Definition of terms: c, h, k, l, n, o, p, q, r, s, t, and w; gg, hh, and ii.

SEC. 4. Kahulugan ng mga Termino. — Sa pagkakagamit sa Batas na ito, ang termino:

(c) Ang claim o karapatan sa isang bagay ay tumutukoy sa lahat ng mga pag-angkin at
paghahabol ng anumang uri o katangian laban sa may utang o sa ari-arian nito, kung para
man sa pera o iba pa, liquidated o hindi, permanente o hindi natitiyak, matured o unmatured,
pinagtatalunan o hindi mapag-aalinlanganan, kabilang ang, ngunit hindi limitado sa: (1) lahat
ng karapatan ng gobyerno, nasyonal man o local kasama na ang mga buwis, taripa, at mga
tungkulin sa adwana; at (2) mga karapatan salungat sa mga director at opisyal ng may utang
na nagmula sa kilos na isinagawa sa pagtupad ng kanilang mga tungkulin na nasa saklaw
ng kanilang awtoridad: Sa kasunduan na, ang paglakip dito ay hindi nagbabawal sa mga
nagpapautang o mga ikatlong partido na magsampa ng mga kaso laban sa mga direktor at
opisyal na kumikilos sa kanilang mga personal na kapasidad.

(h) Ang creditor o pinagkakautangan ay tumutukoy sa isang natural o legal na tao na may
karapatan laban sa may utang na lumitaw sa o bago ang petsa ng pagsisimula.

(k) Ang debtor o may utang ay tumutukoy sa, maliban kung partikular na ibinukod ng isang
probisyon ng batas na ito, ang isang sole proprietorship na nararapat na nakarehistro sa
Kagawaran ng Kalakalan at Industriya, ang pakikipagsosyo na nararapat na nakarehistro sa
Komisyon sa mga Panagot at Palitan, isang korporasyong inorganisa at na umiiral sa ilalim
ng mga batas ng Pilipinas, o isang indibidwal na may utang na hindi makapagbayad ng
utang gaya ng tinukoy dito.

(l) Ang encumbered property ay tumutukoy sa tunay o personal na ari-arian ng debtor o may
utang kung saan nakaakibat ang isang interes sa seguridad o legal na karapatan na nakuha
sa pag-aari ng isang pinagkakautangan.

(n) Ang grupo ng mga may utang ay tumutukoy at maaari lamang sumaklaw sa: (1) mga
korporasyon na may kaugnayan sa pananalapi sa isa’t isa bilang mga pangunahing
korporasyon, sangay o kaanib; (2) mga sosyohan na pag-aari ng higit sa limampung
porsyento (50%) ng parehong tao; at (3) mga pagmamay-ari ng iisang tao. Kapag ang
petisyon ay sumasaklaw sa isang grupo ng mga may utang, lahat ng sanggunian sa ilalim ng
mga tuntuning ito sa may utang ay dapat isama at ilalapat sa kalahatan.

(o) Ang nag-iisang may utang ay tumutukoy sa isang natural na tao na isang residente at
mamamayan ng Pilipinas na hindi makapagbayad ng utang gaya ng tinukoy dito.

(p) Ang insolvent ay tumutukoy sa kalagayang pinansyal ng isang may utang na sa

pangkalahatan ay walang kakayahang bayaran ang kanyang mga pananagutan sa
ordinaryong kurso ng negosyo o mga pananagutan na may mas malaki pang halaga kasya
sa kanyang mga ari-arian.

(q) Ang ari-arian ng isang indibidwal na hindi makapagbayad ng utang ay tumutukoy sa

lagay kung saan ito ay kinabibilangan ng lahat ng ari-arian ng may utang sa petsa ng
pagsisimula, kasama na ang ri-arian na nakuha ng rehabilitation receiver o liquidator
pagkatapos ng petsang iyon, pati na ang iba pa na may interes sa pagmamay-ari, nasa
kamay man o wala sa petsa ng pagsisimula: Sa kasunduan na, ang mga pinagkakatiwalaan
na ari-arian at piyansa, at iba pang pagmamay-ari ng ikatlong Partido na hawak ng may
utang sa petsa ng pagsisimula, ay hindi kasama doon.

(r) Ang mga hindi boluntaryong paglilitis ay tumutukoy sa mga paglilitis na pinasimulan ng
mga pinagkakautangan.

(s) Ang mga pananagutan o obligasyon ay tumutukoy sa mga karapatan ng usapang pera
laban sa may utang, kabilang na ang mga paunang bayad ng may-ari ng stock na naitala sa
na-audit na mga pahayag na pinansyal para sa mga subskripsyon sa hinaharap.

(t) Ang lien ay tumutukoy sa inuukol ng batas o kontraktwal na karapatan o legal na singil sa
tunay o personal na ari-arian na nagbibigay karapatan sa isang pinagkakautangan na
gamitin ang nasabing ari-arian para sa kabayaran ng karapatan o utang na sinisigurado ng
naturang lien.

(w) Ang liquidator ay tumutukoy sa natural o legal na tao na itinalaga ng hukuman at

pinagkatiwalaan ng mga kapangyarihan at tungkulin na itinakda sa batas na ito; Sa
kondisyon na kung ang liquidator ay isang legal na entity, dapat itong magtalaga ng isang
natural na tao na nagtataglay ng lahat ng mga kwalipikasyon at wala sa mga
diskwalipikasyon bilang kinatawan nito, dahil nauunawaan na ang juridical entity at ang
kinatawan ay ang mananagot para sa lahat ng mga obligasyon at responsibilidad ng
liquidator.

(gg) Ang rehabilitasyon ay tumutukoy sa panunumbalik ng mga may utang sa isang

kondisyon ng matagumpay na operasyon at makapagbayad ng utang, kung ito ay
nagpapakita na ang pagpapatuloy ng operasyon nito ay matipid na magagawa at ang mga
pinagkakautangan ay maaaring makabawi sa pamamagitan ng present value ng mga bayad
ng inaasahang nasa plano, higit pa kung ang may utang ay nagpapatuloy bilang isang going
concern kaysa kung ito ay agad na ma-liquidate.

(hh) Ang tatanggap ng rehabilitasyon ay tumutukoy sa tao o mga tao, natural o legal, na
itinalaga ng hukuman alinsunod sa batas na ito at dapat ipagkatiwala sa gayong mga may
kapangyarihan at tungkulin gaya ng nakasaad dito.

(ii) Ang plano sa rehabilitasyon ay tumutukoy sa isang plano kung saan ang pinansyal na
kagalingan at kakayahang maging matagumpay ng isang insolvent na may utang ay
maaaring maibalik gamit ang iba’t ibang paraan kabilang ang, ngunit hindi limitado sa,
pagpapatawad sa utang, muling pag-iskedyul ng utang, reorganisasyon o quasi-
reorganization, dacion en pago, debt-equity conversion, at pagbebenta ng negosyo (o mga
bahagi nito) bilang isang going concern, o pagbubuo ng bagong entity ng Negosyo gaya ng
itinakda sa Seksyon 62, o iba pang katulad na kaayusan na maaaring maaprubahan ng
hukuman o mga pinagkakautangan.
 KABANATA II

REHABILITASYON NA PINANGASIWAAN NG KORTE

(A) Pagpapasimula ng Paglilitis.

(1) Boluntaryong Paglilitis.

SEC. 12. Petisyon ng May Utang na Magpasimula ng Boluntaryong Paglilitis. – Kapag

inaprubahan ng may-ari sa kaso ng isang sole proprietorship, o karamihan ng mga kasosyo
sa kaso ng isang partnership, o sa kaso ng isang korporasyon, sa pamamagitan ng
kalakhang bahagi ng boto ng lupon ng mga director o katiwala at pinahintulutan ng boto ng
mga stockholder na kumakatawan sa hindi bababa sa dalawang-katlo (2/3) ng natitirang
stock ng kapital, o sa kaso ng nonstock na korporasyon, sa pamamagitan ng boto ng hindi
bababa sa dalawang-katlo (2/3) ng mga miyembro, sa isang pagpupulong ng stockholder o
miyembro na tinawag para sa layunin, ang isang insolvent na may utang ay maaaring
magpasimula ng boluntaryong paglilitis sa ilalim ng batas na ito sa pamamagitan ng
paghahain ng patisyon para sa rehabilitasyon sa korte at sa mga batayan na partikular na
ibinigay dito. Ang petisyon ay dapat beripikado upang maitatag ang insolvency ng may utang
at ang posibilidad ng rehabilitasyon niyo, at kabilang na, bilang kalakip man o bahagi ng
petisyon, sa pinakamababa, ang mga sumusunod:

(a) Pagkakakilanlan ng may utang, ang mga pangunahing aktibidad nito at mga tirahan;
(b) Pahayag ng katotohanan ng at ang dahilan ng insolvency o kawalan ng kakayanang
makapagbayad ng mga obligasyon ng may utang kapag ito ay sumapit sa itinakdang
petsa ng pagbabayad;
(c) Ang partikular na kaluwagan na hinahangad alinsunod sa Batas na ito;
(d) Ang mga batayan kung saan nakabatay ang petisyon;
(e) Iba pang impormasyon na maaaring kailanganin sa ilalim ng Batas na ito depende sa
paraan ng hinihiling na tulong;
(f) Listahan ng mga utang at pananagutan ng may utang kabilang na ang isang listahan
ng mga nagpapautang kasama ang kanilang mga lugar ng tirahan, halaga ng
karapatan at garantiya, o mga mahahalagang papel, kung mayroon man;
(g) Isang imbentaryo ng lahat ng mga ari-arian nito kabilang na ang mga matatangap at
karapatan laban sa mga ikatlong partido;
(h) Isang plano sa rehabilitasyon;
 (i) Ang mga pangalan ng hindi bababa sa tatlong (3) nominado sa posisyon ng
tagatanggap ng rehabilitasyon; at
(j) Iba pang mga dokumentong kailangang ihain kasama ang petisyon alinsunod sa
Batas na ito at sa mga tuntunin ng pamamalakad na maaaring ipahayag ng Korte
Suprema.

Ang isang grupo ng mga may utang ay maaaring magkasamang maghain ng petisyon
para sa rehabilitasyon sa ilalim ng Batas na ito kapag nakita ng isa o higit pa sa mga
miyembro nito ang imposibilidad na matugunan ang mga utang kapag sila ay lumampas
sa petsa ng itinakdang bayaran, at ang pinansiyal na pangangamba ay malamang na
makakaapekto sa kalagayang pinansyal at/o mga operasyon ng ibang miyembro ng
grupo at/o ang partisipasyon ng iba pang miyembro ng grupo ay mahalaga sa ilalim ng
mga tuntunin at kondisyon ng iminungkahing Rehabilitation Plan.

(2) Mga Hindi Boluntaryong Paglilitis.

SEC. 13. Mga Pangyayari na Kinakailangan sa Pagpapasimula ng mga Hindi Boluntaryong

Paglilitis. - Sinumang pinagkakautangan o grupo ng mga nagpapautang na may pag-
angkin ng, o ang pinagsama-samang pag-aangkin ay, hindi bababa sa Isang milyong piso
(Php1,000,000.00) o hindi bababa sa dalawampu't limang porsyento (25%) ng naka-
subscribe na capital stock o mga kontribusyon ng mga kasosyo, alinman ang mas
mataas, ay maaaring magpasimula ng hindi boluntaryong paglilitis laban sa may utang
sa pamamagitan ng paghahain ng petisyon para sa rehabilitasyon sa korte kung:

(a) walang tunay na isyu ng katotohanan o batas sa pag-angkin ng mga nagpetisyon, at

na ang mga dapat bayaran at hinihiling na mga pagbabayad doon ay hindi pa
naisagawa nang hindi bababa sa animnapung (60) araw o na ang may utang ay
nabigo sa pangkalahatan upang matugunan ang mga pananagutan nito kapag
nababayaran ang mga ito; o
(b) ang isang pinagkakautangan, maliban sa nagpepetisyon, ay nagpasimula ng mga
paglilitis sa pagreremata laban sa may utang na maaaring humadlang sa may utang
na bayaran ang mga utang nito kapag ito ay nararapat nang mabayaran o gagawin
itong insolvent.

KABANATA III

PRE-NEGOTIATED NA REHABILITASYON
 SEC. 76. Petisyon ng May Utang. — Ang isang insolvent na nagkakautang, nang mag-
isa o kasama ng sinuman sa mga pinagkakautangan nito, ay maaaring maghain ng
pinahintulutang petisyon sa korte para sap ag-apruba ng isang isang pre-negotiated
Rehabilitation Plan na inendorso o inaprubahan ng mga nagpapautang na may
hawak ng hindi bababa sa dalawang-katlo (2/3) ng kabuuang pananagutan ng may
utang, kabilang na ang mga tiyak na nagpapautang na may hawak na higit sa
limampung porsyento (50%) ng kabuuang secured claim ng may utang at unsecured
na pinagkakautangan na may hawak na higit sa sa limampung porsyento (50%) ng
kabuuang unsecured na claim ng may utang. Ang petisyon ay dapat isama, bilang
pinakamababa:
(a) isang listahan ng mga utang at pananagutan ng may utang;
(b) isang imbentaryo ng mga ari-arian ng may utang;
(c) ang pre-negotiated Rehabilitation Plan, kabilang ang mga pangalan ng hindi
bababa sa tatlong (3) kwalipikadong nominado para sa rehabilitation receiver; at
(d) isang buod ng mga pinagtatalunang pag-angkin laban sa may utang at isang ulat
sa pagbibigay ng mga pondo upang i-ulat para sa mga naaangkop na
pagbabayad kung ang anumang naturang mga paghahabol ay pinasiyahang
wasto o ang kanilang mga halaga ay nababagay.

CHAPTER IV

OUT-OF-COURT O MGA IMPORMAL NA KASUNDUAN SA PAGSASA-AYOS O MGA

PLANO NG REHABILITASYON

SEC. 83. Out-of-Court o Mga Impormal na Kasunduan sa Pagsasa-ayos at mga Plano

sa Rehabilitasyon. — Ang isang out-of-court o impormal na restructuring agreement o
Rehabilitation Plan na nakakatugon sa pinakamababang mga kinakailangan na
itinakda sa kabanatang ito ay kinikilala bilang naaayon sa mga layunin ng Batas na
ito.

Commencement order, Sec. 15.

(B) Pagkilos sa Petisyon at Commencement ng Paglilitis.

SEC. 15. Aksyon sa Petisyon. — Kung nakita ng korte na ang petisyon para sa

rehabilitasyon ay may sapat sa anyo at sangkap, ito ay, sa loob ng limang (5) araw ng
trabaho mula sa paghahain ng petisyon, ay maglalabas ng Commencement Order.
Kung, sa loob ng parehong panahon, nakita ng korte na ang petisyon ay kulang sa
 anyo o sangkap, ang korte ay maaaring, sa pagpapasya nito, bigyan ang mga
nagpetisyon ng isang makatwirang yugto ng panahon para baguhin o dagdagan ang
petisyon, o magsumite ng mga naturang dokumento bilang maaaring kailanganin o
nararapat na ilagay ang petisyon sa tamang pagkakasunud-sunod. Sa ganoong kaso,
ang limang (5) araw ng trabaho na ibinigay sa itaas para sa pagpapalabas ng
Commencement Order ay dapat ibilang mula sa petsa ng paghahain ng binago o
pandagdag na petisyon o ang pagsusumite ng mga naturang dokumento.

Rehabilitation receiver, Sec. 31.

SEC. 31. Mga Kapangyarihan, Tungkulin, at Pananagutan ng Tagapagtanggap ng

Rehabilitasyon.  — Ang tatanggap ng rehabilitasyon ay dapat ituring na isang opisyal
ng korte na may pangunahing tungkulin na pangalagaan at gawing pinakamataas
hangga’t maaari ang halaga ng mga ari-arian ng may utang sa panahon ng mga
paglilitis sa rehabilitasyon, pagtukoy sa kakayanang magtagumpay ng rehabilitasyon
ng may utang, aghahanda at pagrekomenda ng isang Rehabilitation Plan sa
hukuman, at pagpapatupad ng naaprubahang Rehabilitation Plan. Sa layuning ito, at
nang hindi nililimitahan ang pangkalahatan ng nabanggit, ang tatanggap ng
rehabilitasyon ay dapat magkaroon ng mga sumusunod na kapangyarihan, tungkulin
at responsibilidad:

(a) Upang mapatunayan ang ganap na kawastuhan ng mga makatotohanang

paratang sa petisyon at mga annexes nito;
(b) Upang mapatunayan at itama, kung kinakailangan, ang imbentaryo ng lahat ng
mga ari-arian ng may utang, at ang kanilang pagpapahalaga;
(c) Upang mapatunayan at itama, kung kinakailangan, ang listahan ng mga utang at
pananagutan ng may utang;
(d) Upang suriin ang bisa, pagiging totoo at tunay na halaga ng lahat ng mga claims
laban sa may utang;
(e) Upang makuha ang pagmamay-ari, kustodiya at kontrol, at upang mapanatili ang
halaga ng lahat ng ari-arian ng may utang;
(f) Upang makasuhan at mabawi, na may pag-apruba ng korte, ang lahat ng
halagang dapat bayaran, at lahat ng mga ari-arian na nauukol sa may utang;
(g) Upang magkaroon ng panghahawakan sa lahat ng ng impormasyong
kinakailangan, naaangkop o may kaugnayan sa mga operasyon at negosyo ng
may utang at para sa rehabilitasyon nito;
(h) Upang makasuhan at mabawi, na may pag-apruba ng korte, ang lahat ng ari-arian
o pera na nabayaran ng may utang, inilipat o ibinayad sa pandaraya ng may utang
o sa mga pinagkakautangan nito, o na bumubuo ng hindi nararapat na
kagustuhan ng mga pinagkakautangan;
(i) Upang subaybayan ang mga operasyon at negosyo ng may utang para matiyak
na walang mga pagbabayad o paglilipat ng ari-arian ang ginawa maliban sa
ordinaryong kurso ng negosyo;
 (j) Sa pag-apruba ng korte, upang makisali sa mga serbisyo ng o umupa ng mga tao
o entidad upang tulungan siya sa pagtupad ng kanyang mga tungkulin;
(k) Upang matukoy ang paraan kung saan ang may utang ay maaaring
pinakamahusay na ma-rehabilitate, upang suriin, baguhin at/o magrekomenda ng
aksyon sa Rehabilitation Plan at isumite ang pareho o bago sa korte para sa pag-
apruba;
(l) Upang ipatupad ang Rehabilitation Plan ayon sa inaprubahan ng korte, kung ito ay
ibinigay sa ilalim nito.
(m) Upang ma-ipalagay at gamitin ang mga kapangyarihan ng pamamahala ng may
utang, kung itinuro ng hukuman alinsunod sa Seksyon 36 dito;
(n) Upang gamitin ang iba pang mga kapangyarihan na maaaring, sa pana-panahon,
ay ipagkaloob sa kanya ng hukuman; at
(o) Upang makapagsumite ng isang ulat sa katayuan ng mga paglilitis sa
rehabilitasyon kada-quarter o bilang maaaring kailanganin ng court motu proprio,
sa mosyon ng sinumang pinagkakautangan, o bilang maaaring kondisyon, sa
Rehabilitation Plan.

Maliban kung itinalaga ng korte, alinsunod sa Seksyon 36 dito, hindi papalitan ng tatanggap
ng rehabilitasyon ang pamamahala at kontrol ng may utang ngunit maaaring
magrekomenda ng paghirang ng komite ng pamamahala sa may utang sa mga kaso na
ibinigay ng Batas na ito.

Management committee, Sec. 36.

SEC. 36. Pag-alis ng Umiiral na Pamamahala ng Tagapagtanggap ng Rehabilitasyon o

Komite ng Pamamahala.— Sa hudyat ng sinumang interesadong partido, maaaring humirang
at mag-utos ang hukuman sa tagatanggap ng rehabilitasyon na kunin ang mga
kapangyarihan ng pamamahala ng may utang, o humirang ng komite na mamamahala sa
pagsasagawa ng pamamahala sa may utang, sa malinaw at nakakukummbinsing ebidensya
ng alinman sa mga sumusunod na mga pangyayari:

(a) Ang aktwal o nagbababalang panganib ng pagwawaldas, pagkawala, pag-aaksaya o

pagkasira ng mga ari-arian ng may utang o iba pang mga pag-aari nito;
(b) Paralisadong mga operasyon ng negosyo ng may utang; o
(c) Maling pamamahala ng may utang, o pandaraya o iba pang maling pag-uugali sa
bahagi ng, o mahalay o sadyang paglabag sa Batas na ito na, umiiral na pamamahala
ng may utang o ng may-ari, kasosyo, direktor, opisyal o kinatawan sa pamamahala ng
may utang.

Kung sakaling ang hukuman ay humirang ng rehabilitation receiver upang kunin ang mga
kapangyarihan ng pamamahala ng may utang, ang hukuman ay maaaring:
 (1) hilingin sa tatanggap ng rehabilitasyon na mag-post ng karagdagang bond;
(2) pahintulutan siyang magsagawa ng mga serbisyo o umupa ng mga tao o entidad
upang tulungan siya sa pagsasagawa ng kanyang mga tungkulin sa pamamahala; at
(3) pahintulutan ang isang katumbas na pagtaas sa kanyang kabayaran.\

Liquidation, Secs. 90 and 91.

KABANATA V

LIQUIDATION NG INSOLVENT NA JURIDICAL NA MAY UTANG

SEC. 90. Boluntaryong Liquidation. — Ang isang insolvent debtor (may utang na walang
maibayad) ay maaaring gumawa ng aplikasyon para sa liquidation sa pamamagitan ng
paghahain ng petisyon para sa liquidation sa korte. Ang petisyon ay dapat patunayan, dapat
magtatag ng insolvency ng may utang at dapat naglalaman ng, maging bilang isang kalakip
o bilang bahagi ng katawan ng petisyon:

(a) isang listahan ng mga utang at pananagutan ng may utang kabilang na ang isang
listahan ng mga nagpapautang kasama ang kanilang mga tirahan, mga halaga ng
mga claims at mga collateral, o mga mahalagang papel, kung mayroon man;
(b) isang imbentaryo ng lahat ng mga ari-arian nito kabilang ang mga matatanggap at
claims laban sa mga ikatlong partido; at
(c) ang mga pangalan ng hindi bababa sa tatlong (3) nominado sa posisyon ng
liquidator.

Sa anumang oras sa panahon ng paghihintay ng mga proseso ng rehabilitasyon na

pinangangasiwaan ng korte o nauna nang napagkasunduan, ang may utang ay maaari ding
magpasimula ng mga paglilitis sa pagpuksa sa pamamagitan ng paghahain ng isang pormal
na kahilingan na ginawa sa isang hukom para sa isang utos o hatol sa parehong korte kung
saan nakabinbin ang mga paglilitis sa rehabilitasyon upang gawing mga paglilitis sa
pagpuksa ang mga paglilitis sa rehabilitasyon. Ang pormal na kahilingang ito ay dapat
patunayan, dapat maglaman o magtakda ng parehong mga bagay na kinakailangan sa
naunang talata, at magsasaad na ang may utang ay naghahanap ng agarang pagbuwag at
pagwawakas ng kanyang pag-iral ng korporasyon.
Kung ang petisyon o ang pormal na kahilingan na ginawa sa isang hukom para sa isang utos
o hatol, ayon sa maaaring mangyari, ay may sapat na anyo at sangkap, ang hukuman ay
maglalabas ng Liquidation Order na binanggit sa Seksyon 112 nito.

SEC. 91. Hindi Boluntaryong Liquidation. - Tatlo (3) o higit pa sa mga nagpapautang na ang
pinagsama-samang mga claim ay hindi bababa sa isang milyong piso (Php1,000,000.00) o
hindi bababa sa dalawampu't limang porsyento (25%) ng nakalagda na capital stock o mga
kontribusyon ng kasosyo ng may utang, alinman ang mas mataas, ay maaaring mag-aplay at
humingi ng liquidation ng isang insolvent na may utang sa pamamagitan ng paghahain nito
ng petisyon para sa liquidation sa korte. Dapat ipakita ng petisyon na:

(a) walang tunay na isyu sa katotohanan o batas sa pag-aangkin ng mga nagpetisyon, at

na ang mga dapat bayaran at hinihiling na mga pagbabayad dito ay hindi pa nagawa
nang hindi bababa sa isang daan at walumpung (180) araw o na ang may utang ay
karaniwang nabigo na matugunan ang mga pananagutan nito na dapat bayaran; at
(b) walang malaking posibilidad na ma-rehabilitate ang may utang.

Sa anumang oras habang naghihintay ng o pagkatapos ng rehabilitation court-supervised o

pre-negotiated rehabilitation proceedings, tatlo (3) o higit pa sa mga nagpautang na ang
mga claim ay hindi bababa sa isang milyong piso (Php1,000,000.00) o hindi bababa sa
dalawampu't limang porsyento ( 25%) ng naka-subscribe na kapital o mga kontribusyon ng
kasosyo ng may utang, alinman ang mas mataas, ay maaari ding magpasimula ng mga
paglilitis sa liquidation sa pamamagitan ng paghahain ng isang pormal na kahilingan na
ginawa sa isang hukom para sa isang utos o hatol sa parehong korte kung saan nakabinbin
ang mga paglilitis sa rehabilitasyon upang i-convert ang mga paglilitis sa rehabilitasyon sa
mga paglilitis sa liquidation. Ang pormal na kahilingan na ito ay dapat patunayan, dapat
maglaman o magtakda ng parehong mga bagay na kinakailangan sa naunang talata, at
magsasaad na ang mga movant ay naghahanap ng agarang liquidation ng may utang.

Kung ang petisyon o ang pormal na kahilingan na ginawa sa isang hukom para sa isang utos
o hatol, ay may sapat na anyo at sangkap, ang hukuman ay maglalabas ng isang Kautusan:

(1) pagdidirekta sa paglalathala ng petisyon o pormal na kahilingan sa isang

pahayagang may pangkalahatang sirkulasyon minsan sa isang linggo sa loob ng
dalawang (2) magkakasunod na linggo; at
(2) pag-uutos sa may utang at lahat ng pinagkakautangan na hindi ang mga nagpetisyon
para maghain ng kanilang komento sa petisyon o pormal na kahilingan sa loob ng
labinlimang (15) araw mula sa petsa ng huling publikasyon.
Kung, pagkatapos isaalang-alang ang mga komentong inihain, ang hukuman ay nagpasiya
na ang petisyon o pormal na kahilingan ay karapat-dapat, ito ay maglalabas ng Liquidation
Order na binanggit sa Seksyon 112 nito.

Exceptions, Sec. 5.

SEC. 5. Mga Eksepsyon. – Ang terminong debtor o may utang ay hindi kasama ang mga
bangko, kompanya ng insurance, pre-need na kumpanya, at pambansa at lokal na ahensya
ng pamahalaan o yunit.

Para sa mga layunin ng seksyong ito:

(a) Ang bangko ay tumutukoy sa anumang nararapat na lisensyadong bangko o quasi-

bank na may potensyal o aktwal na napapailalim sa conservatorship, receivership o
mga paglilitis sa liquidation sa ilalim ng New Central Bank Act (Republic Act No.
7653) o kahalili na batas;
(b) Ang kompanya ng insurance ay tumutukoy sa mga kumpanyang may potensyal o
aktwal na napapailalim sa mga paglilitis sa insolvency sa ilalim ng Insurance Code
(Presidential Decree No. 1460) o kahalili na batas; at
(c) Ang kompanya ng pre-need ay tumutukoy sa anumang korporasyong
pinahintulutan/lisensyado na magbenta o mag-alok na magbenta ng mga planong
pre-need.

Sa kondisyon na, ang mga institusyong pampinansyal ng pamahalaan maliban sa mga

bangko at mga korporasyong pag-aari o kontrolado ng pamahalaan ay sasaklawin ng Batas
na ito, maliban kung iba ang itinakda ng kanilang partikular na charter.

KABANATA VI

INSOLVENCY NG MGA INDIBIWAL NA MAY UTANG

(A) Pagsususpinde ng mga Pagbabayad.

SEC. 94. Petisyon. – Ang isang indibidwal na may utang, na nagtataglay ng sapat na ari-arian
upang mabayaran ang lahat ng kanyang mga utang ngunit nakikita ang imposibilidad na
matugunan ang mga ito kapag ang mga ito ay nakatakdang mabayaran, ay maaaring
maghain ng isang beripikadong petisyon na siya ay ideklara sa estado ng pagsususpinde ng
mga pagbabayad sa pamamagitan ng korte ng lalawigan o lungsod kung saan siya ay
naninirahan ng anim (6) na buwan bago ang paghahain ng kanyang petisyon. Dapat niyang
ilakip sa kanyang petisyon, bilang pinakamababa: (a) isang talaakdaan ng mga utang at
pananagutan; (b) isang imbentaryo ng mga ari-arian; at (c) isang iminungkahing kasunduan
sa kanyang mga pinagkakautangan.
 KABANATA 4

PAGPAPAWALANG-BISA NG MGA OBLIGASYON

PANGKALAHATANG MGA PROBISYON

Artikulo 1231. Ang mga obligasyon ay mapawawalang-bisa o matatapos kapag nangyari na

ang mga sumusunod na bagay:

(1) Sa pagbabayad o pagsasakatuparan;

(2) Sa pagkawala ng bagay na kailangan ibayad o ibigay;
(3) Sa pagbibigay ng kapatawaran o ng pagbabalewala ng utang;
(4) Ang pagsasama sa iisang tao ng obligasyon ng pagiging nagpautang at umutang;
(5) Palitan ng obligasyon;
(6) Pagpapalit ng panibagong obligasyon.

Ang mga iba pang dahilan ng pagtatapos o pagkakawalang-bisa ng obligasyon katulad ng

annulment, rescission, at pagsagawa o katuparan ng resolutory condition, at prescription,
ay pinamamahalaan ng ibang artikulo mula sa Code na ito.

Explanation:

Ang mga obligasyon, gayunpaman, ay hindi magpakailanman. Maaari silang matapos o

mapawalang-bisa. Ang Artikulo na ito ay nagsasaad lamang ng anim (6) sa maraming mga
paraan kung saan maaaring matapos ang isang obligasyon: pagbabayad o pagganap;
pagkawala; condonation o pagpapatawad; pagkalito; kabayaran, at; novation. Gaya ng
nabanggit sa itaas, may iba pang paraan ng pag-aalis ng obligasyon bukod sa anim (6) na
binanggit ng Artikulo 1231. Ang mga ito ay: annulment; pagpapawalang-bisa; katuparan ng
resolutory condition; preskripsyon; kamatayan; pagdating ng resolutory term; pagbabago ng
katayuang sibil; kompromiso; hindi pagkakaunawaan sa isa't isa; imposibilidad ng katuparan,
at; hindi inaasahang pangyayari. Ang pagpapadala ay maaari ding ituring bilang isang
paraan ng pagtanggal ng obligasyon.

Halimbawa:

 Sa pagbabayad o pagsasakatuparan

Si A ay nangakong gagawa ng floor plan para sa itatayong restaurant ni B kapalit ang

Php 75,000. Ang floor plan ay nagawa at naihatid ni A kay B bago pa ang itinakdang
petsa na kanilang napag-usapan. Dahil dito, ang obligasyon ni A kay B ay napawalang-
bisa na. Sa kabilang banda naman, si B ay may obligasyon na magbayad ng Php 75,000
kay A. Kaya naman, si B ay nag-issue ng cheque sa ilalim ng pangalan ni A, na kayang
pinapalitan sa bangko upang maging cash o pera. Dahil dito, ang obligasyon ni B kay A
ay napawalang-bisa na.

 Sa pagkawala ng bagay na kailangan ibayad o ibigay;

Si A ay nangakong ihahatid ang biniling iphone 13 sa bahay ni B. Ngunit sa

kasagsagan ng kanyang byahe, nanakaw ng isang snatcher ang nasabing cellphone.
 Sa kadahilanang wala naming kasalanan si A sa nasabing pangyayari at talagang
dadalhin naman niya ang cellphone, si A ay ay wala nang anumang obligasyon na
ihatid ang cellphone. Ang kanyang obligasyon ay napawalang-bisa na dahil sa
pagkawala ng bagay. Gayunpaman, hindi nalalapat ang panuntunang ito pagdating
sa obligasyong maghatid ng hindi tiyak na bagay. Kaya naman, kung nangako si A na
maghahatid ng isang sako ng patatas at ang kanyang inihanda ay nawala dahil sa
kanyang pagkakamali o sa isang hindi inaasahang pangyayari, obligado pa rin siyang
maghatid ng napagusapang bagay.

 Sa pagbibigay ng kapatawaran o ng pagbabalewala ng utang;

Si A ay may utang kay B na nagkakahalagang Php 1000. Si B ay nagpasya na bitawan

na lamang ang Php 1000 at hindi na ito pabayaran pa kay A sa kadahilanang alam
niyang hirap din ito sa buhay at ito ay maliit na halaga lamang para kay B. Si A
ngayon ay wala nang obligasyon pa na bayaran ng pera dahil sa pahintulot ni B sa
kanya.

 Ang pagsasama sa iisang tao ng obligasyon ng pagiging nagpautang at umutang;

Ito ay ang pagpupulong sa isang tao ng mga katangian ng pinagkakautangan at may

utang na may paggalang sa parehong obligasyon. Mula sa salita mismong, confuse,
Si Mart ay nagpautang na may kasamang note sa kanyang kakilalang si Lisa.
Pagkatapos makuha ni Lisa ito, kanya naming binenta ang note kay Jennie. Ngayon,
ibinenta naman ni Jennie ang note kay Mart, kung saan nagkaroon na ng kalituhan
dahil simula pa lamang ang note ay nagmula na kay Mart.

 Palitan ng obligasyon;

Si A at B ay mga may utang at nagpapautang sa isa't isa sa halagang Php 50,000. Sa

pagpapatakbo ng batas, si A at B ay wala nang utang sa isa’t isa sapagkat hindi na
nila kinakailangan pang ibalik ito dahil ang utang nila ay nasa parehong halaga lang
naman. Hindi na nila kailangan pang magpalitan ng pera dahil lang dito.

 Pagpapalit ng panibagong obligasyon.

Ang novation ay maaaring maisakatuparan sa ilalim ng mga sumusunod: ang

pagpapalit ng isang lumang kontrata ng bago, sa pamamagitan ng pagbabago ng
bagay o pangunahing mga kondisyon; pagpapalit ng tao ng may utang; at
subrogating ang ikatlong tao sa karapatan ng pinagkakautangan. Sa isang sitwasyon
kung saan si A ay may pananagutan kay B na maghatid ng isang antigong plorera. Sa
kasamaang palad, ang antigong plorera na hinahanap ni A ay nabili na ng iba. Kaya
naman, si A ay naglahad ng panibagong mungkahi na maaari niyang ihatid kay B,
isang antigong telopono naman. Kung sakaling si B ay pumayag sa panibagong
mungkahi ni A, hindi na kailangan pang maipatupad ang obligasyong makapaghatid
ng antigong plorera si A kay B.

SEKSYON 1. - Sa pagbabayad o pagsasakatuparan

 Artikulo 1232. Ang pagbabayad ay hindi lamang sa pagdadala ng pera kung hindi rin sa
pagtupad ng pananagutan sa maayos na pamamaraan sa obligasyon.

Ipinakita ng Artikulo na ito na ang iba't ibang paraan ng pagbabayad ng isang

obligasyon ay sa pamamagitan ng paghahatid ng pera o pagganap ng obligasyon sa
anumang paraan. Ang terminong "pagbabayad" ay hindi lamang tumutukoy sa paghahatid
ng pera. Sa ilalim ng seksyong ito ng Civil Code, ang "pagbabayad" bilang termino ng sining
sa Obligasyon at Mga Kontrata ay tumutukoy din sa pagganap, sa anumang iba pang
paraan, ng isang obligasyon. Samakatuwid, upang mapawalang-bisa ang isang obligasyon
sa pamamagitan ng pagbabayad, ang isa ay maaaring (1) maghatid ng pera o (2) gampanan,
sa anumang iba pang paraan, ang obligasyon. Ang pagbabayad ay ginawa lamang dahil sa o
nakabatay sa isang umiiral na obligasyong magbayad. Ang obligasyon ay maaaring
magmula sa batas, tulad ng sa kaso ng mga buwis. Ito ay maaaring magmula sa mga
kontrata, tulad ng sa kaso ng mga kontrata ng loan, mortgage o pledge. Maaaring magmula
ito sa mga quasi-contract, tulad ng sa kaso ng solutio indebiti. Ito ay maaaring magmula sa
mga delicts o kahit na quasi-delicts, tulad ng kaso ng pagpatay kung saan ang convict ay
inutusang magbayad ng Php 50,000. Ang pinagkakautangan ay may karapatan na tanggihan
ang pagbabayad sa mga kasong kapag may mga wastong dahilan. Ang pagtanggap,
gayunpaman, ay maaaring nasa anyo ng isang hayag o tacit na pagtanggap.

Halimbawa:

1. Si A ay nagkakautang kay B ng Php 500,000. Ang pagbabayad ay ginawa sa

pamamagitan ng pagbabalik ng eksaktong bilang ng pera kasama na ang
napagusapang interes nito bago o sa mismong araw ng ika-31 ng Disyembre, ang
napagkasunduang petsa ng pagbabayad ni A kay B.
2. Si A ay nagkakautang kay B ng Php 500,000. Sa kasamaang palad, walang sapat na
pera si A para mabayaran ang perang nautang niya kay B. Kaya naman,
napagkasunduan na lamang nila na magtatrabaho o magbibigay serbisyo si A bilang
sekretarya sa ilalim ni B ng limang taon bilang kabayaran sa kanyang utang.

Artikulo 1233. Ang isang utang ay hindi ikokonsiderang bayad na maliban kung ang bagay
o serbisyo kung saan ang obligasyon ay ganap ng naihatid o naisagawa sa kung alinman.

Itinatakda ng Artikulo na ito ang kinakailangan para sa pagbabayad upang maalis ang
obligasyon: dapat itong kumpletong maibigay sa pinagkakautangan ng may utang.
Samakatuwid, kung ang pagbabayad ay hindi kumpleto o kung ang pagganap ay bahagya
lamang o hindi natapos ang kabuuan, walang pagsasawalang-bisa sa obligasyon ang
magaganap. Mahihinuha na mayroon talagang dalawang (2) na kinakailangan upang
matapos ang isang obligasyon: una, ang mismong bagay o serbisyong napagkasunduan ay
dapat bayaran at pangalawa, ang bayad ay dapat kumpleto at buo. ang isang resibo o isang
sertipiko ng pagbabayad / resibo ng pagbabayad ay isa sa mga pinakamahusay na paraan
upang patunayan ang pagkakaroon ng pagbabayad. Hindi labag sa dahilan na ang isang
may utang ay humihiling ng pagpapalabas ng isang resibo mula sa pinagkakautangan sa
pagbabayad ng buong halaga o ng isang bahagyang halaga. Kung wala ang anumang
patunay na ang pagbabayad ng buong halaga ay ginawa, ang obligasyon na magbayad ay
nananatili.
Halimbawa:

Si Radleigh ay nangakong magbabayad kay Vincent ng Php 25,000 para sa pagpapagawa ng

kanyang kotse. Pagdating ng itinakdang petsa ng bayaran, si Radleigh ay nagbigay lamang
ng Php 10,000 dahil wala pa raw siyang sapat na pera para rito. Si Vincent ay may karapatan
at kakayahang tanggihan ang Php 10,000 na ibinibigay ni Radleigh sa kanya sapagkat nasa
usapan nila na buo, walang labi at walang kulang niya itong babayaran sa kanya.

Artikulo 1234. Kapag ang obligasyon ay malapit nang matupad na may magandang loob,
ang may obligasyon o pananagutan ay maaring mabawi na parang nagkaroon ng mahigpit
at kumpletong katuparan, mas kaunting pinsalang natamo ng pinagkakautangan.

Ang Artikulo ay batay sa maliwanag na pagiging patas. Ang malaking pagganap sa mabuting
loob ng obligor, siya at ang obligee ay dapat makinabang. Dahil, gayunpaman, nagkaroon pa
rin ng paglabag sa pagganap ng obligasyon ng obligor, ang halaga ng pinsalang dinanas ng
obligee ay dapat ibawas mula sa benepisyo na gustong mabawi ng obligor. Dapat tandaan
na kailangan munang magkaroon ng "substantial performance in good faith." Ang
makabuluhang pagganap lamang ay hindi sapat. Ito ay dapat na nasa ilalim ng mabuting
loob. Ang mabuting loob , sa kabilang banda, ay hindi sapat, pareho lamang. Ito ay dapat na
kasama ng malaking pagganap o sustansial performance. Ang pagkukulang o depekto ay
dapat na bahagyang, hindi mahalaga, o hindi gaanong materyal sa obligasyon upang mabigo
ang pagsasakatuparan ng nilalayon na gawain. Ang pagkukulang o depekto ay dapat ding
nasa mabuting loob, ibig sabihin, hindi ito sinadya ng may utang. Ang karapatang
magpawalang-bisa kung may malaking pagsunod ay hindi maaaring gamitin. Ito ay dahil ang
obligee ay nakinabang na mula sa obligasyon.

Isinusumite na ang obligee ay hindi na maaaring humingi ng pinsala dahil sa mga

sumusunod na dahilan:

(1) Ipinapalagay ng Artikulo na ito ang pagtanggap ng obligee ng bagay o serbisyo sa kabila
ng kakulangan nito sa pagkakumpleto. Samakatuwid, ang obligasyon ay itinuturing na
nasusunod, gaya ng itinakda ng Artikulo 1235.

(2) Ang pagsunod dito ay substantial at dinaluhan ng magandang loob o good faith. Hindi
dapat parusahan ang isa kung kumilos siya nang may mabuting pananampalataya. Ang
mabuting pananampalataya ay palaging isang pagtatanggol, bilang isang pangkalahatang
tuntunin.

Halimbawa:

Si Sibal ay obligadong makapagbenta ng anim na daang (600) piraso ng mangga sa

kanyang customer na si Snow. Gayunpaman, sa kabila ng masigasig na pagsisikap ni Sibal
sa kanyang bahagi, siya ay nakapaghatid lamang ng limang daang (500) piraso ng mangga
dahil sa kakulangan ng ani sa kanyang hacienda. Nais tuparin ni Serafin ang kanyang
obligasyon na ibigay ang buong obligasyon ngunit hindi niya ito magawa sa mga
kadahilanang hindi niya kontrolado. Sa ilalim ng batas, maaaring makabawi si Serafin na
parang nagkaroon ng kumpletong paghahatid sa mas mababang presyo ang isang daang
(100) kakulangan. Hindi maaaring hilingin ni Snow na ihatid muna ni Sibal ang natitirang
manga bilang kondisyon sa kanyang pananagutan sa presyo. Dapat mabayaran ni Snow ang
500 na piraso at ipatupad ang kanyang karapatan para sa mga danyos dahil sa kabiguan ni
Sibal na maihatid ang iba pa. Gayunpaman, tungkulin ni Sibal na ipaliwanag nang maayos at
tama ang kanyang pagkabigo na gumawa ng kumpletong paghahatid sa nasabing prutas.

Artikulo 1235. Kapag tinanggap ng obligee ang pagganap, na may kaalaman sa pagiging
hindi kumpleto o iregularidad nito, at nang hindi nagpahayag ng anumang protesta o
pagtutol, ang obligasyon ay ituturing na ganap na nasunod.

Ang Artikulo na ito ay nagbibigay ng isang malinaw na tuntunin na ang isang obligee ay
pinipigilan na sa paghingi mula sa obligor ng karagdagang pagsunod kung siya ay
tumatanggap ng isang hindi kumpleto o hindi regular na pagsunod sa obligasyon, alam na
lubos na ang naturang depekto ay umiiral. Itinuturing ng batas na ganap na nasunod ang
obligasyon sa kasong ito. Sa kaso ng pagtanggap, isinasaalang-alang ng batas na
tinatalikuran ng pinagkakautangan ang kanyang karapatan sa ilalim ng prinsipyo ng
estoppel. Ang lahat ng mga kinakailangan ng isang wastong waiver ay naroroon: (1) umiiral
ang karapatang humiling ng karagdagang pagsunod; (2) ang taong nag-aalis ng karapatan
ay may kapasidad na gawin ito (kung hindi, hindi siya maaaring pumasok sa isang kontrata);
(3) ang waiver, bagama't hindi ipinahayag, ay malinaw, at; (4) ang waiver ay hindi labag sa
batas, pampublikong kaayusan, patakarang pampubliko, moral o mabuting kaugalian o
nakakapinsala sa ikatlong tao.

Mga kinakailangan:

1. Alam ng obligee na ang pagganap ay hindi kumpleto o hindi regular. Kung ang
pagbabayad ay hindi kumpleto/irregular, ang pinagkakautangan ay maaaring
wastong tanggihan ito.
2. Tinatanggap niya ang pagganap nang hindi nagpapahayag ng anumang pagtutol o
pagtutol. Ang pagtanggap lamang ng bahagyang pagbabayad ay hindi katumbas ng
pagtanggap ng pagganap ng pinagkakautangan.

Paraan ng Pagpo-protesta:

1. Walang partikular na paraan o oras na kailangan para sa protesta o pagtutol.

 2. Hangga't ang mga aksyon ng pinagkakautangan ay nagpapatunay na siya ay hindi
nasiyahan sa pagbabayad/pagganap ng may utang, ang obligasyon ay hindi dapat
ituring na napawalang-bisa.

Halimbawa:

1. Si Radleigh ay inupahan si Zariyah na maging interior designer ng kanyang bahay sa

Costa Leona. Isinaad ni Radleigh na nais niyang maging kulay itim ang pinakatema
ng kabuuan ng bahay. Iniayos ni Zariyah ang bahay ngunit hindi nasunod ang tema
na gusto ni Radleigh. Imbes na itim, naging kulay puti ang tema, malayo sa napag-
usapan nilang kulay. Si Radleigh ay hindi nakuntento sa serbisyo ni Zariyah. Ang
obligasyon ni Zariyah kay Radleigh ay hindi ganap na napawalang-bisa dahil sa
pangyayaring ito.

Artikulo 1236. Ang pinagkakautangan ay hindi nakatali na tumanggap ng bayad o

pagganap ng ikatlong tao na walang interes sa pagtupad ng obligasyon, maliban kung may
itinatakda na salungat.

Ang sinumang magbayad para sa iba ay maaaring humingi sa may utang kung ano ang
kanyang binayaran, maliban na kung siya ay nagbayad nang walang kaalaman o labag sa
kalooban ng may utang, siya ay makakabawi lamang kung ang pagbabayad ay naging
kapaki-pakinabang sa may utang.

Pinasinayaan ng Artikulo na ito ang panuntunan na ang isang pinagkakautangan, sa

pangkalahatan, ay hindi maaaring pilitin na tumanggap ng bayad na ginawa ng isang tao sa
labas ng kasunduan, na hindi isang co-debtor, guarantor o pinagsamang may utang o kung
hindi man ay hindi interesado sa katuparan ng obligasyon. Ang tuntuning ito, siyempre, tulad
ng iba pang tuntunin, ay umaamin ng mga eksepsiyon: (1) kung ang kontrata ay malinaw na
nagtatakda na ito ay maaaring gawin, o; (2) kung ang pangalawang kinakailangan ay wala o
ang nagbayad ay isang taong interesado sa pagtupad ng obligasyon. Ang paghingi ng buong
halaga ay maaaring gawin ng isang estranghero sa kasunduan na nagbayad ng obligasyon
ng may utang. Ang panuntunang ito, gayunpaman, ay hindi nalalapat kapag ginawa niya ito
nang hindi nalalaman ng may utang o labag sa kalooban ng may utang. Sa ganitong mga
kaso, ang estranghero ay maaari lamang humingi mula sa may utang na ibalik ang bayad na
talagang nakinabang sa huli.

Halimbawa:

1. Si Hades at Ares ay may utang kay Uriel na nagkakahalagang Php 20,000. Binayaran
ni Hades ang kanilang utang na Php 20,000 na walang kaalam-alam at pahintulot ni
Ares. Dahil ginawa ni Hades ang pagbabayad pabor kay Ares nang hindi niya alam o
walang pahintulot, maaari lamang siyang humingi ng Php 10,000, bilang beneficial na
bayad. Ang aksyon ni Hades para sa pagbawi ng beneficial na pagbabayad ay dapat
idirekta laban kay B at hindi sa pinagkakautangan dahil hindi ito isang kaso ng solutio
indebiti. Walang pagkakamali sa pagbabayad dahil ang Php 10,000 ay talagang dapat
bayaran at hinihiling sa oras ng pagbabayad.
Artikulo 1237. Sinuman ang magbabayad sa ngalan ng may utang nang walang kaalaman o
labag sa kalooban ng huli, ay hindi maaaring pilitin ang nagpautang na akuin ang kanyang
mga karapatan, tulad ng mga nagmumula sa isang sangla, garantiya, o parusa.

Maaaring magkaroon ng subrogation, kung ang pinagkakautangan ay kusang-loob na

pinahihintulutan ang nagbabayad na mapasailalim sa kanyang mga karapatan. Dahil ang
probisyon ng Artikulo 1237 ay para sa pakinabang ng may utang, ang subrogation ay maaari
lamang maganap sa kanyang pagsang-ayon. Ang ikatlong tao na walang pangangailangan
na binayaran sa ilalim ng naturang kondisyon ay lubos na pinoprotektahan ng kanyang
karapatan sa reimbursement. Maaaring may lihim na pag-apruba ng may utang sa
pagbabayad na ginawa ng estranghero. Ginagamit ng batas ang mga katagang "walang
kaalaman" at "labag sa kalooban." Nangangahulugan ito na ang kaalaman lamang ng may
utang nang walang anumang pagtutol na ginawa o anumang ungol na maaaring mahihinuha
mula sa kanyang mga gawa ay sapat na pahintulot, kahit na ipinahiwatig. Ang Artikulo 1302
ay naglalatag ng presumption ng legal subrogation: (1) Kapag binayaran ng isang
pinagkakautangan ang ibang pinagkakautangan na mas pinili, kahit na hindi nalalaman ng
may utang; (2) Kapag ang isang pangatlong tao, na hindi interesado sa obligasyon, ay
nagbabayad nang may malinaw o lihim na pag-apruba ng may utang; (3) Kapag, kahit na
walang kaalaman ng may utang, ang isang taong interesado sa katuparan ng obligasyon ay
nagbabayad, nang walang pagkiling sa mga epekto ng kalituhan tungkol sa bahagi ng huli.

Halimbawa:

Sa kaalaman at pahintulot ni Pietro, ang may utang, si Sage, isang taong hindi interesado sa
pagtupad ng obligasyon, ay binayaran si Chekov, ang nagpautang sa buong halaga ng utang,
Php 850,000. Ang utang ay sinigurado sa pamamagitan ng isang mortgage sa bahay at lupa
ni Pietro. Maaaring ibalik ni Sage ang buong halaga mula kay Pietro. Ito ay dahil malinaw na
nakinabang si Pietro hanggang Php 850,000. Higit pa rito, maaaring i-remata ni Sage ang
mortgage sa lupa ni Pietro kung sakaling hindi mabayaran. Maaaring pumasok si Sage sa
posisyon ng pinagkakautangan at ipatupad ang lahat ng karapatan at aksyon na maaaring
gamitin ng huli.

Artikulo 1238. Ang pagbabayad na ginawa ng isang ikatlong tao na hindi nagnanais na
ibalik ng may utang ay itinuring na isang donasyon, na nangangailangan ng pahintulot ng
may utang. Ito ay may bisa kung sakalit tinanggap ito ng nagpautang.

Kung ang paghatid ng bagay na dapat bayaran ng ikatlong tao ay nasa sangkap ng isang
donasyon, kinakailangan ang pahintulot ng may utang. Gayunpaman, anuman ang
katotohanan na mayroong pahintulot o wala, ang pagbabayad na ginawa ng estranghero ay
itinuring na wasto pa rin sa pinagkakautangan na nagpahayag ng pagtanggap sa pareho.
Walang tinukoy na halaga ang Artikulo kaya kahit na mababa sa Php 5000 ang halagang
ibinayad, kailangan ang pahintulot ng may utang. Bukod dito, walang kinakailangang anyo ng
pahintulot kaya kahit na ipinahiwatig o ipinahayag ang pahintulot, hindi ito nakakaapekto sa
bisa ng pagbabayad.
Halimbawa:

1. Si Luna, Yanna, at Samantha ay magkakaibigan na simula pa noong bata pa sila.

Binayaran ni Luna kay Yanna ang halaga ng utang ni Samantha nang walang
anumang intensyon na mabayaran. Gayunpaman, hindi pumayag si Samantha. Ang
obligasyon ni Samantha na bayaran si Yanna ay nawala na mula noong tinanggap ni
Yanna ang bayad. Maaaring makabawi pa rin si Luna mula kay Samantha dahil
walang donasyon. Gayunpaman, maaari lamang siyang makabawi hanggang sa
extend na kapaki-pakinabang kay Samantha.

Artikulo 1239. Sa obligasyong magbigay, ang kabayarang ibinigay ng isang tao na walang
kakayahang mag pasya sa bagay na dapat ibigay at kakayahang mag lipat sa iba ng
nasabing ay walang bisa, nang walang pagkiling sa mga probisyon ng Artikulo 1427 sa
ilalim ng Pamagat sa "Mga Likas na Obligasyon."

Kung ang pagbabayad ay ginawa ng isang tao na walang anumang kapasidad na magbigay
dahil sa wala siyang karapatan na itapon ang dapat bayaran o dahil wala pa rin siyang legal
na kapasidad na itapon ang naturang ari-arian, ang pareho ay magiging walang bisa. Dapat
nating tandaan ang mga sumusunod na pangkalahatang tuntunin:

(1) Ang pagbabayad ay hindi wasto kahit na tinanggap kung ang taong nagbabayad ay
walang kapasidad na magbigay;

(2) Kung ang tao ay walang kapasidad na magbigay, ang pinagkakautangan ay hindi
maaaring pilitin na tanggapin ang bayad, at;

(3) Ang remedyo ng consignation ay hindi maaaring gamitin ng taong sumusubok na

magbayad nang walang kapasidad na gawin ito.

Halimbawa:

1. Ipagpalagay na si Aestherielle, labing-anim na taong gulang, ay inilipat ang

pagmamay-ari ng restaurant na namana niya sa kanyang mga magulang sa ilalim ng
pangalan ni Zamiel, ang kanyang pinagkakautangan para mapawalang-bisa na ang
kanyang obligasyon. Ang nasabing paglipat ay hindi wasto dahil si Aestherielle ay
walang legal na kapasidad sapagkat siya ay isa pa rin menor de edad at
kinakailangan pa ng gabay ng nakatatanda.

Artikulo 1240. Ang pagbabayad ay dapat gawin sa tao kung saan pabor ang obligasyon ay
nabuo, o ang kanyang kahalili sa interes, o sinumang taong awtorisadong tumanggap nito.

Ang isa na obligadong magbayad na nakatalaga sa kanya ay dapat gawin ito upang:

(1) Ang nagpautang sa oras ng pagbabayad. Ito ang tinutukoy sa pariralang "sa taong pabor
ang obligasyon ay nabuo."
(2) Sa mga kahalili-sa-interes ng pinagkakautangan. Halimbawa, ang pagbabayad ay dapat
gawin sa kanyang mga tagapagmana.

(3) Sa sinumang tao na may awtoridad na tumanggap ng naturang bayad. Ang isang tao ay
nakakakuha ng awtoridad na tumanggap ng bayad sa bisa ng isang kasunduan o ayon sa
batas.

Kung ang taong tumanggap ng bayad ay hindi pinahintulutan ng batas o ng kasunduan, hindi
valid ang resibo o bayad na natanggap mula sa may utang.

Halimbawa:

1. Si Shan ang pinagkakautangan ni Haze. Iniharap ni Hiro ang kanyang sarili kay Haze,
ang may utang, at sinabing binigyan siya ng awtoridad ni Shan na tumanggap ng pera
o bayad sa utang. Binayaran ni Haze ang buong halaga kay Hiro ngunit ang bayad
bayad ay hindi wasto. Si Haze ay may utang pa rin kay Shan. Dapat tandaan na ang
pagbabayad na ginawa sa isang tao na walang anumang awtoridad na kolektahin
ang utang ay nasa panganib na mawala sa bahagi ng taong nagbabayad. Ito ay para
protektahan ang interes ng pinagkakautangan. Kung ang sinumang may utang ay
maaaring magsabi ng pagbabayad na ginawa pabor sa sinuman, ang karapatan ng
pinagkakautangan na kolektahin ang kanyang nararapat na pag-aari ay masisira.

Artikulo 1241. Ang pagbabayad sa isang taong walang kakayahan na pangasiwaan ang
kanyang ari-arian ay magkakaroon ng bisa kung iningatan niya ang bagay na naihatid, o
hangga't ang pagbabayad ay naging kapaki-pakinabang sa kanya.

Ang pagbabayad na ginawa sa isang pangatlong tao ay dapat ding maging mabisa hangga't
ito ay muling maibalik sa pakinabang ng pinagkakautangan. Ang nasabing benepisyo sa
pinagkakautangan ay hindi kailangang patunayan sa mga sumusunod na kaso:

(1) Kung pagkatapos ng pagbabayad, nakuha ng ikatlong tao ang mga karapatan ng
pinagkakautangan;

(2) Kung pinagtibay ng pinagkakautangan ang pagbabayad sa ikatlong tao;

(3) Kung sa pag-uugali ng pinagkakautangan, ang may utang ay napaniwala na ang ikatlong
tao ay may awtoridad na tumanggap ng bayad.

Ang Artikulo na ito ay nagbibigay ng talakayan sa mga pagbabayad na ginawa sa mga taong
may kapansanan at sa mga ginawa sa mga hindi awtorisadong tao. Bilang isang
pangkalahatang tuntunin, ang pagbabayad na ginawa sa isang taong may kapansanan ay
walang bisa. Ito ay, gayunpaman, may bisa kung ang taong walang kakayahan kung kanino
ginawa ang pagbabayad ay nagpapanatili ng bagay na naihatid at wasto lamang hanggang
sa kung saan ang paghahatid ay naulit sa kanyang benepisyo. Sa ilalim ng mga batas sa
mga obligasyon, ang pagbabayad na ginawa sa isang taong may kapansanan ay walang
bisa maliban kung tinanggap at iningatan ito ng nagbabayad o maliban kung ang
pagbabayad ay nagpapatunay na kapaki-pakinabang sa kanya. Ang bisa ng pagbabayad sa
pangalawang pagkakataon, siyempre, ay umaabot lamang hangga't nadagdagan ito sa
benepisyo ng kanilang binabayaran. Ang mga pagbabayad na ginawa ng mga taong hindi
binigyan ng awtoridad ng mga partido, ng batas o ng mga korte ay walang bisa. Ang
pagbubukod siyempre ay na ito ay may bisa lamang hanggang sa lawak ng benepisyo na
muling ibinalik sa pinagkakautangan.

Halimbawa:

1. Si Achilles ay may utang na Php 35,000 kay Marem. Si Achilles ay nagbayad pagsapit
ng itinakdang petsa ng pagbabayad kung saan nataon na wala sa katinuan si Marem.
Sa kadahilanang ito, walang bisa ang bayad na ibinigay ni Achilles kay Marem kahit
na naibigay niya na ang pera. Gayunpaman, kung natanggap ni Marem ang pera
ngunit hindi pa naman ito nagagastos, ang pagbabayad ay magkakaroon ng bisa at
ang obligasyon ni Achilles ay mapapawalang-bisa na.

Artikulo 1242. Ang pagbabayad na ginawa nang may mabuting loob sa sinumang taong
nagmamay-ari ng kredito ay magpapalaya sa may utang sa kaniyang obligasyon.

Ang artikulong ito ay inilaan upang protektahan ang may utang mula sa pangangailangang
bayaran ang nabayaran nang hindi sinasadya. Ang artikulong ito ay nagsasaad ng dalawang
requisites o pamantayan: una (1) ang bayad ay dapat ginawa o ginampanan ng may
mabuting loob; at (2) ang sinumang may hawak ng patunay ng pagkakautang ay pwedeng
magbayad at mapawalang-bisa ang obligasyon ng may utang. Ang pagkakaroon ng pautang
ay hindi tumutukoy sa tunay na pinagkakautangan o sa kanyang mga tagapagmana, o sa
taong pinahintulutan niya o ng batas sa ilalim ng Artikulo 1240. Ito ay tumutukoy sa taong
may hitsura ng pinagkakautangan ngunit talagang wala. Iba ito sa pagkakaroon ng
dokumentong kumakatawan sa dokumento. Halimbawa, kung ang isang dokumento na
maaaring bayaran upang mag-order o sa isang tiyak na tao ay nasa pag-aari ng isang tao
ngunit walang anumang indorsement, ang pagmamay-ari ay hindi sa kredito ngunit sa titulo
lamang, at ang pagbabayad sa may-ari ay hindi wastong pagbabayad. Ang pagkakaroon ng
kredito ay nangangahulugang isang aktwal at legal na ugnayan sa pagitan ng kredito at ng
may-ari ng dokumento.

Halimbawa:
 1. Isang araw, si Amber ay nakapulot ng isang promissory note na may nakasaad na
‘payable to bearer’. Dahil dito, ang nakasaad na may utang na si Jaxon ay nagbayad
ng kanyang utang na Php 18,000 sapagkat si Amber ang may hawak ng promissory
note ng kanyang pagkakautang na may mabuting loob. Kahit hindi nakapangalan kay
Amber ang promissory note, wala nang bisa ang obligasyon ni Jaxon dahil ito ay
bayad na. Ngunit kung ang promissory note ay nagsasaad ng tiyak na tao na dapat
bayaran ni Jaxon, hindi mawawala ang kanyang obligasyon lalo na kung hindi naman
si Amber ang bearer ng nasabing note.

Artikulo 1243. Ang pagbabayad na ginawa ng may utang sa pinagkakautangan pagkatapos

ng hudisyal na utos ng hukuman na panatilihin ang utang ay walang bisa.

Ang utos ng hudisyal ay maaaring na-prompt ng isang order ng attachment, injunction o

garnishment.

Halimbawa:

Ang garnishment ay tumutukoy sa isang pamamaraan kung saan ang pinagkakautangan ng

isang may utang ay sumasailalim sa pagbabayad ng kanyang sariling utang sa iba.

1. Si Cian ay may utang kay Uriel na nagkakahalagang Php 500,000. Si Uriel naman ay
may utang din sa kanyang kapatid na si Ali sa parehong halaga, Php 500,000. Si Ali
ay naghaharap ng aksyon laban kay Uriel, na nag-aangkin ng insolvency ngunit
inamin ang kredito na mayroon siya kay Cian. Bago bayaran ni Cian si Uriel,
ipinatawag si Cian sa paglilitis, at hiniling na panatilihin ang utang pansamantala.
Kaya naman, ang utang ay tinutukoy bilang "garnished". Ang dahilan ay hindi dapat
bayaran ni Cian si Uriel, at sa halip ay dapat niyang bayaran si Ali, kung talagang
hatulan si ito na pinagkakautangan ni Uriel, pansamantala ay ituring na invalid sa
ilalim ng batas.

Ang interpleader ay tumutukoy sa teknikal na pangalan ng aksyon kung saan ang isang
partikular na taong nagmamay-ari ng ilang partikular na ari-arian ay nagnanais na ang mga
claimants ay maglitis sa kanilang sarili para sa pareho.

1. Si Kajik ay may hawak na tatlong truck ng semento kung saan ito ay dadalhin sa
taong magpapakita ng tamang resibo. Sina Andra at Matilda ay may bawat isang
resibo, kung saan pwede nilang hilingin na ibigay ang naturang pordukto sa isa sa
kanila. Ang pagsusuri sa mga resibo ay nagpapakita na ang mga ito ay eksaktong
magkaparehong uri. Hindi alam ni Kajik kung kanino niya dapat ihatid ang mga
produkto, kaya nagsampa siya ng aksyon sa korte kung saan maaayos nina Andra at
Matilda ang kanilang magkasalungat na karapatan. Pagkatapos ay naglabas siya ng
utos na nagbabawal sa pagbabayad kina Andra at Matilda pansamantala. Sa kabila
ng pagtanggap ng order, binayaran ni Andra si Kajik sa kadahilanang sila pala may
matalik na magkaibigan. Sa ganitong sitwasyon, ang bayad na natanggap ay walang-
bisa dahil ang pagbabayad dito ay ginawa pagkatapos ng hudisyal na iniutos na
 panatilihin ang utang. Maliwanag, hindi masasabi na binayaran nang may mabuting
loob. Si Kajik ay may lihim na motibo para sa kanyang pagkilos, kung hindi ay hindi
niya susuwayin ang legal na utos ng korte. Sa ilalim ng batas, samakatuwid, si Kajik
ay itinuring na isang payor sa masamang pananampalataya.

Ang injunction ay tumutukoy sa isang hudisyal na proseso sa pamamagitan ng kabutihan

kung saan ang isang tao ay karaniwang inuutusan na pigilin ang paggawa ng isang bagay.

1. Si Klare ay may obligasyon na bayaran ang kanyang utang kay Elijah na Php
5,000,000. Nang babayaran na ni Klare si Elijah, kumilos ang mga kaanak ng huli para
itigil ang pagbabayad sa kadahilanang wala sa katinuan si Klare dahil siya ay may
PTSD. Gayunpaman, ang mga paglilitis sa korte upang matukoy ang katinuan ni Klare
ay isinasagawa pa rin. Nang makita ang determinasyon ni Elijah na magbayad, ang
mga kamag-anak ni Klare ay humingi sa korte ng isang writ of preliminary injunction
na pumipigil kay Elijah na bayaran si Klare sa pansamantala. Hindi nararapat na
magbayad si Klare habang siya ay nasa ilalim ng utos; kung hindi, ang kanyang
pagbabayad ay hindi magiging mabisa dahil ito ay magiging kabayaran sa
pinagkakautangan ng pera.

Artikulo 1244. Ang may utang ng isang bagay ay hindi maaaring pilitin ang
pinagkakautangan na tumanggap ng iba, bagaman ang huli ay maaaring may parehong
halaga ng bilang, o mas mahalaga kaysa sa dapat bayaran.

Sa mga obligasyong dapat gawin o hindi gawin, ang isang pagkilos o pagtitiis ay hindi
maaaring palitan ng isa pang gawa o pagtitiis nang laban sa kalooban ng obligee.

Ang pagtitiis ay ang pagkilos ng pagpigil sa paggamit ng legal na karapatan, kasama na ang
pagpapatupad ng pagbabayad ng utang.

Kahalili ng Prestation:

(a) Hindi maaaring pilitin ng may utang o debtor ang nagpautan na tumanggap ng iba at
wala sa napagkasunduan;
(b) Sa kasunduan/pagsang-ayon ng pinagkakautangan, ang may utang ay maaaring
maghatid ng ibang bagay o magsagawa ng iba pang prestation; at
(c) Maaaring may dation sa pagbabayad o novation.

Ang dation ay ang paghahatid at paglilipat ng pagmamay-ari ng isang bagay ng may utang
sa pinagkakautangan bilang isang tinatanggap na katumbas ng kanyang pananagutan.
Samantalang ang nobation naman ay ang pagpuksa o pagpapawalang-bisa ng obligasyon
sa pamamagitan ng isang kasunduan na ginawa sa pagitan ng dalawang magkakontratang
partido upang payagan ang pagpapalit ng isang bagong partido para sa isang umiiral na.
Artikulo 1245. Ang pagbabago sa pagbabayad, na kung saan ang pag-aari ay nailipat sa
nagpautang upang matugunan ang nautang na salapi, ay dapat na mapamahalaan ayon sa
batas ng bentahan.
May kabayaran sa pagbabayad kapag ang ari-arian ay inihiwalay sa pinagkakautangan
bilang kaluguran ng isang utang sa pera. Sa katunayan, alinsunod sa Artikulo 1232 ng Civil
Code, ang isang obligasyon ay pinapatay sa pamamagitan ng pagbabayad o pagganap. May
bayad kapag may paghahatid ng pera o pagganap ng isang obligasyon. Ang Artikulo 1245 ng
Civil Code ay nagbibigay ng isang espesyal na paraan ng pagbabayad na tinatawag na
dation in payment (dación en pago). May kabayaran sa pagbabayad kapag ang ari-arian ay
inihiwalay sa pinagkakautangan bilang kasiyahan ng isang utang sa pera. Dito, ang may
utang ay naghahatid at nagpapadala sa pinagkakautangan ng dating pagmamay-ari sa isang
bagay bilang isang tinatanggap na katumbas ng pagbabayad o pagganap ng isang natitirang
utang. Sa ganitong mga kaso, Ang Artikulo 1245 ay nagtatakda na ang batas sa pagbebenta
ay dapat ilapat, dahil ang gawain ay talagang nakikibahagi –sa isang kahulugan ng
katangian ng pagbebenta; ibig sabihin, talagang binibili ng pinagkakautangan ang bagay o
ari-arian ng may utang, ang kabayaran kung saan sisingilin laban sa obligasyon ng may
utang. Ang petsa sa pagbabayad ay pinapatay ang obligasyon sa lawak ng halaga ng bagay
na inihatid, alinman sa napagkasunduan ng mga partido o bilang maaaring patunayan,
maliban kung ang mga partido sa pamamagitan ng kasunduan - ipinahayag o ipinahiwatig, o
sa pamamagitan ng kanilang pananahimik - isaalang-alang ang bagay bilang katumbas sa
obligasyon, kung saan ang obligasyon ay ganap na napapawi.

Artikulo 1246. Kapag ang obligasyon ay binubuo sa paghahatid ng isang hindi tiyak o
generic na bagay, na ang kalidad at mga pangyayari ay hindi sinabi, ang pinagkakautangan
ay hindi maaaring humingi ng isang bagay na may mataas na kalidad. Hindi rin maihahatid
ng may utang ang isang bagay na mababa ang kalidad. Ang layunin ng obligasyon at iba
pang mga pangyayari ay dapat isaalang-alang.

Ang artikulong ito ay nagsasaad ng rule of the medium quality. Kung ang obligasyon ay
binubuo sa paghahatid ng isang partikular na bagay, ang mismong bagay na
napagkasunduan ng dalawang partido ay dapat ibigay at maihatid ng tama. Gayunpaman,
kung ang obligasyon ay maghatid ng isang pangkaraniwang bagay, ang layunin ng
obligasyon at iba pang mga pangyayari ay dapat isaalang-alang upang matukoy ang kalidad
o uri ng bagay na ihahatid. Ang Artikulo 1246 ay isang prinsipyo ng pagkakapantay-pantay
na nagbibigay ng hustisya sa mga kaso kung saan may kakulangan ng tumpak na
deklarasyon sa obligasyon ng kalidad o uri ng bagay na ihahatid. Kadalasang mahirap
makahanap ng isang bagay na eksaktong katulad sa isa pa. Kung mayroong hindi
pagkakasundo sa pagitan ng mga partido, ang batas ay papasok at tinutukoy kung ang
kontrata ay nasunod o hindi ayon sa mga pangyayari. Ang pakinabang ng artikulong ito ay
maaaring iwaksi ng nagpautang sa pamamagitan ng pagtanggap ng isang bagay na mababa
ang kalidad at ng may utang sa pamamagitan ng paghahatid ng isang bagay na may mataas
na kalidad.

Halimbawa:

1. Si Noah ay may pananagutan kay Rozen na dapat magampanan. Ayon sa kontrata na

pareho nilang nilagdaan, si Noah ay kinakailangang makapaghatid ng brand new
Honda Civic S Turbo CVT Honda SENSING upang mapawalang-bisa ang kanyang
 obligasyon kay Rozen. Pagdating ng itinakdang petsa ng bayaran, pareho man ng
brand ang natanggap ni Rozen pero hindi na ito brand new at marami nang
kailangang kumpuniin, iba sa kanilang napag-usapan. Hindi maaaring hilingin ni Noah
na tanggapin ni Rozen ang isang luma ng kotse lalo na at wala naman ito sa
kontratang kanilang pinirmahan.

Atikulo 1247. Maliban kung ito ay itinakda, ang mga gastusin na hindi sakop ng hukuman
na kinakailangan sa pagbabayad ay dapat nasa talaan ng nangutang. Tungkol naman sa
mga gastos sa hudisyal, ang Mga Panuntunan ng Hukuman ang dapat na mamamahala.

Ang pangunahing tuntunin o general rule ng artikulong ito ay, ang may utang ay kailangang
magbayad para sa gastusin na hindi sakop ng hukuman na natamo sa pagbabayad. Ang
may utang ang siyang pangunahing nakikinabang, dahil ang kanyang obligasyon sa gayon ay
napapawi o napawawalang-bisa. Taliwas, kung mayroong nakatakdang salungat o
stipulation.

Ang may utang ang magbabayad para sa mga extrajudicial expenses. Ang mga extrajudicial
na gastos sa pagbabayad ay para sa account ng may utang. Ang dahilan ay ang obligasyon
ay napawalang-bisa kapag ang pagbabayad ay ginawa at ito ay, samakatuwid, ang may
utang na pangunahing nakikinabang. Kung ang mga partido ay gumawa ng isang takda kung
sino ang sasagot ng mga gastos, kung gayon ang kanilang itakda ay dapat sundin.

Ang natalong partido ang magbabayad para naman sa gastos ng paghukom. Ang mga
gastos sa hudisyal ay ang mga halagang pinahintulutan sa batas o pinapayagan sa isang
partido sa isang aksyon para sa kanyang mga gastos na natamo sa aksyon. Sa ilalim ng
Mga Panuntunan ng Hukuman (Sec. 1, Rule 142.), ang mga gastos sa isang aksyon ay dapat,
bilang panuntunan, babayaran ng natalong partido. Ang hukuman ay maaaring, gayunpaman,
para sa mga espesyal na dahilan, magdesisyon na ang alinmang partido ay magbabayad ng
mga gastos, o na ang parehong ay hatiin, bilang maaaring maging pantay. Walang mga
gastos na pinahihintulutan laban sa Pamahalaan, maliban na lamang kung iba ang
itinatadhana ng batas.

Halimbawa:

1. Si Avon ay nagtra-trabaho bilang isang pastry chef sa café ni Brandon. Sila ay

pumasok sa isang kontrata kung saan si Brandon ay magbabayad ng halagang Php
30,100 kada buwan bilang sweldo o upa sa serbisyo ni Avon. Sa pagbabayad ng
halaga kada buwan, ang may utang o si Brandon ang pangunahing nakikinabang
sapagkat ang kanyang obligasyon o pananagutan ay napapawalang-bisa. Ngunit
kung sakaling nabigo si Brandon na makapagbayad ng sweldo ni Avon para sa
tatlong (3) buwan niyang serbisyo dahil sa naluluging negosyo, maaaring maghain ng
kaso si Avon. Si Brandon bilang natatalong partido, kinakailangan niyang bayaran
hindi lamang ang kanyang utang kay Avon na sweldo para sa tatlong buwan, ngunit
pati na rin ang mga gastos na nagawa ni Avon sa pagkuha ng legal na serbisyo.
 Artikulo 1248. Maliban kung mayroong malinaw na itinatakda sa kasunduan sa epektong
iyon, ang pinagkakautangan ay hindi maaaring pilitin na bahagyang tumanggap ng mga
prestation o bahagi nang bagay na ibibigay, pagganap, at pinagbabawal na gawin kung
saan ang obligasyon ay binubuo. Hindi rin maaaring kailanganin ang may utang na gumawa
ng bahagyang mga pagbabayad.

Gayunpaman, kapag ang utang ay bahagyang na-liquidated at sa isang bahagi ay hindi na-
liquidated, ang pinagkakautangan ay maaaring humingi at ang may utang ay maaaring
magsagawa ng pagbabayad ng una nang hindi naghihintay para sa liquidation ng huli.

Ang may utang ay hindi maaaring gumawa ng bahagyang pagbabayad o bahagyang

pagganap sa pinagkakautangan maliban kung mayroong isang malinaw na kasunduan sa
epekto na iyon. Ang nagpautang samakatuwid ay maaaring tumanggi sa isang bahagyang
pagbabayad o pagganap. Sa kabaligtaran, ang may utang ay hindi maaaring pilitin na
gumawa ng bahagyang pagbabayad o pagganap kung handa na siyang gumawa ng buong
pagbabayad.

Halimbawa:

1. Base sa kontrata ni Ali at Annaliese, si Ali ay obligado na magtayo sa paaralan na

pinamamahalaan ni Annaliese ng isang gusali na may limang palapag sa loob
lamang ng dalawang buwan bago magsimula ang pasukan. Kung sakaling si Ali ay
nakapagtayo lamang ng gusali na may tatlong palapag na natapos, iba sa kanilang
napagkasunduan, hindi niya maaaring pilitin si Annaliese maliban na lamang kung
papayag si Annaliese dito.

Artikulo 1249. Ang pagbabayad ng mga utang sa pera ay dapat gawin sa pera na itinakda,
at kung ito ay hindi posible na ihatid ang naturang pera, pagkatapos ay sa pera na legal na
bayad sa Pilipinas.

Ang paghahatid ng mga promissory notes na babayaran sa order, o mga bill ng palitan o
iba pang mga mercantile na dokumento ay dapat magdulot ng epekto ng pagbabayad
lamang kapag ang mga ito ay na-cash, o kapag sa pamamagitan ng kasalanan ng
pinagkakautangan sila ay napinsala.

Pansamantala, ang aksyon na nagmula sa orihinal na obligasyon ay dapat itago sa

abeyance.

Ang Artikulo 1249 ay namamahala sa obligasyon na binubuo ng pagbabayad ng isang

kabuuan ng pera. Kung ang obligasyon ay magbayad ng isang halaga ng pera, ang
pangkalahatang tuntunin ay magbayad sa pera na itinakda ng parehong partido. Kung ang
pagbabayad ay hindi posible sa naturang pera o sa kawalan ng naturang takda, ang
pagbabayad ay dapat gawin sa legal na paraan. Ang legal na tender ay ang pera kung saan
ang isang may utang ay maaaring legal na pilitin ang isang pinagkakautangan na tanggapin
bilang pagbabayad ng isang utang sa pera kapag ipinadala ng may utang sa tamang halaga.
Higit pa rito, kapag binayaran ng may utang ang pinagkakautangan ngunit hindi sa legal na
paraan, maaaring tumanggi ang nagpautang na tanggapin ang pagbabayad. Ang mga tseke
ay hindi katanggap-tanggap na kabayaran dito. Bukod dito, sa kaso ng pambihirang inflation
o deflation ng pera na itinakda ng parehong partido ay dapat na mangasiwa. Ang halaga ng
pera sa oras ng pagtatatag ng obligasyon ay dapat maging batayan ng pagbabayad, maliban
kung mayroong isang kasunduan sa kabaligtaran nito.

Artikulo 1250. Kung sakaling ang isang pambihirang inflation o deflation ng currency na
itinakda ay dapat mangibabaw, ang halaga ng pera sa oras ng pagtatatag ng obligasyon ay
dapat na maging batayan ng pagbabayad, maliban kung mayroong isang kasunduan sa
kabaligtaran.

Sa artikulong ito, may dalawang tinutukoy na mahalagang termino, ang inflation at deflation.
Ang inflation ay isang biglaang pagtaas ng pera o kredito o pareho nang walang katumbas
na pagtaas sa transaksyon ng negosyo. Ang inflation ay nagdudulot ng pagbaba sa halaga
ng pera, na nagreresulta sa pagtaas ng pangkalahatang antas ng presyo. Samantalang
kapag sinabi naman nating deflation, ito ay ang pagbawas sa dami at sirkulasyon ng
magagamit na pera o kredito, na nagreresulta sa pagbaba ng pangkalahatang antas ng
presyo; ito ay kabaligtaran ng inflation. Umiiral ang pambihirang inflation kapag may hindi
pangkaraniwang pagbaba sa kapangyarihan sa pagbili ng pera, iyon ay lampas sa
karaniwang pagbabagu-bago sa halaga ng pera at ang naturang pagbaba ay hindi maaaring
makita nang makatwirang o malinaw na lampas sa pagninilay-nilay ng mga partido sa oras
ng ang obligasyon. Ang hindi pangkaraniwang deflation, sa kabilang banda, ay
nagsasangkot ng kabaligtaran na sitwasyon.

Halimbawa:

1. Si Luna ay nanghiram o nangutang ng halagang Php 500,000 kay Kalix para sa

kanyang pagpapatayo ng bahay na dapat mabayaran pagkatapos ng walong (8) taon.
Sa maturity ng kanyang obligasyon, ang halangang Php 500,000 ay tumaas sa Php
1,000,000 dahil sa deflation na naganap sa bansa.
2. Sa kasong ito, ipagpalagay na mayroong pambihirang deflation, ang batayan ng
pagbabayad ay ang katumbas na halaga ng pera ngayon sa walong (8) taon na ang
nakalipas. Kaya naman, mananagot si Luna na magbayad ng Kalix ng P1,000, 000.
Maliban na lamang kung may kasunduan sa kabaligtaran nito kung saan nakasaad
dito na magbabayad pa rin si Luna kay Kalix ng P500,000 anuman ang pambihirang
pagbaba o pagtaas sa kapangyarihan sa pagbili ng piso. Ang probisyon ng Artikulo
1250 ay nangangailangan para sa aplikasyon nito ng deklarasyon ng inflation o
deflation ng Bangko Sentral. Kung walang ganoong deklarasyon, ang mga
nagpapautang ay hindi maaaring humingi ng pagtaas, at ang mga may utang, ay
isang pagbaba ng kung ano ang nararapat o mula sa kanila.
 Artikulo 1251. Ang pagbabayad ay dapat gawin sa lugar na itinalaga sa obligasyon.

Dahil walang malinaw na itinakda at kung ang pangako ay maghatid ng isang tiyak na
bagay, ang pagbabayad ay dapat gawin saanman ang bagay ay maaaring sa sandaling ang
obligasyon ay nabuo.

Sa anumang iba pang kaso ang lugar ng pagbabayad ay dapat na tirahan ng may utang.

Kung binago ng may utang ang kanyang tirahan nang may masamang hangarin o
pagkatapos niyang maantala sa pagbabayad, ang mga karagdagang gastos ay sasagutin
niya.

Ang probisyong ito ay walang pagkiling sa lugar na tinutukoy sa ilalim ng Mga Panuntunan
ng Hukuman.

Ang venue ay ang lugar kung saan ang isang demanda o aksyon sa korte ay dapat isampa o
itatag. Ang domicile naman ay ang lugar ng nakagawiang tirahan ng tao; ang lugar kung
saan mayroon siyang tunay na permanenteng tahanan at kung saan siya, sa tuwing siya ay
wala, ay may balak na bumalik. Samantalang ang residence naman ay tumutukoy sa isang
elemento lamang ng domicile. Ito ay simple ay nangangailangan ng presensya ng katawan
bilang isang naninirahan sa isang partikular na lugar.

Halimbawa:

1. Si Troy ay may obligasyon na maghatid ng isang refrigerator para kay Chin.

Napagkasunduan ng dalawa na ang nasabing produkto ay dapat ihatid mismo sa
tirahan o address na ibinigay ni Chin kay Troy. Dahil dito, ang bahay ni Chin ang
magsisilbing lugar kung saan kinakailangan ni Troy na maihatid ang refrigerator
upang mapawalang-bisa ang kanyang pananagutan dito. Kung sakaling tumakas si
Chin sa kadahilanang siya ay walang pera para rito, siya ang dapat na magbayad
para sa karagdagang gastos na maipapataw sa kanya.

SUBSECTION 1.

APPLICATION OF PAYMENTS

Artikulo 1252. Ang isang tao na may iba't ibang mga utang sa parehong uri na pabor sa isa
at sa parehong pinagkakautangan, ay maaaring magpahayag sa oras ng pagbabayad, kung
kanino sa kanila ang parehong dapat ilapat. Maliban kung itinakda ng mga partido, o kapag
ang aplikasyon ng pagbabayad ay ginawa ng partido kung saan ang kapakinabangan ay
nabuo ang termino, ang aplikasyon ay hindi dapat gawin sa mga utang na hindi pa dapat
bayaran.
Kung ang may utang ay nakatanggap mula sa pinagkakautangan ng isang resibo kung saan
ang isang aplikasyon ng pagbabayad ay ginawa, ang may utang ay hindi maaaring
magreklamo, maliban kung may dahilan para sa pagpapawalang-bisa ng kontrata.

Ang aplikasyon ng mga pagbabayad ay ang pagtatalaga ng utang kung saan dapat ilapat
ang pagbabayad na ginawa ng isang may utang na may iba't ibang mga utang ng parehong
uri na pabor sa isa at parehong pinagkakautangan. Ang Civil Code ay nagbibigay ng apat na
espesyal na paraan ng pagbabayad: (a) tasyon sa pagbabayad; (b) pagbabayad sa
pamamagitan ng cession; (c) aplikasyon ng mga pagbabayad; at (d) tender ng pagbabayad
at consignation.

Mga kinakailangan para sa aplikasyon ng mga pagbabayad:

(1) Dapat mayroong isang may utang at isang pinagkakautangan;

(2) Dapat mayroong dalawa o higit pang mga utang;
(3) Ang mga utang ay dapat na pareho ang uri;
(4) Ang mga utang kung saan ang pagbabayad na ginawa ng may utang na nailapat ay
dapat na kinakailangan nang mabayaran; at
(5) Ang pagbabayad na ginawa ay hindi dapat sapat upang mabayaran ang lahat ng mga
utang. Aplikasyon para sa mga utang na hindi pa dapat bayaran.

Ang aplikasyon ng mga pagbabayad sa mga utang na hindi pa dapat bayaran ay hindi
maaaring gawin maliban kung:

(1) may itinatakda na maaaring ilapat ng may utang; o

(2) ito ay ginawa ng may utang o pinagkakautangan, ayon sa maaaring mangyari, para sa
kung kanino ito may benepisyo noong panahon na ito ay binuo.

Higit pa rito, may mga tuntunin sa aplikasyon ng mga pagbabayad. Ang mga ito ay ang mga
sumusunod:

(1) May karapatan ang may utang na piliin kung alin sa kanyang mga utang ang kanyang
babayaran. Dapat niyang ipahiwatig sa oras ng pagbabayad, at hindi pagkatapos,
kung aling partikular na utang ang binabayaran;
(2) Ang karapatang gumawa ng aplikasyon kapag naisagawa ay hindi na mababawi
maliban kung ang pinagkakautangan ay pumayag sa pagbabago;
(3) Kung hindi, ang pinagkakautangan ay gumawa ng aplikasyon, sa pamamagitan ng
pagsasabi sa resibo na siya ay nag-isyu, maliban kung may dahilan para sa
pagpapawalang-bisa ng kontrata;
(4) Kung ang pinagkakautangan ay hindi pa nakagawa ng aplikasyon, o ang aplikasyon
ay walang bisa, ang aplikasyon ay ginawa sa pamamagitan ng pagpapatakbo ng
batas;
(5) Kung ang utang ay nagbubunga ng interes, ang pagbabayad ay hindi ilalapat sa
prinsipal maliban kung ang mga interes ay saklaw dito;
(6) Kapag walang aplikasyon ang mahihinuha mula sa mga pangyayari ng pagbabayad,
ito ay inilalapat: (a) sa pinakamabigat na utang ng may utang; o (b) kung ang mga
 utang na dapat bayaran ay may parehong kalikasan at pasanin, sa lahat ng mga
utang sa proporsyon; at
(7) Ang mga tuntunin sa aplikasyon ng pagbabayad ay hindi naaangkop sa isang tao na
ang obligasyon bilang isang surety ay parehong contingent at singular.

Ang mga eksepsiyon sa mga alituntuning ito ay: (a) ang karapatan ng may utang na mag-
aplay ng bayad ay maaaring iwaksi at ibigay pa nga sa pinagkakautangan kung sumasang-
ayon ang may utang; at (b) hindi ito maaaring gawing naaangkop sa isang tao na ang
obligasyon bilang isang katiyakan ay parehong contingent at isahan. Dapat mayroong ganap
at tapat na pagsunod sa mga tuntunin ng kontrata.

Mayroon ding mga limitasyon sa mga panuntunang ito. Sa Artikulo 1248, ang nagpautang ay
may karapatang tanggihan ang bahagyang pagbabayad. Nakasaad sa Article 1453 na ang
satisfaction of interest muna bago ang principal debt. Gayundin, hindi maaaring maglapat ng
bayad ang may utang sa isang utang na hindi pa nalilinaw. Hindi siya maaaring pumili ng
utang na may panahon (itinatag para sa kapakinabangan ng nagpautang) bago dumating
ang panahon.

Artikulo 1253. Kung ang utang ay nagbubunga ng interes, ang pagbabayad ng prinsipal ay
hindi dapat ituring na nagawa hanggang ang mga interes ay mabayaran.

Ang pagpapalagay sa ilalim ng Artikulo 1253 ay nireresolba ang mga pagdududa na

kinasasangkutan ng pagbabayad ng mga utang na may interes. Ipinagpapalagay na sa
artikulong ito, ang utang ay gumagawa ng interes. Ang pagdududa ay nauukol sa aplikasyon
ng pagbabayad; ang kawalan ng katiyakan ay kung ang halagang natanggap ng
pinagkakautangan ay bayad para sa prinsipal o ang interes. Niresolba ng Artikulo 1253 ang
pagdududa na ito sa pamamagitan ng pagbibigay ng hierarchy: ang mga pagbabayad ay
dapat munang ilapat sa interes; ang pagbabayad ay dapat ilapat sa pangunahing utang
pagkatapos lamang mabayaran ang interes. Ang interes mula sa pagkaantala ay hindi
bahagi ng obligasyon. Ito ay isang independiyenteng pananagutan na nagmumula sa hindi
pagganap. Nalalapat ito sa compensatory interest o itinakda bilang mga kita ng halagang
dapat bayaran sa ilalim ng obligasyon. Gayunpaman, hindi dapat magkaroon ng pagkakaiba
kapag ang batas ay walang pagtatangi. Ang interes mula sa default ay lumitaw dahil sa hindi
pagganap ng may utang. Upang payagan ang may utang na ilapat ang kanyang pagbabayad
sa kapital nang hindi muna natutugunan ang interes ay ang paglalagay sa kanya sa isang
mas mahusay na posisyon kaysa sa may utang na hindi naantala.
Ang tuntunin sa ilalim ng Artikulo 1253 na ang mga pagbabayad ay dapat munang ilapat sa
interes at hindi sa prinsipal ang mamamahala kung mayroong dalawang katotohanan:

(1) ang utang ay gumagawa ng interes (hal., ang pagbabayad ng interes ay hayagang
itinakda); at

(2) ang prinsipal ay nananatiling hindi nababayaran.

Halimbawa:

1. Si Logan ay pinautang ng kanyang kaibigan na si Portia ngunit nabigong bayaran ito.

3 buwan pagkatapos ng petsa ng maturity, pinadalhan siya ni Portia ng sulat na
humihiling na mangolekta ng mahigit ₱300,000. Sinubukan niyang makipag-ayos.
Pumayag si Portia na iproseso ang kanyang loan para sa maximum amnesty kung
palagi siyang nagbabayad ng ₱20,000 kada buwan sa loob ng 3 buwan. Pagkatapos
nito, ibinigay sa kanya ni Portia ang halaga na sinabi niyang naglalaman ng maximum
amnesty at nagpakita pa rin ito ng mahigit ₱300,000. Ang kanyang buwanang bayad
ay ibinabawas sa interes at multa ngunit hindi sa prinsipal. Maliban kung may
kasunduan si Logan na ang mga pagbabayad na ginawa niya ay ilalapat sa prinsipal,
ilalapat ang Artikulo 1253.

Artikulo 1254. Kapag ang pagbabayad ay hindi mailapat alinsunod sa mga naunang
tuntunin, o kung ang aplikasyon ay hindi mahihinuha mula sa ibang mga pangyayari, ang
utang na pinakamabigat sa may utang, kabilang sa mga dapat bayaran, ay ituring na
natugunan.

Kung ang mga utang na dapat bayaran ay may parehong uri at pasanin, ang pagbabayad ay
dapat ilapat sa lahat ng mga ito nang proporsyonal.

Kung sakaling walang aplikasyon ng pagbabayad ang ginawa ng may utang at ng

pinagkakautangan, at ang mga dapat bayaran at hinihiling na mga utang ay magkaiba ang
kalikasan, kung gayon ang pagbabayad ay dapat ilapat sa pinakamabigat na utang. Ang
isang utang ay mas mabigat kaysa sa isa pa kapag ito ay mas pabigat sa may utang.
Walang nakatakdang tuntunin na inilatag sa pagtukoy kung aling utang ang mas mabigat sa
may utang dahil ang kondisyon ng pagiging mas mabigat ay pagtatanong ng pagiging
pareho ng pagpapahalaga. Gayunpaman, kung ang mga utang ay pareho ang kalikasan at
pasanin, ang pagbabayad ay dapat ilapat sa lahat ng mga ito nang proporsyonal.

Sa mga kaso ng maramihang mga utang, upang matukoy ang kabigatan ng pareho, ang mga
sumusunod ay maaaring isaad bilang mga batayan para sa naturang pagpapasiya, sa
katotohanang:

(1) Kung sakaling ang isang obligasyon ay pangunahing likas at ang isa ay natamo
bilang katiyakan sa isa pa, ang una ay mas mabigat.
(2) Kung saan mayroong iba't ibang mga utang, ang mga pinakaluma ay mas mabigat, at
ang mga pagbabayad ay dapat na ilapat sa mga ito bago ang mga pinakabago.
(3) Ang utang na kumikita ng interes ay mas mabigat kaysa sa utang na hindi.
(4) Ang utang na may seguridad ay mas mabigat kaysa sa wala.

SUBSEKSYON 2. PAGBABAYAD SA PAMAMAGITAN NG CESSION

Artikulo 1255. Ang may utang ay maaaring ibigay o italaga ang kanyang ari-arian sa
kanyang mga pinagkakautangan bilang kabayaran sa kanyang mga utang. Ang cession na
ito, maliban kung may ibang pagsasaad sa kanilang usapan, ay magpapalaya lamang sa
may utang mula sa pananagutan hanggang sa buong halaga ng kanyang ari-arian.

Ang mga kasunduan na, sa epekto ng cession, ay ginawa sa pagitan ng may utang at ng
kanyang mga pinagkakautangan ay pinamamahalaan ng mga espesyal na batas.

Ang pagbabayad sa pamamagitan ng cession ay ang pagtatalaga o pag-abandona sa lahat

ng mga ari-arian ng may utang para sa kapakinabangan ng kanyang mga pinagkakautangan
upang ang huli ay maaaring magbenta ng pareho at ilapat ang mga nalikom nito sa
kasiyahan ng kanilang mga kredito. Ang pagtatalaga ay hindi ginagawa ang mga
nagpapautang na mga may-ari ng ari-arian ng may utang at ang may utang ay pinalaya mula
sa kanyang obligasyon hanggang sa buong halaga ng kanyang ari-arian ay naibayad. Kaya
mananagot pa rin ang may utang kung may balanse. Sa cession ang assignee
(pinagkakautangan) ay hindi nakakakuha ng pagmamay-ari sa mga bagay na itinalaga,
ngunit ang karapatan lamang na ibenta ang mga nasabing bagay. Ang Artikulo 1255 ay
tumutukoy sa kontraktwal na pagtatalaga. Ang contractual o voluntary assignment ay ang
ang lahat ng pinagkakautangan ay dapat pumayag sa pagtatalaga. Ito ay nagsasangkot
lamang ng pagbabago ng layunin ng obligasyon sa pamamagitan ng kasunduan ng mga
partido at kasabay ng pagtupad sa parehong kusang-loob.

Mga kinakailangan sa pagbabayad sa pamamagitan ng cession:

(1) Dapat mayroong dalawa o higit pang nagpapautang;

(2) Ang may utang ay dapat na (bahagyang) insolvent;
(3) Ang pagtatalaga ay dapat na kasama ang lahat ng mga ari-arian ng may utang; at
(4) Ang cession ay dapat tanggapin ng mga nagpapautang.

Halimbawa:
 1. Si Hendrix ay may pananagutan o obligasyon na dapat punan sa oob sa ilang
pinagkakautangan sa kabuuang halagang Php 1,000,000. Ang mga ari-arian ni
Hendrix ay hindi sapat upang bayaran ang lahat ng kanyang mga utang. Sa pahintulot
ng kanyang mga pinagkakautangan, maaaring italaga ni Hendrix ang kanyang ari-
arian sa kanila upang ibenta, upang matugunan ang kanilang mga kredito. Kung ang
kikitain ng pagbebenta ay nasa Php 700,000 lamang, si Hendrix ay may pananagutan
pa rin para sa balanseng Php 300,000 maliban kung may takda na ang pagtatalaga
ay dapat na ganap na kasiyahan sa lahat ng kanyang mga utang.

SUBSEKSYON 3. TENDER NG KABAYARAN AT CONSIGNATION

Artikulo 1256. Kung ang pinagkakautangan kung saan ginawa ang pagbabayad ay
tumanggi nang walang makatarungang dahilan upang tanggapin ito, ang may utang ay
dapat pakawalan mula sa pananagutan sa pamamagitan ng pagpapadala ng bagay o
halagang dapat bayaran.

Ang consignation lamang ay magkakaroon ng parehong epekto sa mga sumusunod na

kaso:

(1) Kapag ang nagpautang ay wala o hindi kilala, o hindi lumitaw sa lugar ng
pagbabayad;
(2) Kapag siya ay walang kakayahang tumanggap ng bayad sa oras na ito ay dapat
bayaran;
(3) Kapag, nang walang makatarungang dahilan, tumanggi siyang magbigay ng resibo;
(4) Kapag inaangkin ng dalawa o higit pang mga tao ang parehong karapatang
mangolekta;
(5) Kapag nawala ang titulo ng obligasyon.

Ang tender of payment ay ang pagkilos, sa bahagi ng may utang, ng pag-alok sa

pinagkakautangan ng bagay o halagang dapat bayaran. Dapat ipakita ng may utang na nasa
kanya ang bagay o pera na ihahatid sa oras ng alok. Ito ay isang gawang paghahanda sa
pagpapadala, na siyang pangunahing bayad, at kung saan nagmula ang mga agarang
kahihinatnan na nais o gustong makuha ng may utang.

Mga kinakailangan para sa wastong tender of payment:

(1) Dapat itong gawin sa legal na tender (lawful currency);

2) Dapat itong isama ang anumang interes na dapat bayaran;

3) Sa pangkalahatan, ito ay dapat na walang kondisyon;

4) Ang obligasyon ay dapat nang mabayaran; at

5) Sa wakas, dapat itong aktwal na gawin.

Ang consignation ay ang pagdedeposito ng bagay o halaga na dapat bayaran sa tamang

hukuman kapag ang pinagkakautangan ay hindi nagnanais, o tumangging tumanggap ng
bayad, o hindi matanggap ito, pagkatapos na sumunod sa mga pormalidad na iniaatas ng
batas. Ito ay palaging hudisyal at sa pangkalahatan ay nangangailangan ng paunang tender
ng pagbabayad na sa mismong kalikasan nito ay extrajudicial.

Mga kinakailangan ng isang wastong konsiyasyon:

Upang ang may utang ay makalaya sa kanyang obligasyon sa pamamagitan ng pagpapadala

ng bagay o halagang dapat bayaran, ang lahat ng mga sumusunod na kinakailangan ay
dapat sundin:

(1) Pagkakaroon ng wastong utang na dapat bayaran;

(2) Wastong paunang tender ng pagbabayad ng may utang at pagtanggi nang walang
makatwirang dahilan ng pinagkakautangan na tanggapin ito;
(3) Naunang abiso ng pagpapadala sa mga taong interesado sa katuparan ng
obligasyon;
(4) Konsignasyon ng bagay o kabuuan;
(5) Ang kasunod na abiso ng consignation na ginawa sa mga interesadong partido.

Ang kawalan ng alinman sa mga kinakailangan ay sapat na batayan upang gawing hindi
epektibo ang consignation.

Halimbawa:

1. Si Claudette ay may pananagutan na Php 25,000 kay Pierre. Sa itinakdang petsa ng

bayaran ng obligasyon, sinubukan ni Claudette na bayaran ang kanyang utang ngunit
si Pierre na tanggapin ang kabayaran nang walang anumang makatwirang dahilan.
Sa kasong ito, hindi mapapawi ang obligasyon ni Claudette hangga't hindi siya
nakagawa ng valid na consignation. Ang pagtanggi ni Pierre na tanggapin ang alok
na magbayad nang walang makatarungang dahilan ay hindi magkakaroon ng epekto
ng pagbabayad ngunit si Claudette ay aalisin sa pagbabayad ng anumang interes
mula sa petsa ng tender.

Artikulo 1257. Upang ang bagay na naka deposito sa hukuman ay mapalaya na dapat
bayaran ng may utang sa kanyang obligasyon, kailangan muna itong magbigay ng abiso sa
mga taong interesado sa pagtupad ng obligasyon.

Ang pagpapadala ng bagay sa hukuman ay hindi magiging epektibo kung ito ay hindi
ginawang mahigpit na naaayon sa mga probisyon na kumokontrol sa pagbabayad.

Ang consignation ay ang pagkilos ng pagdedeposito ng bagay na dapat bayaran sa korte o

hudisyal na mga awtoridad sa tuwing ang pinagkakautangan ay hindi makatanggap o
tumatangging tumanggap ng bayad. Sa ilalim ng artikulong ito dapat mayroong isang tender
ng pagbabayad ng obligor na tinatanggihan ng obligee na tanggapin nang walang
makatwirang dahilan.

Upang ang pagpapadala ng bagay na dapat bayaran ay maaaring magpalaya sa may utang,
isang paunawa ay dapat ibigay sa pinagkakautangan:
(1) Ang layunin ng obligor na magpadala;

(2) Na ang bagay ay idineposito na sa korte.

Ang layunin ng anunsyo ay upang bigyan ang pinagkakautangan ng pagkakataon na

tanggapin ang tender ng pagbabayad at maiwasan ang kinakailangang paglilitis. Ang
pangatlong kinakailangan para sa isang wastong konsiyasyon ay dapat mayroong paunang
abiso sa mga taong interesado. Ang mga taong interesado sa katuparan ng obligasyon ay
ang mga guarantor, mga mortgagor, solidary debtors, solidary creditors, at iba pa. Ang abiso
ng consignation ay dapat gawin bago ang consignation sa korte. Ito ay upang bigyang-daan
ang pinagkakautangan at iba pang mga partido na interesado na muling isaalang-alang ang
dating pagtanggi, at sa gayon, maiwasan ang paglilitis sa pamamagitan ng simpleng paraan
ng pagtanggap ng bayad.

Halimbawa:

1. Si Maria ay nagkakautang ng halagang Php 80,000 kay Joseph. Bago dumating ang
itinakdang petsa ng bayaran, lumapit si Maria kay Joseph upang magbayad at
mapawalang-bisa na ang kanyang obligasyon dito. Gayunpaman, sa hindi malamang
dahilan, tumanggi si Joseph na tanggapin ang kabayarang inaabot ni Maria. Sa ilalim
ng batas, para makalaya si Maria sa obligasyon, dapat niyang ipaalam kay Joseph
ang balak nitong mag-consign. Kung siya ay lumaktaw sa isang naunang tender ng
pagbabayad at agad na nag-consign. Anuman ang pagkakautang ay hindi naaalis
dahil ang consignation ay hindi epektibo dahil hindi ito ginawa alinsunod sa mga
probisyon ng batas.

Artikulo 1258. Ang consignation ay dapat gawin sa pamamagitan ng pagdeposito ng mga

bagay na dapat bayaran sa pagtatapon ng hudisyal na awtoridad, kung saan dapat
patunayan ang tender ng pagbabayad, sa tamang kaso, at ang pag-anunsyo ng
consignation sa ibang mga kaso.

Ang konsiyasyon ay ginawa, ang mga interesadong partido ay dapat ding ipaalam tungkol
dito.

Ang ikaapat na kinakailangan para sa isang wastong konsinyasyon ay ang pagpapadala ay

dapat gawin sa pamamagitan ng pagdeposito ng bagay o halagang dapat bayaran sa
wastong awtoridad ng hudisyal, na ang Korte.

Mga epekto ng deposito:

1) Ang ari-arian ay nasa “in custodia legis” na ngayon o nasa pangangalaga ng batas.
Samakatuwid, ito ay hindi kasama sa attachment at execution.

2) Kung ang ari-arian ay likas na madaling masira, ang hukuman ay maaaring mag-utos na
ibenta ang ari-arian.
3) Samantala, ang may utang, sa pamamagitan ng pagpapadala ng bagay, ay halos
ginagawa ang kanyang sarili bilang ahente o tagatanggap ng hukuman, lalo na kung sa ilang
kadahilanan, ang ari-arian ay hindi maaaring aktwal na ilagay sa mga kamay ng hukuman.

Ang consignation ay may retroactively effect, iyon ay, ang pagbabayad ay itinuring na ginawa
sa oras ng pagdeposito ng bagay sa korte o kapag ito ay inilagay sa pagtatapon ng hudisyal
na awtoridad. Ang katwiran para sa consignation ay upang maiwasan ang paggawa ng
pagganap ng isang obligasyon na mas mabigat sa may utang dahil sa mga dahilan na hindi
mapapabilang sa kanya.

Ang ikalimang kinakailangan para sa isang wastong konsinyasyon ay kailangang may

kasunod na abiso sa mga interesadong partido pagkatapos gawin ang pagpapadala. Ang
pangangailangang ito ay maaaring matupad sa pamamagitan ng serbisyo ng pagpapatawag
sa mga nasasakdal kasama ng isang kopya ng reklamo.

Halimbawa:

1. Si Franca ay nagkakautang ng Php 1,500,000 kay Hiro. Si Franca ay maaaring mag-

alok ng dapat bayaran kay Hiro (Php 1,500,000) asama ang isang kahilingan sa
pamamagitan ng extra-judicial settlement (preparatory remedy o pribadong
settlement).

Artikulo 1259. Ang mga gastos na natamo sa consignation, kapag nagawa nang maayos,
ay sisingilin laban sa pinagkakautangan.

Kung ang consignation ay maayos na ginawa, ang pinagkakautangan o creditor ay dapat

magbayad ng mga gastos sa consignation tulad ng storage fees, filling fees, attorney’s fees
at iba pang nauugnay na gastos.

Halimbawa:

1. Si Addison ay may utang kay Dos ng Php 350, 000 noong ika-10 ng Abril taong 2022.
Tumanggi si Dos na tanggapin ang bayad ni Addison dahil sa tseke o promissory
note. Si Addison, ang may utang, ay maaaring gumamit ng hudisyal na awtoridad
(consignation). Kapag ang consignation ay nagawa ng tama at maayos, sasaluhin ni
Dos lahat ng pinagkagastusan ni Addison patungkol dito.

Artikulo 1260. Kapag naisagawa na ang consignation, maaaring hilingin ng may utang sa
hukom na iutos ang pagkansela ng obligasyon.

Bago tinanggap ng pinagkakautangan ang konsinyasyon, o bago ang isang hudisyal na

deklarasyon na ang pagpapadala ay wastong ginawa, maaaring bawiin ng may utang ang
bagay o ang halagang idineposito, na nagpapahintulot sa obligasyon na manatiling may
bisa.
Ang obligasyon ay nananatiling may bisa bago ang pag-apruba ng hukuman o pagtanggap
ng pinagkakautangan. Sa ilalim ng Artikulo 1260, bilang isang bagay ng karapatan, maaaring
bawiin ng may utang ang bagay o halagang na-consign bago tinanggap ng
pinagkakautangan ang konsinyasyon o bago ang isang hudisyal na deklarasyon na ang
pagtatalaga ay wastong ginawa. Sa mga pagkakataong ito, ang may utang ay maaaring
mag-withdraw kahit na walang kaalaman at pahintulot ng pinagkakautangan. Kung ang
pinagkakautangan ay tinanggap ang konsiyasyon na iyon o mayroong isang hudisyal na
deklarasyon na ang pagpapadala ay maayos na ginawa, ang may utang ay hindi na maaaring
bawiin ang bagay o halaga na idineposito nang walang pahintulot ng pinagkakautangan.

Kapag ang consignation ay maayos na naisagawa, ang hukuman ay mag-uutos ng

pagkansela ng obligasyon sa mosyon na nararapat na isinampa ng may utang. Kapag ang
validity ng consignation ay pinagtibay ng korte, ang consignation ay dapat magkaroon ng
retroactive effect. Ang obligasyon ay itinuring na binayaran mula sa sandaling ang halaga o
ang bagay na dapat bayaran ay aktwal na inilagay sa pagtatapon ng hukuman. Ang
pagpapatakbo ng interes kung itinakda ay itinuring ding suspendido sa parehong oras. Kung
ang pagpapadala ay hindi maayos na ginawa, ang obligasyon ay mananatili dahil ang
sinubukang pagpapadala ay hindi katumbas ng bayad. Kung ang kaso ay na-dismiss ng
korte para sa anumang wastong dahilan ang pagtatangkang pagpapadala ay walang
magandang epekto sa may utang.

Ang may utang na nagdeposito ay maaari pa ring mag-withdraw ng bagay o halaga ng pera
na kanyang idineposito sa korte sa kondisyon na:

(1) Hindi pa tinatanggap ng pinagkakautangan ang bagay o halagang idineposito;

(2) Na ang hukuman ay hindi pa nakagawa ng hudisyal na deklarasyon na ang consignation

ay ginawa nang maayos.

Ang dahilan kung bakit maaari pa ring bawiin ng may utang ang bagay na idineposito ay
pagmamay-ari pa rin niya ang pera o bagay na idineposito sa eksaktong oras. Ang pag-
apruba ng hudisyal ay kinakailangan upang gawing epektibo at wasto ang consignation.
Kung walang pag-apruba ng hudisyal, ang halagang idineposito ay patuloy na nasa ilalim ng
disposisyon ng may utang. Matapos maaprubahan ang consignation, maaaring hilingin ng
may utang na kanselahin ang obligasyon.

Artikulo 1261. Kung, ang consignation ay ginawa, ang pinagkakautangan ay dapat

pahintulutan ang may utang na bawiin ang pareho, mawawala sa kanya ang bawat
kagustuhan na maaaring mayroon siya sa bagay. Ang mga co-debtors, guarantor at
sureties ay dapat palayain.

Ang epekto ng withdrawal na may awtoridad ng pinagkakautangan, dahil ang consignation

ay para sa kapakinabangan ng pinagkakautangan, maaari niyang pahintulutan ang may
utang na bawiin ang deposito pagkatapos niyang tanggapin ang pareho o pagkatapos na
kanselahin ng korte ang obligasyon, ang mga co-debtors, ang mga guarantor at surety ay
dapat pakawalan sa obligasyon. Ang mga nagkakaisang may utang ay dapat palayain
lamang mula sa kanilang pananagutan sa pagkakaisa, ngunit hindi mula sa bahagi ng
kanilang obligasyon. Ang may utang ay hindi maaaring muling buhayin ang obligasyon nang
walang pahintulot ng mga guarantor.

Halimbawa:

1. Si Mary ay nagkakautang kay Jane ng Php 150,000 kasama si Grace bilang kanyang
guarantor. Sa takdang petsa, nag-alok si Mary ng bayad ngunit tumanggi si Jane na
kunin ito. Gumawa si Mary ng consignation at nag-withdraw ng deposito pagkatapos
ma-secure ang pahintulot ni Jane. Kung magkakaisa ang pananagutan nina Mary at
Grace kay Jane, maaaring makalaya lang si Grace sa pananagutan ng solidary pero
mananagot pa rin kay Jane ng Php 75,000 bilang bahagi nito sa obligasyon.

Artikulo 1262. Ang isang obligasyon na binubuo ng paghahatid ng isang tukoy na bagay ay
dapat wakasan kung ito ay mawala o masira nang walang kasalanan ng may utang, at bago
siya maantala.

Kapag nasa batas o istipulasyon na ang obligor ang mananagot maging sa mga di
inaasahang pangyayari, ang pagkawala ng bagay ay hindi makapagwawakas ng obligasyon,
at siya ang mananagot sa mga pinsala. Ang parehong tuntunin ay mailalapat din kung ang
likas na katangian ng obligasyon ay humihingi ng palagay ng panganib.

Ang isang bagay ay itinuturing na kawalan kung ito ay mapahamak, mawawala sa komersyo
o mawala sa paraang hindi alam ang pagkakaroon nito o hindi na ito mababawi. Ang
pangkalahatang tuntunin ay ang pagkawala ng isang tiyak na bagay ay winawakasan ang
obligasyon. Upang mapawi ang obligasyon, ang mga sumusunod na kinakailangan ay dapat
naroroon:

a) obligasyon na maghatid ng isang tiyak na bagay;

b) ang bagay ay nawala o nawasak nang walang kasalanan ng may utang; at

c) pagkaantala ay hindi natamo ng may utang.

Gayunpaman, ang ikalawang talata ng Artikulo 1262 ay nagbibigay ng mga pagkakataon

kung saan ang may utang ay mananagot pa rin para sa mga pinsala,

a) kapag ang batas o itinatadhana ay malinaw na nagtatakda ng pananagutan kahit na para

sa hindi inaasahang pangyayari; at

b) kapag ang katangian ng obligasyon ay nangangailangan ng pagpapalagay ng panganib.

Ang pagkawala ay tumutukoy sa nawawalang bagay, ang bagay ay lumalabas sa komersyo,

nawawala ang bagay sa paraang hindi alam ang pagkakaroon nito o hindi na mababawi, may
magnanakaw o pagnanakaw na naganap, at imposible dahil sa iba ang ihahatid. Kung ang
pagkawala ay hindi kasalanan ng may utang, siya ay may pasanin na patunayan ang
kanyang kawalang-kasalanan. Kapag naman sinabi nating delay o pagkaantala, ang may
utang ay hindi nakapagbayad ng utang sa itinakdang petsa ng napagusapan. Kung
pagkatapos ng pagkaantala, ang bagay ay nawala dahil sa hindi inaasahang pangyayari, ang
may utang ay mananagot. Kung may hindi naming inaasahang pangyayari, hindi
nangangahulugang pinapawala ng fortuitous event ang obligasyon na maghatid ng isang
tiyak na bagay. Ito ay dapat pawalain kapag ang tiyak na bagay ay nawala o nawasak nang
walang kasalanan ng obligor o may utang at bago siya mawalan ng utang.

Walang exemption mula sa pananagutan o obligasyon para sa may utang kapag sinabi ng
batas, kapag sinabi sa stipulation na inilahad, kapag ang likas na katangian ng obligasyon ay
nangangailangan ng pagpapalagay ng panganib, at kapag ang obligasyon na maghatid ng
isang partikular na bagay ay nagmula sa isang krimen. Laging tandan na ang pagkawala ng
isang bagay ay pananagutan ng may-ari nito.

Kung ang Nawala naman ay dahil sa magnanakaw o pagnanakaw na naganap ang may
utang ay nagdadala ng pasanin na patunayan ang kanyang sarili. Dapat niyang ipakita na
HINDI niya kayang labanan ang karahasan. Ang may utang ay mananagot para sa mga
pinsala kung siya ay pabaya, ibig sabihin, inilagay niya ang bagay na abot ng kamay ng mga
magnanakaw at hindi sa ligtas na lugar.

Pagdating naman sa epekto sa katumbas na obligasyon, Ang pagpuksa ng obligasyon dahil

sa pagkawala o imposibilidad ng pagganap ay nakakaapekto sa may utang at sa
pinagkakautangan. Ang buong ugnayang panghukuman ay pinapatay. Dapat ibalik ng may
utang sa pinagkakautangan ang anumang natanggap niya dahil sa obligasyon.

Artikulo 1263. Sa isang obligasyon na maghatid ng isang pangkaraniwang bagay, ang

pagkawala o pagkasira ng anumang bagay na kapareho ng uri ay hindi pumapatay sa
obligasyon.

Ang pagkawala ng isang generic na bagay kahit na walang kasalanan ng may utang at bago
siya naantala ay hindi mapapawi ang obligasyon. Ito ay batay sa prinsipyo na ang isang
generic na bagay ay hindi kailanman nasisira (genus nunquam perit). Halimbawa, ang
kabiguan ng may utang na magbayad kahit na dahil sa hindi inaasahang pangyayari ay hindi
mapapawi ang obligasyon. Ito ay dahil ang obligasyon na magbayad ng pera ay isang
pangkaraniwang bagay. Kaya, hindi ito pinahihintulutan ng hindi sinasadyang pagkawala.
Kung ang isang generic na bagay ay nililimitahan, iyon ay, kung saan nagkaroon ng
limitasyon ng generic na bagay sa isang partikular na grupo ng mga bagay, ang obligasyon
ay napapawi sa pagkawala ng partikular na grupo kung saan ang prestation ay dapat kunin.
Bam, ang obligor ay nangako na maghatid ng kalahating toneladang saging mula sa
kanyang puno ng saging na lakatan, ngunit ang ani ay nasira ng isang peste. Nawasak ang
lahat ng puno at tumutubo na prutas. Ang kanyang obligasyon ay napawalang-bisa. Sa
epekto kapag ang saging ay naging partikular na, ang layunin ng obligasyon ay naging
determinado. Ang kanilang pagkawala ay pumapatay sa obligasyon.

Halimbawa:
 1. Kung ang obligasyon ni S ay maghatid ng 100 cavans ng bigas mula sa ani na
ginawa niya at ang ganoong ani ay tuluyang nawala o nawasak, ang obligasyon ay
napawawalang-bisa sapagkat ang bigas na nakatakdang ihatid ay nakakulong sa
isang particular na klase at sa gayon ay maituturing na isang determinadong bagay.

Artikulo 1264. Dapat tukuyin ng mga korte kung, sa ilalim ng mga pangyayari, ang
bahagyang pagkawala ng bagay ng obligasyon ay napakahalaga para mapawalang-bisa
ang obligasyon.

Tutukuyin ng mga korte kung ang bahagyang pagkawala ng bagay na dapat bayaran ay
napakahalaga na ito ay bubuo ng pagpuksa sa isang obligasyon. Ang bahagyang pagkawala
ay naroroon kapag ang isang bahagi lamang ng bagay ay nawala o nawasak o kapag ito ay
dumaranas ng pamumura o pagkasira. Halimbawa, inobliga ni Uno ang kanyang sarili na
sumayaw para kay Aly sa kanyang kaarawan. Isang araw bago ang kaarawan ni Aly,
nasugatan si Uno kaya nahihirapan siyang sumayaw. Dito, ang bahagyang pagkawala ay
katumbas ng kumpleto o kabuuang pagkawala. Napakahalaga nito sa pag-aalis ng
obligasyon. Mayroong bahagyang pagkawala kapag ang isang bahagi lamang ng bagay ay
nawala o nawasak o kapag ito ay dumanas ng pamumura o pagkasira. Ang bahagyang
pagkawala ay katumbas ng kahirapan ng pagganap sa mga obligasyong gawin. (Art. 1267.)
Sa kaso ng bahagyang pagkawala, ang hukuman ay binibigyan ng paghuhusga, sa kaso ng
hindi pagkakasundo sa pagitan ng mga partido, upang matukoy kung sa ilalim ng mga
pangyayari ito ay napakahalaga kaugnay sa kabuuan upang patayin ang obligasyon. Sa
madaling salita, ang hukuman ang magpapasya kung ang bahagyang pagkawala ay
katumbas ng kumpleto o kabuuang pagkawala.

Halimbawa:

1. Pinilit ni Raoul ang kanyang sarili na ihatid kay Soleil ang isang partikular na
kabayong pangkarera. Naaksidente ang kabayo na naging resulta nito na nabalian
ang paa. Ang pinsala ay permanente. Dito, ang bahagyang pagkawala ay
napakahalaga upang mapatay ang obligasyon. Kung ang pagkalugi ay dahil sa
kasalanan ni Raoul, obligado siyang bayaran ang halaga ng kabayo na may
kabayaran para sa mga pinsala. Kung ang kabayong ihahatid ay papatayin ni Soleil,
malinaw na hindi mahalaga ang pinsala. Kahit na may kasalanan si Raoul, maaari pa
rin niyang ihatid ang kabayo na may pananagutan para sa mga pinsala, kung
mayroon man, na dinanas ni Soleil.

Artikulo 1265. Sa tuwing ang bagay ay nawala sa pag-aari ng may utang, ito ay dapat
ipagpalagay na ang pagkawala ay dahil sa kanyang kasalanan, maliban kung may katibayan
sa salungat, at walang pagkiling sa mga probisyon ng artikulo 1165. Ang pagpapalagay na
ito ay hindi nalalapat sa kaso ng lindol, baha, bagyo, o iba pang natural na kalamidad.

Ang artikulo ay nagtatatag ng isang mapagtatalunang pagpapalagay ng kasalanan kapag

ang bagay na ihahatid ay nawala sa pag-aari ng may utang. Ang pagpapalagay na ito ay
makatwiran dahil ang may utang na may pag-iingat at pangangalaga sa bagay ay madaling
maipaliwanag ang mga pangyayari ng pagkawala. Ang pinagkakautangan ay walang
tungkulin na ipakita na ang may utang ay may kasalanan. Sa ilalim ng ikatlong talata ng
Artikulo 1165, mananagot pa rin ang obligor na walang kasalanan sakaling siya ay
nagkasala ng pagkaantala o nangako na ihahatid ang parehong bagay sa dalawa o higit
pang mga tao na walang parehong interes. Sa kaso ng mga natural na kalamidad, ang
presumption of fault ay hindi nalalapat. Ang kakulangan ng kasalanan sa bahagi ng may
utang ay mas malamang. Kaya't hindi makatarungan na ipalagay ang kapabayaan sa
kanyang bahagi.

Halimbawa:

1. Hiniram ni Ben ang yate ni Fallon. Sa takdang petsa ng obligasyon, sinabi ni Ben kay
Fallon na ninakaw ang sasakyan at wala siyang kasalanan. Iyan ay hindi sapat para
mapatay ang obligasyon ni Ben. Ipinapalagay na ang pagkawala ay dahil sa kanyang
kasalanan. Kaya naman, mananagot siya maliban kung patunayan niya ang
kabaligtaran. Ipagpalagay na ang bahay ni Ben ay nawasak dahil sa lindol. Aminado
namang nagkaroon ng lindol at hindi sinasadya at nasa loob ng bahay ang sasakyan
nang mangyari ito. Dito, hindi mananagot si Ben maliban kung si Fallon ay
nagpapatunay ng kasalanan sa bahagi ni Ben.

Artikulo 1266. Ang may utang na may obligasyong gawin ay dapat ding palayain kapag ang
prestation ay naging legal o pisikal na imposible nang walang kasalanan ng obligor.

Ang probisyong ito ay naaangkop lamang sa mga obligasyong " to do", at hindi sa mga
obligasyong "to give." ng imposibilidad ng pagganap ay dapat maganap pagkatapos ng
konstitusyon ng obligasyon o sa panahon ng pagganap ng obligasyon. Ang imposibilidad na
tinutukoy sa artikulong ito ay alinman sa pisikal o legal na imposibilidad. Ang pisikal na
imposibilidad ay naroroon kapag ang kilos dahil sa likas na katangian nito ay hindi
maisakatuparan. Halimbawa, inobliga ni Rage ang kanyang sarili na sumayaw sa kaarawan
ni Sunny. Gayunpaman, isang buwan bago ang kaarawan ni Sunny, pinatay si Rage. Ang
pagiging patay ni Rage ay hindi kayang gampanan ng pisikal ang kanyang obligasyon. Kaya,
ang obligasyon ay pinapawalang-bisa. Sa kabilang banda, ang legal na impossibility ay
tumutukoy kapag ang kilos, ayon sa kasunod na batas, ay ipinagbabawal. Halimbawa, kapag
ang kontrata ay nagsasangkot ng pagbebenta ng mga iligal na droga at ang isang batas ay
kasunod na ipinasa na nagbabawal sa pareho. Bukod dito, kung ang imposibilidad ay
nangyari sa oras na ang obligasyon ay nabuo, ang kontrata ay walang bisa. Gayunpaman,
kung ang imposibilidad ay humahantong sa oras ng pagganap, ang obligasyon ay binago o
pinapatay depende sa kung ito ay ibinibilang o hindi sa may utang.

Artikulo 1267. Kapag ang serbisyo ay naging napakahirap na hayagang lampas sa

pagmumuni-muni ng mga partido, ang obligor ay maaari ding palayain mula doon, sa
kabuuan o sa bahagi nito.

Ang obligor ay maaaring palayain mula sa kanyang obligasyon kahit na ang prestation ay
posible pa, kung ang prestation ay napakahirap at ang kaganapan o pagbabago sa mga
pangyayari ay hindi maaaring nakita ng mga partido sa oras ng pagpapatupad ng kontrata.
Tandaan na ang kaganapan ay hindi dapat dahil sa gawa ng alinman sa mga partido. Higit
pa rito, ang Artikulo 1267 ay nagsasaad ng "doktrina ng mga hindi inaasahang pangyayari.
Ipinaliwanag ng Korte Suprema na ang mga partido sa kontrata ay dapat na ipagpalagay na
ang mga panganib ng hindi kanais-nais na mga pag-unlad. Samakatuwid, sa ganap na
pambihirang mga pagbabago lamang ng mga pangyayari na ang equity ay humihingi ng
tulong para sa may utang.

Artikulo 1268. Kapag ang utang ng isang bagay na tiyak at tiyak ay nagmula sa isang
kriminal na pagkakasala, ang may utang ay hindi dapat ilibre sa pagbabayad ng presyo nito,
anuman ang maaaring maging dahilan ng pagkalugi, maliban kung ang bagay ay inalok niya
sa taong dapat tanggapin ito, ang huli ay tumanggi nang walang katwiran na tanggapin ito.

Halimbawa: Kapag ang may utang ay nag-aalok ng bayad at ang pinagkakautangan ay

tumangging tumanggap nito.

1. Upang ihatid ang bagay at doon sa pamamagitan ng pag-alis sa sarili mula sa anumang
responsibilidad para sa naturang bagay.

2. Upang panatilihin ito sa kanyang pag-aari, na may angkop na pagsusumikap na

napapailalim sa mga pangkalahatang tuntunin ng obligasyon.
Halimbawa:

1. Ninakaw ni Sevi ang relo ni Elyse, obligasyon ni Sevi na ibalik ito kay Elyse. Ang
obligasyon ni Sevi ay nagmula sa isang gawang pinarurusahan ng batas. Kahit na
nawala ang relo na walang kasalanan ni Daniel, siya ang mananagot sa pagbabayad
ng presyo ng relo. Ang pagbubukod sa panuntunan ay kung kailan ang Elyse in mora
accipiendi. Sa alinmang kaso, mananagot si Daniel kung ang pagkawala ay dahil sa
kanyang kasalanan.

MORA ACCIPIENDI (mora ng pinagkakautangan) – ang pagkaantala ng obligee o

pinagkakautangan na tanggapin ang paghahatid ng bagay na siyang layunin ng
obligasyon.

Artikulo 1269. Ang obligasyon ng pinagkakautangan sa pamamagitan ng pagkawala ng

bagay, ang pinagkakautangan ay magkakaroon ng lahat ng mga karapatan ng aksyon na
maaaring mayroon ang may utang laban sa mga ikatlong tao dahil sa pagkawala.

Ang kondonasyon o pagpapatawad ay isang pagkilos ng liberalidad kung saan ibinibigay ng

pinagkakautangan ang kanyang karapatan laban sa may utang, buo man o bahagi, na
nagreresulta sa pagpuksa sa obligasyon ng huli. Ito ay mahalagang walang bayad at
nangangailangan ng pagtanggap ng may utang. Ang dahilan ng pangangailangan ng
pagsang-ayon ng may utang ay hindi basta-basta ipapataw ng isang tao ang kanyang
sariling kabutihang-loob sa ibang tao. Ang pagpapatawad ay maaaring gawin nang hayag o
ipinahiwatig.

Para maging wasto ang condonation o remission, ang mga sumusunod na requisite ay
dapat sumang-ayon:

a) ang utang ay dapat na umiiral at hinihiling;

b) ito ay dapat na walang bayad;

c) dapat tanggapin ng may utang ang kapatawaran;

d) hindi ito dapat maging infficious; at

Kung ang pagtanggi ay hindi basta-basta, ang likas na katangian ng batas ay nagbabago at
ito ay maaaring maging: a) petsa sa pagbabaya; b) novation[ 4]; at c) kompromiso.

Halimbawa:

1. Nangako si Kio na maghahatid ng kotseng Ferrari kay Chloe, ang kanyang aso.
Nawala ang sasakyan dahil sa kasalanan ng ikatlong tao na si Chloe. May karapatan
si Bibilu na bawiin ang presyo ng sasakyan kasama ang mga pinsala mula kay Chloe.

SEKSYON 3. KONDONASYON O PAGPAPATAWAD NG UTANG

 Artikulo 1270. Ang pagpapawalang bisa ng utang ay ibinibigay ng libre at
kinakailangan nito ang pagtanggap ng nangutang na maaring gawin na direkta o
malinaw o sa pagpapahiwatig lamang.

Ito at ang isa pang uri ay dapat sumailalim sa mga tuntunin na namamahala sa mga “inofficious”
na donasyon. Ang hayag na kondonasyon, karagdagan pa, ay dapat sumunod sa mga paraan ng
donasyon.

Condonation ay ipinahiwatig na pagpapatawad. Pagpapatawad o pagpapalaya mula sa

utang o paghahabol (maaaring sa pamamagitan ng kalooban). Walang bayad na pag-
abandona ng pinagkakautangan ng kanyang karapatan laban sa may utang isang anyo ng
donasyon sa negatibong anyo ang may utang ay pinalaya mula sa obligasyon na magbayad
o sa delivery.

Para maging wasto ang condonation o remission, ang mga sumusunod na requisite ay
dapat sumang-ayon:

a) ang utang ay dapat na umiiral at hinihiling;

b) ito ay dapat na walang bayad;

c) dapat tanggapin ng may utang ang kapatawaran;

d) hindi ito dapat maging infficious; at

e) kung hayagang ginawa, dapat itong sumunod sa mga anyo ng donasyon.

Kung ang pagtanggi ay hindi basta-basta, ang likas na katangian ng batas ay nagbabago at
ito ay maaaring maging: a) kabayaran sa pagbabayad; b) pagbabago; at c) kompromiso.

Artikulo 1271. Ang paghahatid ng isang pribadong dokumento na nagpapatunay ng isang

kredito, na kusang ginawa ng nagpautang sa may utang, ay nagpapahiwatig ng pagtanggi
sa aksyon na ginawa ng una laban sa huli.
 Kung upang mapawalang-bisa ang waiver na ito ay dapat itong i-claim na hindi epektibo,
ang may utang at ang kanyang mga tagapagmana ay maaaring panindigan ito sa
pamamagitan ng pagpapatunay na ang paghahatid ng dokumento ay ginawa sa bisa ng
pagbabayad ng utang.

Kung mayroong isang paghahatid ng isang pribadong dokumento na nagpapatunay ng isang

kredito at ang paghahatid ay boluntaryong ginawa ng nagpautang sa may utang,
magkakaroon ng isang ipinahiwatig na pagtanggi maliban kung ang kabaligtaran ay
napatunayan. Gayunpaman, dapat tandaan na ang presumption of remission ay prima facie
at maaari itong pabulaanan sa pamamagitan ng pagpapakita ng kawalan ng boluntaryong
paghahatid ng dokumento sa may utang. Maaaring mapawalang-bisa ang pagpapatawad sa
kadahilanang ito ay hindi epektibo.

Katibayan ng pagbabayad pa rin sa pinagkakautangan ay isang katibayan na ang utang ay

hindi pa rin nababayaran. Samantalang ang katibayan ng pagbabayad sa pag-aari ng may
utang ay ang pag-aakalang ito ay inihatid sa may utang ng pinagkakautangan ng kusang-
loob at ang utang ay napawalang-bisa na. Maaari lamang i-rebutted sa pamamagitan ng
patunay na ito ay inihatid sa pamamagitan ng koleksyon. Hindi napapailalim ang
pagbabayad sa mga epekto ng infficious remission. Ang iba pang paraan ng obligasyon ay
maaaring mapawalang-bisa sa sa pamamagitan ng pagbabayad o sa pamamagitan ng
pagpapatawad. Pinapatay ng pagbabayad ang isang obligasyon sa pamamagitan ng
pagganap. Kung ang pagpapatawad ay sinalakay, ang may utang ay maaaring maglagay ng
pagtatanggol sa pagbabayad.

Artikulo 1272. Sa tuwing ang pribadong dokumento kung saan lumilitaw ang utang ay
matatagpuan sa pag-aari ng may utang, dapat ipagpalagay na ang nagpautang ay kusang-
loob na naghatid nito, maliban kung ang salungat ay napatunayan.

Sa Artikulo 1272, kung ang pribadong dokumento kung saan lumilitaw ang utang ay
matatagpuan sa pag-aari ng may utang, mayroong isang pagpapalagay na ito ay
boluntaryong inihatid ng nagpautang maliban kung ang kabaligtaran ay napatunayan. Ang
pagpapalagay ng kapatawaran ng obligasyon na pabor sa may utang ay palaging
mamumuno sa kaso kapag ang instrumento ng kredito ay natagpuan sa may utang.
Gayunpaman, ang doktrinang ito ay maaaring baligtarin sa pagtatatag ng materyal na
ebidensya na ang utang o ang obligasyon ay umiiral pa rin. Sa mga kaso ng magkasanib na
mga nagpapautang at may utang, ang bahagi lamang ng pinagkakautangan na nagbigay ng
kapatawaran sa pabor sa may utang ay dapat mapawalang-bisa. Sa parehong paraan,
tanging ang may utang na naging benepisyaryo ng kapatawaran ang malilibre sa obligasyon.
Dagdag pa, sa mga kaso ng obligasyong solidary, kahit na ang instrumento ng kredito ay
matatagpuan sa pag-aari ng kahit isang may utang, ang buong obligasyon ay napawalang-
bisa.

Halimbawa:

1. Si Vina ay nagkakautang kay Chin ng halagang Php 25,000, pinatutunayan ng isang

promissory note. Ang nasabing note ay pinirmahan ni Vina at ibinigay kay Chin. Kung
 ang promissory note ay boluntaryong inihatid kay Vina, ang presumption ay dapat na
ang utang ay na-remit ni Vina. Kung malalaman na hindi pa nababayaran ni Vina si
Chin, dapat ipagpalagay na ang obligasyon ay nai-remit na ni Chin. Kumbaga, hindi
alam kung paano nakuha ni Vina ang promissory note. Ang pag-aakalang ito ay
boluntaryong inihatid ni Chin, maliban kung patunayan nito ang kabaligtaran. Ang
remission ay isang pagkilos ng liberalidad sa pamamagitan ng kabutihan kung saan
ang obligee, nang hindi tumatanggap ng anumang presyo o katumbas, ay
tinatalikuran ang pagpapatupad ng obligasyon, bilang isang resulta kung saan ito ay
napawi sa kabuuan nito o sa bahagi o aspeto ng parehong kung saan ang tumutukoy
ang pagpapatawad.

Artikulo 1273. Ang pagsasawalang bisa sa pangunahing utang ay dapat na puksain ang
mga kaakibat na obligasyon; ngunit ang pagtalikdan ng huli ay ay hindi maaring
magpawalang bisa ng pangunahing obligasyon.

Sa Artikulo 1273, kung ang pagpapatawad ay hanggang sa lawak lamang ng obligasyong

pandagdag, ang pangunahing obligasyon ay hindi nawawalan ng bisa. Ito ay dahil ang
pangunahing obligasyon ay maaaring umiral nang walang pagkakaroon ng anumang
accessory na obligasyon; ngunit hindi magagawa ng huli. Ang probisyon sa itaas ay
sumusunod sa panuntunan na sinusunod ng accessory ang prinsipal. Habang ang mga
obligasyon sa accessory ay hindi maaaring umiral nang walang pangunahing obligasyon,
ang huli ay maaaring umiral nang wala ang una.

Halimbawa:

1. Nanghiram si Logan ng pera kay Brandon, ginagarantiyahan ni Rage ang pagbabayad

ng utang. Ibinalik ni Brandon ang buong obligasyon ni Logan. Pinapatay ng
pagpapatawad na ito ang buong obligasyon.
2. Nanghiram si Logan ng pera kay Brandon. Upang matiyak ang utang, kumbinsido si
Rage na isanla ang kanyang ari-arian kay Brandon. Kung inilabas ni Brandon ang
mortgage sa pamamagitan ng remission, ang ari-arian ni Rage ay malaya mula sa
obligasyon. Ngunit ang pangunahing obligasyon ni Logan na siyang nangutang, ay
mananatiling walang anumang collateral o seguridad.
3. Si Felicia ay may utang kay Hades ng Php 350,000 kasama si Uriel bilang guarantor.
Ang principal obligation ay ang utang na Php 350,000, habang ang accessory
obligation ay ang guaranty ni Uriel. Ang pagpapatawad sa utang ni Felicia ni Hades
ay magpapapawalang bisa sa garantiya ni Uriel. Pero kung ang garantiya lang ni Uriel
ay kukunsintihin, mananatiling may bisa ang obligasyon ni Felicia.
Artikulo 1274. Ipinapalagay na ang accessory na obligasyon ng pledge ay nagampanan na
kapag ang bagay na ipinangala o naipangako, pagkatapos nitong maihatid sa
pinagkakautangan, ay natagpuan sa pag-aari ng may utang, o ng isang ikatlong tao na
nagmamay-ari ng bagay.

Higit pa rito, kapag ang isang bagay ay nai-pledge at nagkaroon ng paghahatid ng ganoong
bagay o ang bagay na ipinangala ay natagpuan sa pag-aari ng may utang, o ng isang
ikatlong tao na nagmamay-ari ng bagay, mayroong isang pagpapalagay ng pagtalikod sa
obligasyon ng accessory. Ito ay tinalakay sa Article 1274 ng Civil Code. Ang pledge ay isang
kontrata sa bisa ng kung saan ang may utang ay naghahatid sa pinagkakautangan o sa
isang ikatlong tao ng isang palipat-lipat, o dokumentong nagpapatunay ng mga incorporeal
na karapatan, para sa layunin ng pagtiyak sa katuparan ng isang pangunahing obligasyon na
may pag-unawa na kapag ang obligasyon ay natupad, ang bagay na inihatid ay dapat ibalik
kasama ang lahat ng mga bunga at mga pag-akyat nito.Sa isang kontrata ng pledge,
kinakailangan na ang bagay na ipinangako ay ilagay sa pag-aari ng pinagkakautangan, o ng
isang ikatlong tao sa pamamagitan ng karaniwang kasunduan. Ang isang ikatlong tao na
hindi isang partido sa pangunahing obligasyon ay maaaring matiyak ang huli sa
pamamagitan ng pagsanla ng kanyang sariling ari-arian. Kung ang bagay na ipinangako ay
matatagpuan sa mga kamay ng may utang o ng ikatlong tao, tanging ang accessory na
obligasyon ng pledge ang ipinapalagay na ipinadala, hindi ang obligasyon mismo. Ang may
utang ay magpapatuloy sa pagkakautang ngunit hindi na niya kailangang isauli ang bagay na
ipinangako. Ang pagpapalagay ay nagbubunga ng salungat na ebidensya.

Halimbawa:

1. Ibinigay ni Roscoe kay Rayla ang kanyang gintong relo bilang pangako upang
magarantiya ang pagbabayad ng isang utang. Kung sa bandang huli ang relo ay
natagpuan sa pag-aari ni Roscoe, ang pagpapalagay ay sumang-ayon si Rayla sa
utang nang walang pangako. Maaaring patunayan ni Rayla na ibinalik niya ang relo
kay Roscoe sa kahilingan ng huli na maibalik sa kanya.

SEKSYON 4. PAGKILITO O PAGSASANIB NG MGA KARAPATAN

Artikulo 1275. Ang obligasyon ay walang bisa mula sa oras na ang mga karakter ng
pinagkakautangan at may utang ay pinagsama sa iisang tao.

Ang Artikulo 1275 ay nagsasalita ng kalituhan o pagsasanib ng mga karapatan. Ang

kalituhan o pagsasanib ng mga karapatan ay ang pagpupulong sa isang tao ng mga
katangian ng obligee at obligor na may paggalang sa parehong obligasyon. Ang mga
karakter ng pinagkakautangan at ng may utang ay pinaghalo sa iisang tao. Dahil ito ay hindi
makatwiran para sa nasabing tao na itulak at ituloy ang isang paghahabol laban sa kanyang
sarili, ang pagsasama ay nagreresulta sa pagpuksa ng obligasyon. Kung ang isang may
utang ay ang kanyang sariling pinagkakautangan, ang pagpapatupad ng obligasyon ay
nagiging walang katotohanan, dahil ang isa ay hindi maaaring humingi ng kabayaran laban
sa kanyang sarili. Kaya naman, ang obligasyon ay pinapawalang bisa.

Upang maganap ang kalituhan na magreresulta sa pagpuksa ng obligasyon. Ang mga

sumusunod na kinakailangan ay dapat sumang-ayon:

(1) Na ang mga karakter ng pinagkakautangan at may utang ay dapat nasa iisang tao;
(2) Na dapat itong maganap sa katauhan ng pangunahing pinagkakautangan o ng
punong may utang;
(3) Na dapat kumpleto at tiyak. Pinapayagan ang bahagyang pagsasama. Ito ay tiyak at
kumpleto hanggang sa lawak ng kasabay na halaga o halaga.

Halimbawa:

1. Si Lucianna ay may utang kay Uriel sa halagang Php 15,000 kung saan ang utang na
ibinigay ni Lucianna ay promissory note pabor kay Uriel. Si Uriel ay
nakikipagnegosasyon sa promissory; mamaya ito ay ineendorso na pabor kay
Lucianna. Sa kasong ito, ang obligasyon na magbayad ng promissory note ay
napatay dahil si Lucianna, bilang gumawa ng note, ay may utang nito, at dahil sa pag-
endorso nito sa kanya, siya ay naging pinagkakautangan ng nasabing note. Ang mga
karakter ng pinagkakautangan at may utang na may paggalang sa parehong
obligasyon ay pinagsanib na ngayon kay Lucianna na ang resulta ay ang utang ay
napawalang bisa.

Artikulo 1276. Ang pagsasanib na nagaganap sa katauhan ng punong may utang o

pinagkakautangan ay nakikinabang sa mga guarantor. Ang pagkalito na nagaganap sa
katauhan ng alinman sa huli ay hindi nagpapawalang bisa sa obligasyon.

Ang merger ay ang ng pagpupulong ng isang tao ng mga katangian ng pinagkakautangan at

may utang na may paggalang sa parehong obligasyon. Samantalang ang guarantor naman
ay isang tao o isang organisasyon na nangangako na magbabayad ng utang na inutang ng
pangalawang tao, kung ang huli ay nabigo na bayaran ito. Kung ang isang pagsasanib ay
maganap sa pagitan ng pangunahing may utang o pinagkakautangan, ang pangunahing
obligasyon ay mawawala. Kaya, ito ay makikinabang sa guarantor dahil ang obligasyon ng
guarantor ay isang accessory obligation lamang. Dahil ang obligasyon ng guarantor ay isang
accessory, ang pagpuksa sa pangunahing obligasyon ay nagreresulta din sa pagpuksa ng
obligasyon ng accessory. Gayunpaman, kapag naganap ang pagkalito sa pagitan ng
pangunahing pinagkakautangan at ng guarantor, ang obligasyong pang-akses lamang ang
naaalis. Ang isa sa mga kinakailangan ng isang wastong kalituhan ay ang mismong
parehong obligasyon sa pagitan ng pangunahing may utang at pinagkakautangan ay dapat
na kasangkot. Dito, ang obligasyon ng guarantor ay accessory lamang. Samakatuwid,
nananatili ang pangunahing obligasyon. Ang dahilan nito ay ang pangunahing obligasyon ay
maaaring umiral nang walang anumang accessory na obligasyon habang ang huli ay hindi.

Halimbawa:

1. Si Naomi ay may utang kay Sam ng P300,000, na ginagarantiyahan ni Clyden.

Ibinigay ni Sam ang kanyang karapatan kay Yanna na siyang nagtalaga ng kanyang
karapatan kay Sevi, at itinalaga ni Sevi ang kanyang karapatan kay Seven. Ang
obligasyon ni Seven ay napawi. Nakalaya na si Clyden sa kanyang obligasyon. Si
Clyden, ang guarantor, ay nakinabang.

Artikulo 1277. Ang pagkalito ay hindi nagsasawalang bisa ng magkasanib na obligasyon

maliban kung tungkol sa bahagi na naaayon sa pinagkakautangan o may utang kung saan
ang dalawang karakter ay sumang-ayon.

Sa isang join obligation, mayroong kasing dami ang mga utang na mayroong mga may
utang at mga kredito bilang mayroong mga nagpapautang. Itinuturing na ang mga utang at
kredito na ito ay naiiba at hiwalay. Kapag naganap ang pagkalito sa magkasanib na
obligasyon, ang obligasyon ay mapapawi lamang hanggang sa bahagi ng utang at kredito ng
kaukulang may utang at pinagkakautangan kung saan pinagsama ang dalawang karakter.
Kung tungkol sa obligasyon ng iba pang magkakasamang may utang at nagpapautang,
mananatili itong pareho. Gayunpaman, kapag naganap ang pagkalito sa solidaryong
obligasyon, ang obligasyon ay mapapawi ngunit ang ibang mga may utang ay maaaring
managot para sa reimbursement kung ang pagbabayad ay ginawa bago ang pagpapatawad.

Halimbawa:

1. Sina Via, Arkin, at Sevi ay nagkakautang kay Sam ng Php 75,000. Sa pagkamatay ni
Sam, ginawa niyang legatee si Naomi sa halagang Php 15,000 na kalituhan at
nangyari sa pagsasanib sa bahagi ni Naomi hanggang sa halagang Php 15,000. na
talagang bahagi niya sa obligasyon. Iyon lang ang bahaging napawalang bisa, kaya
dapat bayaran ni Via at Arkin kay Sam ang kani-kanilang bahagi.

SEKSYON 5. KASUNDUAN

Artikulo 1278. Ang kabayaran ay magaganap kapag ang dalawang tao, sa kanilang sariling
karapatan, ay mga nagpapautang at may utang sa isa't isa.

Ang kompensasyon ay isang konsepto ng batas sibil at, bilang panuntunan, hindi ito
nalalapat sa larangan ng batas sa buwis.
May tatlong (3) dahilan kung bakit hindi naaangkop ang konseptong ito sa pagbubuwis. Una
ay kategorya ng obligasyon. Pangalawa ay kategorya ng batas. Pangatlo ay pampublikong
patakaran. Kategorya ng batas. Iba-iba ang mga naaangkop na batas.

Ang kompensasyon ay pinamamahalaan ng Civil Code ng Pilipinas ngunit ang pagbubuwis,

ang koleksyon nito at iba pang aspeto nito ay pinamamahalaan ng National Internal Revenue
Code (NIRC) bilang susugan at iba pang mga batas sa buwis. Ang kategorya ng obligasyon
ay ang tinutukoy sa Artikulo 1278, mga ordinaryong obligasyon kung saan mayroong
nagpapautang at may utang at pareho silang nagpapautang at may utang sa isa't isa. Sa
kaso ng mga batas sa buwis, ang gobyerno at ang mga nagbabayad ng buwis ay hindi
nagpapautang at may utang dahil ang buwis ay hindi utang. Patakarang pampubliko. Buwis
ang buhay ng gobyerno. Ang mga ito ay isang integral at independiyenteng obligasyon. Ang
kanilang mabilis na koleksyon at ang kanilang kakayahang magamit ay isang mahigpit na
pangangailangan.

Halimbawa:

1. Si Uno ay nagkakautang kay Don Israel ng Php 1,500,000. Sa kabilang banda, si Don
Israel naman ay nagkakautang kay Uno ng Php 2,000,000. Sa ganitong sitwasyon,
total mas Malaki ang obligasyon na mayroon si Don Israel, siya ay may pananagutan
pa ring mabayaran ang natitirang kalahating milyong piso upang mapanagutan.

Artikulo 1279. Upang maging wasto ang kabayaran, kinakailangan:

(1) Na ang bawat isa sa mga obligor ay pangunahing nakagapos, at siya ay kasabay na
isang pangunahing pinagkakautangan ng isa;

(2) Na ang parehong mga utang ay binubuo ng isang kabuuan ng pera, o kung ang mga
bagay na dapat bayaran ay maubos, ang mga ito ay pareho ang uri, at gayundin ng
parehong kalidad kung ang huli ay sinabi;

(3) Na ang dalawang utang ay dapat bayaran;

(4) Na sila ay ma-liquidate at demandable;

(5) Na sa alinman sa kanila ay walang anumang pananatili o kontrobersya, na sinimulan ng

mga ikatlong tao at ipinaalam sa takdang panahon sa may utang.

Ang Artikulo 1270 ay nagsasaad ng mga kinakailangan o mga kinakailangan para sa legal na
kabayaran gaya ng sumusunod:

"Na ang bawat isa sa mga obligor ay matali sa pangunahin, at na siya ay maging isang
pangunahing pinagkakautangan ng isa pa" - na ang mga partido ay kapwa
pinagkakautangan at may utang sa isa't isa at ang kanilang kaugnayan ay isang
pangunahing isa, iyon ay, sila ay pangunahing may utang at pinagkakautangan ng bawat isa.

"Na ang parehong mga utang ay binubuo ng isang kabuuan ng pera, o ang bagay na dapat
bayaran ay nauubos, sila ay pareho ang uri, at gayon din ng parehong kalidad kung ang huli
ay sinabi". – Kapag ang mga utang ay binubuo ng isang pera, walang gaanong problema
pagdating sa kabayaran sa kasabay na halaga. Ito ay isang bagay ng mathematical
computation.

“That the 2 debts are due” – Hindi hinihingi ng batas na magkasabay ang mga obligasyon ng
mga partido, ang hinihingi lang ng batas ay ang mga obligasyon ay dapat bayaran at
hinihiling sa parehong oras. Hindi hinihiling ang isang obligasyon kapag may panahon at
hindi pa ito dumating, kasama ang kaso kapag ang isang partido ay nasa estado ng
pagsususpinde ng mga pagbabayad; kapag may suspensive condition at hindi pa
nangyayari; at kapag ang obligasyon ay hindi maaaring idemanda

“That they be liquidated and demandable” – Ang isang utang ay itinuturing na liquidated
kapag ang halaga nito ay malinaw na naayos. Ito ay unliquidated kapag ang halaga ay hindi
naayos dahil ito ay napapailalim pa rin sa isang hindi pagkakaunawaan o sa isang tiyak na
kundisyon

"Na sa alinman sa kanila ay walang anumang pananatili o kontrobersya, na sinimulan ng

mga ikatlong tao at ipinaalam dahil sa may utang" - Ang isang utang o isang bagay ay hindi
maaaring sumailalim sa kabayaran kung ang parehong ay naging paksa ng isang
garnishment kung saan ang may utang ay napapanahong naabisuhan. Kapag ang isang
kredito o ari-arian ay maayos na pinalamutian o ikinabit, ito ay inilalagay sa ilalim ng isang
custodia legis. nangangahulugan ito na hindi ito maaaring itapon nang walang pag-apruba
ng korte. Dahil dito, hindi maaaring gumana ang kompensasyon dahil kasali na ang isang
third party na ang paghahabol ay tutukuyin ng korte.

Artikulo 1280. Sa kabila ng mga probisyon ng naunang artikulo, ang guarantor ay maaaring
magtakda ng kabayaran hinggil sa kung ano ang maaaring utang ng pinagkakautangan sa
pangunahing may utang.

Ang artikulong ito ay nakikinabang sa guarantor at ang pagbubukod sa pangkalahatang

tuntunin na ang pangunahing may utang lamang ang maaaring itakda laban sa kanyang
pinagkakautangan, kung ano ang utang sa kanya sa huli. Bagaman, ang guarantor ay
subsidiarily lamang, hindi principal bound, binibigyan siya ng karapatang mag-set up ng
kabayaran.Ang pagpuksa sa pangunahing obligasyon dahil sa kabayaran ay may kasamang
obligasyong pandagdag. Ang obligasyon ng guarantor ay isang accessory. Samakatuwid,
ang guarantor ay binibigyan ng karapatang mag-set up ng kabayaran hinggil sa kung ano
ang maaaring utang ng pinagkakautangan sa pangunahing may utang. Ang legal na
kabayaran ay nagaganap sa pamamagitan ng pagpapatakbo ng batas kahit na labag sa
kalooban ng mga interesadong partido at kahit na may pahintulot nila at nagaganap sa
sandaling mayroong isang kapalit na pagkakasundo ng mga utang at lahat ng mga
kinakailangan ng batas ay naroroon. Ang voluntary o conventional na kabayaran ay
nagbibigay ng kalayaan sa mga partido na magkasundo sa mga tuntunin.

Halimbawa:
 1. Si Alliah ay may utang kay Brent na Php 25,000.00 kasama si Gio bilang guarantor.
Sa kabilang banda, si Brent ay may utang din na halagang Php 25,000 kay Alliah. Ang
obligasyon ng garantiya ay pinapawalang bisa ng kabayaran, ngunit kung ang
kabayaran ay bahagya o paunang bayad lamang, si Gio ang mananagot para sa
balanseng matitira rito.

Artikulo 1281. Ang kabayaran ay maaaring kabuuan o paunang bayad pa lamang muna.
Kapag magkapareho ang halaga ng dalawang utang, may kabuuang kabayaran.

Kabuuang Kabayaran

Magkaibigan sina Joy at Peter. Isang araw, nanghiram si Joy ng P500 kay Peter para
makabili ng mga bilihin. Kinabukasan, habang kumakain sila sa isang restaurant, napagtanto
ni Peter na naiwan niya ang kanyang wallet sa kotse at humiram ng P500 kay Juan. Si Joy at
Peter ay naging parehong may utang at nagpautang. Dahil magkapareho ang halaga ng
kanilang mga utang (P500), ang kabayaran ay kabuuan. Kung ang dalawang utang ay
magkapareho ang halaga, mayroong kabuuang kabayaran.

Bahagyang Kabayaran

Magkaibigan sina Joy at Peter. Isang araw, nanghiram si Joy ng P500 kay Peter para
makabili ng mga bilihin. Kinabukasan, habang kumakain sila sa isang restaurant, napagtanto
ni Peter na naiwan niya ang kanyang wallet sa kotse at humiram ng P1,000 kay Joy. Si Joy at
Peter ay naging parehong may utang at nagpautang. Dahil hindi magkapareho ang kanilang
mga utang (P500), partial ang kabayaran. Ang balanseng P500 ay nananatiling obligasyon ni
Peter kay Joy. Kung ang dalawang utang ay hindi pantay, ang isa na kulang ay mananagot sa
hindi pa nababayarang utang.

Artikulo 1282. Ang mga partido ay maaaring sumang-ayon sa kabayaran ng mga utang na
hindi pa dapat bayaran.

Ang probisyon ng batas na ito ay isang pagbubukod sa pangkalahatang tuntunin na ang mga
utang lamang na dapat bayaran at hinihiling ang maaaring mabayaran. Ang ganitong uri ng
kabayaran ay walang mga espesyal na kinakailangan. Sapat na ang kontrata ng mga partido,
na nagdedeklara ng kabayaran ay wasto. Bilang isang pangkalahatang tuntunin, ang
kabayaran ay nagiging epektibo kapag ang magkaparehong utang ay dapat bayaran. Ang
probisyong ito ay isang pagbubukod sa panuntunan. Ang boluntaryo o kumbensyonal na
kabayaran ay kinabibilangan ng anumang kabayaran na nagaganap sa pamamagitan ng
kasunduan ng mga partido kahit na ang lahat ng mga kinakailangan para sa legal na
kabayaran ay wala. Ang ganitong uri ng kabayaran ay walang mga espesyal na
kinakailangan. Sapat na ang kontrata ng mga partido, na nagdedeklara ng kabayaran, ay may
bisa. (Art. 1306.) Kaya, ang kawalan ng ugnayan ng mutual creditor-debtor ay hindi maaaring
pabayaan ang kumbensyonal na kabayaran. Ang tanging mga kinakailangan ay: (1) bawat
isa sa mga partido ay may karapatan na itapon ang kredito na nais niyang bayaran, at (2)
sumasang-ayon sila sa kapwa pagpuksa ng kanilang mga kredito.

Halimbawa:

1. Si Yago ay may pananagutan kay Jaxon sa halagang Php 15,000 na dapat bayaran sa
ika-28 ng Marso taong 2022. Sa kabilang banda, si Yago ay may obligasyon din na
bayaran si Inigo sa halagang Php 25,000 naman na dapat bayaran sa ika-30 ng
Marso taong 2022. Napagkasunduan nilang tatlo na walang bayarang magaganap sa
ngunit ika-28 ng Marso taong 2022, sa halip ay sa ika-30 ng Marso taong 2022 na
lamang upang ang lahat ay malaya sa obligasyon bago ang takdang petsa.

Artikulo 1283. Kung ang isa sa mga partido sa isang demanda sa isang obligasyon ay may
paghahabol para sa mga pinsala laban sa isa, ang una ay maaaring itakda ito sa
pamamagitan ng pagpapatunay ng kanyang karapatan sa nasabing mga pinsala at ang
halaga nito.

Ang kabayaran ay maaari ding maganap kapag ito ay idineklara ng isang panghuling hatol ng
isang hukuman sa isang suit. Maaaring i-set off ng isang partido ang kanyang paghahabol
para sa mga pinsala laban sa kanyang obligasyon sa kabilang partido sa pamamagitan ng
pagpapatunay ng kanyang karapatan sa nasabing mga pinsala at ang halaga nito. Kapag
sinabi nating kompensasyon, ito ay nagaganap sa pamamagitan lamang ng pagpapatakbo
ng batas at katumbas na pinapatay ang dalawang utang sa sandaling umiral sila nang
sabay-sabay, habang ang set-off o counterclaim naman ay dapat pakiusapan na maging
epektibo.

Halimbawa:

1. May utang si Narra kay Samuel na nagkakahalagang Php 80,000. Nang humingi ng
kabayaran si Samuel para sa obligasyon, nabigo si Narra na magbayad sapagkat
wala siyang sapat na pera. Sa galit, sinira ni Samuel ang motorsiklo na pagmamay-ari
ni Narra sa halagang Php 72,000. Maaaring tanggalin ni Narra ang obligasyon ni
Samuel na bayaran siya ng danyos sa halagang Php 72,000 laban sa kanyang utang
na Php 80,000.

Artikulo 1284. Kapag ang isa o ang parehong mga utang ay maaaring tanggalin o walang
bisa, maaari silang mabayaran laban sa isa't isa bago ang mga ito ay mabawi o iwasan ng
hudikatura.

Bago pawalang-bisa o mapawalang-bisa ang mga utang na maaaring tanggalin o

mapawalang-bisa, ito ay mga wastong utang. Ang mga partido ay maaaring magpasyang
huwag ipawalang-bisa o ipawalang-bisa ang mga ito. Dahil dito, hanggang maideklara silang
walang bisa sa hudisyal na paraan, maaari silang mabayaran laban sa isa't isa. Kung ang
prescriptive period para sa rescission o annulment ng mga utang ay natapos na, may
automatic compensation at hindi na maaabala pa. Sa ibang mga kaso, kung ang utang ay
pinawalang-bisa o napawalang-bisa, ang kabayaran ay awtomatiko ring nakansela at
magkakaroon ng pagsasauli sa kung ano ang natanggap ng bawat partido bago ang
pagbawi o pagpapawalang-bisa. Ang Rescissible (Art. 1381) at voidable 1390 ay may bisa
hanggang sa ang mga ito ay mapapawalang-bisa o walang bisa. Bago ang pagbawi o
pagpapawalang-bisa sa mga utang ay maaaring bayaran laban sa isa't isa.

Halimbawa:

1. May utang si Ariella kay Benton na nagkakahalagang Php 50,000. Kasunod nito, si
Ariella, sa pamamagitan ng pandaraya, ay nagawang papirmahin si Benton ng isang
promissory note kung saan nakasaad na si Benton ay nangungutang kay Ariella para
sa parehong halaga. Ang utang ni Ariella ay may bisa ngunit ang kay Benton ay
walang bisa. Bago ang utang ni Benton ay mapawalang-bisa ang parehong mga
utang ay maaaring mabayaran laban sa isa't isa kung ang lahat ng mga
kinakailangan para sa legal na kabayaran ay naroroon.

Artikulo 1285. Ang may utang na pumayag sa pagtatalaga ng mga karapatan na ginawa ng
isang pinagkakautangan na pabor sa isang ikatlong tao, ay hindi maaaring itakda laban sa
itinalaga ang kabayaran na nauukol sa kanya laban sa nagtalaga, maliban kung ang
nagtalaga ay naabisuhan ng may utang sa oras na siya nagbigay ng kanyang pahintulot, na
inilalaan niya ang kanyang karapatan sa kabayaran.

Kung ang pinagkakautangan ay nagpaalam sa kanya ng cession ngunit ang may utang ay
hindi pumayag doon, ang huli ay maaaring magtakda ng kabayaran sa mga utang bago ang
cession, ngunit hindi ng mga kasunod.

Kung ang pagtatalaga ay ginawa nang walang kaalaman ng may utang, maaari niyang i-set
up ang kabayaran sa lahat ng mga kredito bago ang pareho at gayundin ang mga mamaya
hanggang sa magkaroon siya ng kaalaman sa pagtatalaga.

Ang kompensasyon ay ang pinagmumulan ng pagbabalanse ng dalawang obligasyon. Ito ay

ang pagpuksa sa kasabay na halaga ng mga obligasyon ng mga taong iyon na
magkaparehong may utang at nagpapautang sa isa't isa. Ito ay magaganap kapag ang
dalawang tao, sa kanilang sariling karapatan, ay mga nagpapautang at may utang sa isa't
isa. Ang probisyon sa itaas ay tumutugon sa mga kaso ng kabayaran na nagaganap
pagkatapos ng pagtatalaga ng mga karapatan na ginawa ng pinagkakautangan sa isang
ikatlong partido. Kung ang pagtatalaga ay may pahintulot ng may utang, hindi niya maaaring
i-set up laban sa nakatalaga (ikatlong tao) ang kabayaran na nauukol sa kanya laban sa
nagtatalaga, maliban kung ang nagtalaga ay aabisuhan ng may utang sa oras na ibinigay
niya ang kanyang pahintulot, na inilaan niya ang kanyang karapatan sa kabayaran. Kung ang
pagtatalaga ay nasa kaalaman ng may utang ngunit hindi nagbigay ng kanyang pahintulot,
ang may utang ay maaaring magtakda ng kabayaran sa mga utang bago ang pagtatalaga
ngunit hindi ng mga kasunod. Ang pag-amyenda sa ikalawang talata ng Artikulo 1285 ay
iminungkahi sa paraang gagawing ang pagtukoy ng oras ay hindi ang mismong pagkilos ng
cession kundi ang pagtanggap ng notice ng cession, dahil ito ay higit na naaayon sa
nakasaad na tuntunin. sa Artikulo 1626. Kung ang pagtatalaga ay walang kaalaman ng may
utang, ang may utang ay maaaring mag-set up ng kabayaran sa lahat ng mga kredito bago at
pagkatapos din sa pagtatalaga hanggang sa magkaroon siya ng kaalaman sa pagtatalaga.

Halimbawa:

1. Si Amelia ay may utang nap era kay Brielle na nagkakahalagang P500,000.00. Si

Brielle naman ay may utang kay Amelia na nagkakahalagang P200, 00.00. Dahil ang
parehong mga utang ay dapat nang bayaran, at dahil ang lahat ng iba pang mga
kinakailangan para sa legal na kabayaran ay naroroon, ang parehong mga utang ay
awtomatikong napawalang bisa hanggang sa halagang P 200,000. Nang maglaon, si
Brielle na may pahintulot ni Amelia, ay nagtalaga ng kanyang (Briella) na P500, 000
credit kay Coreen. Makokolekta ni Coreen kay Amelia ang buong P500,000.00. Hindi
maitatag ni Amelia ang pagtatanggol sa kabayaran sa halagang P200,000.00 dahil sa
kanyang pagpayag sa atas na nakalahad. Gayunpaman, inilaan ni Amelia ang
kanyang karapatan sa kabayaran, si Amelia ay magbibigay lamang ng P250,000.

Artikulo 1286. Ang kabayaran ay nagaganap sa pamamagitan ng pagpapairal ng batas,

kahit na ang mga utang ay maaaring bayaran sa iba't ibang lugar, ngunit magkakaroon ng
bayad-pinsala para sa mga gastos sa pagpapalit o transportasyon sa lugar ng pagbabayad.

Ang indemnity para sa mga gastos sa transportasyon ay nalalapat para sa transportasyon

ng mga kalakal o ng isang bagay. Inobliga ni Kill ang sarili na maghatid kay Six ng 50 sako
ng patatas sa Cavite. Si Six ay nakatakda ring maghatid kay Kill ng 50 sako ng patatas sa
parehong uri pero mula naman sa probinsya ng Quezon. Ang gastos sa transportasyon ng
patatas sa Cavite ay umaabot sa 5,000, at sa Quezon ay 5,000. Kung nag-claim si Kill ng
kabayaran, dapat bayaran ni Six si Kill ng halagang 5,000 para sa mga gastos sa
transportasyon. Indemnity para sa mga gastos sa palitan ay tumutukoy sa monetary
exchange, kung sakaling ang mga utang ay mga utang ng pera. Si Kill ay may utang kay Six
na $5,000 na babayaran sa California. Samantalang si Six naman ay may utang na 250,000
kay Kill na dapat bayaran sa Maynila. Kung sakaling maghahabol si Kill ng kabayaran, dapat
niyang bayaran ang mga gastos sa pagpapalit.

Artikulo 1287. Ang kabayaran ay hindi nararapat kapag ang isa sa mga utang ay nagmula
sa isang depositum o mula sa mga obligasyon ng isang deposito o ng isang bailee in
commodatum.
Hindi rin maaaring i-set up ang kabayaran laban sa isang pinagkakautangan na may claim
para sa suporta dahil sa walang bayad na titulo, nang walang pagkiling sa mga probisyon
ng talata 2 ng Artikulo 301.

Ang mga kompensasyon na hindi pinahihintulutan ng Batas ay ang depositum,

commodatum, suporta, at pananagutang sibil na nagmumula sa krimen. Ang deposito ay
isang espesyal na tunay na kontrata kung saan ipinagkatiwala ng depositor sa deposito ang
isang bagay para sa ligtas na pag-iingat. Mayroong isang piyansa na nilikha na nagpapataw
sa deposito ng tungkulin na ibalik ang ari-arian. Ang depositoryo ay walang kahit na
karapatan na gamitin ito. Samantalang ang Commodatum ay isang walang bayad na
kontrata kung saan ang isa sa mga partido ay naghahatid sa isa pang bagay na hindi
nagagamit upang ang huli ay maaaring gumamit ng pareho para sa isang tiyak na oras at
ibalik ito. Ang nanghihiram ay hindi maaaring panatilihin ang bagay na pinahiram upang
mabawi ang isang bagay na maaaring utang sa kanya ng nagpapahiram kahit na ito ay
maaaring para sa mga gastos.Nagaganap ang kabayaran kapag ang dalawang tao, sa
kanilang sariling karapatan, ay mga nagpapautang at may utang sa isa't isa. Gayunpaman,
may mga obligasyon na hindi maaaring bayaran. Ang kontrata ng depositum at
commodatum ay hindi maaaring bayaran. Ang hinaharap na suporta dahil sa walang bayad
na titulo ay hindi rin maaring bayaran gaya ng nakasaad sa talata 2 ng Art. 1287. Higit pa
rito, ang pananagutang sibil na nagmumula sa isang sugnay na penal ay hindi maaaring
bayaran. Ang karapatang tumanggap ng suporta ay hindi maaaring iwaksi o ilipat dahil
kailangan ang suporta para mabuhay at ang karapatan ay pansariling personal sa tatanggap.
Ginagamit ng Artikulo 1287 ang "depositum sa halip na "deposito" na ginagamit para sa
isang ordinaryong deposito sa bangko. Ang deposito sa bangko ay hindi isang depositum
gaya ng tinukoy sa itaas. Ito ay talagang isang pautang na lumilikha ng relasyon ng may
utang at nagpapautang. Ang kabiguan ng isang bangko na tuparin ang adeposito ng pera ay
hindi pagbabayad ng obligasyon nito bilang may utang at hindi isang paglabag sa tiwala na
nagmumula sa kabiguan ng deposito na ibalik ang bagay na idineposito.

Halimbawa:

1. Si Amber ay may utang na nagkakahalagang Php 10,000 kay Marem. Si Amber ay

nagdeposito ng kanyang singsing, pamana pa ng kanyang lola, na nagkakahalaga ng
10,000. kay Marem. Nabigo si Marem na ibalik ang singsing kay Amber. Kaya kung
sakaling si Marem ay humingi ng kabayaran, magkakaroon ng paglabag sa
kumpiyansa.
Artikulo 1288. Hindi rin magkakaroon ng kabayaran kung ang isa sa mga utang ay binubuo
ng sibil na pananagutan na nagmumula sa isang pagkakasalang penal.

Kapag ang utang ay nagmula sa isang kriminal na pagkakasala ang may utang ay hindi
dapat ilibre sa pagbabayad ng multa, o mula sa bayad-pinsala na magmumula sa sarili
niyang krimen. Ang kabayaran sa utang na nagmumula sa isang parusang pagkakasala ay
hindi wasto o hindi ipinapayong dahil ang kasiyahan sa naturang obligasyon ay
kinakailangan. Gayunpaman, ang nagkasala ay ang tanging partido na hindi makapag-set up
ng kabayaran. Ang nasaktang partido na may karapatan sa indemnity ay maaaring i-set up
ang kanyang claim bilang kabayaran sa kanyang utang.

Halimbawa:

1. Si Arthur ay may utang kay Caleb na nagkakahalagang ₱100,000. Ninakaw ni Caleb

ang antigong kwintas ni Arthur na nagkakahalaga ng ₱100,000. Dito, hindi nararapat
ang kabayaran ni Caleb. Ngunit si Arthur, ang nasaktang partido, ay maaaring mag-
claim ng karapatan ng kabayaran. Ang pagbabawal sa Artikulo 1288 ay nauukol
lamang sa akusado ngunit hindi sa biktima ng krimen.

Artikulo 1289. Kung ang isang tao ay dapat magkaroon laban sa kanya ng ilang mga utang
na madaling kapitan ng kabayaran, ang mga patakaran sa aplikasyon ng mga pagbabayad
ay dapat ilapat sa pagkakasunud-sunod ng kabayaran.

Ang kompensasyon ay katulad ng pagbabayad. Kung ang isang may utang ay may iba't
ibang mga utang na madaling kapitan ng kabayaran, dapat niyang ipaalam sa
pinagkakautangan kung alin sa mga ito ang magiging layunin ng kabayaran. Kung sakaling
mabigo siyang gawin ito, ang kabayaran ay dapat ilapat sa pinakamabigat na obligasyon.

Halimbawa:

1. Si Dawn ay may pananagutan kay Zeus sa halagang:

(1) P1,000.00 na walang interes na dapat bayaran ngayon;

(2) P1,000.00 na may interes na 12% dahil din sa ngayon;

at (3) P1,000.00 na may interes na 10% na dapat bayaran kahapon.

Si Zeus ay may utang kay Dawn ng P1,000.00 na dapat bayaran ngayon. Para sa mga layunin
ng aplikasyon ng pagbabayad, si Dawn ang may utang. Dapat niyang tukuyin kay Zeus kung
alin sa tatlong utang ang dapat bayaran. Kung mabibigo siyang ipaalam kay Zeus, dapat
ilapat ng huli ang kabayaran sa pangalawang obligasyon ni Dawn, ibig sabihin, ang
obligasyon na may 12% na interes dahil ito ang pinakamabigat na obligasyon.
 Artikulo 1290. Kapag ang lahat ng mga kinakailangan na binanggit sa Artikulo 1279 ay
naroroon, ang kabayaran ay magkakabisa sa pamamagitan ng pagpapairal ng batas, at
pinapatay ang parehong mga utang sa kasabay na halaga, kahit na ang mga nagpapautang
at may utang ay hindi alam ang kabayaran.

Awtomatikong nangyayari ang kabayaran sa pamamagitan lamang ng pagpapatakbo ng

batas. Mula sa sandaling ang lahat ng mga kinakailangan na binanggit sa Artikulo 1279 ay
sumang-ayon, ang ligal na kabayaran ay awtomatikong nagaganap kahit na walang
kasunduan sa pagitan ng mga partido at kahit na labag sa kanilang kalooban, at pinapatay
ang magkaparehong mga utang sa sandaling umiiral ang mga ito nang sabay-sabay, sa
halaga ng kani-kanilang mga mga kabuuan. Ito ay nagaganap ipso jure mula sa araw na ang
lahat ng kinakailangang mga kinakailangan ay sumang-ayon, nang hindi nangangailangan ng
anumang sinasadyang layunin sa bahagi ng mga partido at kahit na hindi nila nalalaman, sa
panahon ng magkakasamang pag-iral ng naturang mga krus na utang. Ang pagpasa ng
isang kasunod na batas ay hindi mapipigilan ang legal na kabayaran na naganap bago ang
bisa nito at ito ay nagaganap kahit na labag sa kalooban ng mga interesadong partido. Hindi
kinakailangan ang buong legal na kapasidad ng mga partido. Dahil ito ay nagaganap sa
pamamagitan lamang ng pagpapatakbo ng batas, at nang walang anumang aksyon ng mga
partido, hindi kinakailangan na ang mga partido ay may ganap na legal na magbigay o
tumanggap, ayon sa maaaring mangyari. Sa kabilang banda, upang magkaroon ng wastong
pagbabayad, ang mga partido ay dapat magkaroon ng libreng pagtatapon ng bagay na dapat
bayaran at kapasidad na ihiwalay ito at tumanggap ng kabayaran ayon sa maaaring
mangyari.

SEKSYON 6. NOVATION

Artikulo 1291. Ang mga obligasyon ay maaaring baguhin sa pamamagitan ng:

(1) Pagbabago sa kanilang bagay o pangunahing kondisyon;

(2) Pagpapalit sa tao ng may utang;

(3) Pagsusupil sa ikatlong tao sa mga karapatan ng pinagkakautangan.

Itinakda ng Artikulo 1291 na ang mga obligasyon ay maaaring baguhin sa pamamagitan ng:
(1) Pagbabago ng kanilang layunin o pangunahing mga kondisyon; (2) Pagpapalit sa tao ng
may utang; (3) Pagsusupil sa ikatlong tao sa mga karapatan ng pinagkakautangan.
Samakatuwid, kung ang A ay may obligasyon na maghatid ng isang partikular na sasakyan
kay B at kung pareho silang sumang-ayon na ang bagay na ihahatid ay isang partikular na
yunit ng personal na computer sa halip, ang obligasyon na ihatid ang sasakyan ay hindi na
maipapatupad. Ang pagtatalaga ng C sa halip ng A o D sa halip ng B ay mapapawi din ang
obligasyon na ihatid ang sasakyan sa pagitan ng A at B. Ang novation ay ang kabuuan o
bahagyang pagkalipol ng isang obligasyon sa pamamagitan ng paglikha ng bago na
pumapalit dito. Ito ay ang pagpapalit o pagbabago ng isang obligasyon ng iba, na
pumapatay o nagbabago sa una, alinman sa pamamagitan ng pagpapalit ng layunin o
pangunahing mga kondisyon nito, sa pamamagitan ng o pagpapalit ng isa pa kapalit ng may
utang, o sa pamamagitan ng pagpapasakop sa ikatlong tao sa mga karapatan ng
pinagkakautangan.

(1) Pagbabago ng kanilang layunin o pangunahing mga kondisyon;

Pumayag si Sancho na maghatid kay Sob ng minivan. Nang maglaon, pumasok sila sa
isa pang kontrata kung saan, sa halip na si Sancho ang maghatid ng sasakyan, 10
electric fan ang ihahatid niya. Ang obligasyong maghatid ng sasakyan ay naaalis ng
obligasyong ihatid ang 10 electric fan. Maaaring kabilang sa pagbabago ang mga
pangunahing tuntunin ng obligasyon.

(2) Pagpapalit sa tao ng may utang;

Kung pagkatapos ng konstitusyon ng obligasyon, ang magkabilang panig ay sumang-

ayon na si Jerusha ang papalit kay Sancho o na si Nikolai ay isasailalim sa mga
karapatan ni Vito, mayroong isang personal na pagbabago. Sa kasong ito, si Jerusha ang
magiging bagong may utang o si Nikolai, ang bagong pinagkakautangan ayon sa
maaaring mangyari.

(3) Kung ang kasunduan ng mga partido ay ihahatid ni Sancho kay Nikolai ang 10
electric fan, sa halip na si Sancho ang maghatid ng minivan kay Vito, kung gayon ay
may halong novation dahil ang object ng obligasyon at ang tao ng pinagkakautangan
ay binago.

Artikulo 1292. Upang ang isang obligasyon ay mapuksa ng isa pa na pumalit sa pareho, ito
ay kinakailangan na ito ay ipahayag sa malinaw na mga termino, o na ang luma at ang mga
bagong obligasyon sa bawat punto ay hindi magkatugma sa isa't isa.

Ang pagkansela ng lumang obligasyon ng bago ay isang kinakailangang elemento ng

novation na maaaring isakatuparan nang hayag o ipinahiwatig. Bagama't talagang walang
mahirap at mabilis na tuntunin upang matukoy kung ano ang maaaring bumubuo ng sapat
na pagbabago na magreresulta sa pagbabago, gayunpaman, ang sandigan ay hindi
mapagkakasundo na hindi pagkakatugma sa pagitan ng luma at bagong mga obligasyon.
Ang novation ay hindi kailanman ipinapalagay, at ang animus novandi, ganap man o
bahagyang, ay dapat na lumitaw sa pamamagitan ng malinaw na kasunduan ng mga partido,
o sa pamamagitan ng kanilang mga kilos na masyadong malinaw at malinaw para
magkamali. Ayon sa Korte Suprema, sa bawat novation ay may apat na mahahalagang
requisites: (1) isang dating valid na obligasyon; (2) ang kasunduan ng lahat ng mga partido
sa bagong kontrata; (3) ang pagpuksa ng lumang kontrata; at (4) bisa ng bago. Dapat
mayroong pahintulot ng lahat ng mga partido sa pagpapalit, na nagreresulta sa pagkalipol
ng lumang obligasyon at paglikha ng isang wastong bagong obligasyon. Ang pagpuksa sa
lumang obligasyon ng bago ay isang kinakailangang elemento ng novation na maaaring
isakatuparan ng hayag o ipinahiwatig. Ang terminong "hayagan" ay nangangahulugan na ang
mga partido sa pagkontrata ay hindi mapag-aalinlanganan na nagbubunyag na ang kanilang
layunin sa pagpapatupad ng bagong kontrata ay upang patayin ang luma. Sa kabilang
banda, walang tiyak na anyo ang kinakailangan para sa isang ipinahiwatig na novation, at
ang lahat ng itinakda ng batas ay isang hindi pagkakatugma sa pagitan ng dalawang
kontrata. Mayroong dalawang mga paraan na maaaring magpahiwatig, sa madaling salita,
ang pagkakaroon ng novation at sa gayon ay magdulot ng epekto ng pag-aalis ng isang
obligasyon ng isa pa na pumapalit sa pareho. Ang una ay kapag ang novation ay tahasang
sinabi at idineklara sa malinaw na mga termino. Ang pangalawa ay kapag ang luma at ang
bagong mga obligasyon ay hindi magkatugma sa bawat punto. Ang pagsubok ng hindi
pagkakatugma ay kung ang dalawang obligasyon ay maaaring tumayo nang magkasama,
ang bawat isa ay may sarili nitong pag-iral. Kung hindi nila magagawa, hindi sila
magkatugma at ang huli na obligasyon ay nagbabago sa una. Kaugnay nito, ang mga
pagbabago na nagbubunga ng hindi pagkakatugma ay dapat na mahalaga sa kalikasan at
hindi aksidente lamang. Ang hindi pagkakatugma ay dapat maganap sa alinman sa mga
mahahalagang elemento ng obligasyon, tulad ng layunin nito, sanhi o pangunahing mga
kondisyon nito; kung hindi, ang pagbabago ay likas na nagbabago lamang at hindi sapat
upang mapatay ang orihinal na obligasyon.

Artikulo 1293. Ang novation na binubuo sa pagpapalit ng isang bagong may utang sa lugar
ng orihinal, ay maaaring gawin kahit na walang kaalaman o laban sa kalooban ng huli,
ngunit hindi nang walang pahintulot ng pinagkakautangan. Ang pagbabayad ng bagong
may utang ay nagbibigay sa kanya ng mga karapatang binanggit sa Artikulo 1236 at 1237.

Ang Artikulo 1293 ay nagsasalita ng passive subjective novation (substitution of the debtor),
hindi active subjective novation (substitution of the creditor). Ang novation ay ang
pagpapalit ng isang lumang kontrata ng bago, kadalasang pinapalitan ang isang bagong
partido para sa isa sa mga orihinal. Ito ay ang kabuuan o bahagyang pagkalipol ng isang
obligasyon sa pamamagitan ng paglikha ng bago na pumalit dito. Ang Passive Subjective
Novation ay maaaring nasa anyo ng Expromision at Delegacion. Ang inisyatiba ng
expromion ay nagmula sa ikatlong tao. Ang matandang may utang ay dapat palayain sa
kanyang obligasyon; kung hindi, walang expromion, magkakaroon ng novation. Ang
inisyatiba ng delegacion naman ay nagmumula sa may utang, sapagkat siya ang nag-aatas
sa iba upang magbayad ng utang, at sa gayon, siya ay nagdahilan. Dito, dapat magkasundo
ang tatlong partidong kinauukulan, ang lumang may utang, ang bagong may utang, at ang
nagpautang.

Artikulo 1294. Kung ang pagpapalit ay walang kaalaman o labag sa kalooban ng may
utang, ang kawalan ng utang o hindi pagtupad sa mga obligasyon ng bagong may utang ay
hindi magbibigay ng anumang pananagutan sa bahagi ng orihinal na may utang.
Dahil ang pagpapalit ng may utang ay ginagawa nang walang kaalaman o pahintulot ng may
utang. Ang pagpapalit ay walang pahintulot o kahit na makatarungang kaalaman ng may
utang, ang kawalan ng kakayahan ng bagong may utang na bayaran ang obligasyon na
kanyang binabalikat ay hindi sa anumang paraan ay magiging dahilan upang ang dating may
utang na ngayon ay malaya na sa pananagutan, lalo na ang orihinal na may utang. apektado
ng insolvency ng bagong may utang kung saan ang pagpili ng dating ay hindi kailanman
lumahok. Ang expromision, na kung saan ang pinagkakautangan ay tumatanggap ng isang
bagong may utang, na nagiging nakatali sa halip na ang luma ay pinakawalan ang huli. Ang
kawalan ng utang o hindi pagtupad ng obligasyon ng bagong may utang ay hindi
magpapasigla sa orihinal na pananagutan ng mga may utang sa pinagkakautangan kung
ang pagpapalit ay ginawa nang walang kaalaman o laban sa kalooban ng orihinal na may
utang.

Mga Kinakailangan ng Ekspromiso:

(1) Ang inisyatiba ng pagpapalit ay dapat magmula sa bagong may utang;

(2) Ang pagpayag ng nagpautang sa pagpapalit, ang dahilan para sa panuntunang ito ay
ang pagpapalit ay nagpapahiwatig ng pagwawaksi ng pinagkakautangan ng kanyang
kredito at ito ay maaaring makasama sa nagpautang. Ang pagkiling ay maaaring
magkaroon ng anyo ng pagkaantala sa pagtupad sa obligasyon o hindi pagganap ng
bagong may utang, dahil sa kanyang kawalan ng pananalapi o kawalan ng utang.
(3) Ang pahintulot ng matandang may utang sa expromission ay hindi kinakailangan, ang
pagpapalit ay maaaring gawin nang hindi niya nalalaman;
(4) Ang pahintulot ng bagong may utang ay kinakailangan dahil siya ang aako ng
obligasyon;
(5) Ang matagala nang may utang ay dapat palayain sa kanyang obligasyon. pagkatapos ng
pagpapalit kung hindi, walang novation at ang ikatlong tao na umako sa obligasyon
nang walang pagpapalaya ay magiging co-debtoror surety.

Artikulo 1295. Ang insolvency ng bagong may utang, na iminungkahi ng orihinal na may
utang at tinanggap ng pinagkakautangan, ay hindi dapat muling bubuhayin ang aksyon ng
huli laban sa orihinal na obligor, maliban kung ang nasabing insolvency ay umiiral na at
alam ng publiko, o alam ng may utang, kapag ipinagkatiwala ang kanyang utang.

Ang artikulong ito ay nalalapat lamang sa delegacion, kung saan ang pagpapalit ng lumang
may utang ay sa panukala ng matandang may utang mismo (delegate) at ang panukala ay
tinanggap ng bagong may utang (delegado) at ng pinagkakautangan (delegatario). Kung ang
bagong may utang na tinanggap na ng pinagkakautangan, ay nagkataong nalulumbay at
hindi matupad ang obligasyong ipinagkatiwala sa kanya, ang orihinal na may utang ay hindi
na mananagot sa pagbabayad ng obligasyon. Mga pagbubukod: kung ang insolvency ay
umiiral na at nasa kaalaman ng publiko noong ang utang ay ipinagkatiwala sa bagong may
utang; o kung ang insolvency ng bagong may utang ay umiiral na at alam ng orihinal na
orihinal na may utang sa oras ng delegasyon ng utang sa bagong may utang (Art 1295). Mga
pagkakataon kung saan mananagot pa rin ang matandang may utang: kapag pangalawa
lang ang mananagot sa ikatlong tao; kung ang ikatlong tao ay ahente lamang ng may utang;
kapag ang lumang may utang ay sumasagot pa rin kasama ng bagong may utang o
solidarily sa pamamagitan ng express stipulation. Ang pahintulot ng nagpautang sa
delegacion ay kailangang-kailangan.

Halimbawa:

1. Si Jackson ay may utang na pera na nagkakahalagang Php 65,000 kay Mark.

Iminungkahi ni Jackson si JB na maging bagong may utang at nakuha ang pahintulot
ni Mark. Kung noong panahon ng delegacion si JB ay nalulumbay na ngunit ang
kanyang kawalan ng utang ay hindi alam ng publiko o alam ni Jackson, kung gayon si
Jackson ay walang pananagutan. Hindi rin mananagot si Jackson kung naganap ang
insolvency ni JB pagkatapos niyang italaga ang kanyang utang.

Artikulo 1296. Kapag ang pangunahing obligasyon ay napatay bilang resulta ng isang
novation, ang mga accessory na obligasyon ay maaari lamang mabuhay hangga't maaari
silang makinabang sa mga ikatlong tao na hindi nagbigay ng kanilang pahintulot.

Ang pangkalahatang tuntunin ay kapag ang pangunahing obligasyon ay napawalang bisa,

ang accessory na obligasyon ay pinapawalang bisa din (Artikulo 1273). Taliwas dito, ang
mga obligasyon sa accessory ay nabubuhay hangga't nakikinabang sila sa mga ikatlong tao
na hindi nagbigay ng kanilang pahintulot sa novation. Sapagkat walang tao ang dapat na
maging prejudiced sa gawa ng iba nang walang pahintulot. Ang artikulong ito ay partikular
na naaangkop sa novation sa pamamagitan ng pagpapalit ng mga may utang.

HAlimbawa:

1. Si Ares ay may utang kay Hades na ₱2,000 na may interes na 14%. May utang si
Hades kay Artemis na ₱280. Napagkasunduan ng mga partido na babayaran ni Ares
ang interes na ₱280 kay Artemis. Sa kasong ito, bukod sa pangunahing obligasyon ni
Ares, mayroong itinatakdang pabor kay Artemis, isang ikatlong tao. Nang maglaon,
nagsagawa ng isa pang kontrata sina Ares at Hades kung saan napagkasunduan
nilang ihahatid ni Ares kay Hades ang isang telebisyon bilang pagbabayad ng utang.
Sa kabila ng novation, ang accessory na obligasyon na magbayad ng interes na ₱280
 kay Artemis ay nananatili pa rin maliban kung si Artemis ay nagbibigay ng kanyang
pahintulot sa novation.

Artikulo 1297. Kung ang bagong obligasyon ay walang bisa, ang orihinal ay mananatili,
maliban kung ang mga partido ay naglalayon na ang dating relasyon ay dapat patayin sa
anumang pangyayari.

Binibigyang-diin ng Artikulo 1297 ang isa sa mga mahahalagang pangangailangan ng isang

novation, ibig sabihin: ang bagong obligasyon ay dapat na wasto. Ang pangkalahatang
tuntunin ay walang pagbabago kung ang bagong obligasyon ay walang bisa at,
samakatuwid, ang orihinal ay mananatili sa kadahilanang ang pangalawang obligasyon ay
hindi umiiral, hindi nito mapapawi o mababago ang una.

Layunin ng Novation:

1.) Upang patayin ang isang lumang obligasyon; at

2.) Upang lumikha ng bago upang palitan ang luma.

Kung ang bagong obligasyon ay walang bisa, walang bagong obligasyon na palitan ang
luma. Kung may kasunduan sa pagitan ng mga partido na kahit na ang bagong obligasyon
ay hindi wasto, ang lumang obligasyon ay dapat pa ring patayin sa anumang, pangyayari,
pagkatapos ang nasabing obligasyon ay dapat patayin. Katumbas ito ng waiver o remission
ng obligasyon. Kapag ang bagong obligasyon ay voidable, ibig sabihin ito ay nananatiling
may bisa at may bisa hanggang sa ito ay mapawalang-bisa, pagkatapos ay ang lumang
obligasyon ay binago. Gayunpaman, kung ang bagong obligasyon ay napawalang-bisa, ang
lumang obligasyon ay mananatili at ang novation ay dapat isantabi.

Halimbawa:

1. Si Miguel ay may utang kay Rad sa halagang Php 200,000. Dahil hindi mabayaran ni
Miguel ang kanyang utang, pumasok sina Miguel at Rad sa isang bagong kontrata
kung saan kikidnapin at papatayin ni Miguel ang kalaban ni Rad at sa bandang huli ay
isasaalang-alang ang utang ni Miguel sa napatay. Sa kasong ito, ang orihinal na
obligasyon nina Miguel at Rad ay mananatili dahil ang bagong obligasyon ni Bryan
kay Anne ay walang bisa dahil ito ay labag sa batas.

Artikulo 1298. Ang novation ay walang bisa kung ang orihinal na obligasyon ay walang
bisa, maliban kung ang pagpapawalang-bisa ay maaaring i-claim lamang ng may utang o
kapag ang pagpapatibay ay nagpapatunay ng mga aksyon na maaaring walang bisa.

Epekto kung saan ang lumang obligasyon ay walang bisa o walang bisa. Ang artikulong ito
ay may batayan din sa mga kinakailangan ng isang wastong pagbabago. Ang isang void na
obligasyon ay hindi maaaring i-novate dahil walang dapat i-novate. Gayunpaman, kung ang
orihinal na obligasyon ay mapapawalang-bisa lamang o kung ang napapawalang-bisang
obligasyon ay napatunayan sa pamamagitan ng pagpapatibay, ang novation ay may bisa.
Halimbawa:

1. Pumayag si Balthazar na maghatid ng ipinagbabawal na gamot kay Attorney Villaflor.

Nang maglaon, napagkasunduan na si Balthazar ay magbayad ng P100,000.00 kay
Attorney Villaflor sa halip na ihatid ang droga. Ang novation ay walang bisa dahil ang
orihinal na obligasyon ay walang bisa sapagkat ito ay labag sa kautusan ng batas ng
bansa.

Artikulo 1299. Kung ang orihinal na obligasyon ay napapailalim sa isang suspensive o

resolutory na kondisyon, ang bagong obligasyon ay dapat nasa ilalim ng parehong
kundisyon, maliban kung ito ay itinakda.

Kung ang unang obligasyon ay napapailalim sa isang suspensive o resolutory na kondisyon,

ang pangalawang obligasyon ay ituturing na napapailalim sa parehong kundisyon maliban
kung ang kabaligtaran ay itinakda ng mga partido sa kanilang kontrata. Ang dahilan ng
alituntuning nakapaloob sa Artikulo 1299 ay ang bisa ng bagong obligasyon ay depende sa
kung ang kondisyon na nakakaapekto sa lumang obligasyon ay nasusunod o hindi. Kung ang
kundisyon ay suspensive, at ito ay hindi nasunod, walang obligasyon na lumitaw; at kung ito
ay mapagpasyahan at ito ay natutupad, ang lumang obligasyon ay pinapawalang bisa.

Artikulo 1300. Ang subrogation ng ikatlong tao sa mga karapatan ng pinagkakautangan ay

legal o kumbensyonal. Ang una ay hindi ipinapalagay, maliban sa mga kaso na hayagang
binanggit sa Kodigong ito; ang huli ay dapat na malinaw na maitatag upang ito ay
magkabisa.

Ang subrogation ay ang paglilipat sa ikatlong tao ng lahat ng mga karapatan na nauukol sa
pinagkakautangan sa transaksyon kabilang ang mga karapatang magpatuloy laban sa mga
guarantor at katulad na iba pa na napapailalim sa anumang naaangkop na legal na
probisyon. Ito ay ang aktibong subjective novation na nailalarawan sa pamamagitan ng
paglipat sa isang ikatlong tao ng lahat ng mga karapatan na nauukol sa pinagkakautangan
sa transaksyon na may kinalaman kabilang ang karapatang magpatuloy laban sa mga
guarantor o may-ari ng mga mortgage, at katulad na iba pang paksa sa anumang naaangkop
na legal na probisyon o anumang takda na napagkasunduan ng mga partido sa
kumbensyonal na subrogation. Ang subrogation ay idinisenyo upang itaguyod at
maisakatuparan ang katarungan at ang paraan na ginagamit ng equity upang pilitin ang
pinakahuling pagbabayad ng utang ng isang tao na sa katarungan at mabuting budhi ay
dapat magbayad.

Mayroong dalawang uri ng subrogation ng ikatlong tao:

(1) Ang legal na subrogation ay ang subrogation na binubuo ng bisa ng batas.

Nagaganap ito sa pamamagitan ng pagpapatakbo ng batas.
(2) Ang conventional subragation ay ang subrogation na nilikha ng mga partido sa
pamamagitan ng kanilang boluntaryong kasunduan.
 Artikulo 1301. Ang conventional subrogation ng ikatlong tao ay nangangailangan ng
pahintulot ng mga orihinal na partido at ng ikatlong tao.

Ang conventional subrogation ay tumutukoy sa isang subrogation na nagpapawalang bisa

sa isang obligasyon at lumilikha ng bago. Nangangailangan ito ng pahintulot ng may utang.
Walang karapatang iharap laban sa bagong pinagkakautangan ang anumang pagtatanggol
na maaaring itayo niya, ang may utang, laban sa lumang pinagkakautangan. Ang depekto ng
lumang obligasyon ay maaaring gamutin sa paraang ang bagong obligasyon ay maging
ganap na wasto.

Para sa Conventional o Voluntary Subrogation, ang pahintulot ng lahat ng partido ay

kinakailangan:

a) ang may utang-dahil siya ay magiging mananagot sa ilalim ng bagong obligasyon; at

dahil natapos na ang kanyang obligasyon;

b) ang lumang pinagkakautangan-dahil ang kanyang utang ay apektado; at

c) ang bagong pinagkakautangan- dahil siya ay nagiging isang partido sa obligasyon.

Sa pangkalahatan, ang may utang ay nawawalan ng karapatang iharap laban sa bagong

pinagkakautangan ang anumang depensa na siya, ang may utang, ay maaaring itayo laban
sa lumang pinagkakautangan.

Artikulo 1302. Ipinapalagay na mayroong legal na subrogation:

(1) Kapag binayaran ng isang pinagkakautangan ang ibang pinagkakautangan na mas

pinili, kahit na hindi nalalaman ng may utang;

(2) Kapag ang isang pangatlong tao, na hindi interesado sa obligasyon, ay nagbabayad
nang may malinaw o lihim na pag-apruba ng may utang;
 (3) Kapag, kahit na walang kaalaman ng may utang, ang isang taong interesado sa
katuparan ng obligasyon ay nagbabayad, nang walang pagkiling sa mga epekto ng
kalituhan tungkol sa bahagi ng huli.

Ang ibig sabihin ng subrogation ay ang pagpapalit ng isang claim para sa isa pa, lalo na ang
paglipat ng karapatang tumanggap ng pagbabayad ng utang sa isang tao maliban sa
orihinal. Batay sa artikulo 1302 ang ikatlong tao ay maaaring magbayad ng halaga ng
obligasyon ng isang may utang sa pinagkakautangan kahit na hindi niya nalalaman.

(1) Kapag binayaran ng isang pinagkakautangan ang isa pang pinagkakautangan na

mas gusto, kahit na hindi nalalaman ng may utang.
Hal. Si Ali ay may utang kay Aia ng P100,000.00 na sinigurado ng unang sangla sa
lupain ng Ali. May utang din si Ali kay Yvo na P200,000.00. Ang utang na ito ay hindi
sigurado. Sa ilalim ng batas, si Beth, na isang ginustong pinagkakautangan, ay may
kagustuhan sa pagbabayad patungkol sa lupa bilang laban kay Yvo na isang
ordinaryong pinagkakautangan lamang.
(2) Kapag ang isang pangatlong tao, na hindi interesado sa obligasyon, ay nagbabayad
nang may malinaw o lihim na pag-apruba ng may utang;
Hal. Si Ali ay may utang kay Aia ana Php 100,000. Nagbayad si Yvo kay Ali na may
hayag o ipinahiwatig na pagpapahayag ni Ali. Sa kasong ito, si Yvo ay masasabroga
sa karapatan ni Aia.
(3) Kapag, kahit na walang kaalaman ng may utang, ang isang taong interesado sa
katuparan ng obligasyon ay nagbabayad, nang walang pagkiling sa mga epekto ng
kalituhan tungkol sa bahagi ng huli.
Hal. Kumbaga sa parehong halimbawa, si Yvo ang guarantor ni Ali. Si Yvo ay isang
taong interesado sa pagtupad sa obligasyon ni Ali dahil makikinabang siya sa
pagpuksa nito. Kung binayaran ni Yvo si Aia kahit na hindi nalalaman ni Ali, si Yvo ay
nasusupil sa mga karapatan ni Aia. Nagaganap ang pagkalito sa katauhan ni Yvo.
Kaya, ang garantiya ay pinapawalang bisa ngunit ang pangunahing obligasyon ay
nananatili pa rin.

Artikulo 1303. Ang mga paglilipat ng subrogation sa mga taong nag-subrog ng kredito
kasama ang lahat ng mga karapatan na nauugnay dito, alinman laban sa may utang o laban
sa ikatlong tao, maging sila ay mga guarantor o may-ari ng mga mortgage, na napapailalim
sa itinatakda sa isang kumbensyonal na subrogation.
Ang epekto ng legal na subrogation ay ang ilipat sa bagong pinagkakautangan ang kredito at
ang lahat ng mga karapatan at aksyon na maaaring gamitin ng dating pinagkakautangan
alinman laban sa may utang o laban sa mga ikatlong tao, maging sila ay guarantor o
mortgagor. Sa madaling sabi, maliban lamang sa pagbabago sa tao ng pinagkakautangan,
ang obligasyon ay nananatili sa lahat ng aspeto tulad ng bago ang novation. Kung ang credit
na inilipat sa bagong pinagkakautangan ay napapailalim sa isang suspensive condition, ang
credit ay hindi maaaring makolekta hanggang matapos ang katuparan ng nasabing
kondisyon.

Mga karapatan na maaaring makuha ng bagong pinagkakautangan dahil sa subrogation:

(1) Pagbabayad ng pangunahing utang;

(2) Karapatang gamitin ang mga karapatan sa accessory tulad ng: karapatan sa
pagsasangla o pledge; at
(3) Karapatang magpatuloy laban sa mga guarantor at sureties o laban sa mga
nagkakaisang may utang.

Artikulo 1304. Ang isang pinagkakautangan, kung kanino ang bahagyang pagbabayad ay
ginawa, ay maaaring gamitin ang kanyang karapatan para sa natitira, at siya ay mas pipiliin
kaysa sa taong na-subrogated sa kanyang lugar sa bisa ng bahagyang pagbabayad ng
parehong kredito.

Ang pinagkakautangan kung saan ang bahagyang pagbabayad ay ginawa ng bagong

pinagkakautangan ay nananatiling isang pinagkakautangan sa lawak ng balanse ng utang.
Sa kaso ng insolvency ng may utang, siya ay binibigyan ng katig na karapatan na mabawi
ang natitira bilang laban sa bagong pinagkakautangan.

Halimbawa:

1. Si Reese (debtor) at Rogue (creditor) ay pumasok sa isang Kontrata ng Pagbebenta

kung saan ipinangako ni Reese na babayaran si Rogue sa pagbili ng mga kalakal
para sa dalawang hulugan na nagtatag ng dalawang surety bond para sa seguridad
ng mga pagbabayad, nang mabigo ang unang yugto Rogue ay nagdala ng aksyon sa
Reese at 1st Surety para sa satisfaction ng 1st installment, nabigo rin si Reese sa
2nd installment kaya't muling inilagay ni Rogue ang aksyon kay Reese at 2nd surety
para sa kasiyahan ng buong obligasyon. Ang dalawang sureties ay subrogated ang
obligasyon ng dalawang installment ni Reese na hindi niya naibigay.