PAGSUSURI AT PAGBASA

Kahulugan ng Pagbasa:

 Ang pagtitiyak ng depinisyon ng pagbasa ay mahalaga upang makabuo ng paraan ng

ebalwasyon sa pagkatuto nito.para sa isang mag-aaral na panimulang nagbabasa, ang
pag-alam sa kahulugan, at mga kasanayang matututuhan rito ay mahalaga upang maging
epektibo at makabuluhan ang kabuuang karanasan sa pagbasa.
 Maraming edukador ang nagsasabi na ang pangunahing layunin ng pagbasa ay pagbuo
ng kahulugan, na kinapapalooban ng pag-unawa at aktibong pagtugon sa binabasa.

Intensibo:

 Ani Douglas Brown (1994) sa kanyang aklat na Teaching by Principles: An Interactive

Approach to Language Pedagogy na ang intensitibong pagbasa ay pagsusuri sa
kaanyuang gramitikal, panandang diskurso at iba pang detalye sa estraktura upang
maunawaan ang literal na kahulugan, implikasyon, at retorikal na ugnayan ng isang akda.

Ekstensibo:

 Ayon parin kay Brown (1994), ang ekstensibong pagbasa ay isinasagawa upang makuha
ang pangkalahatang pag-unawa sa maramamihang bilang ng teksto.

Skimming:

 Ito ay mabilisang pagbasa na ang layunin ay alamin ang kahulugan ng kabuuang teksto,
kung paano inorganisa ang mga ideya o kabuuang diskurso ng teksto at kung ano ang
pananaw at layunin ng manunulat.

Scanning:

 Ito ay mabilisang pagbasa ng isang teksto na ang pokus ay hanapin ang ispesipikong
impormasyon na itinakda bago bumasa.

Antas ng Pagbasa:

 Tinukoy ni Mortimer Adler at Charles Van Doren (1973) sa kanilang aklat na

How to Read a Book ang apat na antas ng pagbasa.

Primarya

 ito ang pinakamababang antas ng pagbasa at pan- tulong upang makamit ang
literasi sa pagbasa. Ang mga kakayahan sa pagbasa sa antas na ito ay kinapapalooban
lamang ng pagtukoy sa tiyak na datos at ispesipikong impormasyon gaya ng petsa,
setting, lugar, o mga tauhan sa isang teksto.

Mapagsiyasat:

 Sa antas na ito ay nauunawaan na ng mambabasa ang kabuuang teksto at

nakapag ng mga hinuha o impormasyon tungkol dito.
Analitikal:

 Sa antas na ito ng pagbasa ginagamit ang mapanuri o kritikal na pag-iisip upang

malalimang maunawaan ang kahulugan ng teksto at ang layunin o pananaw ng manunulat.

Sintopikal:

 Ang salitang sintopikal ay binuo ni Mortimer Adler mula sa salitang syntopicon na inimbento
at ginamit nya sa aklat na A Syntopicon: An Index to The Great Ideas(1952).

Limang Hakbang tungo sa Sintopikal na Pagbasa

1. Pagsisiyasat.Mahalaga ang pagsisiyasat tungkols sa sintopikal na pagbasa.Kailangan

mong tukuyin agad ang lahat ng mahahalang akda hinggil sa isang paksang naismong
pag-aralan.
2. Asimilasyon.Sa pamamagitan ng paraang ito,tinutukoy mo ang uri ng wika at
mahahalagang terminong ginamit ng may-akda upang ipaliwanag ang
kanyang kaisipan .
3. Mga tanong. Sa bahaging ito, tinutukoy mo ang mga katanungang nais mong sagutin
na hindi pa nasasagot o malabong naipalaliwanag ng may-akda .
4. Mga isyu. Lumilitaw ang isyu kung kapaki-paknabang at makabuluhan ang nabuo mong
tanong tungkol sa isang paksa at may mag kakaibang pananaw ang mga binasang akda
tungkol sa partikular na suliraning ito.
5. Kumbersasyon. Ang pagtukoy sa katotohanan batay sa sintopikal na pag basa ay hindi
ang pangunahing punto at layunin sapagkat laging kuwestiyonable ang katotohanan.

Tatlong Bahagi ng Pagbasa

Bago Magbasa:

 Sinisimulan ang pagbasa sa pagsisiyasat ng tekstong babasahin. Ang pasusuri sa panlabas

na katangian ng teksto ay mahalaga ang tamang estratehiya sa pagbasa batay sa uri at genre
ng teksto o kung kailangan ba ito ayon sa itinakdang layunin ng pagbasa.

Habang Nagbabasa:

 Nangyayari ang pinakamalaking bahagi ng kognisyon habang nagbabasa. Sa bahaging

ito, sabay-sabay na pinagagana ng isang mambabasa ang iba’t ibang kasanayan upang
lubusang maunawaan ang teksto.

Pagkatapos Magbasa:

 Upang maipagpatuloy ang malalim na pag-unawa at pag-alala sa teksto kahit natapos na ang proseso ng pagbasa,
mahalagang isagawa ng isang mambabasa ang sumusunod:
1. Pagtatasa ng komprehensiyon
2. Pagbubuod
3. Pagbuo ng sintesis
4. Ebalwasyon
 TEKSTONG IMPORMATIBO
(PAGBASA)
TEKSTO
 babasahin na naglalaman ng mga ideya at impormasyon
 tumutukoy sa mga orihinal na iniakdang salita o nailimbag na gawa
 anumang bagay na maaaring maging "basahin"
Mga Uri:
- Impormatibo - Persuweysib
- Deskriptibo - Naratibo
- Argumentatibo - Prosidyural

 ekspositori
 tiyak na impormasyon
 isang anyo ng pagpapahayag
 naglalayong magpaliwanag ng datos o paksa at magbigay ng impormasyon
 sinasagot ang mga tanong na ano, sino, saan, kailan, at paano
 kaiba sa piksyon, naglalahad ng katotohanan
 ang tono ay obhetibo
 di sumasalungat sa paksa o posisyon

Mga Halimbawa:

 biyograpiya

 mga impormasyon sa diksyunaryo, encyclopedia, o almanac

 papel-pananaliksik sa mga journal

 siyentipikong ulat

 mga balita sa diyaryo

Ayon kina Jeanne Chall, Vicki Jacobs, at Luke Baldwin (1990) sa kanilang pananaliksik na

"The Reading Crisis: Why Poor Children Fall Behind":

 kakulangan sa pagtuturo nito sa indibidwal ay nagdudulot ng

mababang komprehensyon;

 mahalaga ang pagbasa ng tekstong impormatibo sa maagang edad

pa lamang

KAHALAGAHAN

 nagbibigay impormasyon

 napauunlad ang iba pang kasanayang pangwika tulad

 ng:

-pagbabasa -patatala

-pakikipagtalakayan

-pagsusuri -pagpapakahulugan

-pagtukoy ng mahalagang detalye

  mga iba't ibang pantulong upang gabayan ang mga mambabasa na

hanapin ang iba't ibang impormasyon:

-talaan ng nilalaman

-indeks -glosaryo

-larawan at ilustrasyon

-kapsyon -graph

-talahanayan

 ang teksto ay dapat:

-tumpak ang nilalaman at datos

-napapanahon

-makakatulong sa pag-unawa ng isyu o usapin

Iba't ibang Uri ayon sa Estruktura ng Paglalahad:

 Sanhi at Bunga

 Paghahambing

 Pagbibigay-depinisyon

 Paglilista ng Klasipikasyon

SANHI AT BUNGA

 nagpapakita ng pagkakaugnay-ugnay ng mga pangyayari

 kung paanong ang kinalabasan ay naging resulta ng mga naunang pangyayari

 ipinaliliwanag ang malinaw na relasyon ng dalawang bagay

 nagbibigay ng pokus sa dahilan (sanhi) at mga resulta (bunga) ; at

 pagbibigay ng solusyon kung paano maiiwasan ang sanhi

HALIMBAWA:

Pagkaubos ng Yamang Dagat sa Asya

Paghahambing

 nagpapakita ng mga pagkakaiba at pagkakatulad sa anomang bagay,

konsepto, o pangyayari.

HALIMBAWA:
 Sistemang Politikal ng Sinaunang Asya:

Gitnang Kaharian at Sinanunang Pamamahala

 ipinaliliwanag ang kahulugan ng isang salita, termino, o konsepto

 mga paksa ay tungkol sa isang konkreto o abstraktong bagay

KONKRETONG BAGAY

ABSTRAKTONG BAGAY

 pag-ibahin ang mga kahulugang denotatibo o konotatibo

PAGBIBIGAY-DEPINISYON

DENOTATIBO

-mga salitang nangangahulugan ng literal na bagay, karaniwang

nakikita sa diksyunaryo

KONOTATIBO

- mga salitang sumisimbolo sa ibang bagay, pagpapakahulugan

batay sa pagkakagamit sa pangungusap

PAGLILISTA NG KLASIPIKASYON

 naghahati ng isang malaking paksa o ideya sa iba't ibang kategorya o grupo

 layuning magkaroon ng sistema ang patalakay

 sa SIMULA: pagtalakay sa pangkalahatang kategorya; na

 bibigyang-depenisyon at halimbawa ang mga kalisipikasyon o grupo sa ilalim ng paksa

HALIMBAWA:

Imperyalismo sa Iba't Ibang Teritoryo

Tekstong Deskriptibo : Makulay na Paglalarawan

ANO ANG TEKSTONG DESKRIPTIBO?

 Isang Pagpapahayag ng impresyon.

 Tinatala ng sumusulat and paglalarawan ng mga detalye na kanyang karanasan
sa pamamagitan ng pang-amoy ,panlasa ,pandinig at pandama
• Isang Pagpapahayag ng impresyon.
• Tinatala ng sumusulat and paglalarawan ng mga detalye na kanyang karanasan sa
pamamagitan ng pang-amoy ,panlasa ,pandinig at pandama
  Ang uri ng sulating ito at nagpapaunlad ng kakayahan ng mga mag-aaral na bumuo
at maglarawan ng isang partikular na karanasan.
 Layunin nito ang maglarawan ng isang Bagay,Tao,lugar,karanansan,
sitwasyon at iba pa
 Ipinapakilala nito ang hitsura ugali at disposisyon ng mga tauhan.
 Pinatatag ng paglalarawan ang anumang porma ng sulatin kung
mahusay at angkop ang pagkagamit nito

MGA KATANGIAN NG TEKSTONG DESKRIPTIBO

1. May isang malinaw at pangunahing impresyon na nililikha

sa mga mambabasa
2. Maaring obhetibo o subhetibo

Halimbawa ng Obhetibong Deskripsyon

• Si Maxwell ay matangkad,matalino,gwapo at mayaman.

• Si Jerome ay Mataba.

• Si Mia ay Maganda

3. Mahalagang maging espisipiko at maglaman ng mga konkretong detalye

MGA URI NG TEKSTONG DESKRIPTIBO

 Paglalarawan sa tauhan

- Paglalarawan ng anyo at katauhan

 Paglalarawan sa damdamin o emosyon

- Damdamin o emosyong taglay ng tauhan

 Paglalarawan sa tagpuan
 Paglalarawan sa mahalagang bagay
Tekstong Argumentatibo: Ipaglaban ang Katuwiran
Kahulugan at Layunin ng Tekstong Argumentatibo

 Ang tekstong argumentatibo ay isang uri ng teksto na nangangailangang

ipagtanggol ng manunulat ang posisyon sa isang tiyak na paksa o usapin
gamit ang mga ebidensiya mula sa personal na karanasan, kaugnay na mga
literatura at pag-aaral, ebidensiyang kasaysayan, at resulta ng empirikal na pananaliksik
 Nangangailangan ang pagsulat ng tekstong argumentatibo ng masusing imbestigasyon
kabilang na ang pangongolekta at ebalwasyon ng mga ebidensiya. Mula rito ay paninindigan
ang isang posisyon na isusulat sa maikli ngunit malaman na paraan. Sa pamamagitan ng
detalyadong pag-aaral sa paksa o isyu, mas nauunawaan ang iba’t ibang pananaw o punto
de bista at nakapipili ang mananaliksik ng posisyong may matibay na ebidensiya.

Mga Elemento ng Pangangatuwiran

1.) Proposisyon

 Ang proposisyon ay ang pahayag na inilalahad upang pagtalunan o pag-usapan.

• Ito ang isang bagay na pinagkakasunduan bago ilahad ang katuwiran ng dalawang panig.

• Magiging mahirap ang pangangatuwiran kung hindi muna ito itatakda sapagkat hindi

magkakaisa sa mga batayan ng isyu ang dalawang panig.

2.) Argumento

• Ito ang paglalatag ng mga dahilan at ebidensiya upang maging makatuwiran ang isang panig.

• Kinakailangan ang malalim na pananaliksik at talas ng pagsusuri sa proposisyon upang

makapagbigay ng mahusay na argumento.

Katangian at Nilalaman ng Tekstong Argumentatibo

 Mahalaga at napapanahon ang paksa (Upang makapili ng angkop na paksa, pag-isipan

ang iba’t ibang napapanahon at mahahalagang isyu na may bigat at kabuluhan.
Makatutulong din kung may interes ka sa paksa, ngunit hindi ito sapat. Kailangan mo
ring pag-isipan kung ano ang makatuwirang posisyon na masusuportahan ng argumentasyon
at ebidensya)
 Maikli ngunit malaman at malinaw na pagtukoy sa tesis sa unang talata ng teksto (Sa unang
talata, ipinaliliwanag ng manunulat ang konteksto ng paksa sa pamamagitan ng pagtalakay
nito sa pangkalahatan. Tinatalakay rin sa bahaging ito kung bakit mahalaga ang paksa at kung
bakit kailangang makialam sa isyu ang mga mambabasa.)
 Malinaw at lohikal na transisyon sa pagitan ng mga bahagi ng teksto (Transisyon ang
magpapatatag ng pundasyon ng teksto. Kung walang lohikal na pagkakaayos ng kaisipan,
hindi makasusunod ang mambabasa sa argumento ng manunulat at hindi magiging epektibo
ang kabuuang teksto sa layunin nito. Nakatutulong ang transisyon upang ibuod ang ideya sa
nakaraang bahagi ng teksto at magbigay ng introduksiyon sa susunod na bahagi.)
 Maayos na pagkakasunod-sunod ng talatang naglalaman ng mga ebidensiya ng argumento
(Ang bawat talata ay kailangang tumalakay sa iisang pangkalahatang ideya lamang.
Ito ang magbibigay-linaw at direksiyon sa buong teksto. Tiyakin ding maikli ngunit malaman
ng bawat talata upang maging mas madaling maunawaan ng mambabasa. Kailangan ding
isaalang-alang ang lohikal na koneksiyon ng bawat talata sa kabuuang tesis ng teksto at
maipaliwanag kung paano at bakit nito sinusuportahan ang tesis. )
 Matibay na ebidensiya para sa argumento (Ang tekstong argumentatibo ay nangangailangan
ng detalyado, tumpak, at napapanahong mga impormasyon mula sa pananaliksik na susuporta
sa kabuuang tesis)

TEKSTONG PROSIDYURAL: Alamin ang mga Hakbang

•isang uri ng paglalahad na kadalasang nagbibigay ng impormasyon at instruksyon kung

paanong isasagawa ang isang tiyak na bagay.
•nagagamit ang pag-unawa sa mga tekstong prosidyural sa halos lahat ng larangan ng
pagkatuto.

HALIMBAWA:
•recipe ng pagluluto sa Home Economics
•paggawa ng eksperimento sa agham at medisina
•pagkumpuni ng mga kagamitan sa teknolohiya

LAYUNIN:
•makapagbigay ng sunod-sunod na direksyon at impormasyon sa mga tao upang
tagumpay na maisagawa ang mga gawain sa ligtas, episyente, at angkop na paraan.

PROTOKOL
isang uri ng tekstong prosidyural na nagbibigay ng gabay at mga paalala na
maaaring hindi nakaayos ng magkakasunod.

Apat na nilalaman ng TEKSTONG PROSIDYURAL

1. Layunin o target na awtput
- nilalaman ng bahaging ito kung ano ang kalalabasan o kahahantungan ng proyekto
ng prosidyur
2. Mga kagamitan
- nakapaloob dito ang mga kasangkapan at kagamitan na kakailanganin upang
makompleto ang isasagawang proyekto. Nakalista ito sa pamamagitan ng pagkakasunod;
sunod kung kailan ito gagamitin.
3. Metodo
- serye ng mga hakbang na isasagswa upang mabuo ang proyekto.
4. Ebalwasyon
- naglalaman ng mga pamamaraan kung paano masusukat ang tagumpay ng
prosidyur na isinagawa.

Mga tiyak na katangian ng wikang madalas gamitin sa mga TEKSTONG PROSIDYURAL

•nasusulat sa kasalukuyang panahon
•nakapokus sa pangkalahatang mambabasa at hindi sa iisang tao lamang
•tinutukoy ang mambabasa sa pangkahalatang pamamaraan ng paggamit ng mga panghalip;
• gumagamit ng tiyak na pandiwa para sa instruksyon
• gumamit ng malinaw na pang-ugnay at cohesive devices upang ipakita ang
pagkakaaunod-sunod at ugnayan ng mga bahagi ng teksto
• mahalaga ang detalyado at tiyak na deskripsyon (hugis, laki, kulay, at dami).

BLOG
-pinakasikat na porma ng babasahin at sulatin sa Internet.
-isang diskusyon o sulatin na may iba't ibang diskurso gaya ng pagbibigay-impormasyon,
pangangatwiran, o simpleng paglalabas lang ng mga iniisip o damdamin tungkol sa isang paksa.

Mga Uri ng BLOGS

1. Online na talaarawan
- nagbibigay ng komenaryo o mga pananaw sa iba't ibang paksa o isyu.

2. Online advertising
- pagbebenta ng produkto

3. Microblogging
-nagpapakita ng maikling paskil gaya ng Twitter o Facebook

4. Sining o Art blogs

5. Potograpiya (photoblogs)
6. Videos (video blogs o vlogs)
7. Musika (music blogs)
8. Tunog o audio (podcasts)

9. Edublogs
- saggunihan o batis ng mga modyul at iba pang kagamitang panturo.

PAGGAWA NG BLOGS
1. Tanungin ang sarili kung ano ang pinaka-interesadong paksa para
sa iyo na nais mong ibahagi sa iba.
•Politika
•Pagkain
•Pelikula o Nobela
•Negosyo

2. Isipin mo kung paano makatutulong ang iyong blog sa ibang tao.

•Magturo ka!
•Magbigay ng pinakabagong balita at kalakaran.
•Magpatawa ka!
•Maging inspirasyon sa iba.

3. Magbasa ng iba pang mga blog tungkol sa partikular na paksang gusto mong isulat.
4. Mag-isip ng magandang titulo at pangalan para sa iyong blog.
5. Pag-isipan kung anong website ang gagamitinmo sa iyong blog.

Paanong Magiging Ligtas sa Paggamit ng Internet.

Unang hakbang: tiyakin na updated ang iyong antivirus software.
Ikalawang hakbang: tignan kung ang firewall ng Windows at nakabukas.
Ikatlong hakbang: kung gumagamit ka naman ng mas mababang bersiyon ng
Windows, ang larawan na tila isang pulang shield o panangga ang lalabas kung hindi nakabukas
ang firewall.
Unang hakbang: pindutin ang safety as menu bar at piliin ang Inprivate browsing mulasa menu.
Ikalawang hakbang: kapag naisagawa na ito, magiging ganito ang hitsura ng address bar.
Ikatlong hakbang: upang ibalik sa dati ang setting at Alisin ang Inprivate browsing,
isarado lang and browser window.
Ikaapat na hakbang: kung nakalimutan mong gamitin ang Inprivate Browsing, maari mo pa
ring burahin ang mga detalye ng mg website na binisita mo sa pamamagitan ng pagbura sa
Internet history.

Maging ligtas sa paggamit ng Internet

1. Kung gumamit ka ng wireless broadband, siguraduhing naproprotektahan ang
iyong password upang maiwasan ang paggamit ng ibang tao rito ng walang pahintulot.
2. Tiyaking maging lihim ang password at huwag gumamit ng iisang password sa lahat ng
account sa internet.
3. Maging mapagmasid
4.Mag-ingat as phishing email.
5.Pumunta sa tamang website.
6. Tiyaking nasa secure website ka.
7. Gumamit ng palayaw
8. Palitan ang account security setting
9. https://www.getsafeonline.org/.
 Contemporary Art
 Strictly speaking, the term "contemporary art" refers to art made and produced by
artists living today. Today's artists work in and respond to a global environment
that is culturally diverse, technologically advancing, and multifaceted. Working in a
wide range of mediums, contemporary artists often reflect and comment on modern-day
society.
 Contemporary art is the art of today, produced by artists who are living in the twenty-first
century. Contemporary art provides an opportunity to reflect on contemporary society and
the issues relevant to ourselves, and the world around us. Contemporary artists work in a
globally influenced, culturally diverse, and technologically advancing world.
 Their art is a dynamic combination of materials, methods, concepts, and subjects that
challenge traditional boundaries and defy easy definition.
 The work of artists who are living in the twenty-first century. Contemporary art mirrors
contemporary culture and society, offering teachers, students, and general audiences a
rich resource through which to consider current ideas and rethink the familiar. Diverse
and eclectic, contemporary art is distinguished by the very lack of a uniform organizing
principle, ideology, or -ism.
 Contemporary performance is  hybrid work that integrates text, dance, objects, music,
costumes, lighting, image, sound, sets, and vocal expression into complex interactive systems.  
 Contemporary performance collages are often non-narrative, technically rigorous, and
carefully orchestrated anarchic chaos. They unsettle perception, demand critical engagement
from audiences, address conceptual debates within aesthetics, draw on a diverse range of
cultural interests, and bring pleasure to populations across the globe.”  (Morgan v. P. Pecelli)

Contemporary Philippine Arts from the Regions

 Contemporary Philippine Art is art produced by Filipino artists coming from the different
regions in the Philippines in the 21st century*. The works reflect cultural diversity,
technological advancement, and make use of a wide range of mediums.

*21st century refers to the year 2000 to the present

Characteristics of Philippine Contemporary Arts (by classification)

1. Dominant/Mainstream (foreign influenced, industry-driven, technology assisted,

oriented for mass-consumption)

- ex. Ogie Alcasid, Sarah Geronimo, etc.

2. Alternative (usually social realist and/or advocacy-oriented)

• Individuals (ex. Joey Ayala, Grace Nono, Kidlat Tahimik, etc.)

• Artist Groups/Collectives (practices are collaborative and interdisciplinary)

- ex. 98B COLLABoratory, Ugatlahi Artist Collective, Sipat Lawin Ensemble,

Neo-Angono Artists Collective, Anino Shadowplay Collective, Gerilya, Pinikpikan, etc.)

3. Traditional/Indigenous (preserves local traditions) ex. GAMABA awardees –

Samaon Sulaiman, Lang Dulay, etc.

 The National Artist Award is the highest distinction bestowed upon Filipino Artists
whose body of work is recognized by their peers and more importantly by their
countrymen as sublime expression of Philippine music, dance, theatre, visual arts,
literature, film and media, arts, architecture and design.

 These are artists who have promoted Filipino cultural identity and dignity through
their art. 
 President Ferdinand E. Marcos through proclamation no.1001 dated April 2 1972,
confers the award to deserving individuals as recommended by the Cultural Center
of the Philippines (CCP) and the National Commission for Culture and the Arts (NCCA).

Criteria
• Living artists who have been Filipino citizens for the last ten years prior to nomination
as well as those who have died after the establishment of the award in 1972 but were
Filipino citizens at the time of their death;
• Artists who have helped build a Filipino sense of nationhood through the content and
form of their works;
• Artists who have distinguished themselves by pioneering in a mode of creative expression
or style, making an impact on succeeding generations of artists;
• Artists who have created a significant body of works and/or have consistently displayed
excellence in the practice of their art form, enriching artistic expression or style; and
• Artists who enjoy broad acceptance through prestigious national and/or international
recognition, awards in prestigious national and/or international events, critical acclaim and/
or reviews of their works, and/or respect and esteem from peers within an artistic discipline.

List of National Artists in the Philippines

Legend: (+) deceased; (++) posthumous conferment
Painting
Visual

Sculpture

Dance
Literature

MUSIC
Cinema

Architecture
Fashion Design

Theater Design

Theater
GaMaBa Awards
(Gawad sa Manlilikha ng Bayan)

• The Gawad sa Manlilikha ng Bayan, or the National Living Treasures Award,

 is conferred on Filipinos who are at the forefront of the practice, preservation,

and promotion of the nation’s traditional folk arts.

• Formalized in 1992, through Republic Act No. 7355, the Manlilikha ng Bayan Act.

• The National Commission for the Culture and the Arts oversees its implementation.
• The main objective of the award is to honor and support traditional folk artists and
to see to it that  that their skills and crafts are preserved.
• The award is tied with a program that  ensures the transfer of their skills to new
generations  and the promotion of the craft both locally and internationally.
• In 2014, the Senate of the Philippines adopted Senate Resolution No. (SRN) 765 
aimed at  recognizing  the accomplishments of  the country’s  living treasures.

• The award logo is a representation of the human form used in traditional cloth. Below the logo is the phrase “Manlilikha ng
Bayan” written in Baybayin, an ancient Filipino script used in the Philippines in the 16th century.
 Criteria
1. Should be a Filipino citizen or group of citizens belonging to an indigenous /
traditional cultural community anywhere in the Philippines, engaged in
Filipino traditional art in the following categories: folk architecture, maritime
transport, weaving, carving, performing arts, literature, graphic and plastic arts,
ornament, textile or fiber art, pottery and other artistic expressions of traditional
culture;
2. Should have been engaged in the tradition and craft for a significant period
of time with at least 50 years of existence and documentation;
3. Should have produced and performed of artistic, distinctive, and superior
quality;
4. Should possess mastery of the tools and materials that are needed for
the art and must have a reputation for being an art master and craft
maker in the community where he / she belongs;
5.Should have passed on and/ or will pass on the traditional crafts and skills
to other members of the community by virtue of teaching;
6. In case when a Manlilikha ng Bayan candidate is incapable of teaching
further his/ her craft and skill due to age or infirmity;
–      He / she should have created a significant body of work and has
contributed to the development of the tradition and craft
–     He / she should have played a role in the preservation and revitalization
of the artistic tradition in the community.
–      He/ she has been recognized as a master of his / her craft and admired
for his character and integrity in his / her community.

List of Awardees
1. Ginaw Bilog is a Hanunoo Mangyan poet from Mansalay, Oriental Mindoro.

He is considered as a master of the Ambahan poetry. This wisdom is his key

to the understanding of the Mangyan soul.In 1993, he was given the Gawad

sa Manlilikha ng Bayan award.

2. Masino Intaray was born near Makagwa Valley. He was a skilled and proficient
player of the basal (gong), aroding (mouth harp), and babarak (ring flute).
He was also well-versed in kulilal (songs) and bagit (vocal music).In 1993,
he was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
3. Lang Dulay is a T'boli artist from Lake Sebu, South Cotabato. She is
considered as a traditional weaver of "t'nalak" or "tinalak" cloth. Her art
is considered excellent because of the “fine even quality of the yarn, the close
interweaving of the warp and weft, the traditional forms and patterns, the
chromatic integrity of the dye, and the consistency of the finish”
In 1998, she was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
4. Salinta Monon was a Tagabawa-Bagobo weaver from Bansalan,Davao del Sur. 
She was cited for demonstrating the creative and expressive aspects of the Bagobo
abaca ikat weaving called inabal at the time when it was threatened with extinction.
In 1998, she was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
5. Samaon Sulaiman is kutyapi master and teacher of his instrument in Libutan and
other barangays of Maganoy town, Mindanao.He is proficient in kulintang, agong,
gandingan, palendag, and tambul. In 1993, he was given the “Gawad sa Manlilikha ng
Bayan” award
6. Alonzo Saclag is a Kalinga master of dance and the performing arts from
Lubuagan, Kalinga. He has also mastered the dance patterns and movements
associated with his people’s ritual.He is the founder of the Kalinga Budong Dance
Troupe. In 2000, he was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
7. Federico Caballero is a Sulod-Bukidnon epic chanter from Kalinog, Iloilo. He
ceaselessly work for the documentation of the oral literature, particularly the epics,
of his people. He is considered as a bantugan. He strives to dispense justice in the
community through his work as a manughusay – an arbiter of conflicts. In 2000, he
was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
8. Uwang Ahadas is from Lamitan, Basilan.He is a Yakan, a people to whom
instrumental music is of much significance, connected as it is with both the
agricultural cycle and the social realm.He is a hands-on-teacher to those who
wants to learn playing Yakan instruments including the kwintangan, kayu, and
 tuntungan.In 2000, he was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
9. Darhata Sawabi is a weaver of pis syabit the traditional cloth tapestry worn as
a head covering by the Tausug of Jolo, from Barangay Parang, in the island of Jolo,
Sulu.In 2005, she was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
10. Eduardo Mutuc is from Apalit, Pampanga. He has dedicated his life to creating
religious and secular art in silver, bronze and wood.In 2005, he was given the
“Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
11. Haja Amina Appi was recognized as the master mat weaver among the Sama
indigenous community of Ungos Matata, Tandubas, Tawi-Tawi. In 2005, she
was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
12. Teopilo Garcia is a hat weaver from San Quintin, Abra. He is known for
tabungaw, which can last up to three to four generations if taken care of properly
.In 2012, he was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
13. Magdalena Gamis a Filipino master weaver who makes “inabel”, an Ilokano
handwoven cloth. In 2012, she was given the “Gawad sa Manlilikha ng Bayan” award.
 Other Recognized Awards for Filipinos

Ani ng Dangal or "Harvest of Honors" is a state recognition given by the National

Commission for Culture and the Arts under the Office of the President of the
Republic of the Philippines. It is an annual event in the Philippines celebrated as
a highlight and concluding rite of the Philippine Arts Festival.The Ani ng Dangal is given
to a natural-born Filipino artist or group that has reaped top honors in international events. 

The Palanca Awards aims to develop Philippine Literature in the following manner:

• By providing incentives for writers to craft their most outstanding literary works;
• By being  a  treasury of the Philippine’s literary gems from our gifted writers; and
• To assist in  their  eventual dissemination to our people, particularly students.

The Philippine National Book Awards, or simply the National Book Awards, is a

 Philippine literary award sponsored by the NBDB (National Book Development
Board) and the MCC (Manila Critics' Circle). The yearly awards have been given
since 1982 by the Manila Critics' Circle, starting in 2008 the administration of
the award changed to the NBDB.

The Gawad Pambansang Alagad ni Balagtas is an award given by the Unyon ng

mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL).
UMPIL is the Writers' Union of the Philippines (Filipino: Unyon ng mga
Manunulat sa Pilipinas, UMPIL) is an organization of Filipino writers in the Philippines. 
Established in 1974, the organization was first known by the English version of its
name, the Writers' Union of the Philippines. It has the primary goal of promoting 
Philippine literature, uniting writers in the Philippines, and providing seminars,
workshops, and symposia.

Ang Pedro Bucaneg Award ang pinakamataas na pagkilalang iginagawad ng Gunglo

Dagiti Mannurat nga Ilokano iti Filipinas (GUMIL Filipinas) sa mga lalaking manunulat
na Ilokano. Iginagawad ito doon sa mga tinitingalang lalaking manunulat na Ilokano
na nakapagbigay ng natatanging ambag sa pag-unlad ng panitikang Iluko.