي‬ ‫‪o‬‬

‫فصل ششم چاه ازمايي اليه هاي سنگ مخزن کربناته‬ ‫‪-‬‬
‫اصول و مباني چاه ازمايي‬ ‫‪o‬‬
‫کاربرد روشهاي چاه ازمايي در اليه هاي با جنس سنگ کربناته و تفاوت در مخازن متداول ماسه سنگي‬ ‫‪o‬‬

‫فصل هفتم مهندسي مخزن و مدلسازي اليه هاي کربناته‬ ‫‪-‬‬

‫ساخت مدل اليه بندي ‪Rock- Fabric‬‬ ‫‪o‬‬
‫بررسي خواص و پارمترهاي سنگهاي مخزني‬ ‫‪o‬‬
‫نحوه حرکت سیال يا مدل کردن جريان سیال در سنگ کربناتي‬ ‫‪o‬‬
‫ساز و کار جريان کلي سیال‬ ‫‪o‬‬
‫‪ o‬سازوکار جريان محلي سیال‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Carbonare Resevoir Handbook,‬‬

‫‪46‬‬
47
 ‫زمین شناسي نفت ايران‬
‫‪Petroleum Geology of Iran‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول‪ :‬کلیاتي در رابطه با تاريخچه اکتشاف نفت و گاز در ايران و پراکندگي میادين‬

‫‪ -‬مشوخصوات هر يک از حوضههاي رسوبي‪ -‬ساختاري ايران‪ ،‬بررسي اجمالي پتانسیلهاي نفتي هر يک از حوضههاي‬
‫ايران‬
‫‪ -‬فصرل دوم‪ :‬تاريخچه تحول و تکوين حوضره زاگرس و خلیج فارس‪ :‬مشخصات و جايگاه زونهاي رسوبي‪-‬‬
‫سواختاري زاگرس چین خورده‪ ،‬ناحیه لرستان‪ ،‬فروافتادگي دزفول‪ ،‬زون ايذه‪ ،‬دشت آبادان‪ ،‬ناحیه فارس‪ ،‬منطقه خشکي‬
‫بندرعباس و خلیج فارس‪.‬‬
‫‪ -‬خصوووص ویات پيسوون و گراديان حرارتي حوضووه زاگرس‪ ،‬توص ویف رسوووبات و سووازندهاي زاگرس از جنبه عوامل‬
‫زمینشناسي نفت مانند طبقات سن منشاء‪ ،‬سن مخزن‪ ،‬پوش سن ‪ ،‬فشارهاي عادي و غیرعادي سازندي‬
‫‪ -‬ژئوشیمي نفت و ارزيابي سن منشاهاي پال وزوئیک‪ ،‬مزوزوئیک و سنوزوئیک زاگرس‪.‬‬
‫‪ -‬کلیاتي از افقهاي مخزني پرمین‪ ،‬ژوراسوویک( پیشووین – میاني و پسووین)‪،‬کرتاسووه (پیشووین ‪ -‬میاني و پسووین)‪،‬‬
‫پال وسن‪ -‬ائوسن و الیگوسن‪ -‬میوسن‬
‫‪ -‬توصیف خصوصیات پوش سنگي سازندهاي نفتي ايران‪،‬اهمیت شناسائي آنها و چگونگي تعیین محل راندن لولههاي‬
‫جداري در طبقات پوش سنگي به هنگام حفاري‬
‫‪ -‬تکتونیک تاريخچهاي و ارتباط تکتونیک با تلههاي نفتي زاگرس و خلیجفارس‪ ،‬شوووکسوووتگيهاي مخازن کربناته و‬
‫ارتباط آن با نیروهاي تکتونیکي‬
‫‪ -‬توصیف سیستم هاي هیدروکربوري پال وزوئیک‪ -‬ژوراسیک و سیستم هیدروکربوري کرتاسه‪ -‬ترشیري‪.‬‬
‫‪ -‬تأثیر تاريخچه تکتونیک در مدلسوووازي ژئوشو ویمي نفت زاگرس و ارائه پارامترهاي اصووولي مدل و تاريخچه تدفین‬
‫رسوبات و مشخصات پنجرههاي نفتي‪ /‬گازي‬
‫‪ -‬مشخصات و نقش دياپیربسم گنبدهاي نمکي در زمینشناسي نفت ناحیه فارس و خلیجفارس‪.‬‬
‫‪ -‬توصویف سن هاي مخزن دهرم‪ ،‬کازرون‪ ،‬خامي‪ ،‬بنگستان‪ ،‬آسماري از جنبههاي مشخصات سن شناسي‪ ،‬تخلخل‪،‬‬
‫دياژنز‪ ،‬الگوي شکستگيها‪ ،‬مشخصه سیاالت و هیدرودينامیک مخازن زاگرس‬

‫‪48‬‬
‫‪ -‬وضوعیت حفاري سوازندهاي زاگرس‪ ،‬ارائه مسوائل و مشوکالت حفاري طبقات بويژه در سازندهاي پرفشار و طبقات‬
‫شیلي‬
‫‪ -‬توصیف و شرح مشخصات برخي از میدانهاي عظیم نفتي‪ /‬گازي در حوضه زاگرس و خلیجفارس‬
‫‪ -‬پتانسیلهاي اکتشافي آتي حوضه زاگرس و خلیجفارس‬
‫‪ -‬فصرل سروم‪ :‬زمینشرناسري نفت حوضه کپه داغ‪ :‬تاريخچه تحول و تکوين حوضوه‪ ،‬مشخصات ساختارهاي‬
‫زمینشوناسوي‪ ،‬توصویف چینهشوناسوي کپه داغ از جنبه زمینشوناسوي نفت‪ ،‬شرح مشخصات میادين گازي خانگیران‪،‬‬
‫گنبدلي‪ ،‬توس‪.‬‬
‫‪ -‬فصرل چهارم‪ :‬زمینشرناسري نفت حوضه قم‪ :‬تاريخچه تحول و تکوين حوضه قم‪ ،‬مشخصات کلي و ساختار‬
‫زمینشوناسوي‪ ،‬توصویف چینهشوناسوي حوضوه قم از جنبه زمینشوناسي نفت‪ ،‬شرح مختصات میادين البرز‪ ،‬سراجه و‬
‫پتانسیلهاي اکتشافي حوضه قم‪.‬‬
‫فصرل پنجم‪ :‬زمینشناسي نفت حوضه خزر‪ :‬تاريخچه تحول و تکوين حوضوه خزر‪ ،‬مشخصات کلي و ساختاري خزر‬
‫جنوبي‪ ،‬توصیف چینهشناسي خزر جنوبي و ارائه مطالب در خصوص پتانسیلهاي اکتشافي حوضه خزر جنوبي‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪49‬‬
 ‫کاربرد کامپیوتر در اکتشاف نفت‬
‫‪Computer Application in Petroleum Exploration‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫‪ -‬مقدمه آشنائي با کامپیوترهاي شخصي‬
‫‪ -‬وارد کردن اطالعات (نگارش – منحني )‬
‫‪ -‬مدلسازي‬
‫‪ -‬انتخاب پارامترها‬
‫‪ -‬ارائه نتايج‬
‫‪ -‬آشنائي با نرم افزارهاي اکتشافي‬

‫عالوه بر موضوعهاي فوق‪ ،‬برنامه هاي کامپیوتري ديگر مانند برنامه هاي اکتشافي ژئوفیزيک يا ژئوشیمیايي يا زمین شناسي‬
‫نیز مي تواند مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪53‬‬
 ‫تفسیر داده هاي لرزه اي بازتابي‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش نیاز‬

‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول‪ -‬مفاهیم پايه‬
‫مقاومت صوتي‪ ،‬ضريب بازتاب‪ ،‬بازتابنده‪ ،‬بازتابش‪ ،‬دامنه‪ ،‬فاز‪ ،‬موجک‪ ،‬ساخت لرزه نگاشت مصنوعي‪ ،‬قدرت تفکیک افقي و‬
‫عمودي‪.‬‬
‫فصل دوم‪ -‬عوامل موثر بر سرعت انتشار امواج لرزه اي در سنگها‬
‫تخلخل‪ ،‬دما‪ ،‬چگالي‪ ،‬کاني هاي تشکیل دهنده سن ‪ ،‬نو سیال درون حفرات‪ ،‬درصد اشبا ‪ ،‬فشار‪.‬‬
‫فصل سوم‪ -‬بي هنجاريهاي سرعت و مقاطع لرزه اي‬
‫تغییر جانبي سرعت (نازک شدگي ظاهري اليه‪ ،‬گنبد نمکي‪ ،Shale flowage ،‬ريف‪ ،‬ناهمواريهاي شديد کف آب‪ ،‬ماسه‬
‫گازدار و ‪ ،)...‬تغییر تدريجي قائم سرعت (حاشیه گسل و خمیدگي‪ ،‬چین خوردگي)‪.‬‬
‫فصل چهارم‪ -‬تفسیر‬
‫شاخ هاي بازتابش (پیوستگي‪ ،‬دامنه‪ ،‬فراواني)‪ ،‬انوا مقاطع لرزه اي‪ ،‬تطبیق داده هاي چاه با بازتابنده هدف‪ ،‬انطباق‬
‫خطوط لرزه نگاري با يکديگر‪ ،‬مقاطع لرزه اي و پديده هاي زمین شناسي (ساختماني‪ ،‬گسلي‪ ،‬گنبد نمکي‪ ،‬چینه اي)‪ ،‬تفسیر‬
‫سه بعدي‪ ،‬آشنايي با نرم افزارهاي تفسیر دوبعدي و سه بعدي‪.‬‬
‫فصل پنجم‪ -‬مقدمه اي بر نشانگرهاي لرزه اي‬
‫‪ ،gas chimney ،flat spot ،dim spot ،bright spot‬تغییر قطبش موجک‪ ،‬تبديل هیلبرت دامنه لحظه اي‪ ،‬فاز لحظه اي‪،‬‬
‫فرکانس لحظه اي‪.‬‬
‫فصل ششم‪ -‬مقدمه اي بر تغییر دامنه در مقابل دورافت‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪1- Badley, M. E., 1985, Practical Seismic Interpretation, IHRDC.‬‬

‫‪2- Brown, A. R. T., 1999, Interpretation of 3-Dimensional Seismic Data, AAPG Memoir 42.‬‬
‫‪3- Mc Quillin, R., Bacon, M., and Barclay, W., 1984, An Introduction to Seismic‬‬
‫‪Interpretation, Graham and Tratman.‬‬
‫‪4- Mitchum, R. M., Vail, P. R., and Thompson, S., 1977, Seismic Stratigraphy – Applications‬‬
‫‪to Hydrocarbon Exploration, AAPG Memoir 26.‬‬
‫‪51‬‬
 ‫‪5- Sheriff, R. E., and Geldart L. P., 1995, Exploration Seismology, Cambridge University‬‬
‫‪Press.‬‬
‫‪6- Sheriff, R. E., 1980, Seismic Stratigraphy, IHRDC.‬‬

‫پردازش داده هاي لرزه اي بازتابي‬

‫‪Seismic Reflection Data Processing‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول‪ -‬سیگنال ها‬
‫پیوسته و رقمي‪ ،‬تناوبي و غیر تناوبي‪ ،‬معین و نامعین‪ ،‬يک طرفه و دو طرفه‪ ،‬يک کاناله و چند کاناله‪ ،‬يک بعدي و چند‬
‫بعدي‪ ،‬سیگنال هاي انرژي و توان‪ ،‬قضیه نمونه برداري‪ ،‬الیاسین ‪ ،‬شیفت به جلو و عقب‪ ،‬مقیاس نمودن‪ ،‬نمايش سیگنال‬
‫ها‪ ،‬روابط سیگنالها‪.‬‬

‫فصل دوم‪ -‬سیستم ها‬

‫ايستا و پويا‪ ،‬خطي و غیر خطي‪ ،‬متغیر و نامتغیر با زمان‪ ،‬علّي و غیر علّي‪ ،‬بازگشتي و غیر بازگشتي‪ ،‬پايدار و ناپايدار‪،‬‬
‫ترکیب سیستمها‪ ،‬کانولوشن و خواص آن‪ ،‬کرولیشن و خواص آن‪.‬‬

‫فصل سوم‪ -‬تبديل ها‬

‫تبديل فوريه (شرايط ديريکله‪ ،‬فرکانسهاي مثبت و منفي‪ ،‬سیگنالهاي پیوسته و رقمي‪ ،‬سیگنالهاي تناوبي و غیر تناوبي‪،‬‬
‫سیگنالهاي حقیقي و مختلط‪ ،‬خواص)‪ ،‬تبديل ‪( Z‬ناحیه همگرايي‪ ،‬خواص‪ ،‬تغییر فاز موجک ها‪ ،‬روشهاي تبديل معکوس)‪.‬‬

‫فصل چهارم‪ -‬فیلترها و طراحي‬

‫حوزه فوريه (فیلترهاي ايده آل‪ ،‬پديده گیبس‪ tapering ،‬و انوا آن‪ ،‬فیلترهاي واقعي)‪ ،‬صفحه ‪( Z‬فیلترهاي بازگشتي و‬
‫غیر بازگشتي‪ ،‬فیلترهاي باريک گذر و نگذر)‪.‬‬

‫فصل پنجم‪ -‬فیلترهاي دوبعدي و طراحي‬

‫کانولوشن‪ ،‬کرولیشن‪ ،‬تبديل فوريه‪ ،‬دگرنامي مکاني‪.‬‬

‫‪52‬‬
 ‫ مروري بر پردازش اولیه‬-‫فصل ششم‬
،‫ گیرنده مشترک‬،‫ معرفي دسته لرزه نگاشتها (چشمه مشترک‬،‫ هندسه موقعیت چشمه ها و گیرنده ها‬،‫ديمالتیپلکس‬
‫ تضعیف نمونه هاي‬،‫ تصحیحات ايستا‬،‫ تصحیح دامنه‬،‫ ويرايش لرزه نگاشت ها‬،)‫دورافت مشترک و نقطه میاني مشترک‬
.‫اتفاقي و خطي‬

‫ واهمامیخت‬-‫فصل هفتم‬
.‫ تضعیف تکراريها‬،‫ واهمامیخت پیشگو‬،‫ واهمامیخت اسپايک‬،‫مفهوم واهمامیخت‬

‫ تحلیل و سرعت تصحیحات پويا‬-‫فصل هشتم‬

.)NMO Stretching( ‫ کشیدگي برونراند‬،‫ تصحیحات پويا‬،)Semblance, CVS, CVG( ‫روشهاي تحلیل سرعت‬

‫ کوچ مقاطع لرزه اي‬-‫فصل نهم‬

.)‫ شیفت فاز‬،F-K ،‫ تفاضل محدود‬،‫روشهاي مختلف کوچ (کیرشف‬

‫ انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬:‫روش ارزيابي‬

 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬
:‫فهرست منابع‬

1- Bracewell, R. N., 2000, The Fourier Transform and its Application, McGraw-Hill.
2- Brigham, E. R., 1974, The Fast Fourier Transform, Prentice-Hall.
3- Cunningham, E. P., 1992, Digital Filtering: An Introduction, Houghton Mifflin Company.
4- Kulhánek, O., 1976, Introduction to Digital Filtering in Geophysics, Elsevier.
5- Ludman, L. C., 1986, Fundamentals of Digital Signal Processing, John Wiley & Sons.
6- Meskó, A., 1984, Digital Filtering: Applications in Geophysical Exploration for Oil,
Halsted Press.
7- Oppenhiem, A. V., Schafer, R. W., and Navab, W. A., 1990, Signal and Systems, Prentice-
Hall.
8- Proakis, J. G., and Manolakis, D. G., 1989, Introduction to Digital Signal Processing,
Collier Macmillan Publishers.
9- Yilmaz, O., 2001, Seismic Data Analysis, SEG.
-11
:

53
 ‫تئوري انتشار امواج کشسان‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول تنش و کرنش‬
‫تنش‪ ،‬کرنش‪ ،‬روابط تنش و کرنش‪ ،‬حالت کلي قانون هوک در محیط هاي همگن و همسانگرد )ضرايب کشسان)‬
‫فصل دوم امواج کشسان‬
‫معادله موج براي محیط کشسان‪ ،‬پتانسیل جابجايي و حل معادله موج‪ ،‬معادله موج (تخت‪ ،‬کروي و استوانه اي)‬
‫فصل سوم امواج دروني در مرز دو محیط‬
‫شکست و بازتاب و شرايط مرزي در حد فاصل هاي مختلف ‪ ،‬انرژي امواج و شدت آن‪ ،‬تقسیم انرژي در مرز دو محیط‪،‬‬
‫معادالت زوپريتس‪ ،‬موج ناهمگن‪.‬‬
‫فصل چهارم امواج سطحي‬
‫تولید امواج ريلي و الو‪ ،‬شرايط مرزي و معادالت انتشار‪ ،‬پاشش امواج سطحي‪ ،‬سرعت فاز و سرعت گروه‪ ،‬مدهاي نرمال‪،‬‬
‫نوسانات آزاد زمین‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Aki, K., and Richards, P. G., 2002, Quantitative Seismology, Theory and‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Methods, University Science Books.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Bullen, K. E., and Bolt, B. A., 1985, An Introduction to the Theory of‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Seismology, Cambridge University Press.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Kennett, B. L. N., 2001 The Seismic Wavefield, Vol. 1: Introduction and‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Theoretical Development, Cambridge University Press.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Lay, T., and Wallace, T. C., 1995, Modern Global Seismology, Academic‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Press.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Shearer, P. M., 1999, Introduction to Seismology, Cambridge University Press.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Udias, A., 1999, Principles of Seismology, Cambridge University Press.‬‬

‫‪54‬‬
55
 ‫موارد ويژه در مهندسي اکتشاف نفت‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫اين درس براسوواس نیازهاي عملیاتي و تحقیقاتي صوونعت نفت در زمینه هاي مختلف اکتشوواف مخازن هیدروکربوري در ‪ 3‬واحد‬
‫ارائه خواهد شد‪ .‬الزم است که قبل از ارائه ‪ ،‬مواد درسي به تصويب گروه تخصصي مربوطه برسد‪.‬‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪56‬‬
 ‫مطالعات فني و اقتصادي نفت و گاز‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫مقدمه ‪ :‬داليل لزوم انجام محاسبات فني اقتصادي براي اکتشاف هیدروکربنها – رياضي احتماالت ‪ :‬ت وري حد مرکزي –‬
‫توزيعات احتمالي – توزيع طبیعي – انوا احتماالت – مدل‬

‫روشهاي ارزيابي مخازن ‪:‬‬

‫تشابه زمین شناسي – برداشت منطقه اي – برداشت حجمي – روش ژئوشیمیايي آمار و اندازه حوضه ها‪ -‬تجمع ناحیه اي‬
‫– توزيع از راه مقايسه و تعمیم‪.‬‬

‫روش مونت کارلو ‪ :‬انتخاب تصادفي – تکرار محاسبات – طبقه بندي مخازن‪.‬‬

‫روش ارزيابي مخازن احتمالي در چاههاي اکتشافي ‪ :‬فاکتورهاي حجمي – نسبت ويژه به کل – پرشدگي – تخلخل –‬
‫درجه اشبا ‪ -‬قابلیت بهره برداري (ضريب استحصال ) ساختار هیدروکربني – ريسک اکتشافي‪.‬‬

‫پوشش – حفظ ضريب استحصال – تخمین‬ ‫مادر – سن‬ ‫مخزن – تخلخل – سن‬ ‫فاکتورهاي ريسک ‪ :‬بستگي – سن‬
‫ريسک کلي – عوامل مستقل ريسک – تصمیم گیري )‪(Decision tree‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Apostal and Tom, M., Calculus of Several Variables With Application to Probabality and Vector‬‬
‫‪Analysis Vol. II‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Craft, B.C. and Hawkins, M.F., Petroleum Reservoir Engineering, 1973‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Machean, C.E.J., The Chance of Discovery of Hydrocarbons in Exploration Prospects, Semi‬‬
‫‪Quantitative Estimation, 1978.‬‬

‫‪57‬‬
 Newendorp and Paul, D., Decision Analysis for Petroleum Exploration, 1975.

58
 ‫زمین شناسي مخزن‬
‫‪Reservoir Geology‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫زمین شناسي مخازن کربناته‬
‫خواص اصلي رسوبگذاري و رسوبات کربناته‬ ‫‪‬‬
‫اثربخشي تولید کربنات و تاثیر آن بر گسترش پلتفرم و چرخه‬ ‫‪‬‬
‫انوا پلتفرمهاي کربناته‬ ‫‪‬‬
‫مدلهاي رخسارههاي کربناته‬ ‫‪‬‬
‫مفاهیم اساسي چینه نگاري تواليها مشتمل بر ائوستازي‪ ،‬سطح نسبي آب دريا‪ ،‬مدل بر هم نهشتي‪ ،‬و‬ ‫‪‬‬
‫چینه نگاري تواليها به عنوان ابزار پیشگويي کننده‬
‫مدلهاي چینه نگاري تواليها شامل رمپ‪ ،‬شلف حاشیه دار‪ ،‬حاشیه پرتگاهي‪ ،‬پلتفرم محدود شده و‬ ‫‪‬‬
‫شلف کربناته‪ -‬آواري‬
‫خصوصیات سیستمهاي کربناته منفذدار و دستهبندي زمین شناسي و مهندسي آنها شامل پتروفیزيک‬ ‫‪‬‬
‫و فابريک سن‬
‫سطح آب دريا‪ ،‬دياژنز‪ ،‬گسترش و توزيع تخلخل در زمان تدفین‬ ‫‪‬‬
‫وضعیت نهايي تخلخل اولیه شکل گرفته در طي تدفین در چارچوب هیدروتکتونیک‬ ‫‪‬‬
‫مدل سازي مخزن کربناته‬ ‫‪‬‬
‫مطالعات موردي از ايران و ديگر کشورها‬ ‫‪‬‬
‫راهبردهاي اکتشافي و بهرهبرداري در پهنههاي کربناته‬ ‫‪‬‬

‫زمین شناسي مخازن آواري‬

‫آنالیز چینه شناسي منشايي‬ ‫‪‬‬
‫معماري رسوبي‬ ‫‪‬‬
‫آنالیز سیستمهاي رسوبي آواري‬ ‫‪‬‬
‫محیط هاي مخروط افکنه‪ ،‬رودخانهاي‪ ،‬بادي‪ ،‬دلتا‪ ،‬ساحل‪ ،‬شلف‪ ،‬آبهاي عمیق‬

‫‪59‬‬
 ‫تواليهاي بريده و کنده شده‬ 
‫حاشیههاي شلف و متصل به سیستمهاي شیب قاره‬ 
‫اختصاصات الگوهاي الگ‬ 
‫واحدهاي جرياني‬ 
‫ روند و کیفیت مخزن‬،‫ شکل‬،‫پیشبیني اندازه‬ 
‫چگونگي انتخاب بهینه محلهاي چاه‬ 
‫تداوم جانبي و کیفیت پوش سن ها‬ 
‫ تراوايي و اشبا شدگي‬،‫عوامل کنترل کننده رسوبي بر تخلخل‬ 
‫تاريخچه موردي اکتشاف و تولید مخزن‬ 

‫ انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬:‫روش ارزيابي‬

 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬
:‫فهرست منابع‬

 Tucker, M.E., Wright, V.P., 1990. Carbonate Sedimentology. 482 p., Oxford (Blackwell).
 H. D. Williams, P. M. Burgess, V. P. Wright, G. Della Porta, and D. Granjeon, Investigating
Carbonate Platform Types: Multiple Controls and a Continuum of Geometries, Journal of Sedimentary
Research, January 1, 2011; 81(1): 18 - 37.
 INSALACO, E., SKELTON, P. W. & PALMER, T. J. (eds) 2000. Carbonate Platform Systems:
components and interactions. Geological Society, London, Special Publications, 178.
 Carozzi, A.V., 1989. Carbonate rock depositional model: a microfacies approach. 604 p., Prentice
Hall (Englewood Cliffs).
 Flügel, E., 2004. Microfacies Analysis of Limestone: Analysis, Interpretation and Application:
Springer Verlag, Berlin, 976 p.
 Wilson, J.L., 1975. Carbonate Facies in Geologic History. 471 p., 183 Figs., 30 Pls., New York
(Springer).
 Schlager, W., 2005, CARBONATE SEDIMENTOLOGY AND SEQUENCE STRATIGRAPHY. 200 p, SEPM
 Bathurst, R.G.C., 1975. Carbonate sediments and their diagenesis. Developments
in Sedimentology, vol. 12. Elsevier, Amsterdam. 658 p.
 Elliott, T.L., 1982. Carbonate facies, depositional cycles and the development of
secondary porosity during burial diagenesis. In: J. E. Christopher and J. Kaldi (Eds.), Forth
International Williston Basin Symposium. Saskatchewan Geol. Soc., Spec. Pub. v. 6
 Chilingarian, G.V., Mazzullo, S.J., Rieke, H.H., Dominguez, G.C., Samaniego,
F.V. (eds.), 1992. Carbonate reservoir characterization: a geologic-engeneering analysis,
part 1. Dev. Petroleum Science, v. 30, 18+640 p.

63
  Lucia, F.J., 1999. Carbonate Reservoir Characterization. 226 p., 171 Figs., 5 Tab.,
Berlin (Springer).
 Alsharhan, A.S., Nairn, A.E.M., 1997. Sedimentary basins and petroleum geology of the Middle East.
Elsevier, 843 p.

 Sharland, P.R., Archer, R., Casey, D.M., Davies, R.B., Hall, S.H., Heward, A.P., Horbury, A.D.,
Simmons, M.D., 2001. Arabian Plate Sequence Stratigraphy. GeoArabia, Spec. Publ., v. 2, 371 p.

61
 ‫مدل سازي زمین شناسي‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫دراين درس دانشجويان با انوا نرم افزارهاي مدلسازي زمین شناسي (استاتیک) ‪ 3‬بعدي مخزن آشنا میگردند و نسبت به‬
‫تهیه مدل سه بعدي زمین شناسي حداقل دو مخزن نفتي اقدام مي نمايند‬

‫مدلسازي ساختار مخزن‬

‫مدلسازي تغییرات رخساره مخزن‬

‫مدلسازي شبکه و تغییرات ابعاد شبکه‬

‫مدلسازي خصوصیات پتروفیزيکي‬

‫آنالیز مدلهاي مختلف‬

‫طراحي چاههاي جديد‬

‫محاسبات حجمي مخزن‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪62‬‬
 ‫مديريت و طراحي پروژههاي نفتي‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫هدف از ارائه اين درس آشنايي دانشجويان با شیو ه طراحي پروژه هاي اکتشافي در نفت و گاز و نحوه مديريت آنها مي‬
‫باشدمديريت پروژه به کارگیري دانش‪ ،‬مهارتها‪ ،‬ابزار و تکنیکهاي الزم در اداره جريان اجراي فعالیتها‪ ،‬به منظور رفع نیازها‬
‫و انتظارات متولیان از اجراي پروژه است‪ .‬مديريت پروژه دراجراي اين مهم از دو بازوي قدرتمند برنامه ريزي و کنترل‬
‫پروژه بهره مي گیرد ‪ .‬رشد يازوال سازمانهاي پروژه محور بستگي به قابلیت آنها در اجراي موفق پروژه ها در چارچوب‬
‫زمان‪ ،‬بودجه و کیفیت تعیین شده دارد ‪.‬در محیط پر رقابت کنوني‪ ،‬شرکتهاي پروژه محورنیازمند توسعه و ارتقاء سیستم‬
‫هاي مديريت پروژه در سازمان خود هستند‪.‬‬

‫تعاريف و مفاهیم‬
‫‪-‬تعريف برنامه ريزي‬
‫‪-‬معرفي انوا برنامه ريزي‬
‫‪-‬تعريف و معرفي پروژه‬
‫‪-‬اهمیت پروژه و مديريت کارآمد و اثربخش‬
‫‪-‬تعريف کنترل‬
‫تعريف کنترل پروژه‬

‫مراحل پروژه‬
‫‪ (Consept) -‬بررسي‬
‫‪( Difinition) -‬تعريف‬
‫‪(Design) -‬طراحي‬
‫‪(Development) -‬ساخت يا اجرا‬
‫‪(Application) -‬نصب يا پیاده سازي‬
‫‪(Operation & Post Completion -‬بهره برداري و ارزيابي‬

‫‪63‬‬
 ‫برنامه ريزي و کنترل پروژه‬
‫‪-‬تعريف و تدوين نیازها‬
‫‪-‬تعريف و تدوين رويه ها و دستورالعمل هاي برنامه ريزي و کنترل‬
‫‪-‬تعريف سیستم مديريت برنامه ريزي و کنترل پروژه‬
‫‪-‬مشخ نمودن منابع و امکانات‬
‫‪-‬سیستم مديريت تغییرات‬
‫‪-‬تامین و برنامه ريزي نیروي انساني‬
‫‪-‬بازنگري برنامه جهت رفع مشکالت‬
‫‪-‬تهیه گزارشات کنترلي و تلفیقي‬
‫انواع شبکهها‬
‫و شبکه پیشنیازي (‪)PN‬‬
‫و مزاياي شبکة ‪ PN‬بر ‪CPM‬‬
‫و شبکه ‪PERT‬‬
‫و شبکه ‪GERT‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫سبزه پرور ‪ .1393،‬مجید ‪ ،‬برنامه ريزي و کنترل پروژه‬

‫علي حاج شیر محمدي‪ .1393،‬مديريت و کنترل پروژه‬
‫‪Project Management for the Oil and Gas Industry Adedeji B, Osisanya Badiru‬‬

‫‪64‬‬
 ‫پردازش پیشرفته دادههاي لرزهاي بازتابي‬
‫‪Advanced Seismic Data Processing‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با مراحل کلي پردازش داده هاي لرزه اي بازتابي‪ ،‬بدست آوردن دانش الزم براي استفاده از نرم افزارهاي پردازش داده هاي لرزه اي بازتابي‪،‬‬
‫تسلط بر آخرين روش هاي ارائه شده در پردازش داده هاي لرزه اي‪ ،‬آشنايي با مشکالت موجود در مراحل پردازش داده هاي لرزه اي‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ – 1‬روشهاي تضعیف چندگانهها‬

‫واهمامیخت پیشگو‪ ،‬تبديل رادون‪ ،‬تبديل ‪ ، f-k‬تبديل‪. K-L‬‬

‫فصل ‪ – 2‬تصحیح برونراند شیب‬

‫تصحیح برونراند شیب‪ ،‬روشهاي تصحیح برونراند شیب (دادههاي دورافت مشترک‪ ،‬دادههاي چشمه مشترک)‪.‬‬

‫فصل ‪ -3‬کوچ پس از برانبارش‬

‫روشهاي کوچ دادههاي دوبعدي و سه بعدي‪.‬‬

‫فصل ‪ – 4‬کوچ پیش از برانبارش‬

‫روشهاي کوچ دادههاي دوبعدي و سه بعدي‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Claerbout, J.F., 1985, Imaging the earth’s interior, Blackwell Scientific Publications, Inc.‬‬
‫‪‬‬ ‫& ‪Yilmaz, O., 2001, Seismic data processing, processing, inversion and interpretation of seismic data, vols 1‬‬
‫‪2, Society of Ecploration Geophysicists.‬‬

‫‪65‬‬
66
 ‫زمینشناسي نفت ايران پیشرفته‬
‫‪Advance Iranian Petroleum Geology‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با حوضه هاي مهم نفتي ايران‪ ،‬آشنايي با سازندهاي مهم نفتي در هر میدان‪ ،‬آشنايي با مراحل و شرايط الزم براي تشکیل نفت در هر حوضه‬
‫رسوبي‪ ،‬توصیف پتانسیل هر سازند براي تولید نفت بر اساس روشهاي ژئوشیمیايي‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬

‫فصل اول ‪ :‬کلیاتي در رابطه با تاريخچه اکتشاف نفت و گاز در ايران و پراکندگي میادين‬

‫مشخصات هر يک از حوضههاي رسوبي – ساختاري ايران‪ ،‬بررسي اجمالي پتانسیلهاي نفتي هر يک از حوضههاي ايران‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫فصل دوم ‪ :‬تاريخچه تحويل و تکوين حوضه زاگرس و خلیج فارس ‪ :‬مشخصات و جايگاه زونهاي رسوبي – ساختارهاي زاگرس چین خورده‪،‬‬
‫ناحیه لرستان‪ ،‬فروافتادگي دزفول‪ ،‬زون ايذه‪ ،‬دشت آبادان‪ ،‬ناحیه فارس‪ ،‬منطقه خشکي بندرعباس و خلیج فارس‪.‬‬

‫‪ -‬خصوصیات پيسن و گراديان حرارتي حوضه زاگرس‪ ،‬توصیف رسوبات و سازندههاي زاگرس از جنبه عوامل زمینشناسي نفت‬
‫مانند طبقات سن منشاء‪ ،‬سن مخزن‪ ،‬پوش سن ‪ ،‬فشارهاي عادي و غیرعادي سازندي‪.‬‬
‫‪ -‬ژئوشیمي نفت و ارزيابي سن منشاءهاي پال وزوئیک‪ ،‬مزوزوئیک و سنوزوئیک زاگرس‪.‬‬
‫‪ -‬کلیاتي از افقهاي مخزني پرمین‪ ،‬ژوراسیک (پیشین – میاني و پسین)‪ ،‬کرتاسه (پیشین – میاني و پسین)‪ ،‬پال وسن – ائوسن و‬
‫الیگوسن – میوسن‪.‬‬
‫‪ -‬توصیف خصوصیات پوش سنگي سازندههاي نفتي ايران‪ ،‬اهمیت شناسائي آنها و چگونگي تعیین محل راندن لولههاي جداري در‬
‫طبقات پوش سنگي به هنگام حفاري‪.‬‬
‫‪ -‬تکتونیک تاريخچهاي و ارتباط تکتونیک با تلههاي نفتي زاگرس و خلیج فارس‪ ،‬شکستگيهاي مخازن کربناته و ارتباط آن با‬
‫نیروهاي تکتونیکي‪.‬‬
‫‪ -‬توصیف سیستمهاي هیدروکربوري پال وزوئیک – ژوراسیک و سیستم هیدروکربوري کرتاسه – ترشیري‪.‬‬
‫‪ -‬تأثیر تاريخچه تکتونیک در مدلسازي ژئوشیمي نفت زاگرس و ارائه پارامترهاي اصلي مدل و تاريخچه تدفین رسوبات ‪ .‬مشخصات‬
‫پنجرههاي نفتي‪ /‬گازي‪.‬‬
‫‪ -‬مشخصات و نقش دياپیرسم گنبدهاي نمکي در زمینشناسي نفت ناحیه فارس و خلیج فارس‪.‬‬
‫‪ -‬توصیف سن هاي مخزن دهرم‪ ،‬کازرون‪ ،‬خامي‪ ،‬بنگستان‪ ،‬آسماري از جنبههاي مشخصات سن شناسي‪ ،‬تخلخل‪ ،‬دياژنز‪ ،‬الگوي‬
‫شکستگيها‪ ،‬مشخصه سیاالت و هیدرودينامیک مخازن زاگرس‪.‬‬
‫‪ -‬وضعیت حفاري سازندهاي زاگرس‪ ،‬ارائه مسائل و مشکالت حفاري طبقات بويژه در سازندهاي پرفشار و طبقات شیلي‪.‬‬
‫‪ -‬توصیف و شرح مشخصات برخي از میدانهاي عظیم نفتي‪ /‬گازي درحوضه زاگرس و خلیج فارس‪.‬‬
‫‪ -‬پتانسیلهاي اکتشافي آتي حوضه زاگرس و خلیج فارس‪.‬‬

‫‪67‬‬
‫فصل سوم ‪ :‬زمینشناسي نفت حوضه کپه داغ ‪ :‬تاريخچه تحول و تکوين حوضه‪ ،‬مشخصات ساختارهاي زمینشناسي‪ ،‬توصیف چینهشناسي‬
‫کپه داغ از جنبه زمینشناسي نفت‪ ،‬شرح مشخصات میادين گازي خانگیران؛ گنبدلي‪ ،‬توس‪.‬‬

‫فصل چهارم ‪ :‬زمینشناسي نفت حوضه قم‪ :‬تاريخچه تحول و تکوين حوضه قم‪ ،‬مشخصات کلي و ساختار زمینشناسي‪ ،‬توصیف چینهشناسي‬
‫حوضه قم از جنبه زمینشناسي نفت‪ ،‬شرح مختصات میادين البرز‪ ،‬سراجه و پتانسیلهاي اکتشافي حوضه قم‪.‬‬

‫فصل پنجم ‪ :‬زمینشناسي نفت حوضه خزر ‪ :‬تاريخچه تحول و تکوين حوضه خزر‪ ،‬مشخصات کلي و ساختاري خزر جنوبي‪ ،‬توصیف چینهشناسي‬
‫خزر جنوبي و ارائه مطالب در خصوص پتانسیلهاي اکتشافي حوضه خزر جنوبي‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫احمد رضا رباني ‪ ،1232،‬زمین شناسي و ژئوشیمي نفت خلیج فارس‬
‫همايون مطیعي ‪.‬زمین شناسي زاگرس‬

‫‪68‬‬
 ‫ژئوشیمي محیط زيست‬
‫‪Environmental Geochemistry‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫ژئوشیمي آلي‬ ‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با مفاهیم کلي مطرح در ژئوشیمي محیط زيست‪ ،‬استفاده از روشهاي مختلف ژئوشیمیايي در بررسي آلودگيهاي هیدروکربوري‬
‫محیط زيست‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫بررسي اثرات آلودگيهاي هیدروکربوري در محیط زيست‬ ‫‪-1‬‬
‫الودگیهاي هیدروکربني در محیط دريا و خشکي‬ ‫‪-2‬‬
‫سرنوشت آلودگیهاي هیدروکربني وارد شده به محیط‬ ‫‪-3‬‬
‫روشهاي مطالعه آلودگیهاي هیدروکربوري‬ ‫‪-4‬‬
‫روشهاي انگشتنگاري گاز کروماتوگرافي‬ ‫‪-‬‬
‫مطالعات بیومارکري‬ ‫‪-‬‬
‫مطالعه ترکیبات آروماتیکي چند حلقهاي‬ ‫‪-‬‬
‫مطالعه میکروبیولوژي‬ ‫‪-‬‬
‫مطالعه ايزوتوپي‬ ‫‪-‬‬
‫راهکارهاي مقابله و رفع آلودگيهاي هیدروکربوري‬ ‫‪-5‬‬
‫مديريت پروژه هاي محیط زيستي‬ ‫‪-6‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Environmental Forensics. 2006. R.D. Morrison, Elsevier. 579pp.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Oil spill Environmental forensics. 2007 zhendiwang & stout. Elsevier 617pp.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Introduction to Environmental forensics. 2007. Murphy & Morrison. Elsevier 774pp.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Basics of oil spill cleanup. / 2001.Merv Fingas; edited by Jennifer Charles; 2nd ed. CRC Press LLC‬‬

‫‪69‬‬
73
 ‫ژئوشیمي مخزن پیشرفته‬
‫‪Advance Reservoir Geochemistry‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫ژئوشیمي آلي‬ ‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫مخزن‪ ،‬آشنايي با متدهاي استفاده در ژئوشیمي مخزن‬ ‫مادر‪ ،‬بلوغ و سن‬ ‫آشنايي با مفاهیم کلي مطرح در ژئوشیمي مخزن مانند سن‬
‫سرفصل درس‪:‬‬

‫تعیین بلوغ و منشا نفت با تست نمونههاي نفت مخزن‬ ‫‪-‬‬

‫ارزيابي تحوالت ثانويه در نفت و گاز مخزن‬ ‫‪-‬‬
‫ارزيابي میزان تأثیر سن پوش‬ ‫‪-‬‬
‫تعیین پیوستگي مخزن‬ ‫‪-‬‬
‫ارزيابي ستون نفت‬ ‫‪-‬‬
‫تعیین موقعیت تارمتها‪ ،‬سدها‬ ‫‪-‬‬
‫مونیتورين تولید‬ ‫‪-‬‬
‫متدهاي مورد استفاده در ژئوشیمي مخزن‬ ‫‪-‬‬
‫واکنشهاي مخزن و هیدروکربور‬ ‫‪-‬‬
‫بررسي راهکارهاي ژئوشیمیايي رفع رسوب اسفالتین‬ ‫‪-‬‬
‫بررسي راهکارهاي مقابله با عوامل ترش شدگي مخزن‬ ‫‪-‬‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪ Cubit, J.M. & England, W.A. 1995,The geochemistry of Reservoir. Published by the Geological Society‬‬
‫‪London.‬‬
‫‪ Palacas, J.G. 1985, Petroleum geochemistry and source rock potential of carbonate rocks. American‬‬
‫‪Association of Petroleum Geologists,Tulsa, OK‬‬
‫‪Jolley,S,J., Fisher ,Q.J et al.,2010. Reservoir Compartmentalization, The Geological Society London. ‬‬

‫‪71‬‬
72
 ‫ژئوشیمي بیومارکرها‬
‫‪Geochemistry of Biomarkers‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫ژئوشیمي آلي‬ ‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫مادر‪ ،‬روشهاي جداسازي و مطالعه بیومارکرها‬ ‫آشنايي با بیومارکرها و اهمیت آنها در مطالعات ژئوشیمیايي مخزن و سن‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫سرفصل درس‪:‬‬

‫بیومارکرها و اهمیت آنها در مطالعات نفتي‬ ‫‪-‬‬

‫انوا بیومارکرها‬ ‫‪-‬‬
‫روش جداسازي و مطالعه بیومارکرها‬ ‫‪-‬‬
‫روش دستگاهي مطالعه بیومارکرها‬ ‫‪-‬‬
‫کاربرد بیومارکرها در مطالعات نفتي‬ ‫‪-‬‬
‫کورلیشن‬
‫مادر‬ ‫تعیین سن سن‬
‫تعیین بلوغ‬
‫فرايندهاي ثانويه‬
‫مطالعات مخزن‬
‫کاربرد بیومارکر در اکتشاف منابع هیدروکربوري‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Peters, Walters & Moldovan., . 2005. The Biomarker GuideCambridge University Press.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Bordanve,M., 1993, Applied Petroleum Geochemistry: EDITION TECHNIP.‬‬

‫‪73‬‬
 Waples, D.W.; Machiharia, T.,1991, Biomarkers for geologists; (Japan National Oil Corp., Chiba
(JP))

74
 ‫زمین آمار و مدلسازي فضايي مخزن‬
‫‪Geostatistical Spatial Modeling of Reservoir‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با مفاهیم پايه اي احتمال و آمار‪ ،‬مدلسازي مخزن با روشهاي مختلف به دو صورت تصادفي و احتمالي‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫‪ -‬مقدمه‬
‫‪ (a‬مراحل مختلف مدلسازي مخازن‬
‫‪ (b‬نقش زمین آمار در مراحل مدلسازي مخازن‬
‫‪ (c‬نیاز به مدلسازي تصادفي و احتمالي‬
‫‪ -2‬مفاهیم پايهاي احتمال و آمار‬
‫‪ (a‬تعريف احتمال‬
‫‪ (b‬هیستوگرام‬
‫‪ (c‬تابع توزيع احتمالي‬
‫‪ (d‬تابع توزيع تجمعي‬
‫‪ (e‬آمار‬
‫‪ (f‬تخمین پارامترهاي آماري‬
‫‪ (g‬توابع توزيع احتمالي‬
‫‪ (h‬توابع توزيع مشترک دومتغیره‬
‫‪ (i‬احتمال مشروط‬
‫‪ (j‬ت وري بیز‬
‫‪ (k‬برازش (رگراسیون)‬
‫‪ -2‬آمار فضايي‬
‫‪ (a‬خاصیت سکون‬
‫‪ (b‬کوواريانس‬
‫‪ (c‬واريوگرام‬
‫‪ (d‬مدلهاي واريوگرام‬
‫‪ (e‬تخمین واريوگرام‪/‬کوواريانس‬
‫‪ -4‬تخمین و شبیهسازي خواص مخزني‬
‫‪ (a‬شیوههاي تخمین خواص مخزني‬

‫‪75‬‬
 ‫( شیوههاي شبیهسازي خواص مخزني‬b
‫( مدلهاي شيءگرا و مدلهاي پايه گريد‬c
‫ساير روشهاي مدلسازي‬ -1
‫( فرکتالها‬a
‫( آمار چند نقطهاي‬b
‫( نقشه تصادفي مارکف‬c
‫( روشگووسي قطع شده‬d
‫( مدل گووسي پوالري‬e
‫( روش مدلسازي بر اساس فرايند‬f
‫ چک کردن مدل ساخته شده‬-5
‫ انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬:‫روش ارزيابي‬
 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬

:‫فهرست منابع‬

 Jensen, J. L., Lake, L. W., Corbett, P.W.M. and Goggin, D. J., (2000) Statistics for Petroleum
Engineers and Geoscientists, Elsevier, The Netherlands.
 Deutsch, c.V. (2002) Geostatistical Reservoir Modeling, Oxford University Press.
 Hohn, M. E. (1999). Geostatistics and Petroleum Geology, Kluwer Academic Publishers.
 Isaaks and Srivastava (1989), Introduction to Applied Geostatistics, Oxford University Press.
 Till, Roger (1974) Statistical Methods for the Earth Scientists; Wiley, NY.
 Davis, J.C. (2002) Statistics and Data Analysis in Geology (3rd ed.); Wiley & Sons, NY
 Goovaerts, P. (1997) Geostatisties for Natural Resources Evaluation, Oxford University Press.
 Houlding, S.W. (1999) Practical Geostatistics, Springer (geology).

76
 ‫زمین آمار پیشرفته‬
‫‪Advanced Geostatistics‬‬
‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬

‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬

‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با مفاهیم پايه اي زمین آماري‪ ،‬آمار و احتمال‪ ،‬تخمین خواص مختلف براي شبیه سازي مخزن‪ ،‬بررسي تخمین پارامترهاي شبیه سازي‬
‫مخزن‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫‪ -‬مقدمه‬

‫مراحل مختلف مدلسازي مخازن‬ ‫‪-‬‬

‫نقش زمین آمار در مراحل مدلسازي مخازن‬ ‫‪-‬‬
‫نیاز به مدلسازي تصادفي و احتمالي‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -2‬مفاهیم پايهاي احتمال و آمار‬

‫تعريف احتمال‬ ‫‪-‬‬

‫هیستوگرام‬ ‫‪-‬‬
‫تابع توزيع احتمالي‬ ‫‪-‬‬
‫تابع توزيع تجمعي‬ ‫‪-‬‬
‫آمار‬ ‫‪-‬‬
‫تخمین پارامترهاي آماري‬ ‫‪-‬‬
‫توابع توزيع احتمالي‬ ‫‪-‬‬
‫توابع توزيع مشترک دومتغیره‬ ‫‪-‬‬
‫احتمال مشروط‬ ‫‪-‬‬
‫ت وري بیز‬ ‫‪-‬‬
‫برازش (رگراسیون)‬ ‫‪-‬‬

‫‪-2‬آمار فضايي‬

‫خاصیت سکون‬ ‫‪-‬‬

‫کوواريانتس‬ ‫‪-‬‬
‫واريوگرام‬ ‫‪-‬‬
‫‪77‬‬
 ‫مدلهاي واريوگرام‬ -
‫گوواريانس‬/‫تخمین واريوگرام‬ -
‫ تخمین و شبیهسازي خواص مخزني‬-4

‫شیوههاي تخمین خواص مخزني‬ -

‫شیوههاي شبیهسازي خواص مخزني‬ -
‫مدلهاي شئگرا و مدلهاي پايه گريد‬ -
‫ ساير روشهاي مدلسازي‬-5

‫فرکتالها‬ -
‫آمار چند نقطهاي‬ -
‫نقشه تصادفي مارکف‬ -
‫روش گووسي قطع شده‬ -
‫مدل گووسي پوالري‬ -
‫روش مدلسازي بر اساس فرايند‬ -
‫ چک کردن مدل ساخته شده‬-6

‫ انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬:‫روش ارزيابي‬

 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬

:‫فهرست منابع‬

 Jensen, J. L., Lake, L. W., Corbett,P. W. M. and Goggin, D.J., (2000) Statistics for Petroleum engineers
and Geoscientists, Elsevier, The Netherlands.
 Deutsch, C. V. (2002) Geostatistical Reservoir Modeling, Oxford University Press.
 Hohn, M. E. (1999), Geostatistics and Petroleum Geology, Kluwer Academic Publishers.
 Isaaks and Srivastava (1989), Introduction to Applied Geostatistics, Oxford University Press.
 Till, Roger (1974) Statistical Methods for the Earth Scientists; Wiley, NY.
 Davis, J.C. (2002) Statistics and Data Analysis in Geology (3rd ed.); Wiley & Sons, NY.
 Gooyaerts, P. (1997) Geostatistics for Natural Resources Evaluation, Oxford University Press.
 Houlding, S.w. (1999) Practical Geostatistics, springer (geology).
 Clark, I. (1979) Practical Geostatistics, Applied Science Publishers (Mining).
 Yarus, J.M. and chambers, R.L. (18994) Stochastic Modeling and Geostatistics, AAPG.

78
79
 ‫وارون سازي لرزه اي در بازيابي مقاومت لرزهاي‬

‫‪Seismic Inversion in Recovering the Acoustic Impedance‬‬

‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با روش هاي مختلف وارون سازي براي تعیین مقاومت لرزه اي‪ ،‬آشنايي با روشهاي استخراج موجک براي استفاده در وارون سازي لرزه اي‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬وارونسازي به روش کمترين مربعات‬

‫فصل ‪ -2‬وارونسازي به روش اسپايکهاي پراکنده‬

‫به روش قاعده ‪ ، L1‬به روش برنامه ريزي خطي )‪ ،(linear programming, LP‬به روش خود همبستگي )‪ ،(AR‬به روش حداقل آنتروپي‬
‫و به روش حداکثر احتمال )‪(maximum likelihood‬‬

‫فصل ‪ 2‬وارونسازي به روش بر پايه مدل‬

‫وارونسازي با مرز نرم‪ ،‬وارونسازي با مرز سخت‬

‫فصل ‪ -4‬وارون سازي به روش شکل موج‬

‫فصل ‪ -5‬کاربردها‬
‫استخراج موجک‪ ،‬استخراج سري بازتاب‪ ،‬استخراج مقاومت لرزهاي و استخراج مقاومت کشسان از دادههاي ‪AVO‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪83‬‬
 Chi , C.Y., Mendelf, J.M., and Hampsong, D., 1984, A computational fast approach to maximum
likelihood deconvolution, Gephysics, 49, 550-565.

 Cooke, D. A., and Schneider, W. A., 1983, Generalized linear inversion of reflection seismic data:
Geophysics, 48, 665-676.

 Lines, L. R., and Treitel, S., 1984, A review of least-squares inversion and its application to geophysical
problems: Geophy. Prosp., 32, 159-186.
 Mallick, S., 1995, Model-based inversion of amplitudevariations-
 with-off set data using a genetic algorithm: Geophysics, 939-954.

 Oldenburg, D. W., Scheuer, T., and Levy, S., 1983, Recovery of the acoustic impedance from reflection
seismograms: Geophysics, 48, 1318-1337.
 Oldenburg, D.W., Levy, S., and Whittall, K.P., 1981, Wavelet estimation and deconvolution:
Geophysics, 46, 1528-1542.

 Russell, B., 1988, Introduction to seismic inversion methods: The SEG course notes series, 2,
Tulsa, OK.
 Sen, M.K., 2006, Seismic inversion, Society of Petroleum Engineer, TX.
 Simmons, J.L. and Backus, M.M., 1996, Waveform-based AVO inversion and AVO prediction-error:
Geophysics, 1575-1588.
 Ursenbach, C.P., and Stewart, R.R., 2008, Two-term AVO inversion: Equivalences and new methods:
Geophysics, C31-C38.

81
 ‫تفسیر ساختماني مقاطع لرزهاي‬

‫‪Advanced Structural Seismic Interpretation‬‬

‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫نشانگرهاي لرزهاي‬ ‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با مفاهیم و مراحل آماده سازي داده ها براي تفسیر لرزه اي‪ ،‬آشنايي با مفاهیم زمین شناسي ساختماني مورد استفاده در لرزه‬
‫شناسي اکتشافي نفت‪ ،‬آشنايي با سیستم هاي مختلف ساختماني و نحوه تفسیر آنها در مقاطع لرزه اي‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬تفسیر لرزهاي در محیطهاي تراکمي‬
‫طبقهبندي جنبشوي چین خوردگيها‪ ،‬چین جدايشوي گسولي‪ ،‬چین انتشوار گسلي‪ ،‬چین خم گسلي‪ ،‬چینههاي توسعهاي در دادههاي‬
‫لرزهاي‪ ،‬بازگردان‬

‫فصل ‪ -2‬تفسیر لرزهاي در محیطهاي کششي‬

‫گسل نرمال قاشقي‪ ،‬نیم فروزمین و تکتونیک معکوس‬

‫فصل ‪ -3‬تفسیر لرزهاي در محیطهاي امتداد لغز‬

‫ساختمانهاي گلگونه مثبت و منفي‬

‫فصل ‪ -4‬زمینشناسي ساختماني کمربند راندگي گسلي زاگرس با تاکید بر تفسیر لرزهاي‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬پ‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Bacon, M., Simm, R., and Redshaw, T., 2007, 3-D seismic interpretation, Cambridge University‬‬
‫‪Press, Cambridge.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Shaw, J.H., Connors, C., and Suppe, J., (Eds.) 2005, Seismic interpretation of contractional fault-‬‬
‫‪related folds, AAPG Stud. Geol., vol. 53, Am. Assoc. of Pet. Geol., Tulsa, OK.‬‬

‫‪82‬‬
 ‫روشهاي پرتو لرزهاي‬

‫‪Seismic Ray Methods‬‬

‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با روشهاي حل معادله ايکونال‪ ،‬به دست آورده زمان مسیر در لرزه شناسي بازتابي‪ ،‬آشنايي با روشهاي رديابي زمان مسیر و‬
‫رديابي دامنه پرتو در مدل هاي مختلف زمین شناسي‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل‪ - 1‬مقدمه‬
‫پرتو لرزهاي‪ ،‬ويژگيها و معادله پرتو‪ ،‬معادالت جبهه موج و ايکونال‪ ،‬حل معادله ايکونال‪.‬‬
‫فصل ‪ -2‬زمان سیر پرتو‬
‫حل رديابي پرتو به روش پرتابي‪ ،‬روشهاي خم‪ ،‬رديابي پرتو دومحوري و روشهاي مبتني بر آن‪ ،‬رديابي پرتو امواج سطحي‪،‬‬
‫پرتوها و زمان رسید در مدل يکبعدي با ويژگيهاي متفاوت‪.‬‬
‫فصل ‪ -2‬دامنه پرتو‬
‫رديابي پرتو در مختصات پرتو مرکزي‪ ،‬حل عددي پیشرو معادله ديفرانسیل پرتو مرکزي‪ ،‬سیستم رديابي پرتو در مختصات‬
‫کارتزين‪ ،‬رديابي پرتو در محیط اليهاي‪ ،‬رديابي پرتو در يک مسیر هموار‪.‬‬
‫فصل ‪ -4‬مثالهاي موردي‬
‫رديابي زمان سیر پرتو در مدلهاي ساده و مرکب‪ ،‬رديابي دامنه پرتو در مدلهاي ساده و مرکب‪.‬‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪ Cerveny, V., 1985, The application of ray tracing to the numerical modelling of seismic‬‬
‫‪wave fields in complex structures, Geophysical Press.‬‬
‫‪ Cerveny, V., 2005, Seismic ray theory, Cambridge University Press.‬‬
‫‪ Shearer, P., 1999, Introduction to seismology, Cambridge University Press.‬‬
‫‪ Slawinski, M. A., 2003, Seismic wave and rays in elastic media (Handbook of Geophysical‬‬
‫‪Exploration: Seismic Exploration), Pergamon Press.‬‬

‫‪83‬‬
84
 ‫انتشار موج در محیطهاي متخلخل‬
‫‪Wave Propagation in Porous Media‬‬
‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬آشنايي با مفاهیم اولیه محیط هاي انتشار موج لرزه اي‪ ،‬بررسي عوامل مختلف بر سرعت و تضعیف انتشار امواج لرزه اي در‬
‫شرايط مختلف‪ ،‬بیان مدلهاي مختلف سرعت انتشار موج‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬مقدمه‬
‫طبقهبندي زمینشناسي سن ها‪ ،‬طبقهبندي فیزيکي سن ها‪ ،‬همگني و ناهمگني‪ ،‬همسانگردي و ناهمسانگردي‪.‬‬
‫فصل ‪ -2‬خواص مربوط به فضاي حفره‬
‫تخلخل و انوا آن‪ ،‬سطح داخلي ويژه‪ ،‬تراوايي‪ ،‬ارتباط بین تخلخل‪ ،‬تراوايي و سطح داخلي ويژه‪.‬‬
‫فصل ‪ -2‬چگالي سنگها‬
‫چگالي کانيها‪ ،‬چگالي سیاالت درون حفرهها‪ ،‬چگالي بالک سن ها‪.‬‬
‫فصل ‪ -4‬سرعت امواج لرزهاي در سنگها‬
‫خاصیت کشساني و قانون هوک‪ ،‬سرعت موج لرزهاي در کانيها‪ ،‬سرعت موج لرزهاي در سیاالت‪ ،‬سرعت موج لرزهاي در سن هاي‬
‫متخلخل‪ ،‬روشهاي اندازهگیري سرعت در سن ها‪ ،‬بررسي نتايج آزمايشگاهي سرعت انتشار امواج در سن هاي متخلخل‪.‬‬
‫فصل ‪ -5‬مدلهاي سرعت انتشار امواج در سنگها‬
‫مدل گاسمن‪ ،‬مدل بیوت‪ ،‬روابط گیرتسما و اسمیت‪ ،‬روابط کاستر و توکسوز براي محیطهاي مؤثر‪ ،‬روابط خودسازگار براي محیطهاي‬
‫مؤثر‪ ،‬روابط والش و هادسون براي محیطهاي درزه و ترکدار‪ ،‬مدل تجربي وايلي‪ ،‬رابطه تجربي ريمر‪.‬‬
‫فصل ‪ -6‬تضعیف امواج لرزهاي در سنگها‬
‫خواص غیرکشساني کانيها‪ ،‬خواص تضعیف سیال درون حفرهها‪ ،‬روشهاي آزمايشگاهي اندازهگیري تضعیف در سن ها‪ ،‬نتايج‬
‫آزمايشگاهي تضعیف امواج در سن ها‪.‬‬
‫فصل ‪ -7‬سازوکارهاي تضعیف در سنگها‬
‫تضعیف ذاتي ماتريکس سنگ‪ ،‬افت اصطکاکي‪ ،‬سازوکار جريان کلي سیال‪ ،‬سازوکار جريان محلي سیال‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Bourbie, T., Coussy, O., and Zinszner, B., 1987, Acoustic of porous media, Gulf Publishing Company.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Mavko, G., Mukerji, T., and Dvorkin, J., 1998, The rock physics handbook, Cambridge University‬‬
‫‪Press.‬‬

‫‪85‬‬
 Schon, J. H., 1996, Physical properties of rocks-fundamentals and principle of petro physics: Handbook
of Geophysical Exploration, Seismic Exploration, Vol 12, Elsevier

86
 ‫پروفیل لرزهاي قائم‬
‫‪Vertical Seismic Profiling, VSP‬‬
‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫‪-‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با روش پروفیل لرزه اي قائم در اکتشاف منابع هیدروکربوري و نحوه داده برداري و پردازش داده هاي آن نحوه تفسیر داده هاي پروفايل‬
‫لرزه اي قائم‬

‫‪87‬‬
 ‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬مقدمه‬
‫پروفیل لرزهاي قائم (‪ ،)VSP‬تاريخچة ‪.VSP‬‬
‫فصل ‪ -2‬تجهیزات و محیط مورد نیاز براي برداشت ‪VSP‬‬
‫چاه‪ ،‬چشمههاي انرژي‪ ،‬گیرندههاي درونچاهي‪ ،‬کابل رکوردگیري‪ ،‬سیستم ثبت دادهها‪.‬‬
‫فصل ‪ -2‬مشکالت نوفه در ‪VSP‬‬
‫جفت شدگي گیرنده‪ ،‬امواج کابل‪ ،‬لولههاي جداري‪ ،‬امواج لولهاي‪ ،‬نوفههاي محیطي‪.‬‬
‫فصل ‪ -4‬عملیات صحرايي ‪VSP‬‬
‫آزمايش گیرنده‪ ،‬برانبارش قائم‪ ،‬فاصله نمونهبرداري زماني‪ ،‬فاصله نمونهبرداري عمقي‪ ،‬کنترل عمق‪ ،‬تضعیف امواج لولهاي‪ ،‬ثبت دادههاي‬
‫‪ VSP‬با دورافت غیرصفر‪ ،‬ثبت دادههاي ‪ VSP‬در چاههاي مايل‪ ،‬آزمايش جفتشدگي گیرنده به سازند‪.‬‬
‫فصل ‪ -5‬پردازش دادههاي ‪VSP‬‬
‫با دورافت صفر‪ ،‬با دورافت غیرصفر‪ ،‬در چاههاي مايل‪.‬‬
‫فصل ‪ -6‬کابردهاي ‪VSP‬‬
‫ضرايب بازتاب‪ ،‬شناسايي بازتابندههاي لرزهاي‪ ،‬مقايسه دادههاي ‪ VSP‬با لرزهنگاشتهاي مصنوعي‪ ،‬مطالعه دامنه امواج لرزهاي‪ ،‬تعیین‬
‫خواص فیزيکي سن ها‪ ،‬تضعیف امواج لرزهاي‪ ،‬دامنه در مقابل دورافت و ‪VSP‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪ Balch, A. H., and Myung, W. L. Ed., 1984, Vertical seismic profiling technique, applications and case histories:‬‬
‫‪International Human Resources Development Corporation.‬‬
‫‪ Galperin, E. I., 1985, Vertical seismic profiling and its exploration potential: D. Reidl Publishing Co.‬‬
‫‪ Hardage, B. A., 2000, Vertical seismic profiling: principles: Third updated and revised edition, Handbook of‬‬
‫‪Geophysical Exploration, v. 14 Pergamon.‬‬
‫‪ Juhlin, C., 2002, Vertical seismic profiling and integration with reflection seismic studies at Laxemar, 2000: Swedish‬‬
‫‪Nuclear Fuel and Waste Management Co‬‬

‫‪88‬‬
89
 ‫نشانگرهاي لرزهاي‬
‫(‪)Seismic Attributes‬‬

‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬

‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫‪-‬‬ ‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با نشانگرهاي مختلف لرزه اي شامل يک بعدي‪ ،‬دو بعدي‪ ،‬سه بعدي و نشانگرهاي تغییر دامنه با دورافت‪ ،‬نحوه محاسبه نشانگرهاي‬
‫مختلف‪ ،‬بیان کاربرد و تفسیر نشانگرهاي مختلف‪.‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬نشانگرهاي يکبعدي‬
‫دامنه لحظهاي‪ ،‬فاز لحظهاي‪ ،‬فرکانس لحظهاي‪ ،‬پهناي باند لحظهاي‪.‬‬
‫فصل ‪ -2‬نشانگرهاي دوبعدي‬
‫دامنه لحظهاي دوبعدي‪ ،‬فاز لحظهاي دوبعدي‪ ،‬فرکانس لحظهاي دوبعدي‪ ،‬پهناي باند لحظهاي دوبعدي‪ ،‬سرعت فاز لحظهاي‪،‬‬
‫سرعت گروه لحظهاي‪.‬‬
‫فصل ‪ -2‬نشانگرهاي سهبعدي‬
‫دامنه لحظهاي سهبعدي‪ ،‬فاز لحظهاي سهبعدي‪ ،‬فرکانس لحظهاي سهبعدي‪ ،‬شیب فاز لحظهاي‪ ،‬آزيموت لحظهاي‪ ،‬همدوسي‬
‫فصل ‪ -4‬نشانگرهاي تغییر دامنه‬
‫در مقابل دورافت‪ ،‬در مقابل زاويه‪ ،‬در مقابل آزيموت‪ ،‬مقاومت کشساني‪ ،‬وارون سازي پس از برانبارش‪.‬‬
‫فصل ‪ -5‬مثالهاي موردي‬
‫اليههاي نازک‪ ،‬گسلها‪ ،‬تلههاي چینهاي‪ ،‬ناپیوستگيها‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪ Castagna, J. P. and Backus, M. M., 1997, Offset dependent reflectivity-theory and practice AVO analysis,‬‬
‫‪Society of Exploration Geophysicists.‬‬
‫‪ Yilmaz, O., 2001, Seismic data Processing, processing, inversion and interpretation of seismic data, Vols‬‬
‫‪1&2, Society of Exploration Geophysicists.‬‬

‫‪93‬‬
91
 ‫توموگرافي لرزهاي‬
‫(‪)Seismic Tomography‬‬

‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬

‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫‪-‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با مفاهیم رديابي پرتو در تعیین زمان مسیر لرزه اي‪ ،‬آشنايي با روشهاي مدلسازي انتشار موج‪ ،‬بیان ت وري روشهاي زمان مسیر و به دست‬
‫آوردن مدل سرعتي با روشهاي مختلف شامل رديابي پرتو و حل معادله موج‪.‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬مقدمه و آشنايي با مهاجرت داده هاي لرزه اي(‪ ،)Seismic data imaging‬قانون هويگنس‪ ،‬مقاطع با دور افت صفر ( ‪zero‬‬
‫‪ ،)offset‬سرعت برانبارش و ‪...‬‬
‫فصل ‪ 2‬تفاوت و اهمیت مهاجرت ‪ 2‬بعدي و ‪ 3‬بعدي‪ -‬مهاجرت زماني و عمقي‪ -‬مهاجرت پیش برانبارش و پس برانبارش‬
‫فصل ‪ 3‬مهاجرت زماني پس از برانبارش‬
‫‪Kirchhoff migration‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪F-K migration‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪Downward continuation‬‬ ‫‪-‬‬
‫فصل ‪ 4‬مهاجرت پیش از برانبارش‬
‫مهاجرت بر اساس روشهاي بر پايه اشعه (‪)ray based method‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪Kirchhoff Migration o‬‬
‫‪Beam migration o‬‬
‫مهاجرت بر اساس روشهاي معادله موج‬ ‫‪-‬‬
‫‪ o‬معادله موج يک طرفه‬
‫‪ o‬معادله موج دو طرفه‬
‫فصل ‪ -5‬آشنايي با مفاهیم تحلیل سرعت‪Angle-Domain Common ،Offset-Domain Common Image Gathers ،‬‬
‫‪ Image Gathers‬و ‪...‬‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫‪‬‬ ‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Bancroft, J.C., 2007, A practical understanding of pre/poststack vol.1 (poststack), SEG, code 263A-07.‬‬

‫‪92‬‬
 Bancroft, J.C., 2007, A practical understanding of pre/poststack vol.2 (preststack), SEG, code 264A-07.
 Berkhout, A.J., 1980, Seismic migration-imagine of acoustic energy by wavefield extrapolation: Elsevier
Science Pub. Inc.
 Biondi, B.L., 2007, Concepts and applications in 3D seismic imaging, SEG code 230A.
 Biondi, B.L., 2006, 3D Seismic Imaging, SEG, code 117A.
 Claerbout, J.F., 2008, Basic earth imaging, Stanford University.
 Jones, I.F., Bloor, R.I., Biondi, B.L., and Etgen, J.T., 2008, Prestack depth migration and velocity model
building, SEG Geophysics Reprint Series No. 25, code 201A.
 Robein, E., 2010, Seismic imaging: A review of the techniques, their principles, merits and limitations,
EAGE Publications, ISBN 978-90-73781-78-8.
 Yilmaz, O., 2001, Seismic data analysis, vols 1&2, SEG

93
 ‫تصوير سازي داده هاي لرزه اي‬
‫(‪)Seismic Data Imaging‬‬

‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬

‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫‪-‬‬ ‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬مقدمه و آشنايي با مهاجرت داده هاي لرزه اي(‪ ،)Seismic data imaging‬قانون هويگنس‪ ،‬مقاطع با دور افت صفر ( ‪zero‬‬
‫‪ ،)offset‬سرعت برانبارش و ‪...‬‬
‫فصل ‪ 2‬تفاوت و اهمیت مهاجرت ‪ 2‬بعدي و ‪ 3‬بعدي‪ -‬مهاجرت زماني و عمقي‪ -‬مهاجرت پیش برانبارش و پس برانبارش‬
‫فصل ‪ 3‬مهاجرت زماني پس از برانبارش‬
‫‪Kirchhoff migration‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪F-K migration‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪Downward continuation‬‬ ‫‪-‬‬

‫فصل ‪ 4‬مهاجرت پیش از برانبارش‬

‫مهاجرت بر اساس روشهاي بر پايه اشعه (‪)ray based method‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪Kirchhoff Migration o‬‬
‫‪Beam migration o‬‬
‫مهاجرت بر اساس روشهاي معادله موج‬ ‫‪-‬‬
‫‪ o‬معادله موج يک طرفه‬
‫‪ o‬معادله موج دو طرفه‬

‫فصل ‪ -5‬آشنايي با مفاهیم تحلیل سرعت‪Angle-Domain Common ،Offset-Domain Common Image Gathers ،‬‬
‫‪ Image Gathers‬و ‪...‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫‪94‬‬
 :‫فهرست منابع‬
 Bancroft, J.C., 2007, A practical understanding of pre/poststack vol.1 (poststack), SEG, code 263A-07.
 Bancroft, J.C., 2007, A practical understanding of pre/poststack vol.2 (preststack), SEG, code 264A-
07.
 Berkhout, A.J., 1980, Seismic migration-imagine of acoustic energy by wavefield extrapolation:
Elsevier Science Pub. Inc.
 Biondi, B.L., 2007, Concepts and applications in 3D seismic imaging, SEG code 230A.
 Biondi, B.L., 2006, 3D Seismic Imaging, SEG, code 117A.
 Claerbout, J.F., 2008, Basic earth imaging, Stanford University.
 Jones, I.F., Bloor, R.I., Biondi, B.L., and Etgen, J.T., 2008, Prestack depth migration and velocity model
building, SEG Geophysics Reprint Series No. 25, code 201A.
 Robein, E., 2010, Seismic imaging: A review of the techniques, their principles, merits and
limitations, EAGE Publications, ISBN 978-90-73781-78-8.
 Yilmaz, O., 2001, Seismic data analysis, vols 1&2, SEG.

95
 ‫متدهاي اکتشافات سطحي‬
‫)‪(Surface Petroleum Exploration‬‬
‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫‪-‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با انوا روشهاي اکتشاف سطحي نفت و گاز‪.‬‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬روشهاي ژئوشیمیايي سطحي در اکتشاف منابع هیدروکربني‬
‫فصل ‪ -2‬الگوهاي تراوش‬
‫فصل ‪ -2‬روش خاک گاز‬
‫فصل ‪-4‬روش تشعشعسنجي‬
‫فصل ‪ -5‬روشهاي میکروبیولوژي‬
‫فصل ‪-6‬کاربرد عناصر اصلي و نشانهاي ‪,‬هلیوم و هالوژنها در اکتشاف نفت و گاز‬
‫فصل ‪ -7‬کاربرد دورسنجي در اکتشاف منابع هیدروکربني‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Duchscherer W. Jr., 1984, "Geochemical hydrocarbon prospecting", Tulsa: Pennwell Books,‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Tedesco, S. A., 1995,"Surface geochemistry in petroleum exploration", New York:‬‬
‫‪Thompson Publishing Inc,.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Boyle, R. W., 1982, "Geochemical prospecting for thorium and uranium deposits", New‬‬
‫‪York: Elsevier Scientific Publishing,‬‬
‫احمد رضا رباني ‪ ،1395‬ژئوشیمي سطحي و کاربرد آن در اکتشاف نفت و گاز ‪‬‬

‫‪96‬‬
97
 ‫ارزيابي سازند پیشرفته‬
‫)‪(Advanced Formation Evaluation‬‬
‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫‪-‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با شیوههاي نوين ارزيابي سازند‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫‪ -‬تعريف – اصول – کاربرد‬
‫‪ -‬سیاالت حفاري ‪ ،‬مقاومت گل حفاري‪ ،‬تاثیر نو گل بر مقاومت‪ ،‬تاثیر حرارت بر مقاومت‪ ،‬نفوذ آب گل‪ ،‬مقطع مقاومت‪ ،‬قطر زون‬
‫آلوده‬
‫‪ -‬مغزه گیري و آزمايش مغزه‪ ،‬مغزه گیري متداول (‪ ،)Conventional‬مغزه گیري با کابل‪ ،‬مغزه گیري از جدار چاه ‪ ،‬مغزه گیرها‪،‬‬
‫مطالعه مغزه‪ ،‬انتخاب نمونه‪ ،‬اندازه گیري مقدار هیدروکربن درون مغزه‬
‫‪ -‬تخلخل‪ ،‬اندازه گیري تخلخل‪ ،‬با روش وزن مخصوص ذرات‪ ،‬با روش و اشبرن‪ ،‬باتین ‪ ،‬با استفاده از قانون بويل‪ ،‬روش‬
‫آزمايشگاههاي مغزه‪ ،‬روش اشبا با سیال‪ ،‬تعیین تخلخل با استفاده از نمودارها‪.‬‬
‫‪ -‬تراوايي مطلق‪ ،‬اندازه گیري تراوايي مطلق مغزه‪ ،‬اندازه گیري اشبا نسبي با روش استخراج سیال‪ ،‬روش تقطیر‪ ،‬با روش گريز از‬
‫مرکز‬
‫‪ -‬آب همزاد‪ ،‬فشار موئین‪ ،‬تراوايي نسبي‪ ،‬طبیعت جريان چند فازه – منشاء اطالعات مربوط به تراوايي نسبي‬
‫‪ -‬گل نگاري (‪ ) Mud Logging‬تجزيه گل خروجي براي تشخی هیدروکربن – نمودار گل نگاري – ثبت اطالعات حفاري‪،‬‬
‫نمودار تجزيه گل‪ ،‬تشخی نفت د رگل ‪،‬تشخی نفت در گل – تشخی گاز در گل ‪ -‬واحد نمونه گیري‪ -‬تجزيه کننده سیم داغ –‬
‫تجزيه کننده ماوراء قرمز‬
‫‪ -‬آزمايش تراشه – روش نمونه گیري – آزمايش تراشه براي تشخی نفت و گاز‪ ،‬جنس و سن سن – ترسیم نمودار زمین‬
‫شناسي چاه‬
‫‪ -‬اصول اندازه گیري مقاومت سازند – اندازه گیري مقاومت – دستگاههاي اندازه گیري – نمودارهاي مقاومت‪ ،‬نمودار ‪– SP‬‬
‫نمودارهاي صوتي – نمودارهاي راديو اکتیو و ساير نمودارهاي متداول‬
‫‪ -‬اليه آزمايي – آزمايش بهره دهي – آزمايش ساق مته – آزمايش سازند با کابل‬
‫‪ -‬کنترل کیفیت نمودارها‬
‫‪ -‬استفاده از اطالعات زمین شناسي و ژئوفیزيکي براي ارزيابي سازند‬
‫‪ -‬تعیین اشبا شدگي هیدروکربنها‪ ،‬تعیین زونهاي آبدار و هیدروکربن دار‬
‫‪ -‬تعیین درجه حرارت مخزن‬

‫‪98‬‬
 ‫ تشخی سن منشاء با استفاده از نمودارها‬-
‫ خرده هاي حفاري و نمودارهاي چاه پیمائي‬، ‫ تعیین نو سن با استفاده از مغزه‬-

‫ انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬:‫روش ارزيابي‬

 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬

‫فهرست منابع‬
1. Djebbar Tiab, 2011,Petrophysics, Third Edition: Theory and Practice of Measuring Reservoir Rock and
Fluid Transport Properties
2. Darwin V. Ellis, 2010, Well Logging for Earth Scientists
3. François-Marie Pellerin ,2007, A geoscientist's guide to petrophysics (IFP Publications)
4. EHRLICH, R., CRABTREE, S.J., HORKOWITZ, K.O. & HORKOWITZ, J.P. 1991. Petrography and reservoir
physics 1: objective classification of reservoir porosity.

99
 ‫روشهاي پیشرفته آنالیز دستگاهي‬
‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫‪-‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با انوا روشهاي ازمايشگاهي مورد استفاده در مطالعات اکتشاف نفت و گاز مي باشد‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‬

‫‪133‬‬
 ‫رفتار فازي سیاالت مخزن‬
‫‪Reservoir fluid phase behavior‬‬
‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬

‫‪-‬‬ ‫درس يا دروس پیش نیاز‬

‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫مروري بر انوا و خواص سوویاالت مخزن‪ -‬مروري بر نحوه نمونه گیري و آزمايشووات ‪ PVT‬سوویاالت مخزن‪ -‬آماده‬
‫نمودن اطالعات حاصووله در آزمايشووگاه جهت اسووتفاده در محاسووبات مخزن (… ‪-(smoothing, correction‬‬
‫‪ -discrete and continuous methods‬روشوهاي تفکیک و دسته بندي برشهاي سیاالت مخزن ‪(splitting‬‬
‫)‪ – and Lumping‬توصوویف ترکیبات سوونگین مانند ‪ - (plus fractions characterization) C7+‬محاسووبه‬
‫خواص فیزيکي آب سووازند )‪ - ( Bw ,  w , Cw , Rsw ,  w ,  gw ,  go , ow , .........‬معادالت حالت (نقاط قوت و ضووعف‬
‫و ‪ – (Tuning‬فشوووار همگرائي (‪ – (convergence pressure‬جداسوووازي بهینه نفت و گاز در جداکننده هاي‬
‫سوطح االرضوي (‪ – (surface separation‬شبیه سازي اطالعات ‪ PVT‬توسط معادالت حالت – طراحي واحدهاي‬
‫گاز و گاز مايع (‪ – (NGL Plants‬رفتار فازي آب و هیدروکربورها – هیدراتهاي گازي (نحوه تشوووکیل‪ ،‬پیش بیني و‬
‫نحوه جلوگیري از تشوووکیل آن) – رفتار فازي واکس و آسوووفالتین – تزريق گاز ‪(First and Multi – Contact‬‬
‫)‪ – miscibility‬نحوه اسوتفاده از نرم افزارهاي متداول در مهندسوي نفت ( با تاکید بر قسمت مربوط به رفتار فازي)‬
‫– شبیه سازي داده هاي آزمايشگاهي ‪ PVT‬توسط معادالت حالت (مدلسازي يک نمونه واقعي يک سیال مخزن ايران‬
‫با استفاده از نرم افزارهاي موجود‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫)‪1- Danesh, A., PVT and Phase Behavior of Petroleum Reservoir Fluids, Elsevier, (1998‬‬
‫)‪2- William D. McCain, Jr., The Properties of Petroleum Fluids, Pennwell Books (1990‬‬
‫‪3- Campbell, John M., Gas Conditioning and Processing, Campbell Petroleum Series, (1992).‬‬
‫‪4- Tarek Ahmed, Hydrocarbon Phase Behavior, Golf Publishing Company, Houston, Texas, (1989).‬‬
‫‪5- Natural Gas Processes Suppliers Association (NGPSA) Engineering Data Book, Tulsa, Oklahoma,‬‬
‫‪(1994).‬‬

‫‪131‬‬
132
 ‫جريان سیاالت در محیط هاي متخلخل‬
‫‪Fluid flow in porous media‬‬
‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫‪22‬‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬

‫‪-‬‬ ‫درس يا دروس‬

‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫مفاهیم و تعاريف اسوواسووي محیط هاي متخلخل – حرکت يک فازي (معادله پیوسووتگي – معادله دارس وي – معادله انتشووار) – حرکت‬
‫دوفازي (ترشوووندگي – تراوايي نسووبي – فشووار موئینگي) – مدلهاي مربوط به محیط متخلخل مانند ( ‪(Bundle of tubes – pore‬‬
‫‪ – ) network modeling‬مکانیزمهاي تخلیه و آشام و نقش آنها در مبحث حرکت سیال – اشبا باقیمانده و مکانیزمهاي به تله افتادن‬
‫سویاالت – نیروهاي حاکم بر حرکت سویال و گروههاي بدون بعد‪ ،‬مشوابه سوازي فیزيکي و رياضوي حرکت سیال – پراکندگي و نفوذ در‬
‫محیط متخلخل – حرکت امتزاجي و غیر امتزاجي – حرکت سیاالت غیر نیوتني در محیط متخلخل‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪1-‬‬ ‫‪F. A.L. Dullien - Porous Media – Fluid Transport and Pore Structure‬‬
‫‪2-‬‬ ‫)‪R.E. Collins / Flow of Fluids through Porous materials ( REC Publishers 1991‬‬
‫‪3-‬‬ ‫‪G.de Marsily Quantitative by dvalogy / Academic Press / 1986‬‬

‫‪133‬‬
 ‫مهندسي مخازن ترکدار‬
‫‪Fractured Reservoir Engineering‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫نحوه جريان سیال در مخازن ترکدار‪ ،‬آشنايي با انوا تخلخل و تراوايي مخازن ترکدار‪ ،‬آشنايي با مفاهیم کلي و روشهاي افزايش برداشت‬
‫در مخازن ترکدار‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫مخزن شکافدار – جريان اليهاي‬ ‫طبقهبندي و خصوصیت ترکها – تخلخل و تراوائي سیستمهاي ماتريس ترک – جريان سیاالت در سن‬
‫نازک – تراوائي نسبي – جريانهاي آرام و آشفته‪.‬‬

‫نواحي مختلف مخزن – مکانیزمهاي تولید – انتشار – جابجائي نفت در ترکها بطريق ‪ – Convection‬گاز محلول در نفت –‬
‫پديده فوق اشبا – انگشتهاي گازي – ريزش ثقلي – سقوط آزاد – ريزش ثقلي اجباري – محاسبة میزان ريزش – آشام – تأثیرات‬
‫ماتريسها بر يکديگر – انوا ارتباطات بین ماتريسها – ريزش ثقلي در مجموعه ماتريسهاي مرتبط – تزريق گاز نامتعادل در مخازن ترکدار‬
‫– مقايسه عملکرد مخازن ترکدار در تخلیه طبیعي و بهرهبرداري ثانويه‪.‬‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪T.D. Van Golf Racht, “Fundamentals of Fractured Reservoir” , Elsevier, 1982.‬‬

‫‪R.A. Nelson, Geologic Analyses of Naturally Fractured Reservoirs , Elsevier, 2001‬‬

‫”‪A.M. Saidi, “Reservoir engineering of Fractured Reservoir‬‬

‫‪Chilingaration, G.V., Mazzallo S.J., Ruieke H.H., “Carbonate Reservoir Characterization”,‬‬

‫‪Amsterdam, Elsevier, 1996.‬‬

‫‪Reiss, L., “The Reservoir Engineering Aspects of Fractured Formations”, Institute Francais Du‬‬
‫‪Petrol-Paris, Technip, 1980.‬‬

‫‪134‬‬
135
 ‫مدلسازي و شبیه سازي مخازن‬
‫‪Petroleum Reservoir Simulation‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫‪ -1‬مقدمه‪ ،‬معرفي‪ ،‬انوا فرموالسیون (پیوسته‪ ،‬گسسته شده و پیاده سازي)‬
‫‪ -2‬فرموالسیون پیوسته معادالت جريان (سیالبزني‪ ،‬نفت مرده‪ ،‬ترکیبي و عملیات حرارتي)‬
‫‪ -3‬روش تفاضل محدود – ‪ ( FDM‬چند فازي‪ ،‬چند بعدي‪ ،‬هتروژن)‬
‫‪ -4‬روش عناصر محدود – ‪ FEM‬و روش حجم محدود‬
‫‪ -5‬شبیه سازي ترکیبي و مخازن شکافدار (ترکیبي و نفت سیاه) با تاکید بر محاسبات ‪PVT‬‬
‫‪ -6‬ساير روش ها ( خطوط جريان – انتگرال معکوس‪ -‬اجزاء مرزي‪ ،‬روش کربن‪ ،‬نیمه تحلیلي)‬
‫‪ -7‬شبیه سازي روش هاي ازدياد برداشت و کاربردهاي ثانوي (تطبیق تاريخچه‪ ،‬همجوشي داده ها و ‪)...‬‬
‫‪ -8‬شبیه سازي چند مقیاسي (‪ (Multi scale‬و افزايش مقیاس (‪(up scaling‬‬
‫‪ -9‬مقايسه و تحلیل داده هاي مورد نیاز شبیه سازي‬
‫‪ -11‬کارگاه نرم افزار‬
‫‪ -1‬مقدمه‪ ،‬معرفي‪ ،‬انوا فرموالسیون (پیوسته‪ ،‬گسسته شده و پیاده سازي)‬
‫‪ -2‬فرموالسیون پیوسته معادالت جريان (سیالبزني‪ ،‬نفت مرده‪ ،‬ترکیبي و عملیات حرارتي)‬
‫‪ -3‬روش تفاضل محدود – ‪ ( FDM‬چند فازي‪ ،‬چند بعدي‪ ،‬هتروژن)‬
‫‪ -4‬روش عناصر محدود – ‪ FEM‬و روش حجم محدود‬
‫‪ -5‬شبیه سازي ترکیبي و مخازن شکافدار (ترکیبي و نفت سیاه) با تاکید بر محاسبات ‪PVT‬‬
‫‪ -6‬ساير روش ها ( خطوط جريان – انتگرال معکوس‪ -‬اجزاء مرزي‪ ،‬روش کربن‪ ،‬نیمه تحلیلي)‬
‫‪ -7‬شبیه سازي روش هاي ازدياد برداشت و کاربردهاي ثانوي (تطبیق تاريخچه‪ ،‬همجوشي داده ها و ‪)...‬‬
‫‪ -8‬شبیه سازي چند مقیاسي (‪ (Multi scale‬و افزايش مقیاس (‪(up scaling‬‬
‫‪ -9‬مقايسه و تحلیل داده هاي مورد نیاز شبیه سازي‬
‫‪ -11‬کارگاه نرم افزار‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪1-‬‬ ‫‪K. Aziz, A. Settari, Petroleum Reservoir Simulation, Applied Science.‬‬
‫‪2-‬‬ ‫‪G. W. Thomas, Principles of Hydrocarbon Reservoir Simulation, International Human Resources‬‬
‫‪Developments Corporabon‬‬
‫‪3-‬‬ ‫‪T. Ertekn, J.H. Abou-Kasiem, G.R. king, Basic Applied Reservoir Simulation, SPE Textbook Senies.‬‬
‫‪136‬‬
4- Principles of Applied Reservoir Simulation, J.R. Fanchi Elsevier

137
 ‫رياضیات مهندسي پیشرفته‬
‫‪Advanced Engineering Mathematics‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش نیاز‬

‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫الف ‪ :‬بخش عددي‪:‬‬
‫‪ -‬مقدمه شامل تعاريف انوا مسائل عددي – متدهاي عددي – منابع خطا – پايداري‬
‫‪ -‬درون يابي و تقريب – چند جمله اي هاي درون ياب (فواصوول مسوواوي و غیر مسوواوي) چند جمله ايهاي درون يابي‬
‫مکعبي (اسپالنها) – حداقل مربعات‬
‫‪ -‬انتگرال گیري و مشوووتق گیري عوددي‪ -‬فرمولهواي نیوتن – کوتس‪ -‬فرمولهواي گواوس – برون يابي ريچاد سوووون –‬
‫انتگرالهاي چندگانه – انتگرالهاي ناسره‪.‬‬
‫‪ -‬حل يک معادله و دستگاه معادالت غیر خطي روشهاي تکرار – نیوتن و تغییر يافته نیوتن‪.‬‬
‫‪ -‬حل دستگاه معادالت خطي روشهاي تکرار گاوس سايدل ‪SOR‬‬
‫‪ -‬حل معادالت ديفرانسیل معمولي با شرايط اولیه‬
‫‪ -‬روشهاي يک گامي (اويلر – ران کوتا)‬
‫‪ -‬روشهاي چند گامي – کنترل گام و خطا‬
‫‪ -‬حل معادالت ديفرانسیل معمولي با شرايط مرزي‬
‫‪ -‬روش پرتاب – روش تفاضلهاي متناهي‬
‫‪ -‬معادالت همگن با شرايط همگن مقادير ويژه و توابع ويژه‬
‫‪ -‬حل معادالت ديفرانسیل جزئي به روشهاي تفاضلهاي متناهي – پايداري‬
‫‪ -‬استفاده از کامپیوتر در حل مسائل فوق‬
‫ب‪ :‬بخش تحلیلي‬
‫معادالت ديفرانسیل پاره اي شامل بیضوي – سهموي – هذلولي در دستگاههاي مختصات دکارتي – قطبي – استوانه اي‬
‫– کروي ‪ -‬روشهاي جداسازي متغیرها – بسط توابع ويژه – تبديل الپالس ‪ -‬مسائل استرم ل ويل و تعامد – توابع بسل –‬
‫لژاندر‪ -‬گاما – هرمیت – الگور و غیره‪.‬‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪138‬‬
 ‫‪Burden & Faires, "Numerical Methods" 2nd de, I.T.P., 1998.‬‬
‫‪Gerald & Wheatley, "Applied Numerical Analysis", 6th ed, Addison Wesley Longman, 1999.‬‬
‫‪P. Wers, D.L., " Boundary Value Problems" , 3rd ed, Academic Press, 1987.‬‬
‫‪Trim, D.W., "Applied Partial Differential Equations" , P.W. S., 1990.‬‬

‫آنالیز چاه آزمائي پیشرفته‬

‫‪Advanced Well Test‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫رفتار مخزن‬ ‫‪ -1‬مقدمه‪ :‬نقش چاه آزمايي در مدل کردن و تشخی‬
‫‪ -2‬اصول چاه آزمايي‬
‫‪ -3‬تاريخچه چاه آزمايي‬
‫‪ -4‬روش هاي آنالیز‬
‫‪ -5‬استفاده از روشهاي تبديل الپالس براي حل معادله ديفرانسیلي انتشار با شرايط مرزي مختلف‬
‫‪ -6‬اجزاء مختلف مدلهاي چاه آزمايي‬
‫‪ -7‬استفاده از روشهاي خط مستقیم براي تعیین اثرات نزديک چاه‪ :‬اثرات انباره‪ ،‬ضريب پوسته‪ ،‬شکاف هیدررولیکي‪ ،‬مشبک کاري‬
‫جزئي‬
‫‪ -8‬استفاده از روشهاي خط مستقیم براي تعیین رفتار مخزن‪ :‬همگن‪ ،‬تخلخل دوگانه‪ ،‬مرکب‬
‫‪ -9‬استفاده از روشهاي خط مستقیم براي تعیین اثرات مرزي‪ :‬گسل‪ ،‬مرز بسته‪ ،‬گسلهاي متقاطع‬
‫‪ -11‬تعیین مدل و محاسبه پارامترها به روش منحني هاي ‪type curve‬‬
‫‪ -11‬مشتق فشار‬
‫‪ -12‬استفاده همزمان از منحني هاي ‪( type curve‬فشار و مشتق فشار) براي مخازن همگن‬
‫‪ -13‬استفاده همزمان از منحني هاي ‪( type curve‬فشار و مشتق فشار) براي مخازن با تخلخل دوگانه‬
‫اثرات نزديک چاه‪ ،‬رفتار مخزن و اثرات مرزي‬ ‫‪ -14‬کاربرد مشتق فشار براي تشخی‬
‫‪ -15‬آنالیز داده هاي چاه آزمايي در چاههاي افقي‬
‫‪ -16‬آنالیز داده هاي چاه آزمايي در چاههاي گازي‬
‫‪ -17‬طراحي آزمايشات چاه آزمايي‬
‫‪ -18‬جنبه هاي کاربردي در آنالیز داده هاي چاه آزمايي‬
‫‪ -19‬آموزش عملي يک مدل شبیه ساز استاندارد‬
‫‪ -21‬تعیین يک پروژه از آنالیز داده هاي چاه آزمايي در يکي از مخازن ايران‬

‫‪139‬‬
 ‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪1-‬‬ ‫‪Dominique Bourdet: Well Test Analysis: The Use of Advanced Interpretation Models, Elsevier, 2003‬‬
‫‪2-‬‬ ‫‪George Stewart, WellTest Design and Analysis,2011.PennWell‬‬
‫‪ -3‬چاه آزمايي نوين در مخازن نفت و گاز – انتشارات دانشگاه صنعتي امیر کبیر‬

‫ازدياد برداشت پیشرفته‬

‫‪Advanced Enhanced Oil Recovery‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫سیالبزني و کنترل پويائي )‪(Mobility Control Process‬‬ ‫‪-1‬‬
‫سیالبزني شیمیايي‬ ‫‪-2‬‬
‫تزريق گاز امتزاجي‬ ‫‪-3‬‬
‫روش هاي حرارتي‬ ‫‪-4‬‬
‫روش هاي غیر استاندارد (روشهاي میکربي و امواج)‬ ‫‪-5‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪1-‬‬ ‫‪Enhanced Oil Recovery by : Green & Willhite, SPE Text Book Series‬‬
‫‪2-‬‬ ‫‪Water Flooding by : Willhite‬‬

‫‪113‬‬
 ‫مهندسي بهره بردا ري پیشرفته‬
‫‪Advanced Production‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫آسیب هاي وارده به مخزن (عوامل مکانیکي‪ -‬شیمیايي – بیولوزيکي و گرمايي )‬ ‫‪-‬‬
‫بهبود در تولید از چاه (بررسوي مشوکالت تولیدي و تشوخی آن ‪ ،‬انگیزش چاه‪ ،‬روشهاي مديريت و کنترل ماسه‪ ،‬روشهاي‬ ‫‪-‬‬
‫جلوگیري از تولید آسفالت‪ ،‬روشهاي جلوگیري از هیدرات و ‪) ...‬‬
‫روشهاي فراز آوري مصنوعي با استفاده از متدهاي نودال آنالیز‬ ‫‪-‬‬
‫روشهاي پیشرفته تکمیل چاه ( چاههاي هوشمند – چند شاخه اي و ‪) ...‬‬ ‫‪-‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪1-‬‬ ‫‪Well Completion Design by : Jonthan Bellarby‬‬

‫‪2-‬‬ ‫‪Petroleum Production Engineering by : Boyun Guo, William clyons, Ali Ghalambor‬‬

‫‪111‬‬
 ‫مهندسي مخازن گازي‬
‫‪Gas Reservoir Engineering‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول ‪ :‬اصول مهندسي مخازن گازي شامل ‪ :‬بررسي عملکرد مخازن گازي در نواحي مختلف دياگرام هاي فازي‬
‫فصل دوم ‪ :‬معادالت حاکم بر جريان سویال گازي در محیط متخلخل شامل ‪ :‬قانون دارسي – جريان هاي خطي – شعاعي – معادالت جريان‬
‫در بستري موازي و سري‬
‫فصل سوم ‪ :‬نحوه آنالیز آزمايشوات چاه آزمائي در مخازن گازي شامل ‪ – Deliverability Tests :‬بدست آوردن ‪ AOF‬روش هاي ‪Flow‬‬
‫‪ – after Flow test – Modified Isochronal Test - Isochronal Test‬استفاده از ‪ Type curve‬در آنالیز مخازن گازي‬
‫فصل چهارم ‪ :‬استراتژيهاي تولید از مخازن گازي‬
‫فصل پنجم ‪ :‬اصول مهندسي مخازن گاز میعاني‬
‫فصل ششم ‪ :‬نحوه آنالیز آزمايشات خواص سیاالت در مخازن گازي شامل آزمايشات ‪ CVD‬و ‪CCE‬‬
‫فصل هفتم ‪ :‬هرز روي میعانات گازي و محاسبات آن‬
‫فصل هشتم ‪ :‬تاثیر آبي در عملکرد مخازن گازي‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪1-‬‬ ‫‪Hand book of Gas Res. Eng.‬‬

‫‪2-‬‬ ‫‪Hand book of Res. Eng.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫آنالیز دبي متغیر و فشار گذراي پیشرفته‬
‫‪Advanced Rate and Pressure Transient Analysis‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول‬
‫مقدمهاي بر مبحث آنالیزدبي متغیر‬
‫مروري بر مباحث الپالس و کد نويسي و کاربرد آنها در اين درس‬

‫فصل دوم‬
‫روشهاي تجربي و مدرن در آنالیز داده هاي تولید‬
‫مروري بر منحني هاي کاهش ‪ARPS‬‬

‫فصل سوم‬
‫ترکیب نمودارهاي دوره گذرا و حالت شبه پايدار‬
‫منحني هاي افت ‪Fetkovich‬‬

‫فصل چهارم‬
‫روشهاي مدرن آنالیز تولید‬

‫فصل پنجم‬
‫مفهوم زمان معادل‬
‫منحني هاي افت ‪Blasingmae‬‬

‫فصل ششم‬
‫منحني هاي افت ‪Agarwal-Gardner‬‬
‫تبديل معادله فشار ثابت به دبي ثابت‬

‫فصل هفتم‬
‫مفهوم انتگرال فشار نرمال شده )‪(NPI‬‬
‫حل مثال هاي واقعي و کاربرد ‪RTA‬‬

‫فصل هشتم‬
‫‪113‬‬
 ‫مقدمهاي بر مبحث آنالیز فشارگذرا‬

‫فصل نهم‬
‫استفاده از مفهوم واهم آويخت ) ‪(Deconvolution‬‬
‫نقاط قوت و ضعف مفهوم واهم آويخت‬

‫فصل دهم‬
‫آنالیز فشار مخازن چند اليه ايي‬
‫استفاده از ‪ PLT‬در چاه آزمايي مخازن اليه اي‬

‫فصل يازدهم‬
‫بررسي آنالیز فشار به صورت عددي براي مخازن پیچیده‬

‫فصل دوازدهم‬
‫بررسي اثر دهانه چاه براي حاالت غیر ايده آل )‪(Non-Ideal Wellbore Storage‬‬
‫مدل هاي‬

‫فصل سیزدهم و چهاردهم‬

‫معرفي ‪ Formation test‬و کاربرد آنها در مهندسي مخزن‬
‫تفسیر داده هاي ‪Formation test‬‬
‫بررسي اثر فوق شارژ روي داده هاي ‪Formation test‬‬

‫فصل پانزدهم‬
‫بررسي روش هاي مختلف مشتق گیري براي حالت ساخت فشار‬
‫فصل شانزدهم‬
‫حل مسايل پیچیده تغییر دبي و فشار توسط نرم افزار‬
‫بررسي عدم قطعیت در آنالیز فشار‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Advanced Reservoir Engineering, by T. Ahmed and P. Mckinney , Elsevier Publication,‬‬

‫‪2005‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Advanced Production Decline Analysis and Application, by Sun Hedong, Elsevier‬‬
‫‪Publication, 2015‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Wireline formation testing and well deliverability, by George Stewart, PennWell Publication,‬‬
‫‪2012‬‬
‫‪‬‬ ‫‪WellTest Design and Analysis, by George Stewart, PennWell Publication, 2011‬‬
‫‪114‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Formation and Well Testing, by: Fikri J. Kuchuk, Mustafa Onur , Elsevier Publication, 2010‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Dynamic Data Analysis by KAPPA, 2015‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Technical Papers‬‬

‫موارد ويژه در مهندسي نفت‬

‫‪Special topic in petroleum engineering‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫براساس نیازهاي عملیاتي و تحقیقاتي صنعت نفت در زمینه هاي اکتشاف‪ ،‬حفاري ‪ ،‬تولید و مخازن هیدروکربوري و وجود‬
‫کارشناس مدرس در هر يک از موارد ويژه فوق دروس مختلفي در ‪ 3‬واحد ارائه خواهد شد‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪115‬‬
 ‫برنامه نويسي کامپیوتري پیشرفته‬
‫‪Advanced Computer Programming‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫اصووول برنامه نويسووي ‪( MATLAB‬تعريف متغیرها‪ ،‬عملکردها‪ ،‬آرايه ها‪ ،‬ماتريسووها و توابع ) اسووتفاده از ‪ m-file‬حلقه ها و کنترلهاي برنامه –‬
‫عملکرد هاي منطقي – توابع عددي ‪ ،‬برداري و آرايه اي – عملیات ماتريس – حالتهاي مختلف ترسیم ‪ 2‬بعدي و ‪ 3‬بعدي (سطح و کانتور و ‪) ...‬‬

‫کار با فايلها – کار با چندجمله ايها – توابع سمبلیک – حل معادالت ‪ – ODE‬انتگرالگیري عددي – حل دستگاههاي غیر خطي وسايل بهینه‬
‫سازي‪.‬‬

‫کار با جعبه ابزارهاي کاربردي در مهندسي نفت‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪Curve Fitting Toolbox – Optimization Toolbox- PDE Toolbox- Symbolic Math Toolbox – Neural Network‬‬
‫‪Toolbox – Fuzzy Logic Toolbox‬‬

‫‪116‬‬
 ‫جريان هاي چند فازي در چاه و خطوط لوله‬
‫‪Multiphase flow in wells and pipelines‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫‪ -1‬يادآوري مفاهیم جريان چند فازي شامل الگوهاي جريان و تعريف متغیرهاي استفاده شده در جريان چندفازي و معادالت اساسي و الگوريتم‬
‫هاي حل‬
‫‪ -2‬مدل هاي توصویف کننده جريان چندفازي که مسوتقل از رژيم جرياني مي باشوند(‪ ، Homogeneous No slip‬مدلهاي مبتني بر آنالیز‬
‫ابعادي‪ ،‬مدل جريان مجزا‪ Hagedom & Brown ،‬و ‪(Beggs & Brill‬‬
‫‪ -3‬مدلسووازي يک بعدي جريان چندفازي در خطوط لوله و تعیین الگوي جريان (مدلهاي ‪( (1976) Taitel & Dukler‬خطوط لوله افقي)‪،‬‬
‫‪( (1980) Taitel et al‬خطوط لوله عمودي)‪( Barnea (1987) ،‬خطوط لوله شیبدار) )‬
‫‪ -4‬محاسبه افت فشار جريان حبابي با استفاده از روش ‪Hassan & Kabir‬‬
‫‪ -5‬محاسبه افت فشار جريان قالبي (‪ (slug‬با استفاده از روش )‪ ( Sylvester (1987‬خطوط لوله افقي)‬
‫)‪( Taitel & Dukler (1990‬خطوط لوله عمودي) و تصحیح شده )‪ ( Taitel & Barnea (1990‬خطوط لوله شیبدار)‬
‫‪ -6‬محاسبه افت فشار جريان حلقوي (مدل ‪(Alves et.al. (1990‬‬
‫‪ -7‬روش هاي جامع )‪( Xiao et. Al. (1990‬خطوط لوله افقي)‪( Ansari (1994) ،‬خطوط لوله عمودي) و‬
‫)‪( Gomes et. al.(2000‬خطوط لوله شیبدار)‬
‫‪ -8‬محاسبه افت فشار و الگوي جريان چندفازي (جامد‪ ،‬گاز‪ ،‬مايع)‬
‫‪ -9‬طراحي لخته گیرها‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪1- Mechanistic Modeling of Gas _Liquid Two- Phase Flow in Pipes, O. Shoham, SPE, 2006.‬‬
‫(مورد ‪2- Fluid flow and heat transfer in wellbores, A.R. Hasan and C.S.Kabir, SPE, 2002. )4‬‬
‫‪3- Fundamentals of Multiphase Flow, Christopher E. Brennen, Cambridge University press,‬‬
‫(مورد ‪2005. )8‬‬
‫‪4-Handbook of Natural Gas Transmission and Processing, Saeid Mokhatab, William A. Poe and‬‬
‫‪James G. Speight, Gulf Publishing Company, Houston, TX, USA, 2006.‬‬

‫‪117‬‬
118
 ‫تشکیل هیدروکربورهاي جامد‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫الف‪-‬رسوبات سنگین هیدروکربني در نفت خام‬
‫مقدمه‪:‬‬
‫‪ -1‬تعريف آسفالتین‬
‫اجزاي تشکیل دهندة نفت خام‬
‫‪ -1-1-1‬هیدروکربنهاي اشبا‬
‫‪ -2-1-1‬آروماتیکها‬
‫‪ -3-1-1‬رزينها‬
‫‪ -4-1-1‬آسفالتینها‬
‫‪ -2-1‬آشنايي با آسفالتین‬
‫‪ -1-2-1‬طبیعت مولکولهاي آسفالتین‬
‫‪ -2-2-1‬شیميآسفالتین‬
‫‪ -3-2-1‬ساختمان آسفالتین‬
‫‪ -4-2-1‬جرم مولکولي و اندازه ذرات آسفالتین‬
‫‪ -3-1‬اثر عوامل مختلف در تشکیل رسوب آسفالتین‬
‫‪ -1-3-1‬غلظت و نو مواد‬
‫‪ -2-3-1‬نسبت حالل به نفت و نو حالل‬
‫‪ -3-3-1‬اثر دما‬
‫‪ -4-3-1‬اثر فشار‬
‫‪ -5-3-1‬ماهیت حالل‬
‫‪ -6-3-1‬مشخصههاي جرياني‬
‫‪ -7-3-1‬عوامل ديگر‬
‫‪ -4-1‬روشهاي تجربي در اندازه گیري نقطه انعقاد )‪(onset‬‬
‫‪ -1-4-1‬روش میکروسکوپي‬
‫‪ -2-4-1‬روش جذب نور‬
‫‪ -3-4-1‬روش کشش سطحي‬
‫‪ -4-4-1‬روش وزن سنجي‬
‫‪ -5-4-1‬روش هدايت سنجي الکتريکي‬
‫‪119‬‬
 ‫ بررسي انتقال حرارت در پیش بیني نقطه شرو رسوب‬-6-4-1
‫ مدلسازي تعادلي آسفالتین‬:‫ب‬
‫ مروري بر مدلسازي تعادلي آسفالتین‬-1-2
‫ مدل ت وري محلولهاي باقاعده‬-2-2
Steric colloidal Model (SC) ‫ مدل کلوئیدي فضايي‬-3-2
Frectal Aggragation Model ‫ مدل تجمع فرکتالي‬-4-2

‫کاهش نفوذپذيري مخازن در اثر رسوب آسفالتین و اثر آن بر رفتار دينامیک مخازن نفتي‬-‫ج‬
:‫مقدمه‬
‫ در سامانه مخازن نفت خام‬،‫ بهعنوان کلسترول‬،‫ آسفالتین‬-1-3
‫ جذب رسوبات آسفالتیني بر سطح کانيهاي سن‬-1-1-3
‫ تغییر ترشوندگي سطح کانيهاي سن در اثر رسوب آسفالتین‬-2-1-3
‫سن مخزن‬/‫آب نمک‬/‫ مکانیزمهاي اثر متقابل نفت خام‬-3-1-3
‫ ممانعت کننده و از بین برنده رسوب آسفالتین‬، ‫ روشهاي پیشگیري‬-2-3
‫ سینتیک تشکیل کلوخههاي آسفالتین‬-3-3
‫ تعیین بعد فرکتالي خوشههاي در حال رشد‬-1-3-3
‫ اثر غلظت رزين برروي سینتیک خوشههاي در حال رشد آسفالتین‬-2-3-3
‫ کاهش نفوذپذيري و تغییر ترشوندگي سن مخزن در اثر رسوب آسفالتین‬-4-3

‫ انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬:‫روش ارزيابي‬

 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬
:‫فهرست منابع‬

1. Ashoori S. Jamealahmadi., "Asphaltene precipitation permeability reduction

modeling." PhD dissertation, 2003.
2. Kosta J. Leontaritis., "Asphaltene near-wellbore formation damage modeling." SPE
39446, 1996.
3. Civan, F.,"Modeling and simulation of formation damage by organic deposition." Rio
de Janeiro, Brazil, November 26-29, 1995, 102-107.
4. Civan, F., "Reservoir formation damage fundamentals modeling, assessment, and
mitigation." Gulf Publish Company, Houston, 742p, 2000.
5. Ali, M. A., Islam, M. R., "The effect of asphaltene precipitation on carbonate rock
permeability: An experimental and numerical approach" SPE production & facilities, 178-
183, 1998.
6. Wang, S., Civan, F., "Simulation of paraffin and asphaltene deposition in porous
media." SPE 50746, 1999, 57-66.
7. Shaojun Wang, Frauk Civan, "Productivity decline of vertical and horizontal wells
123
by asphaltene deposition in petroleum reservoirs." SPE 64991, 2001.

121
 ‫تکمیل چاهها و بهره افزايي‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫مقدمه اي در ارتباط با عملیات حفاري و سیاالت حفاري و تکمیل چاه – تاج چاه‬
‫معرفي تکمیل چاه و انوا روشوووهاي تکمیل چاه – چاههاي افقي ‪ /‬عمودي – چاههاي جهت دار و ‪ ERD‬و ‪ – MRC‬تکمیل چاهها بصوووورت‬
‫‪ – Dual/ single‬تکمیل چاهها بصورت حفره باز‪ /‬مشبک کاري (‪ (Porforation‬تکمیل چاهها بصورت معمولي‪ /‬هوشمند‪.‬‬
‫روشهاي مختلف تکمیل چاه و اجزاي مختلف تکمیل چاه در هر روش و انتخاب روش مناسب با توجه به وضعیت مخزن‬
‫طراحي مستقیم تکمیل چاه (‪(well completion design‬‬
‫روشهاي مسدود سازي و تکمیل چاه مربوط به کنترل آب در چاهها )‪(plug back & water shut off system‬‬
‫آسیب هاي سازندي (مکانیزم – انوا – روشهاي برطرف کردن)‬
‫روشهاي انگیزش چاهها (اسیدکاري – اليه شکافي هیدرولیکي)‪ :‬طراحي تزريق اسید و تعیین میزان اسید‪ ،‬تعیین نو اسید و افزودني هاي آن ‪،‬‬
‫راندمان تولید پس از اسیدکاري‬
‫‪ -‬ممانعت از تولید شون‪ :‬ت وري تولید شون و روشوهاي جلوگیري از آن‪ ،‬محاسوبات مهندسي جهت افزايش تولید‪ ،‬طراحي تزريق شن و مايعات‬
‫حامل و فشار تزريقي‬
‫‪ -‬طراحي رشته تکمیلي در يکي از چاههاي ايران (ترجیحاً در يکي از مخازني که در آن اکثر چاهها بوسیله رشته تکمیلي تکمیل مي شود)‬
‫سیستم تولید چاه (‪(Vertical lift, well performance , Inflow/out flow‬‬
‫جريان سیال در چاههاي عمودي‪ /‬افقي‬
‫بهینه سازي تولید )‪ (Production Optimization‬و طراحي رشته تولیدي مناسب براي چاهها‬
‫روشهاي فراز آوري مصنوعي در چاههاي نفت‬
‫استفاده از ‪ Coiled Tubing‬در تکمیل و تعمیر چاهها‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪122‬‬
 ‫‪1-‬‬ ‫‪Michael Golan : Well Performance‬‬
‫‪2-‬‬ ‫‪Dale Baggs: Production Optimization Using Nodal Analysis‬‬

‫مهندسي مخازن پیشرفته‬

‫‪Advanced Reservoir Engineering‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫مروري بر روشوهاي حجمي و موازنه مواد ‪ -‬نفوذ پذيري مجازي – فشار مويینه مجازي – جريان سیال در درون محیط هاي متخلخل ( جريان‬
‫چند فازي در يک بعد – جريان يک سوویال در دوبعد – جريان چندي فازي در دو بعد) – بررسووي روشووهاي پیش بیني عملکرد مخزن – بررسووي‬
‫پديده مخروطي شودن (‪ (coning‬آب و گاز در مخازن – مهندسي مخازن گازي غیر نرمال (‪ – (abnormal gas reservoir‬ذخیره سازي گاز‬
‫(‪ – (Gas storage‬مهندسي مخازن گاز میعاني (‪ – (Gas condensate reservoirs‬مفاهیم مهندسي مخازن در چاههاي افقي – مروري بر‬
‫مهندسي مخازن ترکدار ‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪1-‬‬ ‫‪Craft and Hawkins: Applied petroleum Reservoir Engineering.‬‬

‫‪2-‬‬ ‫‪Hand Book of Reservoir Engineering‬‬
‫‪3-‬‬ ‫‪Tarek Ahmed, Advanced Reservoir Engineering‬‬
‫‪4-‬‬ ‫‪Related Papers‬‬

‫‪123‬‬
 ‫چاه پیمائي پیشرفته‬
‫‪Advanced well logging‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول ‪ :‬مقدمه‬
‫‪ -1‬توسعه کاربرد چاه پیمائي در سالهاي اخیر و اهمیت آن در امور اکتشافي‬
‫‪ -2‬روشهاي معمول در بررسي و ارزيابي سازندها‪ :‬الف‪ :‬روشهاي مستقیم (نمودارهاي خرده – حفاري – نمودارهاي مغزه گیري)‬
‫ب ‪ :‬روشهاي غیر مستقیم (نمودارهاي چاه پیمائي) و توسعه آنها در سالهاي اخیر‬
‫فصل دوم ‪ :‬خصوصیات فیزيکي و ضرايب هیدرودينامیکي سنگها‬
‫مقاومت مخصوص و ضريب قابلیت هدايت الکتريکي سنگها و ذکر عوامل آن‬ ‫‪-1‬‬
‫تعريف تخلخل و شرح انوا آن‬ ‫‪-2‬‬
‫نفوذپذيري‬ ‫‪-3‬‬
‫ضريب ذخیره‬ ‫‪-4‬‬
‫ضريب اشبا‬ ‫‪-5‬‬
‫ضريب طبقه اي‬ ‫‪-6‬‬
‫شرح خواص مناطق اشبا آغشته و غیر آغشته اطراف ديواره چاه‬ ‫‪-7‬‬
‫فصل سوم ‪ :‬روشهاي چاه پیمائي‬
‫‪ -1‬روش ‪SP‬‬
‫روش الکتريکي نرمال‪ ،‬میکروالگ (میکرونرمال و میکرواينورس)‪ ،‬میکروالنزوالئي‪ ،‬النزاالئي‪ ،‬النزالگ گرادنیت‪ ،‬القائي‪ ،‬اندازه‬ ‫‪-2‬‬
‫گیري مقاومت ويژه محلول چاه‬
‫‪ -3‬روشهاي راديو متري (ساختمان اتمي عناصرو منشاء اشعه ‪  . .‬روش راديواکتیو طبیعي‪ ،‬روش ‪(NCT, LTD‬‬
‫‪ -4‬روش صوتي‬
‫‪ -5‬روش درجه حرارت سنجي‬
‫‪ -6‬روش قطر چاه سنجي‬
‫فصل چهارم ‪ :‬روش محاسباتي‬
‫روش ارزيابي نمودارها و محاسبه پارامترها بوسیله نمودار هاي مختلف‬ ‫‪-1‬‬
‫طرز استفاده پارامترهاي فیزيکي موجود بوسیله کامپیوتر و محاسبات نهائي‬ ‫‪-2‬‬
‫فصل پنجم ‪:‬‬
‫کاربرد روشهاي چاه پیمائي در تولید (نفت‪ ،‬ذغال سن ‪ ،‬آهن)‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫‪124‬‬
 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬
:‫فهرست منابع‬

1- Pirson, S.J., Handbook of Well log Analysis, Prentice Hall Inc., 1963.
2- Serr, O., Fundamental of Well-log Interpretation, Vol.2, Elsevier Publishers Ltd. 1984.
3- Wyllie, M.R.J., The fundamentals of electric log interpretation, academic press Inc., 1957.
4- Interpretation Principles-Applications, Schlumberger, 1992
5- Interpretation Principles-Charts, Schlumberger, 1992
6- Geological Application of Wireline logs, Geological Society London, 1992.

125
 ‫مکانیک سنگ پیشرفته‬
‫‪Advanced Rock Mechanics‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫‪ -1‬مفاهیم اولیه ‪:‬‬
‫– پورو االستیته – تاثیر فشاري همه جانبه بر خصوصیات‬ ‫– ترمواالنسیته – تاثیر سیاالت بر خصوصیات سن‬ ‫تاثیر حرارت بر خصوصیات سن‬
‫سن‬
‫‪ -2‬ويژگیهاي ناپیوستگي ‪:‬‬
‫ورودي بر تعاريف ناپیوسوتگي ها ‪ -‬روشوهاي برداشوت ناپیوسوتگي ها در صحرا‪ -‬تحلیل گرافیکي ناپیوستگیها – تهیه نمودارهاي تفسیري ( از‬
‫دياگرام ‪ ،‬کنتور دياگرام ) – تاثیر ناهمواريها بر مقاومت برشي – تاثیر آب بر ناپیوستگیها‪.‬‬
‫‪ -3‬معیارهاي شکستگي ‪:‬‬
‫معیارهاي کولمب – مور – ترکها – فون میزس – معیارهاي تجربي شکستگي‬
‫‪ -4‬مفاهیم اختصاصي مکانیک سن مرتبط با نفت ‪:‬‬
‫شکست هیدرولیکي (‪(Hydraulic Fracturing‬‬
‫مچالگي لوله هاي جداري(‪(Casing Collapse‬‬
‫پايداري چاه (‪(Wellbore Stability‬‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪E. Fjaer et al., Petroleum Related Rock Mechanics‬‬

‫‪‬‬ ‫‪P. Charles - Rock Mechanics Petroleum Application‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Petroleum Rock Mechanics: Drilling Operations and Well Design - Kindle edition‬‬
‫‪by Bernt Aadnoy, Reza Looyeh‬‬

‫‪126‬‬
 ‫مهندسي حفاري پیشرفته‬
‫‪Advanced Drilling Engineering‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫‪ -1‬حفاري يک حفره )‪ :(Making a Hole‬طراحي چاه و عوامل مؤثر بر آن‪ ،‬پیش بیني مواد و مصالح‬ ‫‪-1‬‬
‫مورد نیاز ‪ ،‬تهیه زمان بندي‪ ،‬برآورد بودجه و هزينه ها ي مورد نیاز‪.‬‬
‫بهینه سازي عملیات حفاري و روشهاي پیش بیني آن )‪(Drilling Optimization‬‬ ‫‪-2‬‬
‫مشکالت حفاري و راههاي مقابله‬ ‫‪-3‬‬
‫هرزروي ها‬ ‫‪‬‬
‫گیرلوله ها‬ ‫‪‬‬
‫حفاري اليه هاي شیلي و مارلي‬ ‫‪‬‬
‫نصب پالگ هاي سیماني و مگنستي‬ ‫‪‬‬
‫حفاري همزمان اليه هاي کم فشار و پرفشار (اليه هاي با فشار متفاوت)‬ ‫‪‬‬
‫حفاري جهت دار و افقي‬ ‫‪-4‬‬
‫تعاريف و کاربردها‬ ‫‪‬‬
‫سیستم هاي مختصات‬ ‫‪‬‬
‫انوا مسیرهاي حفاري جهت دار‬ ‫‪‬‬
‫ابزار و تجهیزات‬ ‫‪‬‬
‫محاسبات حفاري جهت دار‬ ‫‪‬‬
‫حفاري فروتعادلي )‪(UBD‬‬ ‫‪-5‬‬
‫تعاريف و کاربردها‬ ‫‪‬‬
‫مزايا و محدوديتها‬ ‫‪‬‬
‫انوا روشها‬ ‫‪‬‬
‫ابزار و تجهیزات‬ ‫‪‬‬
‫گل هاي حفاري مورد نیاز براي ‪UBD‬‬ ‫‪‬‬
‫محاسبات‬ ‫‪‬‬

‫‪127‬‬
 ‫لوله مغزي سیار‬ -6
‫مشخصات و محدوديتها‬ 
‫ابزار و تجهیزات‬ 
)‫ نمودارگیري‬،‫ زنده سازي چاه‬،‫ اسیدکاري‬،‫ نصب پالگ سیماني‬،‫کاربرد ها (جابجايي گل‬ 
‫حفاري با لوله مغزي سیار‬ 
Snubbing & striping -7
‫تعاريف و کاربردها‬ 
‫روشهاي مکشي‬ 
‫روشهاي دمشي‬ 
‫ابزار و تجهیزات‬ 
‫ تکنولوژي هاي جديد‬-8

)MPD) ‫حفاري با روش فشار مديريت شده‬ 

Casing Drilling 
(Extended Reach Drilling) ERD 
Multi Lateral 
Cluster Wells 

‫ انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬:‫روش ارزيابي‬

 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬
:‫فهرست منابع‬

 Advanced Drilling and Well Technology, by Bernt Aadnoy, Iain Cooper, Stefan Miska, Robert F.
Mitchell, and Michael L. Payne ,2009
 Advanced Drilling Engineering, G. Robello Samuel, Xiushan Liu,2009
 Applied Drilling Engineering, by Bourgoyne, Chenevert, Milheim, Young, SPE Textbook Series, 19
 Underbalanced Drilling Manual, Gas Research Institute, GRI, Chicago, 1997.

128
 ‫مباحث ويژه در مهندسي بهره برداري‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫اين درس براسووواس نیوازهواي عملیواتي و تحقیقواتي صووونعت نفت در زمینه هاي مختلف تولید و اسوووتخراج از مخازن‬
‫هیدروکربوري و وجود کارشوناس مدرس در ‪ 3‬واحد ارائه خواهد شد‪ .‬الزم است که قبل از ارائه ‪ ،‬مواد درسي به تصويب گروه‬
‫تخصصي مربوطه برسد‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪129‬‬
 ‫مهندسي محیط زيست در حفاري و بهره برداري‬
‫‪Environmental Engineering in Drilling and Production‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬

‫تعريف محیط زيست‪ ،‬قوانین ماده و انرژي‪ ،‬اکولوژي و اکوسیستم‪ -‬فعل و انفعاالت در اکوسیستم‪ -‬سیر انرژي در اکوسیستم‬
‫هاي مختلف‪ -‬اثرات آلودگي بر اکوسیستم‬

‫کنترل و بهینه سازي انرژي هاي آالينده – ارزيابي مصرف انرژي‪ -‬روشها و امکانات صرفه جويي – بازيافت انرژي از مواد‬
‫زائد‬

‫آلودگي هاي محیط زيست‪ :‬تعريف آلودگي (آلودگي هوا‪ ،‬آب و خاک) ‪ -‬تعیین و ارزيابي صدمات زيست محیطي ناشي از‬
‫فعالیت هاي انرژي با تاکید بر حفاري و بهره برداري از مخازن هیدروکربوري و ساير بخش هاي مرتبط ‪-‬‬

‫تکنیک هاي آلوده زدايي‪ :‬زباله زدايي جامدات‪ -‬مايعات و حذف آلودگي هوا‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪133‬‬
 ‫تخريب سازند‬
‫‪Formation Damage‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬

‫تعريف تخريب سازند‬ ‫‪-‬‬

‫بررسي عوامل موثر در تخريب سازند و مدلهاي رياضي مربوطه‬ ‫‪-‬‬
‫عوامل مکانیکي تخريب سازند‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -‬حرکت ذرات معلق در محیط زيست به هنگام تولید سیال از سازند به چاه‬

‫‪ -‬نف وذ ذرات خارجي در سازند به هنگام گردش سیاالت حفاري به هنگام حفاري و تکمیل چاه و تحريک چاه‬

‫‪ -‬بلوکه شدن سیاالت در محیط متخلخل‬

‫‪ -‬تغییر ‪ wet ability‬و عوامل موثر آن‬

‫‪ -‬عوامل شیمیايي تخريب سازند ‪:‬‬

‫مخزن‬ ‫‪ -‬تخريب سازند در اثر تماس سیال با سن‬

‫‪ -‬تخريب سازند در اثر تماس سیال خارجي با سیال سازند‬

‫‪ -‬تغییر ‪ wet ability‬به هنگام حضور سیاالت ناسازگار‬

‫‪ -‬عوامل بیولوژيکي تخريب سازند‬

‫‪ -‬عوامل گرمايي تخريب سازند‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪131‬‬
132
 ‫طراحي و برنامه ريزي چاهها‬
‫‪Design and planning of wells‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬

‫مقدمه‬

‫اصول طراحي چاه‬

‫انتخاب نقاط جداره گذاري و آستره گذاري‬

‫انتخاب نحوه تکمیل چاهها بر اساس منحني هاي تولید و آخرين قطر چاه‬

‫طراحي موارد الزم در هر حفره شامل‪ :‬هیدرولیک‪ ،‬نو مته‪ ،‬طراحي جداري ها و ‪.....‬‬

‫روش هاي تخمین زمان بندي‪ :‬منحني هاي ‪ Learning Curve‬و روش هاي بهینه کردن زمان حفاري‬

‫آنالیز ريسک در حفاري‬

‫روش هاي محاسبه هزينه چاههاي مختلف‬

‫برنامه ريزي و طراحي يک چاه نمونه در يکي از مخازن ايران‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪1- Drilling Engineering, A complete Well Planning Approach, byNeal Adams and Tommie Carrier.‬‬
‫‪PennWell Publishing Company, Tulsa, OK, 1985‬‬

‫‪133‬‬
‫‪2- Practical Well Planning and Drilling Manual, by Steve Devereux. PennWell Publishing Company,‬‬
‫‪Tulsa, OK, 1998‬‬
‫‪3- Modern well design / Bernt S. Aadnøy‬‬

‫حفاري فراساحلي‬
‫‪Offshore Drilling‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬

‫مقدمه‬
‫تفاوت هاي حفاري دريايي و خشکي‬
‫انوا سکو ها ي دريايي‬
‫حفاري دسته اي ‪BATCH DRILLING‬‬
‫اصول و طراحي تجهیزات حفاري دريايي در مناطق کم عمق ‪ ،‬نیمه عمیق و عمیق‬
‫حفاري و تکمیل چاه در مناطق عمیق دريا‬
‫روش حفاري ‪ Dual Gradient‬و اجزاي آن‬
‫سیستم ‪Mud Line Suspension‬‬
‫تشريح نحوه عملکرد سیستم هاي زير در حفاري دريايي ‪:‬‬
‫‪DPS -1‬‬
‫‪BOP CONTROL & BACK UP SYSTEM & BOP -2‬‬
‫‪LMRP& URMP -3‬‬
‫‪EDS -4‬‬

‫انوا مختلف موج در دريا و تاثیر آن بر حفاري‬

‫انوا رايز هاي حفاري از جمله کامپوزيتي و ‪...‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪134‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Offshore Oil Drilling, Nick Hunter , Heinemann Library, 2011‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Handbook of Offshore Engineering (2-volume set), (Elsevier Ocean Engineering) Hardcover – 21 Jun‬‬
‫‪2005 by Subrata Chakrabarti‬‬
‫‪‬‬ ‫)‪Subsea Engineering Handbook Hardcover – January 27, 2012 by Yong Bai (Editor), Qiang Bai (Editor‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Offshore Operation Facilities: Equipment and Procedures By Huacan Fang, Menglan Duan ,2009‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Nergaard, Arnfinn: Kompendium; Design of Subsea Production Systems‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Nergaard, Arnfinn: Kompendium; Subsea Control Systems‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Design and operation of Subsea Production Systems, Part 1: General requirements and‬‬
‫‪recommendations‬‬

‫سیاالت حفاري پیشرفته‬

‫‪Advanced Drilling Fluids‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬

‫مروري بر اهم وظايف سیاالت حفاري‬ ‫‪‬‬

‫مروري بر تقسیم بندي انوا سیاالت حفاري و کاربردهاي آنها (پايه آبي‪ ،‬پايه روغني‪ ،‬هوازده‪ ،‬تکمیلي‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫گاليکولي ‪ ،‬سیلیکاته‪ ،‬سیال ‪ UBD‬و ‪) ...‬‬
‫‪ ‬طبقه بندي مواد و افزايه هاي مصرفي سیال حفاري و آشنايي با روشهاي ارزيابي و استاندارد هاي مربوطه‬
‫)‪(….,OCMA, API‬‬
‫‪ ‬مکانیزم عملکرد وسايل و ادوات اندازه گیري خصوصیات گل حفاري‬
‫محاسبات مربوط به سیاالت حفاري‬ ‫‪‬‬
‫تمیزسازي حفره چاه و عوامل مؤثر بر آن‬ ‫‪‬‬
‫شیمي رس ها( انوا ‪ ،‬ساختمان‪ ،‬میزان تورم و نقش پارامتر ‪)CEC‬‬ ‫‪‬‬
‫رئولوژي سیاالت حفاري (انوا مدلهاي سیاالت حفاري و ‪) ....‬‬ ‫‪‬‬
‫کنترل جامدات‬ ‫‪‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫‪135‬‬
 :‫فهرست منابع‬

 Drilling Fluids Engineering, PAL SKALLE,2011

 Baker Hughes INTEQ - Drilling Fluids Reference Manual

 Drilling Fluids Technology - Exxon Manual

136
 ‫مباحث ويژه در مهندسي حفاري‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫براساس نیازهاي عملیاتي و تحقیقاتي صنعت نفت در زمینه هاي مختلف حفاري و وجود کارشناس مدرس‪ ،‬اين درس در‬
‫‪ 3‬واحد ارائه خواهد شد‪ .‬الزم است قبل از ارائه درس سرفصل هاي آن به تصويب گروه مربوطه برسد‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪137‬‬
 ‫نمودارگیري چاه پیشرفته‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫مقدمه‪ :‬اهداف‪ ،‬انتظارات و نقشه راه‬
‫مقدمه‪ :‬اهداف‪ ،‬انتظارات و نقشه راه‬

‫فصل ‪ :1‬نگاهي کوتاه به مباني نمودارگیري‬

‫فصل‪ :2‬مثال هائي از آنالیز نمودار چاه توسط نگاه سريع "‪ "quick look‬در مخازن ماسه سنگي و کربناته‬
‫شناسي و سیاالت‬ ‫فصل ‪ :2‬اصول و کاربردهايي از آنالیز حجمي )‪ :(volumetric analysis‬سن‬
‫فصل ‪ :4‬مغزه ها‪ ،‬داده هاي مغزه‪ ،‬و عملیات مغزه گیري‬
‫فصل ‪ :5‬آنالیز شیلي – ماسه اي‬
‫فصل ‪ :6‬تخمین تمرکز حجمي )‪ (volumetric concentration‬از نمودارهاي چاه‬
‫فصل ‪ :7‬تخمین تراوائي از نمودار هاي چاه‬
‫ها بر اساس ذخیره و خصوصیات جريان‪ :‬تعريف واحد هاي جرياني‬ ‫فصل ‪ :8‬دسته بندي سن‬
‫فصل ‪ :3‬مطالعات روزنه ‪ -‬مقیاس خصوصیات الکتريکي و جريان غیر قابل ترکیب )‪(immiscible-flow‬‬
‫فصل ‪ :11‬نمودارگیري تشديد مغناطیس هسته ‪NMR‬‬
‫فصل ‪ :11‬اصول و کاربردهاي نمودارهاي تصويري و تصوير سازي چاه‬
‫فصل ‪ :12‬اصول و کاربردهاي نمودارگیري هنگام حفاري‬
‫فصل ‪ :12‬تفسیر پیشرفته نمودارهاي مقاومت مخصوص‬
‫فصل ‪ :14‬اصول و کاربردهاي تست مدرن سازند‪.‬‬
‫فصل ‪ :15‬مدل هاي فیزيک سنگي و جايگشتي سیال بر اساس چگالي کل و نمودارهاي صوتي امواج ‪ P‬و ‪.S‬‬
‫فصل ‪ :16‬رابطه بین داده هاي لرزه اي سه بعدي و نمودارهاي چاه‪.‬‬
‫فصل ‪ :17‬اصول روند فشردگي‪ ،‬زونبندي پتروفیزيکي‪ ،‬مارکرهاي سازند‪ ،‬و چینه شناسي سکانسي‬
‫فصل ‪ :18‬اصول تطابق چینه شناسي سنگي و تاريخي بین چاهي‪ .‬مثال هائي از موازنه سازي نمودارها‬
‫فصل ‪ :13‬ساخت مدل هاي پتروفیزيکي از نو سلولي مناسب براي آشکارسازي مخزن‬
‫‪138‬‬
 ‫ مثال هائي از تعیین خصوصیات مخزن و تخمین تولید‬:21 ‫فصل‬
‫ کار با نرم افزار‬،‫ ارائه پروژه هاي نهائي‬:21 ‫فصل‬
‫ نتیجه گیري و خالصه درس‬:22 ‫فصل‬

‫ انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬:‫روش ارزيابي‬

 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬
:‫فهرست منابع‬

• Bassiouni, Z., 1994, Theory, Measurement, and Interpretation of Well Logs. SPE Textbook Series Vol. 4.

• Luthi, S. M., 2001, Geological Well Logs: Their use in reservoir modeling. Springer-Verlag.

• Dewan, J. T., 1983, Essentials of Modern Open-Hole Log Interpretation. PennWell Publishing Company.

• Hearst, J. R., and Nelson, P. H., and Paillet, F. L., 2000, Well Logging for Physical Properties: A

• Handbook for Geophysicists, Geologists and Engineers. John Wiley and Sons, Ltd.

• Borse, G. J., 1997, Numerical Methods with Matlab. PWS Publishing Company.

• Middleton, G. V., Data Analysis in the Earth Sciences using Matlab, Prentice Hall.

139
 ‫نقشه برداري عمومي‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫شووناخت شوواخه هاي مختلف نقشووه برداري‪ ،‬ريشووه خطا ها و انوا آنها و دقت اندازه گیري ها‪ ،‬مختصووري از اصووول‬
‫کاردتوگرافي و شوناخت انوا آن و اسوتاندارد نقشه ها‪ ،‬آشنايي با سیستمهاي تصوير‪ ،‬روش هاي اندازه گیري مستقیم‪ ،‬طول‪،‬‬
‫ترازيابي‪ ،‬اندازه گیري زاويه وتعیین امتداد‪ ،‬روش هاي غیر مستقیم اندازه گیري طول‪،‬‬

‫پیمايش و مثلث بندي‪ :‬تعیین مختصوات و مختصوري از ترفیع و تقاطع‪ ،‬تاکثومتري و برداشووت جزئیات‪ ،‬آشنايي با اصول‬
‫فتوگرامتري و کاربرد عکس هاي هوائي‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪143‬‬
 ‫کنترل فوران‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬

‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس پیش‬

‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فشار سازند‪ ،‬ضريب شکست و مقاومت سازند‪،‬‬

‫ت وري کنترل فوران و روش هاي کنترل‬

‫حالت هاي خاص در کنترل فوران‬

‫ابزار مورد نیاز در کنترل فوران‬

‫کنترل فوران در آبهاي عمیق‬

‫کنترل فوران در حفره هاي کوچک )‪(Slim Hole‬‬

‫کنترل فوران در چاههاي افقي و جهت دار‬

‫تمرين و آموزش عملي با دستگاه شبیه ساز‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Advanced Well Control , David Watson, Terry Brittenham & Preston L. Moore‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Blowout and Well Control Handbook , Robert D. Grace, Bob Cudd, Richard S. Carden and Jerald L.‬‬
‫‪Shursen‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Practical Well Control, 1998 by Ron Baker‬‬

‫‪141‬‬
142
 ‫آسیب سازند پیشرفته‬

‫‪Advanced Formation Damage‬‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫و کنترل آن‬ ‫آشنايي با مفهوم کلي آسیب سازند و عوامل ايجاد آن و همچنین روش هاي تشخی‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ - -1‬نگاه کلي بر آسیب سازند و تاثیر آن بر قابلیت تولید‬
‫تولید در شرايط ايده ال و واقعي‪ ،‬آسیب سازند طي عملیات حفاري‪ ،‬سیمانکاري‪ ،‬تکمیل چاه‪ ،‬سرويس چاه‪ ،‬انگیزش چاه‪ ،‬تولید از چاه‪،‬‬
‫تزريق آب و عملیات ازدياد برداشت‪ .‬مکانیزم هاي آسیب سازند شیمیائي‪ ،‬مکانیکي‪ ،‬ناشي از مهاجرت ذرات ريزو ذرات جامد گل‪،‬‬
‫بیولوژيکي‪ ،‬تغییرخاصیت ترشوندگي سن ‪ ،‬انسداد آب و گاز‪ ،‬تشکیل امولسیون در اطراف چاه‪ ،‬تورم رس‪.‬‬
‫فصل ‪ -2‬توصیف سنگ مخزن و آسیب سازند موثر از رسوب‬
‫کاني شناسي و ارزيابي حساسیت سازند هاي حاوي نفت‪ ،‬منشا سازند هاي نفتي‪ ،‬اجزاي سنگهاي رسي و حساسیت به سیال‪ ،‬مشخصه‬
‫سازي سنگهاي مخزن‪ ،‬مدلسازي تورم رس و کاهش تخلخل و تراوائي حاصل از آن‪ ،‬مدل تراوائي کارمن‪-‬کوزني و اصالح آن در شرايط‬
‫تشکیل رسوب‪ ،‬رشد کینیتیکي کريستال و رسوب هاي غیر آلي در محیط متخلخل‬
‫فصل ‪ -2‬آسیب سازند موثر ازذرات‬
‫منشائ ذرات ريز‪ ،‬آسیب سازند موثر از انتقال ذرات ريز‪ ،‬مدل حفره هاي موازي مسدود شده و مسدود نشده‪ ،‬مکانیسم انسداد گلوگاه‬
‫ها‪ ،‬سرعت بحران ي‪ ،‬مکانیزم حمل ذرات‪ ،‬مکانیسم نشست رسوب روي سطح سن ‪ ،‬مدلهاي مختلف کاهش تراوائي متناظر با هر مکانیزم‪،‬‬
‫سايش کیک در اث ر دينامیک گل‪ ،‬مدلسازي تشکیل فیلتر کیک خطي ‪ ،‬مدلسازي تشکیل فیلتر کیک شعاعي‪،‬‬
‫فصل ‪ -4‬آسیب سازند موثر از تشکیل رسوب آسفالتین‬
‫دياگرام فازي رسوب آسفالتین‪ ،‬مدلسازي دينامیکي آسیب سازند ناشي از نشست آسفاتین در سن مخزن در جريان تک فازي‪ ،‬مدل‬
‫جذب آسفالتین در سطح سن ‪ ،‬مدلسازي دينامیکي آسیب سازند ناشي از نشست رسوب آسفاتین در سن مخزن در جريان دو فازي‪،‬‬
‫نشست همزمان آسفاتین و پارافین‪ ،‬آسیب سازند ناشي از تشکیل کندانس‬
‫فصل ‪ -5‬تشخیص پتانسیل آسیب سازند‬

‫‪143‬‬
‫تعیین آسیب سازند ناشي از رسوب آسفاتین در سن مخزن با استفاده از دستگاه نگ هدارنده مغزه‪ ،‬تعیین آسیب سازند ناشي از گل‬
‫حفاري در شرايط دينامیک با استفاده از دستگاه نگهدارنده مغزه‪ ،‬آنالیز و تفسیر نتايج آزمايشگاهي با استفاده از مدل‪ ،‬توسعه مدل عددي‬
‫بمنظور بررسي بیشتر و ارائه آنالیز حساسیت از پارامتر هاي موثر‬
‫فصل ‪ -6‬کاربرد میداني آسیب سازند و مثال هاي موردي‬
‫آسیب سازند در اثر روشهاي انگیزش چاه (اسید کاري‪ ،‬ايجاد شکاف هیدرولیکي) و حفر چاه هاي افقي ‪ ،‬بررسي تمايل مخزن به تولید‬
‫شن‪ ،‬بررسي موردي آسیب سازند در میادين(ناشي از تولید شن‪ ،‬گراول پک‪ ،‬فیلتر شدن و نفوذ گل حفاري‪ ،‬تزريق آب‪ ،‬تشکیل امولسیون‬
‫و اندازه گیري آسیب سازند در میادين‪ ،‬کنترل آسیب سازند در میادين‬ ‫در اطراف چاه)‪ ،‬تشخی‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬
‫فهرست منابع‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Faruk Civan, Reservoir Formation Damage, Fundamental, Modeling Assessments, and Mitigation, 2 nd Edition,‬‬
‫‪2007, Elsevier.‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Faruk Civan, Permeability Impairment by Fines Migration and Deposition in Porous Media Including Dispersive‬‬
‫‪Transport, Trans. Porous Media, 2010‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Pavel Bedrikovetsky et al., Particle Detachment Under Velocity Alternation during Suspension Transport in Porous‬‬
‫‪Media, Trans. Porous Media, 2011‬‬

‫‪144‬‬
 ‫انگیزش پیشرفته چاه‬
‫‪Advanced Well Stimulation‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫‪--‬‬ ‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با مفهوم انگی زش چاه و روش آن انجام آن به همراه طراحي فرآيندهاي مربوطه جهت نیل به اهداف تعیین شده براي افزايش‬
‫تولید و کاهش ضريب پوسته‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬انگیزش مخزن در استخراج نفت‬
‫استخراج نفت‪ ،‬عملکرد مخزن‪ ،‬چاه هاي افقي‪ ،‬اثرات پوسته‪ ،‬عملکرد لوله مغزي و ‪...‬‬

‫فصل ‪ -2‬توصیف سازند‪ :‬مخزن و چاه آزمايي‬

‫روش هورنر‪ ،‬منحني هاي لگاريتمي و نیمه لگاريتمي‪،‬مشتق فشار‪ ،‬تفسیر تست‪،‬‬

‫فصل ‪ -2‬مکانیک سنگ سازند و چاه نگاري‬

‫تخلخل و تراوايي‬ ‫در برابر فشار و دما‪ ،‬استرس و استرين‪ ،‬تشخی‬ ‫رفتار سن‬

‫فصل ‪ -4‬اسید کاري‬

‫مخزن‪ ،‬رسوب حاصل از واکنش اسید‪ ،‬انتخاب اسید مناسب براي نو مخزن‪ ،‬دبي و حجم تزريق اسید‪،‬‬ ‫هدف‪ ،‬واکنش اسید با سن‬

‫فصل ‪-5‬شکاف با اسید‬

‫مخزن‪ ،‬انتقال جرم‬ ‫مدل هاي مربوطه‪ ،‬توانايي هدايت شکاف اسیدي‪ ،‬سنتیک واکنش اسید با سن‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪145‬‬
 ‫‪ Economide M., Boney C., Reservoir Stimulation, 2000 Advantek international‬‬
‫‪ Economide M., Daniel A., 1993, Petroleum Production Systems. By Prentice-Hall PTR publication‬‬

‫کاربرد مکانیک سنگ پیشرفته در مهندسي نفت‬

‫‪Advanced Rock Mechanic Application in Petroleum Engineering‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي و تسلط کامل بر معادالت حاکم بر رفتار سن مخزن به منظور تعیین رفتار ژئو مکانیکي سازند تحت اعمال تنش هاي مختلف‬
‫و بررسي مدل هاي مکانیک سنگي مورد نیاز مهندسي نفت‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬

‫و خواص سن‬ ‫آشنايي با مکانیک سن‬

‫‪ -1‬مقدمه‬
‫‪ -2‬مرور مباني مکانیک سنک‬
‫‪ -3‬تحلیل تنش‪ ،‬کرنش و معیار هاي شکست‬
‫‪ -4‬آشنايي با آزمون هاي آزمايشگاهي مقاومت سن‬
‫‪ -5‬االستیک خطي و روش هاي تحلیل تنش‬
‫‪ -6‬بررسي مدلهاي کمو – پورو – ترمو االستیک و فرايندهاي توامان‬
‫‪ -7‬کاربردهاي ژئومکانیک و فرايندهاي توامان در مدلسازي مخازن نفتي و پايداري ديواره چاه‬
‫‪ -8‬روش هاي تحلیل معادالت ژئومکانیک )مدل هاي کوپل‪ ،‬نیمه کوپل و بررسي اثر ناپیوستگي)‬
‫‪ -9‬خواص فیزيکي سنگها (تخلخل‪ ،‬نفوذپذيري) روشهاي اندازه گیري و تغییر‬
‫بررسي تاثیر تنشها و تاثیر آنها درمهندسي نفت‬ ‫‪-11‬‬
‫بررسي رفتار محیط کشسان‪ -‬متخلخل‬ ‫‪-11‬‬
‫‪ -12‬نقش عوارض ساختاري در نفوذپذيري توده سن (الگوي درزداري و شکستگي ها و نقش آن در هدايت‬
‫سیاالت)‬
‫‪146‬‬
‫در طراحي جهت يابي چاه هاي نفت با هدف تامین پايداري چاه و حصول حداکثر نفوذ‬ ‫‪ -13‬کاربرد مکانیک سن‬
‫پذيري‬
‫‪ -14‬کاربرد مکانیک سن در مدلسازي مخازن نفت‬
‫‪ -15‬مطالعه تاثیر مقیاس در نفوذ پذيري با هدف افزايش تولید‬
‫‪ -16‬کاربرد مکانیک سن در افزايش تولید با روش هاي مختلف و با تاکید بر شکست هیدرولیکي‬
‫‪ -17‬تخمین نشست زمین در اثر استخراج نفت و مخاطرات احتمالي‬
‫‪ -18‬بررسي تغییر تنشهاي زمیني و تاثیر آن بر تولید(تغییر بازشدگي ناپیوستگي ها‪ ،‬تغییر فشار منفذي)‬
‫‪ -19‬بررسي فرآيند هاي توامان(تغییرات تنش‪ -‬فشار سیال‪ -‬ترمودينامیک‪ -‬شیمیايي)‬
‫در مهندسي نفت‬ ‫‪-21‬افقهاي جديد در کاربرد مکانیک سن‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪- Jaeger, J.C., Cook,N.G.W., and Zimmerman,R.W.(2007). Fundamental of Rock‬‬
‫‪Mechanic, 4th Edition, Blackwell publishing, Malden,MA.‬‬
‫‪- Ching,H.Yew,( 1997). Mechanics of Hydraulic Fracturing.‬‬
‫‪- Fjar, E.,Holt,. R.M., Horsrud, P., Raaen, A.M., Risnes, R. Petroleum Related Rock‬‬
‫‪Mechanics, 2nd Edition‬‬
‫‪- SPE journal‬‬
‫‪- International journal of rock mechanics &mining science‬‬
‫‪- Journal of rock mechanics & rock engineering‬‬
‫‪- Fundamental of fractured reservoirs‬‬

‫‪147‬‬
 ‫چاه آزمايي پیشرفته‬
‫‪Advanced Well Testing‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬ ‫‪-21‬‬
‫بررسي و تسلط بر مدل هاي مختلف چاه آزمايي ترکیبي و چند فازي براي مخازن اليه اي و ترکدار و روش‬ ‫‪-22‬‬
‫هاي حل آن‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬ ‫‪-23‬‬

‫الف – مدلهاي چاهآزمايي – نگرش ت وري‬ ‫‪-24‬‬
‫مروري بر مدل پايه چاهآزمايي‬ ‫‪-25‬‬
‫مدل چاهآزمايي مخازن ترکیبي‬ ‫‪-26‬‬
‫مدل چاهآزمايي مخازن اليهاي‬ ‫‪-27‬‬
‫مدل مخازن ترکدار – ‪waren and Rooth‬‬ ‫‪-28‬‬
‫مدل مخازن ترکدار – ‪de Swan‬‬ ‫‪-29‬‬
‫مدل چاهآزمايي افقي‬ ‫‪-31‬‬
‫کاربرد همآمیخت و واهمآمیخت‬ ‫‪-31‬‬
‫مدلهاي چاهآزمايي چند فازي‬ ‫‪-32‬‬
‫‪-33‬‬
‫ب – چاهآزمايي بهرهبرداري‬ ‫‪-34‬‬
‫تعیین حدود مخزن با استفاده از چاهآزمايي‬ ‫‪-35‬‬
‫تعیین شاخ بهرهدهي در چاههاي عمودي و افقي با استفاده از چاهآزمايي‬ ‫‪-36‬‬
‫استفاده از چاهآزمايي براي تعیین شکل و محدوده ناحیه تخلیه براي سیستم هاي تراکمپذير و تراکمناپذير‬ ‫‪-37‬‬
‫چاهازمايي تعیین شاخ بهرهدهي در مخازن شکافدار‬ ‫‪-38‬‬
‫فشار میانگین حجمي در ناحیه تخلیه براي مخازن معمولي و شکافدار‬ ‫‪-39‬‬
‫‪-41‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫‪148‬‬
 ‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪ Sabet,, 1988, Well test analysis, Penwell Publishing Company.‬‬
‫‪ Slider, H.C., 1983, Worldwide practical petroleum reservoir engineering, Penwell Publishing Company.‬‬

‫شکافت هیدرولیکي پیشرفته‬

‫‪Advanced Hydraulic Fracturing‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با مفاهیم کلیدي شکاف هیدرولیکي و مدل هاي مختلف ‪2‬بعدي و ‪ 3‬بعدي با تکیه بر کاربرد هاي عملي آن در‬
‫صنعت نفت‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬مفاهیم پايه اي شکاف هیدرولیکي‬
‫و سیال و برهمکنش آن ها‪ ،‬مدل هاي شکاف‬ ‫تاريخچه‪ ،‬تنش درجا‪ ،‬تعريف شکاف‪ ،‬مکانیک سن‬
‫فصل ‪ -2‬مدل هاي سه بعدي و شبه سه بعدي شکاف هیدرولیکي‬
‫مدل سه بعدي پلنر‪ ،‬قانون پايستگي تکانه‪ ،‬موازنه تکانه براي سیالت غیر نیوتني‪ ،‬مدل سه بعدي توده اي و سلولي‬
‫فصل ‪ -2‬نشت )‪ (Leak off‬و جايگذاري پروپانت‬
‫فیلتر شدن گل‪ ،‬ناحیه فیلتر شده‪ ،‬مدل عمومي براي ‪ ،leak off‬تاثیر پروپانت بر خواص رئولوژي سیاالت شکاف‪،‬‬
‫فصل ‪ -4‬پیچش و ديگر اثرات نزديک چاه‬
‫هندسه شکاف هاي اطراف چاه‪ ،‬مشبک کاري و جهت چاه‪ ،‬اصطکاک مشبک ها‪،‬پیچش‬
‫فصل ‪ -5‬شکاف با اسید‬
‫مخزن‪ ،‬انتقال جرم‬ ‫مدل هاي مربوطه‪ ،‬توانايي هدايت شکاف اسیدي‪ ،‬سنتیک واکنش اسید با سن‬
‫فصل ‪ -6‬خواص شیمیايي سیال شکاف و پروپانت‬
‫سیاالت پايه آبي و روغني‪ ،‬سیالت پايه اسیدي و مکانیزم عمل‪ ،‬سیاالت چندفازي مانند فوم و امولسیون‪ ،‬افزودنیها‪،‬‬
‫فصل ‪ -7‬عملکرد شکاف‬
‫خواص مولکولي مواد ژلي‪ ،‬رئولوژي‪ ،‬اثر پروپانت‪ ،‬نفوذ و از دست رفتن سیال‬

‫‪149‬‬
 ‫فصل ‪ -8‬عملیات ايجاد شکاف‬
‫تکمیل جهت دار چاه‪ ،‬سیمان و اثر آن بر شکاف‪ ،‬تجهیزات سرچاهي و ته چاهي عملیات شکاف‪ ،‬کنترل پروپانت ها‪ ،‬کنترل کیفیت کار‪،‬‬
‫ايمني‪،‬‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Economide M., Boney C., Reservoir Stimulation, 2000 Advantek international‬‬
‫‪‬‬ ‫‪EconomideM.,Daniel A.,1993, Petroleum Production Systems. By Prentice-Hall PTR publication‬‬

‫جريان سیال در محیطهاي متخلخل (پیشرفته)‬

‫‪Advanced Fluid Flow in Porous Media‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي و تسلط بر مدل هاي تک فازي و چند فازي جريان سیال در محیط متخلخل از ديدگاه میکروسکوپیک و ماکروسکوپیک‬
‫همراه با در نظر گرفتن روش هاي مختلف تزريق و تغییر فاز اجزاي موجود در مخزن‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل اول‪ :‬مدلسازي جريان سه فازي در محیط متخلخل‬

‫تراوائي نسبي و فشار موئینگي در جريان سه فازي‪ ،‬مدلسازي تعادلي جريان سه فازي در محیط متخلخل در حضور و عدم حضور اثرات موئینگي‪ ،‬مدلسازي غیر‬
‫تعادلي جريان دو فازي در محیط متخلخل‪ ،‬مدلسازي غیر تعادلي جريان سه فازي در محیط متخلخل‪،‬‬

‫فصل دوم‪ :‬مدلسازي تزريق آب در مخازن‬

‫مدلسازي و بررسي کمي اثرات موئینگي انتهائي‪ ،‬اثر سرعت جريان برمنحني هاي تراوائي نسبي و فشار موئینگي آب و نفت‪ ،‬مدلسازي تزريق آب در فشار ثابت‬
‫وتعیین دبي تزريق آب بر حسب زمان‪ ،‬مقايسه نتايج مدل تزريق آب در فشار ثابت با دبي ثابت‪ ،‬مدل سازي تزريق آب در حضور فشار موئینگي‪ ،‬مدل سازي تزريق‬
‫آب با فرض انحالل مجدد گاز گیر افتاده در نفت‪ ،‬تعیین منحني هاي تراوائي نسبي با استفاده ار نتیايج آزمايشگاهي (روشهاي ‪ ،)JBN, Jr, Toth‬تزريق آب و‬
‫گاز بمنظور حفظ فشار مخزن‬

‫فصل سوم‪ :‬مدلسازي میکروسکپیک‬

‫‪153‬‬
‫اصول مدلسازي شبکه اي و کاربرد آن براي پیش بیني جريان دو فازي (تخلیه و آشام) در محیط متخلخل‪ ،‬مکانیزم هاي جابجائي فازها‪ ،‬مدلسازي شبکه اي‬
‫جريان سه فازي در محیط متخلخل‪ ،‬اصول مدلسازي بروش ‪ LG‬و ‪ LBM‬و کاربرد آن براي پیش بیني جريان تک فازي(تعیین تراوائي مطلق) وجريان دو فازي آب‬
‫و نفت در محیط متخلخل‬

‫فصل چهارم‪ :‬شبیه سازي خطوط جريان‬

‫اصول شبیه سازي خطوط جريان وکاربرد آن در مخزن در حضور و عدم حضور گراويتي براي سیستم هاي خطي و شعاعي‬

‫فصل پنجم‪ :‬معادله نفوذپذيري‬

‫حل تحلیلي معادله نفوذ پذيري در سیستم استوانه اي با شعا معین در شرايط مرزي متفاوت(مرز خارجي با فشارثابت‪ ،‬فالکس ثابت و بدون جريان) و در‬
‫سرعت ثابت تولید ازروش تبديل الپالس‪ ،‬حل تحلیلي معادله نفوذ پذيري در سیستم خطي در شرايط مرزي متفاوت و در سرعت ثابت تولید ازروش تبديل الپالس‪،‬‬
‫حل تحلیلي معادله نفوذ پذيري در مخازن شکافدار برمبناي مدل تخلخل دو گانه با استفاده از تبديل الپالس‪ ،‬معادله نفوذ پذيري براي جريان چند فازي‪ ،‬کاربرد‬
‫روشهاي عددي الپالس معکوس( چاپري‪ ،‬استیفست‪ ،‬زاکیان و فوريه) براي حل معادله نفوذ پذيري در مخازن‬

‫فصل ششم‪ :‬جريان با تغییر فاز‬

‫فرموالسیون جريان نفت و گاز در مخازن تحت اثر رانش گاز محلول با در نظر گرفتن تعادالت فازي‬

‫فصل هفتم‪ :‬نفوذ و پراکندگي‬

‫مدلسازي نفوذ در محیط متخلخل در سیستم نفت سنگین‪-‬حالل و نتايج آزمايشگاهي‪ ،‬مدلسازي نفوذ در محیط متخلخل در سیستم نفت سنگین‪-‬دي اکسید‬
‫کرين و نتايج آزمايشگاهي‪ ،‬مفهوم فیزيکي عدد پکلت‪ ،‬رژيم هاي مختلف پراکندگي‪ ،‬تعیین ضرايب پراکندگي بصورت تابعي از عدد پکلت با استفاده ازادغام معادالت‬
‫پیوستگي‪،‬ممنتوم و نفوذ‪-‬جابجائي طي تزريق امتزاجي ‪ ،‬مدلسازي پراکندگي بروش ممان و تعیین عناصرقطرغیراصلي تنسور پراکندگي‪ ،‬مدلسازي تزريق امتزاجي‬
‫بروش شبکه اي‪ ،‬مدلسازي تزريق امتزاجي بروش متحرک تصادفي‪.‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪1-‬‬ ‫‪Chen, Z. and Ewing, R. E. “Comparison of various formulations of three-phase flow in porous media”, J.‬‬
‫‪Comp. Phys.1997.‬‬
‫‪2-‬‬ ‫‪Willhite, G. Paul, Water Flooding, SPE Textbook Series, 1986.‬‬
‫‪3-‬‬ ‫‪Juanes R. Nonequilibrium effects in models of three-phase flow in porous media. Adv. Water Resour.‬‬
‫‪2009‬‬
‫‪4-‬‬ ‫‪Sahimi, M., Flow and Transport in Porous Media and Fractured Rock, from Classical Methods to‬‬
‫‪Modern Approaches, Wiley-VCH,1995.‬‬
‫‪5-‬‬ ‫‪Piri, M. and Blunt, M., Three-dimensional mixed-wet random pore-scale network modeling of two- and‬‬
‫‪three-phase flow in porous media. Phys. Rev. E, 2005‬‬

‫‪151‬‬
 ‫مرزهاي محدود‬
‫‪Finite elements‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫الزامي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫اهداف کلي درس‪:‬‬
‫آشنايي با مفاهیم اجزاء هاي محدود و روش هاي حل مسائل چند متغیره و چند بعدي خطي و غیر خطي به همراه تحلیل خطا و‬
‫تسلط بر روش هاي کدنويسي‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬

‫مقدمهاي بر حساب تغییرات‬ ‫‪.1‬‬

‫تابعي (‪ )Functional‬و مفاهیم اولیه‬ ‫‪.a‬‬
‫معادله انتگرالي‬ ‫‪.b‬‬
‫معادله ديفرانسیلي‬ ‫‪.c‬‬
‫تبديل معادله ديفرانسیلي به معادله انتگرالي و بالعکس‬ ‫‪.d‬‬
‫قاعده اويلر‬ ‫‪.e‬‬
‫قضیه اساسي و متعالي حساب تغییرات‬ ‫‪.f‬‬
‫مقدمهاي بر حساب ديفرانسیل برداري و چند متغیره‬ ‫‪.2‬‬
‫گراديان‪ ،‬ديورژانس و ‪.....‬‬ ‫‪.a‬‬
‫قضیه ديورژانس (تبديل انتگرال روي حجم به انتگرال روي سطح و مفاهیم کلي روشهاي اجزاء‬ ‫‪.b‬‬
‫محدود (‪ )FEM‬و اجزاء مرزي (‪))BEM‬‬
‫کار کردن با اپراتورها‬ ‫‪.c‬‬
‫مفاهیم فضاي توابع‬ ‫‪.d‬‬
‫روش ريتز در حل مسائل داراي تابعي‬ ‫‪.3‬‬
‫روش گلرکین در حل معادالت انتگرالي‬ ‫‪.4‬‬

‫‪152‬‬
 ‫آشنايي با نرمافزار ‪ Maple‬براي انجام کارهاي تحلیلي رياضي‬ ‫‪.5‬‬
‫روش اجزاء محدود در حل معادالت انتگرالي‬ ‫‪.6‬‬
‫مفاهیم اولیه و مقايسه با روشهاي قبل‬ ‫‪.a‬‬
‫انوا توابع شکل و بدست آوردن آنها در مسائل يک بعدي‬ ‫‪.b‬‬
‫حل مسائل يک بعدي (توابع شکل‪ ،‬ماتريس اجزاء‪ ،‬سرهمبندي (‪ )assembling‬ماتريسهاي اجزاء‬ ‫‪.c‬‬
‫و مسائل حوزه زمان در مختصات ‪)global‬‬
‫معرفي مختصات محلي (‪ ،)local‬توابع شکل و نحوه حل مسائل در اين مختصات و معرفي روش‪-‬‬ ‫‪.d‬‬
‫هاي انتگرالگیري عددي‬
‫تحلیل خطا و کدنويسي حرفهاي روش اجزاء محدود با زبان فرترن و ‪MATLAB‬‬ ‫‪.e‬‬
‫روش اجزاء محدود در حل مسائل دو متغیره و چند متغیره‬ ‫‪.f‬‬
‫مسائل دو بعدي (توابع شکل‪ ،‬ماتريس اجزاء‪ ،‬انتگرالگیري عددي و سرهم بندي ماتريس سختي‪،‬‬ ‫‪.g‬‬
‫اينرسي و میرايي)‬
‫مسائل سه بعدي صفحهاي‬ ‫‪.h‬‬
‫مسائل سه بعدي (توابع شکل‪ ،‬ماتريس اجزاء‪ ،‬انتگرالگیري عددي و سرهم بندي ماتريس سختي‪،‬‬ ‫‪.i‬‬
‫اينرسي و میرايي)‬
‫مقدمهاي بر مکانیک جامدات و محیطهاي پیوسته‪ ،‬معرفي مفهوم تنسور‪ ،‬نوشتن معادالت به فرم‬ ‫‪.j‬‬
‫انديسي و تنسوري‬
‫حل معادالت به فرم تنسوري و انديسي (حل معادله حرکت حاکم بر محیطهاي االستیک)‪ ،‬مسائل‬ ‫‪.k‬‬
‫حوزه زمان‬
‫مقدمهاي بر تولید شبکه و يک نرم افزار تجاري و حرفهاي (‪)patran‬‬ ‫‪.l‬‬
‫توضیحات تکمیلي بر کدنويسي حرفهاي اجزاء محدود (نحوه وارد کردن اطالعات از نرم افزار تولید‬ ‫‪.m‬‬
‫شبکه به برنامه و همچنین وارد کردن اپراتور ديفرانسیل در برنامه ها)‬
‫مباني روش اجزاء مرزي‬ ‫‪.7‬‬
‫مفهوم تابع گرين‬ ‫‪.a‬‬
‫بدست آوردن تابع گرين براي معادالت ديفرانسیل‬ ‫‪.b‬‬
‫توابع شکل و شبکهبندي محیط‬ ‫‪.c‬‬

‫‪153‬‬
 ‫فرموالسیون رياضي‪ ،‬سرهمبندي ماتريس ضرايب و بدست آوردن دستگاه معادله جبري‬ ‫‪.d‬‬
‫مزيتها و معايب روش اجزاء مرزي و مقايسه با روش اجزاء محدود‬ ‫‪.e‬‬
‫مقدمهاي بر روش حجم محدود در مکانیک جامدات‬ ‫‪.8‬‬
‫‪ -41‬مقدمهاي بر روش اجزاء محدود در مسائل غیرخطي‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬
‫‪1. ZIENKIEWICZ, O. C. The Finite Element Method (5th ed.), Planta tree pub., 2000.‬‬
‫‪2. Peter Hunter , FEM/BEM notes, Department of Engineering Science, The University of‬‬
‫‪Auckland, New Zealand, 2001.‬‬
‫‪3. Reddy, J. N., 1984, An introduction to the finite element method, McGraw-Hill, Inc.‬‬

‫روش اجزاء مرزي در مکانیک جامدات جلد ‪ 1‬و ‪ ،2‬رابل‪ ،‬علي آبادي‬

‫‪154‬‬
 ‫کاربرد هوش مصنوعي در مهندسي نفت‬
‫‪Application of Artificial Intelligence in Petroleum Engineering‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬

‫رئوس مطالب‪:‬‬

‫فصل ‪ -1‬مفاهیم اساسي هوش مصنوعي و يادگیري ماشیني‬

‫ٔ‬
‫‪،‬فلسفه هوش مصنوعي ‪ ،‬مديريت پیچیدگي‪ ،‬سیستمهاي خبره‬ ‫آزمون تورين‬

‫فصل ‪ -2‬شبکه هاي عصبي مصنوعي‬

‫بررسي انوا شبکه ها‪ ،‬بررسي مدلهاي حل شبکه‪ ،‬مدل رياضي شبکه عصبي مصنوعي‪ ،‬آموزش شبکه به روش پس انتشار خطا‪ ،‬يادگیري‬
‫يک پرسپترون‬

‫فصل ‪ -2‬الگوريتم ژنتیک و برنامه ريزي ژنتیک‬

‫جمعیت ‪ ،‬تابع تناسب ‪ ،‬تقاطع ‪ ،‬جهش‪ ،‬مقدار آستانه ‪ ،‬انتخاب فرضیه ها‬

‫فصل ‪ -4‬منطق فازي و ترکیب آن با ديگر روشهاي هوش مصنوعي‬

‫فصل ‪ -5‬کاربرد هوش مصنوعي در مهندسي مخازن‬

‫مکان يابي چاهها‪ ،‬ساخت ‪ ، SRM‬بهینه سازي تولید از چاهها‪ ،‬پیش بیني خواص فازي سیاالت هیدروکربوري‪ ،‬انجام محاسبات تخمین‬
‫دخاير ‪ ،‬ازدياد برداشت‬

‫فصل ‪ -6‬کاربرد هوش مصنوعي در مهندسي بهره برداري‬

‫بهینه سازي تولید از چاهها‪ ،‬پیش بیني تولید میدان‪ ،‬بهینه سازي فرازآوري مصنوعي‬

‫فصل ‪ -7‬کاربرد هوش مصنوعي در مهندسي حفاري‬

‫بهینه سازي ‪ ، ROP‬بهینه سازي تکمیل چاه‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫‪155‬‬
  ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬

:‫فهرست منابع‬
- Goldberg, David E. (1989). Genetic Algorithms in Search Optimization and Machine Learning. Addison Wesley.
p. 41. ISBN 0-201-15767-5
- Luger, George; Stubblefield, William (2004). Artificial Intelligence: Structures and Strategies for Complex
Problem Solving (5th ed.). The Benjamin/Cummings Publishing Company, Inc.. ISBN 0-8053-4780-1.
http://www.cs.unm.edu/~luger/ai-final/tocfull.html.
- Nilsson, Nils (1998). Artificial Intelligence: A New Synthesis. Morgan Kaufmann Publishers. ISBN 978-1-
55860-467-4.
- Russell, Stuart J.; Norvig, Peter (2003), Artificial Intelligence: A Modern Approach (2nd ed.), Upper Saddle
River, New Jersey: Prentice Hall, ISBN 0-13-790395-2, http://aima.cs.berkeley.edu/
- Poole, David; Mackworth, Alan; Goebel, Randy (1998). Computational Intelligence: A Logical Approach. New
York: Oxford University Press. ISBN 0195102703.
- http://www.cs.ubc.ca/spider/poole/ci.html.
- Winston, Patrick Henry (1984). Artificial Intelligence. Reading, Massachusetts: Addison-Wesley.
ISBN 0201082594.
- Eiben, A. E. et al (1994). "Genetic algorithms with multi-parent recombination". PPSN III: Proceedings of the
International Conference on Evolutionary Computation. The Third Conference on Parallel Problem Solving from
Nature: 78–87. ISBN 3-540-58484-6.
- ACM Computing Classification System: Artificial intelligence". ACM. 1998.
http://www.acm.org/class/1998/I.2.html. Retrieved 30 August 2007.
- Haugeland, John (1985). Artificial Intelligence: The Very Idea. Cambridge, Mass.: MIT Press. ISBN 0-262-
08153-9.
- Brent, R.P. Algorithms for Minimization Without Derivatives, Englewood Cliffs, N.J., Prentice-Hall
- Fletcher, R.; Practical Methods of Optimization , Vol. I, Unconstrained Optimization, John wiley& Sons, Inc.,

156
 ‫بهینه سازي کاربردي در مهندسي نفت‬
‫‪Applied Optimization in Petroleum Engineering‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس پیش‬
‫نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬مفاهیم اساسي و رياضي پشتیبان‬
‫ارزيابي اکسترمم توابع اِسکالر يک‪،‬دو و چند متغیره‪،‬روشهاي تحلیلي براي لحاظکردن قیود جبري مساوي و نامساوي‪،‬ضرايب‬
‫الگرانژ‪،‬برنامهريزي هندسي‪.‬‬
‫فصل ‪ -2‬برنامهريزي خطي و مجذوري‪ ،‬بهینه سازي مقید با استفاده از روش هاي بهینه سازي چند هدفه‬
‫حل سیستماتیک روش‪ ،Simplex‬آنالیز حساسیت در مخازن نفتي‪،‬‬
‫فصل ‪ - -2‬بهینهسازي نامقید‪ ،‬توابع يک و چندمتغیره‪ ،‬روشهاي مستقیم‬
‫روشهاي مبتني بر برازش منحني‪،‬روش هوک – جیوز‪ ،‬روش پاول‪،‬‬
‫فصل ‪-4‬بهینهسازي نامقید‪ ،‬توابع چندمتغیره‪ ،‬روشهاي کالسیک‬
‫روش گراديان مزدوج‪ ،‬روش نیوتن و آنالوگهاي آن‪ ،‬روش ديويدن‪ ،‬فلچر و پاول ‪،DFP‬‬
‫فصل ‪-5‬بهینهسازي نامقید‪ ،‬توابع چندمتغیره‪ ،‬روشهاي متاهیوريستیک‬
‫روش ‪ ، GA‬روش ‪ ، SA‬روش ‪ ، PSO‬روش ‪AC‬‬
‫فصل ‪-6‬بهینهسازي نامقید‪ ،‬توابع چندمتغیره‪ ،‬روشهاي دينامیک‬
‫فصل ‪-7‬مباحث ويژه‬
‫برنامه ريزي تصادفي ‪ ،‬بهینه سازي چند هدفه‬
‫فصل ‪-8‬کاربرد‬
‫تابق تاريخچه‪ ،‬چاههاي هوشمند‪ ،‬تولید بهینه‪ ،‬بهینه سازي همزمان‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪1.‬‬ ‫‪Beveridge& Schechter, Optimization Theory and Practice, McGraw-Hil Book Co. NY‬‬
‫‪2.‬‬ ‫‪Brent, R.P. Algorithms for Minimization Without Derivatives, Englewood Cliffs, N.J., Prentice-Hall‬‬
‫‪3.‬‬ ‫‪Fletcher, R.; Practical Methods of Optimization , Vol. I, Unconstrained Optimization, John wiley& Sons, Inc.,‬‬
‫‪4.‬‬ ‫‪Katta G. Murty,Optimization Models For Decision Making,Springer , 2010‬‬

‫‪157‬‬
 ‫‪5.‬‬ ‫‪Luger, George; Stubblefield, William (2004). Artificial Intelligence: Structures and Strategies for Complex‬‬
‫‪Problem Solving (5th ed.). The Benjamin/Cummings Publishing Company, Inc.. ISBN 0-8053-4780-1‬‬
‫‪6.‬‬ ‫‪Russell, Stuart J.; Norvig, Peter (2003), Artificial Intelligence: A Modern Approach (2nd ed.), Upper Saddle‬‬
‫‪River, New Jersey: Prentice Hall, ISBN 0-13-790395-2‬‬
‫‪7.‬‬ ‫‪Poole, David; Mackworth, Alan; Goebel, Randy (1998). Computational Intelligence: A Logical Approach. New‬‬
‫‪York: Oxford University Press. ISBN 0195102703.‬‬

‫ازدياد برداشت حرارتي‬

‫(‪)Thermal Enhanced Oil Recovery‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬پديدههاي انتقال در محیط متخلخل‬
‫کلیات (فیزيک) انتقال جرم و گرما – معادالت حاکم بر انتقال جرم و گرما – انتقال جرم و گرما در محیط متخلخل و معادالت حاکم بر آنها‬
‫فصل ‪ -2‬اثر گرما بر سیاالت مخزن و سنگ مخزن‬
‫و سیاالت مخزن در اثر گرما‬ ‫تغییرات شیمیايي هیدروکربنها (پیرولیز‪ ،‬اکسیداسیون و احتراق)‪ ،‬تغییرات در خواص فیزيکي سن‬

‫فصل ‪ -2‬تهیه و تزريق بخار‬

‫مولدهاي بخار سطحي و درون چاهي‪ -‬مباني و محاسبات مربوط تولید بخار و تزريق آن – گرماهاي تلف شده در مولدها ‪ ،‬خطوط سطحي انتقال بخار و چاه –‬
‫گرماي تلف شده بهاليههاي مجاور مخزن – گرماي خال منتقل شده به سازند‬
‫فصل ‪ -4‬تزريق بخار در مخزن‬
‫تزريق دورهاي بخار – تشريح فرايند ‪ -‬مخازن مستعد براي تزريق دورهاي بخار – محاسبات مربوط به شعا ناحیه گرم شده و دماي‬ ‫‪.1‬‬
‫میانگین آن – بهبود در افزايش نرخ تولید (ايدهآل و واقعي) – عملکرد تزريق دورهاي بخار با در نظر گرفتن ريزش ثقلي‬
‫تزريق پیوسته بخار – تشريح فرايند – کارآيي فرايند – نرخ افزايش سطح ناحیه گرم شده – نرخ جابجايي نفت در مخزن در اثر تزريق‬ ‫‪.2‬‬
‫بخار – نقت انباشتي جابجا شده در اثر تزريق – مخازن مستعد براي تزريق پیوسته بخار‬
‫فصل ‪ -5‬فرايند احتراق درجا‬
‫تشريح فرايند احتراق درجا – انوا روشهاي فرايند احتراق درجا – مطالعات آزمايشگاهي (لوله احتراق و سلول اکسیداسیون) – پارامترهاي احتراق – مخازن و‬
‫نفت مستعد براي فرايند احتراق درجا – محاسبات مربوط به فرايند‬
‫فصل ‪ – 6‬روشهاي مرکب‬

‫‪ SAGD‬و روشهاي مشابه‬

‫فصل ‪ – 7‬شبیهسازي و برآوردهاي ا‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬
‫‪158‬‬
 ‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪Thermal Recovery , M. Pratt‬‬
‫‪Enhanced Oil Recovery , Green – willhite‬‬
‫‪Practical Heavy Oil Recovery, Farouq ali- Jones - Meldau‬‬

‫مهندسي مخازن گازي پیشرفته‬

‫‪Advanced Gas Reservoir Engineering‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫انتخابي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫فصل ‪ -1‬مقدمه‬
‫وضعیت "ذخیره‪-‬تولید‪-‬مصرف" گاز در ايران و جهان‪ ،‬انوا مخازن گازي(مخازن گازي معمول‪-‬مخازن گازي نامتعارف‪ /‬مخازن گازي‬
‫خشک‪-‬تر‪-‬میعاني)‪ ،‬فرايند کلي تولید گاز در ايران‬
‫فصل ‪ -2‬رفتار فازي سیال در مخازن گازي‬
‫نمودار فازي مخازن گازي‪ ،‬مروري بر روابط تطبیقي در توصیف خواص ‪ pvt‬گاز‪ ،‬اهمیت ‪ pvt‬در مخازن گاز میعاني‪ ،‬نمونه گیري و چالش‬
‫هاي تهیه نمونه سیال معرف مخزن گاز میعاني‪ ،‬اعتبار سنجي آزمايشات ‪ pvt‬در مخازن گاز میعاني‪ ،‬مشخصه سازي جزء سنگین )‪(C7+‬‬
‫در ترکیب گاز میعاني‪ ،‬رگراسیون مدل سیال گاز میعاني ‪ ،‬هیدراتهاي گازي‬
‫فصل ‪ -2‬موازنه مواد در مخازن گازي‬
‫موازنه مواد در مخازن گازي خشک ‪ ،‬موازنه مواد در مخازن گازي خشک متصل به آبده‪ ،‬موازنه مواد در مخازن گازي با فشارغیر طبیعي‪،‬‬
‫موازنه مواد در مخازن گاز میعاني‪ ،‬روشهاي تعیین آب ورودي به مخزن گازي)‪ ،(water influx‬تعیین اشبا گاز باقیمانده در ناحیه آبزده‬
‫مخزن‬
‫فصل ‪ -4‬رفتار جرياني گاز در مخزن‬
‫توصیف رژيم جرياني در نواحي مختلف مخزن گاز میعاني‪ ،‬توصیف پديده هاي ناحیه مجاور چاه در مخازن گازي خشک (جريان غیر‬
‫دارسي) و میعاني(جريان غیر دارسي و اثر جفت شدگي مثبت) ‪ ،‬معادله بهره دهي در مخازن گازي خشک‪ ،‬تراوائي نسبي در مخازن گاز‬

‫‪159‬‬
‫میعاني با اعمال اثرات پديده هاي ناحیه نزديک چاه‪ ،‬معادله بهره دهي در مخازن گاز میعاني‪ ،‬ت وري حالت پايدار )‪(steady state theory‬در‬
‫مخازن گاز میعاني ‪ ،‬بررسي اعمال پديده هاي ناحیه نزديک چاه در شبیه سازيها‬
‫فصل ‪ -5‬تحلیل داده هاي تولید چاه آزمائي در مخازن گاز میعاني‬
‫مروري بر چاه آزمائي مخازن گاز ي خشک‪ ،‬تحلیل داده هاي چاه آزمائي مخازن گاز میعاني با روش شبه فشار تک فاز ي‪ ،‬تحلیل داده‬
‫هاي چاه آزمائي مخازن گاز میعاني با روش شبه فشار دوفازي ‪ ،‬تحلیل داده هاي تولید با نمودارهاي افت‬
‫فصل ‪ -6‬جريان گاز در چاه و خطوط لوله و آنالیز گره ائي‬
‫نمودارهاي عملکرد مخازن گازي و گاز میعاني ‪ ،‬سیستم تولید گاز‪ ،‬افت فشار در چاه و خطوط جريان‪ ،‬آزمايش تحويل دهي چاه هاي‬
‫گازي‪ ،‬منحني هاي تحويل دهي‪ ،‬محدوديت هاي تولید گاز ‪ ،‬آنالیز گره ائي‬
‫فصل ‪ -7‬ذخیره سازي گاز‬
‫بررسي انوا روشهاي ذخیره سازي گاز‪ ،‬ذخیره سازي در خطوط لوله‪،‬ذخیره سازي زيرزمیني‪،‬ذخیره سازي در مغارهاي نمکي ‪ ،‬ظرفیت‬
‫ذخیره سازي‬
‫فصل ‪-8‬مديريت و توسعه میادين گازي‬
‫بررسي روشهاي ازدياد برداشت در میادين گازي ‪ ،‬بازگرداني گاز‪ ،‬الگوي توسعه میدان‪ ،‬مدل بهینه توسعه‪ ،‬فاصله بین چاه ها‪ ،‬دبي تولید‬
‫بهینه‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Tarek A.,KinneyMc. and Paul D, Advanced Reservoir Engineering, developed in Elsevier‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Danesh A., PVT and Phase Behavior of Petroleum Reservoir Fluids, developments in Petroleum Science‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Advanced Natural Gas Engineering, Xiuli Wang, Michael Economides , Gulf Publishing Company Houston,‬‬
‫‪Texas, 2009‬‬

‫‪‬‬ ‫‪PHASE BEHAVIOR, Curtis H. Whitson, Michael R. Brulé, Society of Petroleum Engineers Inc., 2000‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Gas Reservoi Engineering, John Lee, Robert A,. Wattenbarger, Society of Petroleum Engineers Inc., 1996‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Energy Information Administration web site‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Equations of State and PVT Analysis- Applications for Improved Reservoir Modeling- Tarek Ahmed., Gulf‬‬
‫‪Publishing Company Houston, Texas, 2007‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Tarek A.,KinneyMc. and Paul D, Advanced Reservoir Engineering, developed in Elsevier‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Danesh A., PVT and Phase Behavior of Petroleum Reservoir Fluids, developments in Petroleum Science‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Advanced Natural Gas Engineering, Xiuli Wang, Michael Economides , Gulf Publishing Company Houston,‬‬
‫‪Texas, 2009‬‬

‫‪163‬‬
 PHASE BEHAVIOR, Curtis H. Whitson, Michael R. Brulé, Society of Petroleum Engineers Inc., 2000

 Gas Reservoi Engineering, John Lee, Robert A,. Wattenbarger, Society of Petroleum Engineers Inc., 1996

 Energy Information Administration web site

 Equations of State and PVT Analysis- Applications for Improved Reservoir Modeling- Tarek Ahmed., Gulf
Publishing Company Houston, Texas, 2007

161
 ‫تجهیزات حفاري‬
‫‪Drilling equipment‬‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫اصلي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫در اين درس نو کار‪ ،‬ساختمان و قطعات داخلي وسايل و ابزارهاي مکانیکي و برقي مورد استفاده در حفاري درس داده مي شود‪ .‬اين‬
‫وسايل در دو گروه الف و ب‪ ،‬به شرح زير تقسیم بندي شده اند و عمدتا" براي ايجاد حفره در پوسته زمین به کار برده مي شوند‪ .‬استفاده‬
‫از وسايل تصويري کمک آموزشي و بازديد از نواحي حفاري الزامي است‪.‬‬

‫الف‪ -1‬سامانه هاي اصلي دستگاه حفاري )‪(rig‬‬

‫‪ -1‬سامانه نگهدارنده وزن‪ -‬شامل دکل و زير سازه‬
‫‪ -2‬سامانه تأمین نیرو‪ -‬شامل محرک هاي اولیه و ژنراتورها وغیره‬
‫‪ -3‬سامانه انتقال نیرو‪ -‬شامل وسايل انتقال نیروي مکانیکي و برقي‬
‫‪ -4‬سامانه باالبر‪ -‬شامل جعبه قرقره ثابت‪ ،‬جعبه قرقره متحرک‪ ،‬قالب حفاري‪ ،‬گوشواره ها )‪ ،(links‬باالبر و کابل حفاري‬
‫‪ -5‬سامانه چرخنده سنتي‪ -‬شامل ته مته‪ ،‬ساب ته مته‪ ،‬کلي چرخان‪ ،‬شیر فوقاني کلي )‪ ،(Kelly‬ماشین گرداننده میز دوار‪ ،‬بوش‬
‫اصلي‪ ،‬بوش کلي‬
‫‪ -6‬سامانه حفاري باالسري‪ -‬شامل ساب تواندار‪ ،‬ته مته تواندار و سامانه حفاري باال گردان‬
‫‪ -7‬سامانه گردش سیال حفاري‪ -‬شامل پمپ هاي سیال حفاري و شیرها و غیره‬
‫الف ‪ -2‬سامانه هاي پشتیبان دستگاه حفاري‬
‫‪ -1‬سامانه اداره کننده و چیدن لوله‬
‫‪ -2‬سامانه کنترل و مراقبت‬
‫‪ -3‬سامانه مخلوط کننده و عمل آوري سیال حفاري‬
‫‪ -4‬سامانه حمال چاهکاو‬
‫الف‪ -3‬سامانه هاي ويژه دستگاه هاي حفاري دريايي‬

‫ب‪ -‬ابزارها و وسايل درون چاهي‬

‫‪ -1‬ساق مته‪ -‬شامل کلي‪ ،‬شیر تحتاني کلي‪ ،‬ساب محافظ کلي يا ساب کلي‪ ،‬ساب يا شیر گل اندوز‪ ،‬لوله حفاري‪ ،‬ساب شناور‪ ،‬لوله‬
‫حفاري‪ ،‬ساب مفصل ابزاري‪ ،‬مفصل ايمني حفاري‪ ،‬محو کننده جاکلیدي‪ ،‬لوله هاي حفاري سنگین وزن‪ ،‬جار حفاري‪ ،‬ساب ضربه‬
‫کوب‪ ،‬ساب پیوندگر‪ ،‬طوق مته‪ ،‬ساب طوق مته‪ ،‬تثبیت کننده‪ ،‬برقو‪ ،‬ساب آشغال گیر‪ ،‬لرزش کاه‪ ،‬ساب سرمته‪ ،‬وسايل حفاري‬
‫دوار با جداري‪.‬‬
‫‪162‬‬
‫ شامل انوا سرمته هاي تیغه گردان (سه کاجه و چهار کاجه) و تیغه ثابت (الماس طبیعي و مصنوعي) و چاه‬-‫ ابزارهاي برنده‬-2
‫گشادکن و زيرتراش و غیره‬

‫ انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬:‫روش ارزيابي‬

 ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬

:‫فهرست منابع‬ -
- API, “Specification 4F (SPEC 4F)”
- API, “Specification 9A (SPEC 9A)”
- API, “SPEC 8C”
- API, “Specification 7K,
- API, “RP 7G”
- API, “API SPEC 7”
- API, “Spec 5 DP/ISO11961”
- IADC, “Power and Power transmission”
- IADC, “Diesel Engines and Electrical Power”,
- IADC, “The Auxiliaries”
- IADC, “Rotary, Kelly and Swivel”
- IADC, The Drill Stem”,
- IADC, “IADC Drilling Manual”, eBook Version (V.11)
- ABS, “Rules for Building and Classing Offshore Drilling Units”, 1991
- Rossel and Chapman, “Principles of Naval Architecture”
- G. Robello Samuel, “Downhole Drilling Tools: Theory and practice for engineers and
students”, Gulf Publishing Co., 2007
- BOWEN “Power Subs, Instruction Manual”, Bowen Tools, Inc. 1973
- NOV, “Technology solutions catalog”, 2009
- DRILCO, “Drilling Assembly Handbook”, Smith International, 1988
-

163
 ‫ابزارهاي نمودارگیري‬

‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬

‫اصلي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس‬
‫پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫‪ -‬مقدمه‬
‫کامیون نمودارگیري و واحدهاي نمودارگیري مخصوص دريا‬ ‫‪-‬‬
‫کابل نمودارگیري و ابزار هدايت آن به درون چاه‬ ‫‪-‬‬
‫ابزار نمودارگیري و ترکیب آنها‬ ‫‪-‬‬
‫تجهیزات ضبط اطالعات‬ ‫‪-‬‬
‫ابزار مخصوص نگه داشتن اطالعات (حافظه)‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -2‬دستگاه هاي اندازه گیري مقاومت مخصوص سازند‬
‫‪ -‬ابزار مقاومت مخصوص جانبي دو تائي)‪) DLL‬‬
‫‪ -‬ابزار مقاومت مخصوص جانبي آرايه اي )‪( HRLA‬‬
‫‪ -‬ابزار کروي متمرکزشده (‪)SFL‬‬
‫‪ -‬ابزار کروي متمرکزشده میکرو(‪)MSFL‬‬
‫‪ -‬ابزار القائي دوتائي (‪(DIL‬‬
‫‪ -‬ابزار القائي آرايه اي )‪(AIT‬‬
‫‪ -‬ابزار مقاومت مخصوص سازند درپشت لوله جداري (‪)CHFR‬‬
‫پتانسیل خودزاد(‪)SP‬‬
‫‪ -‬اصول اندازه گیري‬
‫‪ -3‬اندازه گیري راديواکتیويته طبیعي سازند‬
‫‪ -‬مقدمه‬
‫‪ -‬تعريف راديواکتیويته طبیعي‬
‫‪ -‬مفاهیم بنیادي‬
‫‪ -‬اندازه گیري هاي تشعشع گاما‬
‫شمارش گر گايگر‪ -‬مولر‬ ‫‪‬‬
‫مخزن يونیزاسیون‬ ‫‪‬‬
‫شمارش گر جرقه اي‬ ‫‪‬‬

‫‪164‬‬
 ‫‪ ‬پاسخ ابزار‬
‫‪ -‬طیف سنجي اشعه گاماي طبیعي‬
‫‪ -‬اصول اندازه گیري‬
‫‪ -‬توصیف ابزار‬
‫‪ -5‬ابزار اندازه گیري نوترون‬
‫‪ -‬مباني و اصول اندازه گیري‬
‫‪ -‬توزيع فضايي نوترون هاي حرارتي و اشعه هاي گاماي جذبي‬
‫‪ -‬منابع نوترون‬
‫‪ -6‬ابزار اندازه گیري چگالي سازند )‪(Density Tool‬‬
‫‪ -‬مباني و اصول اندازه گیري‬
‫تولید دوتائي يون‬ ‫‪‬‬
‫پراکندگي کامپتون‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬اثر فتوالکتريک‬
‫‪ -‬منبع اشعه گاما‬
‫‪ -‬مباني فیزيکي جذب فتوالکتريک )‪(Pef‬‬
‫‪ -7‬دستگاه اندازه گیري زمان تالشي نوترون ترمال)‪(Thermal Decay Time‬‬
‫‪ ‬اصول اندازه گیري‬
‫‪ ‬منشأ نوترون‬
‫‪ ‬کالیبراسیون‬
‫‪-8‬اساس نمودارهاي صوتي‬
‫‪ ‬امواج صوتي‬
‫‪ ‬امواج فشاري يا طولي‬
‫‪ ‬امواج برشي يا عرضي‬
‫‪ ‬امواج سطحي‬
‫دستگاه اندازه گیري سرعت صوت‬ ‫‪‬‬
‫اصول اندازه گیري‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬نمودار صوتي جبراني‬
‫‪ ‬واحدهاي اندازه گیري‬
‫‪ -‬دستگاه اندازه گیري کیفیت سیمان در پشت لوله جداري (‪) VDL-CBL‬‬
‫‪ -9‬ابزار تصويري بررسي کیفیت سیمان و جداري و جداره حفره ( ‪UBIT- OBMI‬و ‪) USIT‬‬
‫‪ ‬مباني و اصول ا ندازه گیري ابزار‪ USI T‬و‪UBI T‬‬
‫‪ -‬تفاوت بین ابزار ‪ USI‬و ‪UBI‬‬
‫‪ -‬کاربردهاي ‪USIT‬‬
‫‪ -‬کاربردهاي ‪UBIT‬‬

‫‪165‬‬
 ‫کاربرد هاي ‪OBMI‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ - 11‬ابزار صوتي دو قطبي (‪)DSI‬‬
‫‪ -‬اصول و مباني اندازه گیري‬
‫‪ -‬تشريح ابزار‬
‫‪ -‬کاربردها‬
‫‪ -11‬ابزار تصويري مقاومت مخصوص از ديواره چاه (‪)FMI‬‬
‫‪ -‬اصول و مباني اندازه گیري‬
‫‪ -‬مشخصات ابزار‬
‫‪ -‬کاربردها‬
‫‪ -12‬ابزاراندازه گیري شیب و چهت اليه ها و چاه (‪)HDT‬‬
‫‪ -‬اصول و بنیان‬
‫‪ -‬مشخصات ابزار‬
‫‪ -‬کاربرد‬
‫‪ -13‬دستگاه اندازه گیري جهت و زاويه انحراف چاه‪GPIT -‬‬
‫‪ -14‬ابزار ‪ NMR‬و ‪CMR‬‬
‫‪ -‬مباني و اصول اولیه‬
‫‪ -‬ابزار‬
‫‪ -‬کاربردها‬
‫‪ -15‬دستگاه هاي نمودارگیري در حین حفاري ‪(LWD)-‬‬
‫د ‪ -16‬اندازه گیري انحراف چاه در باالي مته ‪(AIM) - At- bit Inclination Measurement-‬‬
‫‪ -‬معرفي دستگاه‬
‫‪ -‬مشخصات دستگاه‬
‫‪ -17‬دستگاه مشخ کننده نقطه آزاد لوله حفاري )‪(FPIT‬‬
‫‪ -‬مشخصات دستگاه‬
‫‪ -‬کاربرد‬
‫‪ -18‬دستگاه هاي اندازه گیري قطر حفره چاه‬
‫‪ -19‬تله متري )‪(CBS‬‬

‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫عملکردي ‪‬‬ ‫آزمون نوشتاري ‪‬‬ ‫آزمون نهايي ‪‬‬ ‫میان ترم ‪‬‬ ‫ارزشیابي مستمر ‪‬‬

‫فهرست منابع‬ ‫‪-‬‬

‫‪166‬‬
167
 ‫تجهیزات سطحي‬
‫‪48‬‬ ‫تعداد ساعت‬ ‫‪2‬‬ ‫تعداد واحد‬ ‫کد درس‬
‫اصلي‬ ‫نوع درس‬
‫درس يا دروس پیش نیاز‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫آموزش تکمیلي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سفر علمي‪:‬‬
‫ندارد ‪‬‬ ‫دارد ‪‬‬ ‫سمینار‪:‬‬
‫رئوس مطالب‪:‬‬
‫معرفي تجهیزات سطحي‬ ‫‪-‬‬
‫انتخاب فرايند (کنترل فرايند‪ ،‬سیستم هاي سطحي‪ ،‬تجهیزات عملیات چاه آزمايي‪ ،‬تجهیزات گس لیفت‪ ،‬سکوهاي فراساحل)‬ ‫‪-‬‬
‫خواص سیال (اصول اولیه‪ ،‬محاسبات فلش و پارامترهاي الزم‪ ،‬محاسبات فلش اولیه‪)،‬‬ ‫‪-‬‬
‫طراحي جداساز دوفاز نفت و گاز (عوامل موثر در جدايش‪ ،‬انوا جداساز اعم از عمودي‪ ،‬افقي‪ ،‬کروي و اسکرابر‪ ،‬مقايسه جداسازهاي‬ ‫‪-‬‬
‫افقي و قائم‪ ،‬اجزاء داخلي جداساز‪ ،‬مشکالت عملیاتي و ارائه راه حل‪ ،‬ت وري هاي طراحي‪ ،‬تعیین اندازه جداساز)‬
‫جداساز سه فاز نفت‪ ،‬گاز و آب (انوا جداساز سه فاز‪ ،‬تجهیزات داخلي‪ ، ،‬ت وري هاي طراحي‪ ،‬تعیین اندازه جداساز)‬ ‫‪-‬‬
‫تجهیزات عملیاتي نفت خام (ت وري عملیات امولسیون‪ ،‬جدايش وزني‪ ،‬انوا دستگاه هاي جداساز نفت خام‪ ،‬ت وري و تعیین ابعاد‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫روش طراحي‬
‫تجهیزات عملیاتي آب تولیدي (معرفي سیستم‪ ،‬ت وري‪ ،‬تجهیزات عملیاتي‪ ،‬سیستم هاي تخلیه‪ ،‬اطالعات الزم جهت طراحي‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫طراحي خطوط لوله (مفاهیم اولیه‪ ،‬معادالت‪ ،‬افت فشار شیرآالت و اتصاالت‪ ،‬تعیین جنس و ضخامت لوله‪ ،‬آشنايي با انوا‬ ‫‪-‬‬
‫استانداردهاي طراحي)‬
‫پمپ ها (طبقه بندي و انوا پمپ‪ ،‬طراحي پمپ هاي گريز از مرکز‪ ،‬طراحي پمپ هاي رفت و برگشتي‪ ،‬معرفي تجهیزات و‬ ‫‪-‬‬
‫الحاقات پکیچ پمپ‪ ،‬انتخاب کنترولرها و شیر آالت جانبي)‬
‫کمپرسور ها (طبقه بندي و انوا کمپرسور ها ‪ ،‬طراحي کمپرسور هاي گريز از مرکز‪ ،‬طراحي کمپرسور هاي رفت و برگشتي‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫معرفي تجهیزات و الحاقات پکیچ کمپرسور رفت و برگشتي‪ ،‬سیستم هاي خنک کاري و روغنکاري‪ ،‬انتخاب کنترولرها و شیر‬
‫آالت جانبي)‬
‫طراحي واحد شیرين سازي گاز (انوا واحد هاي شیرين سازي‪ ،‬معرفي تجهیزات اولیه واحد آمین)‬ ‫‪-‬‬
‫طراحي واحد هاي آبگیري ( تعیین میزان آب موجود‪ ،‬روش هاي مختلف آبگیري‪ ،‬ابگیري با الکل‪ ،‬طراحي)‬ ‫‪-‬‬
‫طراحي مکانیکي مخازن تحت فشار وتانک ( عوامل موثر در طراحي‪ ،‬ت وري هاي طراحي‪ ،‬روش هاي بازرسي‪ ،‬تخمین وزن مخزن‬ ‫‪-‬‬
‫تحت فشار‪ ،‬معرفي اولیه استاندارد هاي طراحي)‬
‫تجهیزات آزادسازي فشار (ملزومات آزادسازي‪ ،‬انوا وسايل‪ ،‬تعیین اندازه شیر‪ ،‬معرفي انوا نصب و کاربرد)‬ ‫‪-‬‬
‫سیستم هاي اطمینان (درخت خطر‪ ،‬توسعه فرايند اطمینان‪ ،‬آنالیز شناسايي و کنترل خطر ‪ ،FMEA‬توصیه هاي عملي ‪)API‬‬ ‫‪-‬‬
‫طراحي موتور (موتورهاي رفت و برگشتي‪ ،‬موتورهاي توربین گازي)‬ ‫‪-‬‬
‫طراحي مبدلهاي حرارتي (انوا مبدل هاي حرارتي‪ ،‬مبدل هاي شل اند تیوب‪ ،‬مبدل هاي دولوله اي‪ ،‬مبدل هاي پلیت اند فريم‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫کولرها‪ ،‬هیترها)‬
‫روش ارزيابي‪ :‬انتخاب يک يا چند روش از روش هاي زير‬

‫‪168‬‬
  ‫عملکردي‬  ‫آزمون نوشتاري‬  ‫آزمون نهايي‬  ‫میان ترم‬  ‫ارزشیابي مستمر‬
‫فهرست منابع‬ -
- K. Arnold, M. Stewart, “ Surface Production Operation “
- H.K. Abdel-Aal, Mohamed Aggour, M.A. Fahim, “ Petroleum and Gas Field Processing”
- G.V. Chilingarian, J.O. Robertson, JR. S. Kumar, ““ Surface Operation in Petroleum Production

169
173
171