Pag-aari ng Pamahalaan

4
HINDI IPINAGBIBILI

Edukasyong Pantahanan
at Pangkabuhayan
Quarter 3 - Module 8
Week 8: Mga Gawi na Dapat at Di-Dapat
Isaugali Upang Makatulong sa Patuloy Na
Pag-unlad (Industrial Arts)
(Home Economics)

Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – Grade 4
Alternative Delivery Mode
Quarter 2 - Modyul 15: Mga Gawi na Dapat at Di Dapat Isaugali Upang Makatulong sa Pag-
unlad
Unang Limbag, 2020
Paunawa hinggil sa karapatang – isip. Isinasaad ng Seksyong 176 ng Batas
Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng
Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o
tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang
nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.

Ang mga akda / materyales (mga kwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng
produkto o brand names, tatak o trademarks, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsikapang mahanap at mahingi ang
pahintulot ng mga may karapatang-ari upang magamit ang mga akdang ito. Hindi inaangkin ni
kinakatawan ng mga tagapaglathala (publishers) at may-akda ang karapatang-aring iyon.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon – Division of Valencia City

Schools Division Superintendent: Rebonfamil R. Baguio

Development Team of the Module

Authors: Susan A. Gales

Editor: Ronald I. Flores ESHT-1

Reviewers: Fortunato R. Ocaya, Jr. – EPS, MTB-MLE

Rocelyn G. Garcesa
Susan C. Sabacajan

Illustrator: Juniver Kris B. Jimeno

Layout Artists: John Rimmon I. Taquiso

Israel C. Adrigado
Management Team:
Chairperson: Rebonfamil R. Baguio
Schools Division Superintendent

Co-Chairperson: Eugene I. Macahis, Jr.

Asst. Schools Division Superintendent

Members: Jayvy C. Vegafria, CID Chief ES

Sarah Jane A. Valdez, EPS – EPP
Analisa C. Unabia, EPS – LRMS
Zaldy G. Ampong, PSDS
Joan Sirica V. Camposo, Librarian II
Israel C. Adrigado, PDO I

Inilimbag sa Pilipinas ng:

Department of Education - Division of Valencia City
Office Address: Lapu-lapu Street, Poblacion, Valencia City 8709
Telefax: (088) 828-4615
Website: deped-valencia.org

1
 4
Edukasyong Pantahanan
at Pangkabuhayan
Quarter 3 - Modyul 8
Week 8: Mga Gawi na Dapat at Di- Dapat
Isaugali Upang Makatulong sa Patuloy Na
Pag-unlad ( Industrial Arts)

Ang kagamitan sa pagkatutong ito ay magkatuwang na

inihanda at sinuri ng mga guro mula sa mga pampublikong
paaralan. Hinihikayat naming ang mga nasa larangan ng
Edukasyon na mag-email ng kanilang puna, komento at
rekomendasyon sa Kagawaran ng Edukasyon sa
region10@deped.gov.ph.
 
Lubos naming pinapahalagahan ang inyong
mga puna at rekomendasyon.

Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas

2
Panimula

Ito ang panahon para yakapain ang makabagong paraan sa

pagkatuto sa tulong ng modyul na ito na sadyang ginawa para sa iyo
upang ikaw ay matutong mag-aral habang nananatili sa loob ng
bahay. Mahalagang pag–aralan ang mga gawi na dapat at di-dapat
isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad ng sarili at ng
ating bayan.

Sa mga magulang gabayan ang anak sa pagsasagawa ng mga

gawain para maunawaan niyang mabuti ang mga aralin at matuto
nang mabilis. Siguraduhing nasusunod ang mga tuntunin at maglaan
ng oras para subaybayan at suportahan ang inyong anak.

Sana ay magiging matagumpay at kawiliwili ang pagtugon mo

sa hamon ng edukasyon.

Mga tala para sa Guro

Ang modyul na ito ay naglalayon na makilala
ng mga bata ang ibat – ibang materyales na
makilala sa pamayanan. Gabayan ng mabuti ang
mga mag – aaral sa kanilang gawain at
paalalahanan sila sa mga tamang alintutunin at
ligtas na paraan sa pag- gawa.

3
i
 Alamin

Ikaw ba ay tumatangkilik sa sariling produkto? Marunong ka

bang tumupad sa kautusan at batas? Mahalaga bang magbayad ng
tamang buwis? Ano gagawin mo sa ating mga likas na yaman?
Nakakatulong ka ba sa mga nangangailangan? Sa araling ito,
masasagot mo ang mga tanong tungkol sa mga gawi na dapat at di –
dapat isaugli upang makatulong sa patuloy nap ag-unlad.

Mga layunin sa pagkatuto:

1. Naipakikita ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali

upang makatulong sa patuloy na pag-unlad.
2. Naiisa-isa at isapuso ang mga gawi na dapat at di-dapat
isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad

Paano matuto sa Modyul na ito:

Upang makamit ang layunin na inilalahad sa itaas, gawin ang

mga sumusunod na hakbang:

• Basahin at unawain nang mabuti ang aralin.

• Sundin at gawin ang inilalahad na panuto sa bawat pagtataya at

pagsasanay.

• Sagutin ang lahat na pagtataya at pagsasanay.

4
Icons sa Modyul na ito
ii
Alamin Ang bahaging ito ay naglalaman ng
layunin sa pagkatuto na inihanda
upang maging gabay sa iyong
pagkatuto.
Subukin Ito ay mga pagsasanay na sasagutin
upang masukat ang iyong dating
kaalaman at sa paksang tatalakayin

Balikan Ang bahaging ito ay may kaugnayan

sa nakaraang aralin at sa iyong
bagong matututunan

Tuklasin Ipakikilala ang bagong aralin sa

pamamagitan ng gawaing pagkatuto
bago ilahad ang paksang tatalakayin

Suriin Ito ay pagtatalakay sa pamamagitan

ng gawain sa pagkatuto upang
malinang ang iyong natuklasan sa
pag-unawa sa konsepto.
Pagyamanin Ito ay mga karagdagang gawain na
inihanda para sa iyo upang ikaw ay
magiging bihasa sa mga kasanayan.

Isaisip Mga gawaing idinisenyo upang

maproseso ang inyong natutunan
mula sa aralin.

Isagawa Ito ay mga gawaing dinisenyo upang

maipakita ang iyong mga natutunan
na kasanayan at kaalaman at ito ay
magamit sa totoong sitwasyon.
Tayahin Ang pagtatasang ito ay ginamit
upang masusi ang inyong antas ng
kasanayan sa pagkamit ng layunin
sa pagkatuto

5
 Karagdagang Ito ay mga karagdagang gawaing
Gawain pagkatuto na dinisenyo upang mas
mahasa ang iyong kasanayan at
kaalaman.

iii

Subukin

Panuto: Basahing mabuti ang mga pangungusap. Isulat ang

tsek (/) sa kahon kung nagpapakita ng mga gawi na dapat isaugali,
ekis kung di-dapat isaugali (X)

1. Tangkilikin ang mga produktong Pilipino.

2. Lumabag sa kautusan ng batas.

3. Hindi magbayad ng tamang buwis.

4. Alagaan ang mga likas na yaman.

5. Magbigay ng mga nangangailangan.

6. Ang tamang paglinang ng ating kakayahan ay makatulong

sa sarili, pamilya, at sa ibang tao.

7. Piling magbigay ng tulong sa nasunugan, o nasalanta ng

bagyo

8. Palaging magpapahuli sa trabaho.

9. Sumali sa mga proyekto ng kalinisan sa Barangay.

10. Kainggitan ang umangat na kapuwa.

6
 Aralin Mga Gawi na Dapat at Di-dapat
1 Isaugali Upang Makatulong
sa Patuloy na Pag-unlad
Ang pagkakaisa, pagtutulungan at pag-unawa sa bawat isa ay
malaki ang maitutulong sa patuloy na pag-unlad. Ang tunay na pag-
unlad ay nagsisimula sa sarili at ang pagtulong sa kapuwa. Ang
maunlad ng ekonomiya ng bansa ay nakasalalay sa pag-unlad ng
sarili.

Balikan

Panuto: Tingnan ang larawan sa ibaba at kilalaning kung alin

ang nagpapakita ng malasakit sa kalikasan. Lagyan ng (/) kung may
nakikitang malasakit at (X) kung wala.

7
 Nagsisimula ang maayos at matalinong pangangalaga ng
kalikasan sa paglinang ng magagandang gawi ng bawat kasapi ng
pamilya.

Tuklasin

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang sumusunod na mga

pangungusap. Isulat ang Tama kung ang pangungusap ay
nagpapakita ng dapat isaugali at Mali kung di-dapat isaugali. Isulat
ang sagot sa patlang.

______ 1. Tangkilikin ang sariling produkto o produktong Pilipino.

______ 2. Tumupad sa mga kautusan at batas.

______ 3. Magbayad ng tamang buwis.

______ 4. Gamitin nang maayos ana mga likas na yaman.

______ 5. Tumulong sa mga nangangailangan.

______ 6. Purihin ang nakagagawa ng mabuti.

______ 7. Kainggitan ang taong umangat.

______ 8. Awayin ang marunong.

______ 9. Tumulong sa lahat ng pagkakataon.

______ 10. Huwag tumulong sa mga nangangailangan.

Pag-aralan Natin

Mga gawi na dapat at di- dapat isaugali upang makatulong sa patuloy

na pag-unlad.
8
1. Tangkilikin ang sariling produkto o produktong Pilipino

Higit na makatulong sa ekonomiya ng bansa ang pagtangkilik ng

mga produktong Pilipino. Lalong mapapalago ang negosyong ito at
makatutulong din para sa nangangailangan ng trabaho.
2. Tumupad sa mga kautusan at batas

Ang pagtupad sa mga kautusan at batas ay tanda ng pagkakaroon

ng disiplina. Nakatutulong ito upang maging maayos ang paligid ng
mga transaksiyon at serbisyo para sa mamamayan.

3. Magbayad ng tamang buwis

Ang pagbabayad ng tamang buwis ay tanda ng pagtupad sa mga

alituntuning dapat gampanan ng mga mamamayan. Ang inyong
mga magulang, kapatid na may hanapbuhay ay kailangang
magbayad ng buwis upang makatulong sa pagsulong ng
ekonomiya ng bansa. Lalo’t higit na matutugunan nito ang mga
pangangailangan sa mga pampublikong serbisyo ng gobyerno,
halimbawa sa mga gamot para sa pampublikong ospital,
pagpapatayo ng mga tulay, pag-aayos ng mga kalsada at
pagpapasuweldo ng mga empleyado sa gobyerno.

4. Gamitin nang maayos ang mga likas na yaman

Ang ating likas na yaman ay dapat pahalagahan dahil dito tayo

kumuhang lahat ng ating kailangan tulad ng pagkain, kasuotan, at
iba pang bagay na mahalaga para mabuhay. Huwag abusuhin ang
likas na yaman. Ito ay gamitin nang tama para sa mga susunod na
henerasyon.

5. Tumulong sa mga nangangailangan

Ang pagtulong sa kapuwa ay isang gawi na likas sa mga

Pilipino.Tumutulong tayo sa mga taong higit na nagangailangan,
tulad ng mga nasunugan, nasalanta ng bagyo at kalamidad. Ang
gawaing ito ay nakatutulong upang kahit sa munting paraan ay
mapagaan ang kanilang mga nararamdaman.

9
 Suriin

Panuto: Guhitan ng araw ang patlang kung nagpapakita ng

gawi na dapat isaugali ang nkasaad sa pangungusap, guhitan naman
ng bituin kung nagpapakita ito ng di-dapat isaugali.

____ 1. Umalis sa bansa upang maninilbihan sa ibang bansa.

____ 2. Nagsanay nang mabuti si Mikaela ng paglangoy upang

maipakita ang kanyang kakayahan.

____ 3. Bumili ng bagong sapatos ng gawang Marikina si Aljun.

____ 4. Sumunod sa panuntunan sa pangangalaga ng kalikasan si

Mang Ambo.

____ 5. Ugaliing pumasok sa paaralan ng maaga.

____ 6. Sumingit sa pila sa kantina para makabili ng pagkain.

____ 7. Lumabag sa batas trapiko.

____ 8. Pahalagahan ang mga likas na yaman.

____ 9. Ang pagtupad ng alituntunin ay dapat gampanan ng mga

mamamayan.

____ 10. Ang pagtulong sa kapuwa ay gawi na likas sa mga Pilipino.

10
 Pagyamanin

Panuto: Gumawa ng islogan na magpapahiwatig ng mga dapat

isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad ng sarili o ng
bansa. Isulat sa nakalaang espasyo.

Isaisip

Ang patuloy na pag-unlad ay nangangahulugan ng tamang

paglinang ng ating mga kakayahan upang makatutulong sa sarili at
pamilya at higit sa lahat ay makatutulong din sa ibang tao. Ang
pagpapaunlad ng sarili ay makapagpapaunlad ng ating bansa.

Isagawa

11
 Bilang isang bata, anu-ano ang mga gawi na dapat isaugali at
di-dapat isaugali?

Panuto: Basahing mabuti ang mga pangungusap. Guhitan ng

tsek (/) ang puwang bago ang bilang kung ito ay nagpapakita ng mga
gawi na dapat isaugali, ekis (X) kung hindi.

_____ 1. Lumagpas sa oras umuwi ng bahay si Ana.

_____ 2. Tinulungan ni Rowena ang nasunugan nilang kapitbahay.

_____ 3. Nagbayad nang tamang buwis si Mang Ador sa kanyang

tindahan taon taon.

_____ 4. Binigyan ni Rose ng bagong sapatos na gawang Marikina

ang kanyang pinsan noong kaawarawan.

_____ 5. Tinamnan ni Jose ng mga puno ang bakanteng lote.

Tayahin

Panuto: Basahing mabuti ang mga pangungusap. Isulat ang

tsek (/) sa kahon kung ito ay nagpapakita ng mga gawi na dapat
isaugali, ekis kung hindi (x).

Kainggitan ang taong umangat.

Huwag tumulong sa kapuwa.

Purihin ang nakakagawa ng mabuti.

Awayin ang marunong.

Tangkilikin ang mga produktong Pilipino.

Alagaan ang mga likas na yaman.

12
 Lumabag sa kautusan ng batas.

Magbigay sa mga nangangailangan.

Huwag magbayad ng tamang buwis.

Tumulong sa lahat ng pagkakataon

Karagdagang Gawain

Panuto: Maghanap ng 3 mga larawan na nagpapakita ng dapat

isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad sa sarili o sa
pamayanan at idikit sa kwaderno.

Halimbawa:

13
 Answer Key

Pagyamanin
Suriin 1.Tama
1. hindi 2. Tama
2. Oo 3. hindi
3. hindi 4.Tama
4. Oo 5.Tama
5. Oo
6. Tama
6. Oo
7. Mali
7. hindi
8. Mali
8. Oo
9. hindi 9. Tama
10. Oo 10. Mali

Isaisip
Subukin
1. 1. /
2. 2. ×
3. 3. ×
4. 4. /
5. 5. /
6. 6. /
7. 7. ×
8. 8. ×
9. 9. /
10. 10. ×

Tuklasin Balikan
1. x
2. /
3. / X /
4. / Pic A Pic B
14 5. /
Sanggunian:

K – 12 Most Essential Leearning Competences

Kagawaran ng Edukasyon. 2015. Edukasyong Pantahanan at

Pangkabuhayan 4. Gabay sa Pagtuturo. Vibal Group, Inc. pp.
252- 253

Kagawaran ng Edukasyon. 2015. Edukasyong Pantahanan at

Pangkabuhayan 4. Kagamitan ng Mag-aaral. Vibal Group, Inc.
pp. 540-543

15
 For inquiries and feedback, please write or call:

Department of Education – Division of Valencia City

Lapu - Lapu Street, Poblacion, Valencia City 8709

Telefax: (088) 828 - 4615

16