1. Kako korijen reagira na manjak fosfora?

Neke biljne vrste u uvjetima nedostatka P modificiraju pH rizosfere otpuštanje org kiselina, ali i
izravno protona H, te zakiseljavaju tlo.

2. Do kud dolazi apoplasni put i zašto?

Kroz st. stijenke i međustanične prostore. Završava na endodermi gdje ga Casparijeva pruga
onemogućava.

3. Kretanje vode u rizosferi

Plava zona prikazuje više vode

 lijevo više vode oko korijena u periodu sušenja
 desno nakon dužeg perioda suše i ponove rehidracije manje vode oko korijena
Dakle umjesto smanjenja vodnog potencijala (i količine vode uz korijen) uočeno je povećanje količine
vode u zoni korijena, iako korijen intenzivno usvaja vodu.
I suprotno, nakon sušnog perioda i ponovne rehidracije, rizosferi treba i više od 2 dana da bi se
rehidrirala.
Slični rezultati utvrđeni su i kod nekih bakterija. Bakterije su okružene s Ekstracelularnim polimernim
supstancama (EPS) koje služe kao vanjski omotač koji sprečava brzo sušenje, ali i vlaženje. EPS u
usporedbi s tlom imaju velik kapacitet vododržnosti, ali sporije se rehidriraju nakon sušnog perioda.

Tijekom sušenja – rizosfera sadrži više vode od ostatka tla

Tijekom ponovne rehidracije – rizosfera sadrži manje vode od ostatka tla.
Za navedenu situaciju smatra se da je odgovoran mucigel. Mucigel mijenja hidraulička svojstva
rizosfere.
A. U mokrom tlu, mucigel se izlučuje iz korijenovog vrha i distribuira uz korijanov susutav.
B. Kako korijen usvaja vodu, te se tlo suši, skuplja agregate rla i ljepi ih uz korijen. Kako se tlo uz
korijen isušuje a mucigel stari on postaje hidrofoban i tvrd.
C. Nakon rehidracije – navodnjavanja, stari mucigel se vrlo sporo rehidrira, te rizosfera ostaje
relativno suha – što lokalno smanjuje priamanje vode. Novi mucigel koji se nalazi u blizini
korijenova vrha se vrlo brzo hidrira i bubri – što pomaže primanju vode na tim dijelovima
korijena.
Ovakvo ponašanje mucigela ima važne posljedice u primjeni navodnjavanja. Naime prema ovom
modelu, povremena intenzivna navodnjavanja nakon kojih slijede duži sušni periodi izazivaju jako
ispiranje vode (i hranjiva) u dublje slojeve tla, a zona korijena ostaje relativno suha.
S druge strane česta polagana navodnjavanja s manje vode održavaju mucigel u hidratiziranom stanju
što pomaže primanju vode i hranjiva.
 4. Primanje hranjiva - mehanizmi
Absorpcija – proces ulaska hranjiva u korijen;
Akvizicija – uključuje procese mobilizacije hranjiva s čvrste faze tla te absorpciju hranjiva od strane
stanica korijena
Primanje hranjiva je aktivni proces – ovisan o energiji i ide suprotno koncentracijskom gradijentu
(koncentracija hranjiva u otopini tla je niža od koncentracije hranjiva u stanicama). Stanice korijena
imaju sposobnost kontrole (iako ne potpune) količine hranjiva koja ulazi u njih.
Biljka prima hranjiva iz otopine tla. Koncentracija hranjiva u otopini tla osnovni je faktor koji određuje
intenzitet primanja nekog hranjiva

15. Objasniti

Kretanje hranjiva u otopini tla

 Maseno strujanje i difuzija
 Ako korijen usvaja hranjivo brže nego što se ono kreće (donosi) do korijena masenim
strujanjem tada u zoni korijena (rizosferi) dolazi do trošenja tog hranjiva, a ono će iz „bulk”
tla difundirati prema korijenu.
 Obrnuto, ako korijen usvaja hranjivo sporije nego se ono donosi masenim strujanjem do
korijena dolazi do akumulacije tog hranjiva u rizosferi, a ono će difundirati od površine
korijena prema „bulk” tlu.
 Akumulacija ili trošenje hranjiva u rizosferi pod utjecajem su s jedne strane brzine transporta
hranjiva masenim strujanjem te koncentracije hranjiva u otopini, a s druge strane su pod
utjecajem permeabilnosti membrane.
 Maseno strujanje opskrbljuje korijenje dovoljnim količinama: Mg 2+, Ca2+, Cl-, SO42-.
 Difuzija je dominantni način transporta K + i H2PO4-

5. Cmin i Km?

Michaelis-Menten konstanta (Km) – koncentracija supstrata pri polovini maksimalne brzine reakcije
Cmin - označava minimalnu koncentraciju hranjiva ispod koje ne dolazi do usvajanja hranjiva.
Cmin označava minimalnu koncentraciju hranjiva ispod koje ne dolazi do usvajanja hranjiva. Iznad te
koncentracije (pri niskim i srednjim koncentracijama) dolazi do povećanja intenziteta usvajanja
hranjiva do asimptote (Imax). Taj dio usvajanja karakteriziran je mehanizmima VELIKOG AFINITETA. Do
½ Imax porast intenziteta primanja gotovo je linearan s porastom koncentracije hranjiva u otopini.
Koncentracija ekvivaletna ½ Imax predstavlja Michaelisovu konstantnu.
Međutim kod nekih hranjiva, npr. kod nitrata, utvrđeno je da kod vrlo visokih koncentracija dolazi do
ponovnog porasta usvajanja hranjiva tzv. USVAJANJE NISKOG AFINITETA do točke I'max koja
označava maksimum kada hranjivo postaje toksično za biljku.
Ovakva kinetika primanja hranjiva ukazuje da postoje različiti proteinski kompleksi zaduženi za
primanje hranjiva. Jedan set proteinskih kompleksa koji su zaduženi za primanje hranjiva pri niskim i
srednjim koncentracijama hranjiva u otopini – imaju VISOK AFINITET, te drug set proteinskih
kompleksa zaduženih za usvajanje hranjiva pri visokim koncentracijama – imaju NIZAK AFINITET.

6. Vrste rizodepozicije
ESKUDACIJA vodotopivih, nisko molekularnih tvari; SEKRECIJA visoko ili nisko molekularnih tvari
LIZATI- odvojeni dijelovi tkiva i stanica; DISANJE i izlučivanje CO 2

7. Kemijske promjene pod utjecajem korijena.

Promjena ionske aktivnosti i koncentracije, promjena Ph, redoks procesi, helatizacija metala,
enzimatska aktivnost

8. Mehanizam obrane od soli

1. faza: biljke nakon izlaganja suvišku soli veoma brzo zaustavljaju rast (u nekoliko minuta) zbog
osmotske promjene. Osmotski učinak najprije smanjuje sposobnost biljaka da apsorbiraju, a
zatim dolazi do prestanka rasta lista dok se ne postigne stabilno stanje, što ovisi o
koncentraciji soli izvan korijena
2. faza: puno sporija i traje dulje, ponekad mjesecima i posljedica je akumulacije soli u lišću.
Porast koncentracije soli u lišću ometa fotosintezu i lako može doseći letalnu granicu.

9. Aerenhim što je i koja mu je uloga?

Parenhimsko tkivo koje sadrži velike intracelularne prostore. Razvija se u tkivu kore korijena. Veliki
međustanični prostori koji sežu do nadzemnih organa

10. Uloga Nod faktori?

Biljke otpuštaju flavonoide koji djeluju kao atraktanti, tj. privlače bakterije i aktiviraju NOD gene u
njima. Bakterije se kreću prema korijenu, osobito prema korijenovim dlačicama i otpuštaju NOD
faktore (lipo-hitin oligosaharidi). NOD faktori se vežu za transmembranske receptore te induciraju
kolonizaciju korijena i stvaranje nodula.

11. Važnost protozoa u rizosferi?

Protozoe su praživotinje, mikroskopske veličine, a hrane se mikroorganizmima. 6 puta veća brojnost
u rizosferi u odnosu na bulk soil. Važne su za kruženje hranjiva. Utječu na rast korijena tj. grananje.

12. Strategija primanja željeza tj. 2 mehanizma primanja željeza. Objasniti i navesti primjer
Strategija I – kod dikotiledona i negraminejskih monoktiledona. Temelji se na povećanju otapanja
Fe(III) tako što se:
1. snižava pH tla (H+ ioni);
2. izlučuju org kis koje heliraju Fe(III), te se
3. aktivira rad Fe(III)-helat oksidaze – enzima koji se nalazi na membrani stanica korijena
reducira Fe(III) u Fe(II) te ga specifični transporter (IRT1) prenosi u stanicu korijena.
Strategija II – prisutna kod trava (pšenica, ječam, raž…). Trave imaju sposobnost sinteze i izlučivanja
fitosiderofora (vrlo su efikasni helatori Fe(III)). Postoje specifični membranski transporteri koji
transportiraju cijeli helat (fitosiderofor-Fe(III)) u stanicu-efikasan

13. Pri kojem pH je fosfor najmanje pristupačan i zašto?

Pri visokim pH fosfor se veže u slabije topive i netopive spojeve s kalcijem, dok se pri niskim pH
stvaraju Al- i Fe-fosfati, te kompleksi Al/Fe i fosfora huminskim kiselinama.