Professional Documents
Culture Documents
მოსწავლის წიგნი - V კლასი
მოსწავლის წიგნი - V კლასი
ნინო მარღიშვილი
ზაქარია ქარსაულიძე
თამარ ლოსაბერიძე
კლასი
ინფორმაციული და საკომუნიკაციო
ტექნოლოგიები
მოსწავლის წიგნი
ს აკომუნიკაციო
ტ ექნოლოგიები
მოსწავლის წიგნი
ნინო მარღიშვილი
ზაქარია ქარსაულიძე
თამარ ლოსაბერიძე
ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიები
ავტორები:
I თავი
3. რა არის ინფორმაცია? ������������������������������������������������������������������������������18
4. ოპერაციული სისტემა MS Windows 10�������������������������������������������������������22
5. ფურცლის პარამეტრები ����������������������������������������������������������������������������32
6. სიები���������������������������������������������������������������������������������������������������������39
7. კონტურები������������������������������������������������������������������������������������������������41
ინტერნეტი და MS Word 2016
8. რა არის ინტერნეტი? ���������������������������������������������������������������������������������48
9. ინტერნეტში ნავიგაცია�������������������������������������������������������������������������������50
10. ინფორმაციის მოძიება ინტერნეტში������������������������������������������������������������52
11. რა არის საავტორო უფლება?���������������������������������������������������������������������54
12. ელექტრონული თარჯიმანი ������������������������������������������������������������������������55
II თავი
13. ფიგურები ტექსტურ რედაქტორში���������������������������������������������������������������56
14. ტექსტური ველი და WordArt ����������������������������������������������������������������������60
15. სურათები���������������������������������������������������������������������������������������������������61
16. მოქმედებები სურათებზე����������������������������������������������������������������������������65
17. სიმბოლოები���������������������������������������������������������������������������������������������70
18. ცხრილები�������������������������������������������������������������������������������������������������71
19. შაბლონების გამოყენება ���������������������������������������������������������������������������78
20. დოკუმენტის ბეჭდვა ����������������������������������������������������������������������������������80
გრაფიკული რედაქტორი GIMP
21. GIMP-ში მუშაობის დაწყება ������������������������������������������������������������������������84
22. გრაფიკული გამოსახულება კომპიუტერში���������������������������������������������������90 III თავი
23. სურათის დასამუშავებელი ინსტრუმენტები �������������������������������������������������92
24. შრეებთან მუშაობა�������������������������������������������������������������������������������������95
25. ფილტრების გამოყენება გრაფიკულ რედაქტორში�������������������������������������98
საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016
26. პრეზენტაცია �������������������������������������������������������������������������������������������102
IV თავი
27. ფოტოალბომი�����������������������������������������������������������������������������������������108
28. ცხრილები და დიაგრამები პრეზენტაციაში �����������������������������������������������109
29. ანიმაციები ����������������������������������������������������������������������������������������������113
30. ბმული და მოქმედების ღილაკები�������������������������������������������������������������116
31. სლაიდების დაბეჭდვა �����������������������������������������������������������������������������118
32. პრეზენტაციაში შაბლონების გამოყენება ��������������������������������������������������119
ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი�������������������������������������������������������������122
ეს რუბრიკები სახელმძღვანელოს გამოყენებაში დაგეხმარება:
ივარჯიშე!
ყურადღება
მიაქციე!
ამ ინფორმაციის გათვალისწინება დაგეხმარება
ტექნოლოგიების სწორად გამოყენებაში
გააკეთე ჩემთან
ერთად!
ეს
საინტერესოა!
ეს ინფორმაცია შენთვის, შესაძლოა, ძალიან საინტერესო
აღმოჩნდეს
5
ცხოვრება ციფრულ სამყაროში
სამყარო, რომელშიც ვცხოვრობთ, მუდმივად იცვლებოდა და იცვლება. ბოლო წლებში
ტექნოლოგიების სწრაფმა განვითარებამ ეს ცვლილება უფრო შესამჩნევი გახადა.
ციფრულ ტექნოლოგიებს ვიყენებთ: სკოლასა და უნივერსიტეტში, სახლსა და სამსა
ხურში, ქუჩასა და ტრანსპორტში. ტექნოლოგიების დახმარებით ვსწავლობთ, ვიხდით
გადასახადებს, ვყიდულობთ საჭირო ნივთებს, ვიგებთ სიახლეებს, მოვიძიებთ და ვახა
რისხებთ ინფორმაციას. ციფრული ტექნოლოგიების განვითარებამ შეცვალა სასწავ
ლო და სამუშაო გარემო, ტექნოლოგიების გარეშე წარმოუდგენელია ყოველდღიური
ცხოვრება.
ჩვენო პატარა მეგობარო, ამ სახელმძღვანელოს დახმარებით შენ გაიღრმავებ ცოდ
ნას ციფრული ტექნოლოგიების შესახებ და ბევრ ახალ, საინტერესო და აუცილებელ
საკითხსაც შეისწავლი. ციფრული ტექნოლოგიების დაუფლება დაგეხმარება, ფეხი
აუწყო თანამედროვე სამყაროს, გახდე მისი განვითარების აქტიური და პასუხისმგებ
ლიანი მონაწილე.
მზად ხარ დაეუფლო ტექნოლოგიების სწორად გამოყენებას? მაშინ დაჯექი კომპიუ
ტერთან და შევუდგეთ სწავლას. პირველ რიგში დააკვირდი სურათს და გაითვალისწი
ნე კომპიუტ
ერთან ჯდომის წესები.
სიბნელეში გამოიყენე
გარე განათება
ტერფები
მოათავსე იატაკზე
პროგრამის აღწერა
Microsoft Word 2016-ის გასახსნელად სამუშაო მაგიდაზე მოძებნე შესაბამისი
პიქტოგრამა და ორჯერ დააწკაპუნე.
ახალი დოკუმენტის გასახსნელად, მაუსის მარცხენა ღილაკზე დაწკაპუნებით, აირჩიე
ი არის სამუშაო ფურცელი.
ცარიელი დოკუმენტი. გაიხსნება ფანჯარა, რომლის შუაშ
მას შენ ტექსტის ასაკრეფად გა
მოიყენებ. ფანჯრის ზედა ნაწილში
მდებარეობს ლენტი, რომელზეც
ტექსტის შესაქმნელად და დასამუ
შავებლად საჭირო ყველა ინსტრუ
მენტია მოთავსებული.
პროგრამა Word-ის ფანჯარა ასე
გამოიყურება:
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
6 7 8 9 0 6 7 8 9 0 6 7 8 9 0
1 2 3 4 5
სამუშაო ფურცელი
6 7 8 9 0
1 2 3 4 5
6 7 8 9 0
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
MS Windows 10 და MS Word 2016 9
2თაურ3ის ზო
1 სა 4 ლი5– ცენტრშ ი ჩანს დოკუმენტის სახელი;
2 ლენ
1 6 3
7
ტი48 5ი9ცავს0ჩანართებს, რომლებიც თავის მხრივ, ბრძანებათა სხვა
– შე
დასხვა ჯგუფისგან შედგება. ამ ბრძანებების გამოყენებით შეგეძლება გაა
8 მო9და გა
6 7 ფორ 0ალამაზო ტექსტი;
1 2 3 სწრა
4 ფი5წვდომის ხელსაწყოების ზოლი – შეიცავს ბრძანებებს, რომლებსაც
დოკუმენტთან მუშაობისას ხშირად ვიყენებთ;
9 0
6 7 8 ვერ
1 2 3 4 5 ტიკალური გადაფურცვ ლის ბილიკი – ვიყენებთ დოკუმენტის დასათ
ვალიერებლად;
2
0
6 37 48 59 სტა
ტუსის ზოლი – გვაწვდის სხვადასხვა ინფორმაციას, მაგალითად, დოკუ
მენტის გვერდებისა და სიტყვების რაოდენობის შესახებ.
7 8 9 0
ლენტი
ლენტი რამდენიმე ჩანართისგან შედგება: ფაილი (File), საწყისი (Home), ჩასმა
(Insert), დიზაინი (Design), განლაგება (Layout), კავშირები (References), გზავნი
ლები (Mailing), გადახედვა (Review), ხედი
(View). მათი გააქტიურება შეგიძლია ჩანართზე
მაუსის მარცხენა ღილაკის დაწკაპუნებით.
ლენტის ჩანართების ჯგუფები ზოგჯერ შეკეცილია და არ ჩანს. მათი გამოჩენა ან და
მალვა შეგიძლია ნებისმიერ ჩანართზე მაუსის მარცხენა ღილაკის ორჯერ სწრაფად
დაწკაპუნებით.
ტექსტის შექმნა
დააკვირდი სამუშაო ფურცელს, ალბათ შენიშნე მოციმციმე ვერტიკალური ხაზი – ეს
კურსორია. ის მიუთითებს ადგილს, საიდანაც სამუშაო ფურცელზე ტექსტის წერა შე
გიძლია დაიწყო. ტექსტის აკრეფა კომპიუტერის კლავიატურის საშუალებით ხდება.
სწორედ ამიტომ ეწოდება მას ინფორმაციის შემტანი მოწყობილობა. კლავიატურა
კლავიშთა რამდენიმე ჯგუფს მოიცავს:
Print Pause
Scroll
Esc F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12 Scrn
Lock Break
Num
Lock
Caps
Lock
Scroll
Lock
SysRq
თ Shift + T
შ Shift + S
ჩ Shift + C
ღ Shift + R
ძ Shift + Z
ჭ Shift + W
ჟ Shift + J
ენის გასატეხები:
„აბლაბუდა, მაბლაბუდა, შიგ ობობა გაბლანდულა“.
„დაფაციცებულნი ფრინველნი უფრო დაფაციფუცდებიან“.
„კუბიკში რომ კუბიკია, იმ კუბიკში კუბიკი დევს“.
„ბაყაყი წყალში ყიყინებს“.
„ყვავო, ყვავო, ყვანჩალა, აქ რამ მოგაჩანჩალა?“
„თეთრი თრითინა თეთრ თრთვილზე თრთოდა“.
„შარიანი შარისათვის შარს დაეძებს შარა-შარა“.
„ყვავი ყვა-ყვას ყრანტალებსო, ყორანი კი აჯავრებსო“.
შენახვაბრძანების შესრულება
ასევე შესაძლებელია კლავია
ტურის კლავიშთა კომბინაციით:
+ შენახვა
ფაილის გახსნა
შენახული ფაილის გასახსნელად აირჩიე ფაილი (File) ჩანართის გახსნა (Open)
ბრძანება;
მაუსის ღილაკზე ორჯერ დაწკაპუ
ნებით აირჩიე ბრძანება ეს კომპიუ
ტერი (This PC);
გახსნაბრძანების შესრულება
ასევე შესაძლებელია კლავია
ტურის კლავიშთა კომბინაციით:
+ გახსნა
ფონტის ზომა
შენ უკვე დაბეჭდე ენის გასატეხები და გინდა სათაურის ზომის შეცვლა. ამისთვის პირ
ველ რიგში საჭიროა გაიხსენო, თუ როგორ ხდება ტექსტის მონიშვნა: დააჭირე მაუსის
მარცხენა ღილაკს და თითის აუღებლად
გადაატარე სათაურს – „ენის გასატეხები“.
შენიშნავ, რომ ტექსტი ნაცრისფრად შეფე
რადდა ანუ მოინიშნა. შემდეგ კი საწყისი
(Home) ჩანართის შრიფტი (Font) ჯგუფი
დან ჩამოშალე ბრძანება შრიფტის ზომა
(Font Size) და აირჩიე სასურველი რიცხვი.
რაც უფრო დიდ რიცხვს აირჩევ, ფონტის
ზომა უფრო გაიზრდება.
ყურადღება
მიაქციე! ტექსტის მონიშვნის შემდეგ, ტექსტ
თან ჩნდება საწყისი (Home) ჩანართის
ხელსაწყოებ ის პანელი. ტექსტის ზომის შესაცვლე
ლად და გასალამაზებლად შეგიძლია ეს პანელიც
გამოიყენო.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
14
ტექსტისა და მისი ფონის გაფერადება
ტექსტის გასაფერადებლად:
მონიშნე ტექსტი;
ჩამოშალე ბრძანება შრიფტის ფერი (Font Color) და
აირჩიე სასურველი ფერი.
ენის გასატეხები:
„აბლაბუდა, მაბლაბუდა, შიგ ობობა გაბლანდულა“.
„დაფაციცებულნი ფრინველნი უფრო დაფაციფუცდებიან“.
„კუბიკში რომ კუბიკია, იმ კუბიკში კუბიკი დევს“.
„ბაყაყი წყალში ყიყინებს“.
„ყვავო, ყვავო, ყვანჩალა, აქ რამ მოგაჩანჩალა?“
„თეთრი თრითინა თეთრ თრთვილზე თრთოდა“.
„შარიანი შარისათვის შარს დაეძებს შარა-შარა“.
„ყვავი ყვა-ყვას ყრანტალებსო, ყორანი კი აჯავრებსო“.
ტექსტის რეგისტრის
ტექსტის გამუქება (Bold)
შეცვლა (Change Case)
ტექსტური ეფექტები და
ტექსტის დახრა (Italic) გაფორმება (Text Effects and
Typography)
+ უკუსვლა
გამეორება
+
ამოჭრა და დაკოპირება
ტექსტებთან მუშაობისას, შესაძლოა, დაგჭირდეს ერთი და იმავე ტექსტის გამეორება,
ან მისი ერთი ადგილიდან სხვა ადგილას გადატანა. ამაში დაგეხ
მარება საწყისი (Home) ჩანართის გაცვლის ბუფერის (Clipboard)
ბრძანებები: კოპირება (Copy), ამოჭრა (Cut) და ჩასმა (Paste).
ტექსტის დასაკოპირებლად:
მონიშნე ტექსტი და აირჩიე ბრძანება კოპირება (Copy);
მიიყვანე კურსორი იმ ადგილას, სადაც გინდა დაკოპირებული ტექსტის ჩასმა;
აირჩიე ბრძანება ჩასმა (Paste).
ხოლო თუ ტექსტის ერთი ადგილიდან ამოჭრა და სხვა ადგილას გადატანა გინდა, მაშინ:
მონიშნე ტექსტი და აირჩიე ბრძანება ამოჭრა (Cut);
მიიყვანე კურსორი იმ ადგილას, სადაც გინდა ამოჭრილი ტექსტის ჩასმა;
აირჩიე ბრძანება ჩასმა (Paste).
+ კოპირება
+ ამოჭრა
+ ჩასმა
II ეტაპი
წყალი
ასწორებ ტექსტის წყალი უსუნო, უგემო და უფერული სითხეა. ის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშ
ბეჭდვისას ვნელოვანი ელემენტია დედამიწის არსებობისათვის. სადაც წყალია, იქ სი
დაშვებულ ცოცხლეა და სადაც მისი ნაკლებობაა, იქ არსებობისათვის ბრძოლა მიდის.
შეცდომებს, სვამ
გამორჩენილ დედამიწის გარდა წყლის არსებობა დადასტურებულია რამდენიმე სხვა ცი
სასვენ ნიშნებს ურ სხეულზე.
წყალი
III ეტაპი წყალი უსუნო, უგემო და უფერული სითხეა. ის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშ
აფორმატებ ვნელოვანი ელემენტია დედამიწის არსებობისათვის. სადაც წყალია, იქ სი
ტექსტს ცოცხლეა და სადაც მისი ნაკლებობაა, იქ არსებობისათვის ბრძოლა მიდის.
დედამიწის გარდა წყლის არსებობა დადასტურებულია რამდენიმე სხვა ცი
ურ სხეულზე.
ქოლგის ისტორია
ქოლგა წვიმის ან მზისაგან დაცვის საშუალებაა. რომელიც დაახლოებით 4000
წლის წინ ჩინეთში გამოიგონეს. თავდაპირველად ქოლგის ტარების უფლება
მხოლოდ სამეფო გვარის წარმომადგენლებს ჰქონდათ, რომელიც ძალაუფლე
ბისა და ძლიერების სიმბოლოდ ითვლებოდა.
წითელი და ყვითელი ფერის ქოლგებს დიდგვაროვნები ატარებდნენ, ხოლო
ლურჯს კი – უბრალო ადამიანები. ქოლგის სიგრძე 1 მეტრსა და 50 სანტიმეტრს,
ხოლო წონა 2 კგ.-ს აღწევდა.
ქოლგა სიმდიდრის სიმბოლოდ ითვლებოდა ეგვიპტესა და ინდოეთშიც.
მოგვიანებით ქოლგები გავრცელდა ძველ საბერძნეთსა და რომშიც, სადაც მას
მხოლოდ ქალები იყენებდნენ მზის სხივებისაგან დასაცავად.
XVIII საუკუნის დასაწყისში, დაახლოებით 1715 წელს, საფრანგეთში შეიქმნა
პირველი დასაკეცი ქოლგა, რომლის გამოყენებაც ხალხმა ნელ-ნელა წვიმისაგან
თავის დასაცავად დაიწყო.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
18
რა არის ინფორმაცია?
წიგნის კითხვის, მუსიკის მოსმენის, ტელევიზორის ყურების, სურათების დათვალიერე
ბის, საჭმლის დაგემოვნების თუ სათამაშოებით თამაშისას შენ იღებ სხვადასხვა სახის
ინფორმაციას. სიტყვა „ინფორმაცია“ ლათინური ენიდან მოდის და მრავალი მნიშვნე
ლობით გამოიყენება, თუმცა მისი მთავარი მნიშვნელობაა – შეტყობინება, ცნობა რაი
მეს შესახებ.
ლი
თვა
გრაფიკული ანუ ვიზუალური
ხელი
ყური
შეხება
გრძნობის
ორგანოები
პირი
გემო ცხვირი
სუნი
ლექსი
მოთხრობა
სტატია
მუსიკა
სიმღერა
საუბარი
ტექსტური
ხმოვანი
ციფრული
რაოდენობრივი
ინფორმაცია
ცხრილი გრაფიკული
ფორმულა
ვიდეო
ნახატები
ნახაზები
სურათები
სქემები
ფილმი
დიაგრამები
ანიმაცია
გრაფიკი
კლიპი
0 1 0 0 0 0 0 1
0 1 0 0 0 0 0 1
8 ბიტი = 1 ბაიტი 1 ბიტი
ვიდეო თვალი
პროცესორის
ქულერი
კვების
ბლოკი
კლავიატურა
მაუსი
ოპერატიული
მეხსიერება (RAM)
სისტემური
ბლოკი მყარი დისკი (HDD)
დისკი
სპიკერები
ფლეშ
მეხსიერება
ყურსასმენები და
მიკროფონი
1 2 3 4 5
6 7 8 9 0
1 2 3 4 5
6 7 8 9 0
13 24 35 4 5 1 2 3 4 5
6 8 7 9 80 9 0 6 7 8 9 0
1 3 მაგ4იდის5ფონი
2მუშაო
სა – შეგიძლია შეცვალო ფონი და შენთვის სასურველი
სურათი შეარჩიო;
6 7ტოგ8 9 0
3 4რამე5ბი – სამუშაო მაგიდაზე შეგიძლია მოათავსო სხვადასხვა პროგრა
1 2 პიქ
მა, ფაილი ან საქაღალდე;
0
6 7 48ცანა9თა პა
1 2 3 ამო 5 ნელი – შესაძლოა, დაამატო ნებისმიერი პროგრამის პიქტოგრა
მა, რომლითაც შეგეძლება ამ პროგრამის სწრაფად გახსნა;
6
2 3
9 0
7 48 Start
5 ღილაკი – მასზე დაწკაპუნებით გაიხსნება Start მენიუ, ყველა იმ პროგ
რამით, რომელიც შენს კომპიუტერშია ჩაწერილი;
8 9 0
37 4 5 საძიებო ველი – მისი საშუალებით შეგიძლია სწრაფად მოძებნო კომპიუტერში
ჩაწერილი ინფორმაცია.
8 9 0
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
MS Windows 10 და MS Word 2016 23
Start მენიუში მარცხენა მხარეს მოცემულია ყველა ის პროგრამა, რომელიც კომპი
უტერშია ჩაწერილი. ისინი დალაგებულია ანბანის მიხედვით, ხოლო ამ ჩამონათვალს
წინ უძღვის Most Used (ხშირად გამოყენებული) პროგრამები. ნებისმიერი პროგრამის
გასაშვებად პროგრამის პიქტოგრამას უნდა დააწკაპუნო.
პროგრამები, მათი ძებნის გასამარტივებლად, შეგიძლია განათავსო Start მენიუს მარ
ჯვენა მხარეს. ამისათვის პროგრამების ჩამონათვალში ან სამუშაო მაგიდაზე მოძებნე
პროგრამის გამშვები პიქტოგრამა, მასზე მაუსის მარჯვენა ღილაკის დაწკაპუნებით გა
მოსულ ფანჯარაში აირჩიე ბრძანება Pin to Start (Start-ში დამატება).
Start მენიუში დამატებული პიქტოგრამის წასაშლელად დააწკაპუნე მასზე მაუსის მარ
ჯვენა ღილაკით და გამოსულ ფანჯარაში აირჩიე ბრძანება Unpin from Start (Start-დან
მოხსნა).
მაუსის საშუალებით სასურველი პიქტოგრამა შეგიძლია სამუშაო მაგიდის ნებისმიერ
ადგილას გადაიტანო.
ფანჯრებთან მუშაობა
Windows-ში სამუშაო მაგიდის ნებისმიერ პიქტოგრამაზე მაუსის მარცხენა ღილაკზე
ორჯერ დაწკაპუნებისას გაიხსნება ფანჯარა. Windows-ის ფანჯარა შედგება შემდეგი
ელემენტებისგან:
1 2 3 4 5
1 2 36 47 58 9 0
6 17 2 8 3 9 4 0 5
6 7 8 9 0
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
1 2 36 4 7 5 8 9 0
6 7 8 9 0
6 7 8 9 0
1 2 3 ველზე
სათაურის 4 5წერია ფანჯრის დასახელება;
1 6 7 48
3
2 ლენტი შეიცავს 0
59 სხვადასხვა ჩანართს და ბრძანებას;
2 3
1 6 48 59არეში
7 სამუშაო 0 ჩანს ფანჯრის შიგთავსი;
62 3
7 48 ნავიგაციის
59 0 პანელიდან შეგიძლია სხვადასხვა საქაღალდეზე გადასვლა;
37 48 5 20 3 4 გადაფურცვლის
19 ვერტიკალური 5 ზოლით შეგიძლია ფანჯრის დათვალიერება;
7 8 9ველში
8 9 60 სამისამართო 0 ჩანს თუ სად არის შენახული ინფორმაცია კომპიუტერში.
აქტიური ფანჯარა
Windows ოპერაციულ სისტემაში შესაძლებელია ერთდროულად რამდენიმე ფანჯრის
გახსნა. მათგან აქტიურია მხოლოდ ერთი ფანჯარა, რომელიც ეკრანზე ყველაზე წინაა
და დანარჩენ ფანჯრებს ეფარება.
სხვა ფანჯრის გასააქტიურებლად საკმარისია მასზე დაწკაპუნება. ის გააქტიურდება და
დანარჩენი ფანჯრების წინ გადმოინაცვლებს.
ალბათ, ხშირად
დაგიხატავს
ფაილები, გიყვარს თუ კომპიუტერში
ნახატები
რომლებიც ტექსტურ კომპიუტერში ფილმებს უყურებ,
კომპიუტერში ან
რედაქტორში სიმღერების უნდა იცოდე,
დაგითვალიერებია
შექმენი, ტექსტური მოსმენა? – ესენი რომ ესენი ვიდეო
სურათები, ესენი
ფაილებია აუდიო ფაილებია ფაილებია
გრაფიკული
ფაილებია
როგორც მიხვდი, ფაილები სხვადასხვა ტიპისაა, ზოგი მათგანი ტექსტურია, ზოგი გრა
ფიკული, ზოგიც კი აუდიო ან ვიდეო ფაილია. ნებისმიერი ფაილის სახელი ორი ნაწი
ლისგან შედგება, რომლებიც ერთმანეთისგან წერტილით გამოიყოფა.
ენის გასატეხები.docx
მომხმარებლის
ფაილის
მიერ დარქმეული
გაფართოება
სახელი
ყურადღება
მიაქციე! შეუძლებელია ერთი და იმავე მისამართზე ორი ერთნაირი
დასახელების საქაღალდის შექმნ
ა.
დისკჩამწერი
ჩაწერა
ჩაწერა
CD-RW recorder წაკითხვა -- -- -- --
წაკითხვა
წაშლა
ჩაწერა ჩაწერა
ჩაწერა ჩაწერა
DVD-RW recorder წაკითხვა წაკითხვა -- --
წაკითხვა წაკითხვა
წაშლა წაშლა
ივარჯიშე!
უპასუხე კითხვებს და პასუხი დაასაბუთე:
რა არის აბზაცი?
ტექსტის მარტივად წასაკითხად და აღსაქმელად აბზაცები გამოიყენება.
როგორც იცი Word-ში ახალი აბზაცის დასაწყებად Enter კლავიშს ვი
ყენებთ. აბზაცების მოსაწესრიგებლად საწყისი (Home) ჩანართის, აბზა
ცი (Paragraph) ჯგუფის ბრძანებები დაგეხმარება. ბრძანების გამოყენებამდე, მონიშნე
აბზაცი, მოსანიშნ არეში აბზაცის გასწვრივ ორჯერ დაწკაპუნებით ან აბზაცის ტექსტზე
სამჯერ დაწკაპუნებით და შემდეგ აირჩიე სასურველი ბრძანება:
სწორება მარცხნივ (Align Left) – ტექსტის სწორება ფურცლის მარცხენა კიდესთან;
ცენტრი (Center) – ტექსტის ცენტრზე სწორება;
სწორება მარჯვნივ (Align Right) – ტექსტის სწორება ფურცლის მარჯვენა კიდესთან;
ორმხ
რივი სწორება (Justify) – ტექსტის თანაბარი განაწილება მარცხენა და მარჯ
ვენა კიდეებს შორის.
+ სწორება მარცხნივ
+ ცენტრი
+ ორმხრივი სწორება
+ სწორება მარჯვნივ
სახაზავი მინდორი
აბზაცი
მინდორი მინდორი
მონიშვნის წესები
დოკუმენტზე მუშაობის დროს შენ უკვე შეისწავლე ტექსტის მონიშვნა. მოდი გავიხსე
ნოთ ეს წესები და ზოგიერთი ახალი წესიც შევისწავლოთ.
+ +
სიტყვა სიტყვაზე ორჯერ დაწკაპუნებით.
+ +
მთლიანი
დოკუმენტი მონიშვნის არეში სამჯერ დაწკაპუნებით. +
1 2 3 4 5
6 7 8 9 0
1 2 3 4 5
1 2 83 94 05
1 2 63 74 5
6 7 8 9 0
6 7 8 9 0
1 პირ
2 ველ
3ი სტრი
4 ქო5ნის სააბზაცო მარკერი – გამოიყენება აბზაცის პირველი
სტრიქონის დასაშორებლად სამუშაო არის მარცხენა კიდიდან;
1 6 3
2 სა
9 0
7აბზა4ც8ო მარ
5 კერი – გამოიყენება აბზაცის დანარჩენი (პირველი სტრიქონის
გარდა) სტრიქონების დასაშორებლად სამუშაო არის მარცხენა კიდიდან;
8 9 0
6 7 მარ
1 2 3 4 ცხე5ნა სააბზაცო მარკერი – გამოყენება მთლიანი აბზაცის დასაშორებ-
ლად სამუშაო არის მარცხენა კიდიდან;
1 6
2 3
9 0
7 48 მარ
5 ჯვ ენა სააბზაცო მარკერი – გამოიყენება მთლიანი აბზაცის დასაშორებ-
ლად სამუშაო არის მარჯვენა კიდიდან.
6 7 8 9 0
A7
74 X 105მმ
A5
A3
2.9 X 4.1″
148 X 210მმ
A6
105 X 148მმ
5.8 X 8.3″
4.1 X 5.8″
297 X 420მმ
A4 11.7 X 16.5″
A1
210 X 297მმ
8.3 X 11.7″
594 X 841მმ
23.4 X 33.1″
A2
420 X 594მმ
16.5 X 23.4″
A0
841 X 1190მმ
33.1 X 46.8″
ივარჯიშე!
მოცემული ინსტრუქციის მიხედვით შეასრულე დავალება:
კომპასის ისტორია
ჩვენი წელთაღრიცხვით მესამე საუკუნეში, ჩინეთში გამოიგონეს მოწყო
ბილობა, რომელიც ნებისმიერი ადგილიდან აღმოსავლეთს, დასავლეთს,
ჩრდილოეთსა და სამხრეთს მიანიშნებდა. ამ მოწყობილობას კოვზის ფორმა
ჰქონდა და მაგნიტისაგან იყო დამზადებული. მას კომპასი უწოდეს. იმ დრო
იდან მოყოლებული კომპასი აუცილებელი მოწყობილობა გახდა მოგზაუ
რებისთვის, რომლებიც ზღვითა თუ ხმელეთით გადაადგილდებოდნენ. ისინი
სწორედ კომპასის დახმარებით იკვლევდნენ გზას.
კომპასი ადამიანს დღესაც ეხმარება ორიენტაციასა და ნავიგაციაში. თანა
მედროვე კომპასი მრგვალი კოლოფია. მის ცენტრში დამაგნიტებული ისა
რია მოთავსებული, რომლის ერთი ბოლო ჩრდილოეთს, ხოლო მეორე კი
სამხრეთს მიან იშნებს.
სიის დანომვრა
გაკვეთილის დასაწყისში მასწავლებელი კითხულობს შენი კლასის სიას, რომელიც სას
კოლო ჟურნალშია შეტანილი. სიაში შენი და შენი კლასელების გვარები ანბანის მი
ხედვითაა დალაგებული და დანომრილია.
დანომრილი სიის შექმნა ტექსტურ რედაქტორშიც შეიძლება.
სიის დასანომრად:
მონიშნე ტექსტი;
საწყისი (Home) ჩანართის აბზაცი (Paragraph) ჯგუფიდან
აირჩიე ბრძანება გადანომვრა (Numbering);
გადანომვრ
ის ბიბლიოთეკიდან შეარჩიე ნუმერაციის სასურ
ველი სტილი.
სიის მარკირება
ტექსტის უკეთ წასაკითხად და აღსაქმელად შესაძლებელია გამოიყენო ბურთულები
ანი სია. სიისთვ ის სხვადასხვა სიმბოლოს გამოყენება გამოკვეთს და ალამაზებს სიას.
ბურთულიანი სიის შესაქმნელად:
მონიშნე ტექსტი;
საწყისი (Home) ჩანართის აბზაცი (Paragraph) ჯგუფიდან აირ
ჩიე ბრძანება ბურთულები (Bullets), ანუ ბურთულებიანი სიის
შექმნა.
ბურთულების ბიბლიოთ ეკიდან შეგიძლია შეარჩიო სასურველი ფორმის სიმბოლო.მო
ნიშნული ტექსტი შენ მიერ შერჩეული სიმბოლოებით გაფორმდება.
დახარისხება
წიგნების კითხვას დიდი მნიშვნელობა აქვს ადამიანის ცხოვრებაში. კითხვისას შესაძ
ლოა შეგხვდეს უცხო სიტყვები, რომელთა განმარტების ნახვა ლექსიკონშია შესაძ
ლებელი. ლექსიკონში სიტყვები ანბანის მიხედვითაა დალაგებული, რაც გიადვილებს
მათ მოძებნას.
სიტყვების ანბანის მიხედვით დალაგება პროგრამა Word-შიც შეგიძლია. მაგალითად
მოვაწესრიგოთ ანბანის მიხედვით არქაული სიტყვები და მათი განმარტებები. ამისათ
ვის:
მონიშნე სიტყვები;
საწყისი ჩანართის აბზაცი ჯგუფიდან აირჩიე ბრძანება დახარისხება (Sort);
აბზაცის კონტური
აბზაცის კანტით გასაფორმებლად:
ჩასვი კურსორი იმ აბზაცში, რომელზეც კანტის შემოვლება
გინდა;
საწყისიჩანართის აბზაცი ჯგუფიდან, ჩამოშალე ბრძანება
კანტები (Borders) და აირჩიე საზღვრები და ჩრდილები
(Borders and Shading...);
გახსნილ ფანჯარაში საზღვრ ები და ჩრდილები შეარჩიე
კანტის პარამეტრები: სტილი, ფერი, კანტის სისქე;
ღილაკით კარგი დააფიქსირე შენ მიერ შერჩეული კანტი.
აბზაცის კანტის
წაშლა
კანტის ჩრდილი
აბზაცის გაფერადება
აბზაცის გასაფერადებლად:
ჩასვი კურსორი იმ აბზაცში, რომლის გაფერადებაც გინდა;
საწყისი ჩანართის აბზაცი ჯგუფიდან, ჩამოშალე ბრძანება გამუქება (Bold);
შეარჩიე სასურველი ფერი;
აბზაცებისათვის ფერის გასაუქმებლად ჩანართში დაჩრდილვა (Shading) აირჩიე არა
ფერი (No Color) და დააფიქსირე ღილაკით კარგი (Ok).
გვერდის კანტის
წაშლა
აირჩიე
მხატვრული კანტი
გვერდისთვის
ეროვნული პარკი
ეს პარკებია:
მზის სისტემა
• მერკური;
• ვენერა;
• დედამიწა;
• მარსი.
იუპიტერი;
სატურნი.
1. ურანი;
2. ნეპტუნი.
MS WORD 2016
48
რა არის ინტერნეტი?
ინტერნეტი არის გლობალური კომპიუტერული ქსელი, რომელშიც კომპიუტერები
მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდანაა ჩართული. კომპიუტერები ერთმანეთთან დაკავში
რებულია საკომუნიკაციო ხაზებით, რომელთა საშუალებითაც შესაძლებელია ნებისმი
ერი ინფორმაციის გაცვლა. ინტერნეტით შეგიძლია გაეცნო სხვადასხვა სახის ინფორ
მაციას, უყურო გადაცემებს პირდაპირ ეთერში, დაათვალიერ ო და გააზიარო სურათები,
დაამყარო კომუნიკაცია ადამიანებთან, გადაიხადო გადასახადები, შეიძინო პროდუქ
ტები, ვირტუალურად იმოგზაურ ო მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში, ისწავლო დის
ტანციურად, თარგმნო ტექსტები სხვადასხვა ენაზე და ა.შ.
ინტერნეტის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული სერვისია მსოფლიო აბლაბუდა (www
– World Wide Web), რომელიც მილიარდობით ურთიერთდაკავშირებულ ელექტრო
ნულ დოკუმენტს შეიცავს. www მომსახურებას უზრუნველყოფს ინტერნეტში ჩართუ
ლი უამრავი კომპიუტერი ანუ ვებსერვერი, რომლებზეც შენახულია ინტერნეტში გა
მოქვეყნებული ინფორმაცია. სერვერები მუდმივად ჩართულია, რათა ეს ინფორმაცია
თითოეული ჩვენგანისთვის ყოველთვის ხელმისაწვდომი იყოს.
ვებსივრც
ეში გამოქვეყნებული ელექტრონული დოკუმენტი შესაძლოა შეიცავდეს
ტექსტს, გრაფიკას, ანიმაციას, აუდიო და ვიდეო მასალას. ვებსივრც ის შემადგენელ
თითოეულ დოკუმენტს ვებგვერდი ეწოდება, ხოლო თემატურად გაერთიანებულ ვებ
გვერდებს – ვებსაიტი, ან უბრალოდ საიტი.
ყველა ვებსაიტს აქვს თავისი სახელი, ანუ URL მისამართი. ვებსაიტის მისამართით
შეგიძლია ამოიცნო ქვეყანა ან ორგანიზაციის ტიპი, რომელსაც ეს საიტი ეკუთვნის. ყუ
რადღება მიაქციე ვებსაიტის დაბოლოებას.
.ge საქართველო
.de გერმანია
.fr საფრანგეთი
.org არაკომერციულ
ი და არასამთავრობო ორგანიზაციები
პიქტოგრამა
1 სა
2თაუ
3რის4ზოლ
5ზე ჩანს იმ ვებგვერდების სახელები, რომლებიც ერთდროულადაა
გახსნილი ფანჯ არაში. მათგან მხოლოდ ერთი ვებგვერდი იქნება აქტიური;
1 2 New
3 Tab
4 5ღილაკით შეგიძლია ბრაუზერის იმავე ფანჯრის ახალ ჩანართში გახსნა
ახალი ვებგვ ერდი;
1 2 3 ინ
4სტ რ5უმენტების პანელი მოიცავს ნავიგაციის ღილაკებს, სამისამართო ველს, სა
ნიშნეებისა და ბრაუზერის პარამეტრების სამართავ ღილაკებს.
ნავიგაციის ღილაკებით Back და Forward, – ვებგვერდის წინა და მომდევნო გვერ
დებზე გადახვალ, ხოლო თუ დააწკაპუნებ Refresh ღილაკს, ვებგვერდი ხელახლა ჩა
იტვირთება. ჩატვირთვის დროს გამოჩნდება Stop ღილაკი, რომელზე დაწკაპუნებითაც
ჩატვირვთის პროცესი შეწყდება.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
ინტერნეტი და MS Word 2016 51
სამისამართო ველში წერია გახსნილი ვებსაიტის სახელი ანუ მისამართი, მაგალითად,
buki.ge. ახალი ვებგვერდის გასახსნელად იმავე ან ახალი ჩანართის სამისამართო
ველში აკრიფე სასურველი საიტის სახელი და დააჭირე კლავიატურის Enter კლავიშს.
შენთვის საინტერესო ვებგვერდის/საიტის მისამართი შეგიძლია შეინახო რჩეულ საქა
ღალდეში, რათა სხვა დროს ადვილად მოძებნო. ამისათვის:
დააწკაპუნე მისამართის ველის ბოლოში მოთავსებულ ვარსკვლავის ფორმის ღი
ლაკს;
Name ველში ჩაწერე ვებგვერდის/საიტის სახელი, Folder ველიდან კი აირჩიე
უკვე არსებული საქაღალდე, სადაც გსურს, დაიმახსოვრო ამ ვებგვერდის/საიტის
მისამართი.
გააკეთე ჩემთან
გვირილისთვ ის რამდენიმე ასეთი ფურცელი დაგჭირდება.
ერთად!
ამისათვის დახატული გვირილის ფურცელი Ctrl კლავიშთან
ერთად გადააადგილე. ნახავ, რომ ფიგურა დაკოპირდება.
შეასრულე ეს მოქმედება იმდენჯერ, რამდენი გვირილის ფურცლის დახატ
ვაც გინდა. ფიგურის კოპირება ასევე შესაძლებელია შენთვის უკვე ნაცნობი
ბრძანებებით კოპირება და ჩასმა.
მზე
მზე არის მზის სისტემის ცენტრში მდებარე ერთადერთი ვარსკვლავი.
სურათები
ბრძანებით ტექსტურ დოკუმენტში ჩასვამ იმ სურათებს, რომელიც კომპიუ
ტერში გაქვს შენახული. კომპიუტერში სურათები შეგიძლია შეინახო მობილურიდან,
ციფრული ფოტოაპარატიდან, ინტერნეტიდან და სხვ.
კომპიუტერიდან დოკუმენტში სურათის ჩასასმელად:
მოათავსე კურსორი სამუშაო ფურც
ლის იმ ადგილას, სადაც გსურს სურა
თის ჩასმა;
ჩასმაჩანართის ილუსტრაციებ ი ჯგუფი
დან აირჩიე ბრძანება სურათები;
გახსნილ ფანჯარაში მოძებნე სურათი,
რომლის ჩასმაც გინდა დოკუმენტში;
მონიშნე მოძებნილი სურათი და დააწ
კაპუნე ღილაკს ჩასმა.
სურათი სამუშაო ფურცელზე განთავსდება. მის გადასაადგილებლად მაუსი დააწკაპუ
ნე სურათს და თითის აუღებლად გადააადგილე სასურველ ადგილას.
შენ უკვე შეგიძლია ტექსტურ დოკუმენტში სურათის ჩასმა. ახლა ვისწავლოთ როგორ
შეუცვალო მას ზომა, მოატრიალო და სხვ.
სურათის ზომის შესაცვლელად:
მონიშნე სურათი. სურათს გაუჩნდება მონიშვნის მარკერები;
მაუსი მიიყვანე მონიშვნის მარკერთან. მაუსის კურსორი მი
იღებს ორმხრივი ისრის ფორმას. თითის აუღებლად გადაად
გილე მაუსი შესაბამისი მიმართულებით. სურათის ზომა შე
იცვლება.
სურათის მოსაბრუნებლად მონიშნე სურათი და მობრუნების ისრის
გამოყენებით დაატრიალე.
(ნაწყვეტი)
ყველას და, მათ შორის, მეც მიყვარს მაღალი, მწვანით, ყვავილებით მორ
თული მთა; გაზაფხულის სუნი, ახლად ამომავალი ბალახი, ახლად დამდ
ნარის ყინულისათვის რომ უჯობნია, უცოდველად, უვნებლად ამოუჩენია
თავი და შეჰყურებს მზეს, ქვეყანას, იჩქმალება, ინაბება, მაგრამ ნაზს, მიბ
ნედილს სახეზე გამოუთქმელი ტრფიალება გადაჰფენია: – გავცოცხლდ ი,
მადლი ჩემს გამჩენსაო, – თითქოს დუდუნებს. საამურია, გაყინული ხეები
გაზაფხულის სითბოთი ზოგნი რომ გაიფოთლებიან და სხვანი აყვავდებიან.
მიბუნდებულს, უღრანს, ბნელს, დაბურულს ტყეს ხომ არა შეედრება!..
მაგრამ ამჟამად ყველაფერი მავიწყდება და თვალთ-წინ მიდგება მხოლოდ
ერთი ხმელი წიფელი. ისიც უღრანს ტყეში დგას, ერთის კლდის თავზედ. ამ
კლდესაც ხავერდივით მწვანე ხავსი გადაჰკვრია. ხმელს წიფელს სხვა ხე
ები შორს უდგანან, თითქოს განგებ გაჰშორებიან და ამაყად დასჩერებიან
თავზე. ხმელის წიფლის ახლო რამდენიმე ჟოლის ფეხია მოსული, შველისა
და ირმის ნაკვნეტის ფოთლებით. ისინი გადმოძაბულან და გადმოსცქერიან
დაბლა მდინარეს, მის ფესვებში რამდენიმე ფეხი ძირტკბილა მოდის, ზამ
თარ-ზაფხულ მწვანე, დაკბილულ-ფოთლებიანი.
(ნაწყვეტი)
ყველას და, მათ შორის, მეც მიყვარს მაღალი, მწვანით, ყვავილებით მორ
თული მთა; გაზაფხულის სუნი, ახლად ამომავალი ბალახი, ახლად დამდ
ნარის ყინულისათვის რომ უჯობნია, უცოდველად, უვნებლად ამოუჩენია
თავი და შეჰყურებს მზეს, ქვეყანას, იჩქმალება, ინაბება, მაგრამ ნაზს, მიბ
ნედილს სახეზე გამოუთქმელი ტრფიალება გადაჰფენია: – გავცოცხლდი,
შენ უკვე შეგიძლია სურათების ძიება, ტექსტურ რედაქტორში მისი ჩასმა, ზომის შეცვ
ლა და მობრუნება. სურათების ჩასმის შემდეგ ტექსტში „ხმელი წიფელი“ სტრიქონებს
შორის ადგილი გაიზარდა. იმისათვის, რომ სურათები ტექსტში ეფექტურად განათავსო,
აუცილებელია გამოიყენო დამატებითი ჩანართის სურათების ხელსაწყოები (Picture
Tools) ბრძანება ტექსტ
ის გადატანა (Wrap Text).
ივარჯიშე!
ზემოთ ნასწავლი ბრძანებების გამოყენებით ტექსტში ჩასმული
სურათები გააფორმე და დოკუმენტს საბოლოო სახე მიეცი:
ხმელი წიფელი
(ნაწყვეტი)
ყველას და, მათ შორის, მეც მიყვარს მაღალი, მწვანით,
ყვავილებით მორთული მთა; გაზაფხულის სუნი, ახლად
ამომავალი ბალახი, ახლად დამდნარის ყინულისათვის
რომ უჯობნია, უცოდველად, უვნებლად ამოუჩენია თავი
და შეჰყურებს მზეს, ქვეყანას, იჩქმალება, ინაბება, მაგ
რამ ნაზს, მიბნედილს სახეზე გამოუთქმელი ტრფიალე
ბა გადაჰფენია: – გავცოცხლდი, მადლი ჩემს გამჩენსაო,
– თითქოს დუდუნებს. საამურია, გაყინული ხეები გაზაფხულის სითბოთი
ზოგნი რომ გაიფოთლებიან და სხვანი აყვავდებიან. მიბუნდებულს, უღრანს,
ბნელს, დაბურულს ტყეს ხომ არა შეედრება!..
მაგრამ ამჟამად ყველაფერი მავიწყდება და თვალთ- წინ მიდგე
ბა მხოლოდ ერთი ხმელი წიფელი. ისიც უღრანს ტყეში დგას,
ერთის კლდის თავზედ. ამ კლდესაც ხავერდივით მწვანე ხავ
სი გადაჰკვრია. ხმელს წიფელს სხვა ხეები შორს უდგანან,
თითქოს განგებ გაჰშორებიან და ამაყად დასჩერებიან თავზე.
ხმელის წიფლის ახლო რამდენიმე ჟოლის ფეხია მოსული,
შველისა და ირმის ნაკვნეტის ფოთლებით. ისინი გადმოძაბუ
ლან და გადმოსცქ ერიან დაბლა მდინარეს, მის ფესვებში რამდენიმე ფეხი
ძირტკბილა მოდის, ზამთარ-ზაფხულ მწვანე, დაკბილულ-ფოთლებიანი.
თუ გინდა, რომ სურათს სიგრძე და სიგანე ზუსტად მიუთითო, მისი მონიშვნის შემდეგ
გამოიყენე ფორმატი ჩანართის ზომა (Size) ჯგუფის ბრძანებები სიმაღლე (Height) და
სიგანე (Width).
მოდი ჩამოვჭრათ სურათიდან პლანეტები, ისე, რომ მხოლოდ დედამიწის სურათი დარ
ჩეს. ამისათვის მონიშნე სურათი და აირჩიე ბრძანება ჩამოჭრა. მაუსი მიიყვანე ჩამოჭ
რის მარკერებთან და გადააადგილე მარჯვენა მხარეს. შავ ნაწილში მოაქციე ჩამო
საჭრელი ნაწილი და კლავიატურაზე დააჭირე კლავიშს Enter. სურათს შავი ნაწილი
ჩამოეჭრება.
ცხრილის აგება
ცხრილის ჩასმა ტექსტურ რედაქტორში შესაძლებელია რამდენიმე ხერხით:
ცხრილის ჩასმა ბადის გამოყენებით:
26 27 28 29 30 1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31 1 2 3 4 5 6
1 2 3 4 51 2 3 4 5
1 2 3 4 5
1 2 3 41 52 3 14 25 3 41 52 3 4 5
სწორება სწორება
ცენტრალური სწორება ცენტრში ცენტრალური
მარცხენა კიდით (Align Center) მარჯვენა კიდით
(Align Center Left) (Align Center Right)
სწორება ქვედა
სწორება ქვედა ცენტრალური სწორება ქვედა
მარცხენა კიდით კიდით მარჯვენა კიდით
(Align Bottom Left) (Align Bottom Center) (Align Bottom Right)
ტექსტის მიმართულება
კანტის სტილის
შეცვლა
ცხრილის საშლელი
ცხრილის კონტურების წაშლა შესაძლებელია ცხრილის ხელსაწყოებიდან (Table
Tools), განლაგება (Layout) ჩანართის ბრძანებით – საშლელი (Eraser). საშლელის
დახმარებით შეგიძლია წაშალო კანტები და საჭიროების შემთხვევაში – გააერთიანო
უჯრები.
მაუსის გამოყენებით აირჩიე ბრძანება საშლელი (Eraser). კურსორი მიი
ღებს საშლელის ფორმას. გადაატარე ცხრილის იმ ხაზს ან უჯრას, რომლის
წაშლაც გსურს.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
76
ცხრილში ფერის ჩასხმა
ინფორმაციის გამოსაკვეთად ცხრილის სვეტებში ან სტრიქონებში
შეგიძლია ფერი ჩაასხა. ამისათვის გამოიყენე ცხრილის ხელსაწყო
ები/დიზაინი (Table Tools/Design) ჩანართის ბრძანება – გამუქება
(Shading).
ფერის ჩასხმა შესაძლებელია როგორც აქტიურ, ისე მონიშნულ უჯ
რებში, სვეტებში ან სტრიქონებში.
26 27 28 29 30 1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31 1 2 3 4 5 6
ბელგია ბრიუსელი
გერმანია ბერლინი
საფრანგეთი პარიზი
ესპანეთი მადრიდი
პორტუგალია ლისაბონი
საბერძნეთი ათენი
გაზაფხულის ფესტივალი
დღესასწაული
ადგილმდებარეობა: თბილისი, მთაწმინდის პარკი
თარიღი: 3.03.2019
დრო: 15.00 სთ
ასლების
რაოდენობა
ამოსაბეჭდი
გვერდები.
მაგ.: 1-5, 8,
10
პროგრამის აღწერა
GIMP-ის გასახსნელად Start მენიუში მოძებნე შესაბამისი პიქტოგრამა და
ერთხელ დააწკაპუნე.
პროგრამა GIMP-ის ფანჯარა ასე გამოიყურება:
მუშაობის დასაწყებად აირჩიე File მენიუს ბრძანება – New, აირჩიე ფურცლის პარამეტ
რები და დააჭირე ღილაკს Ok.
ფურცლის
სიგანე
ძირითადი
ფერი
ფურცლის
სიმაღლე
ფანქარი
ფუნჯი აეროგრაფი
საშლელი კალამი
ძირითადი მეორეული
ფერი ფერი
მონასმის
სიმუქე
ფუნჯის ტიპი
ფუნჯის ზომა
ფიგურის ფორმის
ელიფსური უწყვეტი არის
მიხედვით
ყურადღება
სამუშაო ფურცელზე Ctrl კლავიში ხატვის ინსტ
რუმენტებს
მიაქციე!
ცვლის პიპეტით.
ტექსტი
სამუშაო ფურცელზე ტექსტის დასაწერად:
ინსტრუმენტების პანელიდან აირჩიე
ინსტრუმენტი ტექსტი (Text Tool);
დააწკაპუნე სამუშაო ფურცელზე და
გახსნილ ფანჯარაში შეარჩიე ფონტი,
ფონტის ზომა, ფერი;
აკრიფე ტექსტი.
კონტურის შექმნა
მონიშნულ არეზე კონტურის შემოსავლებად Edit მენიუდან აირ
ჩიე ბრძანება – Stroke Selection, შეარჩიე პარამეტრები და დაა
დასტურე Stroke ღილაკით.
რასტრული ვექტორული
გამოსახულება გამოსახულება
R RGB C CMYK
წითელი
მოდელი ცისფერი მოდელი
Y K
B G ყვითელი M
ლურჯი მწვანე მეწამული
გამადიდებელი ხელსაწყო
გამოსახულების გადიდება დაგეხმარება, უკეთ დაამუშავო სურათის ესა თუ ის ნაწილი.
ამისთვის შეგიძლია გამოიყენო ხელსაწყო ლუპა.
აირჩიე ინსტრუმენტი ლუპა (Zoom Tool) მასზე დაწკაპუნებით;
მიიყვანე ლუპა გამოსახულების იმ ადგილას, რომლის გადიდებაც გინდა და და
აწკაპუნე;
გამოსახულების დასაპატარავებლად დააწკაპუნე მაუსის მარცხენა ღილაკზე Ctrl
კლავიშთან ერთად.
კადრირების ინსტრუმენტი
გამოსახულებიდან არასასურველი ნაწილის ამოსაჭრელად გამოიყენე ინსტრუმენტი
კადრირება (Crop Tool):
ინსტრუმენტების პანელიდან აირჩიე ხელსაწყო კადრირება;
მონიშნე გამოსახულების მართკუთხა არე, რომლის დატოვებაც
გინდა;
დააწკაპუნე მონიშნულ არეში ან კლავიატურიდან დააჭირე
Enter კლავიშს.
დახრის ინსტრუმენტი
გამოსახულების დასახრელად:
ინსტრუმენტების პანელიდან აირჩიე ხელსაწყო დახრა (Shear Tool);
გამოსულ ფანჯარაში შეცვალე X და Y მნიშვნელობები ან დახარე გამოსახულება
მაუსის საშუალ
ებით;
დააჭირე ღილაკს Shear.
ივარჯიშე!
დამოუკიდებლად მოსინჯე, რა მოქმედებებს ასრულებს შემ
დეგი ინსტრუმენტები.
სიმაღლისა და სიგანის
პროპორციულად
შესაცვლელად დააწკაპუნე
ღილაკზე.
შრეები
GIMP-ში შენ მიერ შექმნილი ნახატები ერთშრიანი გამოსახულებებია. შრე იგივე ფურ
ცელია, რომელზეც ხატავ ფუნჯით, ქმნი გამოსახულების ასლს, აფერადებ ობიექტს და
ა.შ. რადგან შენ ნახატები ერთ შრეზე შექმენი, ძნელია ამ
ნახატის ცალკეული ნაწილის რედაქტირება: გადაადგილება, შრე 1
ზომის შეცვლა ან წაშლა. გრაფიკული გამოსახულება შესაძ შრე 2
ლოა შედგებოდეს ერთი ან რამდენიმე შრისგან. როდესაც შრე 3
გამოსახულების ობიექტები სხვადასხვა შრეზეა მოთავსებუ
ლი, მათი რედაქტირება მარტივდება.
დააკვირდი ქვემოთ მოცემულ სურათს, მასზე მოცემულია ორი ფიგურა: წრე და მარ
თკუთხედი. ისინი სხვადასხვა შრეზეა განლაგებული, ამიტომ თითოეული მათგანის რე
დაქტირება შესაძლებელია ისე, რომ მეორე ფიგურა არ შეიცვალოს.
შრის
გამჭვირვალობა შრეების
გადაადგილება
შრის ჩართვა
და გამორთვა
შრის წაშლა
ახალი შრის
შექმნა
გააკეთე ჩემთან
ტექსტზე ჩრდილის ეფექტის შესაქმნელად:
ერთად!
ფილტრები
ფილტრის გამოსაყენებლად გამოსახულების მენიუდან Filtres აირჩიე შესაბამისი ბრძა
ნება.
მაგალითად, Filtres/Noise/Pick… ფილტრის
შემდეგ
ფილტრის
შემდეგ
Filtres/Noise/RGB Noise..
საპრეზენტაციო პროგრამა
პროგრამის გასახსნელად Start მენიუში მოძებნე MS PowerPoint 2016-ის
პიქტოგრამა და ერთხელ დააწკაპუნე.
პროგრამა PowerPoint 2016-ის საპრეზენ
ტაციო ფაილი – სლაიდების – ფურცლების
ერთობლიობ აა. თითოეულ სლაიდში შეგიძ
ლია ტექსტების, სურათების, ცხრილების,
ფიგურების, სქემების, დიაგრამების ჩასმა.
PowerPoint 2016-ის პროგრამის გახსნის
თანავე ეკრანზე გამოჩნდება შაბლონების
ჩამონათვალი. აირჩიე შაბლონი: ცარიელი
პრეზენტაცია (Blank Presentation). გაიხს
ნება პირველი სლაიდი, რომელიც პრეზენ
ტაციის სათაურ
ის და ქვესათაურის დასაწერად გამოიყენება.
ჩანართები სხვადასხვა
ბრძანებით
სამუშაო ფურცელი -
სლაიდი
სლაიდების სამართავი
პანელი
სტატუსის ზოლი
მოქმედებები სლაიდებზე
პრეზენტაციაზე მუშაობისას შესაძლოა დაგჭირდეს სლაიდის გადაადგილება, დუბლი
რება, სლაიდის მაკეტის შეცვლა, წაშლა და სხვა.
სლაიდებზე მოქმედებების შესასრულებლად სლაიდების სამართავ
პანელზე, სლაიდის კონტექსტური მენიუდან აირჩიე ბრძანება:
ჩინეთი 130 95 71
SmartArt გრაფიკა
SmartArt გრაფიკა ინფორმაციის ორგანიზებულად წარმოდგენის ერთ- ერთი საშუალე
ბაა.
სლაიდზე SmartArt-ის ჩასასმელად შეასრულე მოქმედებები:
აირჩიე ჩასმა ჩანართის ბრძანება – SmartArt;
გახსნილ ფანჯარაში მონიშნე სასურვე
ლი სქემა, მაგალითად: გადანაცვლე
ბული სურათის სათაურ
ის სია (Bend-
ing Picture Caption List);
დააწკაპუნე ღილაკზე კარგი.
შერჩეული სქემა სლაიდზე განთავსდება.
მიუთითე გადასვლის
ეფექტის ხანგრძლივობა
სლაიდიდან სლაიდზე
გადასვლა მაუსის
საშუალებით
შეარჩიე ხმა
სლაიდიდან სლაიდზე
ავტომატური გადასვლა
არჩეული ეფექტების
მითითებული დროის
ყველა სლაიდზე მინიჭება
გასვლის შემდეგ
ასლების
რაოდენობა
ამოსაბეჭდი
სლაიდები
განსაზღვრე
ამოსაბეჭდი
სლაიდების
განლაგება
ფურცელზე
ფერადი ან
შავთეთრი
ბეჭდვა
შენიშვნების
დაბეჭდვა
მხოლოდ
ტექსტის
დაბეჭდვა
პოსტერის შექმნა
როდესაც ახალ პრეზენტაციას ირჩევ, ცარიელი პრეზენტაციის გვერდით სხვადასხვა
შაბლონს ხედავ. პოსტერის შაბლონის მოსაძებნად ველში შაბლონებისა და თემების
ინტერნეტში ძიება (Search for online templates and themes) ჩაწერე poster და დაა
ჭირე ძიების ღილაკს.
გამოჩნდება პოსტერის შაბლონები.
1. რა არის პრეზენტაცია?
2. რა უნდა გაითვალისწინო პრეზენტაციის შექმნისას?
3. რა უნდა გაითვალისწინო პრეზენტაციის წარდგენისას?
4. შესაძლებელია თუ არა პროგრამა PowerPoint-ის საშუალებით ფოტოალბომის
შექმნა?
5. რა დანიშნულება აქვს მოქმედების ღილაკებს?
ინფორმაციული და საკომუნიკაციო
ტექნოლოგიები
მოსწავლის წიგნი