İş Sağlığı ve Güvenliği

•Çalışanların sağlıklı ve güvenli çalışmalarını sağlamak üzere alınması

gereken tedbirler dizisidir.
•İşyerlerinde işin yürütümü sırasında, çeşitli sebeplerden
kaynaklanan, çalışanların sağlığına ve güvenliğine zarar verebilecek
şartlardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel
çalışmalardır.
İş Sağlığı ve Güvenliği
•Bütün mesleklerde çalışanların ILO ve WHO
Tanımı
bedensel, ruhsal ve sosyal iyilik
hallerinin korunması, geliştirilmesi ve en
üst düzeyde sürdürülmesidir.
•İşin insana ve işçinin kendi işine
uyumunun sağlanmasıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliği
BİRLEŞMİŞ
•İş sağlığı ve güvenliği bir insan hakkıdır. MİLLETLER
TANIMI
•Bu sözleşmenin taraf devletleri, B.M. Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve
Kültürel Haklar Sözleşmesi, 1975 (M. 7)
herkesin adil ve elverişli çalışma
koşullarında, özellikle güvenli ve sağlıklı
ortamlarda çalışma hakkını tanırlar.
 İş Sağlığı ve Güvenliği

Amaçlar
• Çalışanları Korumak • Üretim Güvenliğini • İşletme Güvenliğini
Sağlamak Sağlamak
 İş Sağlığı ve Güvenliği

Genel Başlıklar
• İşyeri • İş Kazası • Tehlike Sınıfı
• İşveren • Meslek Hastalığı • Önleme
• Çalışan • Tehlike • Toplu Koruma
• İş Güvenliği Uzmanı • Risk • Kişisel Koruma
• Çalışan Temsilcisi • Risk Değerlendirme
İş Sağlığı ve Güvenliği
• Uygun işe yerleştirme
• İşyeri ortam faktörlerinin değerlendirilmesi
• Risklerin Değerlendirilmesi
• Risklerin Kontrolü
• Periyodik Kontrol ve Muayeneler
• İşyeri Sağlık Uygulamaları
Kültür? Güvenlik Kültürü?
1. isim Tarihsel, toplumsal gelişme
süreci içinde yaratılan bütün maddi ve kültür
manevi değerler ile bunları yaratmada, Fransızca culture
sonraki nesillere iletmede kullanılan,
insanın doğal ve toplumsal çevresine
egemenliğinin ölçüsünü gösteren
araçların bütünü, hars, ekin
2. isim Bir topluma veya halk
topluluğuna özgü düşünce ve sanat
eserlerinin bütünü
Güvenlik Kültürü
İş kazaları, meslek hastalıkları ve hastalıklar nedeniyle oluşan
ekonomik kayıpları ortadan kaldırmak için her şeyi zamanın akışına
mı bırakmalı, yoksa süreci kısaltmak için bir şeyler mi yapmalı?
 Son birkaç yılı anımsayalım
• Beylikdüzü AVM İnşaatı Yangını, 12 Mart 2012

• Yatakhane olarak çadır

kullanılıyordu.
• 11 işçi hayatını kaybetti.
 Son birkaç yılı anımsayalım
• Soma Maden Faciası, 13 Mayıs 2014
• Gereken önlemler alınmadı.
• 301 madenci hayatını kaybetti.
• 162 Madenci yaralandı.
• ILO Sözleşmelerinin gündeme gelmesi
176 Numaralı- Madenlerde iş güvenliği ve sağlık
sözleşmesi
• Murat Yalçın
Çizmeleri çıkartın çarşaf kirlenmesin.
 Son birkaç yılı anımsayalım
• Mecidiyeköy Asansör Faciası, 6 Eylül 2014

• İnşaatı devam eden 36 katlı

binanın 32'nci katında duran
asansör henüz belirlenemeyen bir
nedenle içinde işçiler varken
zemine düştü.
• 10 işçi hayatını kaybetti.
 Son birkaç yılı anımsayalım
• Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Yemekhane İnşaatı, 30 Eylül 2021

• İnşaat çevresinde güvenlik

sağlanmadı.
• 8 metre derinlikteki çukura düşen
Diş Hekimliği 1. Sınıf öğrencisi Ali
Sinan Cirit hayatını kaybetti.
Güvenlik Kültürü
Kurumlar, meslek kuruluşları, sendikalar başta olmak üzere
üniversiteler, iş sağlığı ve güvenliği alanında çalışanlar da dahil geniş
bir yelpazede işbirliği gereklidir.
 Farkına varınca?
• NAE Sao Paulo Askeri Uçak Gemisi, Ağustos 2022
• Gemiye ait Tehlikeli Madde Envanter

Raporunun, Çevre, Şehircilik ve İklim

Değişikliği Bakanlığına sunulmaması
nedeniyle 'NAE Sao Paulo' isimli gemi için
verilmiş olan şartlı notifikasyon onayının iptal
edilmesine karar verilmiştir. Bu karar
doğrultusunda geminin Türk karasularına
girmesine izin verilmeyecektir.
Güvenlik Kültürünün
Oluşturulmasında Ulusal Kurum ve
Kuruluşlara Düşen Görevler

• İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları çok yönlü ve kapsamlı çalışmaları

gerektirmekte, uzmanlık ve deneyim büyük önem kazanmaktadır.
Güvenlik Kültürünün
Oluşturulmasında Ulusal Kurum ve
Kuruluşlara Düşen Görevler

• İş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenerek sağlıklı ve güvenli işyerleri

oluşturulması, böylece kaliteli ve verimli üretim gerçekleştirilebilmesi için
konunun uzmanı kişi ve kuruluşlarla işbirliği yapılması ve ekip çalışması
gerçekleştirilmesi büyük önem taşımaktadır.
Devletin Görevleri
• İş barışını sağlamak
• İlgili mevzuatı hazırlamak
• Gönüllü katılımı desteklemek
• Denetim yapmak
• Eğitim olanağı sağlamak
• Teknik destek sağlamak
• Danışmanlık yapmak
İşverenin Görevleri
• İşyerini kurmak ve işletmek
• Sağlık ve güvenlik önlemlerini almak
• Çalışanların eğitimlerini sağlamak
• İşyerindeki riskler ve korunma
konusunda çalışmalar yapmak
• Genel sağlık ve güvenlik eğitimleri
düzenlemek
• İşyerinde sağlık ve güvenlik
örgütlenmesini sağlamak
İşverenin Görevleri
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu
oluşturmak
• İşyeri sağlık ve güvenlik birimi kurmak
• İşyeri hekimi istihdam etmek
• İş güvenliği uzmanı istihdam etmek
• Yenilikleri ve gelişmeleri izlemek ve
uygulamak
• Diğer işverenlerle işbirliği yapmak
Çalışanların Görevleri
• Aletler ve malzemeyi “doğru”
kullanmak
• Kendisinin ve başkalarının sağlığını
önemsemek
• Sağlık ve güvenlik kurallarına uymak
• Tehlike durumlarını ilgililere bildirmek
• Hastalık ve kazaları ilgililere bildirmek
• Bilme ve bilgi edinme hakkı
Güvenlik Kültürü
• Trafik kurallarına uyuyor muyuz? Bireysel olarak
• Emniyet kemeri kullanıyor musunuz? neredeyiz?
• Oturduğunuz binada yangın
söndürme tüpü var mı / çalışıyor mu?
• Siz ve aileniz için acil durum toplanma
bölgeniz var mı?
• ?
Temel Tanımlar
• Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya
işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini ifade
eder. 6331- 3. Madde
• Tehlike: Yaralanmaya ve sağlığın bozulmasına neden olabilecek
potansiyele sahip kaynak olarak ifade edilir. (Yaralanma ve sağlığın
bozulması: Bir kişinin fiziksel, ruhsal veya zihinsel sağlığı üzerindeki
olumsuz etkiler.) ISO 45001:2018
Güvenlik Kültürü – Temel Tanımlar
• Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı
sonuç meydana gelme ihtimalini ifade eder. 6331- 3. Madde
• Risk: Belirsizlik etkisi
▪ Etki, olumlu veya olumsuz beklenilen durumdan sapmadır.
▪ Belirsizlik, bir olay, sonuçları veya gerçekleşme ihtimaline ilişkin, bilgi,
anlayış veya bilgi birikiminin, kısmen dahi olsa, eksikliği durumudur.
ISO 45001:2018
Güvenlik Kültürü – Temel Tanımlar
• Risk: Hedefler üzerindeki belirsizlik etkisi
▪ Etki, pozitif veya negatif beklenenden sapmadır.
▪ Hedefler farklı hususlara sahiptir (finansal, sağlık ve güvenlik) farklı
seviyelerde uygulanır (stratejik, kuruluş çapında, ürün, süreç gibi)
▪ Risk genellikle muhtemel olaylar ve sonuçlara göre veya bunların bir
bileşimine göre karakterize edilir.
TS ISO 31000:2018
Güvenlik Kültürü – Temel Tanımlar
• Risk: Hedefler üzerindeki belirsizlik etkisi
▪ Risk genellikle bir olayın sonuçlarının ve karşılık gelen olma ihtimalinin bir
bileşimi cinsinden ifade edilir.
▪ Belirsizlik kısmi de olsa bir olayın sonuçlarının veya ihtimalinin anlaşılması
veya bilinmesine ilişkin bilgi eksikliği durumudur.
TS ISO 31000:2018
Temel Tanımlar
• Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek
tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan
faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek
derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla
yapılması gerekli çalışmaları ifade eder. 6331- 3. Madde
 İş Sağlığı ve Güvenliği

Temel Tanımlar
• Tehlike • Tehlike Sınıfı • İş Kazası
• Risk • Önleme • Meslek Hastalığı
• Risk Değerlendirme • Toplu Koruma
• Kişisel Koruma
https://www.efsa.europa.eu/en/discover/infographics/hazard-vs-risk

TEHLİKE VE RİSK
https://www.efsa.europa.eu/en/discover/infographics/hazard-vs-risk

TEHLİKE VE RİSK
TEHLİKE VE RİSK

https://www.efsa.europa.eu/en/discover/infographics/hazard-vs-risk
Mark H.
Warner
The Project
Management
Blueprint

Risk Exposure (severity) = Probability (likelihood) x Impact (consequence)

Risk = Olasılık x Şiddet
 Risk Değerlendirme
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ
28512 Sayı ve 29 Aralık 2012 tarihli Resmi Gazete

• TS ISO 31000 Risk • TS EN 31010 Risk • Sonuç-Olasılık Matrisi

Yönetimi- Prensipler ve Yönetimi - Risk • Hata Türü ve Etkileri Analizi
Kılavuzlar Değerlendirme (Failure Mode and Effect
Analysis)
Teknikleri
• Hazop (HAZard (tehlike) ve
OPerability (işletilebilirlik))
 Risk değerlendirmesinin risk yönetim prosesine katkısı
TS EN 31010- Risk Yönetimi - Risk değerlendirme teknikleri
 Risk Değerlendirme
TS EN 31010- Risk Yönetimi - Risk değerlendirme teknikleri
Genel ifade ile uygun teknikler aşağıdaki özellikleri göstermelidir:

• Gerekçelendirilebilir • Sonuçları, riskin niteliğini • İzlenebilir, tekrarlanabilir

olmalı ve incelenmekte ve nasıl iyileştirileceğini ve doğrulanabilir bir
olan durum veya kuruluşa anlamayı artıracak bir şekilde kullanılabilir
uygun olmalıdır. şekilde sunmalıdır. olmalıdır.
Risk değerlendirmesi örneği
Risk değerlendirmesi örneği üretelim