Module I: Coördinaten

meten

Les 2: voorwaartse insnijding

Module 1: Coördinaten meten

• Les 1: het totaalstation

• Les 2: voorwaartse insnijding
• Meetkundige voorstelling
• Wiskundige uitwerking
• Nauwkeurigheidsanalyse
• Voorbeelden
• Eerste uitwerking in StarNet

• Les 3: achterwaartse insnijding

 y
B
𝑔
𝑔

Kaarthoeken A
Herhaling

Kaarthoeken berekenen

• Zie vorige les:

• De kaarthoek van de richting AB is y
∆𝑋 B
de hoek vanuit A, vertrekkend tegen
de Noord-as, rechtsdraaiend tot men ∆𝑌
𝑔

de eerste keer de richting AB 𝑔

tegenkomt.
A
• Uit te rekenen via de boogtangens:
Δ𝑋
𝑔 Bgtan
Δ𝑌 x
• Let echter op voor het juiste teken!
Kaarthoeken berekenen
𝑔
• In een ander kwadrant? ∆𝑋

• Je rekentoestel geeft hier een B

verkeerde waarde voor 𝑔 omwille van
het andere kwadrant van de richting. ∆𝑌

• Bij de meeste rekentoestellen geeft

Bgtan een waarde tussen
[-100, 100] gon.
A
• In dit geval geeft Bgtan de hoek ,
𝑔
terwijl 𝑔 400
• Let dus op en teken altijd de situatie! NB in Matlab/Java/C los je dit op met atan2
met een bereik van [-200, 200] gon

Vanuit kaarthoek naar coördinaten (1)

• Andersom lukt het wel altijd! ∆𝑋

• Vanuit 1 gekend punt A is een ander B

punt B gemeten via de kaarthoek
𝑔 en de afstand 𝑙 𝑙
∆𝑌

• Dan zijn de coördinaten van B altijd:

𝑋 𝑋 𝑙 sin 𝑔 A
𝑌 𝑌 𝑙 cos 𝑔 𝑔
• Dit geldt in alle kwadranten (check
bv op tekening rechts)
Vanuit kaarthoek naar coördinaten (2)

• Gebruik de formule voor de

berekening van coördinaten uit
kaarthoek en afstand voor volgend
probleem. Maak een tekening en
check het resultaat.
• Je staat in het punt A (-12.5,5.7,10)
(NEZ) en meet naar B. De kaarthoek
is 265.345 gon (HR) en de afstand is A
21.671m
• Wat zijn de coördinaten van B?
B= (-23.723,-12.839)

Voorwaartse insnijding:
meetkunde
Insnijdingen: voorwaarts en achterwaarts

Voorwaartse insnijding (intersection) Achterwaartse insnijding (resection)

Merk op: steeds enkel hoekmetingen

Voorwaartse insnijding: meetkunde (1)

P?
• Gegeven: A, B, ,
• Gevraagd: P

• Bereken de ontbrekende hoek

A
• Pas de sinusregel toe om 𝐴𝑃 te
berekenen
B
• Combineer deze afstand met de
kaarthoek in A om P te berekenen
Voorwaartse insnijding: meetkunde (2)
P?
200

𝑔
𝑙 𝑙
𝑔 →𝑙
sin sin
A
𝑔 𝑔
B

𝑋 𝑋 𝑙 sin 𝑔
𝑌 𝑌 𝑙 cos 𝑔

Voorwaartse insnijding: oefening

A

• Bereken de coördinaten van het C

snijpunt van de twee
verbindingslijnen AD en BC als de P?
coördinaten van de punten als volgt
gegeven zijn (XY)
• A (7,15) B

• B (2,8)
• C (14,13)
• D (14,2) D
Voorwaartse insnijding: oefening
𝑔 𝑔
A

• Bereken de coördinaten van het C

snijpunt van de twee
verbindingslijnen AD en BC 𝑔 P?

• Uit AB haal je 𝑔 239.486 𝑔 𝑛

𝑔
• Uit BA haal je 𝑔 39.486 𝑔 𝑛 B
• Uit AD haal je 𝑔 168.555 𝑔 𝑛
• Uit BC haal je 𝑔 74.867 𝑔 𝑛
• Uit deze hoeken haal je , ,
D

Voorwaartse insnijding: oefening

𝑔 𝑔
A

• Bereken de coördinaten van het C

snijpunt van de twee
verbindingslijnen AD en BC 𝑔 P?

• 70.931 𝑔 𝑛
𝑔
• 35.381 𝑔 𝑛 B
• 93.688 𝑔 𝑛
P = (9.162, 10.984)

D
Voorwaartse insnijding:
nauwkeurigheid

Nauwkeurigheid voorwaartse insnijding

• De V.I. gebeurt aan de hand van het

snijpunt van twee richtingen, m.a.w.
op basis van twee hoekmetingen.
• Wat is de nauwkeurigheid hiervan?

• Hangt af van de nauwkeurigheid van

de hoekmeting.

• Proberen we dit even te tekenen

Nauwkeurigheid voorwaartse insnijding (2)

• Niet elke hoek is even waarschijnlijk

(normaal verdeling).
• Kans op uiterste in beide metingen
is heel klein weglaten

• Resultaat van deze eerste verfijning

Nauwkeurigheid voorwaartse insnijding (3)

• Ook hier kunnen we weer verder op

verfijnen.

• Uiteindelijk resultaat: een ellips

Nauwkeurigheid voorwaartse insnijding (4)

• Volgens de kansrekening correct

uitgerekend: 2D-Gaussoppervlak
• Gebied waarbinnen we met 95%
kans liggen, is de projectie van dat
volume op het XY vlak. Dit vormt
een ellips met assen die 2.45 keer
de standaardafwijkingen van de
twee richtingen groot zijn.

Nauwkeurigheid voorwaartse insnijding (5)

• Tweede belangrijke invloedsfactor:

de geometrie van de insnijding
• Hoe scherper de insnijding, hoe
slechter (onnauwkeuriger) het
resultaat
Voorbeeldoefening

• Vanop een ponton, 100m van de

100m
oever verwijderd, worden palen
geheid in de rivierbedding. De palen
moeten op 5cm juist ingepland
worden. Er kunnen echter geen
pikketjes geklopt worden, dus
gebeurt de maatvoering met twee
theodolieten vanop de oever.
• De toestellen hebben een
5 𝑚𝑔 𝑛.
• Kan dit lukken?

Voorbeeldoefening: oplossing
• Insnijding onder 100 gon (hoogste
nauwkeurigheid) 144m
• Hoekmeting met 5 𝑚𝑔 𝑛,
dus 2 7𝑚𝑔 𝑛
• Afstand tot paal = 100 2𝑚 144𝑚
• 1mgon op 100m = 1.5mm fout
van 15mm per theodoliet
• 2D-Gaussiaan met 15𝑚𝑚
heeft een ellips (cirkel) 95% gebied
met aslengte = 2.45 37𝑚𝑚
• Dit is kleiner dan 5cm OK!
Voorwaartse insnijding:
analyse in Star*Net