GRACE MISSION COLLEGE

Catiningan, Socorro, Oriental Mindoro

“May nagsasabog, at tumutubo pa, at may humahawak naman ng higit kay sa karampatan, nguni't
nauuwi lamang sa pangangailangan” Kawikaan 11:24

Araling Panlipunan 9
Ikalawang linggo
Name: _____________________________________ Date: ______________
Grade and Section: _______________________________ Score: ____________

Aralin: Palatandaan ng Kakapusan

Panimula
Magandang araw! Sa linggong ito ating tatalakayin ang konsepto ng ekonomiks at ang
kahalagahan nito sa ating buhay.
Sa pang araw-araw na gawain ng tao, humaharap siya sa iba’t ibang suliraning may kinalaman
sa pagtugon ng mga pangangailangan para sa sarili, para sa pamilya at para sa kapwa. Sa simpleng
pananaw mula sa umaga hanggang gabi,kakailanganin ang pagpapasiya kung ano ang kakainin;
kung ano ang isusuot na damit; kung magkano ang dapat na itutos na badget kung gaano ang baon
sa pagpasok sa paaralan. Ang mga sitwasyong nabanggit ay mga batayang kaisipang pang-
ekonomiya.

Layunin:
Sa pagtatapos ng aralin ang mga mag-aaral ay inaasahang;
 natutukoy ang mga palatandaan ng kakapusan sa pang-araw-araw na buhay;
 nakakabuo ang konklusyon na ang kakapusan ay isang pangunahing suliraning panlipunan;
 nisasaalang-alang ang matalinong pagdedesisyon upang maiwasan ang kakapusan;
 nakagagawa ng isa artikulo atungkol sa kung paano maiwasan ang kakapusan.

Panimulang Pagtataya
Suriin ang maaaring maging implikasyon ng larawan sa ekonomiya, sa lipunan at sa pang araw araw
na pamumuhay ng mga tao?

1
 Bunga ng mga kagustuhan at pangangailangan ng tao at tila walang hangganan ang mga suliranin o
kalagayang bilohikal para sa pagkain, damit at iba pa na dapat tugunan. Bunga ng di balanseng ugnayan ang
kakapusan. Ano ang kakapusan? Ating alamin sa susunod na gawain.

Gawain 1. I-konek Mo!

Ipaliwanag ang kasabihan. Anu ang kaugnayan nito sa kakapusan?

“No
man is
an
island”

Basahin at unawin ang sitwasyon at sagutin ang mga tanong.

1. Pinapagpasa ka ng promersory note sa iyong guro kung may pagsusulit kayo, dahil sa
kulang ang iyong pang matrikula. Mangyaring nagsara ang pinapasukang pabrika ng tatay
mo kung kayat ang kita sa pag titinda na lang ng kakanin ang pinagkakasya ng iyong ina.
Base sa sitwasyon, kailan nararanasan ang kakapusan? Bakit ito nangyayari?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
__________________

2. Minsan sa iyong pag-uwi, may nakasabay kang ali sa jeep na nagbibilang ng barya. Ng
saktong baba ka tinanung ka ng ali kung may barya ka dahil kulang ang kanyang pera.
Naranasan mo ba ito sa araw-araw na pamumuhay? Sa anong paraan mo ito nagawan ng
solusyon?

Gawain 2. Pagbasa ng Artikulo

Tandaan !!
Basahin ang sumusunod na artikulo. Salungguhitan ang mga
Nang dahil sa palatandaan at epekto ng kakapusan sa pamamagitan ng
lumalaking bilang ng pagsalungguhit nito sa artikulo.
populasyon at tumataas
na bilang ng demand sa
pinagkukunang-yaman,
nagkakaroon ng
kakapusan sa mga Artikulo 1
yaman. Mahalaga rin
ang wastong
pangangasiwa sa mga Mas Maraming Natatapong Tubig
pinagkukunang yaman Manila, Philippinses- Isa sa mga2 lugar na matindi ang kakapusan sa tubig ay Ma
sa bansa upang ng pagkayamot ng mga residente dahil sa kawalan ng tubig ay sinisira nila ang tu
matugunan ang mga
sumahod. Yung iba na ilang araw ng hindi nakakaligo ay doon na naliligo. Talaga ra
pangangailangan ng
sila sa tubig.
tao.
Mula sa nabasa mong artikulo, ano ang kongklusyon mo tungkol sa kakapusan?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
____________________________
Sagutin mo ang mga tanong:

1. Maraming suliranin ang kinakaharap ng bansa sa kasalukuyan. Ang kakulangan sa iba’t ibang
pangangailangna gaya ng pagkain, tirahan at siguridad sa kalusugan ay nararanasan natin.
Paano masolusyonan ang suliranin sa kakapusan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________
2. Maraming politiko at nasa posisyon ang nangangako tuwing dadarating ang halalan tungkol sa
mga pagbabago na nais nilang ipatupad. Kabilang dito ang kakapusan sa mga material na
bagay. Kung ikaw ay may kapangyarihan upang ang suliraning ito ay masolusyonan, ano ang
gagawin mo?
3
 ___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________

Tandaan mo!!
Ang kakapusan ay tumutukoy sa pagkalimitado ng mga papinagkukunang yaman ng isang lipunan
habang lalong dumarami at hindi matugunan ang mga kagustuhan ng tao. May kakapusan dahil lahat ng
bagay ay may tiyak na hangganan at kadalasan, matagal na panahon na kailangan bago ito mapalitan muli.

Gawain 3. Mahalaga ang desisyon mo

Gumawa ng matalinong desisyon sa mga sumusunod na senaryo. Ipaliwanag ang iyong pinili.
1. Lumiban sa klase o magsaliksik sa silid-aralan.
2. Maglaro ng kompyuter o gumawa ng takdang-aralin
3. Gumawa ng gawaing bahay o lumabas kasama ang kaibigan.
Sagutin ang mga tanong:
1. Mas pinili mong manood ng video sa youtube tuwing gabi kesa matulog ng maaga. Kadalasan
hating gabi ka na natutulog. Dahil dito palaging masakit ang ulo mo kayat apektado ang iyong
trabaho. Paano ito makakaapekto sayo? Anung aspeto ng kakapusan ang maaari mong
maranasan at paano ito maiiwasan?
2. Hati ang dedesisyon ng pamahalaan tungkol sa produksyon ng pagkain o armas. Lalo na’t
parihas itong mahalaga. Sa iyong palagay alin dapat ang bigyang pansin ng pamahalaan?
Bakit?
GAWAING PAGGANAP
Magsisimula na muling bumuo ng isang pahayagang pangkampus ang iyong paaralan at i kaw ay
isa sa mga manunulat. Gusto mong magbahagi ng iyong saloobin tungkol sa kung ano ang
magandang paraan upang maiwasan ang kakapusan. Susulat ka ng artikulo na iyong nais
mailatha sa inyong pahayagan. Ang katulong ng punong patnugot ng inyong pahayagan ang
magsisilbing tagasuri ng inyong artikulo ipadadala sa isang payahayan. Inaasahan na ang iyong
artikulo ay may angkop at nakaagaw-pansing pamagat/panimula, may maayos na pagkakasunod-
sunod ng mga ideya, may malinaw na pangunahing kaisipan, may sapat na detalye/ ebidensyang
susuporta sa pangunahing kaisipan, at malaya sa anumang pagkakamaling gramatikal.
Pamantayan
Pamanta 4 3 2 1 Total
yan
Panimula 10% Ang panimulang Ang Sinubukang Hindi
talata ay panimulang bigyan ng maganda
nakakatawag pansin talata ay mahusay na ang panimula
at naangkop sa mga gumamit ng panimula ng at walang
paksa. Ginamitan ng
kasabihan, manunulat kaugnayan
mahusay na
kasabihan,
anekdota, subalit walang sa paksang
anekdota, katanungan kaugnayan sa tinalakay
katanungan o isang o pahayag paksa
nakakatawag pansin ngunit di
na pahayag nakakatawag
pansin
Pagkakas 30% Malinaw ang Hindi Hindi maayos Nalilito at
uno- pagkakasunod- gaanong ang walang
sunod ng sunod ng punto at malinaw ang pagkakasunod- kaasyusan
kaisipang paliwanag na pagkakasuno sunod ng mga sa
inilahad madaling d-sunod ng punto na halos pagkasunod-
4
 maunawaan at punto hindi na sunod ang
nakaaliw basahin maunawaan mga puntong
ang puntiong inilahad.
ipinapabatid
Pagkabuo 20% Lahat ng Karamihan Maraming Lahat ng
ng pangungusap ay sa mga pangungusap pangungusa
pangungu mahusay na nabuo pangungusa ang hindi p ay hindi
sap gamit ang iba’t p ay maayos ang maayos ang
ibang anyo ng mahusay na pagkabuo pagkabuo
pangungusap nabuo
Wakas 10% Ang wakas ng Gumamit ng Sinubukang Hindi
talata ay kasabihan, bigyan ng maganda
nakakatawag anekdota, mahusay na ang wakas at
pansin at angkop katanungan wakas ng walang
sa mga o pahayag manunulat kinalaman sa
mambabasa ngunit di subalit walang paksang
nakakatawag kaugnayan sa tintalakay
pansin paksa

Huling Pagtataya
Sagutan ang mga sumusunod na tanong.
1. Maaari bang mawakasan ng isang bansa ang kakapusan? Bakit?
2. Anong katangian ang dapat na pag-ibayuhin ng tao o bansa upang masolusyonan ang
kakapusan? Sa paanong paraan nito matutugunan ang kakapusan?
3. Paano makakatulong ang isang estudyanteng katulad mo sa paglutas sa suliranin ng
kakapusan?
4. Ano ang pinakamagandang dulot ng kakapusan sa tao? Bakit?
5. Magbigay ng tatlong sitwasyon nagpapakita ng ugnayan ng kakapusan sa pang-araw-araw
mong pamumuhay at iyong pamilya.

Jomar S. Mendros
Teacher

09108818813
mobile number

Jomar S. Mendros
Fb Account

5
6