INFORMACIONI SISTEMI KOLOKVIJ 1

1dio
1. Navedite podsisteme u okviru poslovnog sistema?

2. Navedite karakteristike informacionog sistema?

Polazna osnova za istraţivanje informacionih potreba su ciljne funkcije poslovnog sistema,
odnosno upravljanje i odluĉivanje ĉije funkcionisanje je zasnovano na informacijama.
Struktuiranost procesa donošenja odluka svakako je jedan od najvaţnijih kriterija koji ne samo
da opredjeljuju karakteristike informacionih zahtjeva, već i mogućnost definisanja informacija
za pojedine nivoe upravljanja i odluĉivanja.

3. Osnovni pristupi izgradnji informacionog sistema?

Oblikovanje informacionih sistema podrazumijeva izgradnju koristeći osnovne pristupe i to:

- parcijalni pristup izgradnji informacionog sistema i

- integralni pristup izgradnji informacionog sistema.

4. Nabrojte aktivnosti informacionog sistema?
Osnovne aktivnosti informacionog sistema su input aktivnosti, procesiranje, output aktivnosti,
skladištenje i kontrola.

5. Koje su funkcije informacionog sistema?

6. Koji podsistemi ĉine strukturu informacionog sistema?

7. Vrste informacionih sistema prema nivou odluĉivanja?

Prema nivoima odlučivanja kojima služi informacioni sistem iste možemo podijeliti na:

- informacione sisteme za operativne odluke,

- informacione sisteme za taktiĉke odluke i

- informacione sisteme za strateške odluke.

8. Vrste informacionih sistema prema procesu obrade podataka?
Prema sistemu procesa obrade koji se primjenjuje razlikujemo informacione sisteme zasnovane
na:

- serijskoj obradi (batch processing),

- off-line obradi i

- on-line obradi.

9. Vrste informacionih sistema prema stepenu automatizacije?

Prema stepenu automatizacije razlikujemo nekoliko vrsta informacionih sistema:

- neautomatizovani informacioni sistemi,

- transakcioni informacioni sistemi,

- upravljaĉki informacioni sistemi,

- sistemi za podršku odluĉivanju,

- ekspertni sistemi i

- sistemi poslovne inteligencije.

10. Osnovni podsistemi informacionog sistema za podršku odluĉivanju?

Upravljački informacioni sistemi predstavljaju sisteme ĉiji je osnovni cilj prikupljanje, obrada,
ĉuvanje i distribucija informacija, te njihovo korištenje u procesu donošenja poslovnih odluka.
Ove sisteme možemo definisati kao integralne sisteme obezbjeđenja informacija za podršku
procesu upravljanja poslovnim sistemom preduzeća.
11. Šta obuhvata sistem poslovne inteligencije?
Osnovu sistema poslovne inteligencije u savremenom poslovanju ĉine skladišta podataka i
rudarenje podataka iz kojih proizilaze ekstrahovana pravila.

12. Nabrojte module ekspertnih sistema?

Ekspertni sistemi moraju posjedovati sljedeće module:

- baza znanja predstavlja skladište svakog ekspertnog sistema koji se temelji na određenim
pravilima,

- baza činjenica sadrži sve potrebne ĉinjenice o stanju problema koji se rješavaju,

- mehanizam zaključivanja (eng. Inference Engine) predstavlja mehanizam za traţenje rješenja

određenog problema,

- korisnički interfejs koji omogućava jednostavno komuniciranje korisnika sa ekspertnim

sistemom, te sadrži potrebne mehanizme za objašnjenje nađenog rješenja.
13. Koje su komponente ekspertnih sistema?

14. Nabrojte osobine ekspertnih sistema?

Osnovne osobine svakog ekspertnog sistema su:

- ekspertni sisitem ima znanje eksperata o nekom problemu,

- ekspertni sistem može da vodi konsultacije kao ekspert,

- ekspertni sistem može davati odgovore na pitanja kako i zašto izvodi svoje zakljuĉke,

- ekspertni sistem može uspješno rješavati nestruktuirane probleme,

- ekspertni sisitemi mogu da zamijene eksperte.

15. Šta sadrže odgovori ekspertnog sistema za investicione savjete?
Primjena ekspertnih sistema za investicione savjete daje odgovore koji sadrže:

- novĉanu dimenziju investicije,

- nivo rizika investicije,

- brzinu povrata uloženih sredstava,

- vremenski okvir investicionog ciklusa.

16. Koja su obilježja koncepta skladišta podataka?

Koncept skladišta podataka zasniva se na integraciji podataka u baze podataka koje imaju
sljedeća obilježa:

- predmetnu usmjerenost,

- sadržajnu nepromjenljivost,

- integrisanost i

- vremensku određenost

17. Navedite faze izgradnje skladišta podataka?

Kreiranje skladišta podataka odvija se kroz sljedeće faze:

- projektovanje,

- utvrđivanje korisniĉkih zahtjeva,

- oblikovavnje podataka u skladištu,

- utvrđivanje arhitekture skladišta podataka,

- implementacija skladišta poadataka.

18. Koji se programski alati koriste prilikom punjenja skladišta podataka?
Oblikovanje procesa punjenja podataka zapoĉinje pripremama koje se odnose na:

- reformatizovanje podataka,

- usklađivanje podataka i

- ĉišćenje izvornih podataka.

19. Objasnite pojam analitiĉke obrade podataka?

Analitiĉka obrada podataka podrazumijeva kategoriju aplikacija i tehnologije namijenjene za
prikupljanje, upravljanje, obradu i prezentaciju multidimenzionalnih podataka namijenjenih
analizama za potrebe upravljanja.

20. Koje mogućnosti pružaju OLAP alati?

OLAP alati pruţaju sljedeće mogućnosti:

- OLAP sistem je u mogućnosti da generiše odgovor na pitanje u realnom vremenu,

- izvještaji se mogu dobiti na bazi traženih parametara, a mogu se prikazati i grafiĉki primjenom
funkcije rotacije (pivotiranja),

- menadžeri i svi ostali korisnici mogu lako i brzo shvatiti postupak analize.

21. Koji razlozi bitno utiĉu na razvoj rudarenja podataka?

Osnovni tehnološki razlozi koji podstiĉu razvoj rudarenja podataka su:

- brzina analize, pretraživanja i pothrane podataka,

- napredak raĉunarske tehnologije,

- brz pristup velikoj koliĉini nepovezanih podataka,

- sposobnost intenzivne primjene statistiĉkih metoda.

22. Tehnike koje se koriste u procesu rudarenja podataka?

23. Koja su podruĉja rudarenja web-a?

U vezi sa primjenom metoda rudarenja web-a razmotrićemo sljedeća podruĉja :

- mogućnost ocjenjivanja koristi i efikasnosti web stranica za korisnika,

- praćenje ponašanja posjetilaca web-a,

- utvrđivanje razloga posjete web stranici,

- utvrđivanje profila posjetilaca web stranici.

24. Tehničko tehnološka struktura informacionog sistema?

25. Šta čini svaki računarski sistem?

26. Metode programiranja?

Metode programiranje grupišemo u tri kategorije; modularno programiranje, strukturno
programiranje i objektno orijentisano programiranje.

27. Vrste računarskog softvera?

Razlikujemo sistemski i aplikativni softver.

28.Ciljevi kreiranja računarskih mreža?

29. Trendovi daljeg razvoja računarskih mreža?

Osnovni tehnološki trend u razvoju računarskih mreža predstavlja konvergencija klasičnih
klijent/server sistema ka otvorenim sistemima. Otvoreni sistemi podrazumijevaju neograničenu
mogućnost povezivanja, koristeći internet mrežne tehnologije.
30. Komponente računarskih mreža?
Osnovne komponente računarskih mreža su host računar ili server, klijent i komunikacioni vod.

31. Šta čini osnovnu strukturu svake računarske mreže?

32. Prednosti digitalnog prenosa podataka?

33. Jedinice za mjerenje brzine prenosa

podataka?
34. Funkcije upravljanja računarskim mrežama?

35. Tipovi mrežnih aplikacija?

36. Tipovi računarskih mreža?

S obzirom na osnovni način povezivanja, tj. najčešće povezane korištene strukture mreže,
dijelimo ih na računarske mreže koje su poznate pod nazivima:

 zvijezda
 prsten
 zajednička magistrala
 potpuno povezana mreža

37. Računarske mreže prema geografskom području?

38. Osnovne mrežne arhitekture?

39. Istorijski razvoj interneta?

Korijeni interneta su počeli 1956. kada su SAD osnovale Agenciju za napredne istraživačke
projekte-ARPA s ciljem unapređenja vojne premoći. ARPA je imala zadatak da utvrdi da li
računari na raznim lokacijama mogu da budu međusobno povezani tehnologijom paketnog
prenosa (packet switching). Nakon toga 1980. godine donijete su ključne promjene vezane za
internet mrežu. Nacionalna fondacija za nauku-NSF, osnovala je svoju mrežu NSFNET. ovu
mrežu su karakterisale i tehnološke inovacije uključujući računare sa mogućnosti pohrane
velikih koločina informacija.

Početkom 90-ih godina uvode se nove usluge i protokoli, upravo postavkom web servisa koji će
kasnije postati najpoznatija i najviše korištena usluga na internetu. Krajem 90-ih godina razvijaju
se nove tehnologije i usluge kao što su pretraživači interneta (engl. search engines), internet
telefonija, elektronska trgovina, portali, on line bankarstvo, prenos slike i videa u ralnom
vremenu i drugo.

40. Činjenice koje su doprinjele afirmaciji interneta?

TCP/IP protokoli su doprinjeli masovnoj upotrebi interneta, oni omogućavaju računarima svih
veličina sa različitim operativnim sistemima da međusobno komuniciraju.

41. Opšti nivoi povezanosti sa internetom?

Postoji nekoliko načina povezivanja na internet od kojih su sljedeći metodi najčešći: telefonski
broadband (telefon većeg kapaciteta), leased-line (zakupljena linija) i bežični metod.

42. Razlozi eksponencijalnog rasta potreba za internetom?

43. Intranet mreža?

Intranet je privatna mreža unutar komapanije (računarska mreža jedne kompanije) koja koristi
internet tehnologije za povezivanje računara, kao i organizaciju i pristup podacima. Dok na
internetu ima pravo pristupa svako ko ima tehničke mogućnosti, na intranet imaju pristup samo
osobe koje su za to ovleštene. Intranet radi podjednako dobro u okviru male kompanije, kao i u
svjetskim kompanijama. Uvođenjem, intranet smanjuje troškove komunikacije u okviru
organizacije uz istovremeno povećanje njene efikasnosti i sigurnosti.

43. Ekstranet mreža?

Ekstranet je prošireni intranet koji može da obuhvata potrošače, klijente, dobavljače i sve druge
koji imaju potrebu da svakodnevno kontaktiraju određenu kompaniju. Na taj način se osobama
izvan kompanije daje pristup intranetu određene kompanije uz pomoć internet tehnologije.
Ekstranet pomaže kompanijama da poboljšaju usluge koje pružaju klijentima, povećaju prihode,
te uštede vrijeme, novac i resurse.

44. Faze razvoja ţivotnog ciklusa informacinog sistema?

- planiranje razvoja sistema,
- analiza sistema,
- projektovanje sistema,
- izrada programa,
- testiranje sistema,
- implementacija sistema,
- puštanje u rad,
- odrţavanje sistema.

45. Objasnite pojam integralnog informacionog sistema?

Integralni informacioni sistemi predstavljaju sisteme informisanja integrisanih i meĊusobno
povezanih softverskih modula u jedinstvenu cjelinu. Iako se pod integralnim informacionim
sistemima uobiĉajeno podrazumijeva integracija pojedinih modula kao softverskih rješenja,
informacioni sistem ĉine i drugi elementi, kao što su hardver, kadrovi, organizacija, podaci i
drugo.
46. Istorijski razvoj ERP sistema?

47. Karakteristike ERP sistema?

- podaci se unose na mjestima gdje i nastaju, odnosno na mjestima koja su najbliţa nastanku
događaja,
- sistemi su prilagođeni elektronskom naĉinu poslovanja i komunikaciji putem interneta,
- omogućeno je formiranje ad hoc izvještaja za potrebe raznih analiza,
- temeljnu funkcionalnost predstavlja administrativna funkcija koja uključuje glavnu knjigu i
finansijsko izvještavanje,
- proizvođači ERP sistema uglavnom su veliki multinacionalni proizvođači softvera, dok su mali
proizvođači ERP sistema uglavnom orijentisani na lokalne korisnike.
48. Koje su faze životnog ciklusa ERP sistema?

49. Koji su razlozi zbog kojih kompanije prihvataju ERP sisteme?

Kompanije koje uvedu ERP sisteme mogu ostvariti konkurentsku prednost na trţištu, ali prije
samog uvoĊenja potrebno je da izvrše procjenu stanja u kompaniji i izbor odgovarajućeg
informacionog sistema kojim će se pokriti svi aspekti poslovanja i postići potpuna integracija
poslovnih funkcija i procesa.

50. Navedite rizike koji prijete računarskim sistemima?

To su Kompjuterski virusi, mogu grupisati u određene kategorije: univerzalni virusi, virusi boot
sektora, virusi komandnog procesora, makrovirusi i drugi.
51. Koje su tehnike zaštite integralnog informacionog sistema?

52. Navedite mjere zaštite računarskih sistema?

Mjere zaštite računarskog sistema ubrajamo zaštitu hardvera, sistemskog softvera, aplikativnog
softvera, zaštitu baza podataka, kontrolu radnih postupaka i drugo.

53. Šta obuhvataju mjere tehničke zaštite računarskih sistema?

Tehničke mjere zaštite obuhvataju fizičke mjere zaštite i mjere zaštite računarskog Sistema.

54. Koje su metode zaštite koje se primjenjuju u telekomunikacionom prenosu?

Mjere zaštite podataka u telekomunikacionom prenosu obuhvataju osnovne dvije metode:
- softversku metodu (šifrovanje podataka i posebne protokole zaštite)
- tehničku kontrolu (posebnu opremu–firewall, odnosno vatreni zid).

55. Objasnite pojam antivirusnog softvera?

Antivirusni programi predstavljaju sigurnosni softver sa zadatkom odbrane informacionih
sistema od prijetnji računarskih virusa.

56. Koja je funkcija vatrenog zida – firewall?

Firewall (vatreni zid) koji predstavlja posebnu softversku aplikaciju smještenu na serveru
kompanije ili pak hardwerski uređaj na mjestu veze sa internetom. Osnovni zadatak ovog uređaja
je da spriječi neovlašten pristup računarskoj mreži kompanije iz šireg okruženja.

57. Koje se metode zaštite koriste u funkcionisanju firewall-a?

Firewall softver se moţe podesiti tako da prihvata samo linkove iz domena od povjerenja koji predstavlja
druga predstavništva u kompaniji.

58. Koje se metode koriste u zaštiti podataka u oblasti elektronskog poslovanja?

AKO NEKO NADJE ODGOVOR NEK DODA SAMO!!!! HVALA!!!!

59. Objasnite kriptografsku metodu zaštite podataka?

Kriptografske metode zaštite informacija su preoblikovanje podataka za daljnji prijenos
ovlaštenoj osobi.

60. Koji su najpoznatiji mehanizmi autentifikacije korisnika?

Glavni tipovi autentifikacije su: - prijava korisnika (engl. user login authentication) - jednosmjerna
autentifikacija (engl. one-way authentication i - dvosmjerna autentifikacija (engl. two-way
authentication)

Provjera identiteta putem znanja, Provjera identiteta putem posjedovanja, Provjera identiteta
odreĊenom osobinom

61. Koji su procesi uticali na širenje EDI tehnologije?

U posljednjih desetak godina na širenje EDI tehnologije snaţno je uticao porast poslovnih
korisnika interneta i konstituisanje globalnih trţišta i zajednica.
62. Navedite osnovne ciljeve elektronske razmjene podataka?
Osnovni ciljevi elektronske razmjene podataka su:
- smanjenje troškova obrade,
- smanjenje obima ljudskih grešaka,
- brže dostavljanje informacija,
- efikasnije upravljanje novčanim sredstvima,
- povećanje produktivnosti ..

63. Koji su poslovni rizici koji se pojavljuju prilikom uvođenja EDI tehnologije?
Odluka o uvođenju elektronske razmjene podataka nosi sljedeće poslovne rizike:
- tržišni rizik – kako će nova odluka biti prihvaćena od korisnika,
- tehnološki rizik – bojazan od nove tehnologije i njenih zahtjeva,
- rizik implementacije – dizajniranje softvera i uključivanje u novu telekomunikacionu mrežu,
- rizik isplativosti – odnos ulaganja i očekivanih efekata,
- organizacioni rizik – problem transformacije i prilagođavanja poslovanja kao i problem
prilagođavanja kadra,
- administrativni rizik – mogućnost administrativnih i birokratskih ograničenja.

64. Navedite osnovne vrste informatičkih poslova koji prate razvoj informacionih sistema?
DODATI!!!
65. Navedite osnovne profile stručnjaka koji prate razvoj, implementaciju i održavanje
informacionih sistema?
DODATI!!!