Imię i nazwisko ....................................................................................................................... kl. ..............

Rząd 1
SPRAWDZIAN: STAWONOGI, MIĘCZAKI
1. Wskaż cztery cechy, które są charakterystyczne dla wszystkich stawonogów. Prawidłowe odpowiedzi zaznacz znakiem X
A. Obecność skrzydeł. 2p.
B. Ciało podzielone na segmenty.
C. Odnóża zbudowane z odcinków połączonych stawami.
D. Obecność czułków.
E. Ciało pokryte chitynowym oskórkiem.
F. Oczy złożone.
G. Cudzożywne

2. Przeanalizuj tabelę, w której porównano środowisko życia i budowę trzech grup stawonogów. Następnie podaj nazwy grup
stawonogów oznaczonych jako A, B i C.
1p.
Cechy A B C
Środowisko życia
A. ______________ głównie
B.ląd
______________głównie ląd wody słone, słodkie, rzadziej ląd
C. ______________
Główne części ciała głowa, tułów, odwłok głowotułów, odwłok głowotułów, odwłok
3. Liczba odnóży trzy pary cztery pary pięć par lub więcej
Liczba czułków jedna para brak na wykonywanie gwałtownych
1. Pozwala dwie pary skoków w sytuacji zagrożenia.
Przyporządkuj częściom raka stawowego (A–C) właściwe funkcje,
2. Narząd zmysłówwybierając spośród
dotyku, smaku 1–4.
i węchu. 1p.
A. Wachlarz. 3. Służy do chwytania pokarmu i obrony przed drapieżnikami.
B. Czułki pierwszej i drugiej pary. 4. Chroni ciało przed uszkodzeniami.
C. Pierwsza para odnóży krocznych.

A. ______________ B. ______________ C. ______________

4. Wyjaśnij, jakie znaczenie dla pływaka żółtobrzeżka mają wymienione poniżej cechy. 1p.
a) Długa, spłaszczona i pokryta chitynowymi włoskami trzecia para odnóży: _____________________________________
b) Obecność czułków: ____________________________________________________________

5. Rozpoznaj typ aparatu gębowego przedstawionego na rysunku, a następnie podkreśl właściwe wyrazy, aby podane zdania
zawierały prawdziwe informacje. 1p.
Aparat przedstawiony na rysunku to aparat typu ssącego / liżącego,
który występuje np. u motyla / muchy. Aparat ten jest przystosowany
do wysysania nektaru z kwiatów / zlizywania pokarmów płynnych.

6. Podaj jeden przykład pozytywnego oraz jeden przykład negatywnego znaczenia owadów dla człowieka na konkretnym
przykładzie 1p.
Znaczenie pozytywne: ________________________________________________________________________
Znaczenie negatywne: ________________________________________________________________________

7. Przyporządkuj podanym rodzajom skrzydeł (A-D) właściwą nazwę owada, wybierając spośród 1-5.
2p.
1. wesz ludzka
A. I para -skrzydła pokrywowe, II para- skrzydła błoniaste
2. paź królowej
B. dwie pary skrzydeł błoniastych 3. komar
C. skrzydła pokryte kolorowymi łuskami 4. pszczoła
D. brak skrzydeł 5. biedronka siedmiokropka

A. ______________ B. ______________ C. ______________ D. ______________

 8. Oceń, czy poniższe informacje dotyczące pajęczaków są prawdziwe. Zaznacz znakiem X literę P, jeśli informacja jest
prawdziwa, albo literę F, jeśli jest fałszywa.
2p.
1. U pająków wstępne trawienie odbywa się poza organizmem. P F
2. Większość pajęczaków to zwierzęta roślinożerne. P F
3. Nogogłaszczki to odnóża gębowe, które służą do chwytania i rozdrabniania pokarmu. P F
4. Kleszcze mogą przenosić bakterie tężca. P F
9. Przeczytaj zagadkę dotyczącą mięczaka. 1p.
Duża głowa, duże oczy,
ja nic w morzu nie przeoczę.
Miękkie ciało, muszli brak,
daję sobie radę tak.
Moją bronią są ramiona,
przyssawkami ozdobione.

Podaj nazwę opisanej grupy mięczaków i uzasadnij swój wybór.

Jest to grupa .............................................. , ponieważ ..................................................................................................................

10. Zapisz literę Ś, jeśli zdanie dotyczy ślimaków, literę M, jeśli dotyczy małży. 2p.
A. Ich ciało jest osłonięte dwuczęściową muszlą. ....
B. Większość gatunków ma muszlę spiralnie zwiniętą. ....
C. Mają dwie pary czułków. ....
D. Pobieranie i rozdrabnianie pokarmu umożliwiają tarka i szczęka. ....
E. Odżywiają się drobnymi cząstkami pokarmu, które wciągają wraz z wodą do wnętrza ciała. ....
F. Nie mają wyodrębnionej głowy. ....

11. Zaznacz znakiem X dwie funkcje, które pełni muszla u mięczaków. 1p.
A. Chroni worek trzewiowy. C. Umożliwia pełzanie.

B. Pełni funkcję szkieletu zewnętrznego. D. Służy do odbierania bodźców ze środowiska.

nij, do czego służą wymienione części ciała mięczaków. 1p.

ek u głowonogów: ___________________________________________________________
ony u małży: ______________________________________________________________
ełnij tabelę. Porównaj znaczenie różnych grup mięczaków, wstawiając znak X we właściwych miejscach. 2p.

Znaczenie Ślimaki Głowonogi Małże

Są wykorzystywane do wyrobu pereł.
Jako filtratory oczyszczają wodę.
Wyrządzają szkody wśród roślin uprawnych.
Polują na inne zwierzęta, np. ryby, skorupiaki, przyczyniając się do zachowania
równowagi biologicznej.

erz osiem odpowiednich organizmów i wpisz je do tabeli pod właściwymi grupami bezkręgowców. 2p.
wstężyk, stonoga, krab, kleszcz, ostryga, rusałka, omułek,
chrząszcz, topik, ośmiornica, winniczek, kałamarnica

SKORUPIAKI (2) OWADY (2) GŁOWONOGI (2) MAŁŻE (2)

- - - -

- - - -