Scenariusze Zajec Dziennych Klasa 2 Semestr 1 cz2

32 Scenariusze zajęć dziennych – X krąg tematyczny: Nasza ojczyzna
Scenariusze zajęć dziennych
JAK SIĘ UCZYĆ?
KRYTYCZNE MYŚLENIE
Porównywanie Jak uratować smoka?

i przeciwstawianie Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu X podczas omawiania tematu 49. Opowieści z daw-
nych lat (opis na s. 46). Dzieci rozwijają umiejętność kwestionowania własnych założeń, szuka-
nia logicznych powiązań i nowych możliwości.
Rozpoznawanie Rysuję emocje

emocji własnych Uczniowie na papierowych kołach ilustrują emocje, które mogą towarzyszyć przedstawio-
i innych osób nym sytuacjom, np. 1. Ktoś się z ciebie śmieje. 2. Przegrywasz w grze planszowej. 3. Dostajesz
od mamy lub taty ulubiony smakołyk. 4. Pani chwali cię za dobrze wykonane zadanie. Po wy-
konaniu rysunku dzieci rozmawiają o zilustrowanych emocjach, zastanawiają się, czy każde
z nich w tej sytuacji czuje to samo (mogą to robić w grupach). Po omówieniu jednej sytuacji
nauczyciel przedstawia kolejną.
MAPA MYŚLI
Kategoryzowanie Ojczyzna
Etap 1. Uczniowie łączą się w pary, otrzymują kartki ze schematami (do hasła ojczyzna)
i koperty z wyrazami, np. symbole – godło, orzeł biały, hymn, flaga; Polska – stolica, War-
szawa, Kraków, Gniezno, morze, Tatry; legendy – Wars i Sawa, Smok Wawelski; wybitni Po-
lacy – Jan Paweł II, Wadowice, papież, pielgrzymka, Fryderyk Szopen, kompozytor, pianista;
niepodległość – wolność, obrona, wrzesień 1939 r., 11 listopada, żołnierz, wojna. Uczniowie
rozkładają karteczki na ławce i układają w odpowiednich miejscach na schemacie. Nauczyciel
udziela wskazówek, zadając pytania pomocnicze. Po wspólnym sprawdzeniu ćwiczenia kar-
teczki można przykleić na schemacie.
Polska wybitni Polacy
OJCZYZNA
symbole niepodległość
Etap 2. Uczniowie mogą niektóre hasła zastąpić prostymi, symbolicznymi rysunkami, np. ry-
sunkiem flagi, Smoka Wawelskiego, zdjęciem papieża.
PROJEKT
Formułowanie Klasowe Biuro Podróży

celów, planowanie Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu X podczas omawiania tematu 48. Zabytki Krakowa
i wdrażanie działań (opis na s. 43).
Kreatywność, Wszystko dobre, co się dobrze kończy
płynność i giętkość
myślenia
Na tablicy są zapisane ponumerowane zdania do dokończenia, np. 1. Gdybym mieszkała/
mieszkał w Krakowie… 2. Lubię podróżować… 3. Gdy jadę do… 4. Gdy dorosnę… 5. Smok
Temat 46. Ziemia od innych droższa 33
Wawelski nigdy… 6. Możesz wybrać dowolne zdanie do dokończenia, oraz wyrazy z zakończe-
niem -ów, np. chłopców, słów, Kraków, smoków, kolegów, rowerów, zeszytów, lodów, plecaków,
wędrowców, kwiatów, muzyków, szewczyków, zamków, samochodów, baranów.
Dzieci pracują w małych grupach, maksymalnie 4-osobowych. Ćwiczenie składa się z kilku
rund. W każdej rundzie nauczyciel lub wybrane dziecko rzuca kostką. Liczba oczek na kostce
wskazuje zdanie do dokończenia. Dzieci w wyznaczonym czasie (np. przez 2 minuty) naradza-
ją się i przygotowują kreatywne zakończenie zdania, a potem przedstawiają swoją propozycję.
W zdaniu musi być użyty jeden z wyrazów z końcówką -ów z podanej listy, np. Smok Wawelski
nigdy nie zamykał zamków na klucz. Zdania powinny być zaskakujące, oryginalne, niezwykłe,
zabawne. Po kilku rundach dzieci omawiają ćwiczenie. Wskazują rozwiązania, które szcze-
gólnie im się podobały, i uzasadniają swoje opinie. Podają też przykłady innych kreatywnych
zdań spełniających ustalone warunki.
X krąg tematyczny: Nasza ojczyzna

Temat 46. Ziemia od innych droższa
ZAPIS W DZIENNIKU
Gry i zabawy logiczne rozwijające myślenie strategiczne. Odkrywanie prawidłowości podczas roz-
wiązywania zagadek matematycznych. Definiowanie pojęcia ojczyzna. Rozmowa na temat miłości
Polaków do ojczyzny. Czytanie wiersza Marcina Brykczyńskiego „Polska”, wypowiedzi zainspiro-
wane tekstem. Wyszukiwanie informacji w dostępnych źródłach na temat sąsiadów Polski, symboli
narodowych, wybranych miast, rzek. Nauka piosenki „To nasza ojczyzna”. Szukanie informacji
na temat ciekawych miejsc do zwiedzenia w Polsce. Poruszanie się różnymi sposobami z piłką –
kształtowanie zręczności i koordynacji.
CELE – PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

– zna i rozumie zasady poznanych gier strategicznych, odkrywa w nich prawidłowości
– zna symbole narodowe i wyjaśnia ich znaczenie
– wyjaśnia pojęcie ojczyzna
– śpiewa piosenkę „To nasza ojczyzna”
– korzysta z różnych źródeł wiedzy
– wykonuje prawidłowo elementy charakterystyczne dla gier zespołowych z piłką
CELE SFORMUŁOWANE W JĘZYKU UCZNIA

– poznasz zasady gier strategicznych
– przypomnisz symbole narodowe i wyjaśnisz ich znaczenie
– wyjaśnisz pojęcie ojczyzna
– nauczysz się śpiewać piosenkę „To nasza ojczyzna”
– wyszukasz w grupie informacje potrzebne do wykonania zadania
– wykonasz ćwiczenia ruchowe, przestrzegając ustalonych zasad
KRYTERIA OCENIANIA (Nacobezu)

Podczas zajęć będę zwracać uwagę, czy:
– stosujesz poznane zasady podczas gier strategicznych
– znasz symbole narodowe i wyjaśniasz ich znaczenie
– wyjaśniasz pojęcie ojczyzna
– śpiewasz piosenkę „To nasza ojczyzna”
– wyszukujesz w grupie informacje potrzebne do wykonania zadania
– wykonujesz ćwiczenia ruchowe, przestrzegając ustalonych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Jak można rozpoznać Polaka za granicą naszego kraju?
– W jakich sytuacjach Polak nie mówi po polsku?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 68, Z cz. 2 s. 4–5, PM cz. 1 s. 50, M cz. 2 s. 4; plansze do gry w szóstaka i do gry
„Chodnik”, żetony w dwóch kolorach, tabelki z liczbami, kartki do tworzenia definicji i no-
towania skojarzeń, komputer z dostępem do internetu, encyklopedie, tekst wiersza W. Bełzy
„Katechizm polskiego dziecka”, fizyczna mapa Polski, piłki, tamburyn, pachołki, ławki gim-
nastyczne, nagranie szumu drzew.
s. 167 PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Gry i zabawy logiczne.
2. Ojczyzna – ćwiczenia wzbogacające język.
• „Mam chusteczkę haftowaną” – zabawa ruchowa ze śpiewem.
• Kogo kochasz, kogo lubisz, kto jest dla ciebie drogi? – swobodne wypowiedzi.
• Wspólna recytacja wiersza W. Bełzy „Katechizm polskiego dziecka”.
• Polska, nasza ojczyzna, ziemia od innych droższa – rozmowa kierowana.
• Próba zdefiniowania pojęcia ojczyzna (technika: śniegowa kula).
Z cz. 2 s. 4–5 ćw. 3. O Polsce chcę wiedzieć więcej! – wyszukiwanie informacji w dostępnych źródłach
2–5 (praca w grupach).
• Przydzielenie zadań grupom (pełna nazwa naszej ojczyzny dawniej i dziś, symbole narodowe,
ich krótka historia i symbolika, sąsiedzi Polski, stolice historyczne i stolica obecna, główne
miasta i rzeki, nazwy pasm górskich i morza) i wyszukiwanie informacji na podane tematy.
• Dzielenie się zdobytą wiedzą.
• Wskazywanie na mapie fizycznej Polski wyszukanych miejsc – krajów sąsiadujących z Polską,
stolic, najważniejszych miast, rzek, gór.
PZ cz. 1 s. 68 4. Praca inspirowana wierszem M. Brykczyńskiego „Polska”.
• Głośne czytanie wiersza przez nauczyciela lub wybranego ucznia.
• Ustalanie, czym dla poety jest Polska.
• Znani Polacy, ich czyny i dzieła – przypomnienie znanych dzieciom wybitnych Polaków.
• Co my możemy zrobić, aby Polska była piękniejsza i silniejsza? – dzielenie się przemyśleniami.
Z cz. 2 s. 4 ćw. 1 5. Polska, moja ojczyzna!
• Nauka piosenki „To nasza ojczyzna”.
Słuchanie nagrania piosenki (YouTube). Nauka słów i melodii. Wspólne śpiewanie piosenki.
• Zabawa w skojarzenia.
Dzieci pracują w parach. Wybrany uczeń mówi po cichu alfabet, a gdy nauczyciel powie Stop,
uczeń podaje literę, na której się zatrzymał. Uczniowie zapisują skojarzenia do słowa ojczyzna
zaczynające się tą literą. Następnie kilka par czyta swoje skojarzenia.
6. Cudze chwalicie, swego nie znacie – poznawanie ciekawych miejsc w Polsce.
• Co i dlaczego warto zobaczyć? – podawanie propozycji.
• Oglądanie wybranych miejsc w internecie.
7. Poruszanie się różnymi sposobami z piłką – kształtowanie zręczności i koordynacji.
• Rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.
– Berek z piłką – zabawa ożywiająca.
Dzieci bawią się w 4-osobowych zespołach. Każdy zespół wyłania berka i porusza się po wy-
znaczonym terenie. Wszyscy chodzą krokiem dostawnym. Zadaniem berka jest trafienie
uczestnika zabawy piłką w plecy – gdy mu się to uda, następuje zmiana berka.
Temat 47. Ważne święto 35
– Ćwiczenia ramion, tułowia i nóg: w pozycji stojącej – przekładanie piłki z ręki do ręki wokół
tułowia w obie strony; trzymanie piłki wysoko nad głową i skłony w przód z dotknięciem
piłką podłogi; toczenie ósemek między stopami; w siadzie skrzyżnym – toczenie piłki obiema
rękami jak najdalej do przodu; w siadzie równoważnym – przetaczanie piłki pod nogami.
– „Słuchaj i odbijaj” – ćwiczenie rytmiczne.
Dzieci odbijają piłkę zgodnie z rytmem wybijanym przez nauczyciela na tamburynie (głośny
dźwięk – mocne odbicia, cichy dźwięk – lekkie odbicia).
• Główna część zajęć – gry i zabawy z piłką kształtujące zręczność i koordynację.
– „Piłka – do kapitana”.
Dzieci stają w 2 rzędach. Przed każdym w odległości 3–4 m stoi kapitan z piłką. Podaje ją
kolejno każdemu dziecku ze swego rzędu. Ten dowolnym sposobem podaje piłkę do kapitana
i staje za nim.
– Toczenie piłki po podłodze do wyznaczonego celu; toczenie piłki w kręgu do co drugiego
uczestnika.
– Zabawa koordynacyjna z piłką: po odbiciu piłki o podłogę dzieci wykonują obrót i ją chwytają.
– Podawanie w parach piłki nad ławeczką z jednoczesnym przemieszczaniem się krokiem do-
stawnym wzdłuż ławeczki.
– Kto wyżej, kto dalej? – rzuty piłki w górę.
Każde dziecko staje na linii startu z piłką w rękach. Rzuca piłkę jak najwyżej i biegnie jak
najszybciej. Zatrzymuje się w momencie, gdy piłka upadnie na ziemię – obserwujący rzut
krzyczą wówczas Stop! Każde dziecko własnymi krokami liczy uzyskaną odległość – wygry-
wa ten, kto uzyska największą odległość.
• Ćwiczenia kończące zajęcia.
– Ćwiczenia korekcyjne: dzieci stoją i trzymają piłkę opuszkami palców, obracają ją w przód
i w tył, następnie toczą piłkę opuszkami palców wokół stóp.
– Ćwiczenie uspokajające: „Pod starym dębem”.
Dzieci kładą się na plecach wokół pachołków imitujących dęby. Zamykają oczy i wsłuchu-
ją się w nagranie szumu drzewa (np. https://www.youtube.com/watch?v=RRoTPM0tJNw),
jednocześnie wyrównując oddech.
8. Kocham Polskę, bo… – wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Podawanie powodów, dla których każdy z nas kocha Polskę.
• Kończenie zdania: Dzisiaj nauczyłam się/nauczyłem się…

Temat 47. Ważne święto
ZAPIS W DZIENNIKU
Doskonalenie dodawania w zakresie 100. Stosowanie własnych strategii obliczeń podczas zabaw
i gier. Wyszukiwanie ważnych dat w kalendarzu. Stworzenie klasowego kalendarza świąt. Czytanie
tekstu informacyjnego „Wolna i niepodległa ojczyzna”, wypowiedzi na temat tekstu. Poznawanie
faktów historycznych związanych z dniem 11 listopada oraz postaci Józefa Piłsudskiego z wykorzy-
staniem zasobów internetu. Pisanie nazw geograficznych i świąt wielką literą. Słuchanie i śpiewanie
pieśni legionowych. Śpiewanie hymnu narodowego z zachowaniem właściwej postawy. Wykonanie
flagi narodowej z bibuły. Udział w szkolnych obchodach święta przypadającego 11 listopada.

– dodaje liczby w zakresie 100, stosując wybraną strategię obliczeń
– korzysta z kalendarza
– wie, kiedy przypada Narodowe Święto Niepodległości
– zna wybrane fakty historyczne związane z odzyskaniem niepodległości

– śpiewa wybrane piosenki legionowe i hymn narodowy, zachowując właściwą postawę
– wie, kto to był J. Piłsudski
– pisze poprawnie nazwy geograficzne i nazwy świąt
– wykonuje pracę plastyczno-techniczną zgodnie z instrukcją

– poćwiczysz dodawanie liczb w zakresie 100, stosując wybraną strategię obliczeń
– wyszukasz wskazane daty w kalendarzu
– poznasz kilka faktów związanych z Narodowym Świętem Niepodległości
– zaśpiewasz wybrane piosenki legionowe i hymn narodowy, zachowując właściwą postawę
– poznasz sylwetkę J. Piłsudskiego
– poćwiczysz pisownię nazw geograficznych i nazw świąt
– wykonasz flagę Polski zgodnie z podaną instrukcją

– dodajesz liczby w zakresie 100, stosując wybraną przez siebie strategię obliczeń
– wyszukujesz wskazane daty w kalendarzu
– znasz kilka faktów związanych z Narodowym Świętem Niepodległości
– śpiewasz wybrane piosenki legionowe i hymn narodowy, zachowując właściwą postawę
– wiesz, kim był J. Piłsudski
– poprawnie zapisujesz nazwy geograficzne i nazwy świąt
– wykonujesz flagę Polski zgodnie z podaną instrukcją
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego należy znać historię swojego narodu?
– Gdzie można zdobyć informacje o historii Polski?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 69, Z cz. 2 s. 6–7, PM cz. 1 s. 51, M cz. 2 s. 5–6; karty do gry „Ja mam… – kto
ma…”, matematyczne karty do gry, czyste kartki, klepsydra lub stoper, żetony, kalendarze,
duży arkusz brystolu, mapy Europy (historyczna po trzecim rozbiorze Polski i współczesna
mapa polityczna), komputer z dostępem do internetu, nagrania pieśni legionowych i hymnu
narodowego, bloki rysunkowe, pastele olejowe, biała i czerwona bibuła, patyczki, klej, no-
życzki.

1. Dodawanie w zakresie 100. Stosowanie różnych strategii obliczeń.
2. Ważne daty – praca z kalendarzem.
• Wyszukiwanie w kalendarzu różnych świąt i ważnych dni w roku.
• Tworzenie klasowego kalendarza świąt narodowych, ludowych, religijnych i osobistych
(np. urodzin).
Z cz. 2 s. 6 ćw. 1, 2 • Ustalenie, jakie narodowe święto i kiedy obchodzimy w listopadzie.
• Kokarda narodowa – omówienie jej symboliki.
PZ cz. 1 s. 69 3. Praca z tekstem informacyjnym „Wolna i niepodległa ojczyzna”.
• Czytanie tekstu przez wybranego ucznia.
• Rozmowa kierowana na temat tekstu.
• Wskazywanie na mapie granic Polski i jej sąsiadów.
Temat 48. Zabytki Krakowa 37
• Słuchanie opowiadania nauczyciela o utracie przez Polskę niepodległości i odzyskaniu jej

w 1918 r. oraz o wybranych faktach z życia J. Piłsudskiego.
• Opisywanie ilustracji z podręcznika.
4. Legiony to… – poznawanie pieśni legionowych.
• Słuchanie krótkiej informacji nauczyciela o pieśniach legionowych i wybranych pieśni, np. „My,
Pierwsza Brygada”, „Marsz Pierwszej Kadrowej”.
• Nauka słów i melodii fragmentu wybranej pieśni legionowej.
5. 11 listopada – ważna data dla wszystkich Polaków. Z cz. 2 s. 7 ćw. 3–5
• Swobodne wypowiedzi na temat obchodów narodowego święta.
• Pisownia nazw świąt i nazw geograficznych wielką literą – ćwiczenia ortograficzne.
6. Przypomnienie polskich symboli.
• Przypomnienie wiadomości o symbolach narodowych.
• Przypomnienie, kiedy i w jakiej postawie śpiewamy hymn i go słuchamy, gdzie i kiedy wywie-
szamy flagi, poznanie pojęcia bandera.
• Słuchanie nagrania hymnu i śpiewanie go z zachowaniem właściwej postawy.
7. To nasza flaga – praca plastyczno-techniczna z bibuły.
• Przypomnienie barw narodowych i ich ułożenia na fladze.
• Docinanie i sklejanie bibuły i mocowanie za pomocą kleju do patyka.
• Klasowa defilada z flagami i śpiewem poznanej pieśni legionowej.
8. Udział w szkolnych uroczystościach związanych z obchodami 11 listopada.
• Przypomnienie zasad zachowania się podczas uroczystości.
• Udział w uroczystości.
• Dzielenie się wrażeniami po szkolnej uroczystości.
Uwaga! Dzieci w domu przygotowują zdjęcia i ciekawostki dotyczące wybranego miejsca w Pol-
sce (w którym byli lub które chcieliby zwiedzić).

Temat 48. Zabytki Krakowa
ZAPIS W DZIENNIKU
Doskonalenie dodawania i odejmowania w zakresie 100. Stosowanie własnych strategii obliczeń
podczas zabaw i gier edukacyjnych. Wyruszamy w Polskę – zabawy z mapą. Kraków – miasto kró-
lewskie, dawna stolica Polski. Poznawanie zabytków Krakowa, jego tradycji i zwyczajów. Czytanie
tekstu informacyjnego „W dawnej stolicy”. Wyszukiwanie dodatkowych informacji o królewskim
mieście w dostępnych źródłach. Nauka piosenki „Krakowiaczek jeden”, nauka podstawowego kro-
ku krakowiaka. Wykonanie folderu reklamującego Kraków i jego wybrane zabytki. Ćwiczenia z ob-
ręczą kształtujące zręczność, zwinność, gibkość.

– dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100, stosując wybraną strategię obliczeń
– wskazuje na mapie Polski jej granice, wybrane miasta, parki narodowe
– wskazuje Kraków na mapie i zna jego wybrane zabytki
– zna wybrane fakty z historii Krakowa
– śpiewa piosenki tematycznie związane z Krakowem
– zna podstawowy krok krakowiaka
– rozumie potrzebę troski o własne zdrowie i uczestniczy w zabawach ruchowych

– poćwiczysz dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 100 wybranym sposobem
– pokażesz na mapie Polski jej granice, wybrane miasta i parki narodowe

– wskażesz na mapie Kraków i poznasz jego wybrane zabytki
– poznasz wybrane fakty z historii Krakowa
– nauczysz się śpiewać piosenkę związaną z Krakowem
– poznasz podstawowe kroki krakowiaka
– weźmiesz udział w zabawach ruchowych

– dodajesz i odejmujesz liczby w zakresie 100 wybranym sposobem
– wskazujesz na mapie Polski omawiane miejsca
– wskazujesz Kraków na mapie i znasz jego wybrane zabytki
– znasz wybrane fakty z historii Krakowa
– śpiewasz piosenkę związaną z Krakowem
– wykonujesz podstawowe kroki krakowiaka
– uczestniczysz w zabawach ruchowych
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego do Krakowa przyjeżdża wielu turystów?
– Dlaczego należy dbać o zabytki?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 70–71, Z cz. 2 s. 8–9, PM cz. 1 s. 52–53, M cz. 2 s. 7; tablica 100 liczb, żetony,
kostka dziesięciościenna, pionki do gry, komputer z dostępem do internetu, nagrania piosen-
ki „Krakowiaczek jeden” i hejnału, mapa Polski, koperty i kartki z wyrazami związanymi
z Krakowem, bloki rysunkowe, pastele olejowe, albumy o Krakowie, kłębek wełny, kartki
formatu A4 i A3, karteczki samoprzylepne, zdjęcia (np. z folderów reklamowych) i cieka-
wostki dotyczące wybranych miejsc w Krakowie i w Polsce, mapa fizyczna Polski, kontur
Polski na szarym papierze, konturowe mapki Polski, kartoniki z konturowymi rysunkami
herbów miast i logo parków narodowych, woreczki i obręcze gimnastyczne, magnetofon,
nagranie dowolnej rytmicznej muzyki marszowej.

1. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 100. Stosowanie różnych strategii obliczeń.
2. Wyruszamy w Polskę – zabawy z mapą.
• Nasza Polska – praca z mapą.
Chętne dzieci prezentują przyniesione zdjęcia i ciekawostki dotyczące wybranych miejsc w Pol-
sce. Przy pomocy nauczyciela wyszukują te miejsca na mapie fizycznej Polski, a później przy-
klejają zdjęcia na narysowanym na papierze pakowym szkicu mapy. Nauczyciel uzupełnia
ciekawostki, tak by na mapie pojawiły się również zdjęcia z Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wroc-
ławia, Poznania, panoramy wydm Słowińskiego Parku Narodowego, żubra w Puszczy Biało-
wieskiej, rysia w Bieszczadzkim Parku Narodowym.
• „Polska loteryjka” – zabawa edukacyjna.
Każde dziecko na konturowej mapce z zaznaczonymi pięcioma miastami i trzema parkami
narodowymi podkreśla trzy dowolne nazwy. Nauczyciel losuje pierwszy kartonik z herbem
miasta lub logo parku, a dzieci rozpoznają, co przedstawia. Te, które wybrały nazwę tego miej-
sca na swojej mapie, zgłaszają się, a później kolorują obrazek (w uproszczony sposób – na je-
den kolor, bez szczegółów). Kartoniki są losowane osiem razy, aż wskazane zostaną wszystkie
miejsca.
Temat 48. Zabytki Krakowa 39
• Zabawa „Zgadnij, skąd przyjechałem”.

Nauczyciel opowiada o jednym z zaznaczonych na mapie miejsc, np. Znajduję się w najwięk-
szym polskim mieście, tuż obok pomnika Syrenki… Dzieci odgadują, o jakie miejsce chodzi,
i wskazują je na mapie. Chętne dzieci mogą wejść w rolę osoby prowadzącej. Na zakończenie
każde dziecko wskazuje na mapie, dokąd chciałoby pojechać w najbliższym czasie.
3. Poznajemy dawną stolicę Polski, miasto królów i Smoka Wawelskiego – ćwiczenia
wprowadzające do tematu zajęć.
• Nauczyciel przygotowuje koperty z wyrazami (lajkonik, dawna stolica, rynek, Wawel, miasto
królów, Barbakan, kościół Mariacki, smok, Sukiennice) i ukrywa je w wybranych miejscach
klasy, zadaniem dzieci jest odnalezienie kopert. Uczeń, który znajdzie kopertę, siada w kręgu.
Na koniec uczniowie odczytują wszystkie wyrazy.
• Wspólne ustalenie, z jakim miastem są związane te wyrazy.
• Wskazanie na mapie Krakowa, opisanie jego położenia (południe kraju, Małopolska, nad Wisłą).
• Wyjaśnianie pojęć związanych z Krakowem.
4. Nauka piosenki „Krakowiaczek jeden” i kroków krakowiaka.
• Nauka piosenki.
• Nauka kilku podstawowych kroków krakowiaka.
• Zabawa ruchowa ze śpiewem.
5. Praca z tekstem informacyjnym „W dawnej stolicy”. PZ cz. 1 s. 70–71,
• Czytanie fragmentami tekstu z podręcznika i dzielenie się najważniejszymi/najciekawszymi Z cz. 2 s. 8–9
informacjami. ćw. 1–5
• Wyszukiwanie dodatkowych informacji o dawnej stolicy Polski w albumach i internecie.
• Wysłuchanie hejnału i czytanie krótkiej informacji o historii hejnału.
• Uzupełnianie zdań o historii hejnału w Krakowie. Omawianie pisowni wyrazów hejnał, hej-
nalista.
6. Klasowe Biuro Podróży – przygotowywanie folderu reklamującego wycieczkę
do Krakowa.
• Ustalanie celu głównego i celów szczegółowych.
Nauczyciel zapisuje cel główny Przygotujecie folder reklamujący wycieczkę do Krakowa. Wspól-
nie z dziećmi ustala cele szczegółowe i zapisuje je na kartkach formatu A4 (na jednej kartce
jeden cel), np. Podzielimy się zadaniami. Dowiemy się, co powinien zawierać folder. Przygotuje-
my materiały potrzebne do wykonania folderu. Ustalimy, co warto zwiedzić w Krakowie. Dzieci
porządkują kartki z celami, tworząc plan.
• Planowanie działań.
Następnie zastanawiają się, co należy zrobić, aby zrealizować poszczególne cele (indywidual-
nie, w parach, w grupach lub zbiorowo na zasadzie burzy mózgów), zapisują pomysły działań
na karteczkach; wybierają najlepsze i przyklejają je obok celów pośrednich, np.
Sprawdzimy, jakie Wykorzystamy

Ustalimy,
materiały papiernicze bloki, papier kolorowy,
z czego zrobić folder.
mamy w sali. kredki i pisaki.
• Wdrożenie działań: wykonywanie folderu zgodnie z ustalonym planem (praca w parach).

• Prezentacja wyników pracy: po wykonaniu pracy pary łączą się w grupy 4-osobowe i prezentu-
ją swoje wytwory koleżankom i kolegom. Gotowe prace umieszczają na wystawce.
7. Opowiadamy turystom o Krakowie – praca w grupach.
• Podział na grupy, przydzielenie zadań – każda grupa przygotowuje informacje o jednym zabyt-
ku Krakowa.
• Prezentacje poszczególnych grup (wędrówkę po Krakowie zaczynamy od spotkania przy Wawelu).
8. Ćwiczenia z obręczą – kształtowanie zręczności, zwinności i gibkości.
– „Wiewiórki do dziupli” – zabawa orientacyjno-porządkowa.

– Ćwiczenia z woreczkiem: marsz z woreczkiem na głowie i ramionami wyciągniętymi w bok,
coraz obszerniejsze krążenie ramion w przód, a po zmianie kierunku marszu – w tył; w po-
zycji stojącej wyprostnej, w lekkim rozkroku i z woreczkiem na głowie – wykonywanie przy-
siadów; w marszu – podrzucanie woreczka i chwytanie z klaśnięciem; w leżeniu na plecach,
woreczek między stopami – przenoszenie go za głowę i ponowne wkładanie między stopy;
w leżeniu przodem przesuwanie woreczka od ręki do ręki; marsz z woreczkiem na głowie.
– „Defilada” – ćwiczenie rytmiczne: dzieci maszerują przy dowolnej muzyce marszowej.
• Główna część zajęć – ćwiczenia z obręczą.
– „Młyn” – ćwiczenia obręczy barkowej i ramion.
Dzieci stają w rozkroku, trzymając obręcze na wysokości ramion. Wykonują szerokie krąże-
nia ramion z obręczą z głębokim skłonem w przód (dół) i wychyleniem do tyłu (góra).
– „Dżdżownica” – ćwiczenie kształtujące gibkość.
Uczniowie w siadzie prostym, trzymając obręcz na głowie, wykonują: na Raz – skłon tu-
łowia w przód, na Dwa – przełożenie obręczy pod nogi, na Trzy – przejście do leżenia
i przesunięcie obręczy pod plecami, na Cztery – powrót do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie
powtarzają kilka razy.
– „Kolebka” – ćwiczenie mięśni grzbietu kształtujące zwinność.
Dzieci siedzą w siadzie skulonym, z obręczą nad głową, na Raz – przetaczają się na plecy
z jednoczesnym przełożeniem nóg do obręczy, na Dwa – powracają do siadu z nogami w obrę-
czy, na Trzy – przetaczają się w tył, wyjmując nogi z obręczy, na Cztery – powracają do pozycji
wyjściowej.
– „Czarodziejskie koło” – ćwiczenie kształtujące zręczność.
Dzieci stoją w lekkim rozkroku, z ramionami opuszczonymi w dół i obręczą w jednej dłoni
równolegle do ciała. Wyrzucają obręcz do przodu, jednocześnie rozkręcając ją w przeciwnym
kierunku. Starają się złapać obręcz jedną ręką. Ćwiczenie należy powtarzać kilka razy, zmie-
niając rękę.
– Ćwiczenia korekcyjne: „Kobra” – dzieci stoją na baczność i przy cichej, rytmicznej muzyce
kołyszą się na piętach, na palcach.
– Ćwiczenia uspokajające: zabawa wyciszająca „Co na głowę?” – dzieci siedzą tyłem do środka
koła; dotknięta przez nauczyciela osoba podaje nazwę jakiegoś nakrycia głowy, np. kapelusz,
beret, czapka, a pozostali odgadują, kto to powiedział.
9. W Krakowie warto zobaczyć… – własne propozycje na podsumowanie zajęć.
• Podawanie swoich propozycji odwiedzenia ciekawego miejsca w Krakowie (technika: paję-
czynka).

Temat 49. Opowieści z dawnych lat
ZAPIS W DZIENNIKU
Odczytywanie godzin w systemie 24-godzinnym. Podawanie czynności wykonywanych w okreś-
lonym czasie. Wyjaśnianie pojęcia legenda. Czytanie „Legendy o Smoku Wawelskim” Wojciecha
Widłaka, odpowiedzi na pytania do tekstu, wskazywanie bohaterów i ustalanie kolejności zdarzeń.
Układanie i prezentowanie dialogu Skuby z królem w scenkach dramowych. Wykonywanie portre-
tu Smoka Wawelskiego – malowanie farbami plakatowymi. Ćwiczenia utrwalające pisownię nazw
miast wielką literą i wyrazów z zakończeniem -ów oraz kolejność alfabetyczną wyrazów. Zabawy
ruchowe przy piosenkach ludowych „Lajkonik” i „Krakowiaczek jeden”.
Temat 49. Opowieści z dawnych lat 41

– odczytuje godziny w systemie 24-godzinnym
– zna legendę o Smoku Wawelskim, wskazuje i opisuje jej bohaterów
– ustala kolejność zdarzeń w legendzie
– poprawnie pisze nazwy miast wielką literą i wyrazy z zakończeniem -ów
– zapisuje nazwy miast w kolejności alfabetycznej
– wykonuje pracę plastyczną na podany temat
– śpiewa ludowe piosenki i bawi się przy muzyce

– poćwiczysz odczytywanie godzin na zegarze
– poznasz legendę o Smoku Wawelskim
– ustalisz kolejność zdarzeń w legendzie
– poćwiczysz pisownię nazw miast wielką literą i wyrazów z zakończeniem -ów
– zapiszesz nazwy miast w kolejności alfabetycznej
– wykonasz pracę plastyczną na podany temat
– weźmiesz udział w zabawach przy muzyce

– odczytujesz pełne godziny w systemie 24-godzinnym
– znasz legendę o Smoku Wawelskim i ustalasz kolejność zdarzeń
– stosujesz zasadę pisowni nazw miast wielką literą i poprawnie piszesz wyrazy z zakończe-
niem -ów
– zapisujesz nazwy miast w kolejności alfabetycznej
– wykonujesz pracę plastyczną na podany temat
– uczestniczysz w zabawach ruchowych przy muzyce
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego turyści chętnie oglądają rzeźbę Smoka Wawelskiego?
– Z czego słynie Kraków?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 72–73, Z cz. 2 s. 10–11, PM cz. 1 s. 54–55, M cz. 2 s. 8–9; zegar demonstracyjny,
zegary i karty pracy dla każdego ucznia z zapisanymi godzinami w systemie 24-godzinnym,
piłka, bloki rysunkowe, farby plakatowe, nagrania piosenek „Lajkonik”, „Krakowiaczek
jeden”.
PRZEBIEG ZAJĘĆ s. 172

1. Odczytywanie godzin w systemie 24-godzinnym.
2. Dawno, dawno temu za górami, za lasami… – tworzenie opowiadania.
• Tworzenie opowiadania z zachowaniem związków przyczynowo-skutkowych (technika: zapo-
minalski bajarz) – uczniowie (każdy po kolei lub chętni) konstruują po jednym zdaniu.
• Jakie znacie opowiadania? – rozmowa kierowana.
• Wspólne wyjaśnianie pojęcia legenda i prezentacja definicji.
• Podawanie przykładów znanych legend.
3. Spotkanie z lekturą – omawianie „Legendy o Smoku Wawelskim” W. Widłaka. PZ cz. 1 s. 72–73,
• Czytanie legendy przez wybranych uczniów z uwzględnieniem poziomu techniki czytania. Z cz. 2 s. 10 ćw. 1, 2
• Dzielenie się wrażeniami po wysłuchaniu legendy. Udzielanie odpowiedzi na pytania do tekstu.

• Prawda i fikcja literacka – ustalenie, co mogło wydarzyć się naprawdę, a co jest fikcją literacką.
• Wskazanie bohaterów i kolejnych wydarzeń w legendzie.
• Dobieranie określeń do wskazanych postaci.
4. Jak uratować smoka? – ćwiczenie rozwijające umiejętność kwestionowania włas-
nych założeń oraz poszukiwania innych możliwości.
Uczniowie, siedząc w kręgu, zastanawiają się, dlaczego smok, który pojawił się w Krakowie,
zjadał tak dużo zwierząt, a potem również ludzi (odpowiedzi mogą być różne, np. był ciągle
głodny, był zły, chciał rządzić w mieście). Następnie dzieci dzielą się na małe grupy i odpo-
wiadają na pytanie Co zrobić, aby smok mógł zostać w Krakowie i nie zjadał zwierząt i ludzi?
(technika: siatka za i przeciw). Zgodnie z założeniem tej techniki uczniowie muszą przygoto-
wać dwie odpowiedzi, ale możliwie skrajne (nauczyciel zaznacza, że nie ma złych pomysłów,
można wykorzystać swoją fantazję i pomysłowość), np. Smok zapisał się na fitness, schudł
i nie musiał tyle jeść. Smok przeszedł na dietę wegetariańską. Smok zarabiał na swoje je-
dzenie, pomagając ludziom w różnych czynnościach. Po zakończonej pracy dzieci prezentują
swoje pomysły.
5. Lajkonik – zabawa ruchowa ze śpiewem.
Dzieci w rytm muzyki naśladują ruchem poruszanie się lajkonika.
Z cz. 2 s. 11 ćw. 5 6. Królu, wiem, jak pokonać smoka – tworzenie dialogu Skuby z królem.
• Przygotowanie i prezentacja dialogów przez kolejne pary uczniów – scenki dramowe.
• Ocena prawdziwości zdań wypowiadanych przez smoka.
7. Wawelski Smok – wykonanie pracy plastycznej farbami plakatowymi.
• Malowanie portretu smoka.
• Wystawa prac.
Z cz. 2 s. 11 ćw. 3, 4 8. Pisownia wyrazów z zakończeniem -ów – ćwiczenia ortograficzne.
• Zabawy słowami – tworzenie form liczby mnogiej podanych wyrazów (np. jeden bohater – wie-
lu …, jest baran, nie ma trzech …).
• Pisanie wyrazów z zakończeniem -ów, przypomnienie zasady ortograficznej.
• Tworzenie form liczby mnogiej podanych rzeczowników oraz nazw miejscowości z zakończe-
niem -ów.
• Wymyślanie wyrazów z zakończeniem -ów i kodowanie ich w formie rebusów.
9. Smok pokonany, Kraków rozradowany – zabawa ruchowa na zakończenie zajęć.
• Improwizacja ruchowa przy piosence „Krakowiaczek jeden”.

Temat 50. Moja mała ojczyzna
ZAPIS W DZIENNIKU
Moja rodzinna miejscowość jest moją małą ojczyzną – gromadzenie informacji na temat rodzinnej
miejscowości uczniów. Ruch drogowy w miejscu zamieszkania. Układanie i zapisywanie zdania
do ilustracji. Czytanie ze zrozumieniem – pisownia nazw miast wielką literą. Wizyta w wybranym
urzędzie, instytucji i wywiad poświęcony pracy w tym miejscu (lub spotkanie z urzędnikiem). Je-
stem przewodnikiem wycieczki po mojej małej ojczyźnie – przygotowanie i zaprezentowanie trasy
wycieczki z wykorzystaniem planu miejscowości lub narysowanej trasy. Gry, zabawy i ćwiczenia
ogólnorozwojowe z różnymi przyborami.

– rozumie pojęcie mała ojczyzna
– gromadzi informacje na temat swojej miejscowości
Temat 50. Moja mała ojczyzna 43
– podaje przykłady miejsc ważnych, godnych polecenia i zwiedzenia przez gości

– czyta zdania ze zrozumieniem i pisze nazwy miejscowości wielką literą
– potrafi zareklamować swoją miejscowość
– wykonuje ćwiczenia równoważne z przyborem, przestrzegając ustalonych zasad

– wyjaśnisz pojęcie mała ojczyzna
– poszerzysz wiadomości na temat swojej miejscowości
– podasz przykłady miejsc ważnych, które warto zwiedzić w twojej miejscowości
– poćwiczysz czytanie ze zrozumieniem i zapiszesz poprawnie nazwy miejscowości
– zachęcisz innych do odwiedzenia twojej miejscowości
– weźmiesz udział w zajęciach ruchowych i będziesz przestrzegać ustalonych zasad

– rozumiesz pojęcie mała ojczyzna
– przekazujesz informacje na temat swojej miejscowości
– znasz przykłady miejsc ważnych, które warto zwiedzić w twojej miejscowości
– czytasz ze zrozumieniem zdania
– potrafisz zareklamować swoją miejscowość
– uczestniczysz w zajęciach ruchowych, przestrzegając ustalonych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Jak możemy wpłynąć na wygląd naszej miejscowości?
– Gdzie można zdobyć wiedzę na temat historii najbliższej okolicy?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Z cz. 2 s. 12–13; karty z hasłami, fizyczna mapa Polski, plan miejscowości, bloki rysunkowe,
kredki, lusterka, zdjęcia, pamiątki, wyroby regionalne, kilka kapeluszy, wstążki gimnastycz-
ne, szarfy, laski i obręcze gimnastyczne dla każdego ucznia.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Moja rodzinna miejscowość to moja mała ojczyzna – ćwiczenia wzbogacające wie- Z cz. s. 12 ćw. 1, 2
dzę o społeczeństwie.
• Wyjaśnianie pojęcia mała ojczyzna.
• Uzupełnianie informacji o rodzinnej miejscowości (technika: mówiąca ściana).
Nauczyciel przygotowuje karty do wspólnego uzupełnienia przez uczniów, np. Mieszkam w …
(nazwa miejsca zamieszkania; odszukanie jej na mapie Polski i określenie położenia miejsco-
wości), Moja miejscowość to … w … (wieś – gmina, powiat, miasto, województwo), Jestem
dumny, że mieszkam w …, bo …, Możemy pochwalić się …, Godne zobaczenia są … (np. kościół,
park, zabytki, obiekty sportowe, okazy przyrodnicze, kina, teatry muzea, dom kultury, miejsca
pamięci narodowej), Tradycje i zwyczaje naszego regionu to …
• Odczytanie zebranych informacji połączone z pokazem zdjęć, pamiątek, wyrobów regional-
nych przyniesionych przez uczniów i nauczyciela.
• Oglądanie planu miasta i uzupełnianie informacji na kartach o obiekty, których dzieci nie
uwzględniły, a które są ważne w ich miejscowości.
• Ćwiczenia w odczytywaniu piktogramów.
2. Przepisy drogowe znam, po drogach bezpiecznie poruszam się sam – zabawy naśla- Z cz. s. 12 ćw. 3, 4
dowcze utrwalające umiejętność prawidłowego poruszania się po drogach.
• Zgadnij, czym jadę – wybrany uczeń pokazuje ruch wybranego pojazdu, pozostali odgadują
jego nazwę i wszyscy zaczynają poruszać się pojazdem prezentowanym przez kolegę, naśladu-
jąc jego ruchy i wydawane dźwięki. Po krótkiej „przejażdżce” następuje zmiana pojazdu.
• Przypomnienie zasad regulujących poruszanie się po drogach – wybrany uczeń („policjant”)
kieruje ruchem, pozostali uczniowie dzielą się na „pieszych” i „pojazdy”.
• Uzupełnianie zdań związanych z ruchem w rodzinnej miejscowości.
3. Co, gdzie, kiedy…? – kształtowanie prawidłowych postaw.
• Co to są sprawy urzędowe? – wspólne udzielanie odpowiedzi na pytanie.
• Podawanie przykładów spraw załatwianych w urzędach, np. ślub, wyrabianie dowodu osobi-
stego, paszportu, dowodu rejestracyjnego pojazdu, odbieranie przesyłki poleconej, zakładanie
konta w banku.
• Rozmowa na temat przestrzegania zasad właściwego zachowania się w takich miejscach.
4. Z wizytą w … – poznawanie specyfiki pracy w pobliskim urzędzie.
• Wizyta w umówionym miejscu, np. na posterunku policji, w remizie straży pożarnej, w koście-
le, na poczcie.
• Wywiad z pracownikiem danego urzędu na temat spraw, które tu można załatwić.
• Dzielenie się wrażeniami po wizycie.
Uwaga! Wizytę można zastąpić spotkaniem w klasie z przedstawicielem jakiegoś urzędu
ze swojej miejscowości.
Z cz. s. 13 ćw. 5 5. Jestem przewodnikiem turystycznym po mojej małej ojczyźnie – przygotowanie
prezentacji swojej miejscowości.
• To warto zobaczyć, to warto o nas wiedzieć – przygotowanie trasy wycieczki (praca w grupach
lub parach).
• Prezentacja, czyli wycieczka – „oprowadzanie” turystów po rodzinnej miejscowości z wykorzy-
staniem planu miejscowości lub narysowanej trasy wycieczki.
• Słuchanie wybranego utworu muzyki charakterystycznej dla regionu.
• Chcę, aby u nas było jeszcze piękniej i lepiej się żyło mieszkańcom – rozmowa kierowana pyta-
niami, np. Co możemy zrobić, by w naszej małej ojczyźnie było coraz ładniej? Jakie ułatwienia
dla mieszkańców można wprowadzić?
Z cz. 2 s. 13 ćw. 6, 7 6. Głową rusz i ustal, gdzie kto mieszka – ćwiczenia ortograficzne.
Utrwalanie pisowni imion i nazw miejscowości wielką literą oraz wybranych wyrazów z h.
7. Gry, zabawy i ćwiczenia ogólnorozwojowe z różnymi przyborami.
– „Latający kapelusz” – berek ożywiający.
Uczeń w kapeluszu na głowie goni pozostałych uczestników zabawy. Jeśli kogoś dogoni,
wkłada mu kapelusz na głowę. Uciekający mogą się przed tym uchronić, wykonując przysiad
skulony.
– Ćwiczenia z laską gimnastyczną: w pozycji stojącej podnoszenie jej wysoko w górę, skłony
w przód, skręty tułowia, przeskakiwanie w przód i w tył oraz boczne; w siadzie – skłony
i skręty tułowia.
– „Tańczące laski” – ćwiczenie rytmiczne.
Dzieci w pozycji stojącej i w siadzie skrzyżnym, z przodu, z boku i z tyłu wystukują laskami
o podłogę rytmy podawane przez nauczyciela.
• Główna część zajęć – gry i zabawy ogólnorozwojowe.
– „Jaskółka” – ćwiczenia kończyn dolnych z elementem równowagi.
Każde dziecko stoi na jednej nodze, drugą unosi do tyłu, a obręcz opiera przed sobą o podłogę.
– „Silne nogi mam” – ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg i brzucha.
Każde dziecko kładzie przed sobą obręcz i wchodzi do niej, przyjmując pozycję w przysia-
dzie podpartym. Na Raz – dzieci wykonują wyrzut nóg w tył, na Dwa – powrót do przysia-
du w obręczy, na Trzy – wyprost, wdech. Ćwiczenie należy powtórzyć kilka razy, z różną
dynamiką liczenia.
Temat 50. Moja mała ojczyzna 45
– „Drużyno, ruszaj!” – zabawa z reakcją na sygnały.

W jednej części sali na podłodze w rozsypce są rozłożone szarfy – gniazda orłów. W drugiej
części sali stoją drzewa – pachołki, tyczki itp. Dzieci jadą konno (jak drużyna Lecha) z laską
gimnastyczną między nogami. Dostosowują poruszanie się do zmieniających się w różnym
tempie poleceń nauczyciela, np. Spacer, Kłus, Galop. Na sygnał nauczyciela Czas na odpo-
czynek! – dzieci trójkami zajmują miejsca wokół szarf. Na hasło Czas na poszukiwanie miej-
sca na osadę – dzieci ponownie ruszają między drzewa – pachołki. Za każdym razem nauczy-
ciel zabiera jedną z szarf. Dzieci, dla których zabraknie gniazda, zajmują miejsce w części
z drzewami, naśladują ich szum i wymachują uniesionymi rękami.
– Ćwiczenia korekcyjne: dzieci (pojedynczo lub po kilkoro) układają dowolny wzór ze wstążek
lub szarf i maszerują wokół niego na palcach, na piętach i zewnętrznych krawędziach stóp.
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci siedzą po turecku, tyłem do środka koła, nauczyciel lub wy-
znaczone dziecko chodzi w środku koła, wymachując wstążką lub szarfą; dziecko które zo-
stanie muśnięte wstążką, wypowiada nazwę polskiego miasta; pozostałe dzieci odgadują, kto
to powiedział.
8. W mojej małej ojczyźnie – wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Kończenie zdania Lubię swoją miejscowość/swój region, ponieważ… (ważne, by każdy wymie-
nił przynajmniej jeden element, wskazał, co lubi w swojej miejscowości, co mu się podoba, za co
ją ceni itp.).
JAK SIĘ UCZYĆ?
KRYTYCZNE MYŚLENIE
Andrzejki Korzystanie
Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XI podczas omawiania tematu 55. Zabawa andrzej- z informacji
kowa (opis na s. 68). Dzieci rozwijają umiejętność korzystania z informacji: ich porządkowania,
selekcjonowania, dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych.
Pomyśl o skutkach Przewidywanie

W zabawie dzieci rozwijają umiejętność dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych konsekwencji
i przewidywania konsekwencji różnych zachowań. własnych decyzji
Dzieci dzielą się na grupy i rysują na kartkach przynajmniej trzy skutki zdarzenia, np. Dziecko i zachowań
zgubiło książkę z biblioteki (lub Chłopiec na placu zabaw znalazł telefon komórkowy albo Dzie-
cko widzi, że rówieśnicy bawią się w niebezpiecznym miejscu, np. grają w piłkę obok ruchliwej
ulicy, ślizgają się na zamarzniętym stawie, rzucają do siebie patykami). Potem analizują wraz
z nauczycielem wszystkie zilustrowane propozycje. Razem sprawdzają, które pomysły powta-
rzają się bardzo często, a które tylko sporadycznie.
MAPA MYŚLI
Klaśnij Koncentracja
Etap 1. Nauczyciel wymienia słowa w dość szybkim tempie, np. stół – zeszyt – książka – sól – ma-
karon – wazon – poduszka – szklanka – sól – długopis – głośnik – sól – sałata – pudełko – komputer
– sól. Zadaniem uczniów jest klasnąć, gdy usłyszą ustalone wcześniej z nauczycielem słowo sól.
46 Scenariusze zajęć dziennych – XI krąg tematyczny: W świecie informacji
Etap 2. Utrudnienie ćwiczenia polega na dodaniu kolejnego słowa, na które uczniowie powinni
zareagować. Zadaniem uczniów jest klasnąć, gdy usłyszą słowo sól, oraz dodatkowo klepnąć
się w uda, gdy usłyszą słowo węgiel w ciągu słów, np. stół – zeszyt – książka – sól – makaron –
wazon – poduszka – węgiel – szklanka – sól – długopis – głośnik – skarbonka – świeczka – sól
– sałata – pudełko – komputer – sól – telewizor – kocyk – chusteczki – lusterko – węgiel – węgiel
– flamastry – sól.
Etap 3. Uczniowie nadal reagują klaskaniem i klepaniem w uda, gdy usłyszą słowa sól i węgiel.
Dodatkowym utrudnieniem będzie wykrzyczenie słowa kreda za każdym razem, gdy w ciągu
słów pojawi się połączenie słów sól i węgiel. Ciąg słów, np. stół – zeszyt – książka – sól – makaron
– wazon – poduszka – sól i węgiel – szklanka – długopis – głośnik – skarbonka – świeczka – sól
– sałata – pudełko – komputer – sól i węgiel – telewizor – kocyk – chusteczki – lusterko – węgiel
– flamastry – sól – gazeta – kapcie – torebka – węgiel.
PROJEKT
Współpraca, Festiwal ortograficzno-teatralny z ó w roli głównej

kreatywność, Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XI podczas omawiania tematu 54. Po co jest słownik
obdarzanie uwagą ortograficzny? (opis na s. 65).
Korzystanie Wędrujące plakaty
ze źródeł informacji Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XI podczas omawiania tematu 52. Źródła informacji.
Uczniowie pracują w 6 zespołach, otrzymują flamastry (w innym kolorze dla każdej grupy)
i 6 arkuszy (po jednym dla grupy), na których są zapisane tytuły, np. 1. Internet, 2. Programy
telewizyjne, 3. Rozmowa z ciekawym człowiekiem (z ekspertem), 4. Obserwacja otaczającego
świata, 5. Książki, 6. Muzea lub centra nauki. Dzieci zastanawiają się, na jakie pytania można
znaleźć odpowiedź w źródle zapisanym na arkuszu, dyskutują i w ciągu 5 minut zapisują jak
najwięcej konkretnych pytań, na które można znaleźć odpowiedź w danym źródle informacji,
np. Jak zrobić masę solną? (internet). Na umówiony sygnał przekazują plakaty zgodnie z ru-
chem wskazówek zegara następnemu zespołowi. Dzieci zapoznają się z tym, co napisali po-
przednicy, i dopisują własne propozycje. Ćwiczenie powinno trwać tak długo, aż plakaty dotrą
do zespołów, z których wyszły. Na koniec dzieci wskazują pytania, na które odpowiedź można
znaleźć w różnych źródłach i uzasadniają swoją opinię.
XI krąg tematyczny: W świecie informacji

Temat 51. Dzieci w czasie wojny
ZAPIS W DZIENNIKU
Rozwiązywanie zadań tekstowych. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 100. Tworzenie zdrob-
nień do podanych imion. Ustalanie miejsc pobytu bohaterki książki Joanny Papuzińskiej „Asiu-
nia” i wskazanie ich na osi czasu. Omawianie kolejnych zdarzeń i podpisywanie ilustracji. Dlaczego
wojna jest zła? – rozważania na podstawie książki. Tworzenie piramid wartościujących dziecięce
potrzeby w czasie wojny i pokoju. Zabawy ruchowe z elementami turlania się i kołysania – ćwicze-
nia grupowe doskonalące zwinność.

– dostrzega zależności między liczbami w dodawaniu i odejmowaniu
– rozwiązuje zadania tekstowe
– wypowiada się na temat miejsc pobytu i przeżyć bohaterki książki
– omawia kolejne zdarzenia i dobiera podpisy do ilustracji
– rozumie potrzeby dzieci w czasie wojny i w czasie pokoju
Temat 51. Dzieci w czasie wojny 47
– zdaje sobie sprawę ze zła, jakie niesie wojna

– wykonuje proponowane ćwiczenia ruchowe, przestrzegając ustalonych zasad

– omówisz zależności między liczbami w dodawaniu i odejmowaniu
– rozwiążesz zadania tekstowe
– wypowiesz się na temat miejsc pobytu i przeżyć bohaterki książki
– omówisz ilustracje i dobierzesz do nich podpisy
– omówisz potrzeby dzieci w czasie wojny i w czasie pokoju
– uzasadnisz, dlaczego wojna jest zła

– wskazujesz zależności między liczbami w dodawaniu i odejmowaniu
– rozwiązujesz zadania tekstowe
– wypowiadasz się na temat miejsc pobytu i przeżyć bohaterki książki
– omawiasz ilustracje i dobierasz do nich podpisy
– znasz potrzeby dzieci w czasie wojny i w czasie pokoju
– wypowiadasz się na temat zła, jakie niesie wojna
KLUCZOWE PYTANIA
– Co mogą zrobić dzieci, by na świecie panował pokój?
– Dlaczego powinniśmy znać historie z czasów II wojny światowej?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Z cz. 2 s. 14–16, PM cz. 1 s. 56–57, M cz. 2 s. 10; 6 kartoników z wyrazem składnik, 2 z wy-
razem suma, 1 z działaniem 30 + 23 = 53, kartoniki puste oraz z działaniami i liczbami,
kartki z zadaniami tekstowymi, sylwetki kobiety, dziewczyny i małej dziewczynki (na tabli-
cę), kartki z imieniem Joanna i jego zdrobnieniami, magnesy, ramka z kartonu podzielona
na 7 części z działaniami, książki J. Papuzińskiej (na wystawkę i „Asiunia” dla każdego
dziecka), kartki z miejscami i czasem pobytu Asiuni, koło z zapisanym zdaniem Wojna jest
zła, ponieważ…, walizeczki wycięte z kartonu, kamyki, chusta animacyjna, piłeczki, nagra-
nie spokojnej muzyki, woreczki gimnastyczne, linka lub ławeczka gimnastyczna, materac.

1. Rozwiązywanie zadań tekstowych. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 100.
2. Joanna, Asia, Asiunia – ćwiczenia w tworzeniu zdrobnień imion.
• Tak mnie nazywają – ustalanie różnych form imion dzieci.
– Każde dziecko zapisuje na kartce różne formy swojego imienia, którymi inni się do niego
zwracają.
– Rozmowa na temat form imion różnicowanych zwyczajowo ze względu na wiek, np. Jakie
są wasze imiona? W jakiej formie wasze imiona są zapisane w dzienniku? W jaki sposób
zwracają się do was koledzy, koleżanki i bliscy? W jaki sposób zwracali się do was rodzice,
dziadkowie i inni, gdy byliście mali?
• Kiedy pani Joanna była młodsza… – tworzenie zdrobnień imienia Joanna.
– Na tablicy znajdują się 3 sylwetki: kobiety, dziewczynki (10 lat) i małej dziewczynki (5 lat).
Dzieci układają kartki z imionami Joanna, Asia, Asiunia pod odpowiednimi sylwetami.
– Ustne uzupełnianie zdań zapisanych na tablicy, np. Pani … pisze książki dla dzieci. Gdy …
miała 10 lat, chodziła do szkoły. Mała … chodziła do przedszkola.
3. Ustalanie miejsc pobytu bohaterki książki J. Papuzińskiej „Asiunia”.
• Słuchanie I rozdziału książki (np. YouTube).
Uwaga! Dzieci powinny mieć egzemplarze książki.
• Rozmowa inspirowana wysłuchanym fragmentem książki, np. Ile lat ma Asiunia w chwili,
gdy ją poznajemy? Jakie prezenty dostała na piąte urodziny? Dlaczego urodzinowe prezenty
dziewczynki były takie skromne? Dlaczego Marek uczył dziewczynkę adresu zamieszkania?
• Co było później? – przygotowanie do słuchania dalszych rozdziałów książki.
Uwaga! Jeśli dzieci wcześniej czytały tę książkę (tematy 44, 45), to teraz można przypomnieć
tylko wybrane fragmenty.
– Na tablicy jest narysowana oś czasu z zaznaczonymi 7 punktami. Z boku znajdują się kartki
z informacjami o kolejnych miejscach pobytu bohaterki. Dzieci umieszczają na osi pierwszą
kartkę.
– Po każdym rozdziale, w którym następuje zmiana miejsca pobytu Asiuni (III, IV, VI, VIII, X
i XI), dzieci z pomocą nauczyciela umieszczają kolejne etykiety i zaznaczają strzałkami drogi
z jednego miejsca tułaczki do następnego.
Uwaga! Ostatni punkt na osi dzieci zaznaczą po przeczytaniu informacji z okładki.
ul. Mątwicka ul. Filtrowa ul. Alberta Anin

na wygnaniu Stoczek Warszawa
3 m. 1 dom 3 pań dom cioci Oli domek
i powrót dom cioci Oli ul. Lwowska
dom rodzinny i Elki (Tygrys) letniskowy
do Anina zima i wiosna do dzisiaj
zima zima wiosna zima i wiosna
Słuchanie fragmentów kolejnych rozdziałów książki (przedstawiających miejsca pobytu

Asiuni) połączone z obserwacją ilustracji i tekstu oraz zaznaczaniem miejsc, w których bo-
haterka przebywała podczas tułaczki.
Uwaga! Po zaznaczeniu miejsc pobytu Asiuni nauczyciel może przygotować dzieci do odbio-
ru trudnych słów lub sytuacji, np. po rozdziale VII zapoznać je z pojęciem front i pojawie-
niem się wojsk radzieckich.
Z cz. 2 s. 15 ćw. 2 4. Czy znamy bohaterów książki? – ćwiczenia sprawdzające zrozumienie wysłucha-
nego tekstu.
• Dzielenie się wrażeniami po wysłuchaniu fragmentów książki – swobodne wypowiedzi.
• „Po zielonym stawie pływają łabędzie” – odtworzenie zabawy ruchowej ze śpiewem, opisanej
w książce.
– Wyszukiwanie i głośne czytanie fragmentu opisującego zabawę.
– Przypomnienie zasad zabawy lub zapoznanie z nimi.
Dzieci, śpiewając 1. zwrotkę piosenki (przytoczoną w książce), naśladują swobodne pływanie
łabędzi po stawie. Potem szybko dobierają się w pary i tańczą w nich chwilę.
Uwaga! Jeśli dzieci znają zabawę, śpiewają również drugą zwrotkę. Pląs można znaleźć w in-
ternecie (YouTube).
• Minitest sprawdzający znajomość treści książki.
• Słuchanie informacji o pisarce (z okładki książki) czytanej przez nauczyciela.
• Zaznaczenie na osi czasu ostatniego miejsca pobytu Asiuni i zarazem miejsca pobytu dorosłej
już prof. dr hab. J. Papuzińskiej.
Z cz. 2 s. 14 ćw. 1 5. Wojenne przeżycia Asiuni – omawianie kolejnych zdarzeń.
• Tutaj była Asiunia – rozpoznawanie zdarzeń i miejsc pobytu bohaterki na podstawie ilustracji.
– Dzieci pracują w 5 grupach. Każda z nich zajmuje się jedną z ilustracji przedstawionych
w zeszycie ćwiczeń. Dzieci w grupach wyszukują rozdział, z którego pochodzi przyporządko-
Temat 51. Dzieci w czasie wojny 49
wana im ilustracja. Następnie czytają fragmenty rozdziału, dobierają podpisy do obrazków,

oglądają inne ilustracje z książki, określają, które opisane sytuacje są najważniejsze, i zasta-
nawiają się, jak przedstawią je pozostałym grupom. W wypadku krótszych rozdziałów grupy
mogą wytypować przedstawiciela, a w wypadku dłuższych – podzielić się pracą. Wybrani
członkowie grup mogą w tym czasie pokazywać ilustracje do rozdziałów.
– Przedstawianie przez grupy zilustrowanych etapów wojennej tułaczki Asiuni z wykorzysta-
niem ilustracji, fragmentów książki i wcześniej uzupełnionej osi.
• Kilkuzdaniowe wypowiedzi na temat uczuć bohaterki podczas pobytu w różnych miejscach
i w różnych sytuacjach – wyrażanie i uzasadnianie własnych opinii.
6. Dlaczego wojna jest zła? – rozważania na podstawie lektury. Z cz. 2 s. 16 ćw. 3
• Wypowiedzi dzieci na temat tragizmu wojny – przypominanie sytuacji opisanych w książce.
• Wojna jest zła, ponieważ… – gromadzenie uogólnionych argumentów (technika promycz-
kowa).
– Dzieci pracują we wcześniej wyłonionych grupach. Każda z nich, po wspólnych rozważa-
niach, przygotowuje po 5, 6 argumentów świadczących o tym, że wojna jest zła. Swoje pomy-
sły dzieci zapisują lub symbolicznie ilustrują na kartkach.
– Grupy przedstawiają swoje rozwiązania, układając kartki wokół koła z napisem Wojna jest
zła, ponieważ… Zbliżone rozwiązania układają na jednej linii – promyczku.
7. Ważne, ważniejsze, najważniejsze – grupowe i indywidualne ustalanie dziecięcych Z cz. 2 s. 16 ćw. 4, 5
potrzeb z uwzględnieniem czasu wojny i pokoju.
• Wspólne ustalanie, co było potrzebne dzieciom w czasie wojny – wartościowanie spraw od naj-
ważniejszych, przez ważniejsze po ważne.
• „Mało nas do pieczenia chleba” – popularna zabawa ze śpiewem jako przykład jednej z zabaw
opisanych w książce.
• Co zabrać? – grupowe tworzenie listy najważniejszych spraw i rzeczy dzieci.
– Dzieci nadal pracują we wcześniej wyłonionych grupach. Każda z nich otrzymuje walizeczkę
wyciętą z kartonu. Dzieci zapisują na niej to, co zabrałyby ze sobą w nagłej sytuacji: po burzy
mózgów i przedyskutowaniu wszystkich pomysłów grupy mogą podać tylko 5, 6 propozycji
(tyle rzeczy spakować)
– Liderzy grup przedstawiają dokonane wybory i je uzasadniają.
– Po prezentacji wyborów wszystkich grup uczniowie wspólnie ustalają, które wybory się po-
wtarzały.
• Indywidualne zapisywanie własnych priorytetów w sprawach ważnych, ważniejszych i naj-
ważniejszych w codziennych sytuacjach życiowych.
• Wypowiedzi porównujące układ wartościowania potrzeb dzieci żyjących w czasie wojny i współ-
cześnie, w czasie pokoju.
8. Zabawy z elementami turlania się i kołysania – ćwiczenia grupowe doskonalące
zwinność.
– „Falujące morze” – zabawa ożywiająca.
Dzieci trzymają chustę animacyjną za uchwyty i poruszają nią delikatnie, tworząc fale
na morzu. Następnie, stosownie do poleceń nauczyciela, fale się wzmagają, jest burza, a na-
wet sztorm i znowu wyciszenie.
– Ćwiczenia równoważne: stanie na jednej nodze z rękami wyciągniętymi w bok, na umówio-
ny sygnał – zmiana nogi; wspinanie się na palcach z rękami wyciągniętymi w bok; w klęku
podpartym podnoszenie na przemian prawej nogi i lewej ręki oraz lewej nogi i prawej ręki;
przechodzenie po linii prostej wyznaczonej na podłodze.
• Główna część zajęć – zabawy z elementami przetaczania się i kołysania.
– „Na fali” – zabawa z turlaniem.
Jedno dziecko leży na chuście ze stopami zwróconymi do środka. Pozostałe dzieci unoszą
chustę z jednej strony, wskazując, w którym kierunku dziecko ma się turlać.
– „Tortilla” – turlanie partnera na materacu.

– „Ruchoma gwiazda” – grupowe turlanie się na chuście.
Wszystkie dzieci kładą się na chuście ze stopami skierowanymi do środka. Turlają się
we wskazanym kierunku, pilnując, aby stopy cały czas wskazywały środek chusty. Na hasło
następuje zmiana kierunku przetaczania się.
– „Zegar” – ćwiczenie rytmiczne z kołysaniem.
Na hasło Bim, bam! – dzieci stojące w rozkroku w rymie ćwierćnut kołyszą się, odrywając
od podłoża raz jedną, raz drugą stopę. Na hasło Cyk, cyk! – nie odrywając stóp, wykonują
kołysanie w szybkim, szesnastkowym rytmie.
– „Wahadło z piłeczkami” – dzieci stoją w rozkroku na wyprostowanych nogach i przenoszą
piłeczkę nad głową z prawej strony na lewą i odwrotnie (w wyprostowanych rękach), za każ-
dym razem dotykając piłeczką podłogi.
– Kołysanie w parach – dzieci siedzą w parach naprzeciwko siebie, dotykając się stopami i trzy-
mając się za ręce; kołyszą się w przód i w tył (kiedy jedno dziecko odchyla się do tyłu, drugie
pochyla się ku niemu).
– „Spadochron” – przebieganie pod chustą.
Dzieci wachlują chustą coraz wyżej. Na sygnał, gdy chusta jest wysoko, puszczają uchwyty,
przebiegają pod chustą na drugą stronę i ponownie łapią za uchwyty.
– Ćwiczenia korekcyjne: przejście równoważne po wyznaczonej linii lub ławeczce z worecz-
kiem na głowie.
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci siedzą w kręgu, trzymają się za ręce i kołyszą się w rytm
spokojnej melodii.
9. W co się bawić? – propozycje zabaw bez użycia zabawek.
• Kamyki zamiast zabawek – podejmowanie próby gry w hacele.
– Dzieci dzielą się pomysłami na zabawy bez użycia zabawek.
– Nauczyciel nawiązuje do tematu zabaw w trudnych czasach wojny, gdy dzieci nie miały za-
bawek. Jedną z nich była gra w hacele, inaczej nazywana grą w kamienie.
– Dzieci bawią się we wcześniej wyłonionych 5 grupach. Każda grupa ma do gry po 5 ka-
myków. Grający siedzą w grupkach na dywanie lub kocyku. Zawodnik delikatnie rozrzuca
kamyki na dywanie. Wybiera jeden kamyk – matkę. Następnie podrzuca go do góry i tą
samą ręką jak najszybciej zabiera jeden z czterech kamieni z dywanu i nadal w tę samą dłoń
chwyta „matkę”. Dalej zawodnik podrzuca jeden z dwóch kamyków trzymanych z dłoni, jak
najszybciej zabiera z dywanu kolejny kamyk i stara się schwytać „matkę”. Zabawę kontynu-
uje się do chwili, aż zawodnik w ten sposób zbierze z dywanu wszystkie kamyki. Po zebraniu
wszystkich kamyków do gry przystępuje następny zawodnik. Jeśli nie złapie „matki” lub nie
zabierze kamyka z dywanu, traci kolejkę i przekazuje kamyki następnemu dziecku.

Temat 52. Różne źródła informacji
ZAPIS W DZIENNIKU
Rozwiązywanie zadań tekstowych. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 100. Ćwiczenia w wyszu-
kiwaniu informacji i dobieraniu odpowiednich źródeł. Kilkuzdaniowe wypowiedzi na temat źródeł
pozyskiwania informacji o świecie – na podstawie zdjęć, krótkich tekstów i własnych doświadczeń.
Poznawanie podstawowych zasad właściwego korzystania ze źródeł internetowych. Ćwiczenia
językowe – pisanie wyrazów w porządku alfabetycznym, tworzenie nowych wyrazów i skojarzeń
wokół nazwy Google, rozwijanie zdań. Malowanie logo Google Play i własnego barwami podstawo-
wymi i pochodnymi.
Temat 52. Różne źródła informacji 51

– poznaje różne sposoby obliczania sum i różnic
– wypowiada się na podany temat
– rozwija zdania
– korzysta z różnych źródeł informacji i wie, że mogą tam być informacje prawdziwe i fałszywe
– korzysta ze stron internetowych przeznaczonych dla dzieci
– rozpoznaje barwy podstawowe i pochodne i wykorzystuje je, malując logo

– poznasz różne sposoby obliczania sum i różnic
– wypowiesz się na podany temat
– poćwiczysz rozwijanie zdań
– wyszukasz wskazane informacje, korzystając z różnych źródeł
– omówisz zasady korzystania ze stron internetowych przez dzieci
– wykorzystasz barwy podstawowe i pochodne, malując logo

– obliczasz sumy i różnice wybranym sposobem
– wypowiadasz się na podany temat
– rozwijasz zdania
– wyszukujesz wskazane informacji, korzystając z różnych źródeł
– znasz zasady korzystania ze stron internetowych i ich przestrzegasz
– malujesz logo, wykorzystując barwy podstawowe i pochodne
KLUCZOWE PYTANIA
– W jakich sytuacjach jest przydatne logo?
– W jakich sytuacjach przydaje się umiejętność mieszania barw?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 74–75, Z cz. 2 s. 17, PM cz. 1 s. 58, M cz. 2 s. 11–12; tablica 100 liczb, żetony, ku-
beczki, 5 kartoników z wyrazem odjemnik, 2 kartoniki z wyrazem różnica, kartonik z działa-
niem 30 – 3 = 27, kartki z rebusem, kartki z pytaniami do losowania, encyklopedie, albumy
i książki popularnonaukowe, komputer z dostępem do internetu, rzutnik, kartki z opisami
do zdjęć, plansza z napisem Google i ramką, magnesy, plansza z kodami do wypełniania pól
logo Google Play, kartki z rysunkiem logo Google Play, farby plakatowe w kolorach podsta-
wowych, pędzle, kubki z wodą, podkładki, plansza z barwami podstawowymi i pochodnymi,
kartki z wyrazami tworzącymi zdania rozwinięte, kartki ze zdaniami.

1. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 100. Stosowanie różnych strategii obliczeń.
2. Gdzie szukać odpowiedzi na pytania? – praca z tekstem informacyjnym. PZ cz. 1 s. 74,
• Próba wspólnego definiowania wyrażenia źródło informacji. Z cz. 2 s. 17 ćw. 1
• Wyszukiwanie informacji w różnych źródłach.
– Dzieci wspólnie ustnie tworzą listę pytań, na które chciałyby znaleźć odpowiedź, i zastana-
wiają się, gdzie można znaleźć na nie odpowiedzi. Wraz z nauczycielem wybierają 6 pytań
i zapisują je na kartkach, np. Dlaczego ptaki odlatują do ciepłych krajów? Jak upiec pier-
niczki? Jakie są najbardziej znane wróżby andrzejkowe? Czy czas spadania przedmiotów jest
zależny od ich ciężaru? Dlaczego jest dzień i noc? Dlaczego kot spada na 4 łapy?
– Następnie dzielą się na 6 grup, które losują po jednym pytaniu. W grupach zastanawiają
się, w których źródłach mogą znaleźć odpowiedzi na swoje pytania, a następnie ich szukają.
Uwaga! Na 6 stanowiskach są zgromadzone różne leksykony, albumy i książki popular-
nonaukowe dla dzieci. Jeśli to możliwe, to na każdym stanowisku powinien być również
np. tablet z dostępem do internetu. Może też być zgromadzony materiał z różnych dziedzin.
– Po skończeniu pracy grupy dzielą się zdobytymi informacjami: podają pytanie, na które szu-
kały odpowiedzi, przedstawiają źródła, z których korzystały, określają sposób korzystania
z nich i udzielają odpowiedzi na wylosowane pytanie. Uczniowie wspólnie ustalają, z jakich
źródeł wszystkie grupy najczęściej korzystały, i odpowiadają na pytanie W jakich innych
źródłach, poza tymi, które były do dyspozycji na lekcji, można jeszcze szukać informacji?
• Kilkuzdaniowe wypowiedzi na temat źródeł pozyskiwania informacji o świecie na podstawie
zdjęć i opisów do nich oraz w odniesieniu do własnych doświadczeń. Swobodne wypowiedzi
na temat źródeł informacji, z których na co dzień dzieci najczęściej i najchętniej korzystają.
• Z jakiego źródła korzystamy? – zagadki pantomimiczne.
Dzieci nadal pracują w grupach. Każda z nich losuje jeden z opisów do zdjęć w podręczniku
i przygotowuje zagadkę w formie scenki pantomimicznej. Pozostałe grupy zgadują, z jakiego
źródła prezentujący czerpią informacje.
PZ cz. 1 s. 74 3. Z internetem trzeba rozważnie! – kształtowanie postawy krytycznego korzystania
z zasobów internetu jako źródła informacji.
• Czy wszystkie informacje, które znajdziemy w internecie, są prawdziwe? – dyskusja.
• Oglądanie filmu „Nie można wierzyć we wszystko” (YouTube).
Rozmowa kierowana zainspirowana filmem, np. Jaki problem miała bohaterka filmu? Na jaki
sposób wpadła? Z czyich internetowych podpowiedzi skorzystała? Co o podpowiedziach Rycha
i Zdzicha powiedziała mama? Co mama poradziła córce? Czego dziewczynka nauczyła się,
korzystając z internetu podczas odrabiania pracy domowej?
• Słuchanie informacji i wskazówek nauczyciela dotyczących korzystania z różnych źródeł inter-
netowych, np. zwrócenie uwagi na autora, który przygotował informacje (czy jest ekspertem
w danej dziedzinie); czy informacje na stronie, z której korzystamy, są zapisane poprawnym
językiem, czy nie ma błędów ortograficznych; czy podano, skąd zostały zaczerpnięte przedsta-
wione informacje; czy podawane informacje są aktualne. Zaprezentowanie stron rekomendo-
wanych, których lista znajduje się m.in. na gov.pl/web/edukacja/nauka-zdalna.
Z cz. 2 s. 17 ćw. 2 4. Źródłowe zabawy ze słowami – ćwiczenia wzbogacające czynny słownik uczniów.
• Układanie i zapisywanie wyrazów w porządku alfabetycznym.
• Układanie nowych wyrazów z liter wyrazu telewizja (np. lew, wizja, teza, zlew, ile, lewa, Ewa,
Liza, zalew, zew, wita).
• Google – gromadzenie skojarzeń i poznawanie historii nazwy firmy.
– Tworzenie listy skojarzeń z nazwą firmy informatycznej: na tablicy nad ramką jest zapisana
nazwa Google; dzieci gromadzą skojarzenia i zapisują je w ramce, np. wyszukiwarka, prze-
glądarka, internet, komputer, tablet, smartfon, informacje, wiedza, mapy.
– Słuchanie krótkiej informacji o firmie i pochodzeniu jej nazwy, np. Google to amerykańska
firma informatyczna, która powstała ponad 20 lat temu. Jej celem jest porządkowanie świa-
towych informacji tak, by były dostępne dla każdego. Z tym założeniem wiąże się nazwa firmy.
Googol to słowo oznaczające ogromną liczbę składającą się z jedynki i 100 zer. Założycielo-
wi spodobała się taka propozycja, bo ludzie mogą przeszukiwać ogromną liczbę informacji.
Rejestrując konto firmy, zgubił przedostatnią literę o i w ten sposób powstała nazwa firmy
Google. Jedną z najpopularniejszych usług firmy jest wyszukiwarka Google, a także interne-
towy sklep Google Play.
5. Nasze logo na wzór Google Play – utrwalanie i praktyczne stosowanie barw pod-
stawowych i pochodnych.
• Poznanie logo sklepu Google Play prezentowanego na ekranie. Wspólne ustalenie, z jakich
figur i z jakich kolorów się składa.
Temat 52. Różne źródła informacji 53
• Plastyczne kodowanie.
– Malowanie farbami plakatowymi wskazanych pól wg podanego kodu: 1 – niebieski, 2 – czer-
wony, 3 – żółty.
4
1 3
2
– Porównywanie swojej pracy z oryginalnym logo zaprezentowanym przez nauczyciela

na ekranie.
– Przypomnienie pojęć barwy podstawowe i barwy pochodne w czasie rozmowy kierowanej,
np. Jakimi kolorami wypełniliście podane pola? Jak nazywamy te barwy? Jakiego koloru
brakuje w waszym logo? Jak możecie uzyskać ten kolor, jeśli macie do dyspozycji wyłącznie
te 3 barwy podstawowe? Jak nazywamy barwy, które powstają przez łączenie barw podstawo-
wych? Uzupełnijcie kod pola 4: = + .
– Mieszanie farby żółtej z odrobiną niebieskiej i wypełnianie otrzymaną barwą pola 4. Zwró-
cenie uwagi na to, że gdyby przedłużono kolory pola 1 i 3, uzyskałoby się kolor pola 4.
– Porównywanie kolorystyki liter nazwy Google z logo Google Play.
• Przypomnienie, w jaki sposób można uzyskać kolor pomarańczowy i fioletowy (oglądanie pro-
stej planszy barw podstawowych i pochodnych).
• Moje logo – kreślenie konturów swoich inicjałów i wypełnianie ich barwami podstawowymi
i pochodnymi.
Uwaga! Zamiast inicjałów dzieci mogą wykreślić litery swojego imienia i wypełnić je na wzór
nazwy Google.
6. Od wyrazów do zdania – ćwiczenia w rozwijaniu zdań. PZ cz. 1 s. 75,
• Analiza zdania prostego i kolejnych zdań, powstałych podczas jego rozwijania. Z cz. 2 s. 17 ćw. 3, 4
Przeliczanie wyrazów w każdym zdaniu. Wskazywanie najważniejszych wyrazów w zdaniu
i zadawanie o nie pytań. Etapowe rozwijanie zdań za pomocą pytań pomocniczych, wskazywa-
nie dwóch najważniejszych wyrazów w zdaniu (rzeczownika i czasownika).
• Rozwijanie zdania Wiewiórka skacze i przepisywanie utworzonych zdań do zeszytu, zwrócenie
uwagi na rozpoczynanie ich wielką literą.
• „Rozbiegane zdania” – zabawa doskonaląca rozwijanie zdań.
Dzieci losują kartki z wyrazami tworzącymi zdania, np. Groźny pies szczeka na listonosza.
Uzdolniony Adaś grał na flecie. Pracowity tata remontuje piwnicę. Moja mama piecze cia-
sto. Szybki koń galopuje na wyścigach. Rozważny internauta wyszukuje informacje. Na syg-
nał Najważniejsze wyrazy, na spacer – dzieci z wyrazami wyrażającymi podmiot i orzeczenie
spokojnie poruszają się w sali. Na sygnał Tworzymy zdania – dzieci spacerujące dobierają się
w pary, tworząc zdania proste. Na kolejny sygnał Rozwijamy zdania – na spacer ruszają dzie-
ci z pozostałymi wyrazami, dołączają do par i tworzą logiczne zdania rozwinięte. Na sygnał
Zdania rozwinięte, stop! – dzieci zatrzymują się, ustawiają się czwórkami i odczytują najpierw
zdania proste, a potem utworzone zdania rozwinięte.
Uwaga! Wyrazy, które są podmiotami (od których prawdopodobnie dzieci rozpoczną zdanie),
są zapisane małymi literami (jeśli nie są to nazwy własne). Każde wyrażenie przyimkowe (np.
na listonosza, na flecie, na wyścigach) jest zapisane na jednej kartce.
7. Warto zapamiętać – utrwalanie podstawowych wiadomości związanych z tematem
zajęć.
• Od Zdzicha do Rycha – próba ustalenia przyczyn zniekształcania informacji źródłowych.
– „Głuchy telefon” – zabawa w dwóch zespołach (zdania do przekazywania, np. Książki to

potężna skarbnica wiedzy. Z internetu korzystamy rozważnie. Chcesz wiedzieć więcej, ekspe-
rymentuj. W czasie deszczu oglądamy filmy przyrodnicze); podsumowanie zabawy z odnie-
sieniem do zniekształcania informacji w internecie m.in. przez ściąganie ich i błędne prze-
kształcanie przez wielu użytkowników.
– Przypomnienie internetowych wypowiedzi Zdzicha i Rycha, zwrócenie uwagi na poziom ich
wiedzy i umiejętności. Przypomnienie rady mamy, np. Tylko, jak coś już znajdziesz [w inter-
necie], to sprawdź to na jakiejś innej stronie, a najlepiej na dwóch.

Temat 53. Samodzielnie wybieramy
ZAPIS W DZIENNIKU
Odczytywanie i tworzenie planów konstrukcji przestrzennych. Wypowiedzi na temat trudnej sztu-
ki podejmowania decyzji na podstawie wiersza Natalii Usenko „Trudny wybór” i własnych do-
świadczeń. Ćwiczenia doskonalące technikę czytania wiersza z odpowiednią intonacją i dynamiką,
poznawanie funkcji znaków interpunkcyjnych. Rozpoznawanie rzeczowników i grupowanie ich
wg rodzajów (bez podawania nazwy). Polskie bogactwa naturalne – węgiel, sól kuchenna, miedź,
piasek. Kreatywne przedstawianie nazw bogactw naturalnych dowolnymi technikami. Pokonywa-
nie stacyjnego toru przeszkód – kształtowanie zwinności.

– tworzy plan konstrukcji i buduje zgodnie z instrukcją
– wypowiada się na temat dokonywania wyborów
– czyta wiersz z odpowiednią artykulacją, intonacją i dynamiką
– rozpoznaje znaki interpunkcyjne i podejmuje próbę określania ich funkcji
– rozpoznaje rzeczowniki i grupuje je z uwzględnieniem zaimków ten, ta, to
– podaje przykłady bogactw naturalnych oraz sposoby ich rozsądnego wykorzystania
– rysuje, modeluje, przykleja, wykorzystuje różne materiały
– zwinnie pokonuje przeszkody na torze, współpracując z partnerem

– narysujesz plan konstrukcji i zbudujesz konstrukcję zgodnie z instrukcją
– wypowiesz się na temat problemów z dokonywaniem wyborów
– przeczytasz wiersz z odpowiednią artykulacją, intonacją i dynamiką
– wyjaśnisz funkcję omówionych znaków interpunkcyjnych
– wskażesz rodzaj podanych rzeczowników
– podasz przykłady bogactw naturalnych oraz sposoby ich rozsądnego wykorzystania
– narysujesz, wykonasz model lub nakleisz różne materiały na podany napis
– pokonasz przeszkody na torze, współpracując z partnerem

– rysujesz plan konstrukcji i budujesz konstrukcję zgodnie z instrukcją
– wypowiadasz się na temat problemów z dokonywaniem wyborów
– czytasz wiersz z odpowiednią artykulacją, intonacją i dynamiką
– wyjaśniasz funkcję omówionych znaków interpunkcyjnych
– wskazujesz rodzaj podanych rzeczowników
– podajesz przykłady bogactw naturalnych oraz sposoby ich rozsądnego wykorzystania
Temat 53. Samodzielnie wybieramy 55
– wykonujesz podaną pracę plastyczną, wykorzystując różne materiały

– pokonujesz przeszkody na torze, współpracując z partnerem
KLUCZOWE PYTANIA
– W jakich sytuacjach zawsze powinniśmy dokonywać samodzielnych wyborów?
– Dlaczego niektóre wybory mogą sprawiać nam trudność?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 76–77, Z cz. 2 s. 18–19, PM cz. 1 s. 59, M cz. 2 s. 13; klocki, plany budowli, mapa
ścienna Polski (prezentująca złoża surowców lub fizyczna), cztery kartoniki, w których znaj-
dują się grudki węgla, torebka soli kuchennej, ruda miedzi (preparat lub zdjęcie), piasek
w woreczku (najlepiej kilka jego rodzajów) oraz przedmioty i zdjęcia ilustrujące ich zasto-
sowanie, kolorowe kółka, szyldy lodziarni w kolorze kółek, ilustracje i nazwy popularnych
wśród dzieci lodów, duże etykiety z zaimkami ten, ta, to, kartki z rzeczownikami w różnych
rodzajach, klej, plastelina, cienki drucik miedziany, węgiel rysunkowy, sól, kartki z bloku
technicznego, nożyczki, szarfa dla każdego dziecka, 3 ławeczki, 2 ringa, piłka, 2 obręcze
gimnastyczne, małe kółko, lina.

1. Odczytywanie i tworzenie planów konstrukcji przestrzennych.
2. Polskie bogactwa naturalne – poznawanie wybranych bogactw naturalnych, wska-
zywanie, gdzie one występują w Polsce i jak je wykorzystujemy.
• Wyjaśnianie pojęcia bogactwa naturalne.
Uczniowie zastanawiają się, jakie bogactwa i skarby może posiadać człowiek (mogą też od- PZ cz. 1 s. 76,
wołać się do bajek, baśni, opowiadań). Nauczyciel zapisuje na tablicy lub na dużym arkuszu Z cz. 2 s. 18 ćw. 1, 2
papieru hasło bogactwa naturalne. Dzieci podają przykłady bogactw, które zawdzięczamy na-
turze (pytania pomocnicze, np. Czy moglibyśmy żyć bez powietrza? Co daje nam słońce? Czy
woda też jest bogactwem? Jakie znacie kopalnie?), i zapisują poprawne propozycje na tablicy.
Na końcu formułują wniosek, że bogactwa, czyli zasoby naturalne, to wszystkie elementy śro-
dowiska, które człowiek pozyskuje i wykorzystuje.
• Węgiel, sól kuchenna, miedź i piasek – poznawanie wybranych bogactw naturalnych.
– Nauczyciel wyjmuje z pierwszego kartonika grudkę węgla, dzieci ją identyfikują i zapisują
nazwę na kartoniku. Uczniowie zastanawiają się, jak pozyskujemy węgiel, oglądają zdjęcie
kopalni. Nauczyciel wskazuje na mapie główne miejsca złóż węgla w Polsce. Następnie z kar-
tonika są wyjmowane kolejne przedmioty lub zdjęcia, np. tabletki węgla leczniczego, filtr wę-
glowy do dzbanka, węgiel rysunkowy, ołówek, zdjęcie kominka, elektrowni, zdjęcie kopalni.
Dzieci nazywają je, mówią, co wspólnego mają one z węglem, i odpowiadają na pytanie Do
czego wykorzystujemy węgiel? Dochodzą do wniosku, że węgiel jest ważnym źródłem ener-
gii (choć jego używanie powoduje zanieczyszczenie powietrza), produkuje się dzięki niemu
prąd, z węgla powstają też materiały do pisania i rysowania. Dzięki temu, że węgiel wychwy-
tuje zanieczyszczenia, jest stosowany w lecznictwie oraz do oczyszczania wody.
– Dzieci pod kierunkiem nauczyciela tworzą mapę myśli: dorysowują do głównego hasła
BOGACTWA NATURALNE na tablicy linie, zapisują nad nimi hasłowo zgromadzone infor-
macje. Szukają informacji w podręczniku i innych źródłach, wyszukują miejsca występowa-
nia na mapie Polski, notują (zapisują hasła, umieszczają rysunki lub zdjęcia) na mapie myśli.
Uwaga! W pracy nad mapą myśli na tym etapie najważniejsze jest zadawanie dzieciom od-
powiednich pytań (najlepiej otwartych), które ułatwią im korzystanie z dotychczasowej wie-
dzy, wyszukiwanie i porządkowanie nowych informacji, kategoryzowanie i odpowiednie ich
układanie (od ogółu do szczegółu). Nauczyciel, zadając pytania, kieruje uwagą, uruchamia
logiczne myślenie, skłania do segregowania i oceny informacji, pobudza do tworzenia skoja-

rzeń i zarządza procesem rysowania mapy myśli.
Uwaga! Dla uproszczenia na mapach w „Książkach Nauczyciela” zostały użyte linie łamane,
ale w z dziećmi w klasie należy rysować linie faliste, jak w podręczniku do kl. 2 cz. 1 na s. 123.
występowanie występowanie
węgiel miedź
zastosowanie zastosowanie
BOGACTWA
występowanie NATURALNE występowanie
piasek sól kamienna

zastosowanie zastosowanie
Podobnie dzieci poznają inne bogactwa i notują na mapie myśli ważne informacje o nich, np.
sól kamienna – pozyskiwana w kopalni i przez odsalanie wody morskiej; zastosowanie – do-
prawianie potraw, konserwowanie żywności, w medycynie (sól fizjologiczna do przemywania
oczu, inhalacje);
miedź – rudy miedzi z kopalni są przerabiane w hucie; jest stosowana w budownictwie (np.
pokrycia dachów, kable, rury), urządzenia elektryczne, monety, biżuteria;
piasek – wydobywany w różnych miejscach w Polsce w kopalniach odkrywkowych: piaskow-
niach i żwirowniach, oraz w czasie pogłębiania rzek i kanałów; stosowany w budownictwie
(beton, zaprawy murarskie, cegły), drogownictwie, do produkcji szkła; kiedyś służył do mie-
rzenia czasu (klepsydra), jest też używany na placach zabaw.
Uwaga! Dzieci mogą też umieścić na mapie myśli inne bogactwa naturalne, np. woda, słońce/
światło, powietrze/wiatr, jeśli uznają to za potrzebne, ale nie warto rozbudowywać tych gałę-
zi, bo mapa stanie się nieczytelna.
• Próba ustalenia, czy w okolicach miejscowości dzieci są wydobywane jakieś bogactwa naturalne.
• Czy bogactwa natury mogą się wyczerpać? Dlaczego należy odpowiedzialnie korzystać z bo-
gactw naturalnych? – dyskusja klasowa.
Nauczyciel tak prowadzi dyskusję, by dzieci mogły wysnuć wnioski dotyczące korzystania
z bogactw naturalnych: niektóre z nich się nie wyczerpują (np. słońce, wiatr), inne mogą zo-
stać wykorzystane całkowicie (np. sól, węgiel, miedź, piasek), dlatego należy oszczędnie nimi
gospodarować; wytworzone z nich przedmioty powinny być wykorzystywane możliwe długo,
a po użyciu przetwarzane.
PZ cz. 1 s. 77, 3. O sztuce podejmowania decyzji – wypowiedzi inspirowane wierszem N. Usenko
Z cz. 2 s. 19 ćw. 3, 4 „Trudny wybór”.
• Słuchanie wiersza czytanego przez nauczyciela.
• Wspólne ustalenie, o jakim kłopocie jest mowa w wierszu. Wyszukiwanie w utworze sytuacji,
w których dokonujemy wyboru.
• Rozmowa na temat problemów z dokonywaniem wyboru na podstawie wiersza i własnych
doświadczeń.
• Które lody wybrać? – odgrywanie scenek dramowych.
– Dzieci losują kolorowe kółka i dzielą się na 3–4-osobowe grupy. W kilku miejscach klasy
znajdują się stoiska (lodziarnie z szyldem w kolorze kółek poszczególnych grup), a na nich –
ilustracje lodów w różnych smakach.
– Wprowadzenie dzieci w role, np. Wyobraźcie sobie, że jesteście na wycieczce w wesołym mia-
steczku. Właśnie macie czas wolny. Dostaliście po 5 zł, bo tyle kosztuje gałka lodów. Macie
Temat 53. Samodzielnie wybieramy 57
niewiele czasu, więc grupami udajcie się do kilku lodziarni. Kupcie sobie po 1 gałce lodów
w ulubionym smaku i szybko wracajcie na miejsce zbiórki, czyli do mnie.
– Dzieci udają się do swoich lodziarni. Wybierają jedną gałkę lodów, tzn. zapisują smak na wy-
losowanym kółku i wracają na miejsce zbiórki.
Uwaga! Nauczyciel uważnie obserwuje dzieci. Zwraca uwagę, czy same dokonują wyboru
smaku, czy też sugerują się wyborem lub podpowiedzią koleżanek/kolegów.
– Rozmowa kierowana na temat dokonywanych wyborów, np. Jakie lody wybraliście? Dlacze-
go właśnie takie? Czy patrzyliście, jakie lody wybierają wasi koledzy i koleżanki? Czy ktoś
wam pomagał w wyborze smaku? Co czuliście, wybierając swoje lody spośród tylu wspania-
łych smaków?
– Wyprowadzenie z ról – odłożenie kółek z nazwą wybranego smaku lodów.
• Czy podejmowanie decyzji przez innych za nas jest dobre? – dyskusja klasowa, podawanie ar-
gumentów (uzasadnianie swojego zdania).
• Opisywanie sytuacji, w których dzieci samodzielnie podejmują decyzje.
• Co wybierzesz? – indywidualne dokonywanie wyborów opisanych zachowań, wyłanianie
najbardziej i najmniej popularnych zachowań, wyjaśnianie i uzasadnianie podejmowanych
decyzji.
4. Czytamy coraz piękniej – doskonalenie techniki czytania wiersza z odpowiednią PZ cz. 1 s. 77
intonacją i dynamiką.
Wyszukiwanie i nazywanie znaków interpunkcyjnych użytych w wierszu, omawianie ich
funkcji.
– Wskazywanie i czytanie zdań pytających i rozkazujących.
– Próba ustalenia funkcji rozkazującej i emocjonalnej wykrzyknika w zdaniach Miód wybierzesz
bez problemu! i Wybierz książkę o kosmitach!
– Zwrócenie uwagi na wyliczanie i znaki interpunkcyjne oddzielające elementy wyliczane. Czy-
tanie fragmentu z wyliczaniem w odpowiednim tempie i z uwzględnieniem jego funkcji pyta-
jącej.
– Próba ustalenia funkcji wielokropka w ostatnich 2 wersach. Indywidualne i chóralne czytanie
zdań z wielokropkiem ze zwróceniem uwagi na zawieszenie głosu.
– Indywidualne półgłośne ćwiczenia w czytaniu utworu.
– Głośne czytanie wiersza przez chętne dzieci.
5. Ten, ta, to – ćwiczenia w grupowaniu rzeczowników wg rodzajów. Z cz. 2 s. 19 ćw. 5
Uwaga! Na razie nie wprowadzamy nazw rodzajów.
• „Który wyraz może stanąć przede mną?” – zabawa dydaktyczna.
W sali stoją 3 duże etykiety z zaimkami ten, ta, to. Dzieci, spacerując po sali, biorą po jednej
kartce z zapisanym rzeczownikiem. Na hasło nauczyciela ustawiają się za odpowiednią etykie-
tą. Opuszczając zajętą pozycję, każde dziecko podaje wyraz, za którym stanęło, i rzeczownik,
który był zapisany na jego kartce, np. ten chłopiec, ta dziewczynka, to dziecko.
• Wskazywanie w otoczeniu nazw rzeczy, przed którymi można postawić jeden z wyrazów ten,
ta lub to. Dzieci wskazują rzecz, podają jej nazwę z odpowiednim zaimkiem, np. ta tablica, ten
stolik, to biurko.
6. Opisujemy bogactwa – kreatywne przedstawianie nazw bogactw naturalnych do-
wolnymi technikami.
Dzieci dzielą się na grupy. Otrzymują próbki surowców naturalnych (węgiel rysunkowy, sól, pia-
sek, cienki drucik miedziany), klej, plastelinę oraz kartki z bloku technicznego. Ich zadaniem
jest utworzenie napisów – WĘGIEL, SÓL, PIASEK, MIEDŹ. Nauczyciel może podpowiadać
rozwiązania (piasek i sól można wysypywać na napis wykonany klejem, węglem można pisać,
drucik ciąć lub wyginać i układać z niego litery przyczepiane do kartki plasteliną). Kartki moż-
na też ozdobić wykonanymi przez członków grupy rysunkami przedstawiającymi zastosowanie
poszczególnych bogactw (można je dokleić wokół napisu). Na koniec liderzy grup prezentują
wyniki pracy i mówią o ich przygotowaniu.
7. Pokonywanie stacyjnego toru przeszkód – kształtowanie zwinności.

– Berek „Ogonki” – zabawa ożywiająca.
– „Lasso” – ćwiczenia z szarfami.
Dzieci krążą przed sobą, nad głową, z boku, za sobą szarfą trzymaną na przemian w prawej
i lewej ręce. Przechodzą nad trzymaną oburącz szarfą w przód i w tył. W leżeniu na plecach
z uniesionymi do pionu nogami przekładają szarfę raz na prawą, raz na lewą stopę, potem,
trzymając szarfę między stopami, przekładają ją nogami za głowę, następnie przechodzą
do siadu i umieszczają ją z powrotem między nogami.
– Dyrygent – zabawa rytmiczna.
Wyznaczony dyrygent podaje na bębenku rytmy, które pozostałe dzieci powtarzają, klasz-
cząc, tupiąc, uderzając dłońmi o uda.
• Główna część zajęć – kształtowanie zwinności na torze przeszkód.
Uwaga! W sali jest ustawiony tor przeszkód: 2 ławeczki (jedna za drugą) odwrócone wąską
listwą do góry, 2 kółka ringo, oddalone od siebie o 3 m (w pierwszym z nich znajduje się piłka),
trzy niskie płotki, ławeczka zaczepiona jednym końcem o 5 szczebel drabinki, 2 obręcze hula-
-hoop, 2 leżące obok siebie materace, 1 małe kółko. Dzieci pokonują tor przeszkód parami, aby
ograniczyć czekanie przed stacjami; pary rozpoczynają od zadań na różnych stacjach.
1. Przejście po wąskiej listwie ławeczki z trzymaniem za rękę idącego obok partnera, na dru-
giej ławeczce – zmiana ról.
2. Siad ugięty, chwytanie piłki stopami i przekazywanie jej do partnera, który umieszcza
ją w drugim kółku ringo. Odległość między kółkami ringo powinna być taka, aby każ-
de dziecko musiało przesiąść się i podawać oraz odbierać stopami piłkę, która wędruje
od pierwszego do drugiego kółka. Odnosząc kółko, pary przenoszą je w dowolny sposób,
nie dotykając rękami.
3. Dzieci, trzymając się za ręce, przechodzą pod pierwszym, nad drugim i pod trzecim płotkiem.
4. Jedna osoba podciąga się na skośnie ułożonej ławeczce, a druga podtrzymuje ją, aby nie
zjeżdżała w dół.
5. Uczniowie wspólnie przechodzą przez jedną obręcz od głowy do stóp, a przez drugą odwrotnie.
6. Dzieci kładą się na materacach, są zwrócone głowami do siebie, chwytają się za wyprostowa-
ne ręce nad głową i wykonują wspólne toczenia po materacach.
7. Uczniowie wkładają do kółka sąsiednią nogę i wspólnym krokiem maszerują wyznaczoną
trasą, w połowie drogi zmieniają nogi w kółku.
– Ćwiczenia korekcyjne: koci grzbiet – ćwiczenie w klęku podpartym.
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci siedzą w kręgu, trzymają się za ręce i kołyszą w rytm spokoj-
nej melodii.
8. Samodzielne wybory w zabawie – zabawa ze śpiewem na podsumowanie zajęć.
• „Mam chusteczkę haftowaną” – popularna zabawa ze śpiewem z dokonywaniem wyboru; roz-
mowa o tym, co pomagało dzieciom w wyborze osoby, której przekazywały chusteczkę.
• Krótkie podsumowanie wiedzy o bogactwach naturalnych z wykorzystaniem mapy myśli (opo-
wiadanie o bogactwach naturalnych na podstawie mapy).

Temat 54. Po co jest słownik ortograficzny?
ZAPIS W DZIENNIKU
Obliczenia pieniężne. Rozróżnianie nominałów. Dostrzeganie problemów matematycznych w re-
alnej sytuacji. Słuchanie, układanie i rozwiązywanie zagadek ortograficznych. Czytanie i pisanie
Temat 54. Po co jest słownik ortograficzny? 59
z pamięci wyrazów z ó niewymiennym. Zabawy i gry utrwalające pisownię wyrazów z ó niewymien-
nym. Porządkowanie wyrazów w kolejności alfabetycznej. Ćwiczenia w wyszukiwaniu wyrazów
w słowniku ortograficznycm, rozmowa na temat przydatności słowników. Wykonanie słowniczka
ortograficznego – stosowanie połączeń nierozłącznych i rozłącznych.

– zna nominały banknotów i monet i dokonuje obliczeń pieniężnych w zakresie 100
– zna zasady korzystania ze słownika ortograficznego i wie, do czego on służy
– porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej wg pierwszej litery
– pisze z pamięci wyrazy z ó niewymiennym
– rozwiązuje zagadki i uczestniczy w grach ortograficznych
– składa kartki papieru, przecina je i ozdabia
– wykonuje słowniczek ortograficzny, stosując połączenia nierozłączne i rozłączne

– przypomnisz nominały banknotów i monet i wykonasz obliczenia pieniężne
– poznasz zasady korzystania ze słownika ortograficznego
– uporządkujesz wyrazy w kolejności alfabetycznej
– napiszesz z pamięci wyrazy z ó niewymiennym
– rozwiążesz zagadki i poćwiczysz pisanie wyrazów z ó niewymiennym w grach
– ozdobisz samodzielnie wykonany słowniczek ortograficzny
– wykonasz słowniczek ortograficzny zgodnie z podanymi zasadami

– znasz nominały banknotów i monet i wykonujesz obliczenia pieniężne
– korzystasz ze słownika ortograficznego
– porządkujesz wyrazy w kolejności alfabetycznej
– piszesz z pamięci poznane wyrazy z ó niewymiennym
– rozwiązujesz zagadki i piszesz wyrazy z ó niewymiennym w grach
– ozdabiasz samodzielnie wykonany słowniczek ortograficzny
– wykonujesz słowniczek ortograficzny zgodnie z podanymi zasadami
KLUCZOWE PYTANIA
– W jakich sytuacjach warto korzystać ze słownika ortograficznego?
– Jakie mogą być konsekwencje pisania wyrazów z błędami?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 78–79, Z cz. 2 s. 20–21, PM cz. 1 s. 60–61, M cz. 2 s. 14–15; monety i banknoty,
gazetki reklamowe, zabawki, komputer z dostępem do internetu, tekst zagadki dla każdego
ucznia, pionki, kostki do gry, zasady gry planszowej, kartki ze zilustrowanymi wyrazami z ó,
słowniczki ortograficzne, zestaw ortogramów, po 2 kartki dla każdego ucznia i ¼ kolorowej
kartki z bloku technicznego, nożyczki, wstążki, klej, kredki, flamastry.

1. Obliczenia pieniężne. Rozróżnianie nominałów. Dostrzeganie problemów mate-
matycznych w realnej sytuacji.
2. Zagadka ortograficzna – wprowadzenie do zajęć.
• Wspólne rozwiązywanie popularnej zagadki czytanej przez nauczyciela (bez śledzenia tekstu).
Co skrywa król i góralka, Józia – Rózi mała lalka,

wróbel, co ma szare piórka oraz płochliwa przepiórka?
Żółw też skrywa ten sekrecik. O co chodzi? Czy już wiecie?
• Przypomnienie zasad pisowni wyrazów z ó.
• Wyszukiwanie w tekście wyrazów z ó. Analiza ortograficzna tych wyrazów. Ustalenie, w któ-
rym z nich można zastosować zasadę wymienności ó na o, e lub a. Wskazanie wyrazów z ó
niewymiennym i zapisanie ich w zeszytach.
PZ cz. 1 s. 78 3. Zapamięta mądra główka wszystkie trudne słówka – pisanie wyrazów z ó niewy-
miennym.
• Oglądanie i nazywanie ilustracji. Dobieranie do nich właściwych podpisów.
• Pisanie z pamięci wyrazów z ó niewymiennym.
– Dzieci ponownie oglądają rysunki i czytają wyrazy z ó, starając się zapamiętać ich jak naj-
więcej.
– Tworzenie łańcuchów skojarzeń: dzieci zapisują nazwy obrazków na karteczkach, każde lo-
suje kilka wyrazów i tworzy własny łańcuch (skojarzenia powinny być oryginalne, dziwne,
przejaskrawione, absurdalne); dzieci kolejno dzielą się swoimi pomysłami, a pozostali ucz-
niowie wyszukują w swoim zestawie karteczki z wyrazami, które zostały użyte w usłyszanej
historyjce.
– Pisanie z pamięci zapamiętanych wyrazów i samokontrola poprawności zapisów.
PZ cz. 1 s. 78–79 4. Od półki do skórki – ortograficzna gra planszowa utrwalająca pisownię wyrazów
z ó niewymiennym.
• Dzieci grają w parach, trójkach lub czwórkach. Planszę do gry stanowią ilustracje w podręcz-
niku na s. 78. Otrzymują kostki do gry, pionki i kartki z instrukcją.
• Zapoznanie z zasadami gry, np.
W grze mogą uczestniczyć 2, 3 lub 4 osoby.
Początek gry znajduje się pod obrazkiem ze strzałką i półką – tam ustawiacie pionki. Na obra-
zek z półką można wejść po wyrzuceniu 6 oczek. 6 oczek upoważnia do kolejnego rzutu kostką.
Po planszy poruszacie się wężykiem: w pierwszym rzędzie poruszacie się w prawo, w drugim
od strony prawej do lewej, w trzecim od lewej do prawej i w czwartym od prawej do lewej. Wy-
grywa osoba, która jako pierwsza pokona drogę od półki do skórki.
Po drodze, jeśli wasz pionek stanie na wybranych polach, czekają was królewskie i zbójeckie
niespodzianki:
Wiewiórka zapasy gromadzi – idź do Józefa.
Róża kłuje – wróć na pole mamy z córką.
Góra przepchnie cię do króla.
Ogórek na o się zaczyna – idź na pole z ołówkiem.
Żółw to powolny gad – tracisz kolejkę.
Kłótnia to nic dobrego – wróć do rózgi, kolego.
Kłódka drogę zamyka – wróć do żółtka.
PZ cz. 1 s. 79 5. Od wyrazu do zdania – układanie zdań z wyrazami z ó niewymiennym.
• Róża dla Róży – indywidualne układanie zdania, w którym wyraz róża wystąpi jako kwiat
i imię. Zwrócenie uwagi na wielką literę w imieniu.
• Układanie zdań ze zilustrowanymi wyrazami z ó.
Dzieci układają i zapisują dwa zdania – jedno z trzema, a drugie z czterema wyrazami z ó.
• Zgadnij, jaki to wyraz – gra w kalambury.
Dzieci rozgrywają w 4 grupach 4 rundy gry. W jednej rundzie przedstawiciele grup losują
po jednym wyrazie z ó niewymiennym i przedstawiają go swojej grupie za pomocą gestów,
dźwięków (bez słów). Jeśli grupa odgadnie wyraz, otrzymuje punkt. Jeśli nie rozwiąże za-
gadki, może to uczynić inna grupa, która za poprawną odpowiedź uzyska punkt, a za błędną
go straci.
Temat 54. Po co jest słownik ortograficzny? 61
6. Magiczny słowniczek ortograficzny – nauka korzystania ze słowniczka ortogra- PZ cz. 1 s. 79,

ficznego wg pierwszej litery. Z cz. 2 s. 20–21
• Układanie podanych wyrazów w kolejności alfabetycznej wg pierwszej litery. ćw. 1–5
• Gdzie można sprawdzić pisownię wyrazów?
– Oglądanie słowniczka ortograficznego, rozmowa na temat układu wyrazów i sytuacji, w któ-
rych powinno się korzystać ze słownika.
– Wyszukiwanie w słowniczku wyrazów chór, płótno, tchórz.
• Ćwiczenia ortograficzne: uzupełnianie zdań wyrazami z ó, rozwiązywanie zagadki słownej,
odgadywanie wyrazów na podstawie skojarzeń, wyszukiwanie wyrazów w diagramie na pod-
stawie kodu.
7. Mój kolorowy podręczny słowniczek – wykonanie słowniczka ortograficznego.
• Wykonanie okładek i stronic książeczki.
Dzieci składają każdą kartkę wzdłuż na pół. Uzyskane połowy ponownie składają na pół.
Rozcinają kartkę wzdłuż linii złożeń. Tak uzyskane ćwiartki kartek znów składają na pół,
wyraźnie zaznaczając złożenie. Na złożeniu na wysokości 1 cm od dołu i od góry wykonują
małe nacięcia w kształcie trójkącików i od środka książeczki przeciągają przez nie sznurek,
wiążą go na zewnątrz, pozostawiając 2-centymetrowe końce. W celu wykonania okładki dzieci
składają i rozcinają ćwiartkę kartki z bloku technicznego. Na stronie tytułowej zapisują tytuł
Słowniczek ortograficzny i ozdabiają wg własnego pomysłu. Na ostatniej stronie okładki mogą
się podpisać. Gotowe okładki przyklejają do pierwszej i ostatniej strony książeczki, ukrywając
pod nimi końcówki sznurka.
• Oznaczenie stron kolejnymi literami alfabetu.
Dzieci zapisują 28 ozdobnych wielkich liter w zewnętrznych górnych rogach kolejnych stron
A, B, C, Ć, D, E, F, G, H, I, J, K, L, Ł, M, N, O, Ó, P, R, S, Ś, T, U, W, Z, Ź, Ż (pomijają litery,
którymi w języku polskim nie rozpoczynają się wyrazy). Dwie ostatnie strony pozostawiają
na notatki ortograficzne, np. schematyczne zasady wymienności.
• Ustalenie sposobu zapisywania wyrazów (np. wyróżniania ich części) i zapisanie 3 wybranych
wyrazów omówionych podczas zajęć.
8. Festiwal ortograficzno-teatralny z ó w roli głównej – prezentacja opracowanego
materiału w scenkach dramowych.
Proponowany zestaw:
Dzieci w 4–5-osobowych grupach przygotowują krótkie przedstawienia (scenki dramowe),
w których pojawi się co najmniej 6 wyrazów z ó spośród ortogramów zaprezentowanych na tab-
licy (góra, wróbel, mysikrólik, wójt, włóczka, równina, włóczykij, Róża, próżny, czółno, równo,
Józef, próba, wróbel, włóczęga, żółtko, włókno, mózg, stróż, córka, król, półka, który, rózga, żółw,
późno). Podczas występów poszczególnych zespołów widzowie zapisują w zeszytach lub na kart-
kach ortogramy, które „wystąpiły” w scenkach. Jeśli jakiś wyraz się powtórzy w innym przed-
stawieniu, dziecko stawia przy nim umówiony znaczek, np. kropkę. Po zakończeniu wszystkich
przedstawień dzieci wskazują, które ortogramy pojawiały się najczęściej – ustalają, który wyraz
został gwiazdą festiwalu.
9. Jaką nazwę mam na myśli? – rozwiązywanie zagadek ortograficznych.
• Dzieci wybierają jeden z wyrazów z ó niewymiennym, którego pisownię ćwiczyły na zajęciach.
Wybrany uczeń zadaje pozostałym zagadkę, np. Nazwa, o której myślę, składa się z … liter.
Jaką nazwę mam na myśli? Pozostałe dzieci zadają pytania, które pomogą im rozwiązać za-
gadkę, np. Czy to jest człowiek (roślina, zwierzę, rzecz)? Czy to fruwa (ma 4 nogi, puszysty
ogon)? Czy to jest mężczyzna? Czy to jest roślina? Dziecko, które poda poprawną odpowiedź,
zadaje następną zagadkę.

Temat 55. Zabawa andrzejkowa
ZAPIS W DZIENNIKU
Swobodne wypowiedzi i słuchanie informacji nauczyciela na temat tradycji zabaw andrzejkowych.
Opowiadanie andrzejkowej przygody na podstawie ilustracji i odpowiedzi na pytania do nich. Pi-
sanie z pamięci wyrazów kojarzących się z andrzejkami i układanie z nimi zdań. Ćwiczenia utrwa-
lające pisownię wyrazów z ó niewymiennym, grupowe wykonywanie ilustracji techniką kolażu.
Andrzejkowe wróżby – zabawy w klasie. Miniolimpiada – ćwiczenie szybkości i siły, wdrażanie
do sportowej rywalizacji.

– wypowiada się na temat tradycji wróżb andrzejkowych
– układa i pisze odpowiedzi na pytania
– opowiada zilustrowane historie
– pisze poprawnie wyrazy skojarzone z andrzejkami i wybrane wyrazy z ó niewymiennym
– układa i zapisuje zdania
– uczestniczy w zabawach bieżnych oraz konkurencjach rzutnych i siłowych, przestrzegając
ustalonych zasad

– poznasz tradycję andrzejkowego wróżenia
– ułożysz i napiszesz odpowiedzi na pytania
– opowiesz zilustrowane historie
– napiszesz wyrazy kojarzące się z andrzejkami i poznane wyrazy z ó niewymiennym
– ułożysz i napiszesz zdania z podanymi wyrazami
– weźmiesz udział w konkurencjach sportowych, przestrzegając ustalonych zasad

– znasz tradycje andrzejkowe związane z wróżeniem
– układasz i piszesz odpowiedzi na pytania
– opowiadasz historyjkę na podstawie ilustracji
– piszesz wyrazy kojarzące się z andrzejkami i poznane wyrazy z ó niewymiennym
– układasz i piszesz zdania z podanymi wyrazami
– uczestniczysz w konkurencjach sportowych, przestrzegając ustalonych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Czy warto znać różne tradycje?
– Dlaczego nie każdy musi sobie wróżyć w czasie zabawy andrzejkowej?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 80–81, Z cz. 2 s. 22–23; 7 sylwet czarnych kotów z sylabami, magnesy, sylwety
zilustrowanych wyrazów z ó niewymiennym, lampa, kartka z narysowanymi stopniami, słow-
niczki ortograficzne, kartki formatu A3, kolorowy papier, wycinki z gazet i inne materiały
do wykonania pracy techniką kolażu, nożyczki, klej, buty dzieci, kubeczki, bilet, cukierek,
moneta, serduszko, liść laurowy, 2 serca z imionami chłopców i dziewczynek, worek z różnymi
przedmiotami sugerującymi zawód, kartki z rozsypanką wyrazową, bębenek, skakanki, szarfy
w 4 kolorach, tyczka, woreczki, kosze, 4 piłki lekarskie, linka do przeciągania, żetony, medale.
Temat 55. Zabawa andrzejkowa 63
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Zabawa andrzejkowa – wprowadzenie do tematu zajęć.
• Odczytanie hasła z rozsypanki sylabowej.
Dzieci układają na tablicy 7 sylwet czarnych kotów od najmniejszego do największego. Na tu-
łowiu kotów są zapisane sylaby tworzące hasło Zabawa andrzejkowa.
• Swobodne wypowiedzi dzieci na temat zabaw andrzejkowych na podstawie własnych doświadczeń.
2. Dzień wróżb znany od dawna – systematyzowanie wiedzy na temat tradycji an- Z cz. 2 s. 22 ćw. 1
drzejkowej.
• Słuchanie informacji nauczyciela o tradycji andrzejkowej.
Andrzejkowe zabawy zaczęto organizować dawno temu, kiedy nie było jeszcze prądu i długie
jesienne wieczory umilano sobie różnymi zabawami. Listopad sprzyjał takim zabawom. Kiedyś
w przeddzień Świętej Katarzyny młodzieńcy wróżyli sobie, co ich czeka w najbliższej przyszło-
ści, a zwłaszcza jaka panna jest im pisana. Jeszcze szumniej odbywały się wróżby i zabawy
dziewcząt, które organizowano dzień przed Świętym Andrzejem, czyli 29 listopada. Tego dnia
wieczorem niemal wszystkie panny chciały się dowiedzieć, jaki kawaler czeka na nie w przy-
szłości. W tym celu zaglądały do studni, wołały i czekały na odpowiedź echa. Wkładały pod po-
duszkę karteczki z imionami chłopców, a rano wyciągały jedną. Najpopularniejsze było lanie
wosku. Tradycja tego dnia, zwana andrzejkami, była tak popularna, że przetrwała do dzi-
siejszego dnia. Młodzi ludzie przygotowują te tradycyjne i całkiem nowe wróżby, organizują
wspaniałe zabawy.
• Wyjątkowe dni w roku – czytanie i wyjaśnianie nazw walentynki, tłusty czwartek, ostatki, pri-
ma aprilis, andrzejki. Ustalenie, jak nazywa się zabawa organizowana 29 listopada.
3. Opowiadanie na podstawie historyjki obrazkowej „Pies wróżbita” i pytań pomoc- PZ cz. 1 s. 80–81,
niczych. Z cz. 2 s. 22 ćw. 2
• Omawianie kolejnych ilustracji.
– Wypowiedzi na temat sytuacji przedstawionych na ilustracjach (bez czytania pytań pod ilu-
stracjami) z uwzględnieniem odpowiedzi na pytania pomocnicze nauczyciela, np. W jakim
dniu odbywają się zilustrowane wydarzenia? Jakie wróżby zorganizowały dzieci? Co wesołe-
go przytrafiło się dzieciom?
– Wskazanie, z czego wynika humor sytuacyjny w historyjce.
• Co było na początku, a co potem? – udzielanie odpowiedzi na pytania pod ilustracjami historyj-
ki i uzupełnianie zdań porządkujących ciąg zdarzeń.
• Wspólne opowiadanie andrzejkowej przygody: nauczyciel zaczyna, czytając tekst z „Pomoc-
nych słów”; dziecko, które chce kontynuować opowiadanie, podnosi rękę; na koniec chętne
dzieci krótko opowiadają o andrzejkowej przygodzie zilustrowanej w historyjce „Pies wróżbita”.
4. Wróżenie na niby – ćwiczenia w czytaniu oraz pisaniu wyrazów i zdań. Z cz. 2 s. 23 ćw. 4, 5
• Dobre wróżby – czytanie wróżb, zapisywanie własnego marzenia.
• Tworzenie skojarzeń do słowa andrzejki i zapisywanie ich wokół hasła.
• Ćwiczenia w pisaniu wyrazów kojarzących się z zabawą andrzejkową: analiza ortograficzna
wyrazów wróżba, andrzejki, wieczór, świeca; pisanie wybranych wyrazów z pamięci; układanie
i zapisywanie zdań z wybranymi wyrazami.
5. Wróżka wróży małej królewnie – ćwiczenia utrwalające pisownię wyrazów z ó nie- Z cz. 2 s. 23 ćw. 3
wymiennym.
• Rozpoznawanie wyrazów na podstawie cieni – przypomnienie pisowni wybranych wyrazów
z ó niewymiennym.
Nauczyciel na podświetlanym ekranie do teatrzyku cieni lub na ścianie przedstawia cienie
sylwet ilustrujących wyrazy, np. góra, róża, król, królewna, wróżka, różdżka, ołówek, ogórek.
Dzieci po rozpoznaniu kształtu zapisują na tablicy jego nazwę.
• Wyszukiwanie wyrazu stróż w słowniczku ortograficznym. Wspólne tworzenie rodziny wy-
razu stróż.
• Jakie historyjki mogą łączyć te wyrazy? – układanie zdań z wyrazami z ó niewymiennym.
Dzieci podają propozycje zdań baśniowych i absurdalnych z wyrazami z ó niewymiennym,
np. Królewna ukłuła się kolcem róży. Wróżka różdżką zamieniła ogórek w ołówek. Na górze
stoi zamek w kształcie żółwia. O północy dwie góry pokłóciły się o swe córy. Stróż Józef wiesza
na rózgach ogórki.
• Grupowe wykonywanie ilustracji z wykorzystaniem wyrazów z ó niewymiennym.
– Dzieci w kilkuosobowych grupach tworzą ilustrację baśniowej, nawet niedorzecznej scenki
(kolaż); starają się wykorzystać jak najwięcej obiektów, których nazwy są wyrazami z ó nie-
wymiennym.
– Prezentacje prac i wyszukiwanie zilustrowanych wyrazów z ó przez dzieci z innych grup.
– Opowiadanie zilustrowanej historii przez przedstawicieli grup.
6. Nasza klasowa zabawa andrzejkowa.
• Andrzejki – ćwiczenie rozwijające umiejętność korzystania z informacji.
Każdy uczeń otrzymuje kartkę z narysowanymi stopniami i napisem na pierwszym stopniu
GDY Chcę powróżyć z wosku…
to
to
to
to
GDY Chcę powróżyć

z wosku.
Nauczyciel zapisuje na tablicy w różnej kolejności zdania opisujące etapy andrzejkowej wróżby
(lanie wosku), np. Rzucam jego cień na ścianę. Przygotowuję miskę. Wlewam ciekły wosk do
wody. Wlewam do miski wodę. Rozpuszczam wosk. Wyjmuję zastygły kształt. Dzieci układają
je w odpowiedniej kolejności, tak by tworzyły łańcuch przyczynowo-skutkowy. Po upływie wy-
znaczonego czasu uczniowie prezentują i omawiają swoją pracę.
Przykład:
Rzucam jego
cień na ścianę.
Wyjmuję zastygły
kształt.
to Wlewam ciekły
wosk do wody.
to Rozpuszczam wosk.
to Wlewam
do miski wodę.
to Szykuję miskę.
GDY Chcę powróżyć

z wosku.
Temat 55. Zabawa andrzejkowa 65
• Ustalanie zasad przebiegu zabawy i przygotowanie miejsc wróżenia.

Uwaga! Nauczyciel, stosownie do warunków lokalowych i czasu, decyduje, ile i jakie wróżby
zaproponuje dzieciom.
Dzieci bawią się w kilkuosobowych grupach. Każda z nich przygotowuje jedną z wróżb w miej-
scu oddalonym od innych miejsc na tyle, by dzieci mogły swobodnie się poruszać. Po każdym
zakończeniu wróżby następuje zmiana miejsca zabawy między grupami.
• Zabawy z wróżbami.
– Lanie wosku – zabawa przeprowadzona przez nauczyciela.
– Kto pierwszy weźmie ślub? – popularna wróżba z ustawianiem butów w rzędzie (jeden rząd
tworzą dziewczęta, a drugi chłopcy).
– Co cię czeka? – wróżba z kubeczkami.
Na stoliku leżą odwrócone kubeczki, pod którymi są ukryte różne przedmioty o przypisa-
nym znaczeniu, np. bilet – czeka cię podróż, cukierek – słodkie życie, moneta – bogactwo,
serduszko – miłość, liść laurowy – sława. Po 2, 3 wróżbach dzieci przesuwają kubeczki, by
zmienić ich miejsce.
– Serce prawdę ci powie.
Grupa otrzymuje 2 serca: na jednym są wypisane imiona chłopców, a na drugim – dziewcząt.
Serca leżą na styropianowych podkładkach imionami do dołu. Chłopcy przekłuwają serce
z imionami dziewcząt, a dziewczynki z imionami chłopców. Następnie dzieci sprawdzają,
jakie imię przekłuły.
– Kim zostanę?
Dzieci losują różne przedmioty z worka. Wylosowane przedmioty kojarzą z zawodem, któ-
ry będą wykonywały, np. kwiatek (małe grabki) – ogrodnik lub florystka, grzebień (lakier
do włosów) – fryzjer, bułka – piekarz, pióro – pisarz lub nauczyciel, lusterko – modelka,
myszka komputerowa – informatyk, mapa – podróżnik, stetoskop (recepta) – lekarz, strzy-
kawka – pielęgniarka, mikrofon – artysta, lizak policyjny – policjant.
• Wspólne porządkowanie sali po zabawie.
7. Miniolimpiada – ćwiczenie szybkości i siły, wdrażanie do sportowej rywalizacji.
– Andrzejkowe tańce – ćwiczenie rytmiczne.
Dzieci są podzielone na 2 grupy. Dzieci z grupy tworzącej orkiestrę kilkakrotnie wytupują
lub wyklaskują podany przez prowadzącego rytm. Pozostałe dzieci wybierają dowolne ruchy
i ćwiczenia, powtarzając je do rytmu. Po chwili następuje zmiana ćwiczących.
– Ćwiczenia ze skakankami: stojąc w rozkroku ze skakanką złożoną na cztery i trzymaną
nad głową, dzieci wykonują skłony boczne i w przód, skręty tułowia; swobodne skoki przez
skakankę w miejscu i w biegu.
• Główna część zajęć – rozgrywki sportowe.
– „Kolory” – gra drużynowa.
Drużyny oznaczone kolorowymi szarfami ustawiają się w narożnikach kwadratowego pola,
w którego środku stoi tyczka. Nauczyciel wywołuje kolory drużyn, które biegnąc najkrótszą
drogą (wzdłuż boków kwadratu lub po przekątnej), jak najszybciej zamieniają się miejscami.
Na hasło Tyczka – wszystkie drużyny biegną do tyczki stojącej w środku pola. Wygrywa dru-
żyna, której zawodnik pierwszy dotknie tyczki.
– Rzuty woreczkiem do kosza.
Drużyny z ustalonej odległości celują woreczkiem do przydzielonego im kosza – każde dziecko
wykonuje trzy rzuty, w trzech rundach. Na koniec każdej rundy dzieci liczą woreczki w ko-
szach (celne trafienia), po czym woreczki wracają do uczestników zabawy.
– Wyścig z piłką lekarską.
Drużyny stają na linii startu ze swoimi piłkami. Pierwszy zawodnik biegnie z piłką, pozo-
stawia ją na półmetku i wraca do drużyny. Następne dziecko przynosi piłkę i przekazuje ją
kolejnemu zawodnikowi.
– Każdy z każdym – przeciąganie liny.

Drużyny przeciągają linę tak, aby każdy zespół miał okazję rywalizować z innymi drużyna-
mi. Za każde zwycięstwo drużyna otrzymuje punkt. Konkurencję wygrywa drużyna, która
zbierze najwięcej punktów.
– Ćwiczenia korekcyjne: wzmacniające mięśnie pośladków i grzbietu.
Pozycja: klęk podparty na dłoniach, plecy proste, napięte mięśnie brzucha i pośladków. Pro-
stowanie nóg – przemienne, raz prawej, raz lewej – w tył z przeciągniętymi palcami stóp
i jednoczesne wyciąganie głowy do przodu. W drugiej części pozycja jak wyżej, ćwiczenie
uzupełnione o wyciągnięcie przed siebie ręki przeciwnej do nogi.
– Ćwiczenia uspokajające: zabawa „Andrzejkowe cienie” – dzieci z zamkniętymi oczami leżą
na plecach w rozsypce; po kilku głębokich wdechach nosem i wydechach ustami, spokojnie
oddychając, wyobrażają sobie cień rzucany na ścianę przez woskową figurę.
8. Z przymrużeniem oka – podsumowanie zajęć.
• Rozważania nad rozsądnym podejściem do wyników andrzejkowych wróżb.
– Wyjaśnianie znaczenia związku frazeologicznego z przymrużeniem oka.
– Jak należy traktować andrzejkowe wróżby? – wypowiedzi dzieci na podstawie zajęć i włas-
nych doświadczeń.
– Układanie z rozsypanki wyrazowej hasła Andrzejkowe wróżby to tylko wesoła zabawa.
JAK SIĘ UCZYĆ?
KRYTYCZNE MYŚLENIE
Korzystanie Pomagam
z informacji Ćwiczenie można przeprowadzić jako podsumowanie pracy w kręgu XII po omówieniu tematu
59. Sąsiedzka pomoc (opis na s. 82). Dzieci rozwijają umiejętność przetwarzania i selekcji in-
formacji.
Docieranie Dlaczego?
do faktów, Etap 1. Dzieci, siedząc w kręgu, tworzą jak największą liczbę pytań rozpoczynających się sło-
umiejętność wem dlaczego. Nauczyciel je zapisuje, a następnie grupa wybiera najciekawsze, oryginalne,
stawiania pytań a zarazem użyteczne pytanie i zastanawia się, w jaki sposób znaleźć na nie odpowiedź.
(korzystanie Etap 2. W drugim etapie zabawy (można go przeprowadzić następnego dnia) można próbować
z różnych źródeł odpowiedzieć na pytania zadane przez uczniów. Uczniowie mogą pracować w parach, małych
informacji) grupach lub wszyscy razem. Celem tego ćwiczenia jest rozwijanie umiejętności stawiania pytań
sokratejskich.
MAPA MYŚLI
Tworzenie skojarzeń Prezenty

Etap 1. Każde dziecko wybiera cztery osoby spośród najbliższych (z rodziny, z grona znajomych)
i zastanawia się, jakie prezenty mogą dostać te osoby od Świętego Mikołaja, co może być im po-
trzebne, co im się podoba, co lubią.
Etap 2. Uczniowie uzupełniają schemat swoimi skojarzeniami. Mogą dopisać więcej bliskich osób
oraz więcej prezentów, jeśli będą mieli ochotę.
Temat 56. Lubimy dawać prezenty 67
prezent ……… prezent ………
osoba ……… osoba ………

PREZENTY
prezent ……… prezent ………

Etap 3. Uczniowie zastępują wybrane hasła prostymi, symbolicznymi rysunkami.
Rzeczy znalezione Logiczne myślenie

Nauczyciel prosi uczniów, aby wyobrazili sobie, że Świętemu Mikołajowi wypadły z worka prezen-
ty i pomieszały się. Prezenty muszą jednak trafić do dzieci, które o nie prosiły. Zadaniem uczniów
jest pomóc Mikołajowi w uporządkowaniu prezentów. Na tablicy są zapisane zdania, np. Zosia lubi
sport: … Tomek lubi malować: … Monika lubi muzykę: … Krzyś lubi wycieczki w góry: … Dzieci
dobierają do nich rozsypane prezenty (karteczki z napisami lub obrazkami), np. łyżwy, farby, pędz-
le, płyta, gitara, piłka, bilet na koncert, stoper, sztalugi, skakanka, plecak, kolorowanka, termos,
mapa, słuchawki.
PROJEKT
Pijcie na zdrowie! Planowanie

Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XII podczas omawiania tematu 57. Czasem choruje- i wdrażanie działań
my (opis na s. 76).
Ankieta mikołajkowa Badania ankietowe
Dzieci zapisują na małych karteczkach odpowiedź na pytanie Jaki prezent od Mikołaja chciała- (analiza,
bym/chciałbym znaleźć w bucie? (można napisać nazwę tylko jednego podarunku). Uczniowie opracowywanie
siadają w kręgu. Jedno dziecko lub nauczyciel odczytuje wyrazy zapisane na kartkach. Dzieci i prezentacja
wspólnie decydują, czy i w jaki sposób je pogrupować, oraz nadają nazwy grupom, np. klocki, wyników)
słodycze, książki, gry planszowe. Następnie przeliczają wskazania w każdej kategorii. Nazwy
kategorii i przyporządkowane im liczby nauczyciel zapisuje na tablicy. Dzieci zastanawiają
się, jak inaczej, różnymi sposobami można przedstawić wyniki ankiety, jeśli do dyspozycji ma
się kredki, kolorowe karteczki, taśmę do metkownicy. W grupach 4-osobowych przygotowują
prezentację wyników ankiety, a potem przedstawiają swoje rozwiązania. Wspólnie zastana-
wiają się, w jaki sposób można powiązać formę prezentacji z tematyką mikołajkową, np. Wieże
z klocków to kominy, do których Mikołaj wrzuca prezenty; paski z karteczek to ślady sań.
XII krąg tematyczny: Pomagamy potrzebującym

Temat 56. Lubimy dawać prezenty
ZAPIS W DZIENNIKU
Grupowanie, przeliczanie i porównywanie liczby elementów podczas obserwowania zmian w ukła-
dzie tych elementów. Wyjaśnianie pojęcia prezent. Czytanie wiersza Doroty Gellner „Prezent
dla Mikołaja”, udzielanie odpowiedzi na pytania do tekstu. Określanie cech życzliwego człowieka.
Wymyślanie i zapisywanie pomysłów na prezent dla Mikołaja oraz ich uzasadnianie. Rzeczowniki
w liczbie pojedynczej i mnogiej. Ćwiczenia w cichym czytaniu ze zrozumieniem, pisanie imion wiel-
ką literą. Ćwiczenia bez przyborów korygujące prawidłową postawę ciała.

– przelicza, grupuje elementy, porównuje ich liczbę
– zauważa stałość liczby elementów mimo zmian w ich układzie
68 Scenariusze zajęć dziennych – XII krąg tematyczny: Pomagamy potrzebującym
– wypowiada się na podany temat na podstawie własnych doświadczeń i omawianego wiersza

– określa cechy osoby życzliwej
– wymyśla, zapisuje i uzasadnia swoją propozycję prezentu dla Mikołaja
– rozróżnia rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej
– wykonuje ćwiczenia wymagające samodzielnego czytania ze zrozumieniem i zapisuje imiona
wielką literą
– wykonuje ćwiczenia zapobiegające wadom postawy

– poćwiczysz przeliczanie, grupowanie i porównywanie liczby elementów i wyciągniesz wnioski
– wypowiesz się na podany temat i omówisz wiersz
– określisz cechy osoby życzliwej
– zapiszesz propozycję prezentu dla Mikołaja i uzasadnisz swój wybór
– wskażesz rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej
– wykonasz ćwiczenia wymagające samodzielnego czytania ze zrozumieniem
– wykonasz ćwiczenia zapobiegające wadom postawy, przestrzegając ustalonych zasad

– przeliczasz, grupujesz i porównujesz liczbę elementów i wyciągasz wnioski
– wypowiadasz się na podany temat i omawiasz wiersz
– określasz cechy osoby życzliwej
– zapisujesz propozycję prezentu dla Mikołaja i uzasadniasz swój wybór
– wskazujesz rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej
– wykonujesz ćwiczenia wymagające samodzielnego czytania ze zrozumieniem
– wykonujesz ćwiczenia zapobiegające wadom postawy, przestrzegając ustalonych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Czy dzieci na całym świecie dostają prezenty od Mikołaja?
– Skąd można zdobyć informacje o Świętym Mikołaju?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 82, Z cz. 2 s. 24–25, PM cz. 1 s. 62, M cz. 2 s. 16; karty z nazwami zwierząt, żeto-
ny, patyczki, tekst zadania (tablica interaktywna), kartka z pytaniem Kto może dawać pre-
zenty?, chustka w kwiaty, kolorowa chusta, kolorowy szalik w paski, różowy szalik i komin
na szyję, kartki z zapisanymi imionami Piotrek, Kuba, Zosia, Ania, Ola, wydrukowana treść
zadania, materace.

1. Ustalanie równoliczności mimo obserwowanych zmian w układzie elementów.
2. Co to jest prezent? – dyskusja wprowadzająca do tematu zajęć.
Nauczyciel rozpoczyna dyskusję, zadając pytania, np. Co to jest prezent? Kiedy dajemy prezenty?
Co sprawia większą radość: dawanie czy otrzymywanie prezentów? Dzieci, odpowiadając, mogą
odwoływać się do własnych doświadczeń.
Z cz. 2 s. 24 ćw. 3 3. Cechy życzliwego człowieka – wyrabianie krytycznego myślenia.
• Uczniowie siedzą w kręgu na dywanie. Nauczyciel kładzie na środku kartkę z pytaniem Kto
może dawać prezenty? Dzieci zapisują odpowiedzi na karteczkach (każde może podać tylko
jedną propozycję). Nauczyciel układa kartki wokół napisu w formie słoneczka.
Temat 56. Lubimy dawać prezenty 69
• Omawianie wypisanych propozycji, określanie cech osoby, która rozdaje prezenty, i stwierdze-
nie, czy wszystkie wypisane osoby mogą otrzymywać prezenty.
• Określanie cech życzliwej osoby.
4. Praca inspirowana wierszem D. Gellner „Prezent dla Mikołaja”. PZ cz. 1 s. 82 ćw. 1,
• Nauczyciel lub chętne dziecko czyta na głos wiersz. Z cz. 2 s. 24 ćw. 1, 2
• Dzieci odpowiadają na pytania sprawdzające rozumienie tekstu, odczytując odpowiednie frag-
menty wiersza.
• Dzieci zastanawiają się, jaki prezent mogłyby zrobić Mikołajowi, po czym zapisują zdania
z uzasadnieniem w zeszycie.
5. Liczba pojedyncza i mnoga – rozszerzenie wiedzy o rzeczowniku. PZ cz. 1 s. 82,
Odczytanie informacji o liczbie pojedynczej i mnogiej rzeczowników. Wyszukiwanie rzeczowni- Z cz. 2 s. 24 ćw. 2
ków w liczbie pojedynczej i mnogiej.
6. Czyj to szalik? – rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem. Z cz. 2 s. 25 ćw. 4
• Dzieci siedzą w kręgu na dywanie. Nauczyciel kładzie na środku chustkę na szyję w kwiaty,
kolorową chustę, kolorowy szalik w paski, różowy szalik i komin na szyję, kartki z zapisanymi
imionami (Piotrek, Kuba, Zosia, Ania, Ola) oraz wydrukowaną treść zadania (Piotrek w zimne
dni wkłada szalik pasujący do jego wielobarwnej czapki. Zosia uwielbia kwiaty. Ola lubi kolo-
rowe ubrania, a ulubionym kolorem Ani jest różowy. Co nosi na szyi Kuba?).
• Wybrany uczeń czyta tekst zadania, a następnie wszyscy wspólnie szukają właściwej odpowie-
dzi – ustalają, co noszą na szyi poszczególne dzieci.
• Zwrócenie uwagi na wielką literę w imionach.
7. Kształtowanie nawyku przyjmowania prawidłowej postawy – ćwiczenia bez przy-
borów korygujące postawę ciała.
– „Gonitwa i ucieczka” – zabawa bieżna: dzieci gonią się w parach (w trójkach, czwórkach)
w sposób podany przez nauczyciela, np. w marszu, na jednej nodze.
– Ćwiczenia na obwodzie koła: marsz, trucht, marsz z wymachami i krążeniem ramion; w po-
zycji stojącej w lekkim rozkroku wymachy rąk w bok, skrętoskłony, skłony tułowia w przód
przed siebie, do lewej i prawej nogi; w siadzie w parach, ze złączonymi stopami partnera
i trzymając się za ręce, jednoczesne skłony i odchylenia tułowia.
– Ćwiczenie rytmiczne: dzieci poruszają się swobodnie w rytmie muzyki, a gdy muzyka cich-
nie, zatrzymują się i, usłyszawszy jeden gwizdek, maszerują w miejscu, wysoko unosząc
kolana i odliczając do 4; po dwóch gwizdkach biegną w miejscu, uderzając stopami o po-
śladki.
• Główna część zajęć – ćwiczenia korygujące postawę ciała.
– „Pająk i muchy” – zabawa z elementami ćwiczeń postawy.
„Muchy” biegają na palcach, machając rękami. Na hasło Pająk – przyjmują poprawną pozy-
cję w siadzie skrzyżnym ze skrzydełkami.
– „Krok do przodu”.
Dzieci stoją tyłem przy ścianie, dbając o to, by głowa, plecy i pięty dotykały ściany, wykonują
krok do przodu i próbują zachować przyjętą postawę. Wykonują krok do tyłu, rozluźniają się
i powtarzają to ćwiczenie kilka razy.
– „Wytrzymaj i rozluźnij”.
Dzieci w pozycji takiej jak w poprzednim ćwiczeniu ściągają łopatki, wciągają brzuch, głowę
wyciągają w górę, ręce opuszczają wzdłuż tułowia; patrzą przed siebie i wytrzymują w tej
pozycji 3–5 sekund, a potem rozluźniają się. Kilka razy powtarzają ćwiczenie.
– „Pływam żabką”.
Dzieci, leżąc na brzuchu z nisko uniesioną głową i brodą przyciągniętą do klatki piersiowej,
naśladują pływanie żabką (przez 3 sekundy). Powrót do pozycji wyjściowej i powtórzenie
kilka razy.
– „Kolana na huśtawce”.
Dzieci, leżąc na plecach z ramionami rozłożonymi na boki i dociśniętymi do materaca oraz z no-
gami ugiętymi w kolanach i stopami opartymi na materacu, przenoszą złączone kolana na lewo
i prawo. Wracają do pozycji wyjściowej, rozluźniają się i powtarzają ćwiczenia kilka razy.
– „Wybieram radość”.
Dzieci poruszają się swobodnie. Na hasło Smutek – pochylają głowy, zaokrąglają ramiona
i plecy, jednocześnie obserwując współćwiczących. Na hasło Radość – podnoszą głowy, uśmie-
chają się, korygują postawę.
– Ćwiczenia korekcyjne: dzieci stoją w pozycji skorygowanej, rozluźniają się i znów przyjmują
postawę skorygowaną (kilka powtórzeń).
– Ćwiczenia uspokajające: podskoki „pajacyków” z klaśnięciem nad głową, marsz „pajacy-
ków”, siad płaski i zasypianie (opuszczenie głowy i rąk).
8. Wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Kto może zostać Świętym Mikołajem? – swobodne wypowiedzi.

Temat 57. Czasem chorujemy
ZAPIS W DZIENNIKU
Mierzenie, rysowanie i porównywanie długości odcinków. Posługiwanie się miarką centymetro-
wą. Jak rozpoznać, że jesteśmy chorzy? – kształtowanie postawy świadomego pacjenta. Ćwiczenia
utrwalające nazwy chorób i ich objawów. Spotkanie z przedstawicielem służb medycznych. Kształ-
towanie prawidłowych postaw w sprawie przyjmowania leków, uzupełnianie zdań odpowiednimi
wyrazami. Dbamy o własne zdrowie – utrwalanie zachowań prozdrowotnych. Ćwiczenia grama-
tyczne – rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej.

– kreśli odcinki przy linijce, mierzy je i porównuje ich długości
– wypowiada się na podany temat, wykorzystując swoją wiedzę i doświadczenie
– wymienia i rozpoznaje objawy, które mogą świadczyć o chorobie
– omawia podstawowe zajęcia lekarza i pielęgniarki
– uzupełnia zdania właściwymi wyrazami
– wie, jak dbać o swoje zdrowie
– tworzy formy liczby pojedynczej i mnogiej rzeczowników

– poćwiczysz kreślenie odcinków przy linijce, mierzenie ich i porównywanie ich długości
– podasz objawy, które mogą świadczyć o chorobie
– omówisz podstawowe zajęcia lekarza i pielęgniarki
– uzupełnisz zdania właściwymi wyrazami dobranymi z ramki
– podasz sposoby dbania o swoje zdrowie
– podpiszesz ilustracje i utworzysz formy liczby pojedynczej i mnogiej rzeczowników

– kreślisz odcinki przy linijce, mierzysz je i porównujesz ich długości
Temat 57. Czasem chorujemy 71
– znasz i nazywasz objawy, które mogą świadczyć o chorobie

– omawiasz podstawowe zajęcia lekarza i pielęgniarki
– uzupełniasz zdania właściwymi wyrazami dobranymi z ramki
– podajesz sposoby dbania o swoje zdrowie
– podpisujesz ilustracje i tworzysz formy liczby pojedynczej i mnogiej rzeczowników
KLUCZOWE PYTANIA
– Czy wszystkie dzieci na świecie mają jednakowy dostęp do lekarza?
– Dlaczego należy dbać o zdrowie?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 83, Z cz. 2 s. 26–27, PM cz. 1 s. 63, M cz. 2 s. 17; linijka, kartka z punktami, wy-
drukowane napisy (pospolite objawy chorób), magnesy, torba z przyczepionym czerwonym
krzyżem, kitel lekarski, sprzęt medyczny i przyrządy do badań lub ich zdjęcia, „recepta”
przerysowana na kartkę formatu A3, książeczka zdrowia dziecka, pracownicza książeczka
zdrowia, kartki z wydrukowanymi napisami (skręcenie kostki, ospa, zapalenie płuc, grypa
jelitowa), karta pracy, filmik o przygotowaniu napoju (YouTube).

1. Mierzenie odcinków miarką centymetrową.
2. Czasami chorujemy – rozmowa wprowadzająca do tematu zajęć.
• Dzieci siedzą w kręgu na dywanie. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję, zadając pytania, np. Dla-
czego chorujemy? Co robimy, gdy zachorujemy? Do kogo zwracamy się o pomoc? W jakich sytu-
acjach idziemy do przychodni? Kiedy należy wezwać karetkę pogotowia?
• Chętne osoby wypowiadają się, odwołując się do swojej wiedzy i doświadczenia.
3. Jak rozpoznać, że jesteśmy chorzy? – kształtowanie postawy świadomego pacjenta.
• Skąd wiadomo, że ktoś jest chory? – rozmowa.
Dzieci zastanawiają się, skąd wiadomo, że ktoś jest chory. Dochodzą do wniosku, że niektóre PZ cz. 1 s. 83,
choroby możemy rozpoznać sami na podstawie objawów. Inne choroby rozpoznaje się dzięki Z cz. 2 s. 26–27
odpowiednim badaniom. ćw. 1, 3
• Omawianie ilustracji przedstawiającej różne objawy chorób. Próba nazwania chorób, które tak
się mogą objawiać.
• „Medyczne kalambury” – zabawa.
Chętne dzieci losują kartki z objawami chorób, takimi jak biegunka, wymioty, zaczerwienienie
skóry, ból, gorączka, kaszel, katar, duszności, opuchlizna, wysypka, brak apetytu; za pomocą
gestów lub rysunków przekazują reszcie klasy, jaki objaw jest zapisany na kartce. Po odgad-
nięciu dziecko umieszcza kartkę na tablicy. Dzieci odpowiadają na pytanie, co należy zrobić,
kiedy zauważą wymienione objawy (np. zawsze trzeba powiedzieć rodzicom, oni zdecydują, czy
konieczna jest wizyta u lekarza).
• „Wizyta lekarza” – spotkanie z medykiem.
Nauczyciel zaprasza do sali gościa w kitlu lekarskim, przedstawia go jako pielęgniarkę lub
lekarza (daje do zrozumienia, czy jest to rzeczywiście przedstawiciel służby zdrowia, czy osoba
grająca jego rolę). Gość opowiada o pracy lekarza – mówi o sposobach diagnozowania pacjen-
tów (wywiad lekarski, badanie), dalszym postępowaniu (skierowanie na szczegółowe bada-
nia, np. krwi, moczu, zdjęcie rentgenowskie). Pokazuje przyniesioną torbę oraz znajdujące się
w niej przedmioty służące do badań (np. termometr, strzykawka, pojemnik na mocz, lusterko
dentystyczne, stetoskop, przyrząd do mierzenia ciśnienia, wydruk tablicy do badania wzroku,
glukometr). Informuje, że pacjent może też dostać skierowanie do lekarza specjalisty. Dzieci
wymieniają znanych im specjalistów (nauczyciel może im podpowiadać, np. zapisując niepeł-
ną nazwę na tablicy – PED_ _ TR _), mówią, czym zajmuje się pediatra, okulista, laryngolog,
pielęgniarka. Następnie zastanawiają się, jakie zalecenia może dać lekarz (np. przyjmowanie
leków i witamin, wykonywanie ćwiczeń, odpowiednia dieta). Zapisują te zalecenia na dużej
kartce imitującej receptę.
• Czy do lekarza chodzą tylko chorzy ludzie? – rozmowa podsumowująca.
Gość naprowadza dzieci na właściwe odpowiedzi (dzieci są badane, nawet jeśli nie chorują, by
stwierdzić, czy zdrowo się rozwijają; mają też szczepienia przeciwko różnym chorobom). Poka-
zuje książeczkę zdrowia dziecka – zwraca uwagę na strony zawierające tabelę wizyt lekarskich
dokumentujących rozwój w pierwszych tygodniach życia, bilanse zdrowia dziecka w kolejnych
latach, kartę szczepień. Pokazując książeczkę zdrowia pracownika, mówi o badaniach kontrol-
nych prowadzonych w zakładach pracy. Informuje też, że regularnie należy wykonywać ba-
dania krwi, moczu, mierzyć ciśnienie. Dzięki tym badaniom można wykryć początek choroby,
zanim pojawią się pierwsze jej objawy.
4. Diagnozujemy choroby – zabawa utrwalająca nazwy chorób i ich objawy.
Dzieci siedzą w kręgu na dywanie. Każde z nich otrzymuje cztery karteczki z wydrukowanymi
napisami skręcenie kostki, ospa, zapalenie płuc, grypa jelitowa. Nauczyciel wciela się w rolę pa-
cjenta i opisuje objawy jednej z chorób. Uczniowie wybierają kartkę z odpowiednią diagnozą i ją
podnoszą. Zabawa trwa tak długo, aż wszystkie choroby zostaną przedstawione.
Z cz. 2 s. 26 ćw. 2 5. Z lekami trzeba być ostrożnym – kształtowanie prawidłowych postaw.
• Rozmowa na temat sytuacji, w których należy przyjmować leki, oraz o ich bezpiecznym sto-
sowaniu.
• Uzupełnianie zdań odpowiednimi wyrazami.
PZ cz. 1 s. 83, 6. Dbamy o własne zdrowie – utrwalanie zachowań prozdrowotnych.
Z cz. 2 s. 27 ćw. 4 • Dzieci udzielają odpowiedzi na pytanie Jak możemy dbać o własne zdrowie? Nauczyciel zapi-
suje ich pomysły na tablicy.
• Rozmowa na temat znaczenia wyrażeń bilans zdrowia, szczepienie. Samodzielna ocena praw-
dziwości zdań informujących o sposobach dbania o zdrowie.
7. Pijcie na zdrowie! – przygotowanie ilustrowanego przepisu na zdrowy napój imbi-
rowo-cytrynowy.
Dzieci przygotowują się do zrobienia w domu napoju imbirowo-cytrynowego. Wspólnie oglądają
film o jego wykonaniu (napój imbirowy z miodem i cytryną na odporność – YouTube). Na jego
podstawie mówią, w jaki sposób należy ten napój wykonać. Wspólnie omawiają uzupełnioną
kartę pracy (s. 73). Wycinają zdania (etapy wykonania napoju), układają je w odpowiedniej ko-
lejności, wklejają w odpowiednie okienka i wykonują rysunki ilustrujące kolejne czynności.
Z cz. 2 s. 27 ćw. 5 8. Rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej – ćwiczenia gramatyczne.
Dzieci wybierają po kilka takich samych przedmiotów i siadają w kręgu na dywanie. Nauczyciel
kładzie przed sobą trzy piłki i rozpoczyna zabawę, wypowiadając zdanie Mam przed sobą trzy
piłki. Następnie unosi jedną piłkę i mówi To jest jedna piłka. Dzieci kolejno wypowiadają dwa
analogiczne zdania, nazywając swoje przedmioty (jeden i kilka). Następnie zapisują nazwy wy-
branych przedmiotów w liczbie pojedynczej i mnogiej.
9. Chcemy być zdrowi – podsumowanie zajęć.
• Opracowanie mapy myśli do hasła zdrowie.
Uwaga! Przed przystąpieniem do tworzenia mapy należy przeprowadzić ćwiczenie doskona-
lące koncentrację (może to być dowolne ćwiczenie spośród zaproponowanych w cyklu „Jak się
PZ cz. 1 uczyć?” w klasie 1 i 2).
– Nauczyciel zapisuje w centralnej części tablicy hasło ZDROWIE i proponuje dzieciom przy-
pomnienie, z jakimi zagadnieniami związanymi ze zdrowiem zapoznały się w klasie 2. Ucz-
niowie w małych grupach mogą przejrzeć podręcznik i wyszukać odpowiednie tematy. Na-
uczyciel, zadając odpowiednie pytania, pomaga im wybrać zagadnienia, które warto umieścić
na mapie, oraz sformułować hasła.
Temat 57. Czasem chorujemy 73
Karta pracy
PIERWSZEGO DNIA:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
DRUGIEGO DNIA:
1.
2.
3.
Wlej sok z cytryny i zamieszaj. Przygotuj składniki. Nakryj dzbanek i zostaw na noc.
Obierz imbir i posiekaj. Przecedź napój przez sitko. Zagotuj wodę.
Razem z rodziną wypijcie rano Gdy woda przestygnie, dodaj

Wrzuć imbir do dzbanka z wodą.
po szklance napoju. miód.
Uwaga! Poniżej znajduje się przykładowa mapa myśli. Dzieci mogą się skupić na wybranym
zagadnieniu – jednej z głównych gałęzi mapy myśli (np. organizm, pożywienie, ruch, higiena,
choroba) i dokładniej je przedstawić na mapie, pracując pod kierunkiem nauczyciela, który
zadaje odpowiednie pytania. Oczywiście można gałęzie narysować inaczej, wybrać inne hasła,
zwrócić uwagę na inne zagadnienia, przedstawić wiedzę zdobytą na zajęciach i poza szkołą,
dopisać przykłady znane z codziennego życia. Należy pamiętać o zastępowaniu lub uzupełnia-
niu haseł rysunkami wtedy, gdy to jest możliwe – mapa jest notatką graficzną, powinna być
ilustrowana uproszczonymi rysunkami i kolorowa.
mózg
płuca
zęby (s. 55)
serce
wątroba higiena
organizm
(s. 56–57)
nerki i pęcherz
żołądek i jelita
kości
mięśnie ruch
☺ (s. 33)
skóra ZDROWIE
objawy
pożywienie (tematy
16, 17, 23, 39)
choroba
leki (s. 83) niska
wartości odżywcze odporność
krew (s. 36–37)
otyłość
mocz badania leczenie wpływ
cukier (s. 60–61)
serce na zdrowie choroby
szczepienia przetwarzanie
próchnica
(s. 26–27)
zębów
– Po przypomnieniu sobie wiadomości (na mapie są zaznaczone numery stron w podręcz-

niku) i omówieniu z dziećmi wybranego zagadnienia nauczyciel rysuje gałąź mapy, zapi-
suje na niej wspólnie uzgodnione hasła, zachęca dzieci do umieszczania uproszczonych
rysunków.
– Podsumowanie: opowiadanie o zagadnieniach przedstawionych na wspólnie narysowanej
gałęzi mapy.
– Przypomnienie rysowanej wcześniej (na zajęciach do tematów 16, 17, 23, 39) mapy myśli
do hasła pożywienie i przedstawionych na niej zagadnień, opowiedzenie o nich i wybranie
tych, które odnoszą się do zdrowia. Dzieci mogą teraz narysować tę gałąź mapy myśli do ha-
sła zdrowie, umieścić na niej wybrane napisy i odpowiednie rysunki.
Uwaga! Po omówieniu zagadnień i narysowaniu mapy dzieci powinny opowiedzieć o zagad-
nieniach przedstawionych na mapie myśli, eksponując najważniejsze informacje, i odpo-
wiedzieć na pytania Czego jeszcze chcielibyście się dowiedzieć? O co chcecie zapytać? Mogą
dorysować linie i zapisać nad nimi hasła (lub umieścić rysunki) dotyczące zagadnień, które
są dla nich interesujące. W przyszłości będą mogły podzielić się z koleżankami i kolegami
informacjami, które zdobędą, i zanotować je na mapie myśli do hasła zdrowie.
• Na zakończenie zajęć dzieci mówią, co można robić, by być zdrowym. W ich wypowiedziach
powinny się pojawić: zdrowy tryb życia (ruch, odpoczynek, odpowiednia ilość snu) i odpowied-
nia dieta.
Temat 58. Lubimy pomagać 75

Temat 58. Lubimy pomagać
ZAPIS W DZIENNIKU
Mierzenie różnych przedmiotów za pomocą miarki centymetrowej, wprowadzenie pojęcia metr. Two-
rzenie zakończenia wysłuchanego opowiadania „Zdarzenie na spacerze”, ćwiczenia w opowiadaniu
treści. Rozmowa na temat emocji w sytuacji pomagania innym. Ustalanie kolejności wydarzeń w opo-
wiadaniu. Utrwalanie pisowni wyrazów z rz wymiennym – tworzenie par wyrazów. Uzupełnianie
zdań odpowiednimi wyrazami. Nauka wybranej rymowanki na pamięć. Układanie zdań z rozsypanki
wyrazowej i ich zapisywanie. Ćwiczenia gimnastyczne z przyborami korygujące postawę ciała.

– wie, ile to jest 1 metr, i posługuje się miarką centymetrową
– słucha opowiadania
– wypowiada się na podany temat i nazywa emocje związane z pomaganiem innym
– ustawia zdania we właściwej kolejności i układa zakończenie opowiadania
– uzupełnia zdania brakującymi wyrazami i układa zdania z wybranymi wyrazami
– zapisuje wyrazy z rz wymiennym
– wykonuje ćwiczenia zapobiegające wadom postawy

– poznasz, ile to jest 1 metr, i poćwiczysz posługiwanie się miarką centymetrową
– wysłuchasz opowiadania
– wypowiesz się na podany temat i nazwiesz emocje związane z pomaganiem innym
– ponumerujesz zdania zgodnie z kolejnością wydarzeń w opowiadaniu
– ułożysz zakończenie opowiadania
– uzupełnisz zdania brakującymi wyrazami i ułożysz zdania z rozsypanki wyrazowej
– poćwiczysz pisownię wyrazów z rz wymiennym
– wykonasz ćwiczenia zapobiegające wadom postawy, przestrzegając ustalonych zasad

– wiesz, ile to jest 1 metr, i poprawnie posługujesz się miarką centymetrową
– słuchasz opowiadania
– wypowiadasz się na podany temat i nazywasz emocje związane z pomaganiem innym
– numerujesz zdania zgodnie z kolejnością wydarzeń w opowiadaniu
– układasz zakończenie opowiadania
– uzupełniasz zdania brakującymi wyrazami i układasz zdania z rozsypanki wyrazowej
– poprawnie zapisujesz wyrazy z rz wymiennym
– wykonujesz ćwiczenia zapobiegające wadom postawy, przestrzegając ustalonych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Jak mogą się czuć osoby, które nie otrzymują potrzebnej pomocy?
– Czy znasz nazwę organizacji, która pomaga potrzebującym?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 84–85, Z cz. 2 s. 28–29, PM cz. 1 s. 64, M cz. 2 s. 18; małe karteczki samoprzylepne,
miarka centymetrowa, krawiecka lub inne miarki, tabelka do zapisywania wyników pomia-
rów, tamburyn, piłki, obręcze, laski gimnastyczne (długie i krótkie), kijki, woreczki, 2 lub
3 liny, po 3 szarfy dla każdego ucznia.

1. Metr jako 100 centymetrów.
PZ cz. 1 s. 84 2. Tworzenie zakończenia wysłuchanego opowiadania „Zdarzenie na spacerze”.
• Uczniowie dobierają się w 4-osobowe grupy i siadają w kręgu na dywanie. Nauczyciel czyta
na głos opowiadanie z podręcznika do słów Tatusiu, musimy mu pomóc! – zawołał Jurek.
• Uczniowie w grupach wymyślają zakończenia opowiadania i przedstawiają je w krótkich scen-
kach dramowych.
• Wybrany uczeń czyta z podręcznika zakończenie opowiadania.
PZ cz. 1 s. 84 3. Dlaczego należy pomagać innym? – kształtowanie empatii dla potrzebujących.
• Rozmowa na temat emocji bohaterów opowiadania.
• Nazywanie własnych emocji w sytuacji pomagania innym.
PZ cz. 1 s. 84, 4. Co się wydarzyło? – ćwiczenia w opowiadaniu.
Z cz. 2 s. 28 ćw. 1, 2 • Opowiadanie o przygodzie Jurka zgodnie z kolejnością wydarzeń.
• Co Jurek mógł odpowiedzieć starszemu panu na jego podziękowanie? – scenki dramowe.
Dzieci wyszukują w tekście fragment podziękowania starszego pana i głośno go czytają. Na-
stępnie przedstawiają swoje propozycje odpowiedzi Jurka w scenkach (w parach). Wskazują
wypowiedzi, które się im najbardziej podobały, i uzasadniają swoje opinie.
PZ cz. 1 s. 85, 5. Przygoda z ortografią – utrwalanie pisowni wyrazów z rz wymiennym.
Z cz. 2 s. 29 ćw. 3, 4 • Nauczyciel lub chętne dziecko czyta rymowanki. Dzieci wyszukują w nich wyrazy z rz i wyra-
zy, w których rz wymienia się na r. Zapisują je w zeszytach.
• Przypomnienie zasady pisowni wyrazów z rz wymiennym, podawanie przykładów dotyczących
tej zasady.
• Nauka wybranej rymowanki na pamięć.
Z cz. 2 s. 29 ćw. 5, 6 6. Układamy zdania – ćwiczenia doskonalące posługiwanie się językiem w praktyce.
• Układanie zdań zgodnie z podanym wzorem i ich zapisywanie.
• Dobieranie przymiotników do podanych rzeczowników.
• Tworzenie w grupach alfabetycznej listy kilkunastu wyrazów z rz wymiennym, które pojawiły
się na zajęciach, i układanie z nimi zdań, które tworzą krótką historię. Po zaprezentowaniu
wyników pracy grupowej nauczyciel wybiera jedną z historii, zapisuje ją na tablicy, a dzieci
przepisują tekst do zeszytów i podkreślają w nim wyrazy z rz wymieniającym się na r. Potem
wymieniają się w parach zeszytami i sprawdzają poprawność zapisu zdań.
7. Ćwiczenia gimnastyczne z przyborami korygujące postawę (plecy i stopy).
– „Raz, dwa, trzy, Baba-Jaga patrzy!” – zabawa ruchowa.
– „Schody”.
Dzieci leżą na plecach i powoli naśladują wchodzenie na schody, licząc stopnie. Pokonują je
w powietrzu do momentu, w którym nogi znajdą się pionowo nad głową. Potem powoli scho-
dzą. Palce nóg powinny być napięte.
– Odtwarzanie rytmów podawanych przez nauczyciela na tamburynie.
• Główna część zajęć – ćwiczenia pleców i stóp z przyborami.
– „Nie przeszkadzaj sąsiadom” – zabawa z toczeniem piłki.
W sali są rozłożone obręcze gimnastyczne, po jednej dla każdej pary. Partner bez piłki znaj-
duje się w obręczy i naśladuje różne czynności domowe. Ćwiczący z piłkami poruszają się,
tocząc piłki między obręczami i starając się ich nie dotknąć. Jeżeli toczący dotknie obrę-
czy, zamienia się miejscami z własnym partnerem. Na klaśnięcie następuje zmiana dzieci
we wszystkich parach.
– Ćwiczenie z laskami i kijkami.
Dzieci stoją w lekkim rozkroku. Prawą rękę z laską przekładają nad prawym ramieniem,
a lewą pod lewym ramieniem, lewa ręka przejmuje laskę, następnie lewa ręka nad lewym
ramieniem przekazuje laskę prawej. Później wykonują analogiczne ćwiczenie z coraz krót-
szymi laskami.
Temat 59. Sąsiedzka pomoc 77
– „Nosiwoda”.
Dzieci umieszczają dłuższe laski na ramionach, przekładają dłonie na ich końcach, naśladu-
jąc noszenie wody na nosidłach, i spokojnie maszerują jedno za drugim.
– Ćwiczenia stóp: turlanie laski stopami, przetaczanie piłki; przenoszenie woreczka naprze-
miennie lewą i prawą stopą; rzuty do celu woreczkami trzymanymi palcami stóp; rzucanie
woreczka za siebie z leżenia ze skulonymi nogami.
– „Pomagamy sąsiadom”.
Dzieci bawią się w 3 zespołach. Uczniowie, ustawieni w odległości na wyciągnięcie ramion,
siadają z jednej strony długiej liny danego zespołu. Przed sobą, za liną, kładą po 3 szarfy.
Następnie palcami stóp układają szarfy na linie (wieszają pranie).
– Ćwiczenie korekcyjne: autokorekta postawy przy ścianie – dzieci stają oparte plecami o ścia-
nę i pod kontrolą prowadzącego przyjmują prawidłową postawę; na sygnał poruszają się
swobodnie po sali, po kolejnym sygnale wracają na miejsca i przyjmują prawidłową postawę.
– Ćwiczenia uspokajające: „Prezent” – dzieci siedzą na piętach, mocno zwijają się w kłębek,
wyobrażając sobie, że są paczką zawierającą prezent; na sygnał nauczyciela podnoszą się,
mocno prostują plecy i wysoko unoszą ręce.
8. Dlaczego pomagamy? – podsumowanie zajęć.
• Swobodne wypowiedzi na temat tego, co można zrobić, by być pomocnym dla innych.

Temat 59. Sąsiedzka pomoc
ZAPIS W DZIENNIKU
Przeliczanie, porównywanie liczb w zakresie 100. Etapowe rozwiązywanie zadań złożonych. Słu-
chanie opowiadania Barbary Kosmowskiej „Wyjątkowe spóźnienie”, rozmowa na temat tekstu.
Ustalanie kolejności wydarzeń w opowiadaniu. Wyrażanie opinii na temat zachowania głównej bo-
haterki opowiadania, dzielenie się swoimi doświadczeniami związanymi z pomocą potrzebującym.
Rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej – ćwiczenia. „Każdy może pomagać!” – wykonanie
pracy plastycznej kredkami. „Medal dla społecznika” – wykonywanie pracy plastyczno-technicznej
z plasteliny i materiałów tekstylnych.

– przelicza i porównuje liczby w zakresie 100
– uważnie słucha opowiadania i ocenia zachowanie głównej bohaterki
– rozumie znaczenie niesienia pomocy potrzebującym
– opisuje w kilku zdaniach sytuacje przedstawione na obrazku
– porządkuje wydarzenia w opowiadaniu i je zapisuje
– tworzy formy liczby pojedynczej i mnogiej rzeczowników
– tworzy prace plastyczne i techniczne na podany temat

– poćwiczysz przeliczanie i porównywanie liczb w zakresie 100
– wypowiesz się na temat wysłuchanego opowiadania
– ocenisz zachowanie głównej bohaterki
– wyjaśnisz znaczenie niesienia pomocy potrzebującym
– opiszesz sytuacje przedstawione na ilustracjach
– uporządkujesz wydarzenia w opowiadaniu i je zapiszesz
– poćwiczysz tworzenie form liczby pojedynczej i mnogiej rzeczowników

– wykonasz pracę plastyczną i techniczną na podany temat

– przeliczasz i porównujesz liczby w zakresie 100
– słuchasz opowiadania i wypowiadasz się na jego temat
– oceniasz zachowanie głównej bohaterki
– wyjaśniasz znaczenie niesienia pomocy potrzebującym
– opisujesz sytuacje przedstawione na ilustracjach
– porządkujesz wydarzenia w opowiadaniu zgodnie z ich kolejnością
– tworzysz formy liczby pojedynczej i mnogiej rzeczowników
– wykonujesz pracę plastyczną i techniczną na podany temat
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego ważne są dobre relacje z sąsiadami?
– Jakie jest znaczenie organizacji niosących pomoc?
– ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 86–87, Z cz. 2 s. 30–31, PM cz. 1 s. 65, M cz. 2 s. 19; kamienie domina, karty z licz-
bami, kartki z pytaniami, diagramy, kredki świecowe, nakrętka do słoika, plastelina i różne
materiały tekstylne.

1. Porównywanie liczb w zakresie 100. Przeliczanie.
2. „Spróbuj to zrobić!” – zabawa wprowadzająca.
• Dzieci chowają jedną rękę za plecy lub do kieszeni i wykonują zadania zgodnie z poleceniami
nauczyciela, np. Spróbujcie za pomocą jednej ręki ściągnąć i włożyć buty. Usiądźcie w ławkach,
wyciągnijcie ołówek i otwórzcie zeszyt. Spróbujcie jedną ręką napisać w nim literę A, a potem
spakujcie swój tornister i załóżcie go na plecy.
• Dzieci analizują sytuację, kierując się pytaniami nauczyciela, np. Czy łatwo było wykonać wam
zadania, gdy mogliście posługiwać się tylko jedną ręką? Jakie uczucia wam towarzyszyły?
PZ cz. 1 s. 86–87 3. Praca inspirowana opowiadaniem B. Kosmowskiej „Wyjątkowe spóźnienie”.
ćw. 1–3 • Słuchanie tekstu opowiadania. Rozmowa sprawdzająca jego rozumienie kierowana pytaniami.
• Dzielenie się swoimi doświadczeniami związanymi z osobami, którym powinno się pomóc.
• Pomagam – rozwijanie umiejętności selekcji i przetwarzania informacji.
Uczniowie pracują w 4 grupach, każda z nich dostaje karteczkę z innym pytaniem, np. Jak
można pomóc samotnej osobie? Jak można pomóc starszej osobie na wózku inwalidzkim? Jak
można pomóc osobie niesłyszącej? Jak można pomóc osobie niewidomej? i, nie informując in-
nych zespołów o swoim pytaniu, formułują swoje propozycje. Po skończeniu pracy przedstawia-
ją w klasie swoje pomysły, pozostałe dzieci odgadują, komu miała pomóc ta grupa. Na koniec
wszystkie dzieci wybierają najbardziej realne, możliwe do zrealizowania pomysły udzielenia
pomocy potrzebującym ludziom.
Z cz. 2 s. 30 ćw. 1 4. Co było najpierw? – ustalanie kolejności wydarzeń w opowiadaniu.
Opisywanie sytuacji przedstawionych na ilustracjach. Dobieranie do nich podpisów. Numero-
wanie zdań zgodnie z kolejnością wydarzeń w opowiadaniu i ich zapisywanie.
Z cz. 2 s. 31 ćw. 2 5. Czy można ją usprawiedliwić? – ćwiczenia w wyrażaniu własnych opinii.
• Rozmowa na temat konsekwencji spóźniania się.
• Przypomnienie powodu spóźnienia bohaterki opowiadania.
• Samodzielne pisanie zakończenia zdania wyrażającego własną opinię.
Temat 60. Dzień grzeczności 79
6. Każdy może pomagać! – wykonywanie pracy plastycznej kredkami.

• Czytanie fragmentu opowiadania od słów I nagle zrobiło się głośno! Udzielanie odpowiedzi
na pytania, np. Czy znacie kogoś, kto potrzebuje pomocy? Jak możecie mu pomóc?
• Wykonanie rysunku dotyczącego udzielania pomocy osobie potrzebującej.
7. Rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej – utrwalanie wiadomości. Z cz. 2 s. 31 ćw. 3
• Nauczyciel wymienia dowolne rzeczowniki w liczbie pojedynczej (mnogiej), a uczniowie podają
formy liczby mnogiej (pojedynczej) tych rzeczowników.
• Dobieranie w pary podanych rzeczowników i ich zapisywanie, układanie i zapisywanie zdania.
Chętne osoby czytają na głos zapisane pary wyrazów oraz ułożone zdanie. Pozostałe dzieci
sprawdzają poprawność wykonania zadania.
8. „Medal dla społecznika” – praca plastyczno-techniczna
• Rozmowa na temat sytuacji związanych z nagradzaniem ludzi za niesioną pomoc; wyrażanie
swojego zdania, dlaczego jest to ważne; zwrócenie uwagi na wyrażanie wdzięczności.
• Modelowanie z plasteliny medalu (w zakrętce od słoika) i ozdabianie go tasiemkami, korali-
kami itp.
9. Jesteśmy pomocni? – podsumowanie zajęć.
• Próba zdefiniowania, jaki jest dobry sąsiad.

Temat 60. Dzień grzeczności
ZAPIS W DZIENNIKU
Rozmowa na temat znaczenia kulturalnego zachowania się na co dzień. Utrwalanie zasad kultu-
ralnego zwracania się do rówieśników. Przypomnienie podstawowych zwrotów grzecznościowych
stosowanych na co dzień, uzupełnianie zdań. Omawianie ilustracji, wskazywanie sytuacji prezen-
tujących prawidłową postawę w sytuacjach życiowych. Poznajmy się – ćwiczenia w kulturalnym
przedstawianiu się. Gry i zabawy z kozłowaniem piłki – kształtowanie zręczności i koordynacji
wzrokowo-ruchowej.

– odgrywa scenki dramowe i ocenia zachowanie jej bohaterów
– uzupełnia zdania właściwymi wyrazami
– wymienia przykłady kulturalnego zachowania w sytuacjach życiowych
– przedstawia się osobie dorosłej i rówieśnikowi
– prowadzi piłkę wybranym sposobem, przestrzegając ustalonych zasad

– ocenisz zachowanie bohaterów scenek dramowych
– uzupełnisz zdania właściwymi wyrazami
– wymienisz przykłady kulturalnego zachowania w różnych sytuacjach życiowych
– wskażesz różnice w przedstawianiu się osobie dorosłej i rówieśnikowi
– wykonasz ćwiczenia z piłką, przestrzegając ustalonych zasad

– oceniasz zachowanie bohaterów scenek dramowych
– uzupełniasz zdania właściwymi wyrazami

– wymieniasz przykłady kulturalnego zachowania w różnych sytuacjach życiowych
– wskazujesz różnice w przedstawianiu się osobie dorosłej i rówieśnikowi
– wykonujesz ćwiczenia z piłką, przestrzegając ustalonych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego ważne jest stosowanie zasad kulturalnego zachowania się na co dzień?
– Gdzie można zdobyć wiedzę o zasadach kulturalnego zachowania się w różnych sytuacjach?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Z cz. 2 s. 32–33; kartki z wydrukowanymi wyrazami, magnesy, piłki, 4 pachołki, tamburyn.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Dzień Grzeczności – wprowadzenie do tematu zajęć.
Rozmowa na temat znaczenia kulturalnego zachowania się na co dzień. Udzielanie odpowiedzi
na pytanie Co by było, gdybyśmy poświęcili jeden dzień na Dzień Grzeczności w naszej klasie?,
uzasadnianie swojej wypowiedzi.
Z cz. 2 s. 32 ćw. 3 2. Jesteśmy kulturalni – utrwalanie zasad zwracania się do rówieśników.
• Scenki: uczniowie dobierają się w pary, każda z nich otrzymuje jedno zdanie z ćw. 3 i przygo-
towuje krótką scenkę, w której wykorzystuje przydzielone zdanie; po upływie wyznaczonego
czasu pary prezentują swoje scenki.
• Po każdym występie dzieci oceniają zachowanie bohaterów scenek. Samodzielnie wskazują
zdania, które zawierają kulturalne zwroty.
Z cz. 2 s. 32 ćw. 1, 2 3. Magiczne słowa – przypomnienie podstawowych zwrotów grzecznościowych stoso-
wanych na co dzień.
• Na tablicy znajdują się kartoniki z napisami, w których są różne wyrazy związane z powita-
niem, dziękowaniem, przepraszaniem. Dzieci wybierają te zwroty grzecznościowe, którymi
posługują się ludzie kulturalni.
• Uzupełnianie zdań zwrotami grzecznościowymi.
Z cz. 2 s. 33 ćw. 4 4. Dobre zachowanie – ćwiczenia w mówieniu utrwalające prawidłowe postawy.
• Nauczyciel rozpoczyna dyskusję, zadając pytania, np. Co to znaczy: kulturalne zachowanie?
Jakie są przykłady kulturalnego zachowania w domu, u dziadków, w sklepie, na placu zabaw,
w klasie, w autobusie?
• Omawianie sytuacji przedstawionych na ilustracjach, zaznaczanie tych, które prezentują pra-
widłową postawę.
Z cz. 2 s. 33 ćw. 5 5. Poznajmy się – ćwiczenia w kulturalnym przedstawianiu się.
• Dzieci spacerują po sali. Na znak dany przez nauczyciela łączą się w pary i przedstawiają się
sobie nawzajem, wchodząc w rolę osoby dorosłej lub dziecka (nauczyciel podaje hasła Dorośli/
Dzieci).
• Wskazywanie różnic w powitaniu ze względu na wiek rozmówcy i bliskość relacji między roz-
mówcami. Dobieranie właściwiej formuły powitania (dziecka i dorosłego).
6. Gry i zabawy z kozłowaniem piłki – kształtowanie zręczności i koordynacji wzro-
kowo-ruchowej.
– Zabawa orientacyjno-porządkowa.
Dzieci biegają swobodnie po sali. Nauczyciel przerywa bieg dźwiękiem tamburynu i mówi
np. Ustawcie się za Tomkiem, a dzieci starają się jak najszybciej wykonać polecenie. Następ-
nie nauczyciel podaje inne polecenia, np. Stańcie przodem do drabinek; usiądźcie tak, żeby
okno było po waszej lewej stronie/ręce.
Temat 60. Dzień grzeczności 81
– Ćwiczenia kształtujące zręczność i koordynację wzrokowo-ruchową.

Dzieci, stojąc w rozsypce, krążą ramionami do przodu i do tyłu; wykonują polecenia prowa-
dzącego podawane w różnej kolejności, np. Dotknijcie prawą (lewą) ręką lewego (prawego)
kolana, lewej (prawej) stopy, lewej (prawej) pięty, lewego (prawego) ucha; biegną w miej-
scu, wysoko unosząc kolana i uderzając piętami o pośladki; leżąc na brzuchu, podciągają się
na rękach 3 razy do przodu i 3 razy odpychają się do tyłu; w przysiadzie podpartym wykonu-
ją podskoki obunóż do przodu i do tyłu.
– Ćwiczenie rytmiczne.
Siedząc na obwodzie koła w siadzie skrzyżnym, dzieci po kolei wystukują dłońmi o podłogę
podane rytmy, starając się utrzymać stałe tempo.
• Główna część zajęć – poruszanie się z piłką, kształtowanie zręczności i koordynacji wzrokowo-
-ruchowej.
– „Patrz i licz” – zabawa z kozłowaniem.
Jedno dziecko z pary kozłuje piłkę prawą i lewą ręką (do 10 razy), a drugie liczy kozły i od-
twarza taką samą liczbę odbić jedną i drugą ręką.
– „Znajdź mnie” – zabawa z kozłowaniem.
Dzieci z piłkami są odwrócone twarzami do ściany, dzieci bez piłek szukają sobie kryjówki
w dowolnym miejscu w sali. Na sygnał dzieci z piłkami rozpoczynają kozłowanie i maszerują
po sali, próbując odnaleźć partnera.
– „Przez kosz” – zabawa z kozłowaniem piłki.
Dzieci są ustawione w 2 kołach, w środku każdego z nich stoi dwoje dzieci, trzymając się za
ręce nad głowami – tworzą kosze. W każdym kole jedno dziecko ma piłkę i, kozłując ją, bieg-
nie do środka, przebiega z piłką przez „kosz”, wraca na swoje miejsce i podaje piłkę koledze
z prawej strony. Po kilku przebiegnięciach dzieci tworzące kosz zamieniają się miejscami
z dziećmi, które już ćwiczyły.
– Ćwiczenia korekcyjne: w siadzie prostym chodzenie paluszkami u rąk po piłce, turlanie pa-
luszkami piłki wokół tułowia.
– Ćwiczenia uspokajające: marsz po obwodzie koła z wyrównywaniem oddechu połączony
ze składaniem i rozkładaniem ramion.
7. Jesteśmy kulturalni – wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Wypowiedzi na temat stosowania zwrotów grzecznościowych na co dzień.
JAK SIĘ UCZYĆ?
KRYTYCZNE MYŚLENIE
Co mi pomaga, a co przeszkadza? Korzystanie

Ćwiczenie można przeprowadzić jako podsumowanie pracy w kręgu XIII po omówieniu tema- z informacji
tu 64. By nauka nie poszła w las (opis na s. 99). Dzieci rozwijają umiejętność przetwarzania
i selekcji informacji.
Zostałem przekonany Logiczne

Na początek nauczyciel może opowiedzieć dzieciom, jak został do czegoś przekonany, uzasadnianie
np. do przeczytania ciekawej książki, i wymienia 2 lub 3 argumenty, które go do tego skłoni- swojego zdania
ły. Dzieci, siedząc w kręgu, zastanawiają się, czy w ostatnim czasie ktoś je przekonał do cze- (argumentowanie,
goś i jakich użył argumentów. Chętne dzieci opowiadają o swoich doświadczeniach. Następnie wnioskowanie)
82 Scenariusze zajęć dziennych – XIII krąg tematyczny: Zimowe dni
w podobny sposób mówią, czy one w ostatnim czasie przekonały kogoś do czegoś i jakich argu-
mentów wtedy użyły.
MAPA MYŚLI
Zapamiętywanie Popatrz i zapamiętaj

Etap 1. Nauczyciel przygotowuje 10 różnych przedmiotów związanych z tematem świąt lub
zimy (np. czapka, bombka, świeczka, serwetka, siano, szalik, skarpeta na prezenty, aniołek,
płyta z kolędami, pomarańcza) i przykrywa je tkaniną (uczniowie nie mogą zobaczyć tych
przedmiotów przed rozpoczęciem ćwiczenia). Podaje instrukcję, np. Za chwilę odkryję kilka
przedmiotów. Będziecie mogli patrzeć na nie przez 20 sekund. Postarajcie się zapamiętać jak
najwięcej z nich. Uczniowie starają się zapamiętać jak najwięcej przedmiotów podczas 20-se-
kundowej obserwacji.
Etap 2. Utrudnienie ćwiczenia może polegać na skracaniu czasu ekspozycji przedmiotów lub
zwiększaniu ich liczby (za każdym razem powinny to być inne przedmioty).
Tworzenie skojarzeń Dopasuj

Etap 1. Do ćwiczenia zgłasza się dziesięcioro chętnych dzieci. Ustawiają się w rzędzie na-
przeciwko pozostałych uczniów. Każdy losuje z koperty (czapki, kapelusza) jedną karteczkę
z nazwą prezentu, np. rower, łyżwy, piłka, piórnik, książka, gra planszowa, flamastry, miś,
hulajnoga, szalik. Pierwsza osoba odczytuje nazwę prezentu ze swojej kartki. Zadaniem ucz-
niów jest wymyślenie skojarzenia przedmiotu z osobą losującą. Następnie kolejni uczniowie
odczytują swoje nazwy, a pozostali wymyślają skojarzenia, np. Kasia wylosowała rower. Kasia
ma sweter z guzikami. Guziki przypominają koła roweru. Tomek wylosował piłkę. Tomek
potrafi skakać wysoko jak piłka.
Uwaga! Skojarzenia powinny być charakterystyczne, wyraziste. Mogą się odnosić do wyglądu,
umiejętności dzieci. Nauczyciel powinien czuwać nad kulturą wypowiedzi.
Etap 2. Utrudnieniem, które z czasem można wprowadzić, będzie zwiększenie liczby słów, któ-
re należy skojarzyć z osobą losującą.
PROJEKT
Dokumentowanie Fizyka w kuchni

przebiegu Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XIII podczas omawiania tematu 63. Hu, hu, ha, zima
eksperymentu trwa! (opis na s. 93).
Kreatywność, Klasowa opowieść śniegowa
uważne słuchanie Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XIII podczas omawiania tematu 61. Komu potrzeb-
wypowiedzi ny jest śnieg?
Ćwiczenie najlepiej wykonać bezpośrednio przed zapoznaniem się z tekstem opowiadania
H. Bechlerowej „Szedł sobie ktoś”. Nauczyciel zapisuje na tablicy wyrazy pochodzące z opra-
cowywanego tekstu, np. jabłonka, kwiaty, ozimina, płatki, wiatr, pierzyna, wiatr, wrona,
czapka, dzieci, płot, sanki. Uczniowie układają interesujące opowiadanie o śniegu: pierwsze
dziecko wybiera wyraz i układa z nim zdanie, nauczyciel skreśla lub zmazuje wykorzystany
wyraz, kolejny uczeń po wybraniu wyrazu układa ciąg dalszy opowiadania, logicznie powią-
zany ze zdaniami poprzednika. Zabawa toczy się tak długo, aż na tablicy zostanie tylko jeden
wyraz. Ostatni uczestnik musi ułożyć z nim ostatnie zdanie (zakończenie) opowiadania.
Temat 61. Komu potrzebny jest śnieg? 83
XIII krąg tematyczny: Zimowe dni

Temat 61. Komu potrzebny jest śnieg?
ZAPIS W DZIENNIKU
Grupowanie po tyle samo, obliczanie sum w zakresie 20. Rozmowa na temat wpływu śniegu
na życie ludzi i zwierząt – na podstawie ilustracji i własnych doświadczeń. Słuchanie tekstu
Heleny Bechlerowej „Szedł sobie ktoś”, udzielanie odpowiedzi na pytania do tekstu, wyszuki-
wanie czynności śniegu, odgrywanie scenek dramowych. Uzupełnianie zdań zgodnie z kolej-
nością wydarzeń. Podziękowanie – omawianie krótkiej formy wypowiedzi. „Śnieżne pejzaże”
– malowanie na ciemnym tle, wyjaśnianie pojęcia pejzaż. Ćwiczenia ortograficzne – wymiana
ó na o, utrata dźwięczności na końcu wyrazu. Gry i zabawy doskonalące umiejętność reakcji
na sygnał dźwiękowy.

– grupuje po tyle samo i oblicza sumy w grupach w zakresie 20
– porządkuje wydarzenia omawianego tekstu i opowiada jego treść, zachowując chronologię
– wyszukuje w tekście wskazane wyrazy i wyjaśnia ich pisownię
– wie, co to jest podziękowanie, i zna jego elementy
– wie, co to jest pejzaż
– maluje pejzaż
– reaguje na sygnały w grach i zabawach

– pogrupujesz elementy po tyle samo i obliczysz ich sumę
– uporządkujesz wydarzenia i opowiesz treść omawianego tekstu
– przeczytasz i omówisz tekst podziękowania, przypomnisz jego najważniejsze elementy
– wyszukasz w tekście wskazane wyrazy i wyjaśnisz ich pisownię
– wyjaśnisz, co to jest pejzaż
– namalujesz pejzaż

– grupujesz elementy po tyle samo i obliczasz ich sumę
– porządkujesz wydarzenia i opowiadasz treść omawianego tekstu
– omawiasz tekst przeczytanego podziękowania i znasz jego najważniejsze elementy
– wyszukujesz w tekście wskazane wyrazy i wyjaśniasz ich pisownię
– wiesz, co to jest pejzaż, i malujesz pracę na podany temat
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego dzieci często się cieszą, kiedy pada śnieg?
– Kogo śnieg może zadziwić?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 88–89, Z cz. 2 s. 34–35, PM cz. 1 s. 66–67, M cz. 2 s. 20–21; kubeczki, słomki,
klocki ciemne kartki z bloku, biała farba lub pasta do zębów, szarfy, paletka i piłeczka do te-
nisa stołowego, 2 chorągiewki, piłki, woreczki.

1. Grupowanie po tyle samo.
Z cz. 2 s. 35 ćw. 3 2. Co może zrobić śnieg? – rozmowa wprowadzająca do tematu zajęć.
• Uczniowie zapisują lub rysują piktogramy przedstawiające czynności śniegu. Analizując swoje
prace, dzielą je na dwie grupy: pozytywne i negatywne.
• Omawianie kolejnych ilustracji i wskazywanie pozytywnego i negatywnego wpływu śniegu
na życie ludzi i zwierząt.
PZ cz. 1 s. 88–89, 3. Praca inspirowana opowiadaniem H. Bechlerowej „Szedł sobie ktoś”.
Z cz. 2 s. 34 ćw. 1 • Słuchanie tekstu ukierunkowane pytaniem Co robił Śnieg?
• Wypowiedzi na temat wysłuchanego opowiadania: uczniowie są podzieleni na 5 grup, każda
z nich odpowiada na jedno pytanie, które znajduje się pod tekstem.
• Przygotowanie w grupach scenek dramowych i ich prezentacja w kolejności zgodnej z treścią
czytanki.
• Uzupełnianie zdań zgodnie z kolejnością wydarzeń – określenia związane z następstwem cza-
sowym. Wypisywanie z tekstu czasowników oznaczających czynności śniegu.
Z cz. 2 s. 34 ćw. 2 4. Podziękowanie – poznawanie krótkiej formy literackiej, ćwiczenia w pisaniu.
• Rozmowa na temat sytuacji, w których powinniśmy wyrazić podziękowanie.
• Czytanie podziękowania skierowanego do śniegu i wskazanie, co powinno się znaleźć w pisem-
nym podziękowaniu.
• Zapisywanie podziękowania dla wybranej osoby.
5. Śnieżne pejzaże – malowanie na ciemnym tle.
• Oglądanie reprodukcji obrazów – pejzaży (w dostępnych źródłach).
• Wyjaśnianie znaczenia słowa pejzaż.
• Malowanie zimowego pejzażu na ciemnym tle, z wykorzystaniem białej farby lub pasty do zę-
bów. Warto zwrócić uwagę, że biel może mieć różne odcienie, a zależy to od nasycenia białego
pigmentu.
• Prezentacja prac na klasowej wystawie. Dzieci zwracają uwagę na elementy, które najbardziej
im się podobają w pracy koleżanki/kolegi.
Z cz. 2 s. 35 ćw. 4 6. Jak to poprawnie zapisać? – ćwiczenia ortograficzne.
• Uczniowie wybierają z opowiadania jeden z wyrazów, który ich zdaniem, jest trudny do zapi-
sania. Piszą go na kartce, a sprawiające trudność litery zaklejają (tak jakby ktoś rzucił w nie
śnieżką). Wszystkie wyrazy gromadzą w widocznym miejscu. Teraz uczniowie pracują w pa-
rach w ściśle wyznaczonym czasie: przepisują zaprezentowane wyrazy, uzupełniając brakujące
litery; ich pisownię sprawdzają w podręczniku.
• Uzasadnianie pisowni podanych wyrazów – wymiana ó na o, utrata dźwięczności na końcu
wyrazu.
7. Rozwijanie aktywnego słuchania.
Uczniowie ilustrują ruchem opowieść nauczyciela, np. Jestem bardzo mały. Lubię spadać na zie-
mię i chować się w zakamarkach. Często wchodzę na górki, a potem z nich schodzę. Nieraz skaczę
bardzo wysoko i zaglądam w szkolne okna. Macham ręką, uśmiecham się do dzieci i zapraszam
je do wspólnej zabawy.
8. Gry i zabawy doskonalące umiejętność reakcji na sygnał dźwiękowy.
– „Pająk i muchy” – zabawa ruchowa.
– Ćwiczenia rozgrzewające, np. marsz i trucht po obwodzie koła ze zmianą kierunku na syg-
nał; rytmiczny marsz z wyskokiem na sygnał; w rozsypce skłony i skrętoskłony tułowia;
w podporze – naprzemienne wyrzuty nóg i koci grzbiet; w siadzie – skłony naprzemienne
do stóp; w leżeniu tyłem z wyprostowanymi ramionami, rękami ułożonymi wzdłuż tułowia
– przenoszenie nóg za głowę.
Temat 62. Prognoza pogody 85
– Ćwiczenie rytmiczne: marsz i trucht po obwodzie koła w rytmie podawanym przez nauczy-
ciela; marsz z akcentem na 2 i 4; rytmiczne wykonywanie pajacyków (na Raz – ręce w górę,
na Dwa – w dół).
• Główna część zajęć – doskonalenie reakcji na sygnał dźwiękowy w grach i zabawach.
– „Znajdź swój kolor”.
Po otrzymaniu kolorowych szarf dzieci ustawiają się w 2 rzędach przy chorągiewkach w ko-
lorach przydzielonych im szarf. Na sygnał rozbiegają się w dowolnych kierunkach. Następ-
nie wykonują polecenia Stój! i Zamknij oczy! Wtedy prowadzący zmienia ustawienie chorą-
giewek i woła Biegiem do swoich chorągiewek! Na to hasło dzieci otwierają oczy, ustalają,
gdzie teraz stoi ich chorągiewka, biegną do niej i znowu ustawiają się w rzędzie.
– Zabawa zręcznościowa: dzieci stoją w 2 rzędach, pierwsze dziecko z rzędu biegnie, odbija-
jąc paletką piłeczkę do tenisa stołowego, obiega chorągiewkę i w drodze powrotnej niesie
piłeczkę na paletce tak, aby nie upadła na podłogę, następnie przekazuje piłeczkę i paletkę
kolejnemu dziecku.
– „Dyktando ruchowe” – zabawa doskonaląca reakcję na polecenia i koordynację ruchową.
Dzieci chodzą swobodnie po sali z piłkami i wykonują ruchy zgodnie z instrukcją nauczycie-
la, np. Trzymaj piłkę w prawej ręce i zrób 4 kroki. Przerzuć piłkę do lewej ręki. Trzymaj piłkę
oburącz, rzuć ją do góry i złap. Odbij piłkę od podłogi 4 razy i złap ją. Odbijaj piłkę o podłogę
raz prawą, raz lewą ręką.
– Ćwiczenia korekcyjne: dzieci, siedząc na podłodze (prostują tułów, uginają nogi, z tyłu opie-
rają dłonie na podłodze), na hasło Bębenek – uderzają piętami o podłogę, na hasło Fortepian
– przebierają palcami stóp, dotykając podłogi.
– Ćwiczenie uspokajające: dzieci leżą na plecach, kładą woreczki na klatce piersiowej, ro-
bią głębokie wdechy i wydechy, tak by woreczki jak najwyżej się unosiły, a potem opadały.
9. Lubię śnieg/nie lubię śniegu – wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Wypowiedzi na temat swoich preferencji związanych ze śniegiem.

Temat 62. Prognoza pogody
ZAPIS W DZIENNIKU
Mnożenie liczb jednocyfrowych przez 10 – obliczenia w zakresie 100. Jestem płatkiem śniegu –
odgrywanie scenek dramowych. Czytanie opowiadania Heleny Bechlerowej „Szedł sobie ktoś”,
wyszukiwanie w tekście potrzebnych informacji i ich zapisywanie. Ćwiczenia w układaniu zdań.
Rodzaje opadów – obserwacje pogody. Skąd się biorą chmury? – doświadczenie z wodą, wyciąganie
wniosków. Oglądanie filmu prezentującego, jak powstaje śnieg. Ćwiczenia w odczytywaniu wska-
zań termometrów, omawianie sytuacji, w których możliwe jest wystąpienie różnych opadów. Je-
stem prezenterem pogody – zabawy tematyczne.

– liczy dziesiątkami i mnoży liczby jednocyfrowe przez 10, wykonując obliczenia do 100
– wyszukuje w tekście potrzebne informacje i uzupełnia nimi zdania
– rozpoznaje i nazywa rodzaje opadów
– uczestniczy w prowadzeniu doświadczeń z wodą i wyciąga z nich wnioski
– wyjaśnia, w jaki sposób powstają chmury, kiedy pada deszcz, a kiedy śnieg
– odczytuje symbole pogody i wskazania termometrów

– poćwiczysz liczenie dziesiątkami i mnożenie liczb jednocyfrowych przez 10
– wyszukasz w tekście wskazane informacje i uzupełnisz nimi zdania
– nazwiesz rodzaje opadów
– weźmiesz udział w prowadzeniu doświadczeń z wodą i wyciągniesz z nich wnioski
– wyjaśnisz, jak powstają chmury, kiedy pada deszcz, a kiedy śnieg
– odczytasz symbole pogody i wskazania termometrów

– liczysz dziesiątkami i mnożysz liczby jednocyfrowe przez 10
– wyszukujesz w tekście wskazane informacje i uzupełniasz nimi zdania
– nazywasz i omawiasz rodzaje opadów
– wyciągasz wnioski z prowadzonych doświadczeń
– wyjaśniasz, jak powstają chmury, kiedy pada deszcz, a kiedy śnieg
– odczytujesz symbole pogody i wskazania termometrów
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego warto przeprowadzać proponowane w książce doświadczenia?
– Kto może zostać prezenterem pogody?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 90–91, Z cz. 2 s. 36–37, PM cz. 1 s. 68–69, M cz. 2 s. 22; żetony, banknoty 10 zł, tab-
lica 100 liczb, kolorowe pisaki, kartki papieru, magnesy, komputer z dostępem do internetu,
filmiki przedstawiające chmury burzowe, powstawanie śniegu oraz różne rodzaje opadów,
pocięte na sylaby napisy z wyrazami skraplanie, parowanie, zamarzanie, topnienie, wydruk
napisu krzepnięcie, wypełniony wodą czajnik elektryczny, słoik, talerzyk, kostki lodu, słoiki,
łyżki, woda, sól, cukier, mąka, majeranek, pieprz ziarnisty.

1. Mnożenie liczb jednocyfrowych przez 10.
2. Skojarzenia do wyrazu śnieg – wprowadzenie do tematu zajęć.
• Uczniowie pracują w grupach. Każdy wymyśla jak najwięcej skojarzeń do wyrazu śnieg. Zapi-
suje je lub rysuje w postaci piktogramów.
• Grupy prezentują kolejno swoje prace, poszerzając zakres przedstawionych skojarzeń.
PZ cz. 1 s. 88–89, 3. Jestem płatkiem śniegu – scenki dramowe.
Z cz. 2 s. 37 ćw. 3 • Uczniowie kolejno wcielają się w rolę śniegu i mówią, co zrobili, co będą robili albo co robią,
np. 1. Jestem śniegiem, który spadł wczoraj wieczorem. Przykryłem wszystkie samochody na par-
kingu, przestraszyłem jamnika, który był na spacerze, bo spadałem na jego uszy wielkimi płatka-
mi, i nawet wszedłem do komina. Niestety tam się ubrudziłem. 2. Idę sobie przez szkolne boisko
i spadam dzieciom na czapki. Czasem też dostaję się pod szalik. Nie lubię tego, bo tam jest ciepło.
• Wyszukiwanie w opowiadaniu „Szedł sobie ktoś” fragmentu o wyglądzie Śniegu i przepisanie go.
Z cz. 2 s. 37 ćw. 4, 5 4. Ćwiczenia w układaniu zdań.
Uczniowie pracują w tych samych grupach co wcześniej (zob. p. 2). Kolejno każdy z nich wybiera
dwa lub trzy wyrazy spośród wcześniej zgromadzonych skojarzeń i wraz z osobą z pary układa
z nimi zdanie (im więcej wyrazów wybierze, tym bardziej wzrasta poziom trudności zadania).
5. Poznajemy rodzaje opadów.
• Rodzaje opadów – obserwacje pogody.
PZ cz. 1 s. 90–91, Dzieci przypominają rodzaje opadów i zapisują ich nazwy kolorowymi pisakami na kartkach,
Z cz. 2 s. 36 które umieszczają na tablicy. Oglądają filmy przedstawiające różne opady (mżawka, deszcz,
Temat 62. Prognoza pogody 87
deszcz ze śniegiem, śnieg, grad) i dopasowują do nich odpowiednie nazwy (na bieżąco układa-
ją nazwy w kolejności pojawiania się filmów). Na zakończenie sprawdzają, jaka jest pogoda,
za oknem i odpowiadają na pytania, np. Czy można obserwować teraz jakieś opady? A może są
widoczne ślady wcześniejszych opadów (np. kałuże, mokry lub ośnieżony chodnik)?
• Skąd się biorą chmury? – doświadczenie.
Dzieci zastanawiają się, skąd się bierze woda w powietrzu. Nauczyciel podgrzewa wodę w czaj-
niku elektrycznym, a dzieci mówią, co się dzieje z wodą (paruje). Dzieci układają wyraz pa-
rowanie z sylab na tablicy i odpowiadają na pytania, np. Czy para wodna może ponownie za-
mienić się w płynną wodę? Kiedy? (Tak, jeśli się ją oziębi). Jak nazywa się ta zamiana? Dzieci
układają wyraz skraplanie z rozsypanki sylabowej. Nauczyciel mówi, że pary wodnej w powie-
trzu zwykle nie widać, zauważamy jedynie drobne kropelki wody powstające, gdy para wodna
się ponownie skrapla, czyli zamienia w płyn, właśnie tak powstają chmury na niebie. Dzieci
patrzą na niebo i opisują widoczne na nim chmury.
• Kiedy pada deszcz? – pogadanka połączona z pokazem.
Dzieci zastanawiają się, kiedy z chmury pada deszcz. Nauczyciel tłumaczy, że dzieje się tak,
gdy w chmurach zbierze się zbyt dużo wody, która jest ciężka i opada na ziemię. Ilustruje
to pokazem: wlewa do słoika gorącą wodę do ¼ wysokości, przykrywa talerzykiem i kładzie
na nim kostki lodu. Po jakimś czasie na spodzie talerzyka gromadzą się krople wody, wresz-
cie opadają.
6. Czy lód to też woda? – poznanie pojęć zamarzanie i topnienie.
• Nauczyciel pyta dzieci, jak nazywają się procesy zamiany wody w lód i zamiany lodu w wodę.
Wiesza na tablicy wymieszane sylaby tworzące wyrazy zamarzanie i topnienie, dzieci układają
je we właściwej kolejności. W ramach ciekawostki nauczyciel może też wprowadzić termin
krzepnięcie i wyjaśnić jego znaczenie oraz podać informację, że czasami para wodna zamienia
się od razu w lód i odwrotnie – lód zamienia się w parę wodną.
• Kiedy pada deszcz, kiedy śnieg, kiedy grad?
Dzieci oglądają film prezentujący, jak powstaje śnieg. Nauczyciel może też o tym opowiedzieć,
prezentując zdjęcia śnieżynek, np. W chmurach jest para wodna – a nie woda. Gdy powstaje
grad – para wodna zamienia się powoli w kryształki lodu w kształcie igiełek. Te igiełki łączą
się ze sobą, tworząc płatki śniegu – śnieżynki. Każda śnieżynka ma inny kształt.
Dzieci wraz z nauczycielem zastanawiają się, co się dzieje, gdy w mroźny dzień z chmury wy-
soko na niebie pada śnieg (śnieg dociera do ziemi i gromadzi się na jej powierzchni) oraz co się
dzieje z padającym śniegiem, jeśli wysoko jest bardzo zimno, a tuż przy ziemi jest cieplej (część
śnieżynek topi się i pada śnieg z deszczem).
Nauczyciel wyświetla film pokazujący burzowe chmury i wyjaśnia, jak powstaje grad, np. Zwy-
kle podczas burzy wieje silny wiatr, który porywa do góry burzowe chmury zawierające drobne
krople wody. Na górze jest bardzo zimno, krople wody zatem zamarzają, tworząc grudki lodu,
które opadają na ziemię – to jest padający grad.
Uwaga! Doświadczenia z wodą (Klasowe laboratorium) są opisane w scenariuszu do te-
matu 63 w p. 4. Jeśli starczy czasu i dzieci będą zaangażowane, można te eksperymenty
przeprowadzić w temacie 62.
7. Rozumiemy znaki pogody – ćwiczenia w odczytywaniu wskazań termometrów. Z cz. 2 s. 36 ćw. 1
• Czytanie (lub słuchanie) przykładowej prognozy pogody.
• Odczytywanie wskazań termometrów na zewnątrz. Omawianie sytuacji, w których jest moż-
liwe wystąpienie różnych opadów.
• Jestem prezenterem pogody – ćwiczenia w prezentowaniu pogody.
8. Moja ulubiona pogoda – podsumowanie zajęć.
• Uczniowie mówią, jaką pogodę lubią najbardziej, czy sprzyja ona długim spacerom, czy le-
piej zostać wtedy w domu. Odpowiadają też na pytania, co zrobić, by dobrze przygotować się
do spacerów podczas deszczu, czy można spacerować podczas burzy.

Temat 63. Hu, hu, ha, zima trwa!
ZAPIS W DZIENNIKU
Mnożenie przez 2, podwajanie. Obliczanie i porównywanie iloczynów w zakresie 20. Głośne czyta-
nie opowiadania „Bezpieczne lądowanie”, rozwiązanie testu sprawdzającego stopień zrozumienia
tekstu. Eksperymentujemy z wodą: określanie właściwości wody w stanie płynnym, badanie roz-
puszczalności różnych substancji i związków, zjawisko zatapiania i utrzymywania się na wodzie.
Ćwiczenia ortograficzne – pisownia wyrazów z ó wymieniającym się na o, a, e. Gry i zabawy z piłką
– toczenie, podrzucanie i chwytanie.

– wie, co znaczy dwa razy więcej, i mnoży przez 2
– czyta ze zrozumieniem tekst i samodzielnie rozwiązuje test sprawdzający jego rozumienie
– zna i stosuje zasadę ortograficzną dotyczącą ó wymieniającego się na o, a, e
– wyciąga wnioski z prowadzonych doświadczeń z wodą
– uczestniczy w grach i zabawach z piłką, przestrzegając ustalonych zasad

– poćwiczysz mnożenie przez 2
– samodzielnie rozwiążesz test sprawdzający rozumienie przeczytanego opowiadania
– poćwiczysz pisanie wyrazów z ó wymiennym na o, a, e
– wyciągniesz wnioski z prowadzonych doświadczeń z wodą
– weźmiesz udział w grach i zabawach z piłką, przestrzegając ustalonych zasad

– obliczasz iloczyny w mnożeniu przez 2
– rozwiązujesz test sprawdzający rozumienie przeczytanego opowiadania
– stosujesz zasadę pisania wyrazów z ó wymieniającym się na o, a, e
– wyciągasz wnioski z prowadzonych doświadczeń z wodą
– uczestniczysz w grach i zabawach z piłką, przestrzegając ustalonych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Jakie zawody są związane z pracą na wodzie (na jeziorze, na rzece, na morzu, w morzu)?
– Dlaczego o wodzie mówi się, że jest żywiołem?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 91–93, Z cz. 2 s. 38–39, PM cz. 1 s. 70, M cz. 2 s. 23; patyczki, makaron, żetony,
kamyki, klocki, przepis na ciasto, kartoniki z wyrazami, kartoniki z pociętymi na części zda-
niami, dwie strzykawki, naczynia o różnym kształcie, słoiki z wodą, łyżeczki, przyprawy (sól,
cukier, mąka, majeranek, pieprz ziarnisty), farba plakatowa, pędzel, ocet, olej, sok jabłkowy,
korek, styropian, plastelina, drobne przedmioty, zdjęcia, magnesy, karteczki z wydrukowa-
nymi sześcioma pustymi kropelkami, opcjonalnie – tabelki do wpisywania wyników, piłki.

1. Mnożenie przez 2, podwajanie.
2. Lipogram – ćwiczenia językowe.
Uczniowie układają zdanie o zimie, nie używając wybranej litery, np. litery k, np. Wczoraj spadł
puszysty śnieg.
Temat 63. Hu, hu, ha, zima trwa! 89
3. Praca inspirowana opowiadaniem „Bezpieczne lądowanie”. PZ cz. 1 s. 92,

• Projektowanie treści opowiadania na podstawie ilustracji. Z cz. 2 s. 38 ćw. 1
Uczniowie, oglądając ilustrację, mówią, o czym może być opowiadanie (dzieci wskazują boha-
terów i formułują myśl przewodnią).
• Głośne czytanie opowiadania. Rozmowa na temat jego treści kierowana pytaniami. Skonfron-
towanie swoich pomysłów z treścią opowiadania. Samodzielne rozwiązywanie testu sprawdza-
jącego stopień zrozumienia tekstu.
4. Klasowe laboratorium – eksperymentujemy z wodą.
Uwaga! Proponujemy przeprowadzić te eksperymenty w temacie 63, jeśli w czasie zajęć do te-
matu 62 z jakichś powodów nie będzie to możliwe (np. z powodu mniejszego zaangażowania PZ cz. 1 s. 91
dzieci skłanianych do wielu prac badawczych w jednym dniu).
• Określanie właściwości wody w stanie płynnym.
Uczniowie mówią, do czego używają wody na co dzień. Oglądają pokaz nauczyciela (prze-
lewanie wody do naczyń o różnym kształcie, ściskanie wody w strzykawkach i – dla po-
równania – ściskanie powietrza) i starają się określić, jakie właściwości ma woda w stanie
płynnym.
• Fizyka w kuchni – dokumentowanie przebiegu eksperymentów.
– Co rozpuszcza się w wodzie, a co nie? – doświadczenie.
Uczniowie przygotowują słoiki, łyżki, wodę, sól, cukier, mąkę, majeranek, pieprz ziarnisty
i pod kierunkiem nauczyciela wykonują doświadczenia z wodą inspirowane opisem w pod-
ręczniku. Kolejno wsypują substancje do wody, mieszają, odczekują chwilę i obserwują, co się
dzieje. Mogą pracować w grupach, np. każda grupa bada rozpuszczalność innego produktu
spożywczego w wodzie. Następnie dzieci wspólnie ustalają, w jaki sposób opisać ekspery-
ment w tabeli.
Problem badawczy
(Co badamy?)
Hipoteza
(Co przewidujemy?)
Opis doświadczenia
(Co zrobiliśmy?)
Wyniki
(Co zaobserwowaliśmy?)
Wniosek
– Po zakończeniu doświadczenia dzieci mówią, które substancje się rozpuściły w wodzie, a któ-
re nie. Nauczyciel wyjaśnia, że wiele substancji – podobnie jak sól i cukier – rozpuszcza się
w wodzie i dlatego woda jest nazywana rozpuszczalnikiem; wyjaśnia też pojęcie roztwór.
Proponuje, by na koniec dzieci włożyły do słoika z wodą pędzel zamoczony w farbie pla-
katowej i delikatnie nim poruszyły. Dzięki temu zobaczą, jak barwniki (i inne substancje)
przemieszczają się w wodzie.
• Czy płyny zawsze mieszają się z wodą? – doświadczenie.
Uczniowie przypominają sobie sytuacje, w których mieszali dwa różne płyny, i mówią, czy
efekt zawsze był taki sam. Każda grupa dostaje trzy słoiki z wodą i płyny do testowania
(ocet, sok, olej). Do pierwszego słoika dzieci wlewają trzy łyżki octu, do drugiego – trzy łyżki
soku, do trzeciego – trzy łyżki oleju. Starają się wymieszać substancje w każdym słoiku. Za-
pisują wyniki. Na zakończenie wspólnie omawiają doświadczenie i formułują wniosek – ocet
i sok mieszają się z wodą, olej nie. Nauczyciel może podać ciekawostkę, że ze względu na tę
właściwość oleju wykorzystuje się go do zabezpieczania powierzchni, które nie powinny mieć
kontaktu z wodą.
• Co pływa, a co tonie? – doświadczenie.

Nauczyciel zadaje pytania Co dzieje się z substancjami i przedmiotami, które nie rozpuszczają
się w wodzie? Od czego zależy to, czy one toną, czy unoszą się w wodzie, czy pływają po po-
wierzchni? Wszyscy przygotowują zestawy przedmiotów do testowania (np. plastelina, korek,
styropian, spinacz, guzik, śruba, moneta). Nauczyciel pokazuje, jakie kształty warto ulepić
z plasteliny. Dzieci wykonują doświadczenie, zapisują wyniki i je omawiają. W podsumowaniu
doświadczenia powinny znaleźć się wnioski, np. To, czy przedmioty toną, czy pływają, zależy
od ich wagi, wielkości, kształtu. Przedmioty wykonane z lekkiego materiału, np. styropianu lub
korka, nie toną (nie toną też kry lodowe – lód jest lżejszy od wody). Przedmioty wykonane z cięż-
kiego materiału też nie muszą tonąć, jeśli nada się im odpowiedni kształt lub będą one puste
w środku. Kulka i talerzyk wykonane z plasteliny ważą tyle samo, jednak kulka szybko tonie,
a talerzyk unosi się na wodzie, ponieważ ma bardzo dużą powierzchnię, którą się z nią styka.
Ciężkie, metalowe statki nie toną, ponieważ mają dużą powierzchnię zetknięcia z wodą oraz są
wielkie i puste w środku. Metalowa kula ważąca tyle samo co statek natychmiast by zatonęła.
• Wykorzystanie wody – podsumowanie.
Uczniowie zastanawiają się, w jaki sposób wykorzystujemy właściwości wody. Przypominają
sobie przykłady omawiane w czasie prowadzenia doświadczeń. Nauczyciel naprowadza ich
na funkcję transportową wody, również w kontekście wody znajdującej się we krwi i rozno-
szącej pokarm i tlen po organizmie człowieka (jako podpowiedź nauczyciel przypina do tablicy
zdjęcia statku, barki przewożącej towary, rysunek przedstawiający układ krwionośny człowieka).
Dzieci odpowiadają też na pytanie, czy woda może przeszkadzać człowiekowi, a nawet czy
może być niebezpieczna (np. mokre buty, podtopiona piwnica, powódź, utonięcie).
PZ cz. 1 s. 93, 5. Ćwiczenia ortograficzne – pisownia wyrazów z ó wymieniającym się na o, a, e.
Z cz. 2 s. 39 ćw. 2, 3 • Uczniowie dopasowują parami kartoniki z wyrazami, np. przyjaciółka – przyjaciel, otwór – ot-
wory, mówi – mowa, szósty – sześć, obrót – obroty, sówka – sowa. Robią to intuicyjnie. Następnie
analizują pary wyrazów, doszukują się analogii i różnic.
• Próba sformułowania przez dzieci zasady dotyczącej pisowni wyrazów z ó wymiennym.
• Uzupełnianie wyrazów brakującymi literami, pisanie wyrazów wyjaśniających poznaną zasa-
dę – praca samodzielna.
6. Ćwiczenia doskonalące czytanie ze zrozumieniem.
Uczniowie losują pocięte części zdania. Łączą się w pary tak, by powstało zdanie, np.
Na szkolnym boisku leży dużo śniegu.
Podczas podróży autokarem zobaczyłam pokryte lodem jezioro.
Do karmnika przyleciało dużo ptaków, bo były bardzo głodne.
Kiedy zimą wychodzę na dwór, wkładam szalik, czapkę i rękawice.
Podczas spaceru po lesie zauważyłem sarny wyjadające siano z paśnika.
Ola i Jaś lepią na podwórku dużego bałwana.
Bałwan ma nos z marchewki i guziki z kamyków.
Grześ i Adam zjeżdżają na sankach z wysokiej górki.
Nie wolno wchodzić na zamarznięte jeziora i stawy.
Nie wolno zjeżdżać na sankach w pobliżu ulic.
Prognoza pogody na jutro przewiduje opady śniegu.
Bardzo czekamy na śnieg, bo chcemy ulepić bałwana.
7. Gry i zabawy z piłką – toczenie, podrzucanie i chwytanie.
– „Koła” – zabawa orientacyjno-porządkowa: dzieci biegają w luźnej gromadce, na gwizdek
ustawiają się w szeregu, po usłyszeniu drugiego gwizdka stają w kręgu.
– Ćwiczenia kształtujące zręczność: marsz i podskoki slalomem między rozrzuconymi piłka-
mi; skłony i przysiady z piłkami trzymanymi w dłoniach; toczenie ósemek między stopami;
przekładanie piłek pod uniesionymi kolanami; przekładanie piłki z ręki do ręki podczas ota-
czania nią tułowia.
Temat 64. By nauka nie poszła w las 91
– „Idzie zima” – improwizacje rytmiczne: dzieci prezentują własne układy rytmiczne, wypo-
wiadając rymowankę Idzie zima, idzie zima, a tu śniegu jeszcze nie ma; najciekawszy układ
powtarzają wszyscy uczniowie.
• Główna część zajęć – ćwiczenia z piłką.
– Poruszanie się w dwójkach przez całą długość sali i podawanie sobie piłki dowolnym sposo-
bem i w dowolnym tempie.
– Odbijanie piłki o ścianę: rzuty, chwyty i przeskoki nad odbitą piłką.
– Dzieci stają w dwóch równoległych rzędach naprzeciwko siebie, w parach rzucają piłkę jedną
ręką i chwytają obiema.
– Podawanie piłki w siadzie.
Dzieci siadają w rzędzie oddalone od siebie na wyciągnięcie ramion. Jedno siada naprzeciwko
nich i rozpoczyna zabawę: rzuca piłkę do siedzącego naprzeciwko kolegi. Ten odwraca się i po-
daje piłkę następnej osobie. Ostatni zawodnik rzuca piłkę do kosza. Każda kolejna runda tej za-
bawy przebiega w coraz szybszym tempie. W ostatniej rundzie pierwszy zawodnik nie czeka, aż
pierwsza piłka przejdzie całą drogę do kosza, tylko zaraz po swoim rzucie bierze kolejną piłkę.
– „Wybijanka”.
Jeden zespół ustawia się wewnątrz kręgu w rozsypce, a drugi na jego obwodzie. Dzieci na ob-
wodzie podają sobie piłkę w dowolny sposób, a w pewnym momencie starają się trafić w za-
wodnika wewnątrz kręgu. Trafiony staje poza kołem i pomaga łapać piłkę, gdy wypadnie
poza krąg. Zabawa trwa do momentu trafienia wszystkich zawodników w środku kręgu, po
czym następuje zmiana.
– „Kolanko” – popularna zabawa z piłką.
– Ćwiczenia korekcyjne: „Karmimy ptaki” – z pozycji skorygowanej uniesienie rąk i wspięcie
na palcach, w najwyższej pozycji strzepywanie rąk (wsypywanie ziaren do karmnika).
– Ćwiczenia uspokajające: „Przyszła zima” – dzieci leżą na brzuchu, opierając czoło na dło-
niach, jedno dziecko odchodzi na bok; nauczyciel dotykiem wskazuje dziecko, które ma wy-
powiedzieć zdanie Przyszła zima; dziecko stojące z boku stara się zgadnąć, kto mówił.
8. Czy woda jest potrzebna? – wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Na zakończenie zajęć uczniowie oceniają, jak bardzo woda jest potrzebna człowiekowi
– na kartkach z wydrukowanymi pustymi kropelkami każdy koloruje odpowiednią liczbę
kropelek (jedna kropelka – woda nie jest zupełnie potrzebna, sześć kropelek – woda jest
niezbędna do życia).

Temat 64. By nauka nie poszła w las
ZAPIS W DZIENNIKU
Mnożenie przez 2, 4 i 8 – praktyczne stosowanie przemienności mnożenia. Obliczenia pieniężne.
Rozmowa na temat warunków sprzyjających uczeniu się. Wyjaśnianie tytułu tekstu informacyjne-
go „Jak nie myśleć o niebieskich migdałach?”, definiowanie pojęcia koncentracja. Poznawanie ćwi-
czeń wspomagających koncentrację. Tworzenie początku i zakończenia przygody Rabana – na pod-
stawie ilustracji i krótkiego tekstu. Gra zręcznościowa usprawniająca koncentrację.

– zna i stosuje prawo przemienności mnożenia
– zna sposoby usprawniające uczenie się
– ćwiczy technikę czytania i czytanie ze zrozumieniem
– tworzy początek i zakończenie historyjki obrazkowej
– realizuje projekt gry zręcznościowej zgodnie z podanym planem, zachowuje porządek w miej-
scu pracy
– zna zabawę zręcznościową usprawniającą koncentrację

– poćwiczysz stosowanie przemienności mnożenia
– poznasz sposoby na poprawę swojego uczenia się
– poćwiczysz czytanie tekstów
– opowiesz początek i napiszesz zakończenie historyjki obrazkowej
– wykonasz grę zręcznościową zgodnie z podanym planem
– poćwiczysz koncentrację, wykorzystując wykonaną zabawkę zręcznościową

– potrafisz zastosować przemienność mnożenia
– znasz sposoby na poprawę swojego uczenia się
– czytasz tekst ze zrozumieniem
– opowiadasz początek i piszesz zakończenie historyjki obrazkowej
– wykonujesz grę zręcznościową zgodnie z podanym planem
– potrafisz korzystać z wykonanej przez siebie zabawki zręcznościowej
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego warto się uczyć?
– Dlaczego nie wszystkie dzieci na świecie mają możliwość uczenia się?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 94–95, Z cz. 2 s. 40–41, PM cz. 1 s. 71, M cz. 2 s. 24; kwadraty plastikowe lub
papierowe w różnych kolorach, plansza do gry, kostki do gry, kartka formatu A4, czysta
kartka, karteczki w dwóch kolorach, kartki z narysowanym uśmiechniętym/smutnym
słoneczkiem, lusterko, kartoniki z tekstem, wyrazami, literami, pudełko, folia aluminio-
wa, farby.

1. Mnożenie przez 2, 4 i 8.
2. Co pomaga nam w nauce? – kształtowanie umiejętności związanych z uczeniem się.
• Jak się uczyć? – ćwiczenia w mówieniu.
Uczniowie mówią o tym, jak się uczą – kiedy to robią, z kim, gdzie, czy lubią, gdy jest wtedy
cicho, jak wygląda ich miejsce pracy, czy wszystkie zadania odrabiają od razu, czy rozkładają
sobie w czasie, jak uczą się na pamięć wiersza, piosenki itp.
• Uczniowie otrzymują niewielkie kartki w dwóch kolorach; na jednych zapisują to, co sprawia,
że łatwiej im się uczy, na drugich – to, co im przeszkadza. Następnie zbierają wszystkie kartki
zgodnie z kolorami, tworząc dwa zbiory, które wspólnie analizują, np. Czego mamy więcej –
tego, co przeszkadza, czy tego, co pomaga? Które elementy powtarzają się najczęściej? Co cię
zdziwiło w zapisach koleżanek i kolegów? Czy macie pomysł, jak uniknąć tych rzeczy, które nam
przeszkadzają?
PZ cz. 1 s. 94 3. Jak nie myśleć o niebieskich migdałach? – definiowanie pojęcia koncentracja.
• Próba wyjaśnienia tytułu tekstu informacyjnego.
• Odczytanie informacji i omówienie ilustracji związanych z warunkami sprzyjającymi efektyw-
nemu uczeniu się.
Temat 64. By nauka nie poszła w las 93
Warto, żeby dzieci opowiedziały własnymi słowami, jak rozumieją pojęcie koncentracja, podały
przykłady sytuacji, w których koncentracja jest potrzebna lub konieczna, oraz sytuacji, w któ-
rych brak koncentracji może się źle skończyć.
4. Ćwiczenia wspomagające koncentrację. PZ cz. 1 s. 95,
• Rozwiązywanie w parach krótkiego testu. Z s. 40–41 ćw. 1–4
Uczniowie dobierają się w pary tak, by dobrze im się razem pracowało. Wspólnie przygotowu-
ją swoje miejsce pracy zgodnie z poznanymi wskazówkami, a następnie wykonują ćwiczenia
z podręcznika i zeszytu ćwiczeń.
• Prezentowanie efektów swojej pracy, wymienianie się spostrzeżeniami.
5. Mistrzowie czytania – rozwijanie umiejętności spostrzegania liter w różnym położeniu.
• Czytanie zapisu w lustrzanym odbiciu.
Uczniowie pracują w parach. Stają naprzeciw siebie. Jeden trzyma lusterko. Drugi staje przed
lustrem, trzyma kartonik z tekstem (mogą być pojedyncze wyrazy lub całe zdania) i, patrząc
w lustro, odczytuje jego treść.
• Uczniowie otrzymują po jednej karteczce z literą. Dobierają się w takie zespoły, by z liter, które
mają, można było ułożyć wyraz. Dla ułatwienia można litery poszczególnych wyrazów ozna-
czyć różnymi kolorami.
• Nauczyciel miga kartką z zapisanym wyrazem; zadaniem uczniów jest odczytanie tego wyra-
zu, który widzą tylko przez chwilę.
• Czytanie wyrazów w położeniu do góry nogami.
6. Czytamy ze zrozumieniem – tworzenie początku i zakończenia przygody Rabana. Z cz. 2 s. 95 ćw. 5
• Omawianie ilustracji, czytanie krótkiego tekstu.
• Tworzenie początku przygody Rabana. Pisanie zakończenia jego przygody.
7. Rysowanie mapy myśli do hasła PRZYRODA – porządkowanie i utrwalanie wiado-
mości.
uczyć?” w klasie 1 i 2). PZ cz. 1
• Czym jest środowisko przyrodnicze? – wspólne wyjaśnianie pojęcia i wskazywanie elementów
tego środowiska.
• Przeglądanie w grupach podręcznika do klasy 2 i wyszukiwanie zagadnień, które można
przedstawić na mapie myśli do hasła przyroda.
Uwaga! Pracą dzieci kieruje nauczyciel, który nadaje kierunek ich myśleniu, zadając odpo-
wiednie pytania (najlepiej otwarte) i wraz z nimi kategoryzuje, formułuje hasła, zachęca dzieci
do uzasadniania swoich wyborów.
• Wybranie zagadnień, które już zostały opracowane na zajęciach w formie mapy myśli, np. kra-
jobrazy, bogactwa naturalne, zdrowie człowieka, organizm człowieka. Przedstawienie ich
na mapie i krótkie omówienie (przypomnienie wiadomości).
Uwaga! Dzieci mogą narysować tylko główne gałęzie z odpowiednimi hasłami, a obok umieścić
opracowane wcześniej mapy myśli (krajobrazy – tematy 4 i 9; bogactwa naturalne – temat 53;
zdrowie człowieka – temat 57; organizm człowieka – temat 37) i na ich podstawie przypomnieć
sobie wiadomości (opowiedzieć o zagadnieniach przedstawionych na mapie myśli).
• Wskazanie zagadnień, które pojawiły się w podręczniku i które można przedstawić na mapie
do hasła przyroda, np. zwierzęta (s. 26–27, 51, 63), las (s. 52–53, 58), jadalne części roślin
(s. 24–25), opady (s. 90).
Uwaga! Niżej znajduje się przykładowa mapa myśli – w klasie zapewne powstanie nieco inna
mapa lub tylko jej część (można opracować tylko wybrane gałęzie mapy), ponieważ dzieci wraz
z nauczycielem mogą wyłonić inne kategorie, dostrzec inne związki między treściami, nawią-
zać do wiedzy spoza podręcznika, zechcieć skupić się na wybranych zagadnieniach, a inne
jedynie zasygnalizować lub pominąć.
góry
na mapie Polski
(s. 8–9) wyżyny
niziny
krajobrazy
☺
miasto
(s. 14–15)
zdrowie
wieś
(temat 57)
☺ bogactwa węgiel
budowa ciała
naturalne (s. 76) miedź
(s. 56–57)
sól kamienna
ca
piasek
pra
w polu (s. 43)
deszcz
w sadzie pogoda mżawka
i ogrodzie (s. 17)
PRZYRODA
opady (s. 90) deszcz ze śniegiem
śnieg
wędrówki ptaków grad
(s. 28–29)
grzyby jadalne
(s. 48)
pt
świerszcz polny
ak
trujące
(s. 63)
i
zwierzęta las
owady drzewa
liściasty liściaste
(s. 52–53)
iglasty typy iglaste
ki
ssa
jeż (s. 51)

mieszany
• Określenie kategorii, do której można przyporządkować zagadnienia związane z opadami,

np. pogoda, i rysowanie gałęzi mapy do tego hasła (odwoływanie się do wiadomości z podręcz-
nika i wcześniej zdobytej wiedzy).
Pracą dzieci kieruje nauczyciel, który nadaje kierunek ich myśleniu, zadając odpowiednie py-
tania, i wraz z nimi kategoryzuje, formułuje hasła, rysuje gałęzie mapy, umieszcza nad nimi ry-
sunki lub zachęca do tego dzieci. Jeśli dzieci wolniej pracują, nauczyciel może sam narysować
mapę i poprosić dzieci o omówienie na jej podstawie najważniejszych informacji (np. każda
grupa zajmuje się inną gałęzią mapy, może też uzupełnić ją dodatkowymi informacjami, które
uzna za ważne).
Uwaga! Po omówieniu zagadnień i narysowaniu mapy dzieci powinny opowiedzieć o zagadnie-
niach przedstawionych na mapie myśli, eksponując najważniejsze informacje i związki między
nimi, oraz odpowiedzieć na pytania Czego jeszcze chcielibyście się dowiedzieć? O co chcecie
zapytać?
8. Gra zręcznościowa.
• Uczniowie wypakowują potrzebne materiały i przygotowują stanowisko pracy.
• Rozmowa na temat sposobów spędzania wolnego czasu. Podkreślenie znaczenia różnorodnych
gier jako aktywności, która bawi, uczy i pozwala doświadczać emocji.
• Prezentacja przygotowanej wcześniej gry.
Pomalowane płaskie pudełko w kształcie prostopadłościanu (na dnie większa ściana) bez gór-
nej ściany (może być pudełko od butów lub jego pokrywka). W dnie wycięte otwory (im więcej,
tym trudniejsza gra). Dodatkowo – piłeczka zrobiona z folii (można też użyć piłeczki pingpon-
gowej).
Gracz, trzymając pudełko w rękach i manipulując nim, ma przeprowadzić piłeczkę z lewej
strony do prawej, tak by nie wypadła przez dziurkę.
Uwaga! Należy zaznaczyć, że karton nie może być zbyt twardy.
Temat 65. Zimowe zabawy 95
• Omówienie etapów pracy i zasad bezpieczeństwa.

• Indywidualne wykonywanie gry.
• Prezentacja gier, testowanie i ocena własnych wytworów pod względem estetycznym i prak-
tycznym.
9. Co mi pomaga, a co przeszkadza? – rozwijanie umiejętności selekcji i przetwarza-
nia informacji.
• Uczniowie dzielą się na 2 grupy: losują karteczki z uśmiechniętym lub smutnym słoneczkiem
(każde słońce ma tyle promyków, ile jest dzieci w grupie). Grupa, która ma uśmiechnięte sło-
neczko, zastanawia się, co sprzyja koncentracji (skupianiu uwagi) i zapisuje swoje pomysły
na promyczkach. Grupa, która ma smutne słoneczko, zastanawia się, co przeszkadza kon-
centracji, i zapisuje pomysły na promyczkach. Dzieci odwołują się do własnych doświadczeń
i do wiadomości z podręcznika. Po zakończeniu pracy prezentują swoje pomysły w klasie.
• Formułowanie rad dotyczących warunków uczenia się.
Uczniowie wybierają jeden z warunków efektywnego uczenia się i formułują radę dla rówieś-
ników, np. Podczas uczenia się dbaj o dobre oświetlenie. Pamiętaj, aby pomieszczenie, w którym
pracujesz, było wywietrzone.

Temat 65. Zimowe zabawy
ZAPIS W DZIENNIKU
Klasowy turniej – utrwalanie umiejętności i wiadomości z zakresu edukacji polonistycznej i wiedzy
o Polsce. Doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji. Ćwiczenia ortogra-
ficzne utrwalające pisownię wyrazów z ó wymiennym. „Nasz Piotruś” – wykonywanie w parach
kart do gry. Czytanie ze zrozumieniem – ćwiczenia doskonalące samodzielną pracę. Czy to już
umiem? – samokontrola. Ćwiczenia równoważne w różnych pozycjach ciała i na zróżnicowanym
podłożu – kształcenie równowagi.

– korzysta z różnych źródeł informacji
– samodzielnie sprawdza umiejętność czytania ze zrozumieniem i znajomość zasad ortograficz-
nych
– tworzy grę dydaktyczną zgodnie z podanymi zasadami
– współpracuje z partnerem podczas wykonywania gry dydaktycznej
– wykonuje ćwiczenia równoważne, przestrzegając zasad współpracy i bezpieczeństwa

– wyszukasz potrzebne informacje, korzystając z różnych źródeł
– sprawdzisz swoją umiejętność czytania ze zrozumieniem i znajomość zasad ortograficznych
– wykonasz w parze grę dydaktyczną zgodnie z podanymi zasadami
– wykonasz ćwiczenia równoważne, przestrzegając zasad współpracy i bezpieczeństwa

– wyszukujesz potrzebne informacje, korzystając z różnych źródeł
– sprawdzasz swoją umiejętność czytania ze zrozumieniem i znajomość zasad ortograficznych
– wykonujesz w parze grę dydaktyczną zgodnie z podanymi zasadami
– uczestniczysz w zajęciach ruchowych, przestrzegając zasad współpracy i bezpieczeństwa
KLUCZOWE PYTANIA
– Do czego mogą się przydać ćwiczenia równoważne w życiu codziennym?
– Dlaczego powinniśmy sprawdzać systematycznie swoją wiedzę?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Z cz. 2 s. 42–43; kartoniki z wyrazami i zwrotami, kartoniki z wyrazami z ó, fiszka z infor-
macjami, laski gimnastyczne, materace, szarfy, ławeczki, duża lekka piłka.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Układanie i rozwiązywanie zagadek.
Uczniowie układają i zadają wybranym koleżankom/kolegom zagadki, których rozwiązaniem są
wyrazy nazywające wszystko, co jest związane z zimą.
2. Klasowy turniej – przypomnienie umiejętności i wiadomości z zakresu edukacji
polonistycznej i wiedzy o Polsce.
Uwaga! Uczniowie mogą korzystać z podręcznika, zeszytu ćwiczeń i zeszytu przedmiotowego
w celu wyszukania potrzebnych informacji.
Dzieci kolejno losują kartoniki z wyrazami i wyrażeniami i prezentują wszystko, co pamiętają
na wylosowany temat.
Proponowane wyrazy lub wyrażenia: Polska, Święto Niepodległości, Rzeczpospolita Polska, Ma-
zurek Dąbrowskiego, biało-czerwona, Grób Nieznanego Żołnierza, Warszawa, miasta w Polsce,
rzeki w Polsce, herb, Kraków, smok, Skuba, Wawel, końcówka -ów, Joanna Papuzińska, „Asiu-
nia”, II wojna światowa, sól kamienna, węgiel, piasek, miedź, zasoby naturalne, rzeczownik,
alfabet, andrzejki, Mikołaj, gorączka, zdrowie, lekarstwo, sposoby przesyłania życzeń, opady.
PZ cz. 1 s. 93 3. Wyrazy z ó wymiennym – ćwiczenia ortograficzne.
• Przypomnienie zasad pisowni wyrazów z ó wymieniającym się na o, a lub e.
• Ćwiczenia utrwalające pisownię wyrazów z ó.
Uczniowie w parach klasyfikują wyrazy zapisane na kartonikach (np. ósemka, trójka, mrów-
ka, dół, mróz, lód, ból, spód, ogród, napój, pokój, wróg, kłódka, wróbel, żółtko, kłótnia, żółw,
ołówek, król, rózga, ogórek, jaskółka, róża, półka, późno, córka, wiewiórka) na dwie grupy: wy-
razy z ó wymiennym i niewymiennym. Prezentują swoje prace, uzasadniając pisownię wyrazu
z ó wymiennym.
Z cz. 2 s. 42–43 4. Czy to już umiem? – samokontrola.
ćw. 1–3 • Przygotowanie do opracowania gry (na wzór gry w Piotrusia): nauczyciel uprzedza, że po wy-
konaniu ćwiczeń z działu „Czy to już umiem?” każde dziecko przygotuje parę kart do gry
w Piotrusia.
• Czytanie ze zrozumieniem – ćwiczenia doskonalące samodzielną pracę.
Każdy uczeń otrzymuje fiszkę i postępuje zgodnie z instrukcją.
– Pamiętaj, by pracować uważnie, więc skoncentruj się na zadaniu.
– Otwórz zeszyt ćwiczeń na s. 42 i 43.
– Przeczytaj uważnie polecenia do zadań 1, 2, 3.
– Jeśli czegoś nie rozumiesz, podnieś rękę, podejdę i wyjaśnimy wątpliwość.
– Jeśli nie masz pytań, pracuj.
– Po skończonej pracy podnieś rękę, podejdę i ocenimy Twoją pracę.
– Jeśli czekasz zbyt długo, przejdź do pracy nad kartami do Piotrusia, ale pamiętaj, że musisz
wspólnie ze mną ocenić swoją pracę.
5. „Nasz Piotruś” – wykonanie kart do gry.
Uczniowie w parach przygotowują karty do gry w Piotrusia (parę stanowią wyraz z ó i wyraz,
w którym ó wymienia się na o, a lub e), zapisują wyrazy (np. ósemka, trójka, mrówka, dół, mróz,
lód, ból, spód, ogród, napój, pokój) i wykonują odpowiednie ilustracje.
Temat 65. Zimowe zabawy 97
6. Ćwiczenia równoważne w różnych pozycjach ciała i na zróżnicowanym podłożu –

kształtowanie równowagi.
– Berek na jednej nodze: dziecko dotknięte przez goniącego staje na jednej nodze z rękami
wyciągniętymi w bok.
– Ćwiczenia z laskami gimnastycznymi: dzieci sięgają w górę laską trzymaną raz w lewej, raz
w prawej ręce; wykonują krążenie tułowia, trzymając laskę oburącz; trzymają laskę nad gło-
wą (ręce są wyprostowane), z leżenia tyłem przechodzą do siadu i kładą laski za stopami;
wykonując marsz w podporze tyłem, przechodzą nad laską, tak by znalazła się znów nad ich
głowami (ćwiczenie wykonują 3 razy); w leżeniu przodem unoszą klatkę piersiową nad zie-
mię i przekładają laskę z ręki do ręki nad głową i za plecami; przeskoki wykroczne nad leżącą
na ziemi laską.
– Ćwiczenie rytmiczne: dzieci stoją na obwodzie koła, opierając laski jednym końcem na pod-
łożu; nauczyciel wyklaskuje rytm (np. poznanej wcześniej piosenki), który dzieci wystukują
laskami.
• Główna część zajęć – ćwiczenie równowagi.
– Ćwiczenia równoważne: dzieci kołyszą się w postawie stojącej do przodu i do tyłu oraz
na boki, starając się nie stracić równowagi; wspinają się na palce z rękami wyciągniętymi
w górę, zamykają oczy i próbują utrzymać tę pozycję (3 sekundy); w klęku podpartym unoszą
prawą rękę i lewą nogę do poziomu i utrzymują tę pozycję (3 sekundy); wykonują 3 obroty
wokół własnej osi i stają w pozycji wyprostowanej; przechodzą po linii narysowanej na środ-
ku grubego materaca.
– Ćwiczenia równoważne na ławeczkach: dzieci ustawiają się w dwóch rzędach przed ławecz-
kami; przechodzą po ławeczce na czworakach; przechodzą bokiem krokiem odstawno-do-
stawnym, na środku wykonują przeplot przez szarfę i kończą krokiem odstawno-dostawnym
w drugą stronę; przechodzą po wąskiej listwie ławeczki, trzymając w ręku laskę i w razie
potrzeby podpierając się nią.
– „Raz, dwa, trzy, Baba-Jaga patrzy!” – zabawa ruchowa z elementami równoważnymi.
– Ćwiczenie korekcyjne: dzieci leżą na plecach i wykonują spokojne wdechy i wydechy, jedno-
cześnie dociskając kręgosłup do podłogi.
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci siedzą w siadzie skrzyżnym w luźnej rozsypce; jedno dziecko
toczy dużą, lekką piłkę do wybranej osoby, tak by piłka nie dotknęła żadnego z siedzących
uczestników zabawy; każde dziecko, które toczy piłkę, wypowiada kolejny numer – dzieci
starają się tak podawać piłkę, by dotarła do wszystkich.
7. Co pamiętam? – wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Z wiedzy o Polsce najbardziej zaciekawiło mnie… – swobodne wypowiedzi,
JAK SIĘ UCZYĆ?
KRYTYCZNE MYŚLENIE
Święta w moim domu Korzystanie

Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XIV podczas omawiania tematu 68. Różne tradycje z informacji
świąteczne (opis na s. 108–109). Dzieci rozwijają umiejętność przetwarzania informacji, po-
rządkowania i selekcjonowania ich oraz dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych.
98 Scenariusze zajęć dziennych – XIV krąg tematyczny: Tradycje bożonarodzeniowe
Porównywanie Niestereotypowe nazwy

i przeciwstawianie Zabawę można przeprowadzić, omawiając zagadnienia związane z odpowiednim odżywianiem,
higieną osobistą. Dzieci uczą się kwestionowania własnych założeń, szukania logicznych po-
wiązań i nowych możliwości oraz odpowiedzialności za podejmowane zadania.
Każda grupa otrzymuje rysunek schematyczny: plan osiedla mieszkaniowego z placem w jego
centralnym miejscu i ośmioma ulicami ułożonymi promieniście. Dzieci słuchają opisu sytuacji
problemowej, np. W pewnym mieście wybudowano piękne, nowoczesne osiedle mieszkaniowe.
Władze miasta ogłosiły konkurs na nazwę osiedla, placu i ośmiu ulic. Sformułowano jeden
warunek: nazwa osiedla, placu i ulic muszą być ze sobą logicznie powiązane. Grupy wymyślają
nazwy i zapisują je na planach osiedla, a następnie prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel
wraz z uczniami zastanawia się, która grupa wymyśliła najbardziej logicznie ze sobą powiązane
nazwy. Każda grupa wyjaśnia swoje kryteria doboru nazw.
MAPA MYŚLI
Wyobraźnia Nowa świąteczna potrawa

Etap 1. Uczniowie otrzymują kartki podzielone na trzy kolumny. Wymyślają nową świątecz-
ną potrawę ze składników, które uważają za smaczne i które są związane z tradycją świąt Bo-
żego Narodzenia. Ma to być zupełnie nowe, zaskakujące danie, nieznane do tej pory. Zapisują
składniki potrawy w pierwszej kolumnie.
Etap 2. Następnie uczniowie otrzymują kartki z pytaniami pomocniczymi, np. Jak pachnie
potrawa? Jaki ma smak? Jaki ma kolor? Zapisują odpowiedzi w drugiej kolumnie.
Etap 3. Uczniowie wymieniają się kartkami (np. w parach lub przekazują je zgodnie z ruchem
wskazówek zegara). Każdy odczytuje z kartki, którą otrzymał, nazwy składników, smaków, za-
pachów, kolorów. Jego zadaniem jest wymyślić nazwę potrawy i zapisać ją w trzeciej kolumnie.
Zapamiętywanie Lista prezentów

Uczniowie korzystają ze skojarzeń utworzonych w poprzednim ćwiczeniu.
Etap 1. Przypominają sobie skojarzenia przedmiotów z osobami.
Etap 2. Chętni uczniowie wymieniają nazwy kolejnych przedmiotów, korzystając ze skoja-
rzeń z osobami.
Etap 3. Chętni uczniowie wymieniają nazwy kolejnych przedmiotów (korzystając ze skoja-
rzeń), ale tym razem od końca.
Etap 4. Uczniowie stojący na środku zamieniają się miejscami. Chętni uczniowie wymieniają
nazwy przedmiotów w nowej kolejności, odwołując się do skojarzeń.
Etap 5. Dzieci, które stały na środku, wracają na miejsca. Pozostali uczniowie próbują wy-
mienić nazwy zapamiętanych przedmiotów.
PROJEKT
Korzystanie Na zdrowie! Owoce i warzywa w świątecznej odsłonie

ze źródeł informacji Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XIV w temacie 69. To już święta (opis na s. 112).
Kreatywność, Co słychać pod choinką?
płynność, giętkość Dzieci siedzą w kręgu. Pośrodku znajdują się różne ozdoby choinkowe. Dzieci kolejno biorą
i oryginalność do ręki wybraną ozdobę choinkową i odpowiadają na pytanie Co robią ozdoby na choince, kie-
myślenia dy nikt na nie nie patrzy? (np. Bombka pęka ze śmiechu). Po zakończeniu rundki odpowiedzi
dzieci wskazują najbardziej kreatywne odpowiedzi, uzasadniając swoją ocenę.
Temat 66. Składamy życzenia 99
XIV krąg tematyczny: Tradycje bożonarodzeniowe

Temat 66. Składamy życzenia
ZAPIS W DZIENNIKU
Opowiadanie matematyczne – analiza tekstu i układanie działań. Poznawanie form i sposobów składa-
nia życzeń okolicznościowych. Czytanie opowiadania Rafała Witka „Kartki babci Łucji”, wypowiedzi
na temat tekstu i tradycji wysyłania życzeń. Redagowanie życzeń z okazji świąt, wielka litera w zwro-
tach grzecznościowych. Scenki dramowe – składanie życzeń. Wykonywanie kartki z okazji Bożego
Narodzenia – praca plastyczna pastelami olejowymi. Gry i zabawy z piłką – doskonalenie celności.

– układa działania i pytania do tekstu matematycznego
– wykonuje obliczenia w zakresie 100
– zna tradycje związane ze świętami Bożego Narodzenia
– redaguje życzenia i stosuje wielką literę w zwrotach grzecznościowych
– wie, jak się zachować podczas składania życzeń, dobrać sposób i formę życzeń do odbiorcy
– wykonuje ćwiczenia ruchowe z piłką, przestrzegając ustalonych reguł

– ułożysz działania i pytania do tekstu matematycznego, wykonasz obliczenia w zakresie 100
– wypowiesz się na temat tradycji związanych ze świętami Bożego Narodzenia
– zredagujesz życzenia, pamiętając o wielkiej literze w zwrotach grzecznościowych
– omówisz zasady zachowania się podczas składania życzeń
– weźmiesz udział z zajęciach ruchowych z piłką, przestrzegając ustalonych zasad

– układasz działania i pytania do tekstu matematycznego, wykonujesz obliczenia w zakresie 100
– wypowiadasz się na temat tradycji związanych ze świętami Bożego Narodzenia
– redagujesz życzenia, pamiętając o wielkiej literze w zwrotach grzecznościowych
– znasz zasady zachowania się podczas składania życzeń
– wykonujesz ćwiczenia ruchowe z piłką, przestrzegając ustalonych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Jakie uczucia nam towarzyszą podczas przyjmowania życzeń?
– Co czuje osoba, której nie złożono życzeń z okazji jej święta?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 96–97, Z cz. 2 s. 44–45, PM cz. 1 s. 72–73, M cz. 2 s. 25; kartoniki do zapisywania
wyników, karteczki z zadaniem, świąteczne kartki z życzeniami z ubiegłych lat przysłane
przez bliskich, przyniesione przez uczniów i nauczyciela, bloki rysunkowe, pastele olejowe,
piłki, obręcze, kręgle, nagranie świątecznej piosenki.

1. Opowiadanie matematyczne – analiza tekstu, układanie działań, udzielanie odpo-
wiedzi na pytania.
2. Co wiemy o składaniu życzeń? PZ cz. 1 s. 97,
• Z jakiej okazji składamy życzenia? – swobodne wypowiedzi. Z cz. 2 s. 44 ćw. 2
• Omawianie form składania życzeń i zachowania się podczas ich składania, zwrócenie uwagi
na różnice wynikające z tego, komu składamy życzenia.
100 Scenariusze zajęć dziennych – XIV krąg tematyczny: Składamy życzenia
• Przykłady przekazywania życzeń różnymi sposobami, w tym z wykorzystaniem najnowszej

technologii.
PZ cz. 1 s. 96, 3. Praca inspirowana opowiadaniem R. Witka „Kartki babci Łucji”.
Z cz. 2 s. 44 ćw. 1 • Słuchanie tekstu czytanego przez nauczyciela.
• Udzielanie odpowiedzi na pytania do tekstu. Rozmowa na temat ginącej tradycji wysyłania
kartek świątecznych, próba wyjaśnienia przyczyn.
• Rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem: wyszukiwanie fragmentów, które są wy-
powiedziami wskazanych osób, uzupełnianie zdań na podstawie tekstu.
• Oglądanie kartek okolicznościowych przyniesionych przez uczniów i nauczyciela. Przy tej oka-
zji warto porozmawiać o tajemnicy korespondencji.
• Moja rodzina kultywuje ten zwyczaj – wypowiedzi chętnych uczniów na temat kartek wysyła-
nych i otrzymywanych przez ich rodziny (komu wysyłają kartki, jakie życzenia składają, czy
również otrzymują takie kartki, od kogo).
4. Projektowanie i wykonywanie kartek z okazji świąt – praca plastyczna pastelami
olejowymi.
• Indywidualne wykonywanie kartek okolicznościowych wg pomysłów uczniów z uwzględnie-
niem tradycyjnych elementów bożonarodzeniowych.
• Dekorowanie klasy kartkami świątecznymi.
PZ cz. 1 s. 97, 5. Z okazji nadchodzących świąt… – redagowanie życzeń okolicznościowych.
Z cz. 2 s. 3, 4 • Czytanie życzeń i ustalanie, jakie elementy powinny się w nich znaleźć.
• Przypomnienie zasady pisowni zwrotów grzecznościowych wielką literą.
• Redagowanie życzeń i pisanie ich na samodzielnie wykonanej kartce, zwrócenie uwagi na sta-
ranne pismo.
6. Życzę ci… – scenki dramowe.
• Układanie życzeń dla wybranej osoby i odgrywanie scenek w parach.
• Rozmowa oceniająca przygotowanie i zaprezentowanie scenek.
• Czy każdy sposób składania życzeń (e-mail, SMS, rozmowa telefoniczna) jest odpowiedni
dla każdej osoby? – debata klasowa.
• Ustalanie, jakie formy są najlepsze dla wybranych osób: babcia, dziadek, kolega, nauczyciel.
7. Gry i zabawy z piłką – doskonalenie celności.
– „Śnieżne kule” – zabawa orientacyjno-porządkowa.
Na podłodze są rozłożone obręcze gimnastyczne (5, 6 sztuk). Dzieci toczą piłkę na zmianę
prawą i lewą ręką. Na sygnał chwytają piłki i umieszczają po 3 w każdej obręczy. Dzieci, któ-
re nie znalazły miejsca dla swojej piłki, biorą obręcze i trzymają je w wyciągniętej w bok ręce,
a właściciele „śnieżnych kul” z tej obręczy wykonują rzut swoją piłką przez obręcz. Jeżeli
przynajmniej jeden rzut jest celny, dziecko trzymające obręcz wraca od razu do gry, jeśli nie,
opuszcza kolejkę.
– Ćwiczenia: pokonywanie drogi do wyznaczonego miejsca różnymi sposobami (marsz, cwał
bokiem, trucht, bieg, marsz z utrudnieniami, np. z krążeniem ramion, chwytem za kostki,
na piętach); skłony i skrętoskłony tułowia w staniu i w siadzie.
– „Ubieramy choinkę” – ćwiczenie rytmiczne.
Dzieci spacerują przy świątecznej piosence. Gdy muzyka milknie, rytmicznie wypowiadają
i wyklaskują sylaby nazw ozdób choinkowych pokazywanych przez nauczyciela.
• Główna część zajęć – gry i zabawy z piłką doskonalące celność.
– Berek z piłką: trafieni przez berka piłką odpadają z gry, przechodzą poza wyznaczone boisko
i tam w parach ćwiczą rzuty i chwyty.
– Ćwiczenia z piłkami: rzucanie piłki do góry i chwytanie; rzucanie piłki do góry i chwytanie
po klaśnięciu, obrocie, kucnięciu; odbijanie piłki o ścianę i chwytanie jej po klaśnięciu; rzu-
canie i chwytanie piłki w parach, trójkach, czwórkach.
Temat 67. Radość z choinki 101
– Drużynowe rzuty do kręgli ze współzawodnictwem.

Dwie drużyny stają na linii boiska. W odległości 5 m w obręczach hula-hoop znajduje się
po kilka kręgli. Dzieci z drużyn kolejno rzucają piłką w kręgle. Wygrywa drużyna, która jako
pierwsza zbije wszystkie kręgle.
– Zbijany w czwórkach.
Dzieci dobierają się w czwórki. Troje ustawia się w trójkąt, czwarte zostaje „gwiazdą”, która
staje wewnątrz trójkąta. Trójka dzieci rzuca do siebie piłkę, starając się trafić w „gwiazdę”.
Osoba, której to się uda, zostaje „gwiazdą”.
– Ćwiczenia korekcyjne: „Wieszamy gwiazdę na choince” – dzieci stają na palcach stóp i wzno-
szą jak najwyżej ramiona, potem wracają do pozycji wyjściowej i strzepują ręce (ćwiczenie
można powtórzyć kilka razy).
– Ćwiczenia uspokajające: „Prezent” – dzieci w parach pokazują sobie za pomocą ruchu, ge-
stów i mimiki prezent, jaki chciałyby dostać pod choinkę.
8. Życzenia na podsumowanie zajęć.
• Uczniowie stoją w kręgu, trzymając się za ręce, i życzą sobie dobrych nadchodzących świąt,
jednocześnie ściskając lekko dłonie sąsiadów.

Temat 67. Radość z choinki
ZAPIS W DZIENNIKU
Symetria w najbliższym otoczeniu. Zabawy z lusterkiem. Wyjaśnianie pojęcia choinka. Rozmowa
na temat dawnych i współczesnych sposobów ubierania świątecznych drzewek. Czytanie wiersza
Ludwika Jerzego Kerna „Choinka”, analiza jego zapisu, wskazywanie rymów, porządkowanie wy-
razów zgodnie z kolejnością alfabetyczną. Obserwacje pod choinką – różnicowanie gatunków drzew
iglastych, ich nasion i szyszek. Zespołowe malowanie choinki na płótnie inspirowane piosenkami
i wierszem. Zawieszka z szyszki – wykonywanie ozdób na klasową choinkę zgodnie z instrukcją.

– rozpoznaje symetrię w najbliższym otoczeniu
– wymienia i rozpoznaje rośliny związane z Bożym Narodzeniem
– rozumie, czym jest choinka, i wyjaśnia, czym różni się szyszka, owoc, nasiono
– zna krótką historię choinki i symbolikę ozdób
– wyszukuje w wierszu potrzebne rymy i porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej
– wykonuje prace plastyczno-techniczne na podany temat

– poćwiczysz rozpoznawanie symetrii w najbliższym otoczeniu
– nauczysz się rozpoznawać i nazywać rośliny związane z Bożym Narodzeniem
– dowiesz się, co to jest choinka, i wyjaśnisz, czym różni się szyszka, owoc, nasiono
– poznasz krótką historię choinki i symbolikę ozdób
– wyszukasz w wierszu rymy i uporządkujesz wyrazy w kolejności alfabetycznej
– wykonasz pracę plastyczną i techniczną na podany temat

– rozpoznajesz symetrię w najbliższym otoczeniu
– rozpoznajesz i nazywasz rośliny związane z Bożym Narodzeniem

– wiesz, co to jest choinka, i wskazujesz różnice między szyszką, owocem, nasionem
– znasz krótką historię choinki i symbolikę ozdób
– wskazujesz w wierszu rymy i porządkujesz wyrazy w kolejności alfabetycznej
– wykonujesz prace plastyczne i techniczne na podany temat
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego lubimy nastrój świąteczny?
– Czy można mieć drzewko na święta bez ścinania drzewka w lesie?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 98–99, Z cz. 2 s. 46–47, PM cz. 1 s. 74, M cz. 2 s. 26; lusterka, karteczki, żetony,
komputer z dostępem do internetu, zdjęcia roślin ozdobnych kojarzących się z Bożym Na-
rodzeniem i wigilijnych potraw, gałązki świerka lub jodły, lupy, szyszki sosny z widocznymi
nasionami z błoniastymi skrzydełkami, zdjęcia makówki i strąków grochu, nasiona maku
i grochu, szyszki, klej, farby plakatowe, brokat, sznureczek lub wstążka, białe płótno (o wy-
miarach drzwi), nagrania piosenek „Już blisko kolęda”, „Choinko piękna jak las” (YouTube).

1. Symetria w otoczeniu dziecka.
2. Co to jest choinka? – wspólne wyjaśnianie pojęcia.
• Ustalenie z dziećmi, że choinka to ustrojone świątecznie iglaste drzewko (sztuczne lub praw-
dziwe), a nie nazwa drzewa iglastego (świerka, jodły czy sosny).
• Swobodne wypowiedzi uczniów na temat sposobu ubierania choinki w ich domach.
3. Rozmowa zainspirowana piosenką „Choinko piękna jak las”.
• Wysłuchanie piosenki (YouTube), rozmowa na temat jej tekstu i zastosowanego porównania.
• Próba jej zaśpiewania (może być śpiew połączony z gestami).
4. O historii choinki słów kilka – wzbogacenie wiedzy ogólnej.
Dzieci słuchają informacji podanej przez nauczyciela, np. Choinka przywędrowała do Polski
w czasie zaborów z Niemiec (z Alzacji). Najpierw trafiła do miast, znacznie później, dopiero
po pierwszej wojnie światowej, dotarła pod wiejskie strzechy. Wcześniej na Boże Narodzenie
dekorowano polskie domy podłaźniczką, zwaną też jutką, wiechą, sadem. Był to czubek igla-
stego drzewka (lub jego gałąź) zawieszany pod sufitem. Podłaźniczka miała chronić od cho-
rób i nieszczęść, a suchą zakopywano na polu lub karmiono nią zwierzęta na dobry urodzaj.
Choinka to symbol życia. Dawniej strojona była czekoladkami, jabłkami, ozdobami ze słomy
i papieru, kolorowymi opłatkami. Pierwsze lampki elektryczne pojawiły się na Śląsku. Wcześ-
niej na choince zapalano świeczki. Każda ozdoba coś symbolizowała, np. jabłko – owoc z raju,
dzwoneczki – dobrą nowinę, aniołki – Bożą opiekę, łańcuchy – więzy rodzinne, gwiazda –
wskazywała wędrowcom drogę do domu.
PZ cz. 1. s. 98, 5. Praca inspirowana wierszem L.J. Kerna „Choinka”.
Z cz. 2 s. 46 ćw. 1–3 • Słuchanie wiersza czytanego przez nauczyciela.
• Wyjaśnianie niezrozumiałych wyrazów.
• Jak został napisany wiersz? – odszukanie tytułu, rozmowa o kompozycji wiersza, omówienie
sposobu zapisania utworu (związek treści ze sposobem zapisu utworu).
Uwaga! Wiersz obrazkowy to wierszowany utwór, który swym kształtem graficznym przypo-
mina kształt jakiegoś przedmiotu.
• Wskazywanie ozdób wymienionych w wierszu. Wypisanie nazw ozdób choinkowych w porząd-
ku alfabetycznym.
• Wyszukiwanie rymujących się wyrazów i określanie ich położenia.
• Czytanie tekstu na różne sposoby, np. gałązki z lewej – chłopcy, z prawej – dziewczynki, parami.
Temat 68. Różne tradycje świąteczne 103
6. Nasze świąteczne drzewko – malowanie na płótnie inspirowane piosenkami.

• Słuchanie wybranych piosenek o choince (YouTube).
• Wspólne malowanie na płótnie i wyeksponowanie ukończonej pracy w klasie.
7. Obserwacje przyrodnicze pod choinką.
• Obserwacje przyrodnicze bożonarodzeniowego drzewka (lub przyniesionych gałązek rośliny
nagonasiennej – świerka, jodły, sosny). PZ cz. 1 s. 99,
Dzieci przyglądają się z bliska (przez lupę) igłom na małych gałązkach drzew iglastych. Spraw- Z cz. 2 s. 46 ćw. 4–7
dzają, czy wyrastają one z gałązki pojedynczo, czy w grupach, jak są zakończone. Nauczyciel
mówi, że po tym można rozpoznać pospolite rodzaje roślin iglastych – sosny mają igły wyrastają-
ce z jednego miejsca po dwie lub więcej, igły jodły są zakończone stopką, igły świerka – trzonkiem.
Dzieci określają, czy gałązki należą do jednego z wymienionych rodzajów drzew i do którego.
• Obserwacje nasion drzew iglastych.
Nauczyciel rozdaje dzieciom szyszki, a później pokazuje przekrojone owoce (np. jabłko, pomarań-
czę) i przypomina, że owoc to ta część rośliny, która ukrywa w środku nasiona. Pokazuje też jed-
no wyjęte z szyszki nasienie z błoniastym skrzydełkiem. Dzieci, używając lup, sprawdzają, gdzie
znajdują się nasiona, czy są ukryte wewnątrz szyszki, czy widać je na powierzchni łusek. Powinny
zauważyć, że nasiona szyszki są widoczne, a na tej podstawie wyciągnąć wniosek, że szyszki nie
są owocami. Nauczyciel jako ciekawostkę może powiedzieć, że grupę roślin posiadających szyszki
nazywamy nagonasiennymi, z kolei rośliny, których nasiona są okryte – okrytonasiennymi.
• Rośliny jadalne w potrawach wigilijnych – pogadanka połączona z obserwacjami.
Dzieci przyglądają się zdjęciom wigilijnych potraw. Wymieniają (z pamięci lub wyszukują w li-
ście składników) i zapisują na tablicy nazwy roślin używanych do ich przygotowania. Mówią,
które części roślin są zjadane (np. kapusta – liście). Dzieci przyglądają się ziarenkom maku
przez lupy, by sprawdzić, jaką częścią rośliny jest mak, i podają swoje propozycje. Oglądają
zdjęcie owocu maku – makówkę, stwierdzają, że jedzony przez nas mak to nasiona. Innymi
nasionami wykorzystywanymi w potrawach wigilijnych są nasiona grochu. Dzieci przyglądają
się nasionom grochu i zdjęciom strąków.
• Poznawanie roślin trujących, które są używane jako dekoracje świąteczne.
Uwaga! Dzieci mogą uzupełnić mapę myśli do hasła przyroda (rysowaną w temacie 64. Aby
nauka nie poszła w las) informacjami o roślinach iglastych i roślinach trujących.
8. „Zawieszka z szyszki” – wykonywanie ozdób na klasową choinkę.
• Wykonywanie ozdób z elementów roślinnych.
W najprostszej wersji może być to zawieszka – szyszka pomalowana farbą lub posmarowana
klejem i obsypana brokatem, z umocowanym na szczycie sznureczkiem.
• Zawieszenie ozdób na namalowanej na płótnie choince (użycie zszywacza).
9. Piosenki na zakończenie zajęć.
• Wspólne śpiewanie piosenek o choince.

Temat 68. Różne tradycje świąteczne
ZAPIS W DZIENNIKU
Mnożenie liczb przez 5, 10. Zabawy matematyczne z użyciem kostek do gry. Swobodne wypowiedzi
na temat rodzinnych tradycji i zwyczajów bożonarodzeniowych, wyszukiwanie informacji o trady-
cjach bożonarodzeniowych na świecie. Uzupełnianie notatki na podstawie samodzielnie przeczytane-
go tekstu informacyjnego „Rodzinne zwyczaje”. Śpiewanie wybranych kolęd. Wspólne redagowanie
i pisanie listu do Świętego Mikołaja. Numerowanie kolejnych czynności związanych z wykonaniem
pierników na podstawie przepisu „Pyszne pierniczki” – ozdabianie świątecznych wypieków. Podania
i chwyty piłki w miejscu i biegu – kształtowanie zręczności i koordynacji ruchowej.

– wyjaśnia istotę mnożenia przez 5 i 10, oblicza iloczyny
– zna wybrane tradycje i zwyczaje bożonarodzeniowe w Polsce i na świecie
– uzupełnia notatkę na podstawie cicho przeczytanego tekstu
– wspólnie redaguje list
– ozdabia but Mikołaja i świąteczne pierniczki
– wykonuje prawidłowo elementy charakterystyczne dla gier zespołowych

– wyjaśnisz istotę mnożenia przez 5 i 10, obliczysz podane iloczyny
– poznasz wybrane tradycje i zwyczaje bożonarodzeniowe w Polsce i na świecie
– uzupełnisz notatkę na podstawie cicho przeczytanego tekstu
– wraz z innymi uczniami zredagujesz list do Mikołaja
– wykonasz prace plastyczne i techniczne na podany temat
– poćwiczysz kozłowanie, rzuty i chwyty piłki, przestrzegając podanych zasad

– wyjaśniasz istotę mnożenia przez 5 i 10, obliczasz podane iloczyny
– znasz wybrane tradycje i zwyczaje bożonarodzeniowe w Polsce i na świecie
– uzupełniasz notatkę na podstawie cicho przeczytanego tekstu
– wraz z innymi uczniami redagujesz list do Mikołaja
– wykonujesz prace plastyczne i techniczne na podany temat
– wykonujesz prawidłowo charakterystyczne elementy gier zespołowych
KLUCZOWE PYTANIA
– Czym dla ciebie jest tradycja?
– Dlaczego nie do wszystkich dzieci na świecie dociera Święty Mikołaj?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 100, Z cz. 2 s. 48–49, PM cz. 1 s. 76, M cz. 2 s. 27–28; kostki do gry, kartka z dzia-
łaniami, piłki i piłeczki, obręcze, łańcuch na choinkę, kartki z narysowanymi stopniami,
nagrania wybranych kolęd, komputer z dostępem do internetu, duży arkusz brystolu, ko-
lorowy papier, materiały tekstylne, nożyczki, klej, pierniki, cukrowe pisaki i różne ozdoby
do ich dekoracji.

1. Mnożenie liczby jednocyfrowej przez 10. Połowa. Mnożenie przez 5.
2. W moim rodzinnym domu.
• Wypowiedzi chętnych uczniów na temat świątecznych tradycji w ich domach.
• Ustalanie, jakie tradycje bożonarodzeniowe są kultywowane w domach dzieci.
• Święta w moim domu – rozwijanie umiejętności selekcji i porządkowania informacji.
GDY Pierwsza gwiazdka pojawia się na niebie, to…
Temat 68. Różne tradycje świąteczne 105
to
to
to
to
GDY Pierwsza gwiazdka

pojawia się
na niebie.
Dzieci przypominają sobie, co dzieje się w ich domach, gdy w Wigilię pojawi się na niebie
pierwsza gwiazdka, i zapisują te spostrzeżenia na stopniach. Zwracają uwagę na zachowanie
odpowiedniej kolejności wydarzeń, tak by zdania tworzyły łańcuch przyczynowo-skutkowy.
Po upływie wyznaczonego czasu prezentują swoje prace i wraz z nauczycielem zastanawiają
się, czy u każdego z nich Wigilia wygląda tak samo.
Przykład
to Szukamy prezentów
pod choinką.
to Jemy wigilijne
potrawy.
to Składamy sobie
życzenia, łamiąc się
opłatkiem.
to Wszyscy siadają
do wigilijnej kolacji.
GDY Pierwsza gwiazdka

pojawia się
na niebie.
3. Praca z tekstem informacyjnym „Rodzinne zwyczaje”. PZ cz. 1 s. 100,

• Ciche czytanie tekstu ze zrozumieniem. Z cz. 2 s. 48 ćw. 1
• Rozmowa na temat informacji zawartych w tekście – wskazywanie wybranych zagadnień,
np. data Wigilii, znaczenie pierwszej gwiazdki na niebie, dzielenie się opłatkiem, tradycyjne
potrawy wigilijne wg polskiej tradycji, przykłady i liczba potraw, obdarowywanie się prezenta-
mi, wspólne kolędowanie.
4. Słuchanie i śpiewanie polskich kolęd. Z cz. 2 s. 48 ćw. 2
• Utrwalanie pisowni wyrazu kolęda w różnych formach.
• Słuchanie i wspólne śpiewanie kolęd.
5. Wyszukiwanie informacji o Świętym Mikołaju na świecie.
• Wyszukiwanie i prezentacja informacji o tradycjach związanych ze Świętym Mikołajem – pra-
ca w grupach.
• Dzieci wyszukują informacje wg podziału na regiony Polski i różne kraje, np. Włochy, USA,
Hiszpania, Rosja, wspólnie przygotowują prezentację i przedstawiają w klasie wyniki pracy
grupowej.
• Porównywanie tradycji kultywowanych w różnych regionach Polski i świata.
6. A Ty napisałaś/napisałeś już list do Świętego Mikołaja? – wspólne pisanie listu.
• Rozmowa kierowana na temat „zamówień” kierowanych do świętego od prezentów.
• Przypomnienie niezbędnych elementów listu i zwrotów grzecznościowych używanych w kore-

spondencji. Wspólne redagowanie i pisanie listu do Świętego Mikołaja o potrzebach i marze-
niach dzieci na całym świecie.
• Opisywanie własnych marzeń związanych z prezentem i ich graficzna prezentacja.
Każdy uczeń wycina z kolorowego papieru but, ozdabia go, zapisuje swoją prośbę o prezent
i nakleja na wspólnie napisanym liście.
Z cz. 2 s. 49 ćw. 3, 4 7. Pyszne pierniczki – ozdabianie wypieków cukrowymi pisakami.
• Czytanie przepisu na pierniki.
• Omawianie kolejnych czynności związanych z ich pieczeniem.
• Dekorowanie pierników (upieczonych lub kupionych w sklepie) cukrowymi pisakami.
8. Podania i chwyty piłki w miejscu i biegu – kształtowanie zręczności i koordynacji
ruchowej.
– Ćwiczenia z piłką w pozycji stojącej: dzieci przekładają piłkę raz pod jednym, raz pod drugim
uniesionym kolanem; wykonują skłony tułowia z dotknięciem podłogi piłką; przekładają pił-
kę wokół tułowia.
– Ćwiczenia z piłką w siadzie: dzieci w parach siedzą tyłem do siebie, opierają się o siebie ple-
cami i podają sobie piłkę raz z lewej, raz z prawej strony, wykonując skręty tułowia; dzieci
w parach siedzą naprzeciwko siebie, razem trzymają piłkę – kiedy jedno dziecko odchyla się
w tył, drugie wykonuje skłon do przodu.
– Ćwiczenie rytmiczne: rytmiczny marsz z piłką i liczeniem do czterech, na Cztery – dzieci
stają, podrzucają i chwytają piłkę.
• Główna część zajęć – podania i chwyty piłki w marszu i w biegu.
– Berek „Trafiony”: dwoje lub troje dzieci goni uciekających i rzuca w nich piłką, trafione
dzieci odchodzą na bok, gdzie w parach ćwiczą rzuty i chwyty piłki.
– Bieg za puszczoną przed siebie piłką.
– Rzuty i chwyty piłki w parach w miejscu, w marszu i w biegu.
– Rzuty do celu: dzieci w parach rzucają piłkę do obręczy trzymanej przez współćwiczącego
i do bramki.
– „Do pięciu podań” – gra rzutna.
Dzieci są podzielone na 4 drużyny. Najpierw pierwsza drużyna gra z drugą, a trzecia z czwar-
tą, a potem 2 drużyny zwycięskie. W pierwszej turze jedna drużyna staje w kręgu, a człon-
kowie drugiej stają w środku. Dzieci z kręgu 5 razy rzucają do siebie piłkę ponad dziećmi
ze środka, tak by nie przechwyciły one piłki. Jeżeli drużynie ze środka uda się przechwycić
piłkę, zamienia się miejscami z drużyną z kręgu. Jeżeli drużynie z kręgu uda się wykonać
5 podań, zdobywa punkt i przechodzi do drugiej tury jako jedna ze zwycięskich drużyn. Jeśli
piłka nie zostanie prawidłowo rzucona lub złapana, odliczanie rozpoczyna się od nowa. Gdy
piłka spadnie poza kręgiem, należy do drużyny z kręgu.
– Ćwiczenia korekcyjne: „Ostrożnie, bombka” – dzieci z małymi piłeczkami leżą na plecach,
wysoko unoszą ręce, przekładają piłkę do drugiej ręki i powoli opuszczają ręce na podłogę;
powtarzają ćwiczenie kilka razy.
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci siedzą na obwodzie koła, tyłem do środka; jedno dziecko ma-
szeruje wewnątrz koła ze świątecznym łańcuchem; osoba dotknięta nim wypowiada słowo
Choinka, zmieniając głos, a dzieci zgadują, kto się odezwał.
9. Kolędowe zakończenie zajęć.
• Wspólne kolędowanie przy klasowej choince.
Temat 69. To już święta! 107

Temat 69. To już święta!
ZAPIS W DZIENNIKU
Praktyczne stosowanie przemienności mnożenia. Wyszukiwanie dat w kalendarzu i wskazy-
wanie świątecznych dni – praca z kalendarzem. Swobodne wypowiedzi na temat przygotowań
do świąt w domach rodzinnych. Słuchanie wiersza Elżbiety Śnieżkowskiej-Bielak „Wieczór wi-
gilijny”. Rozmowa na temat tradycji wigilijnych wspomnianych w wierszu, wyrazy określające
nastrój wiersza, pisanie zdania z pamięci. Opisywanie bombki z wykorzystaniem pytań pomoc-
niczych. Słuchanie i śpiewanie piosenek o tematyce bożonarodzeniowej. Ilustrowanie wiersza
dowolną techniką.

– zna i stosuje prawo przemienności mnożenia
– układa prostokąty o określonej liczbie kwadratów
– odczytuje informacje z kalendarza
– słucha i czyta wskazany wiersz
– określa nastrój wiersza i wskazuje wspomniane w nim tradycje wigilijne
– opisuje ozdobę choinkową
– wykonuje rysunek zainspirowany wierszem

– poznasz prawo przemienności mnożenia i nauczysz się z niego korzystać
– ułożysz prostokąty zgodnie z podaną zasadą
– poćwiczysz odczytywanie informacji z kalendarza
– wypowiesz się na temat wysłuchanego i samodzielnie przeczytanego wiersza
– opiszesz ozdobę choinkową, odpowiadając na pytania
– wykonasz rysunek zainspirowany wierszem

– znasz prawo przemienności mnożenia i z niego korzystasz
– układasz prostokąty zgodnie z podaną zasadą
– odczytujesz informacje z kalendarza
– wypowiadasz się temat wysłuchanego i samodzielnie przeczytanego wiersza
– opisujesz ozdobę choinkową, odpowiadając na pytania
– wykonujesz rysunek na podany temat
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego dzieci piszą listy do Świętego Mikołaja?
– W jaki sposób dzieci mogą naśladować Świętego Mikołaja?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 101, Z cz. 2 s. 50–51, PM cz. 1 s. 77–78, M cz. 2 s. 29; kwadraty plastikowe lub
papierowe w różnych kolorach, plansza do gry, kostki do gry, kartka formatu A4, kalendarz,
komputer z dostępem do internetu, nagrania wybranych piosenek o Mikołaju i kolęd, blok
rysunkowy, kolorowy papier, pastele olejowe, farby plakatowe.

1. Praktyczne stosowanie przemienności mnożenia.
2. Święta tuż, tuż – praca z kalendarzem.
• Wspólne wyszukiwanie i ustalanie świątecznych dni w ciągu najbliższych dwóch tygodni
(24 XII – Wigilia, 25 XII – Boże Narodzenie, 26 XII – drugi dzień świąt, 31 XII – sylwester,
1 I – Nowy Rok, 6 I – Trzech Króli).
• Obliczanie, ile dni pozostało do ferii świątecznych, ile do Wigilii, ile do sylwestra.
3. Już pachnie świętami – swobodne wypowiedzi na temat przygotowań do świąt
w domach rodzinnych.
• Wyjaśnianie przez uczniów powiedzenia Już pachnie świętami.
• Opowiadanie przez chętnych uczniów o przygotowaniach świątecznych w ich domach.
Zwrócenie uwagi na konieczność podziału obowiązków i włączenie się wszystkich domowni-
ków w przygotowania do świąt.
• Na zdrowie! Owoce i warzywa w świątecznej odsłonie – analiza przepisów na potrawy świą-
teczne.
Dzieci pracują w grupach (tyle grup, ile przepisów). Każda z nich analizuje jeden przepis wigilij-
ny i uzupełnia tabelę, wpisując w odpowiednie rubryki nazwy owoców, warzyw i innych skład-
ników roślinnych wykorzystanych do przygotowania danej potrawy (wzór: barszcz z uszkami).
Na ustalony sygnał przekazują przepis kolejnej grupie (np. zgodnie z ruchem wskazówek ze-
gara). Po wypełnieniu całej tabeli rozmawiają o owocach i warzywach, które najczęściej powta-
rzają się w przepisach na potrawy wigilijne, oraz o tym, które z nich są najzdrowsze i dlaczego.
Inne składniki
Nazwa potrawy Owoce Warzywa
roślinne
buraki, marchew,
barszcz z uszkami cytryna por, seler, pietruszka, grzyby
cebula
kapusta z grzybami
ryba po grecku
pierogi z kapustą
i grzybami
kompot z suszu
makowiec
makiełki
kutia
śledź pod pierzynką
4. A Mikołaj pędzi, a Mikołaj gna – słuchanie, nauka i śpiewanie wybranej piosenki

o Mikołaju.
• Słuchanie wybranych piosenek (YouTube).
• Nauka słów i melodii wybranej piosenki o Mikołaju.
• Ilustrowanie ruchem śpiewanych piosenek.
Temat 70. Nasza Wigilia 109
5. Praca inspirowana wierszem E. Śnieżkowskiej-Bielak „Wieczór wigilijny”. Z cz. 2 s. 50 ćw. 1–4

• Uważne słuchanie wiersza czytanego przez nauczyciela.
• Wymienianie tradycji wspomnianych w wierszu i porównywanie ich z tradycjami wigilijnymi
w rodzinnych domach uczniów.
• Czytanie wiersza przez chętnych uczniów z zachowaniem właściwej intonacji.
• Ćwiczenia wzbogacające słownictwo: dobieranie określeń do słowa Wigilia (każde z dzieci po-
daje jedno określenie) oraz do wyrazów opisujących nastrój wiersza, pisanie zdania z pamięci,
wypisywanie dobrych słów, którymi można „obdarować” innych.
6. Wypowiedzi o świętach inspirowane piosenką „Jest taki dzień”.
• Słuchanie popularnej piosenki w wykonaniu zespołu Czerwone Gitary lub Andrzeja Piasecz-
nego (YouTube).
• Dzielenie się wrażeniami po wysłuchaniu utworu. Zwrócenie uwagi, że w tekście piosenki ani
razu nie padają słowa Wigilia, Boże Narodzenie, a mimo to wiadomo, że chodzi o Wigilię –
wskazywanie wyrażeń i zwrotów, które pozwalają przypuszczać, że chodzi o Wigilię.
7. Zgadnij, o czym mówię? – opisywanie ozdób choinkowych. Z cz. 2 s. 51 ćw. 5–7
• Opisywanie wybranej ozdoby z klasowej choinki przez chętnego ucznia. Dziecko, które wskaże
opisywaną ozdobę, staje się kolejną osobą opisującą.
• Indywidualne pisanie opisu bombki z wykorzystaniem pytań pomocniczych.
• Ćwiczenie doskonalące spostrzegawczość.
8. Wieczór wigilijny – ilustrowanie wiersza dowolną techniką. Z cz. 2 s. 51 ćw. 8
• Indywidualne wykonywanie ilustracji do wiersza wybraną techniką.
• Wystawa prac.
9. Tunel dobrych słów.
• Przejście uczniów przez tunel utworzony przez pozostałe dzieci, które każdemu mówią coś
miłego.
• Kończenie przez chętnych uczniów rozpoczętych zdań, np. Marzę, aby w tym roku Mikołaj mi
podarował…, Lubię obdarowywać innych prezentami, ponieważ…

Temat 70. Nasza Wigilia
ZAPIS W DZIENNIKU
Tworzenie skojarzeń związanych ze świętami. Ćwiczenia w poprawnym pisaniu życzeń.
Przypomnienie wiadomości o rzeczowniku, określanie jego rodzaju, dobieranie przymiotni-
ków. „Wizytówka na wigilijny stół” – wykonanie pracy plastycznej techniką mieszaną. Przy-
pomnienie zwyczajów wigilijnych i bożonarodzeniowych w formie pytań i odpowiedzi. Udział
w szkolnych jasełkach. Spotkanie klasowe – składanie życzeń i wspólne kolędowanie. Tocze-
nie się, przetaczanie i kołysanie w różnych pozycjach ciała – ćwiczenia zwinności i orientacji
w przestrzeni.

– zna wybrane tradycje i zwyczaje bożonarodzeniowe
– potrafi zredagować indywidualne życzenia z okazji świąt
– określa rodzaj rzeczownika
– wykonuje i ozdabia wizytówkę wg własnego pomysłu
– wie, jak zachować się w różnych sytuacjach i miejscach
– uczestniczy w zajęciach ruchowych, przestrzegając ustalonych zasad współpracy i bezpie-
czeństwa

– przypomnisz poznane tradycje i zwyczaje bożonarodzeniowe
– zredagujesz spersonalizowane życzenia z okazji świąt
– określisz rodzaj podanych rzeczowników
– wykonasz i ozdobisz wizytówkę wg własnego pomysłu
– weźmiesz udział w szkolnych jasełkach i klasowym spotkaniu wigilijnym

– znasz tradycje i zwyczaje bożonarodzeniowe
– redagujesz życzenia z okazji świąt
– określasz rodzaj podanych rzeczowników
– wykonujesz i ozdabiasz wizytówkę
– bierzesz udział w szkolnych jasełkach i klasowym spotkaniu wigilijnym
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego w okresie świątecznym śpiewa się kolędy?
– O czym przypominają nam jasełka?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Z cz. 2 s. 52–53; komputer z dostępem do internetu (nagranie piosenki „Jest taki dzień”
i kolęd, kartonik z napisem święta Bożego Narodzenia, wydrukowane przepisy na potrawy
świąteczne, karty pracy z tabelkami, kartki kolorowego brystolu, pastele olejowe, cukier-
ki lub czekoladowe mikołaje z numerami, koszyk z pytaniami, opłatek, wybrane tradycyj-
ne potrawy wigilijne (pierniki, makowiec, orzechy), obręcze hula-hoop dla każdego ucznia,
6, 7 materaców gimnastycznych, ławeczka, drabinki, szarfy, wata.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Słuchanie dowolnej piosenki związanej z Bożym Narodzeniem.
Z cz. 2 s. 53 ćw. 3 2. Wigilia – podawanie skojarzeń (burza mózgów).
• Próba wyjaśnienia powiedzenia Jaka Wigilia, taki cały rok. Wyszukiwanie przysłów związa-
nych z Wigilią i wyjaśnianie ich znaczenia, np. Jak w Wigilię z dachu ciecze, jeszcze się zima
długo powlecze. Na dzień Adama i Ewy daruj bliźnim gniewy. Pogoda na wigilię Narodzenia
do Nowego Roku się nie zmienia.
• Rozmowa na temat tego, jak i dlaczego warto zadbać, aby ten dzień był jedyny, niepowta-
rzalny.
• Przypomnienie o kulturalnym zachowaniu się podczas uroczystości i odświętnym ubiorze.
Z cz. 2 s. 52 ćw. 1, 2 3. Życzymy wszystkim wesołych świąt! – ćwiczenia w poprawnym pisaniu życzeń.
• Przypomnienie wiadomości o rzeczowniku, podawanie rzeczowników związanych ze święta-
mi. Określanie rodzaju podanych rzeczowników (za pomocą zaimków ten, ta, to).
• Chciałbym/chciałabym, aby te święta były… – kończenie rozpoczętego zdania.
• Omawianie roli podanych wyrazów (przymiotników) w związku z rzeczownikiem. Nauczyciel
umieszcza kartonik z napisem Święta Bożego Narodzenia i zapisuje wokół niego (słoneczko)
podawane przez dzieci przymiotniki, np. wesołe, radosne, miłe, rodzinne, mroźne, rozśpiewane,
magiczne, zaśnieżone.
• Przypomnienie elementów życzeń – analiza zapisu życzeń.
• Ustne redagowanie życzeń z wykorzystaniem utworzonych wyrazów.
Temat 70. Nasza Wigilia 111
4. Wizytówka na wigilijny stół – wykonanie i ozdabianie pracy plastycznej. Z cz. 2 s. 53 ćw. 4

Wycinanie z kolorowego brystolu choinek, bombek, dzwoneczków, aniołków, ozdabianie ich do-
wolną techniką. Pisanie spersonalizowanych życzeń świątecznych, np. Życzę (Ci, Mamo, Bab-
ciu, Marku) rodzinnych świąt (każdy wybiera przymiotnik określający święta, jakich życzy wy-
branej osobie).
5. To już znamy! – przypomnienie zwyczajów wigilijnych i bożonarodzeniowych.
Uczniowie kolejno losują pytania, np. Jaki kolor ma obrus na wigilijnym stole? Ile jest wigilij-
nych potraw? Jakie są tradycyjne potrawy wigilijne? Jaka ryba króluje na wigilijnym stole? Jak
nazywają się bożonarodzeniowe pieśni? Co kładziemy pod obrus na wigilijnym stole? Ile nakryć
powinno być na wigilijnym stole? Kto przynosi prezenty w Polsce? Jak nazywamy drzewko, które
ubieramy na Boże Narodzenie? Odpowiadają na nie, szukają na choince figury ze swoim numer-
kiem, zabierają ją, a wieszają zawieszkę z pytaniem.
6. Udział w szkolnych jasełkach.
• Przypomnienie zasad zachowania się podczas szkolnych uroczystości.
• Dzielenie się wrażeniami po udziale w szkolnych spotkaniach świątecznych.
7. Toczenie się, przetaczanie i kołysanie w różnych pozycjach ciała – ćwiczenia zwin-
ności i orientacji w przestrzeni.
– „Renifery, Mikołaj, komin, prezenty” – zabawa z reakcją na sygnały.
Na hasło Renifery – dzieci poruszają się po sali w podskokach. Na hasło Mikołaj – wykonują
przysiad podparty, Komin – wchodzą na ławeczkę lub maksymalnie na trzeci szczebel dra-
binki, Prezenty – siadają w siadzie skrzyżnym.
– Ćwiczenia z obręczą: dzieci toczą obok siebie obręcz prawą i lewą ręką; następnie, trzymając
obręcz w pozycji pionowej opartą o podłogę, przechodzą pod nią z prawej strony na lewą
i odwrotnie; na koniec krążą obręczą trzymaną na biodrach.
– Ćwiczenie rytmiczne: dzieci przeskakują przez ułożone na podłodze obręcze w różnym ryt-
mie podawanym przez nauczyciela.
• Główna część zajęć – ćwiczenia zwinnościowe z elementami toczenia, przetaczania, kołysania.
Uwaga! Dzieci są podzielone na grupy 4-osobowe, każda z nich ćwiczy przy jednym materacu.
– Dzieci przechodzą w podporze bokiem wzdłuż materaca (stawiając ręce po jednej, a nogi
po drugiej jego stronie).
– Jedno z dzieci klęka w poprzek materaca w klęku skulonym, obejmując kolana rękami, pozo-
stałe przetaczają je do końca materaca. Ćwiczenie należy wykonać 2 razy.
– Dwoje dzieci siedzi w siadzie skulonym na materacu, a ich partnerzy stoją na wprost nich.
Dzieci wykonują 3 kołysania na plecach i z powrotem do siadu, za trzecim razem wyciągają
ręce do stojącego partnera, który pomaga im wstać.
– Wykonują toczenia po materacu w pozycji wyprostowanej z ramionami wyprostowanymi
nad głową.
– W leżeniu na brzuchu i z chwytem rękami za kostki stóp dzieci wykonują „kołyskę” do przo-
du i do tyłu.
– Ćwiczenia korekcyjne stóp i palców: dzieci siedzą w parach na wprost siebie w siadzie ugię-
tym podpartym, trzymając pod palcami stóp dwa końce szarfy; na sygnał prowadzącego sta-
rają się wciągnąć całą szarfę pod swoją stopę, odbierając ją partnerowi.
– Ćwiczenia uspokajające: „Pada śnieg” – dzieci siadają w dowolnym miejscu, każde ma śnie-
żynkę (skrawek waty); śnieżek spada na różne części ciała, tzn. dzieci (najpierw z otwartymi,
a później zamkniętymi oczami) dotykają się watą w miejsca podawane przez nauczyciela.
8. Przy wigilijnym stole w klasie.
• Wzajemne składanie życzeń.
• Degustacja świątecznych smakołyków.
• Wspólne kolędowanie.
112 Scenariusze zajęć dziennych – XV krąg tematyczny: Nowy rok
JAK SIĘ UCZYĆ?
KRYTYCZNE MYŚLENIE
Logiczne Który zegar lepszy?

uzasadnianie Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XV podczas omawiania tematu 72. Mierzenie
swojego zdania czasu (opis na s. 122). Dzieci rozwijają umiejętność korzystania z informacji i ich porząd-
(argumentowanie, kowania.
wnioskowanie)
Znajdowanie Poczęstunek
alternatywnych Ćwiczenie najlepiej przeprowadzić na początku zajęć. Nauczyciel przedstawia dzieciom sytu-
planów działań ację, np. Wyobraźcie sobie, że ma przyjść do was przyjaciel. Poprosiliście mamę o upieczenie
(argumentowanie, waszego ulubionego ciasta. Niestety, w czasie pieczenia wyłączono prąd, ciasto nie nadaje się
podejmowanie do podania. Zastanówcie się w grupach, jak inaczej możecie ugościć przyjaciela. Pamiętajcie,
decyzji) że macie niewiele czasu. Dzieci w grupach przygotowują różne propozycje. Po ich przedsta-
wieniu uzasadniają swoje rozwiązania problemu i wybierają najciekawszą, ich zdaniem, pro-
pozycję.
MAPA MYŚLI
Dedukowanie Postanowienia
Etap 1. Każdy uczeń zapisuje na kartce swoje trzy postanowienia noworoczne. Następnie na-
uczyciel rozdaje kartki podzielone na trzy kolumny. W pierwszej kolumnie dzieci wpisują jed-
no postanowienie, w drugiej i trzeciej wypisują, jakie będą konsekwencje, gdy postanowienie
zostanie i nie zostanie zrealizowane. Podobnie postępują w wypadku kolejnych postanowień.
Jeśli zrealizuję Jeśli nie zrealizuję

Postanowienie
postanowienie, to… postanowienia, to…
1.
2.
3.
Etap 2. Uczniowie pracują w parach, ćwicząc nie tylko umiejętność dedukowania, ale rów-
nież logicznego myślenia. Jedno dziecko zadaje pytanie, np. Jak myślisz, co mogę zrobić, aby
zrealizować postanowienie …? – i odczytuje swoje pierwsze postanowienie. Drugie dziecko
odpowiada, np. Jeśli chcesz zrealizować to postanowienie, możesz na przykład… – i podaje
swoją odpowiedź. Uczniowie postępują w taki sam sposób, omawiając wszystkie postanowie-
nia. Następnie zamieniają się rolami.
Koncentracja Na ferie zabiorę

Etap 1. Uczniowie stoją kołem, a nauczyciel rozpoczyna ćwiczenie, np. Na ferie zabiorę plecak.
Pierwszy uczeń powtarza zdanie i dodaje nazwę jednej rzeczy, np. Na ferie zabiorę plecak
i misia. Kolejny uczeń powtarza zdanie i dodaje coś od siebie. Jeśli zapamiętanie ciągu słów
zacznie sprawiać niektórym uczniom trudność, można pomóc im w powtarzaniu kolejnych
wyrazów.
Temat 71. Witamy Nowy Rok! 113
Etap 2. Nauczyciel rozpoczyna kolejny etap ćwiczenia, np. W moim plecaku jest książka.
Pierwszy uczeń powtarza zdanie i dodaje jedno słowo, które zaczyna się ostatnią literą
poprzedniego wyrazu, np. W moim plecaku są książka i aparat. Kolejny uczeń powtarza
zdanie i znów dodaje słowo, które rozpoczyna się ostatnią literą poprzedniego wyrazu,
np. W moim plecaku są książka, aparat i tenisówki. Ćwiczenie można przeprowadzić
w mniejszych grupach.
PROJEKT
Czas na nas i… zegary Prezentacja

Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XV podczas omawiania tematu 72. Mierzenie czasu osobistych
(opis na s. 123). doświadczeń
Mam to z głowy Kreatywność,

Uczniowie siedzą w kręgu. Pośrodku znajdują się nakrycia głowy i inne przedmioty. Dzieci ko- płynność, giętkość
lejno biorą dowolne nakrycie głowy lub inny przedmiot, imitują jego nakładanie i mówią, jaką i oryginalność
niezwykłą moc im daje lub w kogo/co zmieniają się po jego nałożeniu. Po zakończeniu rundki myślenia
dzieci wybierają te wypowiedzi, które uważają za najbardziej zabawne i/lub zaskakujące. Po-
dają nowe propozycje rozwiązań, inspirowane wypowiedziami kolegów.
XV krąg tematyczny: Nowy rok

Temat 71. Witamy Nowy Rok!
ZAPIS W DZIENNIKU
Układanie zadań tekstowych – obliczenia w zakresie tabliczki mnożenia. Rozmowa na temat zwy-
czajów związanych z żegnaniem starego roku i witaniem nowego. Wyjaśnianie przysłów noworocz-
nych. Wypowiedzi na temat wysłuchanego wiersza Jerzego Kiersta „Dwunastu braci”. Czytanie
wiersza z podziałem na role. Utrwalanie nazw kolejnych miesięcy – ćwiczenia językowe. „Z przy-
rodą przez cały rok” – omawianie cyklicznych zmian w przyrodzie. Grupowe wykonywanie „Kla-
sowego kalendarza przyrodniczego”. Gry i zabawy ruchowe z wykorzystaniem przyborów gimna-
stycznych.

– poznaje układ liczb w tabliczce mnożenia oraz układa i rozwiązuje zadania tekstowe
– wypowiada się na temat tradycji noworocznych
– wypowiada się na temat bohaterów wysłuchanego wiersza
– czyta wiersz z podziałem na role
– zna nazwy miesięcy oraz pór roku i poprawnie je zapisuje
– opowiada o zmianach zachodzących w przyrodzie w kolejnych porach roku
– uczestniczy w zabawach i grach ruchowych z wykorzystaniem przyborów gimnastycznych

– poćwiczysz odczytywanie liczb w tabliczce mnożenia i rozwiążesz zadania tekstowe
– wypowiesz się na temat tradycji noworocznych
– wysłuchasz wiersza, wypowiesz się na temat jego bohaterów i wyjaśnisz przysłowia
– przeczytasz wiersz z podziałem na role
– utrwalisz nazwy kolejnych miesięcy oraz pór roku i ich pisownię
– opowiesz o zmianach zachodzących w przyrodzie w kolejnych porach roku

– odczytujesz liczby w tabliczce mnożenia i rozwiązujesz zadania tekstowe
– wypowiadasz się na temat tradycji noworocznych
– słuchasz wiersza, wypowiadasz się na temat jego bohaterów i wyjaśniasz przysłowia
– czytasz wiersz z podziałem na role
– znasz nazwy kolejnych miesięcy oraz pór roku i poprawnie je zapisujesz
– omawiasz zmiany zachodzące w przyrodzie w kolejnych porach roku
KLUCZOWE PYTANIA
– Czego zazwyczaj życzymy sobie w sylwestrową noc?
– Dlaczego lubimy radośnie witać Nowy Rok?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 102–103, Z cz. 2 s. 54–55, PM cz. 1 s. 79–80, M cz. 2 s. 30; kartoniki z liczbami,
karty, guziki, monety, plastelina, tabliczka mnożenia do uzupełnienia, pokratkowany papier,
kolorowe serpentyny, kartki z numerami i literami oraz z nazwami pór roku i nazwami mie-
sięcy, magnesy, wydrukowany napis ROK, zdjęcia ilustrujące pogodę oraz świat roślin i zwie-
rząt w różnych porach roku, fragmenty wierszy i opowiadań opisujących zjawiska przyrodni-
cze związane z konkretną porą roku, kartki z bloku technicznego formatu A3, wydrukowane
tabele kalendarza z datami, kleje, pomoce plastyczne do ozdoby kartek kalendarza, dziur-
kacz i sznureczek lub zszywacz, nagranie rytmicznej muzyki, obręcze i laski gimnastyczne,
szarfy, skakanki, woreczki, papierowe czapeczki wróżki, serpentyny.

1. Układanie zadań tekstowych.
Z cz. 2 s. 55 ćw. 7 2. Witamy Nowy Rok! – rozmowa.
• Układanie z rozsypanki literowej hasła Witamy Nowy Rok!
Na taśmach serpentyn na jednym końcu są przymocowane numery kolejnych liter hasła,
a na drugim – odpowiadające im litery. Dzieci losują kolejne taśmy, umieszczają je na tablicy
w kolejności rosnącej i odczytują hasło.
• Rozmowa na temat zwyczajów związanych z żegnaniem starego i witaniem nowego roku,
np. Jak nazywa się ostatni dzień w roku? Jak nazywa się pierwszy dzień roku? W jaki sposób
w waszych rodzinach żegna się stary rok i wita nowy?
• Poznawanie i wyjaśnianie znaczenia przysłów o Nowym Roku.
Tworzenie rymów z wyrazami jaki, nastaje, pogodny, pogoda, progi. Łączenie rozdzielonych
części przysłów, czytanie ich i wyjaśnianie znaczenia.
PZ cz. 1 s. 102–103, 3. Praca z tekstem inscenizacji J. Kiersta „Dwunastu braci”.
Z cz. 2 s. 54 ćw. 1 • Słuchanie wiersza czytanego przez nauczyciela i rozmowa na temat wysłuchanego utworu
wspomagana pytaniami, np. O jakich braciach jest mowa w wierszu? Ilu jest tych braci? Jak
się nazywają? Jak wygląda każdy z braci?
• Kilkuzdaniowe wypowiedzi na temat zmian w przyrodzie charakterystycznych dla każdego
miesiąca.
• Próby znalezienia związku między tym, co się dzieje w przyrodzie, a nazwami poszczególnych
miesięcy. Rozpoznawanie nazw miesięcy na podstawie informacji z tekstu i symbolicznych ry-
sunków.
• Kilkuzdaniowe wypowiedzi opisujące ulubiony miesiąc.
• Rysowanie sylwetki ulubionego miesiąca.
Temat 71. Witamy Nowy Rok! 115
4. Czytam wiersze coraz lepiej – ćwiczenia w czytaniu z podziałem na role. PZ cz. 1 s. 102–103
• Czytanie tekstu inscenizacji z podziałem na role.
• Zapoznanie dzieci z planem przygotowania inscenizacji.
• Przygotowania do inscenizacji i przydział ról.
– Ustalenie, jaki strój i jakie rekwizyty mogą mieć poszczególne miesiące.
– Zapoznanie z pracą domową, np. Nauczę się swojego tekstu na pamięć i z pomocą rodziców
przygotuję przebranie i rekwizyty dla mojego miesiąca.
Uwaga! Aby umożliwić każdemu uczniowi czynny udział w inscenizacji, niektóre role można
przydzielić dwóm osobom.
• Ćwiczenia w czytaniu swoich ról ze zwróceniem uwagi na siłę głosu, wyrazistość i intonację.
5. Rozpoznajemy, piszemy i porządkujemy – ćwiczenia językowe utrwalające nazwy Z cz. 2 s. 54–55
kolejnych miesięcy. ćw. 2–5, 8
• Jakie miesiące się tu ukryły? – łamigłówki słowne i obrazkowe.
– Rozwiązywanie rebusów. Tworzenie nazw miesięcy poprzez zmianę jednej lub dwóch liter
w podanych wyrazach.
– Analiza wzrokowa nazw miesięcy ze zmiękczeniami: wyszukiwanie nazw miesięcy ze zmięk-
czeniami, wyjaśnianie zasady ich pisowni.
• Gdzie stanąć? – zabawa z porządkowaniem miesięcy.
Dzieci losują kartki z nazwami miesięcy (niektóre nazwy się powtarzają). Następnie bez słów,
wykorzystując jedynie gesty pantomimiczne lub w wypadku braku porozumienia pokazywa-
nie na palcach numeru porządkowego danego miesiąca, dzieci ustawiają się w jednym długim
rzędzie zgodnie z kolejnością występowania miesięcy w roku.
• Rozpoznawanie nazw miesięcy i uzupełnianie nimi zdań nawiązujących do rytmicznej organi-
zacji roku.
• Zapisywanie daty swoich urodzin (dzień cyframi i miesiąc słownie).
6. Z przyrodą przez cały rok – przyglądamy się cyklicznym zmianom w przyrodzie.
• Kolejne pory roku w przyrodzie – pogadanka połączona z zabawą edukacyjną.
– Nauczyciel zawiesza na tablicy napis ROK. Dzieci mówią, na jakie części jest podzielo- PZ cz. 1 s. 102–103,
ny rok. Przy pomocy nauczyciela umieszczają wokół napisu kartki z nazwami pór roku Z cz. 1 s. 55 ćw. 6
i dorysowują strzałki tak, by pokazywały cykliczność zmian (każda pora roku połączona
jest z dwiema innymi porami). W podobny sposób dzieci przywieszają nazwy miesięcy –
otaczają one większym kręgiem nazwy pór roku, każda z nich łączy się z dwiema innymi
nazwami (również miesiące na przełomie roku: listopad → grudzień → styczeń → luty).
Kartki z nazwami miesięcy mogą mieć cztery kolory tła stosownie do pory roku, do której
należą.
– Dzieci mówią, co dzieje się zimą w świecie przyrody (również jak wygląda długość dnia, czy
słońce mocno grzeje, jaka jest temperatura, jakie są opady). Patrzą za okno i opisują przy-
rodę. Spośród rozłożonych zdjęć wybierają te wykonane zimą (np. śnieżyca, sarna obgryza-
jąca pień drzewa, ptaki w karmniku, nagie gałązki drzew, staw pokryty lodem) i opowiadają
o nich. Wieszają je na tablicy nad nazwami miesięcy (lub jeśli brakuje miejsca, układają je
na dywanie).
– Dzieci ustalają, co się dzieje wczesną wiosną, opisują zmiany w przyrodzie, poszukują ilu-
strujących je zdjęć (np. pączki na drzewach, kwitnące jabłonie, grządka z krokusami i prze-
biśniegami, ptak budujący gniazdo, ptak karmiący młode, klucz żurawi, kwitnące zawilce
w lesie) i umieszczają je w odpowiednim miejscu. Podobnie postępują w wypadku pozosta-
łych pór roku.
• Pisanie nazw kolejnych miesięcy z uwzględnieniem pór roku.
• Zabawa „Zgadnij, jaka to pora roku”.
Nauczyciel czyta fragmenty opowiadań i wierszy dla dzieci, w których są opisane charaktery-
styczne zmiany zachodzące w przyrodzie w konkretnej porze roku. Dzieci odgadują, jaka pora
roku została opisana.
7. Tworzymy „Klasowy kalendarz przyrodniczy” – zabawa edukacyjno-plastyczna.

Dzieci pracują w grupach, każda z nich wykonuje jedną kartkę kalendarza ściennego
(12 miesięcy plus opcjonalnie okładka). Mają kartki z bloku technicznego formatu A3,
wydrukowaną tabelę z datami, klej oraz wybrane pomoce plastyczne, którymi ozdobią
kartkę kalendarza. Naklejają w odpowiednim miejscu tabelę. Zastanawiają się, jak ozdo-
bić kartkę – jakie zjawisko przyrodnicze zilustrują (nauczyciel może coś zasugerować).
Po zakończeniu zszywają kartki kalendarza. Dzieci kolejno, rozpoczynając od stycznia,
omawiają swoje prace.
Uwaga! Prace po powieleniu mogą zostać wręczone jako prezenty z okazji Dnia Babci i Dnia
Dziadka.
8. Gry i zabawy ruchowe z wykorzystaniem przyborów gimnastycznych.
– „Zdobywanie flagi” – zabawa ożywiająca.
Dwoje dzieci oznaczonych szarfami strzeże szarfy ułożonej w obręczy na środku sali.
Pozostałe dzieci zakradają się z różnych stron i starają się ją zdobyć. Dotknięte przez
strażników dzieci pozostają w przysiadzie w miejscu złapania. Gdy jeden z uczniów zdo-
będzie szarfę, uwalnia wszystkich złapanych, zostaje nowym strażnikiem i wybiera sobie
pomocnika.
– Ćwiczenia z obręczami w parach kształtujące zwinność i koordynację wzrokowo-
-ruchową: jednoczesne skłony tułowia w przód z obręczą trzymaną jedną ręką; skłony
tułowia w lewo i w prawo z obręczą uniesioną nad głową; wspólne wykonywanie przy-
siadów z trzymaniem oburącz obręczy; toczenie obręczy do partnera w pozycji stojącej
i w siadzie.
– Wyskakiwana piosenka – ćwiczenie rytmiczne: dzieci indywidualnie lub w parach opracowu-
ją układ rytmiczny do wybranej piosenki, wykorzystując w nim skoki jednonóż lub obunóż;
następnie chętne dzieci prezentują swoje układy.
• Główna część zajęć – gry i zabawy ruchowe z wykorzystaniem przyborów gimnastycznych.
– Indywidualne przeskakiwanie przez obręcz gimnastyczną w przód i w tył.
– Dzieci bawią się w czterech drużynach. Przed każdą z nich leży „drabina” ułożona z 5, 6 ska-
kanek (szczebli). Dzieci „wchodzą” na nią w sposób podany przez nauczyciela, np. skacząc
obunóż między szczeblami, na lewej albo prawej nodze, naprzemiennie – obunóż oraz na
lewej i na prawej nodze.
– Rzuty woreczkami do celu – między „szczeble drabin”.
– Przenoszenie lasek gimnastycznych oburącz nad głowami w drużynach (dzieci ustawione
jedno za drugim w 4 rzędach).
– Bieg zawodników do półmetka i z powrotem połączony z toczeniem obręczy gimnastycznej
lub obręczy hula-hoop.
– Sztafeta z turlaniem laski lub pałeczki sztafetowej: dzieci w drużynach są rozstawione w od-
ległości ok. 2 m jedno od drugiego; pierwsze dziecko turla laskę stopą do drugiego i zajmuje
jego miejsce; drugie dziecko do trzeciego itd.; ostatnie dziecko turla laskę do leżącego przed
nim woreczka.
– Ćwiczenia korekcyjne: dzieci dobrane w czwórki w siadzie podpartym stopami układają
z szarf kolejne cyfry tworzące numer rozpoczynającego się roku.
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci w parach kolejno rysują na plecach współćwiczącego to,
o czym marzą, by się spełniło w nowym roku; zadaniem współćwiczącego jest odgadnąć ży-
czenie partnera.
9. Noworoczne postanowienia – formułowanie i zapisywanie zdań.
• Dzieci zapisują noworoczne postanowienia (jedno lub dwa) na kolorowych karteczkach
w kształcie czapeczek wróżki. Chętne dzieci czytają swoje postanowienia. Wszyscy przyklejają
Temat 72. Mierzenie czasu 117
karteczki do tasiemek z serpentyn, związują końce tasiemek w wiązkę i umieszczają na tablicy

dekoracyjnej.

Temat 72. Mierzenie czasu
ZAPIS W DZIENNIKU
Szacowanie liczebności zbiorów, dodawanie i odejmowanie w zakresie 100, obliczenia pieniężne.
Inscenizacja wiersza Jerzego Kiersta „Dwunastu braci”. Słuchanie tekstu Bolesława Orłowskiego
„Zegar, którego wskazówką był cień”. Zapoznanie z historią powstania i działaniem zegara słonecz-
nego. Tworzenie rodziny wyrazu zegar. Wyjaśnianie powiedzeń z wyrazem czas. Porządkowanie
zdań, ustne opisywanie zegarów z wykorzystaniem pytań. Wykonywanie zegara demonstracyjnego
z papierowego talerzyka. Wypowiedzi na temat punktualności i skutków spóźniania się na podsta-
wie własnych doświadczeń.

– szacuje liczebność zbioru, dodaje i odejmuje w zakresie 100 oraz wykonuje obliczenia pieniężne
– wypowiada się na temat różnych zegarów, w tym zegarów słonecznych
– słucha z uwagą tekstu informacyjnego i wypowiada się na jego temat
– porządkuje i przepisuje opis zegara oraz tworzy rodzinę wyrazu zegar
– ustnie opisuje zegar, korzystając z pytań pomocniczych
– wie, że warto być punktualnym
– wykonuje zegar demonstracyjny zgodnie z instrukcją

– oszacujesz liczebność zbioru, poćwiczysz dodawanie i odejmowanie w zakresie 100
– wypowiesz się na temat różnych zegarów
– wypowiesz się na temat wysłuchanego tekstu
– przepiszesz uporządkowany opis zegara oraz utworzysz rodzinę wyrazu zegar
– ustnie opiszesz zegar
– wyjaśnisz, dlaczego warto być punktualnym
– wykonasz zegar do ćwiczeń zgodnie z podaną instrukcją

– potrafisz oszacować liczebność zbioru oraz dodawać i odejmować w zakresie 100
– omawiasz wysłuchany tekst
– przepisujesz uporządkowany opis zegara oraz tworzysz rodzinę wyrazu zegar
– ustnie opisujesz zegar, korzystając z pytań pomocniczych
– wyjaśniasz, dlaczego warto być punktualnym
– wykonujesz zegar do ćwiczeń zgodnie z podaną instrukcją
KLUCZOWE PYTANIA
– Co ludziom dało skonstruowanie pierwszego zegara?
– W jakich sytuacjach spóźnianie się powoduje przykre konsekwencje?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 104–105, Z cz. 2 s. 56–57, PM cz. 1 s. 81, M cz. 2 s. 31; woreczki i tarcza do rzu-
tów, wstążka, klocki, kartka z rysunkami zegara ze wskazówkami i zegara elektronicznego,
pudełko, butelka, łyżka, książki, guziki, banknoty, monety, rekwizyty do zakupów i ich ceny,
stroje i rekwizyty do inscenizacji, diagram z kluczem do odkodowywania haseł, karteczki
z wyrazami dźwiękonaśladowczymi, ilustracje zegarów, okrągłe talerzyki papierowe, koloro-
we kopie tarcz zegarowych, okładki ze starych skoroszytów, pinezki z długim ostrzem i więk-
szą główką, kawałek korka lub gumki, nożyczki, klej (opcjonalnie: farby, pędzle, kolorowy
papier lub bibuła).

1. Szacowanie liczebności zbiorów w różnych sytuacjach życiowych.
2. Inscenizacja wiersza J. Kiersta „Dwunastu braci”.
Jedno- lub dwukrotna inscenizacja wiersza i jej podsumowanie (omówienie, wnioski).
3. Zegary – wprowadzenie do tematu zajęć.
• Odkodowanie hasła Zegary.
– W widocznym miejscu nauczyciel umieszcza klucz do odkodowania hasła.
A Ą F G M N Ś T
Ę B Ł H S Ń Ż U
1 2 3 4
E C L I R O Ź W
D Ć K J P Ó Z Y
– Indywidualne odkodowywanie hasła wg podanego kodu.
4 1 2 1 3 4
• Rozmowa na temat zegarów i zegarków, np. Do czego służą zegary? Jakie zegary i zegarki
znacie? Z jakich korzystacie?
• Odczytywanie godzin pokazywanych przez nauczyciela na zegarze demonstracyjnym.
• Oglądanie wystawki, ilustracji lub prezentacji multimedialnej przedstawiających różne rodza-
je zegarów i zegarków, które pojawiały się na przestrzeni wieków (bez zegara słonecznego).
• Który zegar lepszy? – rozwijanie umiejętności logicznego uzasadniania swojego zdania.
Dzieci dzielą się na 2 grupy: losują kartki z rysunkami zegara ze wskazówkami oraz zegara
elektronicznego. W grupach zapisują na kartkach argumenty świadczące o tym, że ich zegar
jest lepszy. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują wyniki swojej pracy, prowadzący
czuwa nad poprawnością argumentacji.
PZ cz. 1 s. 104, 4. Praca z tekstem B. Orłowskiego „Zegar, którego wskazówką był cień”.
Z cz. 2 s. 56 ćw. 1 • Słuchanie tekstu i rozmowa kierowana na jego temat, np. Gdzie powstał pierwszy zegar sło-
neczny? Jak do tego doszło? Jak wyglądały pierwsze zegary słoneczne? W jaki sposób odczyty-
wano godziny na zegarze słonecznym?
• Porządkowanie zdań na podstawie tekstu.
• Do czego ludziom są potrzebne zegary? – burza mózgów.
Temat 72. Mierzenie czasu 119
• Czas na nas i… zegary – prezentacja osobistych doświadczeń w scence dramowej.

Uczniowie dzielą się na 3–4 grupy. Próbują sobie przypomnieć jakieś wydarzenia (najlepiej
niezwykłe lub zabawne), w których ważną rolę odgrywał zegar. Swoimi historiami dzielą się
z koleżankami i kolegami z grupy. Następnie wybierają jedną z nich i prezentują w formie
krótkiego przedstawienia (scenki dramowej). Po obejrzeniu wszystkich scenek dzieci wskazują
podobieństwa i różnice w historiach osobistych.
• Tworzenie mapy myśli do hasła zegar.
Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło ZEGAR i, zadając odpowiednie pytania, skłania do roz-
mowy, w czasie której dzieci dzielą się wiedzą, podają ciekawe skojarzenia, ustalają zakres in-
formacji do zarejestrowania na mapie, zapisują w odpowiednich miejscach hasła i umieszczają
rysunki. Następnie odpowiadają na pytania Czego jeszcze chcielibyście się dowiedzieć? O co
chcecie zapytać? i uzupełniają mapę, jeśli to jest potrzebne. Na koniec opowiadają o zegarze
na podstawie wspólnie sporządzonej notatki w formie mapy myśli.
5. Od patyka do wskazówek – ćwiczenia językowe z wykorzystaniem wyrazu zegar. Z cz. 2 s. 56–57
• Sokoli wzrok zegarmistrza – wyszukiwanie różnic między zilustrowanymi zegarami. ćw. 2, 3, 5
• Rozwiązanie rebusu, tworzenie rodziny wyrazu zegar (uzupełnianie diagramu), układanie no-
wych wyrazów z liter wyrazu zegarmistrz.
• „U zegarmistrza gra muzyka” – ćwiczenie rytmiczne.
– Dzieci wspólnie ustalają, jakie dźwięki mogą wydawać różne zegary i zegarki. Dzielą się na
4 grupy (losują kartki z wyrazami dźwiękonaśladowczymi Cyk, cyk!, Tik-tak!, Kuku!, Bim-
-bam!). W grupach ćwiczą wymawianie dźwięków w ustalonej wartości rytmicznej, np. grupa
I wymawia dźwięki Cyk, cyk! w rytmie ósemek, grupa II – Tik-tak! w rytmie ćwierćnut, gru-
pa III – Kuku! w rytmie półnut, grupa IV – Bim-bam! w rytmie całych nut. Nauczyciel podaje
tempo, najpierw wolne, później umiarkowane.
– Jednoczesne odtwarzanie dźwięków przez 2, a potem 4 grupy.
6. Co robi czas? – wyjaśnianie powiedzeń związanych z czasem. Z cz. 2 s. 57 ćw. 4
• Czytanie powiedzeń, łączenie ich z odpowiednimi ilustracjami i podpisywanie.
• Próba ustalenia, czy powiedzenia możemy rozumieć dosłownie, czyli tak, jak są przedstawione
na ilustracjach. Wyjaśnienie ich przenośnego znaczenia.
• Odgrywanie scenek dramowych przedstawiających różne sytuacje z użyciem wyjaśnionych po-
wiedzeń.
7. Od zdania do… – ćwiczenia w opisywaniu zegarów. PZ cz. 1 s. 105
• Przypomnienie budowy zewnętrznej tradycyjnego zegara – nazywanie elementów, np. tarcza,
obudowa, wskazówki.
• Który zegar mam na myśli? – zgaduj-zgadula.
Na tablicy znajduje się kilka ilustracji podobnych zegarów. Prowadzący wybiera jeden z nich,
nie mówiąc, który. Pozostali, by dowiedzieć się, o który zegar chodzi, zadają pytania prowadzą-
cemu do chwili, aż ktoś zgadnie.
• Ćwiczenia w opisywaniu zilustrowanego zegara.
Ustne udzielanie odpowiedzi na pytania. Wyszukiwanie odpowiedzi spośród podanych w pod-
ręczniku. Przepisywanie zdań w odpowiedniej kolejności ze zwróceniem uwagi na estetykę
pisma i poprawność ortograficzną. Czytanie zapisanego opisu.
8. Mój własny zegar – wykonywanie zegara z papierowego talerzyka.
• Wykonywanie zegarów z papierowych talerzyków.
Dzieci przygotowują potrzebne materiały i narzędzia. Jeśli mają biały talerzyk papierowy, ma-
lują jego obwódkę farbami plakatowymi lub wyklejają skrawkami kolorowego papieru albo
bibuły. Wycinają tarczę zegara skopiowaną na kolorowym papierze i przyklejają ją do talerzyka
(tarcza powinna być wielkości środka talerzyka, dzieci mogą ją dodatkowo ozdobić). Ze starych
tekturowych lub plastikowych obwolut skoroszytu wycinają wskazówki. Na podkładce, z za-
chowaniem szczególnej ostrożności, przecinają korek (lub gumkę) na wysokości 1 cm i przykle-
jają go do talerzyka. Talerzyk kładą korkiem do dołu. Pinezkami z długimi szpilkami i dosyć
grubymi tzw. główkami, ułatwiającymi pokręcanie, przebijają końcówki wskazówek i środek

tarczy z talerzykiem, a ostrze wbijają w korek.
• Wskazywanie i odczytywanie wskazań zegara – zabawa w parach z wykorzystaniem własno-
ręcznie wykonanych zegarów.
9. Punktualność ważna sprawa – rozważania na temat punktualności.
• Wyjaśnianie powiedzenia chodzić jak w szwajcarskim zegarku.
• Dlaczego powinniśmy być punktualni? – kilkuzdaniowe wypowiedzi na podstawie własnych
doświadczeń.
• Uzupełnianie wcześniej narysowanej mapy myśli do hasła zegar.

Temat 73. Bal karnawałowy
ZAPIS W DZIENNIKU
Obliczenia pieniężne. Rozwiązywanie zadań tekstowych. Wypowiedzi na temat organizowania
balów karnawałowych – na podstawie zdobytych informacji i własnych doświadczeń. Opisywanie
pocztówki noworocznej. Udzielanie odpowiedzi ustnych i pisemnych na pytania do wiersza Doroty
Gellner „Karnawał”. Głośne czytanie wiersza z podziałem na role. Uzupełnianie, układanie, po-
rządkowanie i przepisywanie zdań związanych z zabawami karnawałowymi. Wykonywanie pro-
jektu stroju na bal karnawałowy. Gry rzutne, odmiany gry w zbijanego, kształtowanie celności
i koordynacji wzrokowo-ruchowej.

– rozwiązuje zadania tekstowe wymagające obliczeń pieniężnych
– zna wybrane tradycje i zwyczaje organizowania balów karnawałowych
– opisuje sytuację przedstawioną na noworocznej pocztówce i w wierszu
– czyta wiersz z podziałem na role, z uwzględnieniem siły głosu i właściwej intonacji
– pisze odpowiedzi na pytania do wiersza na podstawie wyszukanych w nim fragmentów
– wykonuje projekt karnawałowego przebrania
– wykonuje ćwiczenia z piłką, przestrzegając ustalonych zasad

– rozwiążesz zadania tekstowe wymagające obliczeń pieniężnych
– omówisz wybrane tradycje i zwyczaje organizowania balów karnawałowych
– opiszesz sytuację przedstawioną na noworocznej pocztówce i w wierszu
– przeczytasz wiersz z podziałem na role
– napiszesz odpowiedzi na pytania do wiersza na podstawie wyszukanych w nim fragmentów
– wykonasz projekt karnawałowego przebrania
– weźmiesz udział w zajęciach ruchowych z piłką, przestrzegając ustalonych zasad

– rozwiązujesz zadania tekstowe wymagające obliczeń pieniężnych
– znasz wybrane tradycje i zwyczaje organizowania balów karnawałowych
– opisujesz sytuację przedstawioną na noworocznej pocztówce i w wierszu
– czytasz wiersz z podziałem na role
– piszesz odpowiedzi na pytania do wiersza na podstawie wyszukanych w nim fragmentów
– wykonujesz projekt karnawałowego przebrania
– uczestniczysz w zajęciach ruchowych z piłką, przestrzegając ustalonych zasad
Temat 73. Bal karnawałowy 121
KLUCZOWE PYTANIA
– Kto na co dzień zajmuje się projektowaniem różnych strojów?
– Dlaczego dzieci lubią przebierać się za różne postaci?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 106–107, Z cz. 2 s. 58–59, PM cz. 1 s. 83, M cz. 2 s. 32; monety i banknoty, koperty,
kartki ze znakami <, >, = oraz z treścią zadania tekstowego i pytaniami, zadania tekstowe
z lukami, ilustracja stoiska z warzywami i owocami, maski weneckie z sylabami i kotyliony
z numerami w 6 kolorach, kotyliony z baśniowymi postaciami i rekwizytami, szpilki, na-
granie wesołej muzyki tanecznej, czarne cienkopisy, piłki, ławeczka gimnastyczna, 6 kręgli,
miękka piłka do zbijania.

1. Obliczenia pieniężne. Rozwiązywanie zadań tekstowych.
2. Bal karnawałowy – wprowadzenie do tematu zajęć.
• Odkodowanie hasła Bal karnawałowy.
Na podłodze leżą w rozsypce maski karnawałowe w 6 kolorach z zapisanymi sylabami tworzą-
cymi hasło i kotyliony z liczbami od 1 do 6, w kolorach masek. Dzieci łączą w pary kotyliony
i maski w tym samym kolorze, a następnie układają utworzone pary wg numerów zapisanych
na kotylionach i odczytują hasło.
• Swobodne wypowiedzi na temat organizowania balów karnawałowych.
• Słuchanie informacji o zwyczaju organizowania dawniej balów przebierańców i maskowych,
na których każdy uczestnik był przebrany lub ukrywał swą twarz pod maską.
3. W balowym nastroju – omówienie pocztówki noworocznej. PZ cz. 1 s. 106,
• Kilkuzdaniowe wypowiedzi opisujące sytuację przedstawioną na pocztówce M. Uszackiej. Z cz. 2 s. 58 ćw. 1
Określanie nastroju tej ilustracji i uczuć, jakie wywołuje ona u widza.
• Moja pocztówka – kolorowanie i uzupełnianie ilustracji wg własnego pomysłu.
4. Praca inspirowana wierszem D. Gellner „Karnawał”. PZ cz. 1 s. 107,
• Słuchanie wiersza i rozmowa na jego temat, np. O czym jest ten wiersz? Kto jest jego bohate- Z cz. 2 s. 58 ćw. 2
rem? Jak był ubrany? Co ze sobą przyniósł? Jaki jest nastrój utworu?
• Jak Karnawał się zachowywał? – wyszukiwanie w tekście fragmentu opisującego tempera-
ment bohatera wiersza.
• Porównywanie treści wiersza z omówioną pocztówką noworoczną.
• Udzielanie pisemnych odpowiedzi na pytania do tekstu: wyszukiwanie w tekście odpowiedzi
na pytania, wspólne formułowanie odpowiedzi, zapisywanie ich na tablicy i w zeszycie.
• Głośne czytanie wiersza z podziałem na role.
5. Bal w baśniowej krainie – zabawa taneczna. Z cz. 2 s. 59 ćw. 4
Dzieci mają przypięte kotyliony (kółka z ilustracjami) z baśniowymi postaciami i rekwizytami,
tworzącymi pary, np. Kopciuszek i wróżka, Czerwony Kapturek i wilk, Królewna Śnieżka i kras-
noludki, Śpiąca Królewna i wrzeciono, kura i złote jajko, stoliczek i nakrycie stołu, Jaś, Małgosia
i chata z piernika, Kaj i rozbite lustro, świnka i domek, księżniczka na kilku materacach i zia-
renko grochu, Szewczyk Dratewka i panna z pszczelą aureolą. Dzieci tańczą swobodnie przy
wesołej muzyce tanecznej. Gdy muzyka cichnie, łączą się w pary, tworzą korowód i ustawiają się
kołem. Pary stojące na obwodzie koła kolejno wychodzą na środek i przedstawiają się, mówią,
kim lub czym są, i podają tytuł baśni, z której pochodzą.
6. W karnawale czas na bale – zabawy z karnawałowymi słowami i zdaniami. PZ cz. 1 s. 107,
• Układanie słów z liter wyrazu karnawał – analiza wzrokowa wyrazów. Z cz. 2 s. 58–59
• Układanie zdań z rozsypanek wyrazowych: wspólne ustalenie właściwej kolejności zdań ćw. 3, 5
ze zwróceniem uwagi na wyrazy świadczące o spójności zdań, np. w zdaniu 2. – Wtedy (wynika
z określenia czasu Karnawał), w zdaniu 3. – na nich (wynika z określenia na czym – na balach

karnawałowych).
7. Karnawałowe przebranie – wykonanie projektu stroju na bal karnawałowy.
• Dzieci wykonują projekt przebrania na bal karnawałowy w formie rysunku kredkami. Ele-
menty stroju, zwłaszcza te drobne, mogą przedstawić wokół przebranej postaci.
• Oto mój projekt – prezentowanie i opisywanie projektów strojów.
8. Gry rzutne, odmiany gry w zbijanego, kształtowanie celności i koordynacji wzro-
kowo-ruchowej.
– „Kolory” – popularna zabawa w kręgu.
– Ćwiczenia z piłkami: dzieci podrzucają piłkę, wykonują krążenie ramion i chwytają spadają-
cą piłkę; wykonują skłony boczne połączone z przerzucaniem piłki nad głową prawą i lewą
ręką; siedząc z ugiętymi nogami, przenoszą nogi nad piłką z jednej strony na drugą; leżąc
na brzuchu, podrzucają piłkę; siedząc w rozkroku, toczą piłkę wokół tułowia i nóg; maszeru-
jąc, przekładają piłkę przed sobą i za sobą.
– „Palce i dłonie w ruch” – ćwiczenie rytmiczne.
Dzieci w siadzie skrzyżnym z piłką między kolanami recytują rymowankę i wykonują ćwi-
czenia.
Raz, dwa, trzy, cztery – klaszczą w dłonie,
palce pięknie się kłaniają – uginają i prostują palce obu dłoni (4 razy),
i na siebie naciskają – naciskają palcami jednej dłoni na palce drugiej (4 razy),
mocno się rozciągają – wysuwają ramiona do przodu, jednocześnie splatając palce i odwra-
cając dłonie do przodu,
piłkę zręcznie obracają – obracają piłkę przed sobą palcami.
• Główna część zajęć – gry bieżno-rzutne, kształtowanie celności i koordynacji.
– „Król” – ćwiczenie celności i rzucania piłką z góry w dół.
Dzieci stoją w 3 rzędach przed ławeczką, każdy rząd ma 1 piłkę. Za ławeczką w odległości 4–5
metrów stoją 3 kręgle. Dzieci po kolei wchodzą z piłką na ławeczkę i wykonują rzut do krę-
gli. Za celne trafienie otrzymują jedną literę wyrazu król. Zabawa trwa do chwili, gdy jedno
dziecko lub kilkoro dzieci zdobędzie wszystkie litery wyrazu.
– „Kto ma piłkę, zbija” – gra bieżno-rzutna.
Na boisku jest wyznaczone pole gry. Prowadzący podrzuca piłkę. Uczeń, który ją złapie,
po wykonaniu najwyżej 3 kroków stara się trafić piłką w najbliżej stojących. Za każdym
razem piłkę może złapać i zbijać inne dziecko znajdujące się w pobliżu. Trafione dzieci
siadają poza boiskiem i zapamiętują, kto je zbił. Gdy zbity zostaje ten, kto je trafił, mogą
wrócić do gry.
– Ćwiczenia korekcyjne (oddechowe): dzieci leżą na plecach z ramionami ułożonymi wzdłuż
tułowia; podczas głębokiego wdechu przenoszą ramiona przodem nad głowę, podczas wyde-
chu ustami opuszczają je bokiem po podłodze.
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci są dobrane w pary, każde dziecko ma za zadanie dowie-
dzieć się, co najbardziej lubi robić jego partner, porozumiewając się z nim bez słów, za po-
mocą mimiki i gestów; następnie dzieci siadają w kręgu i każde opowiada o zaintere-
sowaniach swojego kolegi lub swojej koleżanki, którzy sprawdzają, czy zostali dobrze
zrozumiani.
9. Kim będę na balu? – gra w kalambury.
• Dzieci, nie używając słów, za pomocą ruchu, gestów i mimiki przedstawiają, za co będą prze-
brane na balu. Pozostali uczniowie starają się rozpoznać przebranie. Osoba, która jako pierw-
sza rozwiąże zagadkę, prezentuje swoją karnawałową stylizację.
Temat 74. Zapraszamy na bal 123

Temat 74. Zapraszamy na bal
ZAPIS W DZIENNIKU
Opisywanie różnic w konstrukcji budowli przestrzennych. Używanie pojęć pion, poziom, skos. Roz-
mowa kierowana pytaniami zainspirowana komiksem „Raban na balu karnawałowym”. Opowia-
danie przygody Rabana. Ćwiczenia w rozwijaniu zdań, wyszukiwanie najważniejszego rzeczownika
i czasownika w zdaniu. Analiza treści i kompozycji zaproszenia – zadawanie pytań o podstawowe
informacje. Wspólne i indywidualne układanie zaproszeń, przepisywanie ich do zeszytów. Wykona-
nie zaproszenia na bal przebierańców dla młodszych uczniów.

– odczytuje plany budowli przestrzennych i wskazuje różnice w ich konstrukcji
– uczestniczy w rozmowie zainspirowanej komiksem o Rabanie
– opowiada o przygodzie Rabana z uwzględnieniem związków przyczynowo-skutkowych
– wskazuje najważniejszy rzeczownik i czasownik w zdaniu, rozwija zdania
– wie, z jakich części składa się zaproszenie, i podejmuje próby napisania go
– wykonuje zaproszenie na bal przebierańców wg własnego pomysłu

– poćwiczysz odczytywanie planów budowli przestrzennych
– wypowiesz się na temat komiksu o Rabanie
– opowiesz o przygodzie Rabana z uwzględnieniem związków przyczynowo-skutkowych
– wskażesz najważniejszy rzeczownik i czasownik w zdaniu, poćwiczysz rozwijanie zdań
– poznasz elementy niezbędne w zaproszeniu i poćwiczysz jego pisanie
– wykonasz zaproszenie na bal przebierańców, ozdabiając je wg własnego pomysłu

– odczytujesz plany budowli przestrzennych
– wypowiadasz się na temat komiksu o Rabanie
– opowiadasz o przygodzie Rabana z uwzględnieniem związków przyczynowo-skutkowych
– wskazujesz najważniejszy rzeczownik i czasownik w zdaniu, rozwijasz zdania
– znasz elementy niezbędne w zaproszeniu i piszesz tekst zaproszenia
– wykonujesz zaproszenie na bal przebierańców
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego ważne są wszystkie elementy w zaproszeniu?
– Dlaczego należy uzgadniać z rodzicami chęć zaproszenia kogoś do domu?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 108–109, Z cz. 2 s. 60–61, PM cz. 1 s. 84, M cz. 2 s. 33; klocki, plany budowli,
powiększona strona tytułowa zaproszenia, tekturowa karta z otworem, kartki z pytaniem
Kiedy?, paski papieru ze zdaniami, nagranie muzyki tanecznej, kartki ze zdaniem nieroz-
winiętym i stopniowo rozwijanym, kartki z pytaniami o kolejne części zdania, magnesy,
przykładowe zaproszenia, kolorowe kartki z bloku technicznego, bibuła, błyszczące naklejki
i inne materiały dekoracyjne, nożyczki, klej, kartki w linie, flamastry.

1. Opisywanie różnic w konstrukcji budowli przestrzennych.
2. Zaproszenie – wprowadzenie do zajęć.
• Nauczyciel pokazuje dzieciom powiększoną stronę tytułową zaproszenia zasłoniętą tekturową
kartą z wyciętym otworem. Dzieci oglądają fragmenty odsłaniane w otworze, np. elementy
dekoracyjne, a potem kolejne litery nazwy Zaproszenie.
• Rozmowa na temat funkcji zaproszenia, podawanie przykładów sytuacji, w których korzysta
się z zaproszeń.
PZ cz. 1 s. 108 3. Praca z komiksem „Raban na balu karnawałowym”.
• Czytanie i oglądanie obrazków komiksu.
• Rozmowa na temat tekstu kierowana pytaniami, np. Jaka zabawa czekała na dzieci? Kogo
dzieci chciały zaprosić na bal karnawałowy? Kto chciał napisać zaproszenie? O czym świad-
czy fakt, że wszystkie dzieci chciały napisać zaproszenie na bal dla Rabana? Czy Raban był
zadowolony, gdy otrzymał zaproszenie? Jaki miał problem? Za kogo przebrał się Raban? O co
martwiły się dzieci, gdy zobaczyły strój Rabana? Za kogo przebrało się wiele dzieci? Co poczuł
Raban, gdy zobaczył dzieci przebrane za niego?
• Samodzielne układanie i zapisywanie w zeszycie odpowiedzi na pytanie Z czego Raban był
dumny?
PZ cz. 1 s. 108 4. Raban idzie na bal – ćwiczenia w opowiadaniu historyjki.
• Wspólne porządkowanie zdań tworzących łańcuch przyczynowo-skutkowy.
Dzieci siedzą w półkolu. Na środku leży pas papieru z zapisanym pierwszym zdaniem łań-
cucha Zbliża się termin balu karnawałowego, a z prawej strony – kartka z pytaniem Kiedy?
Z prawej strony są rozsypane pasy ze zdaniami składowymi łańcucha, np. Pani pyta dzieci o to,
kto napisze zaproszenie na bal dla Rabana. Wszystkie dzieci piszą zaproszenie dla Rabana. Ra-
ban czyta zaproszenie i zastanawia się nad przebraniem. Raban przebiera się za rycerza. Dzieci
zastanawiają się, jak Raban będzie tańczył w ciężkiej zbroi. Raban zauważył na balu wiele
dzieci przebranych za niego. Raban był bardzo dumny z tego, że jest taki sławny. Dzieci wspól-
nie porządkują łańcuch przyczynowo-skutkowy i umieszczają na tablicy na narysowanych tam
schodach. Nauczyciel czuwa nad logicznym powiązaniem wydarzeń w łańcuchach.
• Opowiadanie historyjki przez chętne dzieci z wykorzystaniem ułożonego łańcucha.
• Bal rycerzy – zabawa czynnościowo-naśladowcza.
Dzieci przy nagraniu muzyki tanecznej naśladują taniec rycerzy w ciężkich zbrojach.
• Jaki powinien być strój na bal przebierańców? – dyskusja klasowa.
Z cz. 2 s. 60 ćw. 1, 2 5. Rozwiń zdanie o Rabanie – doskonalenie umiejętności rozwijania zdań.
• Wspólne rozwijanie zdania Dzieci piszą. Wskazywanie najważniejszych wyrazów w zdaniach.
– Analiza zdania umieszczonego na tablicy. Zadawanie pytań o najważniejsze wyrazy w zda-
niu. Umieszczenie pod nimi kartek z pytaniami.
Dzieci piszą.
Kto? Co robi?
– Określanie orzeczenia (bez podawania nazwy) przez zadanie pytania Co piszą? Umieszcze-
nie kartek ze zdaniem rozwiniętym i z pytaniami.
Dzieci piszą zaproszenie.
Kto? Co robi? Co pisze?

Temat 74. Zapraszamy na bal 125
– Określanie podmiotu (bez podawania nazwy) przez zadanie pytania Jakie dzieci? Umiesz-
czenie kartek ze zdaniem rozwiniętym i z pytaniami. Zwrócenie uwagi na zmianę wielkiej
litery w wyrazie dzieci.
Chętne dzieci piszą zaproszenie.
Jakie dzieci? Kto? Co robi? Co pisze?
– Ustalenie, jakimi wyrazami można jeszcze rozwinąć to zdanie – zadawanie pytań, np. Zapro-
szenie dla kogo? (dla Rabana); Piszą jak? (starannie); Piszą kiedy? (w czasie lekcji); Piszą
gdzie? (w szkole).
– Utworzenie zdania z wykorzystaniem wybranych propozycji, np. Chętne dzieci starannie
piszą zaproszenie dla Rabana.
• Indywidualne rozwijanie zdania podanymi wyrazami.
Podkreślanie najważniejszych wyrazów (czyli rzeczownika, o którym mowa w zdaniu, i cza-
sownika informującego o tym, co robi podmiot – rzeczownik).
6. Zapraszamy – ćwiczenia w pisaniu zaproszeń. PZ cz. 1 s. 109,
• Ustalenie, na co dzieci mogą zapraszać Rabana. Z cz. 2 s. 60–61
• Głośne czytanie zaproszenia, które otrzymał bohater historyjki. ćw. 3–5
• Wspólna analiza tekstu zaproszenia.
– Zwrócenie uwagi na wyrazy zapisane kolorową czcionką. Zadawanie pytań o wyróżnione wy-
razy i wyrażenia. Zapisywanie tych pytań odpowiednimi kolorami na palcach ilustrujących
tzw. zasadę pięciu palców, np. Kogo? Na co? Kiedy? Gdzie? Kto?
– Wyszukiwanie zwrotów do adresata zachęcających do wzięcia udziału w wydarzeniu – próba
określenia funkcji umieszczenia tego rodzaju informacji w zaproszeniu.
– Wyszukiwanie innych informacji, np. dotyczących stroju.
• Wyszukiwanie podstawowych informacji w podanym zaproszeniu.
Zaznaczanie wyszukanych informacji różnymi kolorami i zapisywanie odpowiednich pytań.
• Indywidualne układanie i zapisywanie zaproszenia z wykorzystaniem podanego schematu
i propozycji zapisów.
7. Zaproszenie na bal – wykonanie zaproszenia na bal karnawałowy.
• Oglądanie różnych zaproszeń, zwrócenie uwagi na ich oprawę plastyczną dostosowaną do adre-
sata i wydarzenia, na które się zaprasza.
• Rozważania nad tym, jak można ozdobić zaproszenie dla młodszych dzieci na bal karnawałowy.
– Rozmowa na temat różnych kształtów zaproszeń (np. prostokąt, balonik) oraz rodzaju ozdób
na stronę tytułową (np. wypukłe, przestrzenne z origami i serpentynami) i wewnętrzną.
– Indywidualny wybór sposobu wykonania karty zaproszenia.
• Wykonywanie zaproszeń z wykorzystaniem kolorowych kartek z bloku technicznego i zgro-
madzonych w klasie materiałów (np. bibuły, serpentyny, błyszczących naklejek).
• Wspólne ułożenie zaproszenia na bal karnawałowy dla młodszych dzieci. Przepisanie tekstu
zaproszenia z tablicy na kartki w linie i po sprawdzeniu przyklejenie ich na wewnętrznej stro-
nie zaproszeń.
• Wręczenie zaproszeń najmłodszemu oddziałowi w szkole.
8. Przyjazny korowód – zabawa integrująca zespół klasowy.
• Dzieci dobierają się parami i tworzą korowód, cwałują w rytm muzyki tanecznej. Gdy nauczyciel
przerywa nagranie, dzieci zatrzymują się, w parach stają twarzami do siebie, chwytają się za ręce
i podnoszą je, tworząc tunel. Następnie, z zachowaniem dwumetrowych odległości, ruszają ko-
lejne dzieci z przodu tunelu. W chwili, gdy dzieci będą przechodziły wzdłuż tunelu, uczniowie,
którzy go tworzą, kierują do nich miłe słowa. Po przejściu przez tunel dzieci stają na jego końcu.

Temat 75. Gość w domku na drzewie
ZAPIS W DZIENNIKU
Ćwiczenia utrwalające wiadomości i umiejętności – stacje zadaniowe: „Gość w domku na drze-
wie” – ciche czytanie tekstu ze zrozumieniem; ćwiczenia ortograficzne – pisownia wyrazów z rz i ó
wymiennym oraz ó w zakończeniu -ówka, wielka litera w nazwach własnych; porządkowanie wy-
razów w kolejności alfabetycznej; rozpoznawanie rzeczowników; budowa ciała człowieka; zdrowe
odżywianie; określanie podstawowych cech krajobrazów; rozpoznawanie i nazywanie jesiennych
prac w polu, w sadzie i w ogrodzie. Rzuty i chwyty piłki – utrwalanie zasad gry w dwa ognie.

– zna i stosuje zasadę pisowni wyrazów z rz i ó wymiennym, z zakończeniem -ówka oraz nazw
własnych wielką literą
– rozpoznaje rzeczowniki i porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej
– rozpoznaje krajobrazy, nazywa części ciała człowieka i omawia jesienne prace w polu, sadzie
i ogrodzie
– współpracuje w pracach grupy, przestrzegając ustalonych zasad
– doskonali rzuty i chwyty piłki w miejscu, w marszu i w biegu i przestrzega reguł gry w dwa
ognie

– utrwalisz pisownię wyrazów z rz i ó wymiennym, z zakończeniem -ówka oraz wyrazów pisa-
nych wielką literą
– rozpoznasz rzeczowniki i uporządkujesz wyrazy w kolejności alfabetycznej
– omówisz krajobrazy, jesienne prace w polu, sadzie i ogrodzie i nazwiesz części ciała człowieka
– weźmiesz udział w pracach grupy, przestrzegając ustalonych zasad
– weźmiesz udział w zajęciach ruchowych z piłką, przestrzegając reguł gry

– poprawnie piszesz wyrazy z rz i ó wymiennym, z zakończeniem -ówka oraz wyrazy pisane
wielką literą
– rozpoznajesz rzeczowniki i porządkujesz wyrazy w kolejności alfabetycznej
– omawiasz krajobrazy, jesienne prace w polu, sadzie i ogrodzie i nazywasz części ciała człowieka
– współpracujesz w pracach grupy, przestrzegając ustalonych zasad
– uczestniczysz w zajęciach ruchowych z piłką, przestrzegając reguł gry
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego powinno się powtarzać zdobyte wiadomości?
– Dlaczego warto współpracować w grupie podczas rozwiązywania różnych problemów?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1, Z cz. 2 s. 62–65; diagram z wyrazami, diagram z kluczem do odkodowania hasła, karty
zadań I–VI, magnesy, karty z rozwiązaniami, rzutnik, ekran lub tablica interaktywna, kostki
do gry, kłębki włóczki, papierowe talerzyki, karty z nazwami rzeczy do jedzenia (np. warzy-
wa, owoce, kasza, chleb, jajka, jogurt, mięso, ryby, ziemniaki, cukierki, chipsy, frytki), karty
z nazwami miesięcy, kartki z numerami 1–12, 12 dużych obręczy, kocyki, nagranie piosenki
„Sanna” i „La danse des canards” w wykonaniu J.J. Lionela (YouTube), piłki.
Temat 75. Gość w domku na drzewie 127
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Co już umiemy, powtarzamy i sprawnie śnieżynki zbieramy – wprowadzenie do zajęć.
• Odkodowanie hasła To już umiemy, powtarzamy i sprawnie śnieżynki zbieramy.
Dzieci otrzymują diagramy oraz klucz do odkodowania hasła, odczytują wyrazy wg podanego
kodu i je zapisują.
Przykład diagramu
1 2 3
A ciało odżywianie powtarzamy
B umiemy krajobrazy Nowy Rok
C styczeń zbieramy ortografia
D sprawdzam śnieg miesiące
E karnawał i To
F sprawnie bal czytanie
G alfabet już jesień w…
H rzeczowniki balony śnieżynki
Diagram z kluczem do odkodowania hasła.
E3 G2 B1 A3
E2 F1 H3 C2
• Ustalanie, jakie zagadnienia będą przedmiotem powtórzenia i ćwiczeń samokontrolnych przed

sprawdzianem – odczytywanie z diagramów haseł wg kodu podawanego przez nauczyciela,
np. F3, C3, G1, D3, H1, A1, B3, A2, B2, G3.
• „Sanna” – przygotowanie do kolejnych etapów pracy powtórzeniowej i samokontrolnej.
– Słuchanie informacji na temat organizowania kuligów w dawnych czasach.
– Zapoznanie z przebiegiem zabawy.
Uczniowie tworzą 5 kilkuosobowych zaprzęgów z numerami 2–6, czyli rzędów złożonych
z dzieci trzymających ręce na ramionach osoby stojącej z przodu. Numery zaprzęgów odpo-
wiadają kolejnym stacjom znajdującym się w różnych punktach sali (stację pierwszą obsłu-
guje „główny koniuszy” – nauczyciel). Zaprzęgi przy dźwiękach piosenki „Sanna” (Zima,
zima, zima, pada, pada śnieg) rytmicznie poruszają się w sali. Gdy nauczyciel zatrzymuje
nagranie, podaje numer stacji, przy której mają się zatrzymać. Zaprzęg, który ma wywołany
numer, otwiera kopertę z opisem zadań do wykonania i zapoznaje z nimi pozostałe dzieci,
a potem wiesza kartę zadaniową na tablicy. Wszystkie zaprzęgi zajmują miejsca na przygoto-
wanych stanowiskach ze zgromadzonymi podręcznikami, zeszytami ćwiczeń i materiałami
do zabaw i gier i przystępują do pracy opisanej na karcie. Po czasie przewidzianym na wyko-
nanie zadań na sygnał nauczyciela przy dźwiękach piosenki zaprzęgi ruszają ponownie, by
dotrzeć do kolejnej stacji.
– Podróż do stacji 1. – dzieci tworzą zaprzęgi i ruszają przy dźwiękach piosenki.
2. Stacja 1. Gość w domku na drzewie – sprawdzenie poziomu umiejętności cichego Z cz. 2 s. 62 ćw. 1
czytania ze zrozumieniem.
• Zapoznanie się z zadaniem ze stacji 1.
Dzieci słuchają opisu zadania czytanego przez nauczyciela z karty zadań, np.
Stacja 1. Gość w domku na drzewie

Potraficie już czytać głośno i cicho. Staracie się zrozumieć jak najwięcej treści z czytanego
tekstu. Przyszła pora, by sprawdzić się w cichym czytaniu. W tym celu wykonajcie ćw. 1
ze s. 62 w zeszycie ćwiczeń. Przeczytajcie uważnie tekst i wykonajcie go.
Dzieci zajmują miejsca na stanowiskach poszczególnych zaprzęgów.

• Ciche czytanie ze zrozumieniem i rozwiązywanie testu – praca indywidualna.
• Sprawdzenie poprawności wykonania ćwiczeń na podstawie karty zaprezentowanej przez nauczy-
ciela (wyświetlonej na ekranie lub powiększonej kopii strony). Przydzielanie śnieżynek (punktów).
• „Sanna” – kontynuacja zabawy zaprzęgów.
Z cz. 2 s. 63–64 3. Stacja 2. Z ortografią za pan brat – ćwiczenia utrwalające pisownię wyrazów z rz
ćw. 3, 4, 7, 9 i ó wymiennymi, z zakończeniem -ówka oraz wyrazów zapisywanych wielką literą.
Zapoznanie się z zadaniami ze stacji 2.
Dzieci słuchają opisu zadania z karty zadań czytanego przez przedstawicieli zaprzęgu 2., np.
Stacja 2. Z ortografią za pan brat

Poznaliście kilka zasad pisowni wyrazów. Założyliście klasowy słowniczek ortograficzny.
Przypomnijcie sobie zasady pisowni wyrazów z rz i ó oraz wyrazów pisanych wielką literą.
W tym celu:
1. Wspólnie, w zaprzęgu, powtórzcie wiadomości z podręcznika ze s. 85, 19, 62, 69.
2. Zagrajcie w grę „Ortograficzne oczko”.
Rzucajcie kolejno kostką do gry.
Gdy wyrzucicie odpowiednią liczbę oczek, wymieńcie:
1 oczko – wyraz z rz wymiennym,
2 oczka – wyraz z rz niewymiennym,
3 oczka – wyraz z ó wymiennym,
4 oczka – wyraz z ó niewymiennym,
5 oczek – wyraz z zakończeniem -ówka,
6 oczek – nazwę zapisywaną wielką literą na początku.
3. Samodzielnie wykonajcie w zeszycie ćwiczeń ćw. 3 i 4 ze s. 63 oraz ćw. 7 i 9 ze s. 64.
• Wspólne powtarzanie wiadomości ze stron podręcznika wskazanych na karcie zadań.

• Gra „Ortograficzne oczko”.
• Indywidualne wykonywanie ćwiczeń wskazanych na karcie pracy.
• Sprawdzanie poprawności wykonania ćwiczeń na podstawie karty zaprezentowanej przez na-
uczyciela (wyświetlonej na ekranie lub powiększonej kopii strony). Przydzielanie śnieżynek.
Z cz. 2 s. 63–64 4. Stacja 3. Porządek jest potrzebny – porządkowanie wyrazów w kolejności alfabe-
ćw. 5, 8 tycznej i miesięcy zgodnie z ich występowaniem w cyklu rocznym.
Zapoznanie się z zadaniami ze stacji 3.
Stacja 3. Porządek jest potrzebny

Znacie już alfabet i kolejne miesiące roku. Wiecie, że ten porządek jest potrzebny. Powtórzcie
kolejne litery alfabetu i nazwy kolejnych miesięcy. W tym celu:
1. Przeczytajcie alfabet ze s. 31 i nazwy miesięcy ze s. 102 i 103.
2. Zabawa „Stańcie w rzędzie”.
W zaprzęgach ustawcie się w rzędach wg dnia i miesiąca urodzenia – od najwcześniejszego
w roku. Możecie używać ruchów, gestów, wskazywać liczby na palcach. Nie możecie używać słów.
3. Samodzielnie wykonajcie w zeszycie ćwiczeń ćw. 5 ze s. 63 i ćw. 8 ze s. 64.

• Zabawa „Stańcie w rzędzie”.
• Indywidualne wykonywanie ćwiczeń wskazanych na karcie zadań.
• Sprawdzanie poprawności wykonania ćwiczeń na podstawie karty zaprezentowanej przez
nauczyciela (wyświetlonej na ekranie lub powiększonej kopii strony). Przydzielanie śnie-
żynek.
Z cz. 2 s. 63–64
5. Stacja 4. Rzeczowników jest bez liku – ćwiczenia w rozpoznawaniu rzeczowników
ćw. 2, 6
i grupowaniu ich zgodnie z ich rodzajem.
• Zapoznanie się z zadaniami ze stacji 4.
Stacja 4. Rzeczowników jest bez liku

Czy pamiętacie, które wyrazy są rzeczownikami? Przypomnijcie sobie. W tym celu:
1. Przeczytajcie wiadomości z podręcznika ze s. 33 i 59.
2. Zabawa „Ten, ta, to”.
Weźcie kłębek włóczki. Turlajcie go do siebie, podając jednocześnie jakiś rzeczownik. Osoba,
która złapie kłębek, mówi, z którym wyrazem (ten, ta czy to) połączy ten rzeczownik.
3. Samodzielnie wykonajcie w zeszycie ćwiczeń ćw. 2 i 6 ze s. 63.

• Zabawa „Ten, ta, to”.
• Sprawdzanie poprawności wykonania zadań na podstawie karty zaprezentowanej przez na-
6. Stacja 5. Zdrowe ciało to podstawa, dla nas dzieci ważna sprawa – ćwiczenia Z cz. 2 s. 65
utrwalające wiadomości o budowie człowieka i podstawowych zasadach zdrowego ćw. 11, 13
odżywiania.
• Zapoznanie się z zadaniami stacji 5.
Stacja 5. Zdrowe ciało to podstawa, dla nas dzieci ważna sprawa

Uczyliśmy się o tym, jak jest zbudowane ciało człowieka i jak o nie należy dbać. Przyszła
pora na powtórkę. W tym celu:
1. Przeczytajcie wiadomości z podręcznika ze s. 36, 37 i 56.
2. Na stoliku macie 3 talerzyki z napisami Codziennie, Kilka razy w tygodniu, Rzadko
oraz kartki z nazwami różnych produktów żywnościowych. Określcie, jak często powinno
się je spożywać, i umieśćcie kartki na odpowiednich talerzykach.
3. Samodzielnie wykonajcie w zeszycie ćwiczeń ćw. 11 i 13 ze s. 65.

• Ustalenie nazw pokarmów z uwzględnieniem pożądanych częstotliwości ich spożywania.
• Indywidualne wykonywanie ćwiczeń wskazanych na karcie pracy.
• Sprawdzanie poprawności wykonania zadań na podstawie karty zaprezentowanej przez na-
7. Stacja 6. Wyjrzyj za okno – ćwiczenia utrwalające wiadomości o typach krajobra- Z cz. 2 s. 64–65
zów i jesiennych pracach w polu, sadzie i ogrodzie. ćw. 10, 11
• Zapoznanie się z zadaniami ze stacji 6.
Stacja 6. Wyjrzyj za okno

Czy pamiętacie, jak wygląda wasza okolica w różnych porach roku? Jaki krajobraz możecie
podziwiać? Co tam się dzieje jesienią?
Przypomnijcie sobie, jakie są typy krajobrazów. Sprawdźcie, czy pamiętacie, jakie prace
wykonuje się jesienią w polu, w sadzie i w ogrodzie. W tym celu:
1. Przeczytajcie wiadomości z podręcznika ze s. 8 i 43.
2. Wspólnie z dziećmi z pozostałych zaprzęgów zabawcie się w „Ojca Wirgiliusza”. Przecież
to potraficie. Tym razem ojciec Wirgiliusz będzie ogrodnikiem. Niech pokazuje wam różne
jesienne prace w sadzie i w ogrodzie.
3. Samodzielnie wykonajcie w zeszycie ćwiczeń ćw. 10 ze s. 64 i ćw. 11 ze s. 65.

• „Ojciec Wirgiliusz” – zabawa naśladowcza ze śpiewem: bohater zabawy pokazuje czynności
nawiązujące do jesiennych prac w sadzie i w ogrodzie.
• Sprawdzanie poprawności wykonania zadań na podstawie karty zaprezentowanej przez
nauczyciela (wyświetlonej na ekranie lub powiększonej kopii strony). Przydzielanie śnie-
żynek.
• „Sanna” – zakończenie zabawy zaprzęgów.
8. Rzuty i chwyty piłki – utrwalanie zasad gry w dwa ognie.
– „Miesiące” – zabawa orientacyjno-porządkowa.
Dzieci losują kartki z numerami od 1 do 12. Następnie przy dowolnej muzyce poruszają się
między rozłożonymi obręczami oznaczonymi kartkami z nazwami miesięcy. Gdy muzyka
umilknie, zajmują miejsce w odpowiedniej obręczy.
– Ćwiczenia w parach (każda para ma jeden kocyk): krążenie kocykiem w prawo i w lewo
z jednoczesnym obrotem pod nim; jeden ćwiczący, leżąc na brzuchu na kocu, przejeżdża
między nogami stojącego w rozkroku partnera, po chwili następuje zmiana ćwiczących;
siedząc na kocyku tyłem do siebie (plecy oparte o plecy partnera), dzieci odpychają się
nogami do tyłu, starając się przesunąć partnera do przodu; dzieci wspólnie wykonują przy-
siady, trzymając kocyk (gdy stoją, kocyk jest opuszczony, w przysiadzie uniesiony nad gło-
wami); jedno dziecko w siadzie klęcznym na kocyku, partner w pozycji stojącej ciągnie go
za sobą za wyciągnięte do przodu ręce.
– „Kaczuchy” – popularna zabawa taneczna.
Prowadzącym może być nauczyciel lub wybrane dziecko. Pozostałe dzieci stoją w rozsypce
naprzeciwko prowadzącego.
• Główna część zajęć – rzuty i chwyty piłki, utrwalanie zasad gry w dwa ognie.
– Ćwiczenia w parach: dzieci stoją do siebie tyłem, w rozkroku; podają piłki oburącz nad głową
i odbierają dołem; podają piłki w bok, z lewej do prawej ręki i odwrotnie.
– Ćwiczenia w dwuszeregu: dzieci stoją twarzami do siebie, podają sobie i chwytają piłkę obu-
rącz na wysokości klatki piersiowej; podają sobie piłkę w ten sam sposób, poruszając się
krokiem dostawnym w marszu; podają sobie piłkę w ten sam sposób w spokojnym biegu.
– Przypomnienie zasad gry w dwa ognie.
– Rozegranie gry w dwa ognie w drużynach.
– Ćwiczenia korekcyjne: dzieci, leżąc na brzuchu, rozkładają ręce na boki i zginają je w łok-
ciach; następnie wykonują 12 dużych kroków paluszkami do przodu, starając się wyciągnąć
ramiona jak najdalej przed siebie; w trakcie wykonywania kroków mogą wymawiać nazwy
kolejnych miesięcy.
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci siedzą w parach; nauczyciel turla do kolejnych par piłkę, po-
dając wybraną liczbę porządkową od 1 do 12; para, do której była skierowana piłka, podaje
nazwę miesiąca, odpowiadającego podanej liczbie.
9. A kiedy powtórzymy, sprawnie śnieżynki przeliczymy – podsumowanie zajęć.
• Przeliczanie zdobytych śnieżynek. Wyłonienie osób, które mają najwięcej punktów, i nagro-
dzenie ich brawami. Zachęcenie do utrwalania wiadomości i umiejętności, z którymi dzieci
miały najwięcej problemów.
JAK SIĘ UCZYĆ?
KRYTYCZNE MYŚLENIE
Klasowy poradnik na trudne emocje Porównywanie

Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XVI podczas omawiania tematu 78. Nasze emocje i przeciwstawianie
(opis na s. 143–144). Dzieci uczą się kwestionowania własnych założeń, szukania logicz-
nych powiązań i nowych możliwości oraz odpowiedzialności za podejmowane zadania.
Zaskakująca historia Przetwarzanie

Ćwiczenie można przeprowadzić podczas zajęć rozwijających umiejętność tworzenia opowia- informacji
dań. Rozwija umiejętność analizowania i selekcjonowania informacji, argumentowania, do-
strzegania związków przyczynowo-skutkowych.
Nauczyciel przygotowuje sześć rodzajów kart w różnych kolorach z rysunkami lub wyrazami
na odwrotnej stronie, np. miejsca – miasto, wieś, góry, morze, dom, zamek, pustynia, muzeum
itp.; postacie – czarownica, krasnoludki, babcia, dziewczynka, duch, rycerz itp.; zwierzęta –
motyl, kot, kura, smok, żaba, ryba, niedźwiedź, kanarek, papuga itp.; rzeczy – lustro, statek,
klucz, piłka, buty, korale, kareta, miotła, piernik itp.; warunki atmosferyczne – deszcz, burza,
wiatr, chmury, tęcza, śnieg, słońce itp.; czynności – płacze, jedzie, biega, śpi, je, obserwuje,
pływa, czaruje itp. Następnie rozkłada karty z obrazkami lub wyrazami do spodu wg ko-
lorów. Przedstawiciele grup losują określoną przez nauczyciela liczbę kart i zainspirowane
nimi dzieci z grupy układają opowieści. Nauczyciel może ogłosić konkurs na najbardziej za-
skakującą opowieść lub określić motyw opowieści, np. opowiadanie z najbardziej zaskaku-
jącym zakończeniem, opowieść z morałem, opowieść baśniowa. Trzeba przypomnieć dzie-
ciom, że wydarzenia w opowiadaniu powinny być logicznie powiązane, należy zwrócić uwagę
na związki przyczynowo-skutkowe. Po zakończeniu pracy zespołowej dzieci prezentują swoje
opowiadania.
MAPA MYŚLI
Przyjęcie Logiczne myślenie

Uczniowie otrzymują listę spraw, które należy załatwić, gdy organizuje się przyjęcie. Zasta-
nawiają się, w jakiej kolejności i gdzie można te sprawy załatwić (ewentualnie kogo można
poprosić o pomoc), i zapisują, np. Kupić elegancki papier na zaproszenia. Kupić kwiaty do de-
koracji. Wysłać zaproszenie. Udekorować mieszkanie. Oddać odświętne ubranie do prania.
Wypłacić pieniądze. Zamówić tort. Przygotować przekąski.
132 Scenariusze zajęć dziennych – XVI krąg tematyczny: Razem żyje się lepiej
Tworzenie skojarzeń Bal karnawałowy

Etap 1. Nauczyciel prosi uczniów, aby wyobrazili sobie, że są organizatorami wielkiego balu
karnawałowego, którego tematem przewodnim jest Bajkowy świat. W zaplanowaniu balu może
pomóc poniższy schemat. Każdy uczeń wypełnia go swoimi skojarzeniami. Wzdłuż linii odcho-
dzących od głównego tematu należy wpisać słowa stroje, poczęstunek, muzyka, dekoracje.
Uwaga! Uczniowie sami dorysowują rozgałęzienia odchodzące od głównych linii, a nad nimi
zapisują swoje skojarzenia.
BAJKOWY
ŚWIAT
Etap 2. Uczniowie mogą zastąpić wybrane hasła prostymi, symbolicznymi rysunkami, np. mu-
zyka – ♪.
PROJEKT
Komunikowanie się, Kalejdoskop emocji

rozpoznawanie Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XVI podczas omawiania tematu 78. Nasze emocje
emocji, dyskusja (opis na s. 143).
Formułowanie Czy ja wiem, jak rozmawiać trzeba z psem?
pytań, Etap 1. Dzieci w parach zastanawiają się, o co chciałyby zapytać psa, gdyby ten umiał mówić.
argumentowanie W wyznaczonym czasie, np. 5 minut, układają i zapisują pytania do wywiadu z psem, na każ-
dej karteczce jedno pytanie.
Etap 2. Dzieci siadają w kręgu i wspólnie analizują pytania. Odkładają powtarzające się pyta-
nia, a pozostałe próbują podzielić na kategorie zgodnie z tematyką. Nauczyciel może je wspo-
móc, ale nie ingeruje, jeśli nie jest to niezbędne, pozwala na wymianę argumentów. Dzieci
układają podzielone pytania w dowolnej formie wewnątrz kręgu i wyszukują te, na które moż-
na odpowiedzieć jednym słowem tak lub nie (pytania zamknięte). Zastanawiają się, w jaki
sposób je przekształcić, aby uzyskać więcej informacji (pytania otwarte), np. zamiast Czy lu-
bisz mięso? można zapytać Co lubisz jeść? Na koniec wybierają pytania, które ich zdaniem, są
najciekawsze, i uzasadniają swoją opinię.
XVI krąg tematyczny: Razem żyje się lepiej

Temat 76. W szkolnej gromadzie
ZAPIS W DZIENNIKU
Odczytywanie godzin i minut na zegarze. Proste obliczenia zegarowe. Rozważania na temat wad
i zalet. Słuchanie wiersza Małgorzaty Strzałkowskiej „Historyjka i bestyjka”. Układanie tekstu
zgodnie z chronologią wydarzeń. Zasada pisowni wyrazów z cząstką róż. Pisanie wielozdaniowej
wypowiedzi na podstawie wcześniej zebranych informacji i przygotowanych pytań. Poznawanie
preferencji edukacyjnych klasy – zabawy integracyjne. Gry i zabawy ruchowe na śniegu z sankami.

– odczytuje godziny i minuty na zegarze ze wskazówkami i elektronicznym
– wykonuje proste obliczenia zegarowe
– układa chronologicznie tekst
– pisze wielozdaniową wypowiedź
Temat 76. W szkolnej gromadzie 133
– poznaje zasadę ortograficzną dotyczącą pisowni wyrazów z cząstką róż

– respektuje reguły zabaw i gier ruchowych na śniegu, przestrzegając zasad współpracy i bez-
pieczeństwa

– poćwiczysz odczytywanie godzin i minut na zegarze ze wskazówkami i elektronicznym
– wykonasz proste obliczenia zegarowe
– ułożysz chronologicznie tekst wiersza
– napiszesz wielozdaniową wypowiedź
– poznasz zasadę ortograficzną dotyczącą pisowni wyrazów z cząstką róż
– weźmiesz udział w zajęciach ruchowych na śniegu, przestrzegając zasad współpracy i bezpie-
czeństwa

– odczytujesz godziny i minuty na zegarze ze wskazówkami i elektronicznym
– wykonujesz proste obliczenia zegarowe
– układasz chronologicznie tekst wiersza
– piszesz wielozdaniową wypowiedź na podany temat
– znasz zasadę ortograficzną dotyczącą pisowni wyrazów z cząstką róż
– uczestniczysz w zajęciach ruchowych ma śniegu, przestrzegając zasad współpracy i bezpie-
czeństwa
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego jest ważna umiejętność współpracy w grupie?
– Dlaczego niektóre dzieci nie wiedzą, co to jest śnieg?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 110–111, Z cz. 2 s. 66–67, PM cz. 1 s. 85, M cz. 2 s. 34–35; zegary demonstracyjne
dla każdego ucznia i jeden duży, kartoniki z zapisanymi godzinami, jak na zegarze elektro-
nicznym, żetony, kostka sześcienna, kartki z wydrukowanymi zwrotkami wiersza, kartki
z 3–4-literowymi wyrazami, sanki, tarcza z pięcioma okręgami z dziesiątką w środku, mała
piłka.

1. Odczytywanie godzin i minut na zegarze.
2. Wady i zalety szkoły – wypowiedzi wprowadzające do tematu zajęć. PZ cz. 1 s. 110–111,
Uczniowie kolejno rzucają kostką sześcienną. Ten, kto wyrzuci parzystą liczbę oczek, podaje Z cz. 2 s. 66 ćw. 1, 2
zaletę chodzenia do szkoły, kto nieparzystą – wadę.
3. Praca inspirowana wierszem M. Strzałkowskiej „Historyjka i bestyjka”.
• Uczniowie słuchają czytanego przez nauczyciela tekstu, nie widząc tekstu (utwór jest prezen-
towany z pominięciem pierwszej zwrotki). Po przeczytaniu nauczyciel czeka na spontaniczną
reakcję dzieci. Jeśli jej nie będzie, zadaje pytania, np. Co sądzicie o tym wierszu? Czy zauważy-
liście jakieś nieprawidłowości?
• Gdy dzieci określą problem (np. Wiersz jest źle ułożony, zwrotki są nie po kolei), nauczyciel
rozdaje im skserowane zwrotki tekstu i ponownie czyta wiersz.
• Próba ustalenia przebiegu historii bohatera wiersza. Porządkowanie kolejnych zwrotek (zapi-
sanych na kartkach) z uwzględnieniem związków przyczynowo-skutkowych.
• Rozmowa na temat uczuć głównego bohatera na początku przygody i po spotkaniu z wróżką.
• Ustalenie, o których dniach tygodnia jest mowa w wierszu, pisanie ich nazw.
• Głośne czytanie wiersza z podziałem na role.
• Przygotowanie w grupach scenek prezentujących historię Jasia.
• Dzielenie się przemyśleniami związanymi z brakiem możliwości uczęszczania do szkoły. Indy-
widualne pisanie wypowiedzi.
PZ cz. 1 s. 110–111, 4. Ćwiczenia ortograficzne – utrwalanie pisowni wyrazów z ó niewymiennym.
Z cz. 2 s. 66 ćw. 3 Uczniowie analizują wyrazy wróżka i różdżka, szukają między nimi podobieństw. Analizują za-
pis cząstki róż. Poszukują innych wyrazów z tą cząstką.
Z cz. 2 s. 67 ćw. 4–6 5. Jesteśmy z jednej klasy – ćwiczenia integrujące zespół.
• Uczniowie łączą się w grupy tak, aby w każdej nazwiska zaczynały się inną literą, którą zapi-
sują na kartce, a potem ustawiają się zgodnie z kolejnością alfabetyczną (w wypadku nazwisk
zaczynających się tą samą literą zwracają uwagę na drugą literę nazwiska).
• Uczniowie w parach wypisują w określonym czasie wszystkie słowa, które kojarzą się im z ich kla-
są. Prezentują swoje prace i odpowiadają na pytania, gdy coś wymaga wyjaśnienia, rozwinięcia.
• Nauczyciel przygotowuje 11 pojemników podpisanych nazwami zajęć szkolnych (np. poloni-
styczne, muzyczne, matematyczne, przyrodnicze, sportowe, komputerowe, plastyczne, nauka ję-
zyka obcego, przedstawienia, konkursy, wycieczki). Uczniowie kolorują napis z ich ulubionymi
zajęciami, wkładają żeton do odpowiedniego pojemnika. Na końcu wspólnie przeliczają żetony
i podsumowują wyniki.
• Indywidualne pisanie wypowiedzi o swojej klasie.
6. Gry i zabawy ruchowe na śniegu z sankami.
– „Śnieżna pisanina” – zabawa ożywiająca: dzieci w 3–4-osobowych grupach zapisują na nie-
podeptanym śniegu wylosowane 3–4-literowe wyrazy i wspólnie odczytują wyrazy napisane
przez innych.
– „Sitkiem wodę przeniesiesz!” – zabawa rozgrzewająca: dzieci w 2 drużynach w miejscu star-
tu po kolei nabierają sitkami śnieg, przenoszą go na wyznaczone miejsce na mecie i wznoszą
z niego basztę.
– „Hu, hu, ha! Nasza zima zła” – zabawa rytmiczna.
Przy piosence (YouTube) lub rytmicznej recytacji dzieci wykonują kolejno ruchy, np. klasz-
czą; tupią; wykonują wymachy ręki raz prawej, raz lewej, naśladując rzucanie śnieżek; 4 razy
krzyżują ramiona pod barkami w odruchu rozgrzewania się (przy słowach niech pamiątkę
ma nasza zima zła).
• Główna część zajęć – gry i zabawy z sankami.
– „Berek narciarz” – zabawa bieżna.
Dzieci biegają swobodnie po boisku. Jedna osoba (lub kilka) oznaczona jako berek, np. szarfą,
stara się złapać jak najwięcej dzieci. Dotknięte osoby wykonują ruchy jazdy na nartach lub łyż-
wach, w miejscu lub przesuwając się powoli. Zabawa kończy się, gdy wszyscy zostaną złapani.
– Gry i zabawy z sankami: ciągnięcie na sankach (dwoje dzieci ciągnie jedno); jazda na san-
kach w pozycji na brzuchu z odpychaniem się rękami (na krótkim dystansie); pchanie sanek;
slalom między sankami; toczenie kuli śniegowej (lub piłki) slalomem między sankami; tocze-
nie małej kuli śniegowej (lub piłki) w tunelu z sanek.
– „Strzał w 10” – rzuty do tarczy.
Dzieci ustawiają się w wyznaczonym miejscu, w odległości ok. 2, 3 dużych kroków od tarczy.
Na zmianę rzucają do tarczy, starając się trafić w środek, czyli w dziesiątkę. Jeśli rzut z tej
odległości jest zbyt łatwy, można ją zwiększyć. Każdy może wykonać kilka rzutów.
– Ćwiczenia korekcyjne: po dwoje dzieci siada na dłuższym boku sanek – jedno z jednej, drugie
z drugiej strony, nogi są wyprostowane w kolanach, pięty oparte na podłożu, tułów wypro-
stowany; dzieci wykonują skłony do stóp.
Temat 77. Po każdej nocy wschodzi słońce 135
– Ćwiczenia uspokajające: jedno dziecko stoi odwrócone, a pozostałe siedzą na sankach usta-
wionych na obwodzie koła; nauczyciel wskazuje dwoje lub troje dzieci, które zamieniają się
miejscami; dziecko odwraca się i zgaduje, które dzieci zmieniły miejsca.
7. Podsumowanie zajęć.
• Kto lubi …? – zabawa integracyjna.
Uczniowie kolejno przedstawiają gestem, mimiką, ruchem swoje ulubione zajęcia w szkole.
Pozostali odgadują nazwę prezentowanej aktywności.

Temat 77. Po każdej nocy wschodzi słońce
ZAPIS W DZIENNIKU
Zapisywanie daty z wykorzystaniem znaków rzymskich. Różne sposoby zapisywania dat. Głośne
czytanie wiersza Małgorzaty Strzałkowskiej „Historyjka i bestyjka”, ustalenie, kim jest bestyj-
ka. Utrwalanie pisowni wyrazów z ó wymiennym i niewymiennym. Wyjaśnianie pojęcia rzeźba.
Bestyjka – indywidualne wykonywanie rzeźby z plasteliny. Ustne opisywanie rzeźb z plasteliny,
uzupełnianie opisu stworka na podstawie ilustracji. Czytanie tekstu informacyjnego „Kierun-
ki świata”, wskazywanie kierunków świata na mapie i w terenie. Obserwacja położenia słońca
na niebie.

– odczytuje daty zapisane za pomocą znaków rzymskich od I do XII i zapisuje je w ten sposób
– poznaje rzeźbę jako dziedzinę sztuki plastycznej i wykonuje własną rzeźbę stworka
– uzupełnia opis na podstawie wiersza
– wie, do czego służy kompas
– wskazuje główne kierunki geograficzne
– rozumie i opisuje pozorną wędrówkę słońca po niebie

– poćwiczysz odczytywanie i pisanie daty oraz znaków rzymskich od I do XII
– poznasz rzeźbę jako dziedzinę sztuki plastycznej i wykonasz własną rzeźbę
– uzupełnisz opis na podstawie wiersza
– dowiesz się, do czego służy kompas
– nauczysz się wskazywać główne kierunki geograficzne
– opiszesz pozorną wędrówkę słońca po niebie

– odczytujesz i piszesz daty oraz znaki rzymskie od I do XII
– wiesz, co to jest rzeźba, i wykonujesz własną rzeźbę
– uzupełniasz opis na podstawie wiersza
– wiesz, do czego służy kompas
– wskazujesz główne kierunki geograficzne
– opisujesz pozorną wędrówkę słońca po niebie
KLUCZOWE PYTANIA
– W jakich sytuacjach przydaje się kompas?
– Kto w swojej pracy wykorzystuje kompas?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 112–113, Z cz. 2 s. 68–69, PM cz. 1 s. 86–87, M cz. 2 s. 36; kartoniki z liczbami od 1–12
zapisanymi za pomocą znaków rzymskich i arabskich, kartoniki z nazwami miesięcy, plansza
do gry, żetony, plastelina, mapy, plany i globus (koniecznie z zaznaczonymi różami kompaso-
wymi, w razie braku – zdjęcia kilku róż kompasowych na tle mapy), wydruki róży kompasowej
do pocięcia oraz szachownic z kierunkami świata (wzór poniżej), nożyczki, plastikowe figurki
zwierzątek, guziki, wydrukowane napisy WSCHÓD, ZACHÓD, PÓŁNOC, POŁUDNIE, PO-
ZORNA DROGA SŁOŃCA PO NIEBIE, wycięty rysunek słońca, magnesy, kreda.

1. Zapisywanie daty z wykorzystaniem znaków rzymskich.
PZ cz. 1 s. 110–111, 2. Kim jest bestyjka? – ćwiczenia w kreatywnym mówieniu.
Z cz. 2 s. 68 ćw. 1, 2 • Głośne odczytanie wiersza M. Strzałkowskiej „Historyjka i bestyjka”.
• Odczytanie przez wszystkich pierwszej zwrotki wiersza. Dzielenie się pomysłami dotyczącymi
wyglądu bestyjki.
• Uzupełnianie treści zwrotki poświęconej wróżce z wykorzystaniem oryginalnego tekstu wier-
sza – utrwalanie pisowni wyrazów z ó wymiennym i niewymiennym.
3. Bestyjka – rzeźba z plasteliny.
• Wyjaśnianie pojęcia rzeźba. Podawanie przykładów rzeźb znanych dzieciom.
• Oglądanie etapów tworzenia rzeźby (scenariusz Jak powstaje rzeźba? na portalu uniwersy-
tetdzieci.pl).
• Udzielanie odpowiedzi na pytania związane z projekcją, np. Co to jest rzeźba? Jak wyglądały
rzeźby dawniej? Z czego można je tworzyć? Gdzie można zobaczyć rzeźby? O czym musi pamię-
tać twórca rzeźby?
• Indywidualne tworzenie rzeźby z plasteliny.
4. Zgadnij, o której rzeźbie mówię – ćwiczenia w opisywaniu.
• Ustne opisywanie wykonanych rzeźb.
Uczniowie gromadzą swoje prace w jednym miejscu. Wybierają sobie jedną z rzeźb, nie zdra-
dzając, którą. Opisują ją tak, by pozostali uczniowie mogli odgadnąć, o której rzeźbie mówią.
• Uzupełnianie opisu stworka – bohatera wiersza na podstawie ilustracji w podręczniku.
5. Praca z tekstem informacyjnym „Kierunki świata”.
• Kierunki świata na mapie – podstawowe informacje.
PZ cz. 1 s. 112–113, Dzieci obserwują narysowaną na tablicy różę kompasową. Zastanawiają się, co ona przedsta-
Z cz. 1 s. 69 ćw. 4, 5 wia, gdzie można ją znaleźć, czy zawsze pokazuje te same kierunki. Przyglądają się mapom,
planom i globusowi. Dochodzą do wniosku, że jej układ zawsze jest taki sam, a mapy naryso-
wane są tak, by na ich górze znajdowała się północ.
• Zabawy edukacyjne utrwalające położenie kierunków świata.
– Zabawa „Zgadnij, co się na świecie zmieniło”.
Uczniowie pracują w parach; każda z nich otrzymuje wydrukowaną różę kompasową oraz
kartkę z nazwami kierunków świata w ramkach. Dzieci wycinają ramki i odpowiednio je
układają. Nauczyciel sprawdza wyniki pracy. Później w każdej parze jeden z uczniów zamyka
oczy, a drugi przestawia nazwy kierunków. Zadaniem pierwszego jest poprawne ich ułożenie.
– Zabawa „Zaprowadź zwierzaka na drugi koniec świata”.
Uczniowie w parach otrzymują wydrukowane szachownice z kierunkami świata. Pierwszy
uczeń na dowolnym polu szachownicy stawia figurkę zwierzaka, a na innym kładzie guzik.
Zadaniem drugiego będzie przeprowadzenie zwierzaka na pole z guzikiem. Nie może jednak
go dotykać, tylko udziela poleceń pierwszemu dziecku, np. Najpierw prosiaczek ma iść trzy
kroki na zachód. Teraz prosiaczek ma iść dwa kroki na południe. Później dzieci zamieniają
się rolami.
Temat 77. Po każdej nocy wschodzi słońce 137
PÓŁNOC
WSCHÓD
ZACHÓD
POŁUDNIE
• Skąd wzięły się nazwy kierunków świata?

Nauczyciel umieszcza z boku tablicy rysunek słońca oraz wydrukowane nazwy kierunków
świata. Dzieci mówią, co ich zdaniem ilustracje te mają ze sobą wspólnego. Nauczyciel ry-
suje na tablicy linię oznaczającą horyzont (z domkiem, drzewem itp.). Przyczepia rysunek
słońca przy samej linii horyzontu, później je nieco unosi. Dzieci nazywają to zjawisko (słońce
wschodzi). Nauczyciel tłumaczy, że miejsce, w którym słońce wschodzi, ludzie nazwali wscho-
dem. Jedno z dzieci w odpowiednim miejscu na tablicy przyczepia napis WSCHÓD. Później
nauczyciel przesuwa po łuku ilustrację słońca, jednocześnie rysując za nim linię pokazującą
jego pozorną wędrówkę po niebie. Przyczepia nad nią napis POZORNA DROGA SŁOŃCA
PO NIEBIE i wyjaśnia jego znaczenie. Kiedy linia ponownie dotknie linii horyzontu, zatrzy-
muje słońce i zadaje pytania, np. Co ludzie mogą teraz obserwować? Jak nazywa się miejsce,
w którym słońce zachodzi? Wybrane dziecko przyczepia nazwę ZACHÓD.
Nauczyciel podaje ciekawostkę – słońce wschodzi dokładnie na wschodzie i zachodzi dokładnie
na zachodzie w pierwszy dzień wiosny i pierwszy dzień jesieni. Latem dni są dłuższe, a zimą
krótsze. Podobnie droga słońca po niebie wydłuża się lub skraca.
Później dzieci wskazują najwyższy punkt, który osiąga słońce podczas swojej pozornej wę-
drówki. Przyczepiają tam rysunek słońca. Słońce, gdy jest w najwyższym punkcie na niebie,
wskazuje kierunek południowy. Dzieci przyczepiają tam odpowiedni napis. Zastanawiają się,
podczas jakiej pory dnia ma miejsce to zjawisko (w południe). Nauczyciel może podać cieka-
wostkę – nie zawsze słońce osiąga najwyższy punkt na niebie dokładnie o 12.00. Zależy to
od wielu czynników – między innymi od tego, jaka jest pora roku i w którym miejscu kraju
prowadzimy obserwacje.
• Obserwacja położenia słońca na niebie, próba określenia kierunków świata.
Na zakończenie zajęć (najlepiej około południa) dzieci wychodzą na boisko. Wspólnie obser-
wują położenie słońca na niebie. Po sprawdzeniu, że jest samo południe, określają, gdzie jest
południe, a następnie wyznaczają pozostałe kierunki i rysują różę kompasową na chodniku.
6. Uzupełnianie mapy myśli do hasła przyroda.
uczyć?” w klasie 1 i 2). PZ cz. 1 s. 112–113
• Nauczyciel wiesza mapę myśli (lub jej fragment) opracowaną w kręgu XIII w temacie 64 (p. 7).
Dzieci opowiadają o niej, przypominając najważniejsze zarejestrowane na niej wiadomości,
wzajemnie uzupełniają swoje wypowiedzi
• Wspólnie zastanawiają się, jakie wiadomości z tekstu „Kierunki świata” i inne informacje po-
znane w czasie zajęć warto zapisać na mapie i jak to zrobić. Wraz z nauczycielem formułują
hasła, dorysowują gałęzie, umieszczają nad nimi napisy i rysunki.
• Dzieci krótko opowiadają o zagadnieniach przedstawionych na dorysowanej gałęzi, eksponu-
jąc najważniejsze informacje i związki między nimi. Następnie odpowiadają na pytania Czego
jeszcze chcielibyście się dowiedzieć? O co chcecie zapytać? i dorysowują linie z zagadnieniami,
które warto opracować w przyszłości: poszukać informacji, razem je omówić, ocenić, wybrać
najważniejsze i zanotować na mapie myśli.
Z cz. 2 s. 68 ćw. 3 7. Moje życzenie – układanie wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Uczniowie przypominają sobie życzenie bohatera „Historyjki i bestyjki” – Jasia. Kolejno mó-
wią o swoich marzeniach i życzeniach.

Temat 78. Nasze emocje
ZAPIS W DZIENNIKU
Zapisywanie i porównywanie liczb w zakresie 100 z wykorzystaniem gier i zabaw dydaktycznych.
Rozwiązywanie zadań tekstowych – dopełnianie, dodawanie liczb w zakresie 100. Czytanie tekstu
informacyjnego „Co czujemy?”, omawianie symbolicznego znaczenia emotikonów. Gra dydaktycz-
na wspomagająca rozwój emocjonalny, ćwiczenia w rozpoznawaniu i nazywaniu uczuć. Tworze-
nie i zapisywanie wyrazów przeciwstawnych. Głośne czytanie tekstu o przygodzie Agi, omawianie
ilustracji, indywidualne pisanie zakończenia opowiadania. Gry i zabawy ze sportową rywalizacją
– kształtowanie szybkości, skoczności i siły.

– zapisuje i porównuje zapisane liczby w zakresie 100
– rozwiązuje zadania tekstowe
– rozpoznaje, nazywa i charakteryzuje najczęściej towarzyszące ludziom emocje
– tworzy i zapisuje wyrazy przeciwstawne
– pisze zakończenie opowiadania
– uczestniczy w konkurencjach o charakterze bieżnym, rzutnym i skocznym, stosuje zasady
fair play

– napiszesz i porównasz liczby w zakresie 100
– rozwiążesz zadania tekstowe
– rozpoznasz, nazwiesz i scharakteryzujesz wskazane emocje
– poćwiczysz tworzenie wyrazów przeciwstawnych
– przeczytasz wstęp, rozwinięcie i samodzielnie napiszesz zakończenie opowiadania
– weźmiesz udział w zajęciach ruchowych, stosując zasady fair play

– zapisujesz i porównujesz liczby w zakresie 100
– rozwiązujesz zadania tekstowe
– rozpoznajesz, nazywasz i omawiasz wskazane emocje
– tworzysz wyrazy przeciwstawne
– czytasz wstęp, rozwinięcie opowiadania i samodzielnie piszesz jego zakończenie
– uczestniczysz w zajęciach ruchowych, stosując zasady fair play
KLUCZOWE PYTANIA
– W jakich sytuacjach przydają się emotikony?
– Dlaczego ważne jest stosowanie zasad fair play w codziennych sytuacjach?
Temat 78. Nasze emocje 139
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 114, Z cz. 2 s. 70–71, PM cz. 1 s. 88, M cz. 2 s. 37–38; tablica 100 liczb, żetony,
zestaw cyfr, kartoniki do zapisywania wybranych liczb, treść zadania tekstowego, tabelka
i kostka do gry, kartoniki z nazwami uczuć i opisami sytuacji, kolorowe, małe karteczki,
papier pakowy, kostka Ekmana, zdjęcia twarzy przedstawiających różne emocje, plastikowa
butelka, karty pracy z kołem podzielonym na cztery części, zakończenie opowiadania w for-
mie rozsypanki i tekstu z lukami, szarfy, skakanki, 3 pachołki, kreda, 2 materace z rozryso-
waną tarczą do rzutów, 3 piłki do siatkówki, gałązki (np. bukszpanu), jabłka lub wykonane
przez uczniów medale na nagrody w poszczególnych konkurencjach.

1. Zapisywanie liczb w zakresie 100. Porównywanie liczebności zbiorów.
2. Rozpoznajemy uczucia – ilustrowanie uczuć mimiką i gestykulacją.
Uczniowie losują kartoniki z nazwami uczuć (np. radość, smutek, strach, złość, wstręt, zdzi-
wienie) lub krótkim opisem sytuacji (zgubiłem ulubioną książkę, zapomniałem zrobić zadanie
domowe, dostałem nową piłkę, za chwilę muszę napisać trudną klasówkę, nie lubię patrzeć, jak
po pokoju chodzi pająk). Za pomocą mimiki i gestów ilustrują wylosowane uczucie lub uczucie,
które towarzyszy opisanej sytuacji.
3. Praca z tekstem informacyjnym „Co czujemy?”. PZ cz. 1 s. 114
• Uczniowie dzielą się na cztery grupy. Każda samodzielnie czyta charakterystykę jednego
z uczuć. Grupy prezentują pozyskane informacje, podają przykłady sytuacji, w których dane
uczucia nam towarzyszą.
• Swobodne wypowiedzi na temat współcześnie stosowanych emotikonów. Podawanie przykła-
dów ich stosowania.
4. Zabawy wspomagające rozwój emocjonalny. Z cz. 2 s. 70 ćw. 1
• Kostka Ekmana – gra dydaktyczna.
Na każdej ścianie sześciokątnej kostki przyklejamy kartki z zapisanymi nazwami emocji ra-
dość, smutek, strach, złość, wstręt, zdziwienie. Uczniowie kolejno rzucają kostką i wykonują
jedno z poleceń, np. 1. Opowiedz o sytuacji, gdy czułaś/czułeś… 2. Opisz, co możesz zrobić, gdy
ktoś czuje… 3. Wskaż jedną rzecz, która może sprawić, że poczujesz…
• Kalejdoskop emocji – ćwiczenie w komunikowaniu się, identyfikowaniu emocji i dyskutowaniu.
Zdjęcia przedstawiające twarze są ułożone na obwodzie koła obrazkami do dołu, pośrodku
znajduje się butelka, która pełni funkcję wskazówki. Wybrane dzieci, kręcąc butelką, wy-
znaczają zdjęcie i nazywają emocję malującą się na przedstawionej na nim twarzy. Kolejni
uczniowie podają przykłady różnych sytuacji, które mogły tę emocję wywołać. Wybraną sy-
tuację rysują w ćwiartce kręgu (kalejdoskopu). Wspólnie ustalają, co można powiedzieć lub
zrobić, aby wesprzeć tę osobę. Uczniowie wybierają w drodze dyskusji najlepsze rozwiązanie.
Rozmawiają też o tym, czego robić nie należy. Mogą nawiązywać do własnych doświadczeń.
Wylosowane emocje mogą się powtarzać, ale wtedy uczniowie nie wypełniają kolejnej ćwiart-
ki kalejdoskopu.
5. Klasowy poradnik na trudne emocje – szukanie sposobów radzenia sobie z emo-
cjami.
Nauczyciel przypomina, że nie ma złych emocji, wszystkie są potrzebne, ale niektóre z nich,
np. smutek, złość, strach, są dla nas nieprzyjemne. Dzieci mówią, co robią, kiedy odczuwają
smutek, złość, strach, radość. Następnie dzielą się na 3 grupy (losują karteczki w 3 kolorach),
każda z nich otrzymuje jedną z omawianych wcześniej emocji (strach, złość, strach). Zada-
niem dzieci jest wymyślenie i zapisanie na karteczkach sposobów poradzenia sobie z daną
emocją (warunek: każdy wymyślony sposób musi być akceptowalny dla innych osób, nie może
nikogo krzywdzić). Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje pomysły. Nauczy-
ciel na wcześniej przygotowanym papierze pakowym podzielonym na 3 części przykleja wy-
pracowane przez dzieci sposoby radzenia sobie z każdą emocją – powstaje klasowy poradnik
radzenia sobie z emocjami, który można zawiesić w klasie i korzystać z niego na co dzień.
Z cz. 2 s. 70 ćw. 2 6. Wyrazy przeciwstawne – ćwiczenia wzbogacające język.
• Podawanie nazw uczuć i dobieranie do nich wyrazów przeciwstawnych.
• Tworzenie innych par wyrazów przeciwstawnych.
Z cz. 2 s. 71 ćw. 3, 4 7. Przygoda Agi – tworzenie zakończenia opowiadania.
• Głośne czytanie tekstu o przygodzie Agi. Swobodne wypowiedzi na temat ilustracji.
• Ustne prezentowanie propozycji zakończenia przygody dziewczynki.
• Indywidualne pisanie zakończenia.
Poziom I – Uczniowie otrzymują tekst zakończenia podzielony na części, np. Raban przyniósł
film do szkoły / i pokazał podczas konkursu. Recytacja Agnieszki / bardzo się spodobała. Pod-
czas głosowania / Aga otrzymała 4 głosy i zajęła 2 miejsce.
Poziom II – Uczniowie otrzymują zakończenie opowiadania w formie tekstu z lukami, np. … przy-
niósł film do … i … podczas konkursu. Recytacja Agnieszki bardzo się … . Podczas głosowania
Aga otrzymała … i zajęła … .
Poziom III – Uczniowie samodzielnie piszą zakończenie.
8. Gry i zabawy ze sportową rywalizacją – kształtowanie szybkości, skoczności i siły.
– „Berek zadaniowy” – zabawa ożywiająca.
Osoba złapana przez berka losuje zapisane na kartce ćwiczenie, np. Zrób 5 pajacyków.
Po wykonaniu zadania wraca do zabawy.
– Ćwiczenia z szarfami: marsz z szarfami trzymanymi wysoko nad głową; taki sam marsz,
na sygnał zatrzymanie się i skłon w przód z dotknięciem szarfą do podłogi; w siadzie klęcz-
nym podpartym odsuwanie i przysuwanie szarfy po podłodze; w siadzie płaskim skłony
z próbą założenia szarfy na stopy; w pozycji stojącej przekładanie szarfy wzdłuż tułowia
od dołu; przeskoki przez szarfę leżącą na podłodze.
– „Rydwany” – ćwiczenie rytmiczne.
Dzieci w trójkach mają po jednej skakance. Samodzielnie wymyślają wspólny rytm kroków,
w jakim będzie poruszał się rydwan: dwa „konie” trzymające skakankę oraz „jeździec”
trzymający za jej końce. Po chwili dzieci demonstrują wybrany przez siebie rytm.
• Główna część zajęć – kształtowanie szybkości, skoczności i siły w zawodach sportowych.
Dzieci są podzielone na 3 drużyny; które za kolejne miejsca otrzymują 3, 2 punkty lub 1 punkt.
– Konkurencja bieżna: klasyczny wyścig w rzędach – bieg do pachołka ustawionego na półmet-
ku (10–15 m) i z powrotem.
– Konkurencja skoczna.
Pierwsze osoby z każdego rzędu wykonują skok z odbicia obunóż do przysiadu, a nauczyciel
kredą zaznacza za ich piętami długość skoku. Do zaznaczonego miejsca podchodzą drugie
z kolei osoby z rzędu i wykonują następny skok. Kolejne dzieci dołączają swoje skoki, aż
do ostatniego z rzędu.
Uwaga! Przed konkurencją jest wskazane wykonanie skoków próbnych i sprawdzenie pra-
widłowego odbicia oraz lądowania w przysiadzie.
– Konkurencje rzutne.
1. Rzuty do tarcz narysowanych na 2 materacach: zespoły po kolei wykonują po 2 rzuty wo-
reczkami do tarczy.
2. Rzuty na odległość: pierwsze osoby z każdej grupy wykonują rzut jednorącz lub oburącz
piłką siatkową, starając się przerzucić piłkę za wyznaczoną linię oddaloną o 8–10 metrów
od linii startu; za rzuty wykonane za linię zespoły otrzymują po 1 punkcie.
Temat 79. Nie lubimy przezwisk 141
– Podsumowanie zawodów i wręczenie nagród.

– Ćwiczenia korekcyjne: jedno dziecko z pary trzyma szarfę nad ziemią palcami stóp, a part-
ner stara się odebrać ją również stopami (nad ziemią).
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci leżą na plecach i, wdychając powietrze, unoszą ramiona,
po czym opuszczają je, wydychając powietrze.
9. Moje rady na dobry humor – wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Uczniowie kolejno podają swoje propozycje na dobry humor i rady związane z radzeniem sobie
w wypadku smutku.

Temat 79. Nie lubimy przezwisk
ZAPIS W DZIENNIKU
Mierzenie długości odcinków. Porównywanie wyników pomiarów. Słuchanie opowiadania Anny Sój-
ki „Bałwan i inni”, udzielanie odpowiedzi na pytania do tekstu. Opis zachowania Zuzanny Złośli-
wej, wskazanie powodów jej przemiany. Dzielenie się doświadczeniami związanymi z dokuczaniem
i przezwiskami. Uzupełnianie zdań, rodzina wyrazu kłótnia. Ćwiczenia ortograficzne – pisownia
wyrazów z utratą dźwięczności. „Zaczarowane pudełko” – realizacja projektu z wykorzystaniem
różnych materiałów.

– rysuje, mierzy i porównuje długości odcinków
– słucha czytanego tekstu, odpowiada na pytania sprawdzające zrozumienie tekstu
– opisuje zachowanie bohaterki opowiadania, wskazuje moment jej przemiany
– zna zasadę pisowni wyrazów z utratą dźwięczności na końcu i w środku wyrazu i ją stosuje
– projektuje i wykonuje pudełko, wykorzystując materiały tekstylne

– poćwiczysz rysowanie, mierzenie odcinków i porównasz ich długości
– odpowiesz na pytania do wysłuchanego opowiadania
– opiszesz zachowanie bohaterki opowiadania, wskażesz moment jej przemiany
– utrwalisz zasadę pisowni wyrazów z utratą dźwięczności
– zaprojektujesz i wykonasz pudełko, wykorzystując materiały tekstylne

– zapisujesz i porównujesz liczby w zakresie 100
– rysujesz, mierzysz i porównujesz długości odcinków
– odpowiadasz na pytania do wysłuchanego opowiadania
– opisujesz zachowanie bohaterki opowiadania, wskazujesz moment jej przemiany
– znasz i stosujesz zasadę wyjaśniającą pisownię wyrazów z utratą dźwięczności
– projektujesz i wykonujesz pudełko, wykorzystując materiały tekstylne
KLUCZOWE PYTANIA
– Jak rozumiesz powiedzenie słowa ranią?
– Jakie mogą być konsekwencje wykonania niedokładnych pomiarów?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 115–117, Z cz. 2 s. 72–73, PM cz. 1 s. 89, M cz. 2 s. 40–41; linijki, sznurek, kartecz-
ka z kodem, kartki do zapisywania zwrotów, wyrazy z utratą dźwięczności, kolorowy papier,
resztki tkanin, guziki, koraliki i inne rzeczy do ozdobienia pudełka.

1. Mierzenie długości odcinków. Porównywanie dokonywanych pomiarów.
PZ cz. 1 s. 115–116, 2. Praca inspirowana opowiadaniem A. Sójki „Bałwan i inni”.
Z cz. 2 s. 72 ćw. 1 • Słuchanie tekstu czytanego przez nauczyciela.
Nauczyciel, czytając słowa Drogie dzieci – zaczęła, uśmiechając się…, bierze jeden z rekwizy-
tów czarownicy, dzięki któremu spotęguje dramaturgię czytanego tekstu. Rozstaje się z nim
przy słowach aż w końcu zniknęła zupełnie.
• Spontaniczne wypowiedzi dzieci dotyczące wysłuchanego tekstu. Udzielanie odpowiedzi na py-
tania sprawdzające jego rozumienie.
• Uczniowie słuchają jeszcze raz fragmentu opowiadania od słów Wtedy zadzwonił dzwonek,
a gdy po przerwie pani weszła do sali… do słów Zaczarował was ktoś czy co? Następnie opo-
wiadają, co wydarzyło się w klasie, gdy odwiedziła ją Zuzanna Złośliwa.
Z cz. 2 s. 73 ćw. 4–5 3. Portret Zuzanny Złośliwej – kształtowanie prawidłowych relacji społecznych.
• Uczniowie pracują w grupach. Ustalają, jakich sytuacji nie lubi Zuzanna Złośliwa. Notują je
za pomocą słów, symboli lub piktogramów, a następnie prezentują swoje prace, odpowiadając
jednocześnie na pytania Jakie znaczenie mają te słowa i sytuacje dla nas? Co powodują? Czy
są ważne? Dlaczego?
• Zapisanie na kartkach wyrazów i zwrotów, które zapobiegną nieprzyjemnym sytuacjom (zo-
staną one umieszczone w pudełkach, które dzieci zrobią pod koniec zajęć).
• Wskazanie powodów przemiany zachowania czarownicy.
Z cz. 2 s. 72–73 4. Wyrazy, które ułatwiają kontakty – kształtowanie prawidłowych postaw.
ćw. 2, 3, 6 • Dzielenie się swoimi doświadczeniami związanymi z dokuczaniem i przezwiskami. Ustalanie,
jakie relacje wówczas dominują.
• Uzupełnianie zdań wyrazami określającymi negatywne zachowania w relacjach z rówieśnikami.
• Tworzenie rodziny wyrazu kłótnia i zapisywanie utworzonych wyrazów w kolejności alfabe-
tycznej. Wyjaśnianie znaczenia tych wyrazów. Zwrócenie uwagi na ich pisownię.
• Podawanie sposobów ciekawego spędzania czasu z koleżankami i kolegami.
5. Ćwiczenia ortograficzne – pisownia wyrazów z utratą dźwięczności na końcu
i w środku wyrazu.
Uczniowie pracują w parach. Naprzemiennie zamieniają się rolami. Uczeń A losuje, czyta wyraz
i głoskuje go. Uczeń B zapisuje go, wyjaśnia, którą głoskę zapisał inaczej, niż jego kolega głosko-
wał, np. uczeń A: chleb; ch-l-e-p, uczeń B: chleb, na końcu słychać było p, a zapisałem b. Przykła-
dowe wyrazy do ćwiczeń: gaz, przykład, kulig, paw, lekarz, gałązka, budka, kawka, wierzchołek,
kładka, chwila.
6. „Zaczarowane pudełko” – projektowanie i realizacja projektu.
• Omówienie sposobu wykonania pudełka. Przypomnienie zasad racjonalnego korzystania
z materiałów.
• Indywidualna realizacja prac.
• Po wykonaniu pudełek uczniowie umieszczają w nich zapisane wcześniej wyrazy i zwroty,
o których powinni pamiętać, by nie odwiedziła ich Zuzanna Złośliwa.
7. Twoje pudełko bardzo mi się podoba, bo… – wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Uczniowie siadają w kręgu ze swoimi pudełkami. Kolejno wybierają jedno pudełko (za każdym
razem inne) i mówią: Jasiu, podoba mi się twoje pudełko, bo…
Temat 80. Poznajemy Cukierka 143

Temat 80. Poznajemy Cukierka
ZAPIS W DZIENNIKU
Słuchanie informacji o Waldemarze Cichoniu – autorze książki „Cukierku, ty łobuzie!”. Dzielenie
się wrażeniami po samodzielnym przeczytaniu książki, sporządzenie metryczki, pisownia imion,
nazwisk i tytułów książek wielką literą. Wskazywanie bohaterów pierwszo- i drugoplanowych, opi-
sywanie Cukierka. Ustalanie kolejności wydarzeń i ich opowiadanie. Uzupełnianie notatki o Cu-
kierku, wyrazy bliskoznaczne. Quiz sprawdzający wiedzę o przeczytanej książce. Unihokej – ćwi-
czenia w trzymaniu kija, prowadzeniu nim piłki i strzałach do celu.

– wypowiada się na temat samodzielnie przeczytanej książki
– zapisuje metryczkę lektury
– opisuje głównego bohatera książki i uzupełnia notatkę o nim
– porządkuje wydarzenia zgodnie z ich kolejnością i opowiada o przygodach Cukierka
– poznaje grę zespołową w unihokeja i wykonuje elementy charakterystyczne dla tej gry

– wypowiesz się na temat samodzielnie przeczytanej książki
– uzupełnisz metryczkę lektury
– opiszesz głównego bohatera książki i uzupełnisz notatkę o nim
– uporządkujesz wydarzenia zgodnie z ich kolejnością i opowiesz o przygodach Cukierka
– poznasz grę zespołową w unihokeja

– wypowiadasz się na temat samodzielnie przeczytanej książki
– uzupełniasz metryczkę lektury
– opisujesz głównego bohatera książki i uzupełniasz notatkę o nim
– porządkujesz wydarzenia zgodnie z ich kolejnością i opowiadasz o przygodach Cukierka
– uczestniczysz w grze zespołowej w unihokeja, przestrzegając jej zasad i bezpieczeństwa
KLUCZOWE PYTANIA
– Jakie znasz książki, których bohaterami są zwierzęta?
– Dlaczego dorośli czasami dedykują twórczość swoim dzieciom?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Z cz. 2 s. 74–75; książki W. Cichonia „Cukierku, ty łobuzie!”, kartoniki z imionami bohate-
rów książki i wyjaśnieniami, kartoniki z planem wydarzeń, piłka, laski gimnastyczne, kije
i piłki do unihokeja (dla każdego ucznia), 2 bramki.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Kim jest Waldemar Cichoń? – poznanie sylwetki autora książki „Cukierku, ty Z cz. 2 s. 74 ćw. 1
łobuzie!”.
• Dzieci słuchają opowiadania nauczyciela o pisarzu (np. na podstawie http://waldemarcichon.pl),
np. Pan Waldemar Cichoń, gdy był w waszym wieku, uwielbiał czytać. To były czasy, kiedy ni-
komu nie śniło się jeszcze o korzystaniu ze stron internetowych, grach komputerowych i wielu
kanałach w telewizji. Jednego dnia potrafił przeczytać nawet kilka książek. Sam chodził po nie
pieszo do biblioteki, która była daleko. Gdy wracał z biblioteki, często już po drodze czytał wy-
pożyczoną książkę. Zaczytany, systematycznie rozbijał nos o latarnie, a kilka razy o mało nie
wpadł pod samochód! Wiele czytał w czasie wakacji. Już wtedy Waldemar Cichoń marzył
o tym, by zostać pisarzem. Wydawało się to jednak tak trudne, że swoje marzenia schował
głęboko do szuflady. Oczywiście, w szkole pisał wypracowania, ale oprócz nauczycieli nikt
ich nie czytał. Potem poszedł na studia, skończył dziennikarstwo i zaczął pisać do gazet.
Książki zaczął pisać przez przypadek – okazało się, że Marcel, starszy syn Waldemara Cicho-
nia nie lubi… czytać! Poczekaj, gagatku, już ja cię załatwię! – pomyślał jego tata i napisał
dla Marcela książkę. Książkę o Marcelu i Cukierku, najbardziej niezwykłym i niesfornym
kocie na świecie. Bardzo spodobała się nie tylko Marcelowi, ale też innym dzieciom i dała
początek całej serii.
• Wypełnienie metryczki książki. Przypomnienie pisowni imion, nazwisk i tytułów książek wiel-
ką literą.
Z cz. 2 s. 74 ćw. 2, 3 2. Kim jest Cukierek?– przedstawienie bohaterów książki.
• Dzielenie się wrażeniami po samodzielnym przeczytaniu książki.
• Wskazanie głównych bohaterów.
Uczniom zostaje przedstawiony główny bohater – nauczyciel szuka go w torbie. Wyjmuje cu-
kierka. Po reakcji dzieci szuka kolejnego, innego niż poprzedni. W końcu wyjmuje książkę i to
dzieci wyjaśniają, kto jest prawdziwym bohaterem.
• Wskazanie bohaterów drugoplanowych.
Na kartkach są zapisane imiona bohaterów książki i wyjaśnienia (na osobnych kartkach).
Każdy uczeń losuje jedną kartkę i dzieci dobierają się parami – kartka z imieniem i kartka
z jego wyjaśnieniem, np. Pani Lusia – pierwsza właścicielka Cukierka, Landrynka – mama
Cukierka, Precelek – brat Cukierka, Cukierek – pręgowany kotek z plamką na nosie, Toffi
– kotek z brązową nogą, Karmelek – jazgotliwy pies sąsiada, Chałka – kocia siostra Cukierka,
Marcel – chłopiec, który został drugim właścicielem Cukierka.
Z cz. 2 s. 75 ćw. 4, 5 3. Co było najpierw, a co potem? – układanie kolejnych wydarzeń.
Uczniowie pracują w grupach. Każda z nich losuje jedno z wydarzeń, np. Cukierek w domu pani
Lusi. Wizyta u weterynarza. Ucieczka Cukierka. Podróż Cukierka na trening Marcela. Zniszczo-
ny sweter mamy. Urodziny Marcela. Choinka. Udawana choroba kotka. Mieszkanie u Marcela.
Grupy ustawiają się w kolejności zgodnej z przebiegiem wydarzeń opisanych w książce i przygo-
towują krótkie prezentacje swoich wydarzeń w formie opowiadania.
4. Co wiem o Cukierku? – quiz sprawdzający wiedzę o książce.
Uczniowie stoją na obwodzie koła. Jeden rzuca piłkę do wybranej osoby i jednocześnie zadaje
pytanie związane z książką. Gdy ktoś nie zna odpowiedzi, odrzuca piłkę autorowi pytania, który
rzuca ją powtórnie do innego dziecka.
5. Unihokej – ćwiczenia w trzymaniu kija, prowadzeniu nim piłki i strzałach do celu.
– „Złap laskę” – zabawa ożywiająca.
Dzieci stoją na obwodzie koła jedno za drugim, trzymając prawą ręką laskę gimnastyczną
opartą o podłogę. Na sygnał puszczają swoją laskę, przesuwają się do laski osoby stojącej
przed sobą i starają się ją złapać, zanim upadnie.
– Ćwiczenia z laskami gimnastycznymi: przekładanie laski z ręki do ręki nad głową, wokół
tułowia, pod kolanami; skrętoskłony; skłony w pozycji stojącej i w siadzie.
– Odtwórz rytm – ćwiczenie rytmiczne.
Dzieci maszerują z laskami po obwodzie koła. Na sygnał zatrzymują się i stukają laskami
o podłogę, odtwarzając układy rytmiczne podawane przez nauczyciela.
• Główna część zajęć – ćwiczenia w trzymaniu kija do unihokeja, prowadzeniu nim piłki i wyko-
nywaniu strzałów do celu.
– Prezentacja kijów, piłeczki, bramek do unihokeja i zapoznanie z zasadami gry.
Temat 80. Poznajemy Cukierka 145
– Wprowadzenie podstawowych pojęć, omówienie postaw i taktyki poruszania się zawodnika

na boisku: postawa rozkroczno-rozwarta – nogi ugięte w stawach biodrowych i kolanowych
rozstawione na szerokość bioder, tułów lekko pochylony w przód; trzymanie kija oburącz
ciasno (w bliskim położeniu obu dłoni, 8–10 cm) oraz oburącz szeroko (odstęp między dłońmi
ponad 10 cm).
– Pokaz sposobu prowadzenia piłki kijem i strzału na bramkę.
– Bieg bez piłki do kijów, chwytanie ich, przybieranie postawy rozkrocznej i pokonywanie wy-
znaczonego odcinka z jednoczesnym przesuwaniem kija – markowaniem prowadzenia piłki.
– Ćwiczenia w prowadzeniu piłki kijem: prowadzenie piłki kijem w miejscu, w przód i w tył,
z boku, między nogami, dookoła własnego ciała, na dowolną odległość.
– Dzieci stoją w 2 lub 3 szeregach kilka kroków od ściany. Na sygnał kolejno podają piłkę ki-
jem w kierunku ściany i biegną na koniec swojego szeregu. Następni przejmują piłkę, która
odbiła się od ściany, i postępują tak samo jak poprzednicy.
– Strzały do bramki: strzał z miejsca, strzał z biegu, strzał piłką podaną przez kolegę.
– Ćwiczenie korekcyjne: dzieci leżą przodem z wyciągniętymi do przodu rękami, w których
trzymają kij do unihokeja; na sygnał podnoszą lekko tułów i nogi, po dwóch sygnałach je
opuszczają.
– Ćwiczenie uspokajające: dzieci leżą na brzuchu, opierając czoła na dłoniach; jedno dziecko
odchodzi na bok; nauczyciel dotykiem wskazuje dziecko, które będzie naśladować miaucze-
nie małego kota; dziecko stojące z boku stara się zgadnąć, kto miauczy.
6. Chcę/nie chcę mieć kota, ponieważ… – wypowiedzi na podsumowanie zajęć.
• Uczniowie siadają w kręgu. Kolejno wyrażają swoje zdanie na temat chęci posiadania kota
w domu.
JAK SIĘ UCZYĆ?
KRYTYCZNE MYŚLENIE
Piekę babeczki Korzystanie

Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XVII podczas omawiania tematu 83. Dzień Babci z informacji
i Dzień Dziadka (opis na s. 159–160). Dzieci rozwijają umiejętność korzystania z informa-
cji: ich porządkowania, selekcjonowania, dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych.
Czuję to samo Rozpoznawanie

Dzieci w parach szukają sytuacji, w której oboje czują się szczęśliwi. Po zaprezentowaniu emocji własnych
w klasie swoich pomysłów otrzymują od nauczyciela nazwę kolejnej emocji (np. smutek, za- i innych osób
wstydzenie, zdziwienie) i szukają odpowiednich sytuacji, w których ją odczuwają.
MAPA MYŚLI
Zimowe słońce Kategoryzowanie

Etap 1. Uczniowie siedzą w kręgu wokół papierowego koła z napisem ZIMA. Każdy losuje
karteczkę ze słowem związanym z zimą (w kopercie znajdują się karteczki z wyrazami z czte-
rech kategorii, ale uczniowie nie znają nazw tych kategorii). Pierwszy uczeń głośno czyta
146 Scenariusze zajęć dziennych – XVII krąg tematyczny: Przed feriami
wylosowane słowo i kładzie je przy kole (jak promień słońca). Kolejny odczytuje swoje słowo
i musi zdecydować, czy pasuje ono do słowa położonego przez kolegę. Jeśli pasuje, układa
je, przedłużając „promień”, a jeśli nie pasuje, kładzie je w innym miejscu przy kole, tworząc
początek nowego „promienia”.
Słowa do wylosowania (można dać mniej słów), np. pogoda – mróz, śnieg, zawieja, niska tem-
peratura (lub: temperatura poniżej zera), zawierucha, lód, śnieżyca, śnieżek; sport – narciar-
stwo, łyżwy, lodowisko, saneczkarz, snowboard, bobsleje, kask, ochraniacze; ubranie – kurtka,
czapka, rękawiczki, szalik, buty, sweter, rajstopy, nauszniki; zimowa stolica (lub: Zakopane)
– góry, parzenice, kierpce, ciupaga, chata, owce, turysta, szlak.
Etap 2. Uczniowie nazywają utworzone kategorie („promienie”).
Etap 3. Po nazwaniu kategorii dzieci mogą zmienić miejsce wybranych słów, jeśli dojdą
do wniosku, że te wyrazy należą do innej kategorii. Jeśli uczniowie uznają, że jakieś słowo
pasuje do więcej niż jednej kategorii, nauczyciel zapisuje je na pustej karteczce i kładzie w od-
powiednim miejscu schematu.
Tworzenie skojarzeń Promyczki

Dzieci dzielą się na cztery grupy. Każda z nich otrzymuje puste karteczki, na których będzie do-
pisywać skojarzenia do czterech kategorii z poprzedniego ćwiczenia. Uczniowie mogą wypisać
dowolną liczbę skojarzeń (co najmniej jedno do każdej kategorii). Następnie dokładają swoje
karteczki (skojarzenia) do wcześniej utworzonego schematu, tworząc przedłużenia „promie-
ni”. Czytają zapisane wyrazy na głos, a koleżanki i koledzy sprawdzają, czy skojarzenia trafiły
do dobrych kategorii.
Zapamiętywanie Promyczkowe historie

Etap 1. Uczniowie pracują samodzielnie. Każdy wybiera sobie pięć słów z różnych (najlepiej
ze wszystkich) kategorii z poprzednich ćwiczeń i zapisuje na kartce. Następnie układa historyj-
kę, łącząc wybrane słowa metodą łańcuszkową.
Uwaga! Nauczyciel powinien przypomnieć zasady tworzenia historyjek metodą łańcuszkową,
np. 1. Łączymy czynności: pierwszą z drugą, drugą z trzecią, trzecią z czwartą itd. 2. Skojarzenia
powinny być charakterystyczne, zabawne, dziwne, oryginalne, wyraziste, niezwykłe, nierealne.
Jeśli uczniowie będą mieli problem z samodzielnym ułożeniem historyjek, trzeba zdecydować
się na pracę grupową i układać je wspólnie.
Etap 2. Można zwiększyć liczbę słów w łańcuchu.
PROJEKT
Działania Słodka i zdrowa gratka dla babci i dziadka

praktyczne – etap Ćwiczenie można przeprowadzić w kręgu XVII podczas omawiania tematu 83. Dzień Babci
przygotowań i Dzień Dziadka (opis na s. 160).
XVII krąg tematyczny: Przed feriami

Temat 81. Obóz zimowy
ZAPIS W DZIENNIKU
Dodawanie i odejmowanie w zakresie 100. Mnożenie w zakresie 30. Swobodne wypowiedzi na te-
mat planów na czas wypoczynku zimowego. Ćwiczenia, gry i zabawy dydaktyczne utrwalające pi-
sownię wyrazów z utratą dźwięczności głosek. Doskonalenie czytania ze zrozumieniem. Swobodne
wypowiedzi na temat wykorzystania gier i łamigłówek jako sposobu na spędzanie wolnego czasu
w czasie ferii zimowych. Gry i zabawy na śniegu – rozwijanie zwinności i zręczności.
Temat 81. Obóz zimowy 147

– dodaje, odejmuje w zakresie 100, mnoży w zakresie 30
– wypowiada się na temat planów związanych z wypoczynkiem w czasie ferii zimowych
– dokonuje analizy słuchowo-wzrokowej wyrazów z ubezdźwięcznieniami
– zapisuje wyrazy z utratą dźwięczności spółgłosek i wyjaśnia ich pisownię
– czyta cicho tekst ze zrozumieniem i wyszukuje w nim wskazane wyrazy
– uczestniczy w zajęciach ruchowych na śniegu i przestrzega ustalonych zasad

– poćwiczysz dodawanie i odejmowanie w zakresie 100 oraz mnożenie w zakresie 30
– wypowiesz się na temat planów na czas ferii zimowych
– poćwiczysz podział wyrazów na głoski
– poćwiczysz pisanie wyrazów z utratą dźwięczności głosek i wyjaśnisz ich pisownię
– przeczytasz cicho tekst i wyszukasz w nim wskazane wyrazy
– weźmiesz udział z zajęciach ruchowych na śniegu, przestrzegając ustalonych zasad

– dodajesz i odejmujesz w zakresie 100 oraz mnożysz w zakresie 30
– wypowiadasz się na temat planów na czas ferii zimowych
– dzielisz wyrazy na głoski
– wyjaśniasz pisownię wyrazów z utratą dźwięczności głosek
– czytasz cicho tekst i wyszukujesz w nim wskazane wyrazy
– uczestniczysz w zajęciach ruchowych na śniegu, przestrzegając ustalonych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego dobrze jest zaplanować czas przerwy w nauce?
– Dlaczego ważne jest rozwiązywanie różnych zagadek i łamigłówek?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 117, Z cz. 2 s. 76–77, PM cz. 1 s. 90, M cz. 2 s. 42; kartoniki z liczbami, tablica
100 liczb, żetony, chodniczek matematyczny, maskotka, rysunki z sylabami tworzącymi ha-
sło obóz zimowy, magnesy, kartoniki do budowania modeli wyrazów, piłka, matryca do gry
w bingo, karty z kamieniami domina, kartki z bloku technicznego, nożyczki, karty do gry
w „Ortograficznego Piotrusia”, kredki, deski lub jabłuszka do zjeżdżania, miękka piłka
o średnicy do 20 cm (np. z gąbki lub gumy), wiklinowy koszyk.

1. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 100. Mnożenie w zakresie 30.
2. Obóz zimowy – wprowadzenie do zajęć.
• Odkodowanie hasła z rozsypanki sylabowej.
Na tablicy są umieszczone w rozsypce rysunki przedstawiające atrybuty zimy z wpisanymi
sylabami: bałwan – O, hokej (kij i krążek) – BÓZ, łyżwy – ZI, narty – MO, sanki – WY. Dzieci
porządkują zilustrowane nazwy w kolejności alfabetycznej i odczytują hasło obóz zimowy.
• W jaki sposób można spędzać czas na obozie zimowym? – tworzenie listy zimowych zajęć
na obozie (burza mózgów).
• Co warto zabrać na obóz zimowy? – wypowiedzi na podstawie porządkowanych ilustracji
i własnych doświadczeń oraz uzasadnianie wyborów.
• Swobodne wypowiedzi na temat zaplanowanego uczestnictwa w zorganizowanej formie wypo-
czynku zimowego.
PZ cz. 1 s. 117 3. Inaczej piszę, niż słyszę – utrwalanie pisowni wyrazów z utratą dźwięczności gło-
sek w śródgłosie i wygłosie.
• Ciche czytanie krótkiego tekstu i udzielanie odpowiedzi na pytania sprawdzające jego zrozu-
mienie, np. Dokąd wybierała się Justyna? Co spakowała do plecaka? Jaką okładkę miał notes?
Na co dziewczynka ma nadzieję?
• Analiza słuchowo-wzrokowa podkreślonych wyrazów. Zwrócenie uwagi na różnicę między wy-
mawianymi głoskami a literami, za których pomocą są one zapisane.
• Ćwiczenia ortograficzne i fonetyczne.
– Wyszukiwanie w tekście wyrazów uzasadniających pisownię wyrazów wcześniej analizowa-
nych.
– Zapisywanie w dwóch pionowych rzędach liter oznaczających głoski dźwięczne i odpowiada-
jące im głoski bezdźwięczne.
– Ćwiczenia w wymawianiu spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych połączone z przykłada-
niem palców do krtani (ruch nagłośni przy wymawianiu głosek dźwięcznych).
Z cz. 2 s. 76 ćw. 1 4. Nie do wiary, jakieś czary! P słyszę, a b piszę! – ćwiczenia utrwalające pisownię
wyrazów z utratą dźwięczności spółgłosek.
• „Podaj wyraz” – zabawa dydaktyczna z piłką.
– Dzieci siedzą na obwodzie koła. Nauczyciel podaje wyraz z utratą dźwięczności spółgłosek
b, d, g, w, z, ż, dz (np. chleb, obiad, nóż, wóz, rów, brzeg, śpiew, staw, kulig, wąż, wódz, rybka,
łóżko, lew, paw, bluzka) i rzuca piłkę do jednego z graczy, który proponuje wyraz wyjaśniają-
cy pisownię podanego wyrazu.
– Zabawa przebiega analogicznie do wyżej opisanej. Tym razem nauczyciel podaje wyrazy wy-
jaśniające pisownię wyrazów z utratą dźwięczności spółgłosek, a dzieci proponują wyrazy,
w których dochodzi do ubezdźwięcznienia.
• Grzyb, bo grzyby – uzupełnianie kolejnych klocków domina rysunkowo-wyrazowego i zapisy-
wanie na tablicy utworzonych par wyrazów.
5. G czy k, d czy t…? – gry ortograficzne utrwalające pisownię wyrazów z utratą
dźwięczności głosek.
• „Bingo!” – gra dydaktyczna.
Dzieci otrzymują planszę do gry w bingo podzieloną na 9 pól. W wyznaczonym czasie spośród
wyrazów zapisanych na tablicy (występujących podczas zajęć) każde wybiera i zapisuje wyrazy
w polach matrycy. Następnie nauczyciel podaje wyrazy z tablicy w nieuporządkowanej kolejno-
ści. Dzieci na swoich matrycach zaznaczają flamastrem wyrazy, które podał nauczyciel. Dzie-
cko, które jako pierwsze zaznaczy wszystkie swoje wyrazy, woła Bingo! i zostaje zwycięzcą gry.
Uwaga! Następnie dzieci grają w 4–5-osobowych grupach. Nauczyciel może przygotować
karty do rozcięcia dla 2–3 grup. Wówczas po 2–3 grupy mogą jednocześnie grać w domino
lub w „Ortograficznego Piotrusia”, a po określonym przez nauczyciela czasie wymienić się
grami.
• „Domino wyrazowe” – gra symulacyjna.
Każda grupa otrzymuje karty z kamieniami domina do wycięcia (karta na s. 149).
Dzieci układają wszystkie kamienie napisami do dołu. Każde dziecko losuje po 4 kamienie
i umieszcza je napisami do góry za parawanem zrobionym z kartki brystolu złożonej na pół.
Grę rozpoczyna dziecko, które ma kamień z wyrazem składającym się z największej liczby
liter. Jeśli więcej dzieci ma najdłuższy wyraz z taką samą liczbą liter, można wyłonić otwierają-
cego grę, którego najdłuższy wyraz występuje najwcześniej w alfabecie (wg pierwszej litery lub
dwóch pierwszych liter). Potem gra przebiega zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
Dziecko rozpoczynające grę wykłada pierwszy kamień. Dziecko siedzące z lewej strony spraw-
dza, czy ma na swoich kamieniach wyrazy pasujące do jednego lub drugiego wyrazu na wyłożo-
nym kamieniu (z jednej strony wyraz z luką z ubezdźwięcznieniem, z drugiej wyraz wyjaśnia-
jący pisownię). Jeśli ma taki wyraz, to dokłada go do pasującej strony kamienia otwierającego
grę. Jeśli nie ma, losuje jeden kamień. Jeśli teraz pasuje, dokłada dodatkowo wylosowany ka-
Temat 81. Obóz zimowy 149
mień do wyłożonego. Jeśli nie pasuje, grę podejmuje kolejne dziecko. Jeśli gracz ma kamienie
pasujące do wyrazów na obu skrajnych kamieniach, może w jednej kolejce wyłożyć 2 kamienie.
Wygrywa dziecko, które najszybciej pozbędzie się wszystkich kamieni.
brze_ chle_ wó_

lodówek kredek kokardek
k/g p/b s/z
ksią_ka lodó_ka łó_ko

wózek noże książek
sz/ż f/w sz/ż
kre_ka stra_ baga_

brzegi stawy dęby
t/d sz/ż sz/ż
zą_ śpie_ nó_

śpiewać rowy strażak
p/b f/w sz/ż
arbu_ ły_ka stró_

lwy stróżówka arbuzy
s/z sz/ż sz/ż
pa_ śnie_ obia_

bagaże obiady pawie
f/w k/g t/d
krasnolu_ki je_ pienią_

śniegu łyżek chleby
t/d sz/ż c/dz
kokar_ka dą_ sta_

jeże zlewy zęby
t/d p/b f/w
ró_ le_ zle_

w mózgu krasnoludek
f/w f/w f/w
• „Ortograficzny Piotruś” – gra karciana.

Każda grupa otrzymuje talię składającą się z 25 kart. Wśród nich znajduje się 12 par kart.
W jednej parze o tym samym numerze jedna karta to wyraz z luką z ubezdźwięcznieniem,
a na drugiej znajduje się wyraz wyjaśniający jego pisownię, np. wó_ – wózek, mió_ – z miodem,
grzy_ – grzyby, je_ – jeże, nó_ka – noga, ry_ – z ryżem, zle_ – zlewy, pa_ – pawie, le_ – lwy, nó_ –
noże, ły_ka – łyżeczka, wą_ – węże, ry_ka – ryba. 25. karta to klasyczny Piotruś z numerem 13.
Dzieci mogą zilustrować nazwy zapisane na kartach. Dzieci rozcinają karty, tasują je, rozdają
i rozgrywają 3 lub 4 partie zgodnie z zasadami obowiązującymi w grze w popularnego „Czar-
nego Piotrusia”.
6. Łamigłówki na zimowe dni – ćwiczenia doskonalące spostrzegawczość i utrwalają- Z cz. 2 s. 76–77
ce umiejętności ortograficzne. ćw. 2–4
• Szukanie skojarzeń łączących rzeczy przedstawione na rysunkach oraz wyszukiwanie i zapi-
sywanie w zeszytach zilustrowanych wyrazów ze spółgłoskami, które tracą dźwięczność (mar-
chew, łyżka, śnieg, kokardka, książka).
• Tworzenie nowych wyrazów przez usunięcie jednej z liter podanych słów. Wyszukiwanie
wśród utworzonych par wyrazów wyrazu z utratą dźwięczności i wyjaśnieniem ich pisowni
(np. bluzka – bluza).
• Ciche czytanie ze zrozumieniem tekstu opisującego ilustrację.
– Wskazywanie elementów ilustracji niezgodnych z opisem.
– Wyszukiwanie w tekście wyrazów z utratą dźwięczności spółgłoski (swoim, przy, łóżka,
akwarium, rybkami, lew) i wyjaśnianie ich pisowni.
– Ustalenie, że pisowni niektórych wyrazów (z różnicą między wymową a pisownią) nie da się
wyjaśnić. Te wyrazy należy zapamiętać.
• Swobodne wypowiedzi dzieci na temat wykorzystania gier i łamigłówek jako sposobu na spę-
dzanie wolnego czasu w domu, w gronie bliskich i rówieśników w czasie ferii zimowych.
7. Gry i zabawy na śniegu – rozwijanie zwinności i zręczności.
– „Tropy” – zabawa ożywiająca: dzieci w kilku grupach biegną za przewodnikiem po jego
śladach.
– Ćwiczenia rozgrzewające: dzieci stoją w rozsypce, twarzą do nauczyciela, maszerują, wyko-
nują pajacyki, podskoki, skłony i skrętoskłony, naśladują czynności nawiązujące do zimo-
wych zabaw, pokazywane przez nauczyciela, którego naśladują, np. Zrywamy sople – wysko-
ki w miejscu z przysiadu i po wyskoku – do przysiadu.
– Ćwiczenie rytmiczne: dzieci maszerują po obwodzie koła, śpiewają piosenkę „Sanna” i naśla-
dują ruchem jazdę kuligiem; śpiewając Dzyń, dzyń, dzyń – zatrzymują się i klaszczą w dłonie
do rytmu, Śnieg rozbija kopytami – tupią nogami do rytmu.
• Główna część zajęć – rozwijanie zwinności i zręczności, gry i zabawy na śniegu (obwód stacyjny
– ćwiczenia doskonalące dokładność i precyzję wykonania).
– Stanowisko 1. „Przerębel”.
Jedno dziecko staje w miejscu przygotowanym do rzutu i celuje do kolejnych dołków wyko-
panych w śniegu. Jeśli nie trafi, może powtórzyć rzut, ale zawodnicy z grupy muszą ulepić
mu kolejną śnieżkę. Osoba, która nie rzuca, podaje kulki i sprawdza celność rzutu. Następ-
nie dzieci zamieniają się rolami.
– Stanowisko 2. „Forteca”.
Dzieci z klęku lub z przysiadu starają się przerzucić śnieżkę przez otwór w „fortecy” – nie-
wielkim murku ze śniegu z kilkoma sporymi otworami. Każdy uczeń może wykonać kilka
rzutów, jeśli sam ulepi sobie śnieżki. Dzieci mogą rzucać na zmianę.
– Stanowisko 3. „Trafiony”.
Dzieci stoją w dwóch lub trzech rzędach. Na podane hasło lepią kule ze śniegu i groma-
dzą je w jednym miejscu. Na kolejne hasło rzucają kule śniegowe do swojego wyznaczonego
na śniegu okręgu. Na zakończenie zliczają kule w okręgu.
– Ćwiczenie korekcyjne: dzieci maszerują swobodnie po boisku; na sygnał Lawina – każde
zatrzymuje się, stając plecami do koleżanki/kolegi, i przyjmuje prawidłową postawę, tj.
nogi złączone, ręce ułożone w skrzydełka; na sygnał W drogę – dzieci ponownie maszerują.
– Ćwiczenia uspokajające: zabawa wyciszająca „Czy to ty?”.
Dzieci stoją w szeregu. Nauczyciel wyznacza jedną osobę, która staje tyłem do szeregu. Ci-
chutko pokazuje osoby, które mają zamienić się miejscami. Osoba stojąca tyłem odwraca się
i odgaduje, kto zmienił miejsce.
8. Jeszcze jeden pomysł na zimowe dni – zgadywanka utrwalająca pisownię wyrazów
z ubezdźwięcznieniami.
• Co mam na myśli? – zabawa w skojarzenia.
Nauczyciel za każdym razem zadaje dzieciom pytanie Co mam na myśli? i podaje ciąg wyra-
zów, np. ciepła kurtka, grad, śnieg, wiatr (chłód); las, koszyk, kapelusz, nóżka (grzyb); krzewy,
liście, kolce, zwierzątko (jeż); walizka, podróż, tragarz (bagaż); porządki, ściereczka, meble,
ścieranie (kurz); pszczoły, ul, plaster, Kubuś Puchatek (miód); mała kończyna, kózka, stópka
(nóżka); kompot, zupa, kotlet, surówka (obiad). Dzieci po każdym pytaniu podają wyraz skoja-
rzony z podanymi w ciągu (musi on zawierać spółgłoskę, która straciła dźwięczność). Dziecko,
które rozwiąże zagadkę, podaje wyraz z ubezdźwięcznieniem i wyraz wyjaśniający jego pisow-
nię, np. chłód – chłody, grzyb – grzyby, jeż – jeże, bagaż – bagażu, kurz – kurzu, miód – miody,
nóżka – nóżek, obiad – obiady.
Temat 82. Moja rodzina 151

Temat 82. Moja rodzina
ZAPIS W DZIENNIKU
Rozwiązywanie złożonych zadań tekstowych. Głośne czytanie tekstu „Rodzina na drzewie” i udzie-
lanie odpowiedzi na pytania do niego. Definiowanie pojęcia drzewo genealogiczne. Analiza i oma-
wianie drzewa genealogicznego bohatera opowiadania. Ćwiczenia bogacące słownictwo związane
z nazwami stopni pokrewieństwa. Porządkowanie wyrazów w kolejności alfabetycznej. „Drzewo
genealogiczne mojej rodziny” – wykonanie pracy plastycznej (kolaż). Kilkuzdaniowe wypowiedzi
dzieci na temat ich rodzin przedstawionych na drzewie genealogicznym.

– rozwiązuje złożone zadania tekstowe
– wie, co to jest drzewo genealogiczne i w jaki sposób jest tworzone
– czyta głośno opowiadanie i udziela odpowiedzi na pytania do niego
– wyszukuje w tekście fragmenty uzasadniające odpowiedzi na pytania
– porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej
– wykonuje drzewo genealogiczne swojej rodziny i wypowiada się na temat jej członków

– poćwiczysz rozwiązywanie złożonych zadań tekstowych
– dowiesz się, co to jest drzewo genealogiczne i w jaki sposób jest tworzone
– przeczytasz głośno opowiadanie i odpowiesz na pytania do niego
– wyszukasz w tekście wskazane fragmenty
– zapiszesz wyrazy w kolejności alfabetycznej
– wykonasz drzewo genealogiczne swojej rodziny i wypowiesz się na temat jej członków

– rozwiązujesz złożone zadania tekstowe
– wiesz, co to jest drzewo genealogiczne i w jaki sposób jest tworzone
– czytasz głośno opowiadanie i wypowiadasz się na jego temat
– wyszukujesz w tekście wskazane fragmenty
– zapisujesz wyrazy w kolejności alfabetycznej
– wykonujesz drzewo genealogiczne swojej rodziny i wypowiadasz się na temat jej członków
KLUCZOWE PYTANIA
– Z czego można zrobić drzewo genealogiczne, by było trwałe?
– Dlaczego ludzie poszukują swoich przodków?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 118–119, Z cz. 2 s. 78–79, PM cz. 1 s. 91, M cz. 2 s. 43–44; ilustracje, liczmany,
kolorowe kartki (po 6 w jednym kolorze), nagranie dowolnej piosenki, kartki ze znakami
rzymskimi od I do VIII i sylabami na odwrocie, magnesy, schemat drzewa genealogicznego,
kartki z nazwami członków rodziny, kartki, flamastry, diagram krzyżówki, brązowa i zielona
bibuła marszczona, zdjęcia członków rodziny (ewentualnie wycinki z czasopism), nożyczki,
klej, karteczki samoprzylepne.

1. Rozwiązywanie złożonych zadań tekstowych.
2. Tworzymy rodziny – zabawa wprowadzająca do tematu zajęć.
• Na kolorowych kartkach (po 6 w jednym kolorze) są zapisane nazwy członków rodziny,
np. mama, tata, dziadek, babcia, syn, córka. Każde dziecko losuje jedną kartkę. Przy dowolnej
piosence dzieci poruszają się swobodnie. Na sygnał nauczyciela Rodziny, łączcie się! – dzieci
tworzą rodziny, kierując się kolorem wylosowanych kartek. Na sygnał W rodzinie musi być po-
rządek! – dzieci ustawiają się w dwuszeregu od najstarszych do najmłodszych członków rodzin
(od dziadków po dzieci).
• Rozmowa kierowana pytaniami, np. Które osoby są najstarsze w waszych rodzinach? Kim
dla nich są najmłodsze dzieci? Kim jest dla nich jedno z rodziców?
PZ cz. 1 s. 118 3. Praca inspirowana tekstem „Rodzina na drzewie”.
• Słuchanie tekstu czytanego przez dobrze czytające dziecko lub nauczyciela.
• Udzielanie odpowiedzi na pytania do tekstu, np. Jakie imiona mają rodzice taty? Jakie imiona
noszą rodzice mamy? Jak Franek narysował rodziców? Jak ma na imię brat Franka? Wyszu-
kiwanie i czytanie fragmentów uzasadniających odpowiedzi na pytania.
• Ustalenie, kto opowiada o wydarzeniu.
• Głośne czytanie tekstu ze zwróceniem uwagi na wyrazistość i odpowiednią intonację.
PZ cz. 1 s. 119 4. Drzewo genealogiczne – wprowadzenie pojęcia.
• Odkodowanie hasła.
Dzieci porządkują kartki z liczbami rzymskimi od I do VIII w szeregu rosnącym i umieszczają
je na tablicy. Odwracają je na drugą stronę i odczytują hasło drzewo genealogiczne.
• Próba zdefiniowania hasła – swobodne wypowiedzi dzieci, przeczytanie wyjaśnienia pojęcia
z podręcznika.
• Zapoznanie ze schematem drzewa genealogicznego.
– Dzieci obserwują schemat drzewa umieszczony na tablicy i słuchają informacji podawanych
przez nauczyciela, np. U podstawy drzewa, czyli tam, gdzie są korzenie, najczęściej umieszcza
się najstarszych członków rodziny: prapradziadków lub pradziadków. Nad nimi umieszcza się
ich potomstwo, czyli dziadków, dalej ich dzieci, a jeszcze dalej wnuki, prawnuki i praprawnuki.
– Dzieci umieszczają zapisane na kartkach nazwy członków rodziny na schemacie drzewa,
począwszy od najstarszych: prababcia, pradziadek (po 4), babcia, dziadek (po 2), mama, tata,
brat, siostra. Po dodatkowych wyjaśnieniach nauczyciela uzupełniają schemat kolejnymi na-
zwami członków rodziny, np. ciocia, wujek.
– Zwrócenie uwagi na sposób umieszczania pojedynczych członków rodziny i par na korze-
niach i konarach oraz ich rozgałęzieniach.
PZ cz. 1 s. 119, 5. Drzewo genealogiczne rodziny Franka – ćwiczenia w tworzeniu drzewa genealo-
Z cz. 2 s. 78 ćw. 1 gicznego.
• Wspólne ustalanie pokrewieństwa członków rodziny Franka przedstawionych na drzewie ge-
nealogicznym, kierowane pytaniami nauczyciela. Pisanie imion, zwrócenie uwagi na wielką
literę w imionach.
• Rozmowa na temat informacji, które można uzyskać z drzewa genealogicznego, np. imiona
członków rodziny, stopnie pokrewieństwa, małżeńskie pary i ich dzieci, czasami daty urodze-
nia, ślubu.
Uwaga! Powyższe zadanie można realizować w parach – dzieci na przemian zadają pytania
i udzielają na nie odpowiedzi.
6. „Rodzinne wyścigi” – zabawa ruchowa utrwalająca nazwy stopni pokrewieństwa.
Dzieci bawią się w 6–8-osobowych drużynach. Kolejne dzieci w drużynach mają przyporząd-
kowane nazwy członków rodzin, np. dziadek, babcia, mama, tata, syn, córka, wujek, ciocia.
Nauczyciel wywołuje za każdym razem innych członków rodziny. Zawodnicy, którym zosta-
Temat 82. Moja rodzina 153
ła przyporządkowana wywołana nazwa, poruszają się na czworakach do krzesełka ustawio-

nego naprzeciwko drużyny, na kartce zapisują swoją nazwę i wracają do rzędu. Za każdy
powrót do rzędu drużyny otrzymują odpowiednio: za pierwsze miejsce – 3 punkty, za drugie
– 2 punkty, za trzecie – 1 punkt. Dodatkowo po 1 punkcie drużyny zyskują za każdą popraw-
nie zapisaną nazwę członków rodziny. Wygrywa drużyna, która uzyska największą łączną
liczbę punktów.
7. Kto jest kim w rodzinie? – ćwiczenia językowe z nazwami stopni pokrewieństwa. Z cz. 2 s. 78–79
• Wspólne rozwiązywanie krzyżówki z hasłem przodkowie. ćw. 2–5
Dzieci siedzą naprzeciw przykładowego drzewa genealogicznego tworzonego podczas wprowa-
dzania pojęcia. Na podłodze leży duży arkusz papieru z diagramem. Nauczyciel zadaje pytania
o hasła do krzyżówki. Dzieci wpisują rozwiązania w odpowiednich polach i wskazują nazwy
członków rodziny na drzewie genealogicznym. Na koniec odczytują rozwiązanie krzyżówki
z zaznaczonych pól.
1. Mama mojej babci to moja… 1. P R A B A B C I A

2. Mama i tata to moi… 2. R O D Z I C E
3. Syn mojej cioci to dla mnie…
4. Siostra mojej mamy to dla mnie… 3. K U Z Y N
5. Moja siostra i brat to moje… 4. C I O C I A
6. Tata mojego taty to dla mnie… 5. R O D Z E Ń S T W O
7. Dla niej jestem bratem.
6. D Z I A D E K
8. Moja siostra to dla babci…
9. Mama mojej mamy to dla mnie… 7. S I O S T R A
10. Mąż mojej cioci to mój… 8. W N U C Z K A
9. B A B C I A
10. W U J E K
• Kim są przodkowie? – definiowanie pojęcia.

Wskazywanie przodków Franka na drzewie genealogicznym jego rodziny. Ustalenie, kim jest
potomek.
• Jesteśmy podobni – wypowiedzi na temat podobieństw w rodzinach dzieci.
Wyjaśnianie określeń wykapany dziadek (tata), wykapana babcia (mama).
• Porządkowanie nazw stopni pokrewieństwa w kolejności alfabetycznej.
• Indywidualna analiza słuchowo-wzrokowa nazw członków rodziny, przeliczanie głosek i liter.
8. „Drzewo genealogiczne mojej rodziny” – wykonanie pracy plastycznej.
• Rysowanie konturu drzewa i wyklejanie go brązową i zieloną bibułą marszczoną.
Umieszczenie na korzeniach, pniu i konarach imion, zdjęć lub wycinków z czasopism materia-
łów ilustrujących członków rodziny dzieci.
• Kilkuzdaniowe wypowiedzi na temat swoich rodzin połączone z prezentacją ich członków
na własnoręcznie wykonanych drzewach genealogicznych.
9. Rodzina – gromadzenie skojarzeń wokół drzewa genealogicznego.
• Indywidualne i wspólne gromadzenie skojarzeń zainspirowanych genealogicznym ujęciem ro-
dziny.
– Dzieci indywidualnie zapisują na karteczkach skojarzenia wiążące się z hasłem Rodzina i jej
członkowie.
– Wspólne rozważania na temat wartości, jakie niesie rodzina i przynależność do niej.

Temat 83. Dzień Babci i Dzień Dziadka
ZAPIS W DZIENNIKU
Rozpoznawanie i nazywanie figur geometrycznych, wskazywanie ich charakterystycznych cech.
Omawianie ilustracji przedstawiającej przygotowania bohatera do Dnia Babci i Dnia Dziadka. Od-
powiedzi na pytania do ilustracji. Opowiadanie zilustrowanej historii. Swobodne wypowiedzi i uzu-
pełnianie zdań na temat babć i dziadków oraz sposobów okazywania im szacunku i wdzięczności.
Układanie i pisanie życzeń dla babci i dziadka, wielka litera w zwrotach grzecznościowych. Wyko-
nanie laurki dla babci i dziadka jako formy wyrażenia uczuć. Ćwiczenia doskonalące trzymanie kija
do unihokeja, prowadzenie piłki i strzały na bramkę – pierwsze rozgrywki.

– rozpoznaje, nazywa figury geometryczne i wskazuje ich charakterystyczne cechy
– wypowiada się na temat swojej babci i dziadka oraz sposobów okazywania im wdzięczności
– opowiada zilustrowaną historię z zachowaniem związków przyczynowo-skutkowych
– układa i pisze życzenia dla babci i dziadka, stosuje wielką literę w zwrotach grzecznościowych
– składa, wycina i przykleja kolorowy papier, wykonując laurkę dla babci i dziadka
– przestrzega zasad podczas gry w unihokeja

– poćwiczysz rozpoznawanie i nazywanie figur geometrycznych
– wypowiesz się na temat swojej babci i dziadka oraz sposobów okazywania im wdzięczności
– opowiesz zilustrowaną historię z zachowaniem związków przyczynowo-skutkowych
– napiszesz życzenia dla babci i dziadka, pamiętając o wielkiej literze w zwrotach grzecznościowych
– wykonasz laurkę dla babci i dziadka
– poćwiczysz grę w unihokeja, przestrzegając poznanych zasad

– rozpoznajesz, nazywasz figury geometryczne i wskazujesz ich charakterystyczne cechy
– wypowiadasz się na temat swojej babci i dziadka oraz sposobów okazywania im wdzięczności
– opowiadasz historyjkę obrazkową z zachowaniem związków przyczynowo-skutkowych
– piszesz życzenia dla babci i dziadka, pamiętając o poprawnej pisowni zwrotów grzecznościowych
– wykonujesz laurkę dla babci i dziadka
– grasz w unihokeja, przestrzegając poznanych zasad
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego należy okazywać starszym osobom szacunek i wdzięczność?
– Dlaczego należy dbać o poprawność ortograficzną w czasie pisania życzeń?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 120–121, Z cz. 2 s. 80–81, PM cz. 1 s. 92, M cz. 2 s. 45; figury geometryczne, włócz-
ka, patyczki, geoplan, kwadratowe karteczki, rebus na tablicę, 3 lub 4 kalendarze, kartki for-
matu A3, 10 mniejszych kartek do wpisywania elementów karty z kalendarza, klej, zdjęcia
babć i dziadków, kolorowe kartki 13 cm x 20 cm, kartki z narysowanymi stopniami, tabelka
dla każdego zespołu, kolorowe kartki techniczne, kolorowe arkusze tektury falistej, kolorowe
papierowe foremki do babeczek, zdjęcia babci, dziadka i własne, kółka z kolorowego papieru,
nożyczki, kilka szarf, kije i piłeczki do unihokeja dla każdego ucznia, bramki do unihokeja.
Temat 83. Dzień Babci i Dzień Dziadka 155

1. Rozpoznawanie i nazywanie figur geometrycznych.
2. Babcia i dziadek mają swoje święto – tworzenie kart z kalendarza.
• Dzieci siedzą w półkolu. Na środku przed nimi leżą dwie czyste kartki formatu A3 (karty
z kalendarza), a z boku – 10 czystych kartek przeznaczonych do wpisywania roku, nazw i dni
miesięcy, nazw dni tygodnia, nazw dni świątecznych (Dzień Babci, Dzień Dziadka). Dzieci
sprawdzają w kalendarzu datę Dnia Babci i Dnia Dziadka. Następnie w dwóch grupach tworzą
kartę z kalendarza – jedna grupa układa kartę na jedno święto. W trakcie pracy korzystają
z kalendarza.
• Swobodne wypowiedzi dzieci na temat obchodzenia Dnia Babci i Dnia Dziadka w ich rodzi-
nach.
3. Niespodzianka dla babci i dziadka – przygotowania do świąt babci i dziadka. PZ cz. 1 s. 120–121
• Doskonalenie umiejętności opowiadania na podstawie historyjki obrazkowej.
– Omawianie sytuacji przedstawionych na ilustracjach historyjki obrazkowej.
– Ustalanie godzin i czasu przeznaczonego na wykonywanie kolejnych etapów przygotowania
babeczek – odczytywanie wskazań zegara.
– Wskazanie bohaterów zilustrowanej historii.
– Głośne czytanie pytań umieszczonych pod ilustracjami i udzielanie na nie odpowiedzi.
– Rozmowa zainspirowana pytaniami, np. Kto i z jakiej okazji zasiadł przy stole? Kto jest naj-
starszą parą w tej rodzinie? Kto jest młodszą parą? Którzy członkowie rodziny są najmłodsi?
Kto jest największym łasuchem siedzącym przy tym stole? Dlaczego tak sądzicie?
• Ćwiczenia przygotowujące do opowiadania z uwzględnieniem związków przyczynowo-skut-
kowych.
– Dzieci pracują w parach. Każda z nich zapisuje na kartkach pomocne słowa, przydatne
w opowiadaniu, a potem ćwiczy opowiadanie przydzielonego jej fragmentu. Dzieci rozpoczy-
nają opowiadanie swojego fragmentu od pomocnych słów zapisanych w podręczniku i na tab-
licy, np. Gdy… Tomek przygotował potrzebne składniki…, chłopiec wymieszał składniki…,
nasz bohater wstawił formę do nagrzanego piekarnika…, babeczki się upiekły…, ciastka były
już gotowe…
• Spójne, całościowe opowiadanie historii przez chętne dzieci.
• Co robi Tomek? – zgadywanka czynnościowo-naśladowcza.
Dzieci przedstawiają ruchem czynności wykonywane przez Tomka podczas przygotowywania
poczęstunku. Pozostałe dzieci odgadują, jaką czynność wykonywał chłopiec w zaprezentowa-
nej zagadce.
• Rozmowa na temat pomysłu bohatera na prezent dla babci i dziadka.
• Piekę babeczki – ćwiczenie umiejętności selekcji i porządkowania informacji.
GDY Chcę upiec babeczki.
to
to
to
to
GDY Chcę upiec

babeczki.
Dzieci, odwołując się do własnych doświadczeń i komiksu w podręczniku, zapisują na stop-

niach kolejne etapy pieczenia babeczek. Zwracają uwagę na odpowiednią kolejność wydarzeń,
tak by zdania tworzyły łańcuch przyczynowo-skutkowy. Po upływie wyznaczonego czasu pre-
zentują swoją pracę.
Przykład
to Piekę babeczki
w piekarniku.
to Wlewam ciasto
do foremek.
to Mieszam je
w misce.
to Wyjmuję wszystkie
potrzebne produkty.
GDY Chcę upiec

babeczki.
• Słodka i zdrowa gratka dla babci i dziadka – analiza i wybór przepisu na najzdrowsze ciastecz-
ka owsiane.
Podczas zajęć dzieci przygotowują się do wykonania w domu ciasteczek owsianych dla babci
i dziadka. Pracują w 4-osobowych grupach: wybierają przepis na smaczne i zdrowe ciastka
owsiane. Po dyskusji podkreślają składniki spożywcze korzystne dla zdrowia oraz przekreślają
produkty niezdrowe. Następnie podejmują decyzję o wyborze przepisu, wg którego upieką cia-
steczka na Dzień Babci i Dzień Dziadka.
Przepis 1 Przepis 2 Przepis 3
półtorej szklanki 100 g margaryny 1,5 szklanki płatków

płatków owsianych półtorej szklanki płatków owsianych
1 szklanka łuskanego owsianych 3 pełne łyżki mąki owsianej
słonecznika 3 łyżki mąki pszennej pół szklanki jasnego sezamu
pół szklanki mąki pszennej 4 łyżki cukru 2 średnie dojrzałe banany
2 średnie jajka 1 łyżeczka proszku 1 małe jajko
pół kostki masła do pieczenia 1 łyżeczka oleju kokosowego
3 łyżki miodu 2 łyżki ziaren 1 łyżeczka miodu
łyżeczka proszku do pieczenia 2 jajka
Z cz. 2 s. 80–81 4. Mój dziadek i moja babcia – ćwiczenia w opisywaniu cech.

ćw. 2, 3 • Swobodne wypowiedzi na temat swoich babć i dziadków połączone z prezentacją ich zdjęć,
gromadzenie określeń.
– Wklejenie zdjęcia lub wykonanie symbolicznego rysunku babci i dziadka.
– Zapisywanie wokół zdjęć wyrazów określających cechy babci i/lub dziadka.
• Samodzielne uzupełnianie zdań opisujących (charakteryzujących) babcię i dziadka.
Z cz. 2 s. 80 ćw. 1 5. Co możesz zrobić dla babci i dziadka? – kształtowanie postawy okazywania sza-
cunku i wdzięczności.
• Kilkuzdaniowe wypowiedzi na temat okazywania wdzięczności babciom i dziadkom.
• Samodzielne uzupełnianie zdań wyrazami i wyrażeniami oraz pisanie wypowiedzi na temat
okazywania wdzięczności i pomocy niesionej przez wnuki teraz i w przyszłości.
• Rozmowa na temat okazywania starszym ludziom, zwłaszcza babciom i dziadkom, szacunku
i wdzięczności. Zwrócenie uwagi na pomoc niesioną przez wnuki i ich rodziców.
Z cz. 2 s. 81 ćw. 4 6. Kochana Babciu, Kochany Dziadku… – ćwiczenia w redagowaniu życzeń.
• Rozmowa na temat tradycji składania życzeń (w formie ustnej i pisemnej).
Temat 83. Dzień Babci i Dzień Dziadka 157
• Jak napisać życzenia? – czytanie i omawianie wzorcowych propozycji.

– Zwrócenie uwagi na pisownię wielką literą zwrotów do adresatów życzeń.
– Podawanie własnych propozycji życzeń, które można złożyć babci i dziadkowi.
– Omawianie elementów i ich rozmieszczanie na kartkach z życzeniami.
– Zwrócenie uwagi na poprawność i estetykę pisma.
• Samodzielne pisanie życzeń na kolorowych kartkach o wymiarach 13 x 20 cm.
Uwaga! W czasie, gdy dzieci będą wykonywały laurki, nauczyciel sprawdza życzenia i ołów-
kiem delikatnie zaznacza pomyłki.
7. Wykonywanie laurki dla babci i dziadka – składanie, wycinanie i przyklejanie ko-
lorowego papieru.
Dzieci składają na pół kolorową kartkę techniczną formatu A4. Z zielonej falistej tektury wycinają
3 różnej wielkości łodygi i liście. Z falistej tektury innego koloru wycinają wazon na kwiaty. Wycię-
te elementy przyklejają na pierwszej stronie złożonej kartki. W środek papierowych kolorowych
foremek do babeczek wklejają zdjęcia babci, dziadka i swoje lub papierowe kółka z własnoręcznie
narysowanymi portretami. Foremki przyklejają na szczycie łodyg – w ten sposób tworzą kwiaty.
Wklejają kartki z wcześniej napisanymi i poprawionymi życzeniami na drugiej stronie laurki.
Uwaga! Dzieci mogą przygotować w ten sposób 5 kwiatów, a łodygi zrobić ze skręconej zielonej
bibuły.
8. Ćwiczenia doskonalące trzymanie kija do unihokeja, prowadzenie piłki i strzały
na bramkę. Pierwsze rozgrywki.
– „Zimowy berek” – zabawa bieżna.
Na boisku leży kilka szarf. Dziecko złapane przez berka staje w bezruchu. Pomóc mu może
jedynie inny uczestnik zabawy, który przyniesie mu szarfę. Wówczas „zakuty” przeplata
szarfę od dołu, odkłada ją i wraca do gry.
– Ćwiczenia z kijem do unihokeja: trucht, a potem bieg po obwodzie koła z wysoko unoszo-
nymi kolanami z kijem prowadzonym po podłodze – na sygnał zmiana kierunku biegu; bieg
z uderzeniami piętami o pośladki z kijem ułożonym na plecach i podtrzymywanym zgiętymi
rękami; bieg odstawno-dostawny z kijem trzymanym przed sobą; w pozycji stojącej z kijem
trzymanym oburącz nad głową – wymachy rąk w dół i do wysokości bioder oraz skłony tuło-
wia na boki, w dół, do prawej i lewej nogi; przechodzenie w przód i w tył nad kijem trzyma-
nym obiema rękami.
• Główna część zajęć – ćwiczenia techniczne i pierwsze rozgrywki w unihokeja.
– „Zygzaki” – zabawa z toczeniem piłki do unihokeja.
Dzieci siedzą w dwóch szeregach naprzeciwko siebie w odległości 2–3 m. Pierwsze dziecko
z jednego szeregu toczy piłkę do pierwszego dziecka z drugiego szeregu, które toczy ją
do drugiego dziecka z pierwszego szeregu itd. Można wprowadzać kolejne piłki.
– Przypomnienie sposobu trzymania kija i prowadzenia nim piłeczki.
– Indywidualne prowadzenie piłki zakończone strzałem na bramkę.
– Prowadzenie piłki w parach zakończone strzałem na bramkę.
– Wprowadzenie zasad uproszczonej wersji gry w unihokeja.
– Pierwsze rozgrywki uproszczonej wersji unihokeja.
– Omówienie przebiegu meczu.
– Ćwiczenia korekcyjne: dzieci leżą na brzuchu z kijem hokejowym trzymanym w rękach tuż
przed głową; na Raz – wyciągają ręce jak najdalej przed siebie, na Dwa – unoszą ramiona
i tułów, na Trzy – wracają do leżenia z wyciągniętymi ramionami, a na Cztery – wracają
do pozycji wyjściowej.
– Ćwiczenia uspokajające: dzieci siedzą na obwodzie koła, a nauczyciel zadaje pytanie Co jest
ważne w unihokeju? i toczy piłeczkę do wybranego dziecka, które wymienia jeden z istot-
nych elementów gry w unihokeja i podaje piłkę innemu uczestnikowi zabawy.
9. „Babciu, dziadku, pomogę ci…” – scenki dramowe.

• Dzieci przedstawiają w scenkach dramowych sposoby niesienia pomocy starszym ludziom.
W parach dzielą się rolami – raz jedno jest babcią, a drugie wnuczkiem lub wnuczką. Po zmia-
nie ról jedno dziecko wchodzi w rolę dziadka.

Temat 84. Kochany łobuz
ZAPIS W DZIENNIKU
Obliczenia zegarowe w systemie 24-godzinnym. Kilkuzdaniowe wypowiedzi na temat własnych
zwierząt domowych. Przypomnienie bohaterów i fabuły książki Waldemara Cichonia „Cukier-
ku, ty łobuzie!”. Wyjaśnianie pojęcia narrator. Nadawanie tytułów zilustrowanym przygodom
Cukierka, opowiadanie o wybranych przygodach. Gromadzenie słownictwa określającego cechy
i zachowanie głównego bohatera. Tworzenie rymów. Układanie z rozsypanek wyrazowych po-
wiedzeń związanych z kotami i wyjaśnianie ich znaczenia. „Skaczący pomponik” – wykonanie
zabawki dla kota.

– odczytuje wskazania zegara i wykonuje obliczenia zegarowe
– czyta książki przeznaczone dla dzieci i wypowiada się na ich temat
– zapisuje imiona, nazwiska i tytuły książek wielką literą
– wie, kim jest narrator i jaką funkcję pełni w omawianej książce
– nadaje tytuły zilustrowanym wydarzeniom i opowiada wybraną przygodę bohatera książki
– określa cechy bohatera
– wykonuje zabawkę dla kota z zastosowaniem połączeń nierozłącznych

– odczytasz wskazania zegara i wykonasz obliczenia zegarowe
– wypowiesz się na temat samodzielnie przeczytanej książki
– zapiszesz imiona, nazwiska i tytuły książek wielką literą
– wskażesz narratora i omówisz jego znaczenie w omawianej książce
– nadasz tytuły zilustrowanym wydarzeniom i opowiesz wybraną przygodę bohatera książki
– określisz cechy bohatera
– wykonasz zabawkę dla kota zgodnie z podaną instrukcją

– odczytujesz wskazania zegara i wykonujesz obliczenia zegarowe
– wypowiadasz się na temat samodzielnie przeczytanej książki
– zapisujesz imiona, nazwiska i tytuły książek wielką literą
– wskazujesz narratora i omawiasz jego znaczenie w omawianej książce
– nadajesz tytuły zilustrowanym wydarzeniom i opowiadasz wybraną przygodę
– określasz cechy bohatera
– wykonujesz zabawkę dla kota zgodnie z podaną instrukcją
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego ludzie lubią towarzystwo zwierząt?
– Jakie mogą być konsekwencje wynikające z braku umiejętności odczytywania wskazań zegara?
Temat 84. Kochany łobuz 159
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Z cz. 2 s. 82–83, PM cz. 1 s. 93–94, M cz. 2 s. 46; włóczka, kartoniki z liczbami, zegary, kartoniki
z godzinami w systemie 24-godzinnym, pocięte kartoniki z zadaniami, zdjęcia zwierząt domo-
wych uczniów, egzemplarze książki W. Cichonia „Cukierku, ty łobuzie!”, ilustracje koszyka
i fragmentu pokoju, kartki z nazwami bohaterów książki, magnesy, karteczki z wypisanymi
sytuacjami, w których znalazł się bohater, komputer z dostępem do internetu, rzutnik, ekran,
kolorowe kartki z wyrazami (z powiedzeń związanych z kotami), sztywna tektura, kolorowa
włóczka, sznurek, kijek, nożyczki, klej, egzemplarze cyklu książek o Cukierku.

1. Obliczenia zegarowe.
2. Oto moje zwierzątko – wypowiedzi na temat zwierząt domowych.
• Kilkuzdaniowe wypowiedzi dzieci na temat ich zwierząt domowych, okoliczności, w jakich
trafiły do ich domów, sposobu spędzania z nimi wolnych chwil i odpowiedzialności związanej
z opieką nad nimi. Prezentowanie zdjęć swoich pupili.
• Opowiadanie o wesołych przeżyciach ze zwierzęcymi przyjaciółmi.
3. Wypowiedzi na temat książki W. Cichonia „Cukierku, ty łobuzie!”. Z cz. 2 s. 82–83
Uwaga! Omawiając książkę w pracy zdalnej, można skorzystać ze strony Biblioteki Pedagogicz- ćw. 1–4
nej WOM w Gorzowie Wielkopolskim https://wakelet.com/wake/0NIkpP37h50Cc1cuGHq7j lub
https://view.genial.ly/5e83a05f260c290e397a344e/presentation-cukierku-ty-lobuzie.
• Przypomnienie fabuły książki „Cukierku, ty łobuzie!” i jej autora.
– Rozwiązywanie krzyżówki, sprawdzającej znajomość książki.
– Rozważania na temat funkcji, jaką pełni w książkach narrator.
– Ustalanie, kim jest narrator w książce „Cukierku, ty łobuzie” – wyszukiwanie i czytanie
fragmentów dowodzących narracji prowadzonej przez głównego bohatera.
• Zwykli i niezwykli bohaterowie książki.
– Na tablicy są umieszczone dwie ilustracje: koszyka (kociego legowiska) i fragmentu pokoju.
Wokół ilustracji są umieszczone kartki z nazwami bohaterów książki: Cukierek, Landrynka,
Chałka, Precelek, Karmelek, pani Lusia, mama, tata, Marcel, koleżanki i koledzy Marcela.
– Dzieci przesuwają kartki z bohaterami, dzieląc ich jednocześnie na zwierzęta (nad koszyk)
i ludzi (nad podłogę).
– Rozważania nad tym, czy wszyscy bohaterowie są postaciami realnymi. Ustalanie niezwy-
kłości kocich (fantastycznych) bohaterów.
– Ustalanie, jakiego rodzaju bohaterem jest Cukierek (główny i tytułowy).
4. Przygody Cukierka – ćwiczenia w opowiadaniu.
• O czym jest ta historia? – nadawanie tytułów zilustrowanym przygodom Cukierka.
Omawianie sytuacji przedstawionych na ilustracjach i wklejanie podpisów pod nimi. Próba
ustalenia, do których rozdziałów pasują te ilustracje – porządkowanie kolejności zilustrowa-
nych zdarzeń.
• Opowiadanie wybranej przygody Cukierka.
• Co robi Cukierek? – zgadywanka (kalambury).
Dzieci indywidualnie losują karteczki z zapisanymi sytuacjami, w których znalazł się koci bo-
hater, np. Cukierek w koszu ze swoim rodzeństwem. Ucieczka Cukierka. Strach przed szczotką.
Cukierek u weterynarza. Cukierek na treningu hokejowym. Cukierek przy choince. Cukierek
na urodzinach. Następnie, nie używając słów (poza miauczeniem), przedstawiają czynności
Cukierka, jakie mógł wykonywać w tych sytuacjach. Do przedstawiania sytuacji dzieci mogą
poprosić o pomoc jeszcze inne osoby (np. w wypadku kocich urodzin). Obserwatorzy starają się
zgadnąć, w jakiej sytuacji Cukierek został przedstawiony.
5. Jaki jest Cukierek? – ćwiczenia w opisywaniu cech bohatera książki.

• Jak narysować kota? – dyktando rysunkowe.
– Dzieci wykonują w zeszytach uproszczony rysunek kota zgodnie z instrukcją (np. „Kotek –
rysowane wierszyki” – YouTube).
– Wyszukiwanie w książce i czytanie fragmentu opisującego wygląd i zachowanie Cukierka.
– Dokończenie rysunku zgodnie z opisem (pręgowany, plamka na nosie).
• Gromadzenie wyrazów określających cechy wyglądu, charakteru i usposobienia Cukierka.
– Głośne czytanie wiersza o Cukierku.
– Dzieci proponują wyrazy i wyrażenia określające cechy kotka, uzasadniając swoje propozy-
cje przykładami z książki. Proponowane cechy zapisują wokół kotka, którego narysowały
w zeszytach (np. pręgowany, z plamką na nosie, ostre pazury, długie wąsy, gruby brzuszek,
lśniące futro, młody, psotny, szybki, sprytny, zadziorny, ciekawski, uparty, leniwy, łakomy,
zabawny).
• Ustne opisywanie Cukierka.
• Zaprezentowanie zdjęcia prawdziwego Cukierka, kota należącego do rodziny autora książ-
ki (zdjęcie dostępne na oficjalnej stronie autora http://waldemarcichon.pl/wp-content/uplo-
ads/2015/12/cukierek_r_3.jpg).
6. Cukierek, berek, rowerek – ćwiczenia wzbogacające słownictwo i umiejętności ję-
zykowe.
• Przypomnienie przezwisk, jakich używał tata w stosunku do Cukierka. Zapisywanie w zeszy-
cie imienia i przezwisk bohatera książki – przypomnienie zasady pisowni imion i przezwisk
wielką literą.
• Zabawmy się w poetów – tworzenie rymów.
Nawiązanie do zadania literackiego, jakie miał wykonać Marcel – ustalenie, co miał napisać
i co miał zawierać wiersz. Tworzenie rymów do wyrazu cukierek, np. rowerek, plasterek, swe-
terek, ratlerek, koperek, eklerek.
• Powiedzenia z kotem w tle.
– Podawanie i wyjaśnianie znanych dzieciom powiedzeń nawiązujących do kocich zachowań.
– Wspólne układanie, czytanie i wyjaśnianie powiedzeń.
Na tablicy znajdują się kolorowe kartki z wyrazami, z których można ułożyć powiedzenia
(jeden kolor kartek jest przyporządkowany jednemu powiedzeniu), np. Gdy kota nie ma,
myszy harcują; kocia muzyka; odwracać kota ogonem; tyle, co kot napłakał; bawić się z kimś
w kotka i myszkę; chodzić jak kot własnymi ścieżkami; w nocy wszystkie koty są czarne. Dzie-
ci układają powiedzenia i z pomocą nauczyciela starają się wyjaśnić ich znaczenie.
7. „Skaczący pomponik” – wykonanie zabawki dla kota.
• Rozmowa o tym, co należy przygotować, kiedy chcemy wziąć do domu kota (na podstawie
przeczytanej książki i własnych doświadczeń).
• Wykonanie zabawki dla kota.
Dzieci wycinają prostokątny dosyć sztywny kartonik o bokach nie mniej-
szych niż 8 cm x 10 cm. Z jednej strony krótszego boku rysują wnękę
o szerokości 1 cm i długości 4–5 cm.
Na widełki utworzone po wycięciu wnęki dzieci nawijają dosyć grubą war-
stwę kolorowej włóczki, tak by nie zasłonić wewnętrznego brzegu wnęki.
W tak powstały otwór wsuwają wytrzymałą na przerwanie włóczkę lub
sznurek o długości 70 cm i mocno związują nawiniętą włóczkę w połowie szerokości, pozosta-
wiając przy tym długi koniec sznurka. Następnie przecinają włóczkę z obu stron dłuższych
boków prostokątnego kartonika. W ten sposób powstanie pomponik, którego końce przycinają
tak, by nadać mu zaokrąglony kształt (starają się nie przeciąć sznurka). Długi koniec sznurka
mocno przywiązują do patyka, który wcześniej w miejscu wiązania mogą posmarować klejem.
Temat 85. Aby było bezpiecznie 161
8. Cukierku, co było dalej? – poznawanie innych przygód bohatera książki.

• Oglądanie książek o dalszych losach Cukierka.
– Czytanie tytułów cyklu książek o Cukierku z okładek książek zaprezentowanych przez na-
uczyciela lub ze strony internetowej autora: „Popraw się, Cukierku!”, „Nie martw się, Cu-
kierku!”, „Jak się masz, Cukierku?”, „Gdzie jesteś, Cukierku?”, „Dziękuję ci, Cukierku!”,
„Co słychać, Cukierku?”, „Dasz radę, Cukierku!”, „Masz rację, Cukierku!”.
– Rozpoznawanie na podstawie ilustracji zamieszczonej na okładce, w jakim wieku jest boha-
ter, którego przygody opisano w książce „Jak się masz, Cukierku?”.

Temat 85. Aby było bezpiecznie
ZAPIS W DZIENNIKU
Swobodne wypowiedzi na temat ulubionych dyscyplin sportów zimowych i znanych sportowców.
Ćwiczenia rozwijające umiejętności językowe, czytanie ze zrozumieniem, spostrzegawczość i krea-
tywność. Dzielenie się pomysłami na spędzanie czasu podczas ferii zimowych. Czytanie i omawia-
nie zasad bezpieczeństwa, słuchanie pogadanki nauczyciela, policjanta lub funkcjonariusza Straży
Miejskiej. Pokazy i doświadczenia ilustrujące zasady bezpiecznego zachowania podczas ferii, po-
wtarzanie i utrwalanie umiejętności i wiedzy z mapą myśli. Drużynowe pokonywanie torów prze-
szkód – doskonalenie szybkości, zwinności i zręczności.

– wypowiada się na temat dyscyplin sportowych, planów na ferie zimowe
– czyta ze zrozumieniem
– słucha z uwagą pogadanki na temat zachowania bezpieczeństwa podczas ferii zimowych
– wymienia zasady bezpiecznego zachowania się podczas ferii
– wyciąga wnioski z prowadzonych pokazów i obserwacji związanych z bezpieczeństwem
– wykonuje ćwiczenia ruchowe, przestrzegając ustalonych zasad gier i zabaw

– wypowiesz się na temat dyscyplin sportowych i swoich planów na ferie zimowe
– przeczytasz tekst i wykonasz do niego ćwiczenia
– wysłuchasz pogadanki na temat zachowania bezpieczeństwa podczas ferii zimowych
– wymienisz zasady bezpiecznego zachowania się podczas ferii
– wyciągniesz wnioski z prowadzonych pokazów związanych z bezpieczeństwem
– weźmiesz udział w zajęciach ruchowych, przestrzegając ustalonych zasad gier i zabaw

– wypowiadasz się na temat dyscyplin sportowych i swoich planów na ferie zimowe
– czytasz tekst ze zrozumieniem i wykonujesz do niego ćwiczenia
– słuchasz pogadanki na temat zachowania bezpieczeństwa podczas ferii zimowych
– wymieniasz zasady bezpiecznego zachowania się podczas ferii
– wyciągasz wnioski z prowadzonych pokazów związanych z bezpieczeństwem
– wykonujesz ćwiczenia ruchowe i przestrzegasz ustalonych zasad gier i zabaw
KLUCZOWE PYTANIA
– Dlaczego należy pamiętać w każdym miejscu o swoim bezpieczeństwie?
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
PZ cz. 1 s. 122–123, Z cz. 2 s. 84–85; ilustracje dyscyplin sportowych, mapa Polski, kartki
z liczbami rzymskimi od I do XII i sylabami na odwrocie, ilustracje przedstawiające zimo-
we zabawy bezpieczne i niebezpieczne, film przedstawiający lawinę, komputer z dostępem
do internetu, kartki z bloku technicznego, dwa autka tej samej wielkości i wagi, duże książki,
dwa ugotowane na twardo jajka, folia bąbelkowa, słoik wypełniony do połowy wodą, kostki
lodu, moneta, kartki, karta z napisem BEZPIECZNE FERIE, karteczki w kolorze żółtym,
niebieskim, zielonym i czerwonym do podziału na grupy, powiększona kopia mapy myśli, po-
cięta na 4 części wg głównych zagadnień, karteczki, kredki, flamastry, 4 podręczniki do klasy 1,
ławeczki gimnastyczne, szarfy, woreczki dla każdego, piłki, laski gimnastyczne dla każdego,
rozsypanka literowa z hasłem BEZPIECZNE FERIE.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Przybądź do mnie jako… – zabawa powitalna.
Na hasło nauczyciela, np. Kasiu, Franku, Jacku (lub inne imiona dzieci, które nauczyciel aku-
rat wywołuje), przybądźcie do mnie jako łyżwiarze uprawiający łyżwiarstwo szybkie (łyżwiarze
uprawiający łyżwiarstwo figurowe, hokeiści, narciarze, saneczkarze, snowbordziści), wezwane
dzieci wstają z krzesełek i, naśladując wywołanych sportowców, poruszają się w stronę nauczy-
ciela.
Z cz. 2 s. 84 ćw. 1 2. Dyscypliny sportowe – rozpoznawanie i nazywanie sportów zimowych.
• Rozpoznawanie dyscyplin sportowych.
– Na podłodze leżą ilustracje przedstawiające różne dyscypliny sportowe, np. piłkę nożną,
siatkówkę, koszykówkę, kolarstwo, skoki w dal, pływanie, hokej, skoki narciarskie, łyż-
wiarstwo szybkie, łyżwiarstwo figurowe, saneczkarstwo. Dzieci rozpoznają i nazywają za-
prezentowane dyscypliny. Następnie wybierają tylko te, które przedstawiają typowe sporty
zimowe.
– Charakteryzowanie dyscyplin sportów zimowych – wypowiedzi indywidualne.
• Tworzenie skojarzeń związanych z daną dyscypliną sportową i podawanie trzech różnych
wyrazów, do których trzeba znaleźć słowo-klucz na zasadzie skojarzeń (jak w grze logicznej
„Tribond”); zadaniem dziecka jest znalezienie czwartego słowa, które najbardziej kojarzy się
z trzema podanymi.
• Jaki sport uprawiam? – zabawa czynnościowo-naśladowcza.
Dzieci stoją na obwodzie koła. Chętni naśladują ruchem czynności wykonywane przez spor-
towca uprawiającego typowe sporty zimowe. Pozostałe dzieci zgadują, jaka to dyscyplina, i do-
łączają do zabawy naśladowczej.
• Swobodne wypowiedzi dzieci na temat ich ulubionych dyscyplin sportów zimowych i znanych
sportowców, którzy je uprawiają.
Z cz. 2 s. 84–85 3. Zimowe potyczki językowe – ćwiczenia rozwijające umiejętności językowe, spo-
ćw. 2–4 strzegawczość i kreatywność.
• Udzielanie odpowiedzi na niekonwencjonalne pytania, np. Co robi zima? Co robi śnieg? Co robi
mróz? Po co są ferie?
• Tworzenie w parach tribondów (bliższych i dalszych skojarzeń) do podanych haseł, np. zima
(mróz, śnieg, pora roku), śnieg (płatki, biel, śnieżynki), lód (woda, mróz, łyżwy).
• Doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem.
• Narciarze – ćwiczenie spostrzegawczości.
Omawianie elementów stroju narciarza (spodnie i kurtka narciarska, buty narciarskie, kask,
gogle) na podstawie ilustracji.
• Indywidualne układanie w wyznaczonym czasie nowych wyrazów z liter wyrazu saneczkarz.
4. Moje plany na ferie – wypowiedzi na temat pomysłów na spędzanie wolnego czasu.

• Kilkuzdaniowe wypowiedzi dzieci na temat ich planów na ferie zimowe. Wskazywanie na ma-
pie Polski miejsc, w których dzieci spędzą ferie.
• Podawanie propozycji sposobów spędzania ferii w rodzinnej miejscowości – burza mózgów.
Dzieci podają propozycje i zapisują je na tablicy. Następnie wybierają najpopularniejsze po-
mysły i przepisują je do zeszytów (W naszej miejscowości w czasie ferii możemy…), zwracając
uwagę na przecinek w wyliczeniu.
5. Aby było bezpiecznie! – przypomnienie zasad bezpiecznego wypoczynku zimowego. PZ cz. 1 s. 122
• Kiedy zabawy zimowe są bezpieczne? – odkodowanie hasła.
Na tablicy są umieszczone kartki z liczbami rzymskimi z jednej strony i sylabami tworzącymi
hasło (pytanie) z drugiej. Dzieci porządkują liczby rzymskie od I do XII i odczytują pytanie
Kiedy zabawy zimowe są bezpieczne?
• Omawianie ilustracji przedstawiających bezpieczne i niebezpieczne zabawy zimowe. Grupo-
wanie ilustracji ze względu na bezpieczeństwo przedstawionych na nich sytuacji oraz uzasad-
nianie wyborów.
• Czytanie zasad, których należy przestrzegać, żeby ferie były wesołe i bezpieczne, i ich oma-
wianie. Podawanie propozycji innych zasad, o których należy pamiętać podczas ferii (również
tych, których należy przestrzegać na drodze i w domu).
• Wspólne tworzenie listy bezpiecznych zabaw zimowych. Zapisanie jej na tablicy i w zeszytach.
• Słuchanie pogadanki nauczyciela, policjanta lub funkcjonariusza Straży Miejskiej na temat
zachowania bezpieczeństwa podczas ferii zimowych. Zadawanie pytań prelegentowi.
6. Dlaczego to jest niebezpieczne? – pokazy i doświadczenia ilustrujące zasady bez-
piecznego zachowania podczas ferii.
• Pokaz pierwszy.
Nauczyciel układa dwa tory do jazdy. Kładzie dwie książki na dywanie tak, by tworzyły równię
pochyłą (np. podkłada pod jeden z ich brzegów kilka innych książek), na nich zaczepia kartki
z bloku technicznego – jedną gładką, drugą pogniecioną. Tłumaczy, że pierwsza „górka” jest
gładka, jakby była pokryta wyślizganym śniegiem i lodem, druga chropowata, jakby była po-
kryta piaskiem i kępami trawy. Ustawia na szczycie „górek” autka i puszcza je jednocześnie.
Dzieci obserwują, jak szybko auta zjeżdżają i jak daleko odjeżdżają od górki. Opisują swoje
obserwacje i zastanawiają się, do której z omawianych zasad można odnieść ten pokaz i dla-
czego (np. Nie zjeżdżaj na sankach w pobliżu jezdni i torów kolejowych. Zachowuj odpowiednią
odległość. Uważaj na wchodzących na górkę – nieraz trudno wyhamować).
• Pokaz drugi.
Dwa ugotowane na twardo jajka – jedno owinięte folią bąbelkową, drugie bez folii – nauczyciel
upuszcza na ziemię z tej samej, niewielkiej wysokości. Po odwinięciu jajka z folii uczniowie
porównują uszkodzenia i zastanawiają się, które z zasad można zilustrować tym przykładem
(np. Gdy zjeżdżasz z górki na nartach, wkładaj kask. Zjeżdżaj w miejscach wyznaczonych – aby
unikać zderzeń z przeszkodami, należy zachowywać odpowiednią odległość od innych).
• Pokaz trzeci.
Nauczyciel pokazuje słoik do połowy wypełniony wodą. Wrzuca do niego kostki lodu. Wkłada
na kostki monetę – porusza kostkami, aż moneta wpadnie pod powierzchnię lodu. Dzieci opi-
sują, co zauważyły (Lód unosi się na wodzie, moneta tonie, gdy dostanie się pod powierzchnię
wody). Zastanawiają się, do której zasady nawiązuje pokaz (np. Nie wchodź na zamarznięte
stawy; Nie zjeżdżaj na sankach ani na nartach w pobliżu zbiorników wodnych). Nauczyciel
tłumaczy, że jeziora zaczynają zamarzać od góry, powstający lód unosi się na powierzchni wody.
W różnych miejscach tego samego zbiornika lód może być różnej grubości – jest cienki zwłasz-
cza tam, gdzie uchodzą rury z ciepłą wodą. Może też pękać podczas zmian pogody. Osoba, która
dostanie się pod lód, łatwo się może utopić.
• Nauczyciel wyjaśnia, jak powstają lawiny śnieżne, i pokazuje film przedstawiający lawinę.
7. Bezpiecznie nie tylko podczas ferii – kształtowanie prawidłowych postaw z wyko-

rzystaniem mapy myśli.
• Dzieci losują po jednej spośród przygotowanych przez nauczyciela kartek w kolorze żółtym,
niebieskim, zielonym i czerwonym. W ten sposób dzielą się na grupy.
PZ cz. 1 s. 123 • Przygotowanie do pracy powtórzeniowej z mapą myśli.
– Zwrócenie uwagi dzieci na kolorystykę gałęzi i rozgałęzień.
– Czytanie haseł z konarów głównych i rozgałęzień wokół hasła BEZPIECZNIE.
– Zapoznanie z oznaczeniem stron, na których można znaleźć materiał powtórzeniowy (zapisy
stron w kółkach w kolorze zagadnienia przyporządkowanego gałęzi).
• Grupowa analiza i uzupełnianie mapy myśli na podstawie wiadomości na temat bezpieczeń-
stwa zdobytych w klasie 1 i 2 oraz własnych doświadczeń.
– Dzieci otrzymują kopie fragmentu mapy myśli przyporządkowane danej grupie. Przy pu-
stych gałązkach zapisują hasła, które ich zdaniem są ważne. Mogą też dorysować inne rozga-
łęzienia, których ich zdaniem brakuje, i umieścić nad nimi wspólnie sformułowane hasła. Po
wspólnych ustaleniach wykonują na karteczkach ilustracje istotnych zagadnień wpisanych
na wolnych gałązkach.
– Powtarzanie wiadomości o zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem w obrębie zagad-
nień przyporządkowanych danej grupie.
• Wspólne utrwalanie wiadomości na temat bezpieczeństwa na podstawie prezentacji zagadnień
przyporządkowanych poszczególnym grupom.
Grupy kolejno przypominają dotychczas zdobyte wiadomości. Dzieci z pozostałych grup mogą
uzupełniać zagadnienia omawiane przez kolejne zespoły. Po powtórzeniu cztery uzupełnione
gałęzie mapy zostają umieszczone w widocznym miejscu w klasie.
8. Drużynowe pokonywanie torów przeszkód – doskonalenie szybkości, zwinności
i zręczności.
– „Pożar, powódź, na koń, wąż” – zabawa z reakcją na sygnały.
Dzieci poruszają się po sali w podskokach, reagując ruchem na omówione wcześniej hasła,
np. Pożar – wykonują przysiad podparty, Powódź – wchodzą na ławeczkę lub maksymalnie
na trzeci szczebel drabinki, Na koń – przysiadają (delikatnie) na plecach kolegi znajdującego
się w klęku podpartym, Wąż – ustawiają się jedno za drugim za wybranym i oznaczonym
szarfą dzieckiem i chwytają się za ramiona. Dzieci, które ostatnie zareagują lub pomylą ćwi-
czenie, ustawiają się w kolejności odpadania i wracają do gry, gdy odpadnie dziesiąta osoba.
– Ćwiczenia kształtujące zwinność i zręczność: marsz po obwodzie koła w kucki z podsko-
kiem na Cztery; marsz z woreczkiem na głowie, na palcach, na piętach; w pozycji stojącej
przekładanie woreczka pod uniesionym prawym kolanem, lewym kolanem i wokół tułowia;
podawanie woreczka z lewej ręki do prawej i odwrotnie nad głową; skłony i skręty tułowia
w pozycji stojącej i w siadzie prostym.
• Główna część zajęć – doskonalenie szybkości, zwinności i zręczności na torze przeszkód.
– „Berek” – zabawa bieżna.
– Drużynowe pokonywanie torów przeszkód.
Marszobieg z woreczkami na głowie do półmetka i powrót biegiem.
Pokonywanie toru ułożonego z szarf – przeskakiwanie z szarfy do szarfy.
Prowadzenie piłki slalomem (kozłowanie lub toczenie).
Bieg sztafetowy z piłką: każda drużyna jest podzielona na 2 zespoły, które stają rzędem na-
przeciwko siebie w pewnej odległości, każdy z piłką; na sygnał pierwszy zawodnik startuje
i biegnie z piłką w stronę swojego zespołu stojącego naprzeciwko; oczekujący w drugim ze-
spole pierwszy zawodnik przejmuje piłkę i biegnie z nią do partnera stojącego po przeciwnej
stronie; zawodnik, który ukończy bieg, staje na końcu rzędu.

– Ćwiczenia korekcyjne: dzieci w siadzie klęcznym trzymają oburącz laskę gimnastyczną;
na Raz – unoszą ręce nad głowę, na Dwa – kładą je za głową na ramionach, na Trzy – unoszą
ręce nad głowę, na Cztery – wracają do pozycji wyjściowej.
– Ćwiczenia uspokajające: wdechy i wydechy w pozycji leżącej połączone z przenoszeniem wo-
reczka (w czasie wdechu przeniesienie ramion z woreczkiem za głowę, a podczas wydechu
przeniesienie ramion z woreczkiem do przodu i opuszczenie ich wzdłuż tułowia).
9. Bezpieczne ferie – podsumowanie zajęć.
• Dzieci na podstawie mapy myśli określają, która zasada wg nich jest najważniejsza (nauczyciel
naprowadza na wniosek, że należy przestrzegać wszystkich zasad). Układają z rozsypanki
literowej hasło bezpieczne ferie.

Scenariusze Zajec Dziennych Klasa 2 Semestr 1 cz2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Scenariusze Zajec Dziennych Klasa 2 Semestr 1 cz2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

32 Scenariusze zajęć dziennych – X krąg tematyczny: ﻿Nasza ojczyzna

Scenariusze zajęć dziennych

JAK SIĘ UCZYĆ?

Porównywanie Jak uratować smoka?

Rozpoznawanie Rysuję emocje

Formułowanie Klasowe Biuro Podróży

X krąg tematyczny: Nasza ojczyzna

CELE – PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

CELE SFORMUŁOWANE W JĘZYKU UCZNIA

KRYTERIA OCENIANIA (Nacobezu)

s. 167 PRZEBIEG ZAJĘĆ

X krąg tematyczny: Nasza ojczyzna

CELE – PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

– zna wybrane fakty historyczne związane z odzyskaniem niepodległości

CELE SFORMUŁOWANE W JĘZYKU UCZNIA

KRYTERIA OCENIANIA (Nacobezu)

s. 168 PRZEBIEG ZAJĘĆ

• Słuchanie opowiadania nauczyciela o utracie przez Polskę niepodległości i odzyskaniu jej

X krąg tematyczny: Nasza ojczyzna

CELE – PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

CELE SFORMUŁOWANE W JĘZYKU UCZNIA

– pokażesz na mapie Polski jej granice, wybrane miasta i parki narodowe

KRYTERIA OCENIANIA (Nacobezu)

s. 170 PRZEBIEG ZAJĘĆ

• Zabawa „Zgadnij, skąd przyjechałem”.

Sprawdzimy, jakie Wykorzystamy

• Wdrożenie działań: wykonywanie folderu zgodnie z ustalonym planem (praca w parach).

– „Wiewiórki do dziupli” – zabawa orientacyjno-porządkowa.

X krąg tematyczny: Nasza ojczyzna

CELE – PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

CELE SFORMUŁOWANE W JĘZYKU UCZNIA

KRYTERIA OCENIANIA (Nacobezu)

PRZEBIEG ZAJĘĆ s. 172

• Dzielenie się wrażeniami po wysłuchaniu legendy. Udzielanie odpowiedzi na pytania do tekstu.

X krąg tematyczny: Nasza ojczyzna

CELE – PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

– podaje przykłady miejsc ważnych, godnych polecenia i zwiedzenia przez gości

CELE SFORMUŁOWANE W JĘZYKU UCZNIA

KRYTERIA OCENIANIA (Nacobezu)

– „Drużyno, ruszaj!” – zabawa z reakcją na sygnały.

JAK SIĘ UCZYĆ?

Pomyśl o skutkach Przewidywanie

Współpraca, Festiwal ortograficzno-teatralny z ó w roli głównej

XI krąg tematyczny: W świecie informacji

CELE – PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

– zdaje sobie sprawę ze zła, jakie niesie wojna

CELE SFORMUŁOWANE W JĘZYKU UCZNIA

KRYTERIA OCENIANIA (Nacobezu)

PRZEBIEG ZAJĘĆ s. 174

ul. Mątwicka ul. Filtrowa ul. Alberta Anin

Słuchanie fragmentów kolejnych rozdziałów książki (przedstawiających miejsca pobytu

wana im ilustracja. Następnie czytają fragmenty rozdziału, dobierają podpisy do obrazków,

– „Tortilla” – turlanie partnera na materacu.

XI krąg tematyczny: W świecie informacji

CELE – PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

CELE SFORMUŁOWANE W JĘZYKU UCZNIA

KRYTERIA OCENIANIA (Nacobezu)

PRZEBIEG ZAJĘĆ s. 176

– Porównywanie swojej pracy z oryginalnym logo zaprezentowanym przez nauczyciela

– „Głuchy telefon” – zabawa w dwóch zespołach (zdania do przekazywania, np. Książki to

XI krąg tematyczny: W świecie informacji

CELE – PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

CELE SFORMUŁOWANE W JĘZYKU UCZNIA

32 Scenariusze zajęć dziennych – X krąg tematyczny: Nasza ojczyzna