Panitikan

Sa pinakapayak na paglalarawan, ang panitikan ay ang pagsulat ng tuwiran o tuluyan at patula. Subalit upang maipagkaiba ito mula sa ibang mga walang saysay na babasahin o patalastas lamang, ang mga panitikan ay ang mainam na pagsulat na may anyo, pananaw, at diwang nakasasanhi ng matagal na pagkawili at gana. Samakatuwid, may hugis, may punto de bista at nakapagpapahaba ng interes ng mambabasa ang isang sulating pampanitikan.[1]Nagsasalaysay ng buhay, pamumuhay, lipunan, pamahalaan, pananampalataya at mga karanasang kaugnay ng iba't ibang uri ng damdaming tulad ng pag-ibig, kaligayahan, kalungkutan, pag-asa, pagkapoot, paghihiganti, pagkasuklam, sindak at pangamba.[2] Ito ang isang dahilan kung bakit pinag-aaralan ang larangan ng literatura sa mga paaralan. Ang Iliad ni Homer, ang isang halimbawa ng mga mabuting likhaing pampanitikang kanluranin, maging ang Aeneid niVergil. Etimolohiya o etymology Nanggaling ang salitang panitikan mula sa pang|titik|an, kung saan ikinabit ang unlaping pang- at hulaping -an sa ugat na titik. Ang may-bahid kanluraning salitang literatura ang isa pang katawagan para sa larangan ng panitikan. Nagmula ang salitang literatura sa salitang Wikang Latin - littera - na nangangahulugang "titik".[2] Mga uri ng panitikan Sa pinakapayak na paghahati, dalawa ang uri ng panitikan: ang mga kathang-isip (Ingles: fiction) at ang mga hindi kathangisip (Ingles: non-fiction) na mga sulatin at babasahin. Ginagamit ng mga manunulat ang kanilang imahinasyon para sa pagsulat ng mga akdang bungang-isip lamang. Umiimbento sila ng mga kathang-isip na mga tauhan, pangyayari, sakuna, at pook na pinangyahrihan ng kuwento para sa kanilang mga prosang katulad ng mga nobela at maikling kuwento.[1] Para sa pangalawang uri ng panitikan, bumabatay ang may-akda sa mga tunay na balita at iba pang kaganapan, ayon sa kaniyang mga kaalaman hinggil sa paksa. Pinipilit dito ng manunulat na maging tumpak sa mga detalye ng mga pangyayari. Hindi gawa-gawa lamang ang nakakaingganyong kuwento. Kabilang sa mga hindi-bungang-isip na mga sulatin at babasahin ang mga talambuhay, awtobiyograpiya,talaarawan, sanaysay, at mga akdang pang-kasaysayan.[1] Anyo ng Panitikan May dalawang pangunahing anyo ang panitikan: y tuluyan o prosa (Ingles: prose) - maluwang na pagsasama-sama ng mga salita sa loob ng pangungusap. Ito ay nasusulat sa karaniwang takbo ng pangungusap o pagpapahayag.

Hal. Alamat, Anekdota , Nobela, Pabula, Parabula, Maikling kwento, Dula, Sanaysay, Talambuhay, Talumpati, Balita, Kwentong bayan, Salawikain, Kasabihan y patula o panulaan (Ingles: poetry) - pagbuo ng pangungusap sa pamamagitan ng salitang binibilang na pantig sa taludtod na pinagtugma-tugma.

Hal. Mga tulang pasalaysay - pinapaksa nito ang mahahalagang mga tagpo o pangyayari sa buhay, ang kagitingan at kabayanihan ng tauhan. Awit at Korido, Epiko, Balada, Sawikain, Salawikain, Bugtong, Kantahin, Tanaga, Tula Kaugnayan sa kalinangan Nag-uugat ang lahat ng likhaing pampanitikan mula sa buhay, at naglalarawan ng kalinangang pinagmulan nito. Kaugnayan sa kasaysayan Malaki ang kontribusyon ng Panitikan sa Kasaysayan dahil dito natin makikita kung ano ang buhay ng mga tao noon. Sa pamamagitan ng mga tula, Nobela, Kantahin, o talumpati nalalaman kung ano ang obserbasyon ng mga may-akda sa kanilang paligid at sa kanilang mga buhay. Ang panitikan din ay nagsisilbing patunay sa mga pangyayari sa nakaraan. Tulad ng mga sulatin ni Jose Rizal na nagpapatunay sa kalupitan na sinapit ng mga Pilipino noong panahon ng kastila.

Isang tradisyonal o nakaugaliang paraan sa pagbasa at pagpapaliwanag ang mga tekstong pampanitikan. Isa itong metodong nagpapakita ng mga bagay, karanasan, at puwersang pangkasaysayan na nagbigay ng impluwensiya tungo sa paggawa, pagsulat, paghubog, at pag-unlad ng panitikan. kahalagahan ng pag-aaral ng panitikan Ang pag-aaral ng ating sariling panitikan ay napakahalaga. Sa pamamagitan nito ay malalaman, madarama at masusumpungan natin kung paano nag-ugat at namuhay ang ating mga ninuno. Ang panitikan ay nagsisilbing tulay para makita at mabatid natin ang kaugnayan ng kasalukuyan sa nakaraan upang sa ganoon maharap natin ang darating ng may lakas at talino. Sa pag-aaral natin ng ating panitikan ay mababatid natin ang mga Pilipinong pumanday ng ating matatayog at mararangal na simulain na naging puhuinan sa pagbuo ng isang lipunan. (mula sa aklat na Salamin ng Lahi) magiging instrumento sa mga mambabasa lalung-lalo na sa mga Filipino na ipinagmamalaki ang kanilang kultura at pinagmulan. Sa pamamagitan nito ay malalaman,madarama at masusumpungan natin kung paano nag ugat at namuhay ang ating mga ninuno The Sun is the star at the center of the Solar System. It is almost perfectly sphericaland consists of hot plasma interwoven with magnetic fields. It has a diameter of about 1,392,000 km, about 109 times that of Earth, and its mass (about 21030kilograms, 330,000 times that of Earth) accounts for about 99.86% of the total mass of the Solar System.[12] Chemically, about three quarters of the Sun's mass consists ofhydrogen, while the rest is mostly helium. Less than 2% consists of heavier elements, including oxygen, carbon, neon, iron, and others. The Moon is Earth's only natural satellite[nb 4][6] and the fifth largest satellite in the Solar System. It is the largest natural satellite of a planet in the Solar System relative to the size of its primary, a quarter the diameter of Earth and 181 its mass (Charon is proportionally larger in comparison to Pluto, but Pluto has been reclassified as a dwarf planet). The Moon is the second densest satellite after Io. It is in synchronous rotationwith Earth, always showing the same face; the near side is marked with dark volcanicmaria among the bright ancient crustal highlands and prominent impact craters. It is the brightest object in the sky after the Sun, although its surface is actually very dark, with a similar reflectance to coal. Its prominence in the sky and its regular cycle of phaseshave since ancient times made the Moon an important cultural influence on language,calendars, art and mythology. The Moon's gravitational influence produces the ocean tides and the minute lengthening of the day. The Moon's current orbital distance, about thirty times the diameter of the Earth, causes it to appear almost the same size in the sky as the Sun, allowing it to cover the Sun nearly precisely in total solar eclipses. A planet (from Greek "wandering star") is a celestial body orbitinga star or stellar remnant that is massive enough to be rounded by its own gravity, is not massive enough to cause thermonuclear fusion, and has cleared its neighbouring region of planetesimals.[a][1][2] The term planet is ancient, with ties to history, science, mythology, and religion. The planets were originally seen by many early cultures as divine, or as emissaries of the gods. As scientific knowledge advanced, human perception of the planets changed, incorporating a number of disparate objects. In 2006, the International Astronomical Union officially adopted a resolution defining planets within the Solar System. This definition has been both praised and criticized, and remains disputed by some scientists. A meteoroid is a sand- to boulder-sized particle of debris in the Solar System. The visible path of a meteoroid that enters Earth's (or another body's) atmosphere is called a meteor, or colloquially ashooting star or falling star. If a meteoroid reaches the ground and survives impact, then it is called a meteorite. Many meteors appearing seconds or minutes apart are called a meteor shower. The root word meteor comes from the Greek mete ros, meaning "high in the air". Shooting star is a common name for the visible path of a meteoroid as it enters the atmosphere to become a meteor. Asteroids are a class of small Solar System bodies in orbit around the Sun. They have also been called planetoids, especially the larger ones. These terms have historically been applied to any astronomical object orbiting the Sun that did not show the disk of a planet and was not observed to have the characteristics of an active comet, but as small objects in the outer Solar System were discovered, their volatile-based surfaces were found to more closely resemble comets, and so were often distinguished from traditional asteroids.[1] Thus the term asteroid has come increasingly to refer specifically to the small rockyicy and metallic bodies of the inner Solar System out to the orbit of Jupiter. These are grouped with those outer bodiescentaurs, Neptune trojans, and trans-Neptunian objectsas minor planets, which is the term preferred in astronomical circles.[2] This article will restrict the word 'asteroid' to the minor planets of the inner Solar System. Asteroids are rocky and metallic objects that orbit the Sun but are too small to be considered planets. They are known as minor planets. Asteroids are material left over from the formation of the solar system.