BARAJLAR DERSİ

DEVRİLME, KAYMA VE GERİLME TAHKİKİ UYGULAMALARI

Ders Sorumlusu: M. Emin EMİROĞLU

Örnek 2
Bir beton ağırlık baraj enkesiti ve boyutları aşağıda verilmiştir. Betonun birim hacim ağırlığını 23.5
kNm-3’tür. Hidrostatik kaldırma kuvvetini memba topuğunda tam olduğu (yani drensiz) ve mansap
topuğunda sıfır olarak kabul ederek (normal yükleme durumu için – yani deprem, dalga, buz, silt yükü
hariç); (a) Baraj tabanı ve temel zemini arasındaki sürtünme katsayısını 0.55 alarak, kaymaya karşı
güvenlik sayısını bulunuz. (b) Dönmeye karşı güvenlik faktörünü bulunuz. (c) Barajın tabanındaki
basınç gerilmelerini bulunuz. su=9.79 kNm-3’tür.
7m
2

1
0.5 1
1
40

1 2 3

6
4 4
4
4

4
B
A
𝑘𝑁 1 𝑘𝑁
(−)𝐹 = 9.79 𝑥(44)𝑥 𝑥44𝑥1 = 9476.72𝑘𝑁 ; (−)𝑈 = 9.79 𝑥(10)𝑥(78𝑥1) = 7636,2𝑘𝑁
𝑚 2 𝑚
𝑘𝑁 1 𝑘𝑁 1
(+)𝐹 = 9.79 𝑥(10)𝑥 𝑥10𝑥1 = 489.50𝑘𝑁 ; (−)𝑈 = 9.79 𝑥(34)𝑥 𝑥78𝑥1 = 12981.54𝑘𝑁
𝑚 2 𝑚 2

Bileşen Bileşenin Ağırlığı(kN) B’den moment kolu B’ye (+) moment

1 1
1 2
𝑥21𝑥42𝑥1𝑥23.5 = 1036.5
3
𝑥21 + 7 + 42 + 4 = 60 621810
7
2 7x42x1x23.5=6909
2
+ 42 + 4 = 49.5 341995.5
1 2
3 2
𝑥42𝑥42𝑥1𝑥23.5 = 20727
3
𝑥42 + 4 = 32 663264
1
4 4x78x1x23.5=7332
2
𝑥78 = 39 285948
4
𝐹 40x9.79x4x1=1566.4
2
+ 21 + 7 + 42 + 4 = 76 119046.4
1
𝐹
2
𝑥40𝑥9.79𝑥20𝑥1 = 3936 (21+7+42+4)-20x = 67.33 263664.28
1 1
𝐹
2
𝑥6𝑥9.79𝑥6𝑥1 = 176.22 6𝑥 + 4 = 6
3
1057.32
1
𝐹 6x9.79x4x1=234.96
2
𝑥4 = 2 469.92
Toplam(Σ) 51225.08 2297255.4 kN.m
 Devirici Moment:
(-)𝑀 = 𝐹 𝑥44𝑥 + 𝑈 𝑥78𝑥 + 𝑈 𝑥78𝑥
BARAJLAR DERSİ
DEVRİLME, KAYMA VE GERİLME TAHKİKİ UYGULAMALARI
Ders Sorumlusu: M. Emin EMİROĞLU
(-)𝑀 = 9476.72𝑥44𝑥 + 7636.2𝑥78𝑥 + 12981.54𝑥78𝑥
(-)𝑀 = 1111843.773 𝑘𝑁. 𝑚

 Koruyucu Moment:
1
𝛴𝑀 = 2297255.42 + 𝐹 𝑥10𝑥
3
1
𝛴𝑀 = 2297255.42 + 489.50𝑥10𝑥
3
𝛴𝑀 = 2298887.087 𝑘𝑁. 𝑚

a) Kaymaya Karşı Güvenlik Faktörü (𝐺 ):

( ) . . ( . . )
𝐺 = = . .

𝐺 = 1.87

b) Kaymaya Karşı Güvenlik Faktörü (𝐺 ö

):
𝛴𝑀 2298887.087
𝐺 ö
= =
𝛴𝑀 1111843.773

𝐺 ö
= 2.07

c) Barajın tabanındaki basınç gerilmelerini:

𝑅 = 𝐹 − 𝐹 => 𝑅 = 9476.72 − 489.50 = 8987.22 𝑘𝑁

𝑅 = 𝛴𝑉 − (𝑈 + 𝑈 ) => 51225.08 − (7636.2 + 12981.54) = 30607.34 𝑘𝑁

𝑅= 𝑅 +𝑅 => 𝑅 = 8987.22 + 30607.34 = 31899.52 𝑘𝑁

𝛴𝑀 𝛴𝑀 − 𝛴𝑀 2298887.087 − 1111843.773
𝑥̄ = = =
𝑅 𝑅 30607.34
𝑏 78
𝑥̄ = 37.78𝑚 , 𝑒 = − 𝑥̄ => − 38.78 = 0.22 𝑚
2 2
𝐹 = 𝑅 = 30607.34 , 𝐴 = 78𝑥1 = 78 𝑚 , 𝑀 =𝑅 𝑥𝑒
78
𝑀 = 30607.34𝑥0.22 = 6733.61 kN. m , 𝑥 = = 39
2
𝑏𝑥ℎ 1𝑥78
𝐼 = = = 39546 m
12 12
𝐹 𝑀 𝑀 30607.34 6733.61𝑥39
𝜎= ± ± => ±
𝐴 𝐼 𝐼 78 39546
kN kN
𝜎 = 99.07 𝜎 = 385.76
m , m