ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΟΡΙΣΜΟΣ: Περίληψη είναι ένα κείμενο, το οποίο αποδίδει το περιεχόμενο και το

νόημα ενός άλλου ευρύτερου (μεγαλύτερου) κειμένου με τη μεγαλύτερη δυνατή
συντομία και σαφήνεια.

ΣΚΟΠΟΣ: Να ενημερώσει κάποιον για το νόημα και το περιεχόμενο ενός κειμένου,

ακόμη και αν αυτός δεν το έχει διαβάσει.

Πώς θα γράψω μια περίληψη;

 Διαβάζω προσεκτικά ολόκληρο το κείμενο, ώστε να κατανοήσω το

περιεχόμενο και να επισημάνω το θέμα του.
 Εργάζομαι κατά παράγραφο: εντοπίζω τα βασικά της σημεία και τις λέξεις
κλειδιά και τα υπογραμμίζω.
 Σημειώνω στο περιθώριο της κάθε παραγράφου έναν πλαγιότιτλο
χρησιμοποιώντας δικές μου λέξεις/φράσεις.
 Οργανώνω το διάγραμμα του κειμένου μου έτσι ώστε να το αναπτύξω σε
συνεχές κείμενο με τη χρήση ρημάτων και διαρθρωτικών και συνδετικών
λέξεων.
 Ξεκινάμε την περίληψη με το θέμα και την θέση του συγγραφέα. Έπειτα
χρησιμοποιούμε τους πλαγιότιτλους των παραγράφων για να συντάξουμε το
υπόλοιπο της περίληψης. Προσέχουμε να μην χρησιμοποιούμε αυτούσιες
εκφράσεις από το κείμενο που μας δόθηκε και σε περίπτωση που αυτό
κρίνεται αναγκαίο τις βάζουμε μέσα σε εισαγωγικά («…»).
 Προσέχουμε κατά την σύνταξη του κειμένου να μην πάρουμε θέση για όσα ο
συγγραφέας γράφει. Σκοπός μας είναι να δώσουμε στον αναγνώστη τις
πιο βασικές θέσεις του συγγραφέα που παρουσιάζονται στο κείμενο, χωρίς
κριτική, αλλά συνοπτικά και περιεκτικά.
 Δεν αντιγράφουμε λέξεις και φράσεις του κειμένου, προσπαθούμε να
βρούμε συνώνυμες ή ταυτόσημες λέξεις.
 Ακολουθούμε τη σειρά του συγγραφέα
 Χρησιμοποιούμε τακτικές πύκνωσης π.χ. α) αντικατάσταση πολλών
στοιχείων με το όνομα της κατηγορίας στην οποία ανήκουν (τηλεόραση,
ραδιόφωνο, εφημερίδα = ΜΜΕ, β) αντικατάσταση λέξεων με συνώνυμες π.χ.
προκαλώ= επιφέρω, γ) σβήνουμε τους ονοματικούς προσδιορισμούς π.χ.
όμορφο συναίσθημα = συναίσθημα, δ) αποφυγή ερωτήσεων

Πώς ξεκινάμε μία περίληψη:

Ο συντάκτης του κειμένου:

– αναφέρει…
– παρουσιάζει…
 – αναλύει….
– απευθύνεται…
– πραγματεύεται…
– προτείνει…
– τονίζει…
– υποστηρίζει…

• Σύμφωνα με το άρθρο…
• Ο αρθρογράφος πραγματεύεται…
• Το πρόβλημα που απασχολεί το συντάκτη…
• Η παρούσα επιφυλλίδα θίγει το ζήτημα…

Δ. Διαρθρωτικές λέξεις

• Αρχικά ο συγγραφέας… (αναφέρεται, θίγει, τονίζει…)

• Στη συνέχεια…
• Τέλος, …
• Ο συγγραφέας καταλήγει, συμπεραίνει… 

Παράδειγμα για την Περίληψη

Μεταλλαγμένα τρόφιμα. Λύση ή απειλή;

Νοηματικό κέντρο κειμένου: Το δίλημμα για την χρήση των μεταλλαγμένων

προϊόντων

Κείμενο Πλαγιότιτλοι

Πολλοί υποστηρίζουν ότι τα μεταλλαγμένα

τρόφιμα μπορούν να δώσουν
μια λύση στο επισιτιστικό πρόβλημα των χωρών
Τα μεταλλαγμένα τρόφιμα
που υποφέρουν. Στις Δυτικές χώρες όμως, είναι
αποτελούν λύση για το
ακόμα περισσότεροι εκείνοι που υποστηρίζουν
επισιτιστικό πρόβλημα ή
ότι τα μεταλλαγμένα τρόφιμα
απειλή για το μέλλον;
αποτελούν απειλή για την υγεία των
καταναλωτών. Ποιο δρόμο πρέπει να
διαλέξουμε άραγε;

Ας δούμε για αρχή τι εννοούμε με τον όρο Ορισμός του όρου

«μεταλλαγμένα». Μεταλλαγμένα καλούνται τα «μεταλλαγμένα», ο σκοπός, ο
προϊόντα που παράγονται στο εργαστήριο τρόπος παραγωγής τους και
έπειτα από εφαρμογή της γενετικής μηχανικής. τα αποτελέσματα της
Σαν σκοπό τους έχουν την εμφάνιση νέων διαδικασίας.
χαρακτηριστικών ή την ενίσχυση κάποιων
υπαρχόντων σε διάφορα προϊόντα, εισάγοντας
με την βοήθεια της γενετικής γονίδια από έναν
ιό ή βακτήριο ή ακόμα και από κάποιο φυτό ή
ζώο, σε ένα διαφορετικό οργανισμό, για
παράδειγμα ένα καλλιεργούμενο φυτό. Το
αποτέλεσμα συνήθως αποσκοπεί στην
εμφάνιση ανθεκτικών χαρακτηριστικών όπως
για παράδειγμα, αντοχή των φυτών στην
ξηρασία ή σε ακατάλληλές καιρικές συνθήκες
για την ανάπτυξή τους σε διαφορετικά από τα
προβλεπόμενα κλίματα.

Το παραπάνω παράδειγμα, αποτελεί τον κύριο

λόγο που προβάλλεται από τους υποστηρικτές
αυτής της διαδικασίας, θεωρώντας ότι με αυτόν
τον τρόπο θα δοθεί λύση στο επισιτιστικό
πρόβλημα των χωρών του τρίτου κόσμου. Για
παράδειγμα, με την δημιουργία ενός
Τα επιχειρήματα υπέρ της
μεταλλαγμένου προϊόντος, μπορεί να
παραγωγής μεταλλαγμένων
κατασκευαστεί ένα υβρίδιο λαχανικών που να
προϊόντων.
αντέχει στα ξηρά κλίματα ή ένα αντίστοιχο
υβρίδιο σιτηρών που να μπορεί να δώσει
μεγάλη παραγωγή προϊόντων, χωρίς ιδιαίτερη
ποσότητα νερού. Η αλήθεια είναι, ότι αυτή η
λύση φαντάζει ιδανική και ικανή να σώσει
πολλές ζωές.

Από την άλλη πλευρά, όσοι αντιτίθενται στην

παραγωγή μεταλλαγμένων τροφίμων,
Επιχειρήματα κατά της
παρουσιάζουν σαν κύριο πρόβλημα την
παραγωγής μεταλλαγμένων
ανάπτυξη χαρακτηριστικών έξω από τη φύση,
προϊόντων.
αλλά και την ανάπτυξη γονίδιων που είναι
ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.

Συμπερασματικά, το αποτέλεσμα
της δημιουργίας μεταλλαγμένων
τροφίμων μπορεί να αποτελεί άμεση λύση για
ορισμένες περιπτώσεις αλλά λόγω της
πρόσφατης έντονης δραστηριότητας των Τα μεταλλαγμένα προϊόντα
γενετιστών, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τα ως λύση κάποιων
μελλοντικά αποτελέσματα της χρήσης των προβλημάτων με αμφίβολη
μεταλλαγμένων προϊόντων στην δημόσια υγεία. αποτελεσματικότητα/
Οπότε το δίλημμα παραμένει: Να σώσουμε επικινδυνότητα λόγω της
κάποιες ζωές σήμερα, αλλά να βάλουμε σε πρωιμότητας των ερευνών.
κίνδυνο τις ζωές των παιδιών μας σε μερικά
χρόνια;
Μαρία Τουμπή,
diatrofi.gr 
Βήμα 3ο:
Χρησιμοποιώντας τους πλαγιότιτλους, καθώς και το νοηματικό κέντρο του κειμένου
επιχειρούμε την σύνθεση της περιληπτικής απόδοσής του.

Σημαντικό: Το γεγονός ότι για κάθε παράγραφο έχουμε δημιουργήσει και έναν
πλαγιότιτλο δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να τον χρησιμοποιήσουμε αυτούσιο
στην περίληψή μας. Ενδέχεται το κείμενο που θα συνθέσουμε να έχει τέτοια δομή
που να «επιβάλλει» την συγχώνευση δύο πλαγιότιτλων, για παράδειγμα. Τέλος,
σημαντικό είναι να μην ξεφεύγουμε από το όριο των λέξεων. Προσέχουμε τη
συνοχή του κειμένου μας (δηλαδή να βγάζει νόημα).

Γράφω την Περίληψη

Η αρθρογράφος πραγματεύεται το ζήτημα των μεταλλαγμένων τροφίμων και

διερωτάται εάν αποτελούν λύση για το επισιτιστικό πρόβλημα ή απειλή για τους
καταναλωτές. Αρχικά, μέσω της διατύπωσης του ορισμού των «μεταλλαγμένων
προϊόντων», αναφέρεται με παραδείγματα στον σκοπό, τον τρόπο, αλλά και στα
αποτελέσματα της παραγωγής τους. Στη συνέχεια, παραθέτει τα επιχειρήματα που
τίθενται υπέρ και κατά της χρήσης τους. Καταλήγοντας, επισημαίνει ότι αν και τα
μεταλλαγμένα προϊόντα δύνανται να αποτελέσουν λύση σε κάποια προβλήματα,
δεν είναι δυνατό να διαπιστωθεί άμεσα η αποτελεσματικότητα ή η επικινδυνότητά
τους λόγω της πρωιμότητας των ερευνών σε αυτόν τον τομέα.(94 λέξεις)

Προσοχή! Δεν πρέπει να ξεπερνάμε το όριο των λέξεων της περίληψης.

Άσκηση: Να γράψετε την περίληψη των πιο κάτω κειμένων

Κείμενο 1 

Η γλώσσα των νέων 

Οι νέοι έχουν πάντοτε την τάση να διαφοροποιούνται με το ντύσιμο, την αισθητική

του σώματος, τη συμπεριφορά και τη γλώσσα. Η λεγόμενη «γλώσσα των νέων»
αποτελεί ιδιαίτερο κώδικα επικοινωνίας αυτής της ηλικιακής ομάδας, γλωσσική
παραλλαγή που διαφοροποιεί τους χρήστες της, κατασκευάζοντας συγχρόνως τη
συνοχή της ομάδας. Οι αποκλίσεις της γλώσσας των νέων, οι νεολογισμοί και οι
γραμματικές παραβιάσεις εκφράζουν τις αλλαγές στα πρότυπα συμπεριφοράς, τις
ιδέες, τις αξίες και τους κανόνες της κοινωνίας. Με τους νεολογισμούς, τις
ιδιωματικές εκφράσεις και λέξεις, οι νέοι μεταδίδουν μηνύματα διάκρισης από τις
παλιότερες γενιές, εκφράζουν αμφισβήτηση αρχών και αξιών. 

Η χρήση της γλώσσας από τους νέους ενοχλεί, επειδή ακριβώς μεταδίδει έμμεσα
αλλά ισχυρά τέτοια νοήματα αμφισβήτησης. Και είναι συνηθισμένη παρανόηση να
κρίνεται σαν «λαθεμένη», φτωχή» ή «κακής ποιότητας». Την άρνηση των αξιών, την
παραβίαση των απαγορεύσεων, την επιθετικότητα, και την καταστροφή της «καθώς
πρέπει» ομιλίας συχνά οι τυχαίοι ακροατές, κι όχι συνήθως οι συνομιλητές δέκτες,
την ακούνε σαν γλωσσική καταστροφή, ενώ είναι γλωσσική δημιουργικότητα. 
Α. Φραγκουδάκη. (1987). Γλώσσα και ιδεολογία, 72-73. Αθήνα: Οδυσσέας
(διασκευή). 

Κείμενο 2 

Γλώσσα και ηλικιωμένοι

Οι νέοι άνθρωποι νιώθουν ότι οι ηλικιωμένοι δεν καταφέρνουν να προσαρμόσουν

την ομιλία τους στα σύγχρονα δεδομένα. Επίσης, οι νέοι πιστεύουν πως ο λόγος των
ηλικιωμένων είναι παλιομοδίτικος και ξεπερασμένος. Επομένως, οι γλωσσικές
«συναντήσεις» νέων και ηλικιωμένων αλλά και γενικότερα η επικοινωνία μεταξύ
τους είναι πιθανό να μην επιτυγχάνεται, ενισχύοντας έτσι υφιστάμενα στερεότυπα. 

Είναι γνωστές οι προσδοκίες που κυριαρχούν για τη συμπεριφορά των ανθρώπων

και τον τρόπο διαχείρισης του λόγου τους, όταν φτάσουν σε μια συγκεκριμένη
ηλικία. Οι αντιλήψεις αυτές υποχρεώνουν πολλές φορές τους ηλικιωμένους
ανθρώπους να συμπεριφέρονται γλωσσικά, όχι όπως επιθυμούν, αλλά «σύμφωνα
με την ηλικία τους». Επομένως, το κοινωνικό κόστος στις περιπτώσεις που δεν
«εκφράζεται» κάποιος σύμφωνα με την ηλικία του μπορεί να είναι μεγάλο. Ίσως, γι’
αυτόν τον λόγο οι ηλικιωμένοι άνθρωποι να χρησιμοποιούν «τη γλώσσα των
ηλικιωμένων», όχι τόσο εξαιτίας της ηλικίας τους όσο επειδή αναγκάζονται να
συμμορφωθούν στις κοινωνικές προσδοκίες. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, η
επικοινωνία μεταξύ γενεών μπορεί να γίνει προβληματική και να έχει σημαντικές
επιπτώσεις στην ψυχολογική και σωματική υγεία των ανθρώπων.

M. A. Hogg - Gr. M. Vaughan. (2010). Κοινωνική Ψυχολογία, 717-718. (μετ. Ερ.

Βασιλικός, Αλ. Αρβανίτης). Αθήνα: Gutenberg (διασκευή).