Biologiczne Podstawy Zachowania

Karta Pracy 1 Człowiek jako istota biologiczna

Zadanie 1

Uporządkuj wymienione poniżej terminy według malejącej hierarchii strukturalnej.

narząd / tkanka / związek chemiczny / organellum / komórka / układ narządów / pierwiastek

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 2

Wyjaśnij różnicę pomiędzy narządem i tkanką.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 3

Zdecyduj, do której klasy cząsteczek biologicznych pasują stwierdzenia w lewej kolumnie tabeli (może ich
być więcej niż jedno) i zaznacz to w tabeli.

węglowodany białka nukleotydy tłuszcze

Jednostkami budulcowymi są aminokwasy
Zawierają węgiel
Cząsteczki są połączone wiązaniem glikozydowym
Są wykorzystywane do budowy materiału genetycznego
Jednostkami budulcowymi są monosacharydy
Zawierają glicerol
Zawierają wodór
Cząsteczki są połączone wiązaniami peptydowymi
Są silnie hydrofobowe
Zbudowane z cząstek cukru, grupy fosforanowej i zasady
Są z nich zbudowane enzymy
Zawierają tlen
Zadanie 4

Schemat przedstawia model budowy związku łańcuchowego. Nazwij element A i B wiedząc, że

związkiem tym jest:

Białko:

A - ……………………………………………………………. B - …………………………………………………………….

Wielocukier:

A - ……………………………………………………………. B - …………………………………………………………….

Kwas nukleinowy:

1
 Biologiczne Podstawy Zachowania
Karta Pracy 1 Człowiek jako istota biologiczna

A - ……………………………………………………………. B - …………………………………………………………….

Zadanie 5

Oligosacharydy powstają przez połączenie się od dwóch do dziesięciu cząsteczek cukrów prostych
wiązaniem O-glikozydowym. Najczęściej występuje wiązanie 1,4-glikozydowe, które tworzy się między
pierwszym atomem węgla jednej cząsteczki a czwartym atomem węgla następnej cząsteczki.

Poniżej znajdują się wzory dwóch polisacharydów: glikogenu i celulozy. Przyjrzyj im się uważnie
i odpowiedz, na kolejne pytania.

5.1 Wskaż, z jakich monosacharydów zbudowane są te cukry i nazwij występujące w nich wiązania
glikozydowe:

A - ……………………………………………………………….
A
B -…………………………………………………………………

5.2 Do schematu przypisz nazwy polisacharydów:

A - ……………………………………………………………….

B -…………………………………………………………………

5.3 Wskaż, który z podanych związków jest

polisacharydem o funkcji zapasowej i wyjaśnij,
dlaczego:

2
 Biologiczne Podstawy Zachowania
Karta Pracy 1 Człowiek jako istota biologiczna

……………………………………………………………………….......

…………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………….

5.4 Wyjaśnij, uwzględniając budowę celulozy,

dlaczego ten polisacharyd nie stanowi źródła energii
dla większości organizmów żywych.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 6

Gramicydyna jest oligopeptydem przedstawionym na poniższym rysunku.

6.1 Wyjaśnij jak nazywają się monomery budujące ten związek i ile ich jest?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

6.2 Podaj nazwę wiązań występujących pomiędzy tymi monomerami i zapisz ich wzór strukturalny

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 7

Struktura pierwszorzędowa zależy od liczy i kolejności aminokwasów występujących w łańcuchu

polipeptydowym. Informacja o licznie i sekwencji aminokwasów zapisana jest w materiale genetycznym.
Struktura drugo-, trzecio- i czwartorzędowa zależy od przestrzennego ułożenia łańcucha
polipeptydowego.

3
 Biologiczne Podstawy Zachowania
Karta Pracy 1 Człowiek jako istota biologiczna

7.1 Przyporządkuj podane poniżej nazwy wiązań do przedstawionego opisu i wskaż, którą literą
zostały oznaczone na schemacie.

Mostki dwusiarczkowe Wiązania jonowe Wiązania wodorowe Oddziaływania hydrofobowe

Opis Nazwa Oznaczenie na schemacie

Powstają między podstawnikami aminokwasów
hydrofobowych.
Powstają między atomami wodoru jednego
aminokwasu polarnego a atomem tlenu lub azotu
innego aminokwasu polarnego
Powstają między grupami –SH dwóch cząsteczek
cysteiny. Atomy wodoru tych grup mogą się
odłączać, a między atomami siarki tworzy się
wiązanie kowalencyjne
Powstają między grupami aminowymi
aminokwasów zasadowych a grupami
karboksylowymi aminokwasów kwasowych
7.2 Wskaż, jakie struktury białek stabilizują poniższe wiązania:

A -…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

B -…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

C -…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

D -…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 8

Cząsteczki fosfolipidów mają jednocześnie właściwości hydrofilowe i hydrofobowe. Ta cecha odgrywa

istotną rolę w samoistnym organizowaniu się cząsteczek fosfolipidów w środowisku wodnym w liposomy
np. lipoproteiny krwi. Lipoproteiny mogą być wykorzystywane jako „nośniki” w celu dostarczenia ich
zawartości (np. leków) do wnętrza komórek mających określone receptory rozpoznające i wiążące te
cząsteczki sygnałowe. Na rysunku przedstawiono budowę liposomu (I)i fuzję liposomu z błoną komórkową
(II).

8.1 Podaj, która część cząsteczki fosfolipidu – 1 czy 2 – ma właściwości hydrofilowe. Odpowiedź
uzasadnij.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

4
 Biologiczne Podstawy Zachowania
Karta Pracy 1 Człowiek jako istota biologiczna

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

8.2 Podaj wspólną cechę budowy liposomu i błony komórkowej, dzięki której liposomy mogą ulegać
fuzji z tą błoną.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 9

Nazwij wskazane elementy komórki

5
 Biologiczne Podstawy Zachowania
Karta Pracy 1 Człowiek jako istota biologiczna

Zadanie 10

Dopasuj organelle z listy do ich funkcji opisanej w tabeli