ERDI AROA: zer aztertuko dugu?

⦿ Zergatik bukatu zen Antzin Aroa

eta hasi zen Erdi Aroa?

⦿ Ze inperio eta herri elkarbizi eta

elkar borrokatu ziren Europan
Erdi Aroan zehar?

⦿ Nolakoa zen bizitza Erdi Aroan?

Zein zen sistema politiko,
ekonomiko eta soziala?

⦿ Zein izan zen Erdi Aroaren goren

aldia? Eta zergatik sartu zen
krisian Erdi Aroko sistema?

⦿ Nolakoa izan zen Erdi Aroko artea?

Nolakoa izan zen Behe Erdi
Aroko ARTEA?
Erromanikoa eta gotikoa
Arte islamiarra
Arte bizantziarra
Zergatik arte erlijiosoa eta
horren anitza?
ARKITEKTURA
Hiztegi teknikoa
Konparaketa
 ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
Materialak
Argamasa

Adreilua
Harlandua
Harria

Harlanduskoa
Egurra
Harlangaitza Burdina
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUSKARRIAK

Zutabeak Pilareak Pilastrak Kontra

horma
k
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUSKARRIAK

Zutabeak Doriko Joniko Korintio

Ordena klasikoak
Atalak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUSKARRIAK
Pilareak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUSKARRIAK

Pilastrak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUSKARRIAK

Kontra
horma
k
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Dintela Gangak Arkitrabatua Kupulak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Baina, nola
eraikitzen
ziren?
ZIMBRA

Atalak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak

Erdi
puntuko
arkua
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak

Arku
peraltatua
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak

Arku
eskartzanoa
edo
beheratua
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak

Ferrarkua
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak

Arku zorrotza
edo ojiba arkua
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak

Arku
konopiala
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak

Arku
karpanela
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak

Arku
trilobulatua
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak

Arku
polibulatua
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak
Arku fajoiak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Arkuak Motak
Arku
formeroa
k
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Dintela
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Gangak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Gangak Motak
Kanoi
ganga
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Gangak Motak
Ertz
ganga
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Gangak Motak
Eraztun
ganga
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Gangak Motak
Kanoi
ganga
zorrotza
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ELEMENTU ARKITEKTONIKO EUTSIAK
Gangak Motak
Gurutzeria
ganga
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ERDIKO ELEMENTU ARKITEKTONIKOAK

Arbotanteak Kupulak altxatzeko

elementu arkitektonikoak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ERDIKO ELEMENTU ARKITEKTONIKOAK

Arbotanteak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
ERDIKO ELEMENTU ARKITEKTONIKOAK
Kupulak Danborra
altxatzeko
elementu
arkitektonikoak

Zinborrioa
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
OINPLANOAK
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
OINPLANOAK Motak
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
OINPLANOAK Motak

Gala Placídea Mausoleoa (Ravenna)

ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
OINPLANOAK Motak

Vera Cruz (Segovia)

ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
OINPLANOAK Motak

Santa María de Eunate

(Nafarroa)
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
OINPLANOAK Motak

Santa María de Eunate

(Nafarroa)
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
OINPLANOAK Motak

San Martín de Fromista

(Palencia)
Hiztegi teknikoa
ARKITEKTURA
Girola
OINPLANOAK
Absidea
Atalak
3 nabe

Gurutzadura

Absidioloak

Transeptoa
3 nabe

Erdiko nabea
ARKITEKTURAHiztegi teknikoa
PORTADAK

a. TINPANOA
b. DINTEL
c. ARKIBOLTAK
d. MAINEL
e. JANBAK
ARKITEKTURA
TESTUINGURUA KONPARAKETA
ARKITEKTURA
Ezaugarri nagusiak KONPARAKETA
Erromanikoa
(XI – XIII) ⦿ Trinkotasuna
⦿ Pisutsuak
San Martin de Fromista ⦿ Horizontaltasuna
(Palencia)
⦿ Ilunak
ARKITEKTURA
Ezaugarri nagusiak KONPARAKETA
Gotikoa ⦿ Arintasuna
(XII– XVI) ⦿ Bertikaltasuna
⦿ Argitasuna

Reims-eko katedrala (Frantzia)

ARKITEKTURA
Ezaugarri nagusiak KONPARAKETA
Islama ⦿ Zabaltasuna
(VIII – XV) ⦿ Simetria
⦿ Meskitek Mahomaren etxearen
egitura jarraitu
⦿ Garbitasun espiritualera bideratuak

Cordobako meskita (Andaluzia)

ARKITEKTURA
Ezaugarri nagusiak KONPARAKETA
Bizantziarra ⦿ Erromatar artea oinarritzat
(V – XV) (+grekoa+kristau)
⦿ Eraikin zabalak
⦿ Aberastasuna islatu (urrea)

Santa Sofia (Turkia)

ARKITEKTURA
Oinplanoa KONPARAKETA
Erromanikoa Gurutze latindarreko oinplanoa
(XI – XIII)

Santiago de Compostela
(Galizia)
ARKITEKTURA
Oinplanoa KONPARAKETA
Gotikoa Gurutze latindarreko oinplanoa
(XII– XVI)

Chartres-eko katedrala
(Frantzia)
ARKITEKTURA
Oinplanoa KONPARAKETA
Islama Laukidun oinplanoa (Mahomaren etxearen antzekoa)

(VIII – XV)

Cordobako meskita (Andaluzia)

ARKITEKTURA
Oinplanoa KONPARAKETA
Bizantziarra Gurutze grekoko oinplanoa
(V – XV)

Santa Sofia (Turkia)

ARKITEKTURA
Materialak KONPARAKETA
Erromaniko Gotikoa Islama Bizantziarr
a (XI – XIII) (XII– XVI) (VIII – XV) a (V – XV)

HARRIA HARRIA ADREILUA ADREILUA

(baina egurra (baina harria (baina harria
ere hasieran) ere) ere)
ARKITEKTURA
Elem. eutsiak KONPARAKETA
Erromanikoa
(XI – XIII)
ARKITEKTURA
Elem. eutsiak KONPARAKETA
Gotikoa
(XII– XVI)
ARKITEKTURA
Elem. eutsiak KONPARAKETA
Islama
(VIII – XV)
ARKITEKTURA
Elem. eutsiak KONPARAKETA
Bizantziarra
(V – XV)
ARKITEKTURA
Elem. euskarriak KONPARAKETA
Erromanikoa
(XI – XIII)
ARKITEKTURA
Elem. euskarriak KONPARAKETA
Gotikoa
(XII– XVI)
ARKITEKTURA
Elem. euskarriak KONPARAKETA
Islama
(VIII – XV)
ARKITEKTURA
Elem. euskarriak KONPARAKETA
Bizantziarra
(V – XV)
ARKITEKTURA
Kanpoaldeak KONPARAKETA
Erromanikoa Apaindura
(XI – XIII) geometrikoak

Kanpaidorreak Zinborrioa

Aurrekalde
monumentalak
ARKITEKTURA
Kanpoaldea KONPARAKETA
Gotikoa Guztiz apainduak
(XII– XVI)
Aurrekalde are
Kanpaidorreak monumentalagoak

Rosetoiak

Pinakuluak

Gableteak
 ARKITEKTURA
Kanpoaldea KONPARAKETA
Islama
(VIII – XV)

Apaindura
geometrikoa
k

Simetria
handia

Apaingarri
anitz
ARKITEKTURA
Kanpoaldeak KONPARAKETA
Bizantziarra Deigarriena:
(V – XV) KUPULAK

Apaindura
geometrikoak
ESKULTURA eta PINTURA
Hiztegi teknikoa
Konparaketa
ESKULTURA
eta PINTURA Hiztegi teknikoa
ESKULTURA MOTAK

Erliebea Mukulu biribileko

eskultura
ESKULTURA
eta PINTURA Hiztegi teknikoa
PINTURA MOTAK
Freskoa Tenplea Miniaturak Beirateak
ESKULTURA
eta PINTURA Hiztegi teknikoa
IRUDIEN EZAUGARRIEN HIZTEGIA
Hieratismoa Jerarkizazioa Marko legea

Eskematismoa Naturalismoa
ESKULTURA
eta PINTURA Hiztegi teknikoa
GAIAK Pantokrator tetramorfosekin

1. Mateo 1 2
2. Juan
3. Marcos
4. Lucas

3 4
ESKULTURA
eta PINTURA Hiztegi teknikoa
GAIAK Kristo gurutziltzatua eta
amabirgina haurrareki
ESKULTURA
eta PINTURA Hiztegi teknikoa
GAIAK Milenarismoa
ESKULTURA
eta PINTURA Hiztegi teknikoa
GAIAK Kaligrafia kufikoa
ESKULTURA
eta PINTURA Hiztegi teknikoa
GAIAK Lazeria
ESKULTURA
eta PINTURA Hiztegi teknikoa
GAIAK Ataurikea
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
Helburua
Erromaniko Gotikoa Islama Bizantziarr
a (XI – XIII) (XII– XVI) (VIII – XV) a (V – XV)
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
EZAUGARRIAK Marko Legea
Erromanikoa Gotikoa
(XI – XIII) (XII– XVI)
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
EZAUGARRIAK Marko Legea
Islama Bizantziarr
(VIII – XV) a (V – XV)
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
EZAUGARRIAK ANTINATURALISMOA
Erromanikoa
(XI – XIII)
Pertsonaiak pilatuta
Eskematismoa
Hieratismoa
Sentimendurik ez
Proportzioak
hierarkiaren arabera
Kolore biziak (pinturan
ingerada beltzez errepasatu)
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
EZAUGARRIAK NATURALISMOA
Gotikoa bilatzen hasi
(XII– XVI)
Mugimendua
Bolumen naturalagoak
Sentimenduak
Proportzioak
Kolore bizia (urre
kolorea)
Pinturan: fondoak
(sakontasuna)
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
EZAUGARRIAK
Bizantziarr Gotikoaren antzekoa baina pertsiar
a (V – XV) estetikarekin
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
EZAUGARRIAK
Islama
(VIII – XV)

Geometrismoa

Simetria

Mahomaren
mezuaren
garrantzia
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
GAIAK Kristo Amabirjina
Gurutziltzatua haurrarekin
Erromanikoa
(XI – XIII)
Pantokratorra
tetramorfosekin
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
GAIAK Erromanikoaren berdinak

Gotikoa Erretratuak
(XII– XVI)
Gargolak
Hilobi
eskulturak
Errege
moduan
koroatua

Arantzadu
n koroa

Hilda
Bizirik Erromaikoa

Faldoi Gotikoa Faldoi

luzea laburragoa

4 hiltze
3 hiltze
Erreginatzat Erreginatza
koroatua t koroatua

Bien arteko Bien

harremanik harteko
ez harreman
a
Haurra Espresio
magalean, leunak
esku batekin
bedeinkatze
Erromaikoa
n, bestean
salbazio gida
Gotikoa
Eserita
zein
Eserita zutik
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
GAIAK Ataurikea

Islama
(VIII – XV)
Kaligrafia
kufikoa Lazeria
Ataurikea Lazeria Kaligrafia
kufikoa
ESKULTURA
eta PINTURA KONPARAKETA
GAIAK
Bizantziarr Bereziki
a (V – XV) erlijiosoak