Professional Documents
Culture Documents
TN - OTO DC - Bai03 - DongCoDIESEL - HK212
TN - OTO DC - Bai03 - DongCoDIESEL - HK212
BÀI 3:
KHẢO SÁT CÁC THÔNG SỐ VẬN HÀNH CƠ BẢN
CỦA ĐỘNG CƠ DIESEL
Mục tiêu:
Minh họa thực tế các thông số vận hành cơ bản của động cơ diesel.
Cung cấp cho sinh viên kiến thức về nguyên lý và kỹ năng vận hành cơ bản động
cơ diesel.
Trang bị cho sinh viên kỹ năng đo, kiểm tra các thông số vận hành cơ bản, là cơ
sở cho các hoạt động chẩn đoán, sửa chữa động cơ diesel.
Thực hiện được quy trình kiểm tra động cơ trước khi vận hành.
Đo và kiểm tra được các thông số làm việc cơ bản của động cơ diesel.
Biết và hiểu sự thay đổi các thông số làm việc cơ bản của động cơ diesel từ khi
khởi động đến khi vận hành ổn định.
– 2021 –
Trang 1/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
MỤC LỤC
1 KIẾN THỨC SINH VIÊN CẦN CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI THÍ NGHIỆM ......................... 3
2 NỘI DUNG THÍ NGHIỆM..................................................................................................... 6
2.1 Mô hình thí nghiệm: Động cơ diesel KIA, HYUNDAI ................................................... 6
2.2 Dụng cụ, thiết bị thí nghiệm ............................................................................................. 6
2.3 Phương pháp đo, kiểm tra ................................................................................................. 8
2.3.1 Áp suất nén cực đại ................................................................................................... 8
2.3.2 Áp suất mở kim phun ................................................................................................ 8
2.3.3 Áp suất dầu bôi trơn .................................................................................................. 9
2.3.4 Nhiệt độ nước làm mát ............................................................................................ 10
2.3.5 Tốc độ động cơ ........................................................................................................ 10
2.3.6 Điện áp ắc-quy/máy phát......................................................................................... 11
2.4 Phương pháp xử lý số liệu đo ......................................................................................... 12
3 TRÌNH TỰ THÍ NGHIỆM ................................................................................................... 12
3.1 Chuẩn bị thí nghiệm ....................................................................................................... 12
3.2 Kiểm tra tình trạng động cơ trước khi thí nghiệm .......................................................... 12
3.3 Đo, kiểm tra các thông số vận hành cơ bản khi quay trơn động cơ – Động cơ
HYUNDAI ................................................................................................................................ 13
3.3.1 Đo áp suất nén xy lanh ............................................................................................ 13
3.3.2 Đo áp suất mở kim phun Pkim(psi) ........................................................................... 14
3.4 Đo, kiểm tra các thông số vận hành cơ bản ở khi động cơ làm việc không tải – Động cơ
KIA ………………………………………………………………………………………….14
3.5 Sau khi thí nghiệm .......................................................................................................... 15
4 CÂU HỎI KIỂM TRA SAU KHI LÀM BÀI THÍ NGHIỆM............................................... 16
5 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM .................................................................................................... 20
5.1 Khảo sát các hệ thống chức năng trên động cơ thí nghiệm ............................................ 20
5.2 Khi quay trơn động cơ .................................................................................................... 21
5.3 Khi động cơ vận hành ..................................................................................................... 23
Trang 2/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Chú ý:
Sinh viên PHẢI chuẩn bị bài kỹ lưỡng trước khi thí nghiệm.
QUAN TRỌNG
Sinh viên chuẩn bị chưa đạt yêu cầu thì KHÔNG được tham
gia thí nghiệm.
Phân loại, sơ đồ bố trí chung và nguyên lý làm việc của các hệ thống chức năng trên động
cơ diesel:
Hệ thống cố định
Hệ thống phát lực
Hệ thống bôi trơn cưỡng bức
Hệ thống làm mát cưỡng bức
Hệ thống nạp – thải cho động cơ
Hệ thống điện động cơ: hệ thống cung cấp điện
Hệ thống điện động cơ: hệ thống khởi động
Định nghĩa và ý nghĩa thực tiễn của các thông số vận hành cơ bản của động cơ diesel:
Áp suất nén cực đại
Áp suất nhớt
Nhiệt độ nước làm mát
Điện áp ắc-quy/máy phát
Kỹ thuật sử dụng các dụng cụ, thiết bị đo: (1) Lưu ý an toàn - kỹ thuật, (2) thao tác tháo –
lắp, (3) thao tác đo và (4) đọc kết quả.
Đồng hồ đo áp suất nén
Đồng hồ đo áp suất dầu bôi trơn
Đồng hồ đo điện VOM
Kỹ thuật sử dụng các dụng cụ tháo lắp: (1) Lưu ý an toàn - kỹ thuật; và (2) thao tác sử
dụng.
Dụng cụ tháo, lắp kim phun.
Dụng cụ tháo, lắp đồng hồ đo áp suất nén.
Trang 3/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Trang 4/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
BIẾT VÀ NHỚ (không biết là KHÔNG đạt) HIỂU (mức đạt: KHÁ, GIỎI) ỨNG DỤNG (mức đạt: GIỎI)
định nghĩa, xác định, trình bày, mô tả… giải thích, phân biệt, so sánh, tóm tắt… vận dụng, chứng minh, phân tích, tính toán…
1. Tốc độ cầm chừng là gì?
2. Giá trị tốc độ cầm chừng trên động cơ
diesel là bao nhiêu?
Trang 5/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
a)
b)
Hình 1. Mô hình động cơ dùng trong thí nghiệm
a) Động cơ KIA; b) Động cơ HYUNDAI
Chú ý:
Sinh viên tham khảo Tài liệu hướng dẫn sử dụng dụng cụ, thiết
bị ở Xưởng trước khi tiến hành thí nghiệm.
QUAN TRỌNG
LUÔN tuân thủ các quy định an toàn, và quy định kỹ thuật khi
sử dụng dụng cụ, thiết bị.
Vệ sinh, cất dọn dụng cụ, thiết bị sau khi sử dụng.
Dụng cụ, thiết bị đo và dụng cụ tháo lắp sử dụng trong bài thí nghiệm được trình bày trong
các Bảng 1 và 2 tương ứng.
Trang 6/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Trang 7/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Lưu ý:
Khi tháo lắp kim phun, phải đánh dấu thứ tự kim phun.
GHI CHÚ Tháo hết kim phun, sau đó gắn đồng hồ đo từng xy lanh
Khi đọc giá trị chú ý đại lượng
Phải ngắt đường dầu cung cấp từ bơm cao áp tới kim phun
Trang 8/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
a)
b)
Hình 4. Phương pháp đo áp suất mở kim phun, 𝑃𝑘𝑖𝑚
a) Thiết bị đo; b) Minh họa quá trình đo
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Thời gian (phút)
a) T P0
b)
Hình 5. Phương pháp đo áp suất dầu bôi trơn, 𝑃𝑜𝑖𝑙 : a) đồng hồ đo áp suất trên bảng điều khiển
động cơ; b) minh hoạ sự biến thiên của 𝑃𝑜𝑖𝑙 theo trạng thái làm việc của động cơ diesel.
Lưu ý:
GHI CHÚ Đồng hồ đo 𝑃𝑜𝑖𝑙 phải chịu được nhiệt độ làm việc của dầu bôi trơn.
Đồng hồ đo 𝑃𝑜𝑖𝑙 đã được lắp sẵn trên mô hình động cơ thí nghiệm.
Trang 9/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Lưu ý:
NGUY HIỂM Mở nắp két nước khi 𝑇𝑐𝑜𝑜𝑙𝑎𝑛𝑡 > 80 oC có thể gây BỎNG
nghiêm trọng ở tay, mặt và mắt do hơi nước áp suất cao.
TUYỆT ĐỐI KHÔNG mở nắp két nước khi 𝑇𝑐𝑜𝑜𝑙𝑎𝑛𝑡 > 80oC.
Nhiệt độ nước làm mát, 𝑇𝑐𝑜𝑜𝑙𝑎𝑛𝑡 , được đo bằng đồng hồ đo nhiệt độ gắn trên mô hình thí
nghiệm.
a) b)
Hình 6. Phương pháp đo nhiệt độ nước làm mát, 𝑇𝑐𝑜𝑜𝑙𝑎𝑛𝑡
a) Vị trí cảm biến nhiệt độ nước làm mát trên động cơ thí nghiệm;
b) Hiển thị 𝑇𝑐𝑜𝑜𝑙𝑎𝑛𝑡 trên đồng hồ đo nhiệt độ
𝑇𝑐𝑜𝑜𝑙𝑎𝑛𝑡 thay đổi theo tình trạng làm việc của động cơ. Khi 𝑇𝑐𝑜𝑜𝑙𝑎𝑛𝑡 đạt giá trị
GHI CHÚ nhất định, van hằng nhiệt bắt đầu mở để duy trì 𝑇𝑐𝑜𝑜𝑙𝑎𝑛𝑡 ở giá trị làm việc ổn
định.
Trang 10/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
b)
Hình 8. Phương pháp đo điện áp ắc-quy/máy phát, 𝑈𝐵𝐴𝑇
a) Minh hoạ lắp đặt đồng hồ đo;
b) Minh hoạ sự biến thiên của 𝑈𝐵𝐴𝑇 theo trạng thái làm việc của động cơ diesel.
Lưu ý:
Que đo PHẢI ở vị trí đo điện áp trên VOM.
CẨN THẬN Đo điện áp khi que đo ở vị trí đo dòng điện sẽ làm hỏng VOM.
Thiết lập ĐÚNG tầm đo cho mức điện áp cần đo. Với VOM dùng cơ
cấu chỉ thị kim, chọn tầm đo quá nhỏ cho điện áp cần đo lớn có thể
làm hỏng đồng hồ.
Trang 11/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Phép đo được thực hiện 3 lần cho mỗi giá trị cần đo. Kết quả báo cáo là giá trị trung bình
của 3 lần đo.
Kiểm tra khu vực thí nghiệm phải sạch sẽ, gọn gàng.
Kiểm tra khu vực thí nghiệm phải thoáng khí, bổ sung quạt làm mát nếu cần thiết.
Kiểm tra trang phục khi thí nghiệm phải gọn gàng.
Phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trong nhóm.
Nhận biết từng hệ thống chức năng trên động cơ thí nghiệm: xác định vị trí từng bộ phận
của hệ thống chức năng trên động cơ thí nghiệm.
Nạp nhiên liệu (dầu Diesel) vào bình nhiên liệu
Bảng 3. Thống kê dụng cụ, thiết bị thí nghiệm và tình trạng hiện tại.
3.2 Kiểm tra tình trạng động cơ trước khi thí nghiệm
Bảng 4. Nội dung kiểm tra tình trạng động cơ trước khi tiến hành thí nghiệm.
Trang 12/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
3.3 Đo, kiểm tra các thông số vận hành cơ bản khi quay trơn động cơ – Động
cơ HYUNDAI
Trang 13/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Bước 8: Khởi động động cơ trong thời gian 3-5 s. Đọc giá trị đo trên đồng hồ, ghi vào
Bảng 4
Bước 9: Tháo đồng hồ đo áp suất nén. Lưu ý: Reset đồng hồ trước khi thực hiện bước
tiếp theo.
Bước 10: Tháo đầu nối
Lặp lại các Bước 1- 8 các Xy lanh còn lại.
Chú ý: Sau khi thực hiện xong tất cả các xy lanh. Lắp trả động cơ về hiện trạng ban đầu theo thứ
tự từ Bước 4 tới Bước 1.
3.4 Đo, kiểm tra các thông số vận hành cơ bản ở khi động cơ làm việc không
tải – Động cơ KIA
Lưu ý:
Chú ý quần áo, tóc, dây đeo, dây điện bị vướng vào động cơ, hay bị
CẨN THẬN cuốn vào động cơ trong quá trình thí nghiệm.
Chú ý rò rỉ dầu bôi trơn, nước làm mát, nhiên liệu trong quá trình
thí nghiệm.
Bước 1: Mở công tắc điện và khởi động động cơ. Lưu ý: Kẹp dây đúng cọc bình ắc-quy.
Bước 2: Tiến hành đo và ghi kết quả vào Bảng 5 cho đến khi nhiệt độ nước đạt khoảng
80-900C.
*Lưu ý: Sau 1 phút ghi giá trị 1 lần, tổng thời gian 15 phút.
Bước 3: Mở ga cho đến khi động cơ đạt 1000 - 1500 vg/ph và giữ nguyên ở một tốc độ.
Bước 4: Tiến hành đo và ghi kết quả vào Bảng 7.
Bước 5: Mở ga cho đến khi động cơ đạt 1600 - 2000 vg/ph và giữ nguyên ở một tốc độ.
Trang 14/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Lưu ý:
Động cơ sau khi thí nghiệm RẤT NÓNG. Tránh để bị cơ thể bỏng
CẨN THẬN
hay động cơ tiếp xúc với đồ vật dễ cháy.
TUYỆT ĐỐI KHÔNG mở nắp két nước làm mát.
Trang 15/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
4 CÂU HỎI KIỂM TRA SAU KHI LÀM BÀI THÍ NGHIỆM
Trang 16/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
2. Vì sao có thể kiểm tra độ đồng đều áp suất nén 2. Những nguyên nhân có thể làm giảm áp
cực đại giữa các xylanh bằng cách đo dòng suất nén cực đại?
điện khởi động tức thời?
Trang 17/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Trang 18/25
ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH KHOA KỸ THUẬT GIAO THÔNG
Trường Đại học Bách khoa Bộ môn Kỹ thuật Ô tô – Máy động lực
---------- ----------
GVHD: ………………………………………………
Vẽ sơ đồ:
Sơ đồ bố trí chung hệ thống bôi trơn Sơ đồ bố trí chung hệ thống làm mát
Trang 20/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Bảng 5. Kết quả các thông số vận hành cơ bản khi quay trơn động cơ.
Xylanh Lần đo U trước khởi Umin 𝑈𝑠ụ𝑡 á𝑝 (V) 𝑃𝑜,𝑚𝑎𝑥 (psi) Pkim (psi)
động
1
#1 2
3
1
#2 2
3
1
#3 2
3
1
#4 2
3
Trang 21/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
* Ghi chú: + 𝑈𝑚𝑖𝑛 được đo trong lúc khởi động (bật chìa khóa).
+ ∆𝑈𝑠ụ𝑡 á𝑝 = 𝑈𝑡𝑟ướ𝑐 𝑘ℎở𝑖 độ𝑛𝑔 − 𝑈𝑚𝑖𝑛
Bảng 6. Áp suất nén cực đại trung bình, 𝑃̅𝑜,𝑚𝑎𝑥 , của các Xy lanh.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Sự thay đổi 𝑈𝑠ụ𝑡 á𝑝 trong quá trình đo áp suất nén? Giải thích?
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Trang 22/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Bảng 7. Kết quả đo các thông số vận hành cơ bản ở chế độ (không tải) làm nóng.
Sự thay đổi của 𝑃𝑜𝑖𝑙 trong quá trình đo? Giải thích?
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Trang 23/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Nhận xét: Vẽ đồ thị thay đổi các giá trị theo thời gian.
Bảng 8. Kết quả đo các thông số vận hành cơ bản ở các dải tốc độ khác nhau (không tải).
Nhận xét:
Sự thay đổi của các thông số vận hành cơ bản khi động cơ làm việc (không tải) ở các tốc
độ khác nhau? Giải thích?
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
Trang 24/25
Bài 3: Khảo sát các thông số vận hành cơ bản của động cơ Diesel
Sự thay đổi của 𝑛𝑒 và 𝑈𝐵𝐴𝑇 trong quá trình đo? Giải thích?
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
Trang 25/25