PANITIKAN 46

KASAYSAYAN NG PANITIKANG PILIPINAS

1. Ano ang halaga ng kasaysayan sa pag-unlad ng Panitikan ng Pilipinas?

- Napaka halaga ng kasaysayan sa pag unlad ng panitikan sa Pilipinas. Kung walang kasaysayan
wala ang panitikan. Magka ugnay ang dalawang ito kaya ito'y napaka halaga. Dahil sa
kasaysayan napa unlad ng Pilipinas ang Panitikan. Dahil dito hanggang ngayon tayo ay may
kaalaman sa mga panitikan noon na napaka importante ngayon, dahil ito ay gawa ng ating mga
ninuno at dapat natin itong pahalagahan. Dahil pinahalagahan nila ito kaya umunlad ang
panitikan ng Pilipinas. Kaya dapat din natin itong pahalagahan para sa susunod na hinerasyon
upang malaman nila kung gaano ka importante ang kasaysayan sa Panitikan ng Pilipinas.

2. Para sa iyo ano ang natatanging katangian sa bawat panahon ng kasaysayan?

- Pre-kolonyal ito ang panahon kung saan wala pa ang mga kastila sa Pilipinas. Sa panahon na
ito meron ng mga panitikan ang mga Pilipino, ating mga ninuno. Katulad ng baybayin, wika ng
ating mga ninuno. Sa panahong ito meron na tayong sariling paniniwala, at may ibat-ibang
pangkat etnikong naninirahan sa pilipinas, at mga unang nanirahan dito, tulad ng mga negrito.
Maraming mga dayuhan ang nag iwan ng impluwensiya sa kultura at panitikan ng Pilipinas.
Ngunit sa gayon limitado lang ang ating kaalaman dito, dahil ang mga kasulatan tungkol dito ay
nawala o kaya'y nasira.
Sa Panahong Kolonyal. Ito ang panahon na dumating ang mga kastila sa Pilipinas. Na siyang
nag palaganap sa kristiyanismo sa mga unang Pilipino. Ang panitikan sa panahong ito ay, patula,
tuluyan at dula. At sa pnahong ito ang kasaysayan ay pangsangkatauhan at magpakailanman.
Propaganda at Himagsikan. Sa panahong ito lumaganap ang mga akdang pampanitikan sa
panahon ng Kastila. Na sumakop at umabuso sa kapangyarihan ang mga dayuhan. Dahil dito
naging tahanan ng mga babasahing propaganda ng mga pilipino sa ibat-ibang pahayag tulad ng
Diaryong tagalog sa Maynila. Nag patuloy ang mga anyo ng panitikan sa panahong ito mula sa
patula hanggang sa propaganda ang himagsikan. Ang nag bago lamang sa panitikan ay ang mga
layunin ng manunulat at sa pagbubuo ng bawat panitikan. Dahil sa panitikan sa panahong ito ay
namulat ang mga Pilipino sa katotohanan at patuloy na pinaglaban ang karapatan sa sariling
bansa.
Propagandang Amerikano. Sa panahong ito nawala ang mga kastila ang ang mga Amerikano
ang pumalit. At binago nila ang sistema at ipinagamit ang wikang ingles sa lahat nga antas ng
edukasyon dahil dito ang wikang kastila ay unti-unting nawala. Sa panahong ito mababanaag ang
panitikan ng Pilipinas dahil sa pagpasok ng bagong kultura na lumukob sa katauhan ng higit na
nakakaraming Pilipino. Gayon paman sa pag sulat ng akda tungkol sa panitikan may ibang mga
manunulat na tagalog pa din ang ginagamit upang dumaloy sa ugat ang wikang kinagisnan ng
mga Pilipino. May iba din na ingles ang ginagamit upang ma subok kuno ang sarili sa wikang
pang ibternasyonal. At sa panahong ito namayani ang Romansa.
Propaganda at Hapon. Sa panahong ito naging mahirap ang pasusulat ng panitikan dahil sa
kalupitan ng mga hapones. Sa panahon din na ito na dagdagan ng anyo ang malayang taludturan
at ito ay ang Haiku o Hokku ng mga hapones. Ang panahong ito sa kasaysayan ng bansa at
panitikan ang tinaguriang Gintonh panahon ng Panitikang Pilipino dahil malaya ang mga pilipino
sa pag sulat ng panitikan, kaysa noong sa Amerikano. Namayani sa panahong ito ang mga
dulanng tagalog.
Panahon ng Kalayaan. Naging makasaysayan sa mga Pilipino ang pagbabalik ng kanilang
kalayaan mula sakamay ng mga Hapon. At dahil sa kalayaang natamo, higit ring sumigla ang
kalayaang pampanitikan ng bansa. Lalo pang sumigla ang panitikang Filipino nang ilunsad ang
gawad Carlos PalancaMemorial Awards for Litetature. Sumilang din sa panahong ito ang
aktibismo ng mga batang mag-aaral noong nagsisimula ang dekada ‟80 at ang kanilang
panitikang aktibista.
Panahon ng bagong lipunan. Pinakamasigla rin ang mga panitikang namayagpag sa Media
gaya ng sa radyo,telebisyon at sinehan. Nagsilang ang panahong ito ng mga musikerong Imelda
Papin atVictor Wood. Nagsilabasan rin ang mga karikaturang (komiks) na Darna, Liwayway at
Zuma ni Mars Ravelo at ang pinakatanyag na Pugad Baboy.
Panahon ng kontemporaryo. Sa panahong ito ay isinilang ang bagong uri ng Pilipino - ang mga
Pilipinong marunong magmalasakit sa sariling bansa hindi lamang sa salita kundi sa tunay na
gawa, at para sa mga mamamayang Pilipino, ito pa lamang ang tunay na Republika. Ang mga
manunulat ay nag lantad ng mga totong pangyayari upang mamayani ang realismo. Ang mga
dulang Pilipino ay nag ningning dahil sa pagkalat nito mula sa mga paaralan hanggang sa mga
tanghalan tulad ng Metropolitan Theater. Sa mga dula naging paksa ang aktibismo, suliraninh
kahirapan, at paniniwala o ideolohiya. Nag simula ang pag papalaganap ng panitikan sa ibat-
ibang anyo.
3. Sa iyong palagay, paano maipapakita ang pagpapahalaga sa panitikan ng Pilipinas?
- Maipapakita natin ito sa paag tuturo sa mga paaralan. O gawin itong diskosyon, ordinaryong
diskosyon upang mapahalagan natin ang ating panitikan. Ating ibahagi ang ating kaalaman sa
panitikan at kasaysayan sa mga taong walang gaanonh alam o hindi na mulat sa katotohanan.
Para mapahalagaan ang ating panitikan kailangan tayong maging maalam at mayroong
kamalayan sa kasaysayan at sa bansa. Dahil ang panitikan ay konektado sa ating kasaysayan at
dapat tayong managing maalam tungkol ditto upang hindi natin malilimutan ang mga napagdaan
ng mga sinaunang Pilipino at sa gayong maiwasan nating ma ulit ang nakaraan. Dapat tayong
maging mulat upang mapahalagahan ang ating sarilling panitikan at kasaysayan.