Dinamika fluida

jednačina kontinuiteta

 Kretanje fluida naziva se strujanje.

 Kretanje fluida se opisuje kretanje njegovih čestica. Linija duž koje se kreću čestice fluida naziva se strujna
linija.

-  Brzina kojom djelić tečnosti kroz tu tačku ima pravac

mtangente na strujnu liniju.

 Brzina kretanje čestica u određenoj tački strujne linije ista je za sve čestice koje dospijevaju u tu tačku.
Takvo kretanje se naziva stracionarno strujanje. Pravac i smjer brzine se ne mijenja.
 Više strujnih linija čini strujnu cijev. Strujna cijev je neprobojna za djeliće tečnosti, oni ne mogu ni ulaziti ni
izlaziti kroz zidove cijevi: zidove čine strujne linije, brzine djelića tečnosti tangentne su na njih.
 Laminarno kretanje fluida - kretanje kod koga se strujne linije nigdje ne sijeku.
 Turbulentno kretanje jeste složeno kretanje u kome se formiraju vrtlozi.
 Kretanje fluida kod duvanskog dima

- javlja se pri većim brzinama

- javlja se zbog prepreka na putu
- slojevi se miješaju

- fluid se kreće u paralelnim slojevima

- slojevi fluida se kreću različitim brzinama
- slojevi se ne miješaju
- strujanje je pri malim brzinama

 Idealni fluid (Fluid kod kojeg se može zanemariti unutrašnje trenje naziva se idealni fluid)

- Kretanje fluida razmatramo uz sledeće pretpostavke:

1. Da nema viskoznog trenja - ne postoji unutrašnje između susjednih slojeva

2. Fluid je nestišljiv - gustina mu je konstatna

3. Kretanje fluida je stacionarno - brzina djelića tečnosti u određenoj tački se ne mijenja po pravcu i
intenzitetu

 Viskoznost – vodi porijeklo od latinske riječi viscum što znači lijepak. Viskoznost je rezultat

unutrašnjeg trenja između slojeva tečnosti . Viskoznost se javlja samo kod kretanja fluida ili kada neko
tijelo se kreće u fluidu.
 Jednačina kontinuiteta

 Zbog lake pokretljivosti svojih djelića svaka tečnost ispunjava cio prostor u strujnoj cijevi kao i prostor suda
kroz koji protiče , pa stoga ne može nigdje nastati prekid tečnosti , kao što ne može nastati njeno
nagomilanje. Ovu osobinu tečnosti nazivamo uslov neprekidnosti ili jednačina kontinuiteta. (Skala koja
pokazuje brzine djelića tečnosti poređana po boji).

 Jednačina kontinuiteta predstavlja primjer zakona održanja mase (m=const) , jer se ukupna masa između
dva poprečna presjeka ne mijenja tokom vremena.

 Zapremina tečnosti koja protekne kroz poprečni presjek strujne cijevi u jedinici vremena naziva se protok Q.

Bernulijeva jednačina

 Veličine koje opisuju kretanje fluida su: pritisak, brzina kretanja fluida, gustina i položaj u polju sile teže
(visine u odnosu na neki nulti nivo). Jednačina koja predstavlja zavisnost ovih veličina za idealni fluid pri
stacionarnom proticanju je definisana pomoću Bernulijeve jednačine.

 Pritisak u tečnosti koja se kreće kroz neku cijev veći je na mjestima većih presjeka tj. gdje je gustina strujnih
linija manja i obratno. Odnosno brzina toka tečnosti povećava se u smjeru smanjenja pritiska ili obratno.
 
 Za uočeni element tečnosti može se primjeniti zakon održanja mehaničke energije. Prema ovom zakonu,
rad spoljašnjih sila pritiska jednak je promjeni mehaničke energije ovog elementa tečnosti

 Promjena mehaničke energije je:

 Danijel Bernuli je 1738 godine došao do navedenog izraza, zbog čega se jednačina naziva Bernulijeva
jednačina, koja je jedan od osnovnih zakona dinamike fluida.

 Zbir spoljašnjeg pritiska (p), hidrodinamičkog pritiska (pv2/2) i hidrostatičkog pritiska (p g h) idealne nestišljive
tečnosti je konstantan u bilo kojem presjeku strujne cijevi.

 Bernulijeva jednačina za horizontalnu cijev 

   

 Kako se određuje pritisak fluida pri strujanju u cijev ?

Za mjerenje pritiska tečnosti , koja se kreće , kao i kad i miruje , upotrebljavamo piezometarsku cijev.

To je uska cijev, obično od stakla , koja se stavlja vertikalno na zid cijevi na kome se želi izmjeriti vrijednost
statičkog pritiska , kao na primjeru koja je data na slici.

  

Tamo gdje je brzina strujanja veća, pritisak je manji (Bernoulijeva jedn.)

 Primjena Bernulijeve jednačine

 Toričelijeva teorema određuje brzinu isticanja tečnosti kroz otvor na sudu.

 Pitoova cijev koristi se za mjerenje brzine strujanja fluida.

Mjerenjem visine H može se odrediti brzina strujanja tečnosti duž pravca 1-2 ili u ma kom drugom položaju.
 Venturijeva cijev

- Venturijeva cijev je horizontalna cijev s različitim poprečnim presjekom. Ako su poznate površine poprečnog
presjeka na mjestima gdje su postavljene manometarske cijevi, onda se iz razlike pritisaka u njima može odrediti
zapreminski protok tečnosti Q, odnosno količina tečnosti koja struji kroz cijev u jedinici vremena (Q=Sv). Na
ovom principu se mjeri utrošak vode u cijevima pa se takvi pribori nazikaju vodomjeri.