HEMATOPOETİK VE LENFOİD SİSTEM

CD68  makrofaj,histiyosit işaretleyicisidir.

CD20  folikülleri boyar yani B lenfosit işaretleyicisidir.
CD3  parakortexi boyar yani T lenfosit işaretleyicisidir.
CD10 ve BCL6  germinal merkezi boyar ama reaktif-neoplastik ayrımını yaptırmaz.
CD79a  B lenfosit işaretleyicisidir.
BCL2  reatif folikülde “manto zonu” boyar. Diffüz olarak heryeri boyarsa “lenfoma”dır.
CD4  daha çok T lenfositler olmak üzere makrofajlarda da eksprese edilir.
CD34  lenfoid ve myeloid kök hücre belirleyicisidir.
CD64  myeloid hücre serisi için belirleyici marker’dır.
CD21  dendritik hücre ağını boyar.

ENFEKSİYÖZ MONONUKLEOZ
*EBV etkendir.
*LAP,Lenfositoz ve Hepatosplenomegali görülür.
LAP  posterior servikal, aksiller ve inguinal bölgelerdedir.
*Periferik kanda atipik lenfositler ( Downey hücreleri )
* Folliküler hiperplazi, Parakortikal hiperplazi (güve yeniği görünümü), Sinüs dilatasyonu ve
Kapiller hiperplazi, Fokal nekroz görülür.
*Lökositoz vardır. Azurofilik granül içeren atipik CD8+ T lenfosit hücreleri görülür.
*Büyümüş lenf nodları parakortikal zonları ( T hücre zonları ) kaplayan atipik lenfositler var.
*Reed-Sternberg hücrelerine benzeyen hücreler var. ( Hodgkin lenfoma ile karışabilir.)
*Tutulum olan lenf nodüllerinde lenfoma benzeri görünüme yol açar.
*Tanıda lenfositoz, Monospot testi ve EBV antijenlerine karşı spesifik antikorların artışı.

REAKTİF FOLİKÜLER HİPERPLAZİ

*B hücreleri B hücre foliküllerine göçer ve foliküler (ya da germianal) reaksiyonu oluşturur.
*Lenf nodu yapısı korunur.
*Germinal merkezlerin ve germinal merkezlerdeki lenfositlerin şekil ve boyutlarında çeşitlilik
görülür. Foliküler lenfoma da interfoliküler mesafe azdır.
*Germinal merkezlerde belirgin fagositik ve mitotik aktivite görülür. Foliküler lenfomada
mitoz oranı çok azdır.
*Yıldızlı gökyüzü manzarası (tingle body makrofajları ) hiperplastik germinal merkez
karakteristiğidir. Foliküler lenfomada yıldızlı gökyüzü manzarası (tingle body makrofajları)
görülmez.
*Polarite gösterirler. Foliküler lenfoma polarite göstermez.
*Foliküllerin mantosu vardır. Foliküler lenfomada mantle zon yoktur.
*Reaktif folikülde germinal merkez BCL2 ile boyanmaz.

REAKTİF PARAKORTİKAL HİPERPLAZİ

*Viral enfeksiyonlarda(EBV), bazı aşılardan sonra(çiçek aşısı) ve ilaçlar neden olabilir.
*Lenf nodunun T hücre alanlarında gelişir.

REAKTİF SİNÜS HİSTİYOSİTOZU

*Sinüsleri döşeyen endotel hücrelerinin hipertrofisi ve makrofaj(histiyosit) infiltrasyonu
lenfatik sinüzoidleri genişletir ve belirginleştirir.
 BEYAZ KAN HÜCRELERİNİN NEOPLASTİK HASTALIKLARI

LENFOBLASTİK LENFOMA/AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ ( LBL/ALL )

*Benign histiyositler yıldızlı gökyüzü manzarasını oluşturur.
*Tdt, CD19, CD79a, CD22 ve asit fosfataz (+)
*MPO, CD13 ve CD33 (-)

KRONİK LENFOSİTİK LÖSEMİ/KÜÇÜK LENFOBLASTİK LENFOMA ( KLL/SLL )

*Proliferasyon merkezinde psödofoliküler patern
*Lenfositoz ve kolaylıkla ezilen çekirdekler ( leke hücreleri ) görülür.
*CD5, CD20, CD23 (+)l
*CD10 ve traD1 (-)
*BCL2 eksprese ederler.

FOLLİKÜLER LENFOMA
*t(14;18)
*Sentrosit (kıvrımlı,büklümlü,çentikli) ve Sentroblast (matür lenfositin 3 katı büyüklüğünde).
*Diffüz büyük B hücreli lenfomaya ilerler.
*CD19, CD20, CD22, CD79a, CD10 ve BCL6 (+)
*CD5, CD43 (-)
*BCL2 eksprese ederler.  overekspresyon apopitozisten korur.
*Foliküller sırt sırta vermiş gibi görünür.

MANTLE HÜCRELİ LENFOMA

*t(11;14)
*Sentrosit benzeri hücreler vardır.
*CD5, CD19, CD20 ve CD43 (+)
*CD10, CD23 ve BCL6 (-)
*SiklinD1 (+)

DİFFÜZ BÜYÜK B HÜCRELİ LENFOMA ( DLBCL )

*En sık görülen non-Hodgkin lenfoma’dır.
*En sık extranodal tutulum GIS’tır.
*En sık sentroblastik varyant görülür.
*CD5, CD10, CD19, CD20, CD22 (+)
*BCL6 ve BCL2 (+)

BURKİTT LENFOMA
*t(8;14) (myc gen mutasyonu)
*Çocukluk çağının en sık izlenen extranodal lenfomasıdır.
*CD10, CD19, CD20 ve CD79a (+)
*Ki-67 (+)
*Endemik tip (afrika)  erkek erken çocukluk çağı ve çenede, EBV ile ilişkilidir.
*Sporadik tip  çocukluktaki lenfomanın en yaygın tipidir. İleoçekal valv tutulumu vardır.
*Orta büyüklükte,monoton,multipl nükleollü hücreler görülür. Apopitoz sıktır.
*Yıldızlı gökyüzü manzarasına yol açan benign makrofajlar (tingle body) vardır.
*Burkitt like lenfoma  hücreler monomorfik değil, santral yerleşimli tek nükleollüdür.
HAIRY CELL LÖSEMİ ( saçlı ya da tüylü hücreli lösemi )
*Kemikiliği ve dalak kırmızı pulpada diffüz infiltrasyon vardır.
*Splenomegali görülür.
*Sahanda yumurta görüntüsü.
*CD20, CD25, CD11c ve CD103 (+)
*CD5 ve CD23 (-)
*TRAP (+)

ANAPLASTİC LARGE CELL LENFOMA ( ALCL )

*t(2;5)
*Halka(atnalı), embriyo ya da sembol (hallmark) şeklinde nükleuslu hücreler vardır.
*Metastatik karsinom ya da sarkomdan ayrılmalıdır.
*Periferal T cell lenfomaların ½’sini oluşturur.
*CD30 (+)
*EMA ve ALK (+)

LENFOEPİTELOİD CELL (LENNERT) LENFOMA

*Epiteloid histiyositler vardır.
*Periferal T hücreli lenfomadır.

ERİŞKİN T CELL LENFOMA/LÖSEMİ

*Yonca yaprağı veya çiçek görünümlü hücreler vardır.
*CD4 (+)
*HTLV-1 ile enfekte kişilerde görülür.

MİKOZİS FUNGOİDES ve SEZARY SENDROMU

*Deri tutulumu vardır.
*Epidermis ve üst dermişte neoplastik T hücreleri görülür.
*CD4 + yardımcı T hücrelerinden kaynaklanır.
*Sezary sendromunda serebriform hücreler kana geçmiştir.
 HODGKİN LENFOMA
*Supradiyafragmatik LN’dan başlar. Aşama aşama yayılır.
*Primer extranodal hastalık çok enderdir.
*B semptomları var ve bimodal yaş dağılımı gösterir.( 20’de pik ve ikinci pik’i 45’ten sonra)
*Reed-Sternberg hücreleri: büyük, neoplastik, çift nükleuslu, ayna görüntüsü, berrak halo(boşluk) ile
çevrili asidofilik nükleolus ve kalın nükleer membran içeren diagnostik dev hücrelerdir.

1-NODÜLER LENFOSİT PREDOMİNANT HL (NLPHL)

*4.dekad ve erkeklerde sıktır.
*Prognozu en iyi olan HL tipidir.
*Lenfosit ve histiyositlerden oluşan nodüler proliferasyon izlenir.
*Eozinofil ve plazma hücreleri yok yada az.
*Popcorn hücreler vardır.
*CD15, CD30 (-) ve EBV (-)
*CD20 ve CD45 (+)

2-KLASİK TİP HL
a.LENFOSİTTEN ZENGİN TİP HL
*Erkeklerde sıktır.
*Periferik lenf nodlarından başlar.
*Klinik yavaş seyirlidir.
*Lenfosit ve histiyositler görülür.
*Mononükleer ve laküner H-RS hücreleri vardır.
*Plazma hücresi ve eozinofil nadirdir.
*Non-Hodgkin lenfomaya ( Diffüz B hücreli lenfomaya ) dönüşme riski en fazladır.
*Morfolojik olarak foliküler lenfomaya benzer.
*Sınırları belirgin olmayan nodül benzeri yapılar vardır.

b.NODÜLER SKLEROZAN TİP HL

*Dünyada en sık görülen klasik HL tipidir.
*En erken yaşta görülür. Adölesan ve genç erişkinlerde.
*En fazla kadınlarda görülür.
*Ön mediasten (timüs) tutulumu karakteristiktir.Alt servikal veya supraklavikular LN büyümesi ile
başvururlar.
*İyi prognozludur.
*Laküner hücre H-RS tipi sklerotik (fibröz) bantlarla karakterizedir.
Sklerotik bantlar lenf nodunu nodüler parçalara böler.
Sinsityal varyant  RS hücrelerinin foliküller etrafında kümeleşme göstermesidir.

c.MİKST SELLÜLER TİP HL

*Türkiye’de en sık görülen tiptir.
*Erkeklerde ve orta yaşta sıktır.
*EBV (+).
*Klasik tip RS hücrelerinin en fazla olduğu HL’dır.
*Tanı anında yaygın hastalık şeklindedir.

d.LENFOSİTTEN FAKİR TİP HL

*Tanı anında ileri evre hastalık şeklindedir. Prognozu en kötü olandır.
*İleri yaşta görülür.
*En az görülen klasik HL tiptir.
*Lenfositten fakirse neoplastik hücre çoktur ve prognoz kötüdür.
*Diffüz fibrozis ve retiküler tipi vardır. Nekroz sıktır.
PLAZMA HÜCRE NEOPLAZMLAR VE İLİŞKİLİ HASTALIKLAR

*M komponenti idrarda bulunmaz.

*Bence-Jones proteinleri; serbest L zincirleridir, hafif zincirden oluşurlar.

MULTİPL MYELOM
*En önemli monoklonal gammopatidir.
*Tümör hücreleri tüm iskelet sistemine dağılmıştır ve litik lezyonlar şeklindedir.
*Soliter plazmositom  kemik ya da yumuşak dokudaki tek bir neoplastik kitledir.
*Erkeklerde daha baskındır. 40 yaş üstü hastalar.
*Myelom hücrelerinin proliferasyonunda IL-6 ve RANK ligandı görevlidir.
*Myelom hücreleri normal plazma hücrelerinin fonksiyonlarını bozar ve fonksiyonel antikor
seviyeleri düşüktür.
*Multifokal destrüktif kemik tümörleri (plazmositomlar) görülür.
*En çok iskelet sisteminin orta hat (aksiyal) kemikleri olan vertebral kolonda görülür.
*Kemik iliğinde artmış sayıda plazma hücresi bulunur.
*Kemik lezyonları “zımba ile delinmiş” defektler şeklindedir.
*Kİ’de plazma hücre morfolojisi normal ama gereğinden fazla plazma hücresi vardır.
Monoklonal görüntüleme vardır.
*Matür plazma hücreleri  yuvarlak-eksantrik nükleuslu,araba tekerleği kromatin
şeklindedir.
*Neoplastik plazma hücreleri  belirgin nükleollü (plazmablast) hücrelerdir.
*Mott lekeleri ( üzüm benzeri), Russel body (intrasitoplazmik, eozinofilik) ve Dutcher body
görülür.
*Eritrositler rulo yapmıştır. Buna yüksek serum M proteini neden olur.
*Bence-Jones proteinleri böbrekten atılır.
*En sık IgG salgılarlar.
*CD38, CD79a, CD138, CD56/57 (+)
*CD19 ve CD20 (-)
*Kemik ağrısı, hiperkalsemi, anemi, tekrarlayan enfeksiyonlara, renal yetmezliğe, AL tipi
amiloidoza ve hiperviskoziteye bağlı semptomlara neden olur.
 hiperviskozite Lenfoplazmositik lenfomanın karakteristik özelliğidir.

LENFOPLAZMOSİTİK LENFOMA (WALDENSTRÖM MAKROGLOBULİNEMİSİ)

*Kİ tutulumu ile seyreder.
*Küçük B lenfosit, plazmositoid lenfosit ve plazma hücrelerinden oluşur.
*Neoplastik plazma hücreleri monoklonal IgM(makroglobulin) sentezler.
*Görme sorunları, nörolojik problemler, kanama, kriyoglobulinemi, hiperviskozite görülür.
*CD19, CD20, CD21, CD22 ve CD79a (+)
*CD5, CD10 ve CD23 (-)
 MYELOİD NEOPLAZİLER
AKUT MYELOİD LÖSEMİ
*50 yaşta görülür.
*Hızlı ilerleyen hastalıktır.
*Heterojendir.
*Normal kemikiliği elemanlarının yerini lösemik blastlar alır.
*Halsizlik,solgunluk, anormal kanama ve enfeksiyonlar sıktır.
*Granülositik sarkom denen doku kitlesini oluşturarak lenfomayı taklit edebilir.
*Normal myeloid diferansiyasyon için gerekli olan transkripsiyon faktörlerini kodlayan genlerdeki
mutasyonlar blast birikimine yol açar.
*t(15;17) görülür. 15  PML / 17  RARA(retinoik asit reseptörü alfa)
Bu translokasyon myeloid diferansiyasyonu promyelositik evrede bloke eder.ATRA(all-trans retinoik
asit) ile tedavi edilir. Spesifik tedavidir.
*Çubuk benzeri Auer cisimcikleri görülür.(akut promyeloblastik lösemi)
*CD13, CD33, CD64 ve CD117 (+)

MYELODİSPLASTİK SENDROMLAR (MDS)

*İnefektif hematopoez ile ilişkili ve AML’ye dönüşme riski artmıştır.(t-MDS’de)
*Sitopeniler görülür. (Pansitopeni)
*En karakteristik bulgu tüm lenfosit dışı serileri etkileyen displastik(düzensiz) diferansiyasyondur.
*Eritroid seri içinde;
Halkalı(ring) sideroblastlar  demir yüklü mitokondrilere sahip eritroblastlardır.
Megaloblastoid maturasyon ve polipoid konturları olan nükleer tomurcuklanma anomalileri görülür.
*Eritrositlerde makrositoz görülür.
*Nötrofillerde toksik granülasyon ve Döhle cisimleri bulunur. Psödo-Pelger-Hüet hücreleri (iki loblu
nötrofil) görülür.
*Pawn ball megakaryositleri görülür.

MYELOPROLİFERATİF HASTALIKLAR
1-KRONİK MYELOİD LÖSEMİ (KML)
*Erişkinlerde, 25-60 yaş.
*t(9;22) görülür. 9  BCR / 22  ABL
BCR-ABL füzyonuyla oluşan gen tirozin kinaz aktivitesi gösteren füzyon proteini sentezler.
*Philadelphia (Ph) kromozomu t(9;22)(q34;q11) görülür.
*Tirozin kinaz aktiviteleri hücrenin hayatta kalmasını ve çoğalmasını sağlar.
*Myeloid seri hücresi, B ve T lenfoid hücreler BCR-ABL füzyon proteini eksprese ederler.
*KML’li kemikiliği %100 oranında hücreseldir.
*Deniz mavisi histiyositler karakteristik bulgudur.
*Retikülin lif artışı tipiktir.
*Lökositoz var. Nötrofiller baskın. Eozinofili ve bazofili çok sıktır. Trombositoz görülür.
*Splenomegalinin neden olduğu batında dolgunluk hissi vardır.
*KML’nin doğal seyri başlangıçta yavaştır. Akselere (hızlanmış) faza geçince anemi artar,
trombositopeni gelişir.
*KML ve lökomoid reaksiyon arasındaki ayrım BCR-ABL füzyon geninin varlığı araştırılarak yapılır.

2-POLİSİTEMİ VERA
*Panmyelozis vardır. Eritroid, granülositik ve megakaryositik elemanlarda yoğun proliferasyon vardır.
Bu yüzden kemikiliği hipersellülerdir.
*Serum eritropoietin seviyeleri düşüktür.
*En sık görülen JAK2 mutasyonu 617.sıradaki fenilalaninin yerine valinin geçmesidir.
*Kan hacmi ve viskozite artmıştır. Sonuçta kalp,dalak ve böbrekte infarktüs sıktır.
*Birçok dokuda pletorik konjesyon karakteristiktir.
*Sıklıkla bazofili görülür.
*Neoplastik bazofillerden histamin salınır.
*Hiperürisemi ve Budd-Chiari sendromu görülür.

3-ESANSİYEL TROMBOSİTOZ (PRİMER TROMBOSİTOZİS)

*Megakaryositik elemanlar rol oynar. Belirgin ölçüde artmıştır.
*Trombositoz var. Büyük trombositler bulunur.
*Tanı, diğerlerinin ekarte edilmesiyle konur. Kemikiliği incelenir.
*Primer. Myelofibrozisin karakteristik özelliği olan belirgin fibrozis yoktur.

4-PRİMER MYELOFİBROZ (AGNOJENİK MYELOİD METAPLAZİ)

*Erken dönemdeki kemikiliği fibrozisi gelişir. Hematopoetik hücrelerdeki düzen bozukluğuna
sekonder olarak gelişir.
*Fibroblast proliferasyonu PDGF ve TGF-beta tarafından uyarılır.
*Splenomegali ve hepatomegali görülebilir.
*Anemi ve trombositopeni görülür.
*Poikilositler, gözyaşı damlası şeklinde eritrositler görülür.
Ayrıca anormal büyüklükte trombositler de vardır.

HİSTİYOSİTİK NEOPLAZİLER
Histiyositoz  dendritik hücrelerin ya da makrofajların çeşitli proliferatif hastalıkları için kullanılan
tanımlamadır.
Langerhans Hücreli Histiyositoz
*Malign ve benign arasıdır.
*Langerhans hücreleri epidermiste bulunan immatür dendritik hücrelerdir.
*HLA-DR, S100 ve CD1a eksprese ederler.
*Sitoplazmalarında Birbeck granülleri (tenis raketine benzer) karakteristiktir.

1-Multisistem langerhans hücreli histiyositoz ( Letterer-Siwe Hastalığı )

*2 yaştan küçük çocuklarda görülür.
*Seboreik deri döküntülerine benzer multifokal kutanöz lezyonlar vardır.
*Kemikiliğinin yaygın infiltrasyonu pansitopeniye yol açar.

2-Unisistem langerhans hücreli histiyositoz ( Eozinofilik Granülom )

*Eozinofiller baskındır.
*Yavaş seyirli bir hastalıktır.
*Kalvaryumda kemik defektleri, Diyabetus insipitus ve Ekzoftalmus; Hand-Schüller-Cristian triadı
olarak bilinir.

DALAK
*Lenfoid dokunun göllendiği en büyük alandır.
*Kan dolaşımındaki antijenlere karşı savunmada ve yaşlı eritrosit yıkımında görevlidir.
*Dalak pulpasında lenf damarı bulunmaz.
*Marjinal zon kandaki antijenlerin yoğunlaştığı bölge olup immünolojik olayda önem kazanır.
*Splenomegali birden fazla kan elemanını dolaşımdan uzaklaştırır. Hipersplenizm meydana gelir.
*Kırmızı pulpa = Sinüzoidler + Billroth kordonları

TİMUS
*T hücre diferansiyasyonunda çok önemlidir.