Ts. La Thị Thuý Hiền - 罗翠贤

第八章越汉句子翻译
TS. LA THỊ THUÝ HIỀN - 罗翠贤
第一节越汉语序对比与翻译
第二节句子翻译方法
第三节长句翻译
2
一、越汉语序的共同点
二、越汉语序的差异与翻译
4
从语言形态学的角度来看，越南语和汉语都属于孤立
型语言
词在句子中的语法关系主要靠语序和虚词
越语和汉语中，语序是非常重要的语法手段
越语和汉语在语序方面既有相同点，又有不同点。
越语和汉语基本句型的主干成分语序是一致的。
句子可以分为主语和谓语，主语在前，谓语在后
如果谓语是述补结构，则述语在前，补语在后
6
句型一：SV（主语 + 谓语）
句型二：SVO（主语+述语+宾语）
句型三：SVO1+O2(主语＋述语＋宾语１＋宾语２）
双宾句
罗翠贤 - 7
句型一：SV（主语 + 谓语）
Thầy giáo giảng, học sinh nghe 老师讲，学生听
Phim này hay 这部电影很精彩。
Hôm nay trời nóng 今天天气炎热。
罗翠贤 - 8
句型二：SVO（主语+述语+宾语）
Cô Liên nắm lấy tay em Hoa.
莲老师握着小花的手。
Ông Tề là người Hải Phòng.
齐先生是海防人。
罗翠贤 - 9
句型三：SVO1+O2(主语＋述语＋宾语１＋宾语２）
双宾句
Cháu Hiền dâng Bác Hồ một bó hoa.
小贤献给胡伯伯一束花。
Ông cho cháu một quả táo.
爷爷给孙子一个苹果。罗翠贤 - 10
二、越汉语序的差异与翻译
主要表现为：
修饰语的前置与后置
多重修饰语在句中的排列顺序
越南语修饰语的位置比较灵活，可以前置、后置，更
倾向于后置。
汉语修饰语的位置比较固定，倾向于前置。
11
二、越汉语序的差异语翻译
汉语的前置在一定的程度上限制了汉语句子的长度，
属于紧缩型。
越南语后置的可能性大大便利了越语句子的扩展，属
于扩展型。
越汉修饰语位置的差异主要体现在定语和状语上。
12
（一）越、汉定语的位置
数量词作定语时，置于中心语前面
1.越语前置定语及其翻译
汉语越语
数量词+中心语数量词+中心语
一张纸 Một tờ giấy

所有十名男生 Tất cả mười học sinh ấy 13
2.越语后置定语及其翻译
根据定语与中心语之间的语义关系，可以把越语后置定语
分为如下几种：
A. 表示所属关系的 D. 表示时间 G. 表示内容
B. 表示次第的 E. 表示处所 H. 表示用途
C. 表示范围 F. 表示形状 I. 表示原料、质料 14
A. 表示所属关系的
Bố tôi 我父亲
Mẹ anh 你母亲
Ngựa của họ 他们的马
Của công 公物 15
B. 表示次第的
Giải nhì 第二名、二等奖
Tầng hai 二楼
Bài số ba 第三课
16
C. 表示范围
Hôm ấy 那天
Người kia 那个人
Việc đó 那件事
Phố này 这条街 17
D. 表示时间
Cơm chiều 晚饭
Mùa xuân 春天
báo hôm nay 今天的报纸
nhiệm vụ trước mắt 目前的任务 18
E. 表示处所
Du lịch Việt Nam 越南旅游
Phong cảnh TPHCM 胡志明市的风景
Tình hình thế giới 世界形势
Than Hòn Gai 鸿基煤 19
F. 表示性状
Tính khiêm tốn 谦虚的态度
thân thể khỏe mạnh 健康的身体
giầy đen 黑色的鞋
20
G. 表示内容
Dự báo thời tiết 天气预报
dự án đầu tư 投资项目
sách ngữ pháp 语法书
luận văn ngôn ngữ học 语言学论文 21
H. 表示用途
nhà ở 住房
máy bay vận tải 运输机
ống bơm 气筒
rạp chiếu bóng 电影院 22
I. 表示原料、质料
cầu lông 羽毛球
nhà tranh 茅屋
giày da 皮鞋
áo vải 布衣服 23
2. 越语后置定语及其翻译
多重定语：基本的排序原则是能体现中心语的特征的定语必
须离中心语最近，其他定语接这一原则依次排列。
多重定语一般分三大类：
 限制性定语（ABCDE等）  称为 c
 描绘性定语，包括判断性的（如：好坏、愚智）及陈述性
定语（如性状、色彩等），上文的（F）  称为 b
 分类性定语，指出中心语最本质的属性（如类别、原料、
质料、用途等） 称为 a 24
越南语
中心语 + 定语
a b c
表分类性的表描绘性表限制性的
汉语
定语 + 中心语
c+b+a
25
越南语
中心语 + 定语
a b c
表分类性的表描绘性表限制性的
汉语
定语 + 中心语
c+b+a
领属、时地、指别、数量、行为、归属、内容、性状 ——中心语
26
(Con) bò đực khỏe nhất của anh ấy
a b c
他的最健壮的公牛
c b a
Rạp chiếu phim lớn của Thành phố Hà Nội
a b c
河内市的大电影院
c b a
Tác phẩm văn học nổi tiếng của Việt Nam 越南著名的文学作品
a b c
27
在实际翻译当中，情况要复杂得多。
越南语一般用长句做定语，而汉语不习惯用长定语，下面
还有定语的排序规则：
越南语：
中心语+本质属性+性状+一般特征+指示代词+表示关系的
关联词结构+地点+时间+所属+主谓词组+表示对象
 Giáo viên tiếng Việt ưu tú giàu kinh nghiệm giảng dạy
đó của lớp chúng ta.
 Ngôi nhà gạch để nghỉ mát mới làm của công đoàn thợ
mỏ.
28
 Giáo viên tiếng Việt ưu tú giàu kinh nghiệm giảng dạy đó

a b1 b2 c1
của lớp chúng ta

c2
我们班的那位具有丰富教学经验的优秀的越语老师
29
 Ngôi nhà gạch để nghỉ mát mới làm của công đoàn thợ mỏ.
a1 a2 b c
矿工工会新盖的避暑用的砖房
30
汉语
所属+指示（范围）+国别+时间、地点+数量、种类、次第+判断+
陈述+本质+ 中心语
 这两次最尖锐的大论战
 美国战后第六次后果较严重的波及各领域的经济危机
 他们那种你死我活的大规模火拼
 当地生产的许多一级大苹果
31
在下列原因和条件下，越语后置定语可以变换位置：
（1）为了避免歧义，如：
（2）借助关联词的帮助，如：
（3）联合词组或具有联合性质的词组（尤其是：về, đối với等
引导的结构或方位词组做定语）
32
（1）为了避免歧义，如：
ba con bò của anh ấy > ba con bò ấy của anh
phim giật gân của Mỹ > phim của Mỹ giật gân
（2）借助关联词的帮助，如：
một chiếc bàn gỗ dài > một chiếc bàn dài bằng gỗ
chính sách thương binh của bộ đội > chính sách của bộ đội
đối với thương binh
33
 Một chị giám đốc 35 tuổi, tóc dài, mặc áo màu trắng, đi giày
da đen, thông minh > một chị giám đóc tóc dài, 35 tuổi, thông
minh, đi giày da đen, mặc áo màu trắng
一位35岁、长头发、穿白色上衣、黑色皮鞋、聪明的女经理
 Những thành tựu to lớn trên đây của nước ta về công nghiệp,
nông nghiệp và các lĩnh vực khác trong mười năm qua
34
 Những thành tựu to lớn trên đây của nước ta về công nghiệp,
nông nghiệp và các lĩnh vực khác trong mười năm qua
过去10年，我国在工业、农业及其他领域取得的上述巨大成就
35
 Những thành tựu to lớn trên đây của nước ta, trong mười năm
qua, về công nghiệp, nông nghiệp và các lĩnh vực khác
36
 Những thành tựu to lớn trên đây, về công nghiệp, nông nghiệp
và các lĩnh vực khác của nước ta, trong mười năm qua
37
 Những thành tựu to lớn trên đây, trong mười năm qua của
nước ta về công nghiệp, nông nghiệp và các lĩnh vực khác
38
 Những thành tựu to lớn trên đây, về công nghiệp, nông nghiệp
và các lĩnh vực khác trong mười năm qua của nước ta
39
有时候，具有并列关系的后置定语之间具有一定的逻辑关系，
翻译时，不应破坏这种逻辑关系。如果将它们之间的位置颠倒
了，这种逻辑关系就发生了变化；有时它们的排列是一种语言
习惯。
因此翻译时还是按照“从前到后”的顺序翻译为好。如：
 Chính sách ngoại giao độc lập, tự chủ
应译为：独立、自主的外交政策
不译为：自主、独立的外交政策
 Xây dựng nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân
应译为：建设民有、民治、民享的法权国家
不译为：建设民享、民治、民有的法权国家 40
（二）越、汉状语的位置
越南语状语修饰语的位置非常灵活，有的放在谓语前，
有的放在谓语后，有的放在谓语前或谓语后都可以，有
时可以放在句首、句尾或主谓语之间。
汉语的状语位置也不太固定，多数放在主谓之间，或在
一句之首、主语之前，汉语状语一般不放在句尾
41
汉语状语一般不放在句尾（除修饰性后置外），如：
 谁不喜欢呢？[从心里，从灵魂深处]。
 我漫步着，[在少有的寂寞里]。
 过来，[悄悄地]，[慢慢地]。
42
1.时间状语
越南语汉语
Anh Minh đang đọc báo. 阿明正在看报。
Tuấn đã làm xong 阿俊已经干完了。
Trời sẽ mưa. 天要下雨了。
Tuần trước Minh có về thăm nhà. 阿明上周回家了。
Dạo này chị Hiền khỏe lắm. 最近阿贤身体很好。（阿贤最近……）
Khi lên lớp, em Minh chăm chú nghe. 上课时，阿明注意听讲。
Tuấn đi ngay bây giờ. 阿俊马上走。 43
1.时间状语
Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời vào ngày 2 tháng 9
năm 1945.
越南民主共和国于1945年9月2日诞生。
越南民主共和国诞生于1945年9月2日。
1945年9月2日，越南民主共和国诞生。
44
翻译时候要注意以下几点：
越南语汉语
置于句首、句尾
A. 表时点放在句首、主谓语之间
置于句尾放在“từ,vào”之后
B. 用疑问代词放在句首：表示未来的放在句首、主谓语之间

作时间状语句尾：表示过去的时间一般只放在主谓语之间
C. 表时间:
只能放在句首句首、主谓语之间
sáng, trưa, tối...
D. 两个时间比较模糊的时间在前
同样
状语比较明确的时间在后 45
2.处所状语
越语的处所状语一般放在句首或句尾，很少放在主谓语之间。
通常情况是，放在句首，表示强调处所状语
放在句尾，表示一般地说明动作、行为在什么地方出现。
汉语的处所状语可以放在句首或主谓语之间
46
2.处所状语：有关联词từ或ở
越南语汉语
状语放在谓语或
A. 动词是非移动性的主谓语之间
补语之后
B. 动词是移动性的: lên, 状语放在动词之

主谓语之间
xuống, ra, về, đi … 前
-放在动词之前
C. 表出发点的状语 -动词与表行为方主谓语之间
向的状语之间
47
3. 原因状语
越南语的原因状语通常放在句尾，有时也放在句首或主谓之间。
汉语的原因状语放在句首或主谓之间，有时也可以放在句尾。
 Vì sương nên núi bạc đầu, Biển lay bởi gió, hoa sầu vì mưa.
山因霜而白头，海因风而摇动，花因雨而忧愁。
绿海（水）本无忧，因风皱面；青山原不老，为霜（雪）白头
 Chị Hồng khổ với chồng.
红姐因为她丈夫而受苦。
 Tư tưởng chúng ta thường bị trói buộc bởi tập quán cũ.
我们的思想常常为陈旧的习俗所束缚。 48
4. 目的状语
越南语的目的状语放在句尾，如果要强调目的状语，可以放在句
首或主谓之间。
汉语的目的状语通常放在句首或主谓之间，有时也可以放在句尾
 Ông Lân chạy khắp nơi để xin kinh phí.
老邻为了申请经费跑遍了各地。
 Để xin kinh phí, Ông Lân chạy khắp nơi.
为了申请经费, 老邻跑遍了各地。 49
4. 目的状语
Toàn cầu hóa là một quá trình vừa hợp tác vừa đấu tranh; Mỗi
nước cần và có thể tận dụng tối đa thế và lực của mình để bảo
đảm lợi ích dân tộc trong quan hệ song phương và đa phương
với các nước khác.
全球化是一个既有斗争又有合作的过程；每个国家在对外双边
和多边关系中必须而且能够最大限度地利用本国的势和力来维
护本民族的利益。
50
4. 目的状语
Toàn cầu hóa là một quá trình vừa hợp tác vừa đấu tranh; để bảo
đảm lợi ích dân tộc trong quan hệ song phương và đa phương
với các nước khác, mỗi nước cần và có thể tận dụng tối đa thế
và lực của mình.
全球化是一个既有斗争又有合作的过程；为了维护本民族地利
益，每个国家在对外双边和多边关系中必须而且能够最大限度
地利用本国的势和力。
51
4. 目的状语
Các nước đang phát triển cũng như các nước đang chuyển đổi cơ chế kinh tế thị
trường ở vào thế yếu trong quan hệ kinh tế quốc tế, đã và đang tìm tiếng nói
chung trên các diễn đàn quốc tế, cũng như phối hợp các hoạt động chung
trong các cơ quan quốc tế nhằm bảo vệ lợi ích của mình, kiềm chế sự thao
túng của các nước lớn
为了维护本国的利益，牵制大国的操纵行为，那些在国际经济关
系中处境不利的发展中国家和正处在经济转轨时期的国家已经
并且正在在国际论坛中寻求共同语言、在国际机构的活动中寻
找协调行动。 52
5. 情态状语
越南语的情态状语的位置比较灵活，有的放在主谓之间，
有的放在谓语后，有的放在谓语前或谓语后，有的放在句
首，表示强调。
汉语情态状语的位置比较固定，一般放在主谓之间。
越南语由 một cách 引导的情态状语常放在句尾，有时也能
放在动词和宾语之间，翻译成汉语时，要放在主谓之间
53
6.工具、方式、条件状语
越南语表示工具、方式或条件的状语一般由关联词来引导，在句
中比较固定，有的比较灵活。
汉语同样的状语通常放在句首或主谓语之间的。
Chiếc ghế làm bằng mây
这张椅子是用藤制成的
54
7. 比较状语
越南语比较状语位置比较灵活，放在句首、主谓之间和句尾
的情况都有。
汉语的比较状语一般放在句首或主谓之间。
Kinh tế trang trại ở Đồng Nai, tuy có phát triển theo rất nhiều
quy mô và loại hình sản xuất khác nhau, nhưng có thể khẳng
định đây là một hình thức tổ chức sản xuất có hiệu quả trong
nông nghiệp, có tỷ suất hàng hóa cao và có nhiều sự mặt
vượt trội so với kinh tế hộ nông dân.
55
7. 比较状语
Kinh tế trang trại ở Đồng Nai, tuy có phát triển theo rất nhiều
quy mô và loại hình sản xuất khác nhau, nhưng có thể khẳng
định đây là một hình thức tổ chức sản xuất có hiệu quả trong
nông nghiệp, có tỷ suất hàng hóa cao và có nhiều sự mặt
vượt trội so với kinh tế hộ nông dân.
虽然同奈省的庄园经济以多种生产规模和生产类型发展，但
可以肯定，这是一种富有成效、高产出的农业生产组织形式，
它与农民家庭经济相比，有许多突出的特点。
56
7. 比较状语
的情况都有。
Tuy nhiên, những gì làm được so với yêu cầu còn rất khiêm
tốn.
尽管如此，与我们的要求相比，所取得的成绩还十分有限。
57
7. 比较状语
的情况都有。
Chắc chắn là kỹ thuật và công nghệ ở nông thôn Nhật Bản
cao hơn rất nhiều so với nông thôn Việt Nam.
与日本农村相比，越南农村的技术和工艺水平肯定要差得多。
58
第二节句子翻译的方法
59
一、直译法
二、转换句式
三、调整语序
四、引申句义
五、句量的增减
60
一、直译法
直译是指基本保持原文的形式的译法。
由于越、汉两种语言语序的主干结构是一致的，因此，在越汉句
法翻译中，我们可以以直译为基础。如：
Mục tiêu của chương trình 135 là cải thiện và nâng cao một bước đời
sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc ở các xã đặc biệt khó
khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa; tạo điều kiện để đưa nông thôn
các vùng này thoát khỏi tình trạng nghèo nàn, lạc hậu, chậm phát triển,
hòa nhập vào sự phát triển chung của cả nước; góp phần bảo đảm trật
tự an toàn xã hội, an ninh quốc phòng. 61
一、直译法
Mục tiêu của chương trình 135 là cải thiện và nâng cao một bước đời
sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc ở các xã đặc biệt khó
khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa; tạo điều kiện để đưa nông thôn
các vùng này thoát khỏi tình trạng nghèo nàn, lạc hậu, chậm phát triển,
hòa nhập vào sự phát triển chung của cả nước; góp phần bảo đảm trật
tự an toàn xã hội, an ninh quốc phòng.
135工程的目标是：进一步改善和提高偏远山区特困乡各民族同胞的
物质和精神生活水平；创造条件，使上述地区的农村摆脱贫困、
落后和发展缓慢的状况，跟上全国的总体发展水平；为保障社会
安全秩序和国防安宁做贡献。
62
二、转换句式
在翻译中有时候需要对原文句式进行转换，主要是陈述句与疑问
句、祈使句、感叹句、肯定句与否定句、主动句与被动句之间的
转换，才符合译文表达习惯。如：
（一）陈述句与疑问句的转换，疑问句与祈使句的转换
（二）肯定句与否定句的转换
（三）主动句与被动句的转换
63
（四）感叹句与陈述句、疑问句的转换
二、转换句式
Ô hay, mấy đứa bé làm cái gì thế này! Ông cho chúng mày gậy bây giờ.
Có cút vào không?
哼，你们这几个小鬼搞什么名堂！想吃老子的棍子吗？
还不快点滚回去！
64
二、转换句式
 Chuyện này ai mà chả biết?
这件事谁都知道。（疑问句换成陈述句）
 Bên cạnh một ông già 69 tuổi như sếp, phải có một khuôn mặt trẻ
trung hơn!
在老板这么一个六十九岁的老头身边，不正需要一个比较年轻的
65
人（做搭档）吗？（陈述句转换成反问句）
二、转换句式
（二）肯定句与否定句的转换
 Anh mà dính vào chuyện ấy thì chị Quế chị ấy bẻ cổ anh đi.
要是你搭上，看桂姐不把你脖子拧断。（肯定句换成否定句）
 Bài văn này đã không đề cập một vấn đề rất quan trọng.
这篇文章忽略了一个非常重要的问题。（否定句换成肯定句）
66
二、转换句式
（三）主动句与被动句的转换
 Khi Ban liên hiệp bốn bên đã chấm dứt hoạt động của mình thì một tổ
liên hiệp bốn bên sẽ được duy trì để tiếp tục nhiệm vụ đó.
在四方联合委员会结束其活动时，应保留一个四方联合军事小组
以继续执行这一任务。（被动句换成主动句）
67
二、转换句式
（四）感叹句与陈述句、疑问句的转换
 Anh ăn khỏe nhỉ!
你真能吃。（感叹句换成陈述句）
 Ô, cái con bé này hay nhỉ? Ai cho đi mà đi thế!
哟，这小家伙真行啊！谁让你去了，你就走了！（疑问句换成感
叹句）
68
三、调整语序
根据越、汉两种语言的语序和表达习惯的差异，有时需要对原文的
语序进行调整，才符合译文的表达习惯。如：
 Hoa học tiếng Việt ở trường Đại học Quốc gia Hà Nội.
阿华在河内国家大学学越南语。
69
三、调整语序
根据越、汉两种语言的语序和表达习惯的差异，有时需要对原文的
语序进行调整，才符合译文的表达习惯。如：
 Anh Hoàng Quốc Ứng mới trở về trường hôm qua.
黄国应昨天才返校。
70
四、引申句义
有时候，按原文的词面意义来翻译，译文显得生硬，意思模糊不清，
或给人以“意犹未尽”的感觉。遇到这种情况，必须根据原文上
下文，透彻领会原文的意思，摆脱原文形式的束缚，恰如其分地
把原文地意思引申出来。如：
71
四、引申句义
 Anh Toàn, Ni-na để lại cho anh cây đàn của cha đã mang từ nước nhà
đi, cây đàn Ni-na vẫn chơi ở nhà. Anh hãy giữ lấy chút kỷ niệm ấy của
một người yêu anh cho đến chết.
亲爱的荃，我（尼娜）给你留下我父亲从故国带来的提亲，这提
琴我一直视作珍品，只在家里使用它。请你收下这件小小的纪念
品，这是一个永远爱你的人送给你的。
72
四、引申句义
 Từ nay đừng có đổ vạ tại lúa, trước hết phải chỉ vào mình mà nói: tại
người.
今后，不要嫁祸于稻子，首先要指着自己说：稻子歉收是由我们
造成的。
73
四、引申句义
 Đây là một cửa hàng nhỏ, một bên kê chiếc chõng tre trên bày một ô hàng xén. Bên kia chỉ có
hai ba cái dây xích xe đạp lủng lẳng đeo lên dui nhà, dưới đất lỏng chỏng một cái bơm xe, một
chậu nước, mấy cái kìm và lắc lê, trên vách treo vài cái xăm lốp cũ. Anh chủ hàng đầu cắt tóc
bờm đang ngồi dưới đất nheo một con mắt, ngửa đầu ngắm cái vành bánh xe đạp mà anh đang
nắn dở, xem đã thẳng chưa. Anh vừa làm vừa huýt sáo, hết vọng cổ lại đến sa mạc, nhiều lúc
đùi anh rung tít như không còn gì ở đời này thú vị hơn.
那是一间小铺子，一头摆着一张竹榻，竹榻上是一堆杂货。另一头，屋檐下挂着几条自行
车链条，地上乱七八糟地放着一只打气筒，一盘水，几把铁钳和一些扳子，土墙上还挂
着几副旧轮胎。老板是个年轻人，留短发头。这会儿他正坐在地上，侧着头，眯着一只
眼睛，在全神贯注地校直自行车轮圈。他边干活边吹口哨，吹腻了《望古》调又吹《沙
漠》调，不时还得意地抖动着大腿，好像世界上再也没有比吹口哨更有劲的事了。
74
前文在讲词汇的翻译时，我们曾经讲到增词译法和减词译法。同样
道理，在翻译句子时，也有增句和减句的情况。
翻译基本上是以句子为单位的，因此，大多数情况下，译文与原文
句与句之间是对应的，句子数量是相等的。但是，由于越、汉两
种语言的结构和表达习惯不完全相同，因此，有时就不能句句对
译，而需要根据情况把原文的一个句子拆成几个句子，或者把原
文的几个句子合并成一个句子。有时候可以根据上下文的意思适
当增加一些句子，使译文意思更加完整。
75
应该注意的是：
增减都必须忠实于原文，必须谨慎对待
切忌随意增加原文没有的意思——造成画蛇添足之嫌
把难译、自己不会译的句子省去，不译出来，这是翻译中的“贪污
现象”而不是减句翻译方法。
76
第三节长句的翻译
77
翻译须知
由于长句修饰语长，结构繁复，译者往往感到抓不住重点，首尾很难兼
顾，译出来不是冗长累赘，就是松散无力、层次不清。
翻译越语长句，一般要按照如下步骤进行：
（一）通读全句，彻底弄清原文的中心思想，掌握重点，分清主要成分
和次要成分。
（二）在透彻理解的基础上，选用适当、确切的汉语手段，按照汉语的
表达习惯把越南语长句的意思表达出来。
（三）重读译文，进行润色、加工，使之既符合原文的意思，又符合汉
语的表达习惯，而且要重点突出，层次分明，上下连贯，逻辑严谨
78
第三节长句翻译
一、顺序译法
二、调位译法
三、分切译法
四、加注译法用破折号、括号
五、并句译法
六、拆离译法
79
（一）顺序译法
按照原文各分句的顺序翻译下来。这是翻译长句最基本的方法。
根据译文“忠实于原文”的原则，翻译长句时，如果按顺序翻译
符合译文语言习惯，我们应该尽量采用顺序译法。
例如：
Những người tán dương WTO khái quát tổ chức này có những điểm mạnh
như sau: thúc đẩy hòa bình; xử lý tranh chấp một cách xây dựng; tạo
thuận lợi cho cả nước giàu cũng như nước nghèo, không phân biệt đối xử;
làm cho đời sống bớt đắt đỏ; cho phép lựa chọn nhiều chủng loại và cấp
độ sản phẩm hơn; giúp tăng thu nhập; kích thích tăng trưởng kinh tế; làm
cho buôn bán dễ dàng hơn, giảm chi phí cho các công ty, tạo công ăn
việc làm; các chính phủ tránh được sức ép đòi bảo hộ mậu dịch của các
nhóm “vận động hành lang” trong nước; khuyến khích các chính 80
phủ
lãnh đạo tốt đất nước.
（一）顺序译法
按照原文各分句的顺序翻译下来。这是翻译长句最基本的方法。
根据译文“忠实于原文”的原则，翻译长句时，如果按顺序翻译
符合译文语言习惯，我们应该尽量采用顺序译法。
例如：
称赞世界贸易组织者把该组织的优点概括如下：促进和平；建设
性地解决争端；对富国和穷国平等对待，为他们创造有利条件；
平抑高物价；可以选择多种类型、多层次的产品；提高收入水
平；刺激经济增长；贸易活动更加简便，为各公司节约开支，
增加就业机会；政府可以免受国内小公司要求贸易保护的压力；
鼓励政府做好国家的领导工作。
81
（二）调位译法
遇到越语长句在语序上（定语、状语后置）或表达方法上（如越
南语先说结果，后说原因或条件）与汉语相反的情况，汉译时
要按照汉语的语序或表达方法对这些部分的位置进行调整。如：
Sẽ là thiếu sót, nếu không đề cập đến một vấn đề có tính chất nguyên tắc
của kinh tế thị trường là nhà nước có sứ mạng tổ chức, điều tiết, bổ sung
cho thị trường; nhưng không bao giờ được thay thế cơ chế thị trường.
如果忽略这样一个问题，那将是一个缺陷。这个问题就是在市场经济中，
国家对市场起着组织、调节和补充的作用，而不是代替市场机制。这是
82
市场经济中一个具有原则性的问题。
（三）分切译法
将原文长句“化整为零”，在原句主谓连接处、关联词处、并列或转折连
接处等适当的地方以及按越语意群将长句切断，译成汉语短分句。
作用：这样既能保留原文的语序，顺译全句，减少漏译等纰漏；又符合汉
语长短句相替，单复句相间的句法修辞原则。如：
Việc báo tin bão với các tên gọi phản ánh cường độ của nó sẽ giúp cho
nhân dân căn cứ vào hoàn cảnh cụ thể từng nơi, từng lúc mà huy động
một lực lượng vừa đủ cần thiết, bảo đảm cho công tác phòng chống bão
có hiệu quả, tránh tình trạng hoặc là động viện tràn lan sức người, sức
của một cách không cần thiết, làm thiệt hại đến sản xuất và đời sống của
nhân dân, hoặc trái lại, vì phân vân, do dự, không tích cực huy động đến
mức cao nhất một lực lượng lớn để hạn chế và khắc phục kịp thời những
83
thiệt hại nghiêm trọng do bão mạnh gây ra.
（三）分切译法
Việc báo tin bão với các tên gọi phản ánh cường độ của nó sẽ giúp cho
nhân dân căn cứ vào hoàn cảnh cụ thể từng nơi, từng lúc mà huy động
một lực lượng vừa đủ cần thiết, bảo đảm cho công tác phòng chống bão
có hiệu quả, tránh tình trạng hoặc là động viện tràn lan sức người, sức
của một cách không cần thiết, làm thiệt hại đến sản xuất và đời sống của
nhân dân, hoặc trái lại, vì phân vân, do dự, không tích cực huy động đến
mức cao nhất một lực lượng lớn để hạn chế và khắc phục kịp thời những
thiệt hại nghiêm trọng do bão mạnh gây ra.
用反应台风强度的名称进行预报，将有助于群众根据当时当地的具体情况，
动员必要的人力来有效地进行防御工作，避免以下两种情况：一是滥用
不必要的人力、物力以致对人民群众的生产、生活造成损失，或者相反，
由于犹豫观望，不能积极地、最大限度地动员力量来及时地减轻或避免
由强台风造成地严重损失。（在主谓之间切断）
84
（四）加注译法用破折号、括号
现代汉语里的破折号常用于对某一部分进行注释说明。
括号一般用于解释语意、补充说明、交代某一事实或引语的出处。
在越南语也有同样的作用，所以我们可以使用破折号和括号来
处理长句，这样处理的好处使可以适当保存原文的风貌。
应该注意的是，越语里表示解释、补充说明的成分之前多用逗号。
如：见例1&2 （106、107页）
85
（五）并句译法
根据原文的意思和译文语言表达习惯，对原文两个或多个分句合
并成一个或几个分句。例如：
Chúng ta mong muốn sớm có một cuốn ngữ pháp phổ thông đơn giản, dễ
hiểu, nhưng có chất lượng khoa học cao, trong đó trình bày ngắn gọn,
mạch lạc những điểm cơ bản của tiếng Việt để cho mọi người sử dụng.
我们希望早日有一部通俗易懂、科学性强、对越语的基本点叙述
简明扼要、大家都能使用的普通语法书。
86
（六）拆离译法
根据汉语表达习惯，把原文的某些成分从句子的主干中拆离出来，
另行处理，以利句子的总体安排。例如：
Những người học thức kiến văn chưa được một nắm, nhân cách giá trị
chẳng đáng là bao, mới lom lem những học thuyết ông Mạnh
(Montesquieu), Ông Lư (Rousseau), bập bẹ những cách ngôn họ Trang
họ Liệt thì đã nghiễm nhiên tự lập làm một đấng văn hào.
有些人才疏学浅，孤陋寡闻，品格底下，他们刚一知半解地知道一点孟德
斯鸠、卢梭的学说，结结巴巴地能说几句庄子、列子的格言，便俨然以
一代文豪自居。
87
感谢聆听
TS. LA THI THUY HIEN - 罗翠贤

Ts. La Thị Thuý Hiền - 罗翠贤

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ts. La Thị Thuý Hiền - 罗翠贤

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

第八章越汉句子翻译