SỐ PHỨC

I. Các khái niệm

1. Khái niệm số phức
 Tập hợp số phức:
Tập hợp các số thực bổ sung thêm phần tử i sao cho i 2  1 là tập hợp các số phức.
Kí hiệu:  , i gọi là đơn vị ảo
 Dạng đại số của số phức:
Là biểu thức có dạng z  a  bi trong đó a, b   và a gọi là phần thực, b gọi là phần ảo
 z là số thực khi và chỉ khi phần ảo của z bằng 0 b  0
 z là số thuần ảo khi và chỉ khi phần thực của z bằng 0 a  0
 Số 0 vừa là số thực vừa là số ảo

Ví dụ 1:
Số phức z  2  3i có phần thực là 2, phần ảo là -3
Số phức z  5i có phần thực là 0, phần ảo là 5

Ví dụ 2: i 3  i 2 .i  i ; i 4   i 2    1  1 ; i 2021   i 4 
2 2 505
.i  i

Ví dụ 3: Cho số phức z  2m  5   3m  1 i . Tìm m để z là số thực

Hướng dẫn:
1
z là số thực  3m  1  0  m 
3
2. Hai số phức bằng nhau:
Cho hai số phức z  a  bi và z '  a ' b ' i , a , b, a ', b '   
a  a '
z  z '  
b  b '

Ví dụ: Cho hai số phức z1  3 x  2   2 y  1 i và z2  x  1   y  5  i . Tìm x, y để z1  z2

Hướng dẫn:

 3
 x
3 x  2  x  1  2
z1  z2   
2 y  1   y  5  y  4
 3

3. Biểu diễn hình học của số phức:

Số phức z  a  bi , a, b    được biểu diễn bởi điểm M  a; b  trong mặt phẳng tọa độ Oxy
hay còn gọi là mặt phẳng phức.
y

O a x

Trục hoành Ox (trục thực) biểu diễn phần thực a

1
 Trục tung Oy (trục ảo) biểu diễn phần ảo b.

Ví dụ:

Số phức z1  3  5i có điểm biểu diễn là M 1  3; 5 

Số phức z2  4i có điểm biểu diễn là M 2  0; 4 
4. Số phức liên hợp:
Số phức liên hợp của z  a  bi là z  a  bi
Một số tính chất:
 z z; z  z'  z  z'; z.z '  z.z '
 z là số thực  z  z ; z là số ảo  z   z

Ví dụ 1:

z1  3  4i  z1  3  4i

z2  5i  z2  5i

z3  7  z3  7

Ví dụ 2: Tìm số phức z sao cho z  2z  2  4i

Hướng dẫn:

Gọi z  x  yi,  x, y  R   z  x  yi

z  2 z  2  4i  x  yi  2  x  yi   2  4i

 3x  yi  2  4i

 2
3 x  2 x  2
  3  z   4i
  y  4  y  4 3

5. Môđun của số phức:

Cho số phức z  a  bi , a, b    có điểm biểu diễn trong mặt phẳng phức là điểm M  a; b  .

Khi đó OM là môđun của số phức z, kí hiệu là z và z  a 2  b 2
Một số tính chất:
 z  0, z   ; z  z; z  z. z ; z 0 z0

 z.z '  z . z '

z z
 
z' z'

Ví dụ 1: Tìm số phức z, biết:

1. z  5 và phần thực bằng 2 lần phần ảo

2. z  2  i  2 2 và phần ảo nhỏ hơn phần thực 3 đơn vị
Hướng dẫn:

2
 1. Gọi z  x  yi,  x, y  R 

 y  1
 x  y  5  5 y  5 
2 2 2
x  2
Ta có:   
 x  2 y  x  2 y   y  1

  x  2

Vậy z  2  i; z  2  i

2. Gọi z  x  yi,  x, y  R 

 x  yi  2  i  2 2  x  2   y  1 i  2 2
Ta có:  
 y  x  3  y  x  3

  x  2  2   y  12  2 2

 y  x  3

 x  2  2   x  3  12  8  x  2 2  4

 
 y  x  3  y  x  3

x  4 x  0
 
 y  1  y  3
Vậy z  4  i; z  3i

Ví dụ 2: Tìm số phức z thỏa điều kiện: z  2i  5 và điểm biểu diễn của z thuộc đường thẳng
d : 3x  y  1  0
Hướng dẫn:

Gọi z  x  yi,  x, y  R  , điểm biểu diễn của z là M  x; y 

 z  2i  5  x   y  2  i  5
Ta có:  
 M  d 3 x  y  1  0
 x 2   y  2 2  5  x 2   3x  1 2  5
 
 y  3 x  1  y  3 x  1
10 x  6 x  4  0
2

 y  3x  1
 2
 x
x  1  5
 
y  4 y   1
 5
2 1
Vậy z  1  4i; z    i
5 5
Ví dụ 3: Tìm tập hợp các điểm trong mặt phẳng phức biểu diễn số phức z thỏa mãn:
1. z  i  1
2. z  z  2  3i
Hướng dẫn:

3
 1. Gọi M  x; y  là điểm biểu diễn số phức z  x  yi,  x, y  R 
Ta có: z  i  1  x   y  1 i  1

x 2   y  1  1
2

 x 2   y  1  1
2

Vậy tập hợp các điểm biểu diễn số phức z là đường tròn tâm I  0;1 , bán kính R  1
2. Gọi M  x; y  là điểm biểu diễn số phức z  x  yi,  x, y  R   z  x  yi
Ta có: z  z  2  3i  x  yi  x  2   3  y  i

 x  2  3  y 
2 2
 x2  y2 
 x2  y 2   x  2  3  y 
2 2

 4 x  6 y  13  0
Vậy tập hợp các điểm biểu diễn số phức z là đường thẳng có phương trình: 4 x  6 y  13  0

II. Các phép toán:

Cho hai số phức: z  a  bi và z '  a ' b ' i, a, b, a ', b '   
1. Cộng, trừ hai số phức:
 z  z '   a  a '  b  b ' i
Số đối của z  a  bi là z  a  bi

     
 u biểu diễn z, u ' biểu diễn z’ thì u  u ' biểu diễn z  z ' và u  u ' biểu diễn z  z '
2. Nhân hai số phức
 z.z '  a  bi  a ' b ' i   aa ' bb '  ab ' a ' b  i
3. Nghịch đảo của số phức:
1
 Nghịch đảo của z là z 1  2
. z ,  z  0
z
4. Chia hai số phức:
z' z '.z z '.z  a  b.i  .  a ' b '.i   aa ' bb '  ba ' ab ' i.
  z '.z 1  2  
z z z. z a '2  b '2 a '2  b '2 a '2  b '2

Ví dụ 1: Tính

1.  3  2i 1  3i   3  9i  2i  6i 2  9  7i
3  i  3  i 1  i  2  4i
2.    1  2i
1  i 1  i 1  i  2
1010
1  i   1  i  1  i    1  i  
2021 2020 2 1010
 2i 
3. . 1  i     . 1  i   1  i
1  i 
2020
1  i 
2020
 1  i 2   2i 
 

1  2i   1  i 
2 3

Ví dụ 2: Tìm phần thực, phần ảo, môđun của z

 3  2i    2  i 
3 2

Hướng dẫn:

4
 1  2i   1  i   1  i  12  42i   3  5 i
2 3
1  i
z  
 3  2i    2  i 
3 2
12  42i  12  42i  12  42i  106 318

Ví dụ 3: Tìm z, biết:

1.  2  3i  z  1  i

2i 1  3i
2. .z 
1 i 2i
Hướng dẫn:
1 i 1 5
1. Ta có:  2  3i  z  1  i  z    i
2  3i 13 13

2i 1  3i 1 3  1 7
2. Ta có: .z     i z   i
1 i 2i 2 2  5 5

1 7
 i
z 5 5  z  22  4 i  z  22  4 i
1 3 25 25 25 25
 i
2 2

Ví dụ 4: Cho số phức z thỏa mãn điều kiện  3  2i  z   2  i   4  i . Tìm phần thực và phần ảo của
2

của số phức w  1  z  z .

Hướng dẫn:

Ta có:  3  2i  z   2  i   4  i   3  2i  z  1  5i
2

1  5i
z  z  1 i  z  1 i
3  2i

w  1  z  z  1  1  i 1  i   3  i

Phần thực của w là: 3

Phần ảo của w là: -1

III. Phương trình bậc 2 với hệ số thực: Az 2  Bz  C  0 (*),  A, B , C   , A  0

Δ  B 2  4 AC
B  δ
 Δ  0 : (*) có hai nghiệm phân biệt z1,2  , ( δ là một căn bậc hai của Δ )
2A
B
 Δ  0 : (*) có 1 nghiệm kép: z1  z2  
2A
Chú ý: Nếu z0   là một nghiệm của (*) thì z0 cũng là một nghiệm của (*)

Ví dụ 1: Giải các phương trình z 2  2 z  13  0

Hướng dẫn:
  4  4.1.13  48

Phương trình có hai nghiệm phức là z1  1  2 3i và z1  1  2 3i

5
Ví dụ 2: Gọi z1 và z2 là hai nghiệm phức của phương trình: z 2  2 z  10  0 . Tính giá trị của biểu thức
2 2
A  z1  z2 .
Hướng dẫn:

 z  1  3i
Ta có: z2  2 z  10  0   1
 z2  1  3i

   1  32    1    3   20
2 2 2 2 2
A  z1  z2

6
 TÓM TẮT LÝ THUYẾT
I. Các khái niệm
1. Khái niệm số phức
 Tập hợp số phức: Kí hiệu:  , i gọi là đơn vị ảo và i 2  1
 Dạng đại số của số phức: z  a  bi , a, b   và a gọi là phần thực, b gọi là phần ảo
 z là số thực khi và chỉ khi phần ảo của z bằng 0 b  0
 z là số thuần ảo khi và chỉ khi phần thực của z bằng 0 a  0
 Số 0 vừa là số thực vừa là số ảo
2. Hai số phức bằng nhau:
Cho hai số phức z  a  bi và z '  a ' b ' i , a , b, a ', b '   
a  a '

z  z'  y

b  b '

3. Biểu diễn hình học của số phức:
Số phức z  a  bi , a, b    được biểu diễn bởi điểm M  a; b  b

trong mặt phẳng tọa độ Oxy hay còn gọi là mặt phẳng phức.
O a x
Trục hoành Ox (trục thực) biểu diễn phần thực a
Trục tung Oy (trục ảo) biểu diễn phần ảo b.
4. Số phức liên hợp:
Số phức liên hợp của z  a  bi là z  a  bi
Một số tính chất:
 z1  z1
 z z; z  z '  z  z '; z. z '  z. z ' ;    ; z. z  a 2  b 2
 z2  z2
 z là số thực  z  z ; z là số ảo  z   z
5. Môđun của số phức:
Cho số phức z  a  bi, a , b    có điểm biểu diễn trong mặt phẳng phức là điểm M  a; b  .

Khi đó OM là môđun của số phức z, kí hiệu là z và z  a 2  b 2
Một số tính chất:
 z  0, z   ; z  z.z ; z 0 z0
 z.z '  z . z '
z z
 
z' z'
 z  z'  z z'  z  z'
II. Các phép toán:
Cho hai số phức: z  a  bi và z '  a ' b ' i, a , b, a ', b '   
1. Cộng, trừ hai số phức:
 z  z '   a  a '  b  b ' i
Số đối của z  a  bi là z  a  bi
     
 u biểu diễn z, u ' biểu diễn z’ thì u  u ' biểu diễn z  z ' và u  u ' biểu diễn z  z '
2. Nhân hai số phức
 z.z '  a  bi  a ' b ' i   aa ' bb '   ab ' a ' b i
3. Nghịch đảo của số phức:
7
 1
 Nghịch đảo của z là z 1  2
. z ,  z  0
z
4. Chia hai số phức:
z' z '.z z '.z  a  b.i  .  a ' b '.i   aa ' bb '  ba ' ab ' i.
  z '.z 1  2  
z z z. z a '2  b '2 a '2  b '2 a '2  b '2

III. Phương trình bậc 2 với hệ số thực: Az 2  Bz  C  0 (*),  A, B , C   , A  0

Δ  B 2  4 AC
B  δ
 Δ  0 : (*) có hai nghiệm phân biệt z1,2  , ( δ là một căn bậc hai của Δ )
2A
B
 Δ  0 : (*) có 1 nghiệm kép: z1  z2  
2A
Chú ý: Nếu z0   là một nghiệm của (*) thì z0 cũng là một nghiệm của (*)

BÀI TẬP TỰ LUẬN

I. Các phép toán và tính chất của số phức
Bài 1. Tính
 3  4i 1  2i   4  3i 1  i  1  i 
2016 100

1  2i 1  i  1  i   i 1  i 
2014 96 98
1. 2. 3.
Bài 2. Tìm x, y thỏa
x  yi
3x  2iy  ix  5 y  7  5i  3  2i
1. 2. 1  i

Bài 3. Tìm phần thực, phần ảo, môđun của z

1. z   3  2i  5  4i   3  7  4i 
2.   
2
3  2i z  i  3i

3. 2iz  3  5z  4i 4. 1  i   2  i  z  8  i 1  2i  z
2

Bài 4. Tìm nghịch đảo của các số phức z

2 3 3i 5
1. z   i z z  2 i 3
2 2 2. 1  2i 3.
Bài 5. Cho số phức z  1  3i  4  i 
2

1. Tìm z . 2. Tìm z  z 3. Tìm z.z

z  5i
Bài 6. Cho  2i  3 . Tìm z  2i
z2i
1 3 1
Bài 7. Cho z    i . Tìm phần thực, phần ảo, môđun của w   z  z
2 2 z
3
3 2  4i  2 1  i 
Bài 8. Tìm   2 z1 .z 2 , biết z1  4  3i  1  i  , z 2 
1 i
 
Bài 9. Cho  z  i  z  i  2iz . Tìm z  i

Bài 10. Cho số phức z thỏa


5 z i   2  i . Tìm môđun của số phức w  1  z  z 2

z 1
II. Tìm số phức thỏa điều kiện

8
Bài 1. Tìm z, biết:
1.
2  i z  4  0 2.
3z  2  i   1  2iz 1  i   3i

3.
2 z  i.z  2  5i  
4. 3z  z 1  i   5z  8i  1

5.  2  3i  z   4  i  z   1  3i 
2

6.  iz  1 z  3i  z  2  3i  0
4
z zi
7.  2  3i  5  2i 1
4  3i 8.  z  i 

9.
z 2  1  5i  z   8  i   0
10.  
z.z  3 z  z  4  3i

Bài 2. Tìm  , biết:

z 1  2i   7  4i và   z  2i 2. 1  2i  z  1  2i và   2iz  1  2i  .z
1.

3. z   2  i  z  5  i và   1  iz  z2 4. 1  i  z  2i.z  5  3i và   z  2.z

Bài 3. Cho số phức z  1  i 2013  i 2012 . Tìm z ' biết z '  z  i z

Bài 4. Tìm số phức z, biết:
1. z  2i  1  5 z  2  3i  0 và phần thực bằng 2 lần phần ảo
2. z  z  10 và z  13
3. z  1  2i  5 và z.z  34
4. z 2  z  0
5. z  1  z  3 và z  z 2  2
2

2 2
6. z  2z.z  z  8 và z  z  2
7.  z  z 1  i    z  z 2  3i   4  i
Bài 5. Trong mặt phẳng phức, hãy tìm số phức z có modul nhỏ nhất? Biết số phức z thỏa điều kiện:
1. z  2  4i  z  2i 2. z  i  z  2  3i 3. iz  3  z  2  i
Bài 6. Cho số phức z thỏa điều kiện: z  2  4i  z  2i . Tìm số phức z có modul nhỏ nhất.
Bài 7. số phức z thỏa điều kiện: z  i  z  1 . Tìm số phức  với   z   3  2i  có modul nhỏ nhất.
III. Biểu diễn hình học của số phức, tập hợp điểm

2i
Bài 1. Cho số phức z thỏa điều kiện: 1  2i  z    3  i  z . Tìm tọa độ điểm biểu diễn số phức z
1 i
trong mặt phẳng Oxy?
Bài 2. Tìm tập hợp các điểm trong mặt phẳng phức biểu diễn số phức z thỏa mãn:
z  1  2i  5 zz 3  4
1. 2.

zi
3. z  1  2i  z  4 1
4. z  i

5.  2  z   i  z  là số thực  
6.  2  z  i  z là số ảo

7. 2 z  i  z  z  2i 8. z  3  2i  2

9. z  1  2i  2 10. 1  z  1  2

9
 11. z  i  z  i  4 12. z  2i  z  2i  4

Bài 3. Xét các điểm A, B, C trong mặt phẳng phức theo thứ tự biểu diễn lần lượt các số phức:
4i 2  6i
z1  , z 2  1  i 1  2i  , z 3  . Chứng minh tam giác ABC vuông
i 1 3i
Bài 4. Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, tìm tập hợp điểm M biểu diễn các số phức  thỏa điều kiện:
  1  2i  z  3 , biết z là số phức thỏa: z  2  5 ?
Bài 5. Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, tìm tập hợp điểm M biểu diễn các số phức  thỏa điều kiện:
  z  1  i , biết z là số phức thỏa: z  1  2i  3 ?
Bài 6. Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, tìm tập hợp điểm M biểu diễn các số phức  thỏa điều kiện:
  1  i  z  1 , biết z là số phức thỏa: z  1  1 ?
IV. Phương trình

Bài 1. Giải các phương trình sau:

1. z  2 z  5  0 2. z  z  6  0
2 4 2

3. z  4  0 4. z  7 z  10  0
2 4 2

5.  z  i   z  1 z  i   0    
2
6. z  z  4 z  z  12  0
2 3 2 2

z2
2
zi
7. z4  z3   z 1  0 8.   1  0
2  zi

 
Bài 2. Gọi z1, z2 là 2 nghiệm của phương trình: 1  2 z 2   3  2i  z  1  i  0 . Tính:
z1 z2
1. z12  z2 2
2. z1.z2  z1 .z2 3. z  z
2 2

2 1

Bài 3. Cho z1, z2 là các nghiệm phức của phương trình: 2 z 2  4 z  11  0 . Hãy tính giá trị của biểu
2 2
z1  z 2
thức: M 
 z1  z2 2012

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Dạng 1. Xác định các yếu tố cơ bản của số phức
Câu 1. Phần thực của số phức z  3  4i bằng
A. 3 B. 4 C. 3 D. 4
Câu 2. Số phức có phần thực bằng 1 và phần ảo bằng 3 là
A. 1  3i B. 1  3i C. 1  3i D. 1  3i
Câu 3. Số phức 3  7i có phần ảo bằng:
A. 7 B. 7 C. 3 D. 3
Câu 4. Số phức nào dưới đây là số thuần ảo.
A. z  3  i B. z  2 C. z  2  3i D. z  3i
Câu 5. Môđun của số phức 1  2i bằng
A. 5 . B. 3 . C. 5 . D. 3 .
Câu 6. Số phức liên hợp của số phức z  3  5i là:
A. z  3  5i . B. z  3  5i . C. z  3  5i . D. z  3  5i .
Câu 7. Cho số phức z  3  2i . Tìm phần thực và phần ảo của số phức z :
A. Phần thực bằng 3 và Phần ảo bằng 2i B. Phần thực bằng 3 và Phần ảo bằng 2
C. Phần thực bằng 3 và Phần ảo bằng 2i D. Phần thực bằng 3 và Phần ảo bằng 2
Câu 8. Số phức đối của z  5  7i là?

10
 A. z  5  7i . B.  z  5  7i . C.  z  5  7i . D.  z  5  7i .

Dạng 2. Biểu diễn hình học cơ bản của số phức

Câu 9. Trên mặt phẳng tọa độ, điểm nào dưới đây là điểm biểu diễn của số phức z  3  2i ?
A. P  3; 2  . B. Q  2; 3 . C. N  3; 2  . D. M  2;3 .
Trên mặt phẳng tọa độ, điểm biểu diễn số phức z  1  2i  là điểm nào dưới đây?
2
Câu 10.
A. P  3; 4  . B. Q  5; 4  . C. N  4;  3 . D. M  4;5  .
Câu 11. Trên mặt phẳng tọa độ, biết M  3;1 là điểm biểu diễn số phức z . Phần thực của z bằng
A. 1. B. 3 . C. 1 . D. 3 .
Câu 12. Điểm M trong hình vẽ bên là điểm biểu diễn số phức

A. z  1  2 i B. z  1  2 i C. z  2  i D. z   2  i
Câu 13. Điểm nào trong hình vẽ bên là điểm biểu diễn của số phức z  1  2i ?

A. P B. M C. Q D. N
Câu 14. Điểm M trong hình vẽ bên là điểm biểu diễn của số phức z . Tìm phần thực và phần ảo của
số phức z .

A. Phần thực là 3 và phần ảo là 4i B. Phần thực là 3 và phần ảo là 4

C. Phần thực là 4 và phần ảo là 3i D. Phần thực là 4 và phần ảo là 3
Câu 15. Trong hình vẽ bên, điểm M biểu diễn số phức z . Số phức z là:

A. 1  2i . B. 2  i . C. 1  2i . D. 2  i .
Câu 16. Trong mặt phẳng tọa độ Oxy , điểm biểu diễn của hai số phức đối nhau là
A. hai điểm đối xứng nhau qua gốc tọa độ O .
B. hai điểm đối xứng nhau qua trục hoành.
C. hai điểm đối xứng nhau qua trục tung.
D. hai điểm đối xứng nhau qua đường thẳng y  x .
Câu 17. Điểm nào trong hình vẽ dưới đây là điểm biểu diễn số phức liên hợp của số phức z  3i  2 ?

11
 A. M . B. N . C. Q . D. P .
Câu 18. Trong hình vẽ bên, điểm M biểu diễn số phức z . Số phức z là:

A. 1  2i . B. 2  i . C. 1  2i . D. 2  i .
Câu 19. Trong mặt phẳng tọa độ Oxy , 3 điểm A, B, C lần lượt là điểm biểu diễn của ba số phức
z1  3  7i, z2  9  5i và z3  5  9i . Khi đó, trọng tâm G là điểm biểu diễn của số phức nào
sau đây?
7
A. z  1  9i . B. z  3  3i . C. z   i . D. z  2  2i .
3
Dạng 3. Thực hiện các phép tính cộng, trừ, nhân, chia cơ bản của số phức

Câu 20. Cho hai số phức z1  3  i và z2  1  i. Phần ảo của số phức z1  z2 bằng

A. 2. B. 2i. C. 2. D. 2i.
Câu 21. Cho hai số phức z1  1  2i và z2  4  i . Số phức z1  z2 bằng
A. 3  3i . B. 3  3i . C. 3  3i . D. 3  3i .
Câu 22. Cho hai số phức z1  2  i và z2  1  i . Trên mặt phẳng tọa độ Oxy , điểm biểu diễn của số
phức 2 z1  z2 có tọa độ là
A.  0; 5 . B.  5; 1 . C.  1; 5 . D.  5; 0 .
Câu 23. Cho hai số phức z1  1  i và z2  2  3i . Tính môđun của số phức z1  z2 .
A. z1  z2  5 . B. z1  z2  5 . C. z1  z2  1 . D. z1  z2  13 .
Câu 24. Cho hai số phức z  1  2i và w  3  i . Môđun của số phức z.w bằng
A. 5 2 . B. 26 . C. 26 . D. 50 .
Câu 25. Cho số phức z  2  i , số phức  2  3i  z bằng
A.  1  8i . B.  7  4i . C. 7  4i . D. 1  8i .
Câu 26. Cho số phức z  2  5i. Tìm số phức w  iz  z
A. w  3  3i . B. w  3  7i. . C. w  7  7i D. w  7  3i .
Câu 27. Trong mặt phẳng tọa độ, điểm M là điểm biểu diễn của số phức z . Điểm nào trong hình vẽ
là điểm biểu diễn của số phức 2z ?
y
Q E
M

O x

N P
A. Điểm Q B. Điểm E C. Điểm P D. Điểm N

12
Câu 28. Cho số phức z thỏa mãn z 1  2i   4  3i . Tìm số phức liên hợp z của z .
2 11 2 11 2 11 2 11
A. z   i. B. z   i. C. z =  i. D. z =  i.
5 5 5 5 5 5 5 5
1
Câu 29. Cho số phức z  1  i . Tìm số phức w  iz  3 z .
3
8 8 10 10
A. w  . B. w   i . C. w  . D. w   i .
3 3 3 3
Câu 30. Cho số phức z khác 0 . Khẳng định nào sau đây là sai?
z
A. là số thuần ảo. B. z. z là số thực. C. z  z là số thực. D. z  z là số ảo.
z
Câu 31. Tìm tọa độ điểm M là điểm biểu diễn số phức z biết z thỏa mãn phương trình
1  i  z  3  5i .
A. M  1; 4  . B. M  1;  4  . C. M 1; 4  . D. M 1;  4  .
Câu 32. Cho số phức z thỏa mãn phương trình (3  2i) z  (2  i)  4  i . Tìm tọa độ điểm M biểu diễn
2

số phức z.
A. M  1;1 B. M  1; 1 C. M 1;1 D. M 1; 1
3i
Câu 33. Cho z  . Tổng phần thực và phần ảo của z là
xi
2x  4 4x  2 4x  2 2x  6
A. . B. . C. 2 . D. 2 .
2 2 x 1 x 1
Câu 34. Cho hai số phức z  a  bi; a, b  R và z '  a ' b 'i; a ', b '  R . Điều kiện giữa a, a’, b, b’ để
z  z ' là một số thực là
a, a '  R a  a '  0 a  a '  0 a  a '  0
A.  . B.  . C.  . D.  .
b  b '  0 b, b '  R b  b ' b  b '  0
Câu 35. Cho hai số phức z  a  bi; a, b  R và z '  a ' b 'i; a ', b '  R . Điều kiện giữa a, a’, b, b’ để zz '
là một số thực
A. aa ' bb '  0 . B. aa ' bb '  0 . C. ab ' a 'b  0 . D. ab ' a 'b  0 .
Câu 36. Cho hai số phức z  a  bi; a, b  R và z '  a ' b 'i; a ', b '  R . Điều kiện giữa a, a’, b, b’ để
z
 z '  0  là một số thực
z'
A. aa ' bb '  0 . B. aa ' bb '  0 . C. ab ' a 'b  0 . D. ab ' a 'b  0 .
Câu 37. Cho số phức z  a  bi; a, b  R và z '  a ' b 'i; a ', b '  R . Điều kiện giữa a, a’, b, b’ để z  z '
là một số thuần ảo
a  a '  0 a  a '  0 a  a '  0 a  a '  0
A.  . B.  . C.  . D.  .
b  b '  0  b, b '  R b  b ' b  b '  0
Câu 38. Cho hai số phức z  a  bi; a, b  R và z '  a ' b 'i; a ', b '  R . Điều kiện giữa a, a’, b, b’ để zz '
là một số thuần ảo
A. aa '  bb ' . B. aa '  bb ' . C. a  a '  b  b ' . D. a  a '  0 .
Câu 39. Cho hai số phức z  a  bi; a, b  R và z '  a ' b 'i; a ', b '  R . Điều kiện giữa a, a’, b, b’ để
z
 z '  0  là một số thuần ảo
z'
A. a  a '  b  b ' . B. aa ' bb '  0 . C. aa ' bb '  0 . D. a  b  a ' b ' .

Dạng 4. Tìm số phức và các thuộc tính của nó thỏa điều kiện

Câu 40. Tìm hai số thực x và y thỏa mãn  2 x  3 yi    3  i   5 x  4i với i là đơn vị ảo.
A. x  1; y  1 . B. x  1; y  1 . C. x  1; y  1 . D. x  1; y  1 .
Câu 41.  
Cho số phức z thỏa mãn  2  i  z  3  16i  2 z  i . Môđun của z bằng

13
 A. 13 . B. 5 . C. 5. D. 13 .
Câu 42.  
Cho số z thỏa mãn  2  i  z  4 z  i  8  19i . Môđun của z bằng

A. 13 . B. 5 . C. 13 . D. 5 .
Câu 43. Tìm hai số thực x và y thỏa mãn  3x  yi    4  2i   5 x  2i với i là đơn vị ảo.
A. x  2 ; y  4 B. x  2 ; y  0 C. x  2 ; y  0 D. x  2 ; y  4
Câu 44. Cho số phức z  a  bi  a, b    thỏa mãn 1  i  z  2 z  3  2i . Tính P  a  b
1 1
A. P  1 B. P   C. P  D. P   1
2 2
Câu 45. Cho số phức z  x  yi  x, y    thỏa mãn 1  2i  z  z  3  4i . Tính giá trị của biểu thức
S  3x  2 y .
A. S  12 B. S  11 C. S  13 D. S  10
Câu 46. Tìm số phức z biết 4 z  5 z  27  7i .
A. z  3  7i . B. z  3  7i . C. z  3  7i . D. z  3  7i .
Câu 47. Cho số phức z thỏa mãn  3  2i  z   2  i   4  i . Mô đun của số phức w   z  1 z bằng.
2

A. 2 . B. 10 . C. 5 . D. 4 .
Câu 48. Cho hai số phức z1  m  1  2i và z1  2   m  1 i . Có bao nhiêu giá trị thực của tham số m
để z1. z2  8  8i là một số thực.
A. 1. B. 2 . C. 3 . D. 4 .
Câu 49. Hỏi có bao nhiêu số phức z thỏa mãn đồng thời các điều kiện z  i  5 và z là số thuần ảo?
2

A. 4 B. 0 C. 2 D. 3
Câu 50. Cho số phức z  a  bi  a, b   thoả mãn z  2  i  z . Tính S  4a  b .
A. S  4 B. S  2 C. S  2 D. S  4
Câu 51. Cho số phức z thỏa mãn z  3  5 và z  2i  z  2  2i . Tính z .
A. z  17 B. z  17 C. z  10 D. z  10

Câu 52. Có bao nhiêu số phức z thỏa mãn điều kiện z.z  z  2 và z  2 ?
A. 2 . B. 3 . C. 1. D. 4 .
Câu 53. Cho hai số phức z1 , z2 thỏa mãn các điều kiện z1  z2  2 và z1  2 z2  4 . Giá trị của
2z1  z2 bằng
A. 2 6 . B. 6. C. 3 6 . D. 8 .

Dạng 5. Tập hợp điểm biểu diễn số phức z

Một số quỹ tích nên nhớ
Biểu thức Quỹ tích điểm M biểu diễn số phức z

z  a  bi  z  c  di Là đường thẳng. Cụ thể là đường trung trực của

đoạn thẳng AB với  A  a, b  , B  c, d  
z  a  bi  R Là đường tròn tâm I  a; b  , bán kính R
z  a  bi  R Là hình tròn tâm I  a; b  , bán kính R
r  z  a  bi  R Là hình vành khăn giới hạn bởi hai đường tròn
đồng tâm I  a; b  , bán kính lần lượt là r , R
z  a1  b1i  z  a2  b2i  2a Là elip nếu 2a  AB , A  a1 , b1  , B  a2 , b2 
Là đoạn AB nếu 2a  AB
14
Câu 54. Xét các số phức z thỏa mãn  z  3i  z  3 là số thuần ảo. Trên mặt phẳng tọa độ, tập hợp tất
cả các điểm biểu diễn các số phức z là một đường tròn có bán kính bằng:
9 3 2
A. B. 3 2 C. 3 D.
2 2
Câu 55. Xét các số phức z thỏa mãn z  2 . Trên mặt phẳng tọa độ Oxy tập hợp các điểm biểu diễn
5  iz
các số phức w  là một đường tròn có bán kính bằng
1 z
A. 44 . B. 52 . C. 2 13 . D. 2 11 .
Câu 56. Cho các số phức z thỏa mãn z  4 . Biết rằng tập hợp các điểm biểu diễn các số phức
w  (3  4i ) z  i là một đường tròn. Tính bán kính r của đường tròn đó
A. r  22 B. r  4 C. r  5 D. r  20
Câu 57. Cho số phức z thỏa mãn z  2. Biết rằng tập hợp các điểm biểu diễn số phức
w  3  2i   2  i  z là một đường tròn. Tìm tọa độ tâm I của đường tròn đó?
A. I  3;  2 . B. I  3;2 . C. I  3;2 . D. I  3;  2  .
Câu 58. Cho số phức z thỏa z  1  2i  3 . Biết rằng tập hợp các điểm biểu diễn của số phức w  2 z  i
trên mặt phẳng  Oxy  là một đường tròn. Tìm tâm của đường tròn đó.
A. I  2; 3 . B. I 1;1 . C. I  0;1 . D. I 1;0  .
Câu 59. Tập hợp các điểm biểu diễn số phức z thỏa mãn z  i  1  i  z là một đường tròn, tâm của
đường tròn đó có tọa độ là
A. 1;1 . B.  0; 1 . C.  0;1 . D.   1; 0  .
Câu 60. Trong mặt phẳng tọa độ điểm biểu diễn số phức z thỏa mãn z  1  2i  3 là
A. đường tròn tâm I (1;2) , bán kính R  9 .
B. đường tròn tâm I (1;2) , bán kính R  3 .
C. đường tròn tâm I (1; 2) , bán kính R  3 .
D. đường thẳng có phương trình x  2 y  3  0 .
Câu 61. Tâp hợp tất cả các điểm biểu diễn số phức z  x  yi  x, y    thỏa mãn z  i  4 là đường
cong có phương trình
A.  x  1  y 2  4 B. x 2   y  1  4 C.  x  1  y 2  16 D. x 2   y  1  16
2 2 2 2

Câu 62. Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các số phức z thỏa mãn z  2  i  4 là đường tròn có tâm
và bán kính lần lượt là
A. I  2 ;  1 ; R  4 . B. I  2;  1 ; R  2 . C. I  2;  1 ; R  4 . D. I  2;  1 ; R  2 .
Câu 63. Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các số phức z thỏa mãn 1  i  z  5  i  2 là một đường
tròn tâm I và bán kính R lần lượt là
A. I  2; 3  , R  2 . B. I  2; 3 , R  2 . C. I  2;3 , R  2 . D. I  2;3 , R  2 .
Câu 64. Cho các số phức z thỏa mãn z  2 5 . Biết rằng trong mặt phẳng tọa độ các điểm biểu diễn
của số phức w  i   2  i  z cùng thuộc một đường tròn cố định. Tính bán kính r của đường
tròn đó?
A. r  5 . B. r  10 . C. r  20 . D. r  2 5 .
Câu 65. Cho các số phức z thỏa mãn z  1  2 . Biết rằng tập hợp các điểm biểu diễn các số phức

 
w  1  i 8 z  i là một đường tròn. Bán kính r của đường tròn đó là

15
 A. 9 . B. 36 . C. 6 . D. 3 .
Câu 66. Cho số phức z thỏa mãn z  2 . Tập hợp điểm biểu diễn số phức w  1  i  z  2i là
A. Một đường tròn. B. Một đường thẳng.
C. Một Elip. D. Một parabol hoặc hyperbol.
Câu 67. Cho số phức z thỏa mãn z  1  3i  2 . Biết tập hợp điểm biểu diễn số phức
w   2  i  z  3i  5 là một đường tròn. Xác định tâm I và bán kính của đường tròn trên.
A. I  6;  4  , R  2 5 . B. I  6; 4  , R  10 .
C. I  6; 4  , R  2 5 . D. I  6; 4  , R  2 5 .
Câu 68. Trong mặt phẳng tọa độ Oxy , tìm tập hợp điểm biểu diễn số phức z thỏa mãn z   2  3i   2
A. Một đường thẳng. B. Một hình tròn. C. Một đường tròn. D. Một đường elip.
Câu 69. Tập hợp các điểm biểu diễn các số phức z thỏa mãn z  2  z  i là một đường thẳng có
phương trình
A. 4 x  2 y  3  0 . B. 2 x  4 y  13  0 . C. 4 x  2 y  3  0 . D. 2 x  4 y  13  0 .
Câu 70. Trên mặt phẳng phức, tập hợp các số phức z  x  yi  x, y    thỏa mãn z  2  i  z  3i là
đường thẳng có phương trình
A. y  x  1 . B. y   x  1 . C. y   x  1 . D. y  x  1 .
Câu 71. Trong mặt phẳng phức, tập hợp các điểm M biểu diễn số phức z thỏa mãn điều kiện
z  z  3  4i là?
A. Parabol y 2  4 x . B. Đường thẳng 6 x  8 y  25  0 .
x2 y2
C. Đường tròn x2  y 2  4  0 . 
D. Elip 1.
4 2
Câu 72. Trên mặt phẳng tọa độ, tìm tập hợp điểm biễu diễn số phức z sao cho z 2 là số thuần ảo.
A. Hai đường thẳng y  x và y   x .
B. Trục Ox .
C. Trục Oy .
D. Hai đường thẳng y  x và y   x , bỏ đi điểm O  0; 0  .
Câu 73. Tập hợp các điểm biểu diễn các số phức z thỏa mãn 2 z  i  z  z  2i là
A. Một điểm B. Một đường tròn C. Một đường thẳng D. Một Parabol
Câu 74. Cho số phức z thỏa mãn z  2  z  2  4 . Tập hợp điểm biểu diễn của số phức z trên mặt
phẳng tọa độ là
A. Một đường elip. B. Một đường parabol.
C. Một đoạn thẳng. D. Một đường tròn.
Câu 75. Trong mặt phẳng tọa độ Oxy , tìm tập hợp các điểm biểu diễn số phức z biết z   2  3i   2
A. Một đường thẳng. B. Một hình tròn. C. Một đường tròn. D. Một đường Elip.
Câu 76. Trong mặt phẳng phức, tập hợp điểm biểu diễn cho số phức z thỏa z  4  4i  2 là
A. Hình tròn tâm I  4; 4  , bán kính R  4 . B. Hình tròn tâm I  4; 4  , bán kính R  2 .
C. Hình tròn tâm I  4; 4  , bán kính R  2 . D. Hình tròn tâm I  4; 4  , bán kính R  4 .
Câu 77. Cho số phức z thỏa mãn điều kiện 3  z  3i  1  5 . Tập hợp các điểm biểu diễn của z tạo
thành một hình phẳng. Tính diện tích của hình phẳng đó.
A. S  25 . B. S  8 . C. S  4 . D. S  16 .
Câu 78. Cho số phức z thỏa mãn điều kiện z  3  4i  2. Trong mặt phẳng Oxy tập hợp điểm biểu
diễn số phức w  2 z  1  i là hình tròn có diện tích
A. S  9 . B. S  12 . C. S  16 . D. S  25 .

16
Dạng 6. Phương trình bậc hai

Câu 79. Gọi z1 ; z 2 là hai nghiệm của phương trình z 2  2 z  10  0 . Tính giá trị biểu thức
2 2
A  z1  z2 .
A. 10 3 . B. 5 2 . C. 2 10 . D. 20 .
Câu 80. Gọi z0 là nghiệm phức có phần ảo dương của phương trình z  6 z  13  0 . Trên mặt phẳng
2

tọa độ, điểm biểu diễn số phức 1  z0 là

A. N  2; 2  . B. M  4; 2  . C. P  4;  2  . D. Q  2;  2  .
Câu 81. Gọi z1 và z2 là hai nghiệm phức của phương trình z  z  3  0 . Khi đó z1  z2 bằng
2

A. 3 . B. 2 3 . C. 6 . D. 3 .
Câu 82. Kí hiệu z1 , z2 là hai nghiệm của phương trình z 2  4  0 . Gọi M , N lần lượt là điểm biểu
diễn của z1 , z2 trên mặt phẳng tọa độ. Tính T  OM  ON với O là gốc tọa độ.
A. T  8 B. 4 C. T  2 D. T  2
Câu 83. Kí hiệu 1 2 là hai nghiệm phức của phương trình z  6z  14  0 . Giá trị của z12  z2 2 bằng
z , z 2

A. 36 . B. 8 . C. 28 . D. 18 .
1 1
Câu 84. Kí hiệu z1 , z 2 là hai nghiệm phức của phương trình z 2  z  6  0 . Tính P   .
z1 z2
1 1 1
A. B.  C. 6 D.
6 6 12
Câu 85. Ký hiệu z1 , z2 là nghiệm của phương trình z 2  2 z  10  0 . Giá trị của z1 . z2 bằng
5
A. 5 . . C. 10 .
B. D. 20 .
2
Câu 86. Gọi z1 , z2 là các nghiệm phức của phương trình z 2  8 z  25  0 . Giá trị z1  z2 bằng
A. 5 . B. 3 . C. 8 . D. 6 .
Câu 87. Biết z là số phức có phần ảo âm và là nghiệm của phương trình z  6 z  10  0 . Tính tổng
2

z
phần thực và phẩn ảo của số phức w  .
z
7 1 2 4
A. . B. . C. . D. .
5 5 5 5
Câu 88. Gọi z1 , z2 là hai nghiệm phức của phương trình z 2  4 z  5  0 . Tính
1 1
w    i  z12 z2  z2 2 z1  .
z1 z2
4 4 4
A. w    20i . B. w   20i . C. w  4  20i . D. w  20  i .
5 5 5
Câu 89. Gọi z1 và z 2 là hai nghiệm phức của phương trình z  4 z  29  0 .Tính giá trị của biểu thức
2

4 4
z1  z 2 .
A. 841 . B. 1682 . C. 1282 . D. 58 .
Câu 90. Kí hiệu z1 , z2 , z3 và z4 là bốn nghiệm phức của phương trình z  z 2  12  0 . Tính tổng
4

T  z1  z2  z3  z4
A. T  2  2 3 B. T  4 C. T  2 3 D. T  4  2 3
Câu 91. Gọi z1 , z2 là hai nghiệm phức của phương trình z  4 z  5  0 . Giá trị của biểu thức
2

 z1  1   z2  1
2019 2019
bằng?
A. 2 1009
. B. 21010 . C. 0 . D. 21010 .
17
Câu 92. Cho số phức w và hai số thực a , b . Biết rằng w  i và 2 w  1 là hai nghiệm của phương trình
z 2  az  b  0 . Tổng S  a  b bằng
5 5 1 1
A. . B.  . C. . D.  .
9 9 3 3

Dạng 7. Cực trị của số phức

Câu 93. Trong các số phức z thỏa z  2  4i  z  2i . Tìm số phức z có modul bé nhất
A. z  2  i B. z  3  i C. z  2  2i D. z  1  3i
2 2
Câu 94. Biết điểm biểu diễn của số phức z trên mặt phẳng (Oxy) thuộc Elip: 16 x  25y  400 . Giá
trị lớn nhất của modul số phức z là:
391 391
B. 5 C. 25 D.
A. 4 16
Câu 95. Cho số phức z thỏa z  i  1  z  2i . Giá trị nhỏ nhất của z là:
1 1
2 C.
A. 2 B. 4 D. 1
Câu 96. Cho số phức z thỏa mãn z  2  2i  1 . Số phức z  i có môđun nhỏ nhất là:
A. 5  2 . B. 5  1 . C. 5  1 . D. 5  2 .
Câu 97. Cho số phức z thỏa mãn z  3  4i  2 và w  2 z  1  i . Khi đó w có giá trị lớn nhất bằng
A. 4  74 . B. 2  130 . C. 4  130 . D. 16  74 .
Câu 98. Biết số phức z thỏa mãn iz  3  z  2  i và z có giá trị nhỏ nhất. Phần thực của số phức z
bằng:
2 1 2 1
A. . B. . C.  . D.  .
5 5 5 5
Câu 99. Trong các số phức z thỏa mãn z  1  i  z  1  2i , số phức z có mô đun nhỏ nhất có phần
ảo là
3 3 3 3
A. . B. . C.  . D.  .
10 5 5 10
Câu 100. Gọi S là tập hợp các số phức z thỏa mãn z  1  34 và z  1  mi  z  m  2i , (trong đó
m   ). Gọi z1 , z2 là hai số phức thuộc S sao cho z1  z2 lớn nhất, khi đó giá trị của z1  z 2
bằng
A. 2 B. 10 C. 2 D. 130
ĐÁP ÁN
1A 2C 3A 4D 5C 6A 7B 8B 9C 10A 11B 12D 13C 14B 15D
16A 17B 18D 19C 20C 21C 22B 23D 24A 25C 26A 27B 28C 29A 30A
31A 32C 33C 34A 35C 36D 37B 38A 39B 40D 41A 42A 43A 44D 45C
46D 47B 48B 49A 50A 51C 52C 53A 54D 55C 56D 57A 58A 59B 60C
61D 62C 63A 64B 65C 66A 67C 68B 69A 70D 71B 72A 73D 74C 75B
76C 77D 78C 79D 80C 81B 82B 83B 84A 85C 86D 87B 88B 89B 90D
91D 92B 93C 94B 95A 96B 97C 98D 99D 100A

18