MAKİNA ELEMANLARI

AKSLAR VE MİLLER

PROF. DR. AYBARS ÇAKIR

DR. MÜH. CEMAL BAYKARA

YÜK. MÜH. AYLİN YENİLMEZ

-2000-

161
11. AKSLAR VE MİLLER

Çark, disk ve benzeri gibi dönme veya salınım hareketi yapan parçaları taşıyan
makina elemanlarına aks veya mil denir. Akslar ve miller yüklenme durumlarına göre
birbirinden ayırılabilirler. Akslar sadece dönen parçaları taşırlar, moment
nakletmezler ve sadece eğilme gerilmelerine maruzdurlar. Miller de akslar gibi dönen
parçalar taşırlar, moment naklederler ve ezilme ve/veya burulmaya çalışan makina
elemanlarıdır. Miller düşey veya yatay olarak yerleştirilebilirler ve eksenel ve radyal
yataklar içinde dönerler. Milin yatak içinde kalan kısmına muylu adı verilir.

11.1 Aks ve Mil Malzemeleri

Genellikle 60-70 çapındaki
miller soğuk şekil verilmiş
dairesel karbon çeliği
çubuklardan yapılır. Tokluk,
darbe mukavemeti ve daha
büyük çubuklar istenen
özellikleri elde etmek için ısıl
işleme tabi tutulabilir. Yüzey
aşınma direncinin ana faktör
olduğu yerlerde karbürlenmiş
çelik kullanılır. Bununla
beraber, artan maliyetlerden
kaçınmak için mümkün olan
yerlerde normal karbon
çelikleri kullanılmalıdır. Diğer
yüzey sertleştirme işlemleri,
nitrürleme, siyanürleme, alev
ve indüksiyon sertleştirmesi
gibi metodlar aşınmaya
mukavim yüzey elde etmek
için uygulanabilir. Soğuk
çekilmiş çelik çubuklar, sıcak
haddelenmiş olanlardan daha
yüksek fiziki özellikler
gösterirler. Bununla beraber
soğuk çekmede kalıcı yüzey
çekme gerilmeleri mevcuttur
ve bunlar yüksek mukavemet
değerlerini düşürürler ve
yorulma mukavemetini
azaltırlar. Kama yuvası vb.
Açılması sırasında da yine Şekil 11.1 Mil ve Aks
kalıcı gerilmeler meydana gelir bağlantısı uygulama
ve milin çarpılmasına sebep örnekleri, a) Lokomotif
olurlar. Çarpılma etkisi önemli ve b) Vagon tekerleği,
ise ve çekiçlemek sureti ile c) Makara halat
düzeltilemiyorsa yağla bağlantısı.
sertleştirilen bir alaşım çeliği
kullanmak uygun olacaktır.

162
70 mm.’den büyük çaptaki aks ve miller sıcak haddelenmiş karbon çeliğinden yapılır.
Talaş alma işlemi sıcak haddelemenin sebep olduğu dekarbürize olmuş bütün
tabakanın kaldırılmasına yetecek derinlikte yapılmalıdır. Büyük çaplı mil ve akslar
(demiryolu aksları gibi) dövüldükten sonra işlenir. Otomobil krank milleri gibi miller
çelik veya sfero döküm olarak imal edilebilirler.

11.2. Aksların Hesabı

Aks çapının hesabı için üç ayrı yoldan hesap yapılabilir.

1- Eğilme momenti esas alınarak yapılan hesap:

F l l 
Me    1  (Şekil 11.1’deki b durumu için)
22 4
Mukavemet momenti:
d3
We 
32
Eğilme gerilmesi:
M M 32
e  e  e 3
We d
Aks çapı:
M 32
d3 e
 eem
2- Yatakta iç yüzey basıncı esas alınarak yapılan hesap:
F
p
l1d
F
d
l1p em
şeklinde hesaplanır.

3- Delik yüzeyindeki, yüzey basıncı esas alınarak yapılan hesap:

F/2
p
ds
F/2
d
sp em
şeklinde hesaplanır.

Verilen malzeme için konstrüksiyonda l, l1 ve s boyutları uygun seçilmiş ise her üç

metod ile hesaplanan aks çapı d aynı olur. Aksi takdirde, yani üç metodla farklı d
değerleri bulunuyorsa, bunlardan en büyük olanı alınır ve bu değerle diğer hesap ve
konstrüksiyon çalışmalarına devam edilir.

11.3. Mil hesabı

Miller üç kısıma ayrılabilirler:
1- Doğru miller
2- Dirsekli miller (krank milleri)
3- Fleksibl miller
Bir milin hesabı ve boyutlandırılması:

163
Genel olarak aşağıdaki sıra takip edilerek hesaplar yürütülür:
1- Mil çapı yaklaşık olarak döndürme momenti Md ve burulma gerilmesi  yardımı ile
tayin edilir.
M 16
 d 3
d
16Md
d'  3
 em
Tablo 11.1 Mil çapı hesabı için em değerleri:
Malzeme em (kg/mm2)
St42 1.25
St50 1.5
St60-C22, C35 1.8
St70, C45, 25CrMo4, 15Cr3 2.12
C60, 34CrMo4 2.5
30Mn5-16MnCr5 3
37MnSi5 3.55
34CrNiMo6-18CrNi8 4.25

2- Milin yukarıda belirtilen çap değeri ile ilk şekillendirilmesi yapılır ve her türlü kritik
etkileri tayin edilir.
3- Bulunan d’ çap değeri için v (bileşik gerilmenin yaklaşık değeri) hesaplanır.
4- İstenilen emniyet katsayısı ve seçilen mil malzemesine göre bir v em (mukayese
gerilmesi) tesbit edilir.
v'
5- d  d' 3 formülü ile son çap bulunur.
 v em
Mil çapları standardlaştırılmıştır. Bulunan d değeri için bir üst norm değer alınır.
6- Gerekirse milin eğilme ve burulma moment diyagramları çizilerek son kontrol
yapılır.
Yukarıda sayılan işlemleri yapmak için gerekli ifade ve değerler şunlardır:
Eğilme gerilmeleri:
Meğ 32
 eğ 
d3
Eşdeğer gerilmeler (şekil değiştirme enerjisi hipotezine göre)
 eş   eğ2  3 0 2
Burada 0: bir katsayı olup milin zorlanma durumuna bağlıdır.
0=eğ t.değişken/1,73b.titr. şeklinde hesaplanabilir. Bu durumda 0 birden küçük bir
değerdir ve 0,6 ile 0,8 arasında değişir. 302 ise 1,1 ile 1,9 arasında değişir.
Yaklaşık olarak  eş   2eğ  2b2 alınarak hesap yapılabilir. Momentlerden hesap
yapılmak istenirse,

 eş  3 Meğ   0Mb  veya  eş  3 Meş

32 3 2 32
d 4 d

Meş  M2eğ   0Mb   M2eğ  Mb2

3 2 1
4 2
eşeş em olması gerektiğinden,

164
 32 Meş
d3
  eş em
formülü kullanılabilir.
Maksimum kayma gerilmesi hipotezi kullanılırsa:
 eş   2eğ  4 2  02
olduğundan,
Meş  M2eğ   0Mb 
2

şeklinde tarif edilirse,

 eğ em
0 
2b em
olur ve değeri zorlanma şekline bağlı olarak,
eğ Tam değişken
00,5-0,6
b Titreşimli için
eğ Tam değişken
00,73-0,85
b Tam değişken için

Mukayese için kullanılacak olan eşdeğer emniyet gerilmesi:

 bb
 eş em  eD 0 1
k s
şeklinde hesaplanır.

Burada:
eD= Değişken eğilme emniyet gerilmesi
b0= Büyüklük faktörü (çapa bağlı)
b1=Yüzey işçiliği faktörü
k=Çentik katsayısı
S= Emniyet katsayısıdır.
b0 ve b1 katsayılarının değişimi aşağıdaki diyagramlarda gösterilmiştir.
Çentiksiz keside göre yapılan mukavemet hesabından elde edilen nominal gerilme
n, n.
M M
Eğilme için  n  e , burulma için n  b .
We Wb
Çentik bölgesinde meydana gelen maksimum gerilme
max’ın nominal gerilmeye oranına K form faktörü
denir.
 
 K  max veya  K  max
n n
K form faktörü, malzeme lineer-elastik davrandığı
sürece malzemeye bağlı değildir; çentiğin şekline
Şekil 11.2 Mil fatura bağlıdır. Bundan başka gevrek malzemeler, sünek
bölgesindeki eğilme malzemelere göre çentiklere karşı daha hassastırlar.
momenti sonucu gerilme Bu yüzden malzemeye ait bir çentik hassasiyeti K
yığılması form faktörü faktörü hesaba dahil edilir.
Buna göre çentik faktörü k  k  k  1  1

165
Şekil 11.3 Mil fatura bölgesinde eğilme ve bası sonucu gerilme yığılması form faktörü

Çoğu malzemelerde değişken zorlanma altında gerilme tepeleri azaldığından:

1k<k

Şekil 11.4 Mil üzerindeki çeşitli çentikler için gerilme yığılması form faktörü

166
k esas olarak çeliğin çekme mukavemetine (yani ıslah işlemine ve Brinell sertliğine)
ve çentik geçiş yarıçapı ’ya bağlıdır.
Milin yüzey pürüzlülüğü ve yüzeyde korozyona yol açan kimyasal maddelerin tesiri
yüzey düzgünlüğü faktörü b1 ile dikkate alınır.

Şekil 11.5 Mil malzemesi çekme mukavemetine

göre çentik hassasiyeti faktörü
Şekil 11.6 Yüzey işçiliği faktörü

Malzemeler için sürekli mukavemet eğrileri 10 ila 20 mm.  çapı numunelere göre
elde edilmiştir. Daha büyük çaplı millerde ise bu mukavemet değeri azalmaktadır. Bu
durum büyüklük faktörü b0 ile dikkate alınır.
İlk boyutlandırmalar için basit yaklaşık formüller kullanılabilir:
Kayma gerilmesine göre:
16Md NBG
 idi Md  71620 formülü kullanılarak:
d 3
nd / dak 
16Md 71620N N
d3 em = 120 kg/cm2 için d  14,43 cm olarak bulunur.
n em n
N
em = 200 kg/cm2 için d  12,23 cm olarak bulunur.
n
Deformasyon hesabı:
Millerde burulma açısının 1/4 0/m’den küçük
olması istenir. Bu değer ile hesap
Gr M 32 Mdr
yapılırsa:    b 
l Wp  d4
N BG
Md  71620
n d / dak
 1 0 1 
 /m  rd / m
l 4 4 180
değerleri kullanılırsa:

Şekil 11.7 Çapa bağlı büyüklük faktörü

G=8000000 kg/cm2 için:

800000 r 32.71620 N
 buradan:
180.100.4 d4 n
d  11,94 N / n veya d  1,24 N / n cm olarak hesaplanır.
Transmisyon millerinde veya taşıyıcı millerde metre başına dönme açısı,
em = 1/40-1/20
167
Yataklar arası mesafeler:
f = 0,16 mm değeri için l100 d (cm) ayrıca ilave eğilmeler mevcutsa l110 3 d (cm)
alınır.
Yataktaki eğim:

tg=
b/d
 : izafi yatak boşluğu
b : yatak genişliği
d : muylu çapı
tg  1/ 1000 olma şartından,
l  503 d2 cm değeri bulunur. 1000 d/dak’dan yüksek hızlar için bu değerin 2/3’ü
alınır. Küçük yataklarda   8’-12’
Büyük yataklarda   4’-6’ olmalıdır.

11.3.1. Millerdeki sehimler

Dişli çark millerinde f maks  5  10 3 modül (mm)
Transmisyon milleri ve büyük makina millerinde f em / l  0,5 / 1000
Genel makinalarda f em / l  0,3 / 1000
Takım tezgahlarında f em / l  0,2 / 1000
Elektrik makinalarında hava boşluğu değeri s için f em / s  1 / 10

11.3.2. Millerde Kritik Devir Sayıları

Millerde Burulma Titreşimleri, Tabii Frekansların Hesabı

Tek Kütleli Sistem

Jm 
  C  0
C

   
Jm
  B1Cosn t  B2Sinn t

  0 Cosn t  0 Sinn t
n
t  0,   0    0
0
B1  0 , B 2 
n
c Şekil 11.8 Dönen mil
n 
Jm üzerinde tek disk kütlesi
veya
Jm s 2  c  0; s  j
 Jm 2  c  0
c

Jm

168
Çift Kütleli Sistem
Jm11  (2  1 )C 1  K 1 cos(n t  )
Jm2  2  (1  2 )C 2  K 2 cos(n t  )

 Jm1K 1n2 cos(n t  )  c(K 2  K 1 ) cos(n t  )

 Jm2K 2 n2 cos(n t  )  c(K 1  K 2 ) cos(n t  )

(c  Jm1n )K 1  cK 2  0
2

cK 1  (c  Jm2 n )K 2  0
2

c  Jm1n c
2
0
c c  Jm2 n
2

Şekil 11.9 Dönen mil

üzerinde çift disk kütlesi
(c  Jm1n2 )(c  Jm2 n2 )  c 2  0
c 2  cJm2 n2 t  cJm1n2  Jm1Jm2 n4  c 2  0
Jm1Jm2 n2  (Jm1  Jm2 )c  0

c Jm1  Jm2 
n 
Jm1Jm2

veya Laplace transformasyonu kullanılarak

Jm11s 2  (2  1 )C
Jm2 2 s 2  (1  2 )C

(Jm1s 2  c )1  c 2  0
 c1  (Jm2 s 2  c ) 2  0

Jm1s 2  c c
0
c Jm2 s 2  c

(Jm1s 2  c )(Jm2 s 2  c )  c 2  0
Jm1Jm2 s 4  Jm1cs2  Jm2cs2  c 2  c 2  0
Jm1Jm2 s 2  (Jm1  Jm2 )c  0 , s  j
 Jm1Jm2 2  (Jm1  Jm2 )c  0

c Jm1  Jm2  c J J
n  n  burada Jm'  m1 m2
Jm1Jm2 Jm' Jm1  Jm2
veya

169
Tablo 11.2 Basit burulma sistemlerinin tabii frekansları
Sistem 2 
c
J  Is / 3
1 1
c   
 J1 J2 
c 12 c 23 c 12  c 23
2B   
B B C 2
J1 J3 J2
c 12 c 23
C (J1  J2  J3 )
J1J2 J3
c 01  c 12 c 12
2B  
B B C 2
J1 J2
c 01c 12
C
J1J2
c 01  c 12 c 12  c 20
2B  
B  B2  C J1 J2
1
C (c 01c 12  c 12 c 20  c 20 c 01 )
J1J2
1 1 G1 ve G2 dişlilerinin ataleti ihmal
 2 edilebilir .
J1 R J2
1 1 R  z1 / z 2  n2 / n1
 2
c1 R c 2

Burulma yay katsayısı

M GI
C d  p
 l
Değişken kesitli bir mil için eşdeğer yay katsayısı
1 1 1 1 1 1 1
    1  1  N
C C1 C 2 CN GIp1 GIp 2 GIpN
Kütlelerin atalet momenti Jm   r 2 m
mR 2 
İçi dolu silindir için Jm  , m  lR 2
2 g

İçi boş silindir için Jm  m

R2  r 2
2


, m  l R 2  r 2
g


11.3.3. Millerde Eğilme Titreşimleri

Güç, kuvvetle hızın çarpımı olduğu için yüksek güçlü makinalarda yüksek dönme
hızları mevcuttur. Ancak, ağırlık merkezi dönme ekseni üstünde bulunmayan veya
simetrik olarak yerleştirilmemiş döner parçaların meydana getirdikleri merkezkaç
kuvvet devir sayısının karesi ile artar ve millerde eğilme titreşimleri meydana getirir.
Mil döndüğünde milin üzerindek “e” eksantritesinde bir “m“ kütlesine sahip disk :

170
 F  mr 2  m( y  e)2 santrifuj kuvveti ile mili eğer, mil ise R tepki
kuvveti ile buna karşı koyar. Milin fazla eğilerek bozulmaması için
R  F  mr 2  m( y  e)2 olmalıdır.
Mil elastik sınırlar içinde yüklendikçe meydana gelen eğilme, etki
eden kuvvetle orantılıdır. R=F denkleminde değerler yerlerine
yazılarak :
Cy  m( y  e)2

Şekil 11.10 Mil üzerinde

eksantrik tek disk kütlesi

e 2
y bulunur.
C
 2

m
2
 
 
 2
  n 2 
y
e   1  2

1   
 n 
y
 1 s  0
e disk s merkezi etrafında döner
y  e
santrifüj kuvvet çok küçülür
y  rs  e Şekil 11.11 Eksantrik tek
disk kütlesi ile mil sehimi
rs  y  e
C
Bu bağıntıya göre  2 olduğunda mil kendi kendini merkezleme sehimi y sonsuza
m
C
gider ki bu da milin kırılmasına yol açar.  2 haline rezonans hali denir. Dönen
m
parçaların bu andaki dönme hızı  kritik açısal hıza (k) eşit olur.
C C
Bu durumda 2  k  olup k 
2
şeklinde yazılabilir. Buna tekabül eden
m m
30 30 C
kritik devir sayısı da nk k  şeklinde hesaplanır.
  m
Rezonansa meydan vermemek için milin işletme devir sayısının kritik devir
sayısından ya büyük, yada daha küçük olması gerekir.

Yaylanma sayısı C nin tayini

G mg
C  G=mg, fG=G den dolayı olan statik sehim.
fG fG

171
Tablo 11.3 Değişik yataklama şekilleri için eğilme yay katsayıları

2 EIx d 2 Eg
k  2 k  2
l  l 4 
A
g
Kendi ağırlığı ve muhtelif kütleler ile
yüklü bir mil için %5-10 hata ile ;
1 1 1 1
     şeklinde
k 1 A B
hesap yapılabilir.
rs/e w/wn diagramı
rs  y  e

rs 1 1
 
e  
2
1  2
1   
 n 
g
f0 statik sehim 0 
f0
f0
f1 dinamik sehim ise k  0 şeklinde hesaplanabilir.
f1

11.3.4. Millerin Dengelenmesi

Eğilme titreşimlerinin meydana

gelmesini önlemek için miller ve
millere bağlı dönen elemanlar
beraberce dengelenmelidir.
Dengeleme dönen sistemin ağırlık
merkezini dönme ekseni üstüne
düşürmek amacı ile yapılır. İki türlü
dengeleme yapılır.
Şekil 11.12 Dönen krank
a) statik dengeleme
milinin dengelenmesi
b) dinamik dengeleme

a) Statik dengeleme

Mile bağlı m1 ve m2 kütlesinin ağırlık merkezleri S1 ve S2 eğer aynı düzlemdelerse ve

m1e1=m2e2 eşitliği sağlanıyorsa bunların meydana getirecekleri merkezkaç kuvvetler
birbirine eşit olur.
m1e12  m2 e 2 2  0
Bu durumda "sistem statik olarak" dengelenmiştir denir. Statik dengeleme, üstünde
sadece bir tek ince eleman taşıyan mil sistemi için yapıldığı takdirde yeterli olur.
Birden fazla eleman taşıyan mil sistemi için ayrıca açıklanan merkezkaç kuvvetleri
Mdin  m1e12  Fza şeklinde dinamik moment ve yataklarda da

172
 a
FA  FB  Fz şeklinde dinamik radyal kuvvetler oluşturur
I
b) Dinamik Dengeleme
Dinamik dengeleme her türlü dinamik moment ve kuvvetlerin ve bunların
bileşenlerinin, milin her iki düzleminde eşitlenerek sıfır yapılması demektir. Dinamik
dengeleme sistemin belirli yerlerine
ek kütle ekleyerek veya belirli
yerlerinden kütle almak sureti ile
yapılır.
Dinamik denge için
 miei sin i  0
 a m e sin   0
i i i i

 m e cos   0
i i i Şekil 11.13 Dönen eksantrik
 a m e cos   0
i i i i
kütleli milinin dengelenmesi
İlave kütleler veya dengeleme delikleri
-Mümkün olduğu kadar merkezden uzakta olmalıdır
-Zorlanmaların en az olduğu bölgelerde olmalıdır.

11.4. Fleksibl (Esnek) Miller

Eğer güç nakli bir rijit mille bağlanması uygun olmayan iki nokta arasında yapılacaksa
ve kayış, zincir ve/veya dişliler karmaşık veya pahalı oluyorsa fleksibl millerin
kullanılması uygun bir çözüm sağlayabilir.

Genel olarak iki tip fleksible mil mevcuttur.

1) Mil sadece bir dönme yönünde güç nakleder.
2) Uzaktan kumanda maksadı için yapılmış mil her iki yönde güç nakledebilir.

Tipik güç nakli uygulamaları : Büro makinaları, yiyecek kaldırma ve iletme makinaları,
portatif takımları, takometreler, gösterge mekanizmaları

Şekil 11.14 Fleksibl (Esnek) Mil

Tipik uzaktan kumanda uygulamaları : Otomobil koltukları, pencereleri, uçaklarda

kontrol mekanizmaları, tıp ve dişçilik aletleri vb. yerlerde.
Fleksibl miller bir çekirdek üzerine helisel olarak sarılmış 1-12 kat telden yapılır. Her
kat zıt yönde sarılır (sağ veya sol vida şeklinde ) ve en üst kat kablonun sağ veya sol
oluşunu belirler. Mil daha sonra bir koruyucu kaplama ile kaplanır ve uç bağlantıları
takılır. Fleksibl millerde kullanılan tel malzemeleri, çelik , paslanmaz çelik , fosfor
bronzu, monel vb. olabilir. Yüksek sıcaklıklarda çalışan yerlerde paslanmaz çelik
kullanılır. Monel ve fosfor bronzu korozyon direnci ve magnetik olmayan özelliklerin

173
gerektiği yerlerde kullanılır. Z katlı bir telden yapılmış  tel çapına sahip bir fleksibl
milin taşıyabileceği burulma momenti.

Md  z3 em / 16 şeklinde hesaplanabilir.

11.5. Konstrüksiyon tavsiyeleri

Bir milin ana ölçüleri tesbit edildikten sonra bütün kısımlarının istenen fonksiyonu
yerine getirecek şekilde tasarlanması gerekir. Dış yüzeyler genelllikle geçme yüzey,
kayar yüzey veya serbest yüzey olabilir. Genel olarak mil imalat sırasında işlenir.
Sadece basit transmisyon millerinde dış yüzey işlenmeden bırakılabilir. Mile gelen
zorlanmalar ve devir sayısı arttıkça daha itinalı bir yüzey işçiliği gereklidir (özellikle
çentikli geçiş bölgelerinin taşlanıp parlatılması). Yüksek devir sayılarında
dengesizliğin ortaya çıkması için işleme sırasında merkezlemeye dikkat edilmelidir.
Geçme ve kayma yüzeyleri temiz işlenmelidir. Mil üzerindeki sıkı, pres ve sürme
geçme bağlantılarla yerleştirilen parçaların dayanmaları için mil kademeli yapılır.
Faturalardaki geçiş yarıçapları d/10 olmalıdır. Yeterli yer yoksa fatura şekildeki gibi
yapılabilir. Daha yüksek zorlanmalarda eliptik veya daha iyisi konik geçiş tercih edilir
(bu takdirde St50 için k=1,1 -1,5 olur). Enine delik olan yerlerde çap büyütülerek
çentik etkisi telafi edilir. (Deliğin köşeleri yuvarlatılmalıdır)

Şekil 11.15 Mil fatura çentik bölgesinin şekillendirilmesi

Tesbit veya sızdırmazlık için genellikle emniyet segmanlarının takıldığı köşeli

çevresel yivler açılır. Bunların çentik etkisini azaltma için gerilme azaltıcı çevresel
yivler açılabilir. Sürekli mukavemeti arttırmanın iyi bir metodu da yüzeyin yuvarlanma
yolu ile haddelenmesi, bilya püskürtülmesi veya dövülmesidir. Aşınma tehlikesi,
darbe veya yatakların kayma özellikleri (örneğin bronz) yüzünden çeliğin normal
sertliği (130 Br) kafi gelmiyorsa ya daha yüksek mukavemetli ve sert bir malzeme
seçilir veya yüzey ilave sertleştirilir. Alevle veya karbürleme ile yüzeyde 0,5-3,5
mm.’lik bir sertleştirilmiş tabaka meydana getirilir. Sertleştirme ile, sertleşen tabakada
ve iç kısımda iç gerilmeler meydana gelir. İnce parçalar tamamen sertleşerek
gevrekleşebilir.

Sertleşen tabakadaki iç gerilmeler değişken zorlanan millerde gerilme tepelerini

azalttığından avantajlıdır. (şekil yukarıdaki)

174
Tablo 11.4 Mil çapı hesabı için eğem ve eşem değerleri
Malzeme eğem daN/mm2 eşem daN/mm2
DIN 17100 DIN 17200 DIN 17210
St 42-2 C22 ve Ck 22 C10 ve Ck10 4,25 5,3
St 50-2 C35 ve Ck35 C15 ve Ck15 5,0 6,3
St 60-2 C45 ve Ck 45 15Cr3 6,0 7,5
C60 ve Ck 60 7,1 9
St 70-2 25CrMo4,34 Cr4 7,1 9
34CrMo4, 30Mn5 16MnCr5 8,5 10,6
20 MnCr5
37MnSi5,34CrNiMo6 10 12,5
18CrNi8 11,8 15

Referanslar:
1- Design Analysis of Schafts and Beams, R.Bruce Hopkins, McGraw-Hill Book
Co., 1970.
2- Berechnung und Gestaltung Von Wellen, F. Schmidt, Konstruktionsbücher 10,
Springer-Verlag, 1967.
3- Konstruktionelemente des Machinenbaues, Tochterman/Bodenstein, Springer-
Verlag, 1969.
4- Machine Design, A.D. Deutschman W.S. Michels, C.E. Wilson, Mcmillan,
1975.
5- Umdruck zur Vorlesung Machinenelemente, H.W. Müller, T.H. Darmstadt,
1974.

175