STAROŻYTNOŚĆ

Poezja Horacego

1. DO LEUKONOE
Oda I, 11 (Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi - nie chcesz wiedzieć, co jest
moje, a co twoje)
Typ liryki
Jest to przykład liryki zwrotu do adresata (liryka inwokacyjna). Podmiot liryczny zwraca się
dziewczyny o imieniu Leukonoe, co znaczy radosna, pogodna. Ponieważ tematem tego
utworu jest kwestia przemijania możemy również powiedzieć, że mamy do czynienia z liryką
refleksyjno-filozoficzną.
Sens utworu
Podmiot liryczny jawi się w tym utworze jako doradca. Zwraca uwagę Leukonoe, aby nie
marnowała czasu na zadawanie pytań dotyczących przyszłości, momentu śmierci. Zachęca
ją, aby korzystała z każdej chwili życia (w tym wierszu pojawia się słynne zdanie „carpe
diem”). Podmiot z jednej strony więc okazuje się być epikurejczykiem. Z drugiej jednak, jako
stoik, namawia dziewczynę do ostrożności – „rozważnie klaruj wino nadzieję odmierzaj / na
godziny”, bo nigdy nie wiadomo, co może przynieść dzień jutrzejszy.

2. WYBUDOWAŁEM POMNIK…
Oda III, 30 (Exegi monumentum aere perennius - stworzyłem pomnik w powietrzu na
zawsze)
Typ liryki
Liryka bezpośrednia – podmiot liryczny wypowiada się w pierwszej osobie („wybudowałem”),
wyznaje swoje przemyślenia. Jest to również przykład liryki autobiograficznej, ponieważ
utwór zawiera elementy biografii Horacego
Autor wspomina swe rodzinne strony. Aufidus to rzeka, nad którą leżało miasto Wenuzja, w
którym się urodził. Miasto znajdowało się na terenie Apulii („suchy kraj”) rządzonej niegdyś
przez Daunusa. Poeta wspomina także swoje niskie urodzenie oraz zaznacza, iż wzorował
się na poezji greckiej („eolska pieśń”), co zresztą poczytuje sobie za honor.
Sens utworu
Podmiot liryczny to poeta porównujący swoją działalność pisarską do budowy pomnika, który
jest o tyle szczególny, że przewyższa piramidy, nie zniszczy go czas czy zjawiska przyrody.
Jest przekonany, że jego twórczość zapewni mu pamięć i sławę, dlatego ocalenie przed
śmiercią widzi właśnie w poezji – „nie wszystek umrę”. Obecny w ostatnich dwóch wersach
zwrot do Melpomeny, muzy tragedii, jest prośbą o wieniec laurowy, symbol zwycięstwa i
wybitnych zasług.

3. DO DELIUSZA
Oda II, 3 (Aequam memento - tylko pamiętaj)
Typ liryki
Jest to przykład liryki zwrotu do adresata (liryka inwokacyjna). Podmiot liryczny zwraca się
do przyjaciela, Deliusza. Jest to również liryka refleksyjno-filozoficzna (tematyka życia i
przemijania)
Sens utworu
Podmiot liryczny sugeruje Deliuszowi postawę stoicką, zachęca go, aby był opanowany w
każdej chwili życia – gdy przeżywa trudne chwile, gdy czuje się szczęśliwy. Subtelnie zwraca
mu również uwagę, że jest istotą śmiertelną („na zgon skazany”). Z tej konstatacji płynie
rada, aby żyć chwilą obecną:
STAROŻYTNOŚĆ

W wierszu pojawia się również refleksja dotycząca dóbr i ich marności. Podmiot mówi, iż
każdy człowiek, bez względu na stan posiadania, poddany jest śmierci.