4η Νοεµβρίου 2006:

Παγκόσµια Ηµέρα ∆ράσης για την Κλιµατική Αλλαγή

Εν όψει της παγκόσµιας συνδιάσκεψης για την κλιµατική αλλαγή στο Ναϊρόµπι, 6-17 Νοεµβρίου
2006, το Σάββατο 4 Νοεµβρίου ορίστηκε Παγκόσµια Ηµέρα ∆ράσης για το Κλίµα. Σε ολόκληρο τον
κόσµο διοργανώνονται αυτή την ηµέρα εκδηλώσεις µε αποκλειστικό αντικείµενο την κινητοποίηση
πολιτών και επιχειρηµατιών, κρατών και κυβερνήσεων για τον περιορισµό της κλιµατικής αλλαγής.
Η συνεχής διόγκωση των αερίων του θερµοκηπίου –που προκαλούν την υπερθέρµανση του
πλανήτη- είναι ένα γεγονός που καλεί όλους σε άµεση δράση.
Στη διάσκεψη τα κράτη που συµµετέχουν στις διαδικασίες, θα κληθούν να δηµιουργήσουν µια νέα
ατζέντα δράσεων για την µετά-Κιότο εποχή1.

Η κλιµατική αλλαγή συµβαίνει

Η καύση ορυκτών καυσίµων (π.χ. πετρέλαιο, λιγνίτης, φυσικό αέριο), η
συνεχιζόµενη αποψίλωση των δασών, η χρήση λιπασµάτων, η ανεξέλεγκτη
διάθεση απορριµµάτων, και οι βιοµηχανικές διεργασίες εκλύουν µεγάλες 1973
ποσότητες αερίων του θερµοκηπίου2 στην ατµόσφαιρα. Η γη ζεσταίνεται σαν
να ήταν καλυµµένη µε µια ζεστή κουβέρτα που την εµποδίζει να πάρει αέρα,
και οι επιπτώσεις είναι ήδη ορατές. Η κλιµατική αλλαγή συµβαίνει! Έρευνες
του WWF έχουν δείξει ότι το 33% των οικοσυστηµάτων του πλανήτη
βρίσκονται σε κίνδυνο, ενώ πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας απειλούνται µε
εξαφάνιση. Ακραία καιρικά φαινόµενα, όπως ξηρασίες, πληµµύρες, καταιγίδες
γίνονται όλο και πιο έντονα, την ίδια στιγµή που η θερµοκρασία ανεβαίνει
προκαλώντας λιώσιµο των πάγων, κύµατα καύσωνα και πυρκαγιές τεράστιας
έκτασης. 2003

Η ∆ιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιµατική Αλλαγή (IPCC) ανακοίνωσε ότι

«υπάρχουν πλέον επαρκή στοιχεία που δείχνουν ότι η παρατηρούµενη
θέρµανση του πλανήτη τα τελευταία 50 χρόνια οφείλεται σε ανθρωπογενείς
δραστηριότητες». Η IPCC εκτιµά ότι η παγκόσµια µέση θερµοκρασία θα
ανέβει κατά 1,4 - 5,8οC µέσα στον αιώνα που διανύουµε, ενώ η θερµοκρασία Ο πάγος στην Αρκτική
έχει ήδη αυξηθεί κατά 0,8ο C σε σχέση µε τα προβιοµηχανικά επίπεδα. Ο λιώνει
ρυθµός αύξησης είναι ο µεγαλύτερος των τελευταίων 10.000 χρόνων.

Η Ελλάδα προ των ευθυνών της

Η Ελλάδα δεν ανήκει στις χώρες µε τις µεγαλύτερες εκποµπές CO2. Όµως έχει κι αυτή σηµαντικό µερίδιο
ευθύνης. Η χώρα µας έχει υπογράψει το Πρωτόκολλο του Κιότο και δεσµεύεται η αύξηση των εκποµπών της
να µην ξεπεράσει το 25% έως το 2010 σε σχέση µε τα επίπεδα του έτους βάσης3. Σύµφωνα µε τα επίσηµα
στοιχεία που κατέθεσε η Ελλάδα, το 2004 οι εκποµπές των αερίων του θερµοκηπίου παρουσιάζουν ήδη
αύξηση της τάξης του 24%. Αν συνεχιστεί αυτός ο ρυθµός αύξησης των εκποµπών, η Ελλάδα, δεν πρόκειται
να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στο Πρωτόκολλο του Κιότο.
Σύµφωνα, µε τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισµού Περιβάλλοντος (έκθεση 2006), η συνολική
κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα παρουσιάζει κατά µέσο όρο µια ετήσια αύξηση της τάξης του 2,7%
(1990-2003), µια από τις υψηλότερες ανάµεσα στις χώρες της ΕΕ. Κάθε κάτοικος της Ελλάδας παράγει

1
Το πρωτόκολλο του Κιότο καλύπτει την περίοδο 2008-2012. Τα µέτρα που έχουν ληφθεί προβλέπουν µείωση κατά 5,2% των εκποµπών στις χώρες
που µετέχουν. Η µείωση όµως δεν είναι αρκετή κι απαιτούνται πιο γενναία µέτρα στην εποχή µετά το 2012.
2
Αέρια του θερµοκηπίου είναι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), το µεθάνιο, το υποξείδιο του αζώτου, το όζον, οι φθοριωµένοι υδρογονάνθρακες και οι
υπερφθοράνθρακες, το εξαφθοριούχο θείο και οι υδρατµοί.
3
Ως έτος βάσης για τα αέρια του θερµοκηπίου θεωρείται το 1990 , εκτός από τις φθοριούχες ενώσεις που έτος βάσης είναι το 1995
σχεδόν 12,4 τόνους αερίων θερµοκηπίου κάθε χρόνο, περίπου 12% πάνω από τον µέσο ευρωπαϊκό όρο. Οι
κυριότερες αιτίες της κακής επίδοσης της χώρας µας οφείλονται στην:
1) παραγωγή ηλεκτρισµού από πηγές καυσίµων που συµβάλλουν τα µέγιστα στην κλιµατική αλλαγή (λιγνίτης
και πετρέλαιο)
2) µικρή διείσδυση των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (µόλις 2,1% του ηλεκτρισµού παράγεται από ΑΠΕ
παρά το υψηλό δυναµικό της χώρας. Στο ποσοστό αυτό δεν περιλαµβάνονται τα µεγάλα υδροηλεκτρικά, τα
οποία δεν θεωρούνται ΑΠΕ)
3) άσκοπη και συνεχώς αυξανόµενη κατανάλωση ενέργειας στον οικιακό τοµέα. Οι εκποµπές CO2 από τον
οικιακό τοµέα στην Ελλάδα έχουν διπλασιαστεί το διάστηµα 1990-2004.
Κατανάλωση ενέργειας
Συνολική κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα (µέτρηση σε χιλιάδες τόνους
25000 ισοδύναµου πετρελαίου)

20000

15000 Πηγή:
Ευρωπαϊκός
ktoe

Οργανισµός
10000 Περιβάλλοντος

5000

0
1/1/1900
1990 19953/1/1900
1996 19975/1/1900
1998 19997/1/1900
2000 20019/1/1900
2002 2003

Έτος
Έτη

Κατανάλω ση ενέργειας
Κατανάλωση ενέργειας στον
από τον οικιακό τοµέαοικιακό τοµέα
(µέτρηση σε χιλιάδες
τόνους ισοδύναµου πετρελαίου)
6000

5000

4000
ktoe

3000

Πηγή: Eurostat
2000

1000

0
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Έτη
Εκποµπές CO2 πό τον οικιακό τοµέα
Εκποµπές CO2 από τον οικιακό τοµέα (µέτρηση σε χιλιάδες τόνους)
12.000
10.000
8.000 Πηγή:
6.000 Ευρωπαϊκός
Οργανισµός
4.000 Περιβάλλοντος
2.000
0
90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

00

01

02

03

04
19

19

19

19

19

19

19

19

19

19

20

20

20

20

20

Έτη
 Συνολικές αερίων
Εκποµπές εκποµπές αερίων
του του θερµοκηπίου
θερµοκηπίου
(µέτρηση σε χιλιάδες τόνους ισοδύναµου CO2)
150000

140000

130000
kt CO2 eq

120000

110000

100000

90000

80000
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Έτος

Πηγή: Ευρωπαϊκός Οργανισµός Περιβάλλοντος

Οι επιπτώσεις στην Ελλάδα

Αν ορισµένοι νοµίζουν ότι η κλιµατική αλλαγή δεν θα
επηρεάσει τη χώρα µας, καλύτερα ας το ξανασκεφτούν. Η
θερµοκρασία στην Ελλάδα εξαιτίας της κλιµατικής αλλαγής
µπορεί να ανέβει κατά 3,1 - 5,1οC έως το 2100, ενώ ήδη η
µέση µέγιστη θερµοκρασία της Αθήνας το καλοκαίρι έχει
ανέβει κατά 1,9οC. Επιπλέον, η στάθµη της θάλασσας
µπορεί να ανέβει 50 εκατοστά έως το 2100, δηµιουργώντας
σηµαντικότατα προβλήµατα στις παραθαλάσσιες περιοχές
και τα οικοσυστήµατα. Η Θεσσαλονίκη, µάλιστα, θεωρείται
από τις πιο ευάλωτες περιοχές.
Το WWF σε συνεργασία µε το Εθνικό Αστεροσκοπείο
εκπόνησε, το 2005, έκθεση για τις επιπτώσεις που θα
αντιµετωπίσει η Μεσόγειος αν η θερµοκρασία αυξηθεί κατά
2°C σε παγκόσµιο επίπεδο. Σύµφωνα µε την έκθεση, η
Ελλάδα θα υφίσταται συχνότερα κύµατα καύσωνα και
ξηρασίας, περισσότερες πυρκαγιές, προβλήµατα επάρκειας
πόσιµου νερού και βλάβες στις γεωργικές δραστηριότητες.
Οι νέες συνθήκες ενδέχεται να αποθαρρύνουν, άµεσα ή
έµµεσα, τις καλοκαιρινές διακοπές στη Μεσόγειο και να Η θερµοκρασία στην Ελλάδα µπορεί να αυξηθεί
πλήξουν τον τουρισµό. ως 3,5οC τα επόµενα 20 χρόνια

Λύσεις υπάρχουν
Μπορεί η πραγµατικότητα να διαφαίνεται ζοφερή, ωστόσο οι λύσεις υπάρχουν και το WWF αγωνίζεται για
την άµεση και αποτελεσµατική εφαρµογή τους. Οφείλουµε να µειώσουµε τώρα τις εκποµπές CO2 αν θέλουµε
να διασφαλίσουµε το µέλλον του πλανήτη. Η ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών για το κλίµα, η στροφή σε
ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και η
εξοικονόµηση ενέργειας είναι οι βασικότερες επιλογές για την αποτροπή της κλιµατικής αλλαγής. Καλούµε
για µια ακόµη φορά τον καθένα µας -εν όψει της διεθνούς ηµέρας δράσης- να πράξει το καθήκον του:

- Πολιτικοί - Επιχειρηµατίες - Πολίτες

Τηρείστε τις διεθνείς δεσµεύσεις Αλλάξτε συνήθειες στις Εξοικονοµείστε ενέργεια
της χώρας, κατανοήστε τα επιχειρηµατικές πρακτικές. αλλάζοντας µικρές καθηµερινές
µεγάλα οφέλη που θα Μειώστε την κατανάλωση συνήθειες µε µηδαµινό κόστος
προκύψουν από την αποφυγή ενέργειας. Επενδύστε σε Μπορείτε να κάνετε τη διαφορά
της κλιµατικής αλλαγής, καθαρές τεχνολογίες και
δηµιουργήστε τους κατάλληλους κερδίστε
µηχανισµούς προστασίας.
Ξεκινήστε τώρα...
Ας µην περιµένουµε τους άλλους. ∆είτε 10+1 βασικές συµβουλές που όλοι µπορείτε να ακολουθήσετε
εύκολα, µε ελάχιστο κόστος και πολλαπλά οφέλη:
ΣΥΜΒΟΥΛΗ
1 Κλείνετε τα φώτα που δεν χρειάζεστε, κυρίως όταν
βγαίνετε από ένα δωµάτιο
2 Αλλάξετε τις κοινές λάµπες µε λαµπτήρες
εξοικονόµησης (µέσο χρόνο ζωής 12 φορές
περισσότερο)
3 Μην αφήνετε αναµµένες σε κατάσταση αναµονής τις
συσκευές σας πχ την τηλεόραση, την καφετιέρα, τον
υπολογιστή, τον εκτυπωτή, το στερεοφωνικό, το
DVD. Να τις κλείνετε από το διακόπτη της συσκευής
και όχι από το τηλεκοντρόλ όταν δεν τις χρειάζεστε.
4 Καλό είναι να µην αγοράσετε κλιµατιστικό. Αν τελικά
αποφασίσετε να αγοράσετε, ενηµερωθείτε για την
ενεργειακή τους κατανάλωση. Προτιµήστε
κλιµατιστικά ενεργειακής κατηγορίας Α και φροντίστε
να έχει το κατάλληλο µέγεθος (κατάλληλη ψυκτική
ικανότητα) για τον χώρο που προορίζετε
5 Αν χρησιµοποιείτε το κλιµατιστικό για θέρµανση,
µειώστε τη θερµοκρασία του θερµοστάτη όσο
µπορείτε πιο κοντά στους 20 °C. Το καλοκαίρι, µην
ρυθµίζετε το κλιµατιστικό σε θερµοκρασία
χαµηλότερη από 27 °C
6 Αλλάξτε τον ηλεκτρικό σας θερµοσίφωνα για τη
θέρµανση του νερού µε έναν ηλιακό
7 Φροντίστε τα µαγειρικά σκεύη να εφαρµόζουν σωστά
στις εστίες της κουζίνας.
8 Αν το ψυγείο σας δεν έχει αυτόµατη απόψυξη,
φροντίστε να κάνετε τακτικά απόψυξη.
9 Προτιµήστε τη λειτουργία του πλυντηρίου σας σε
πρόγραµµα µε χαµηλότερη θερµοκρασία.
10 Όταν αντικαταστήσετε τις συσκευές σας, προτιµήστε
συσκευές µε ενεργειακή σήµανση Α
+1 Χρησιµοποιείστε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς
∆ΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ
Ένα αναµµένο φως 60W ξεχασµένο για 2,5 ώρες την ηµέρα σας
στοιχίζει περίπου 5,5 €/χρόνο
Οι λαµπτήρες χαµηλής κατανάλωσης κοστίζουν περισσότερο, αλλά
συµφέρουν. Αν αντικαταστήσετε µια κοινή λάµπα των 60W µε µια
εξοικονόµησης των 11W µπορείτε να εξοικονοµήσετε 30 € και να
αποτρέψετε την έκλυση στην ατµόσφαιρα 280kg CO2 περίπου.
Οι συσκευές µένουν σε λειτουργία αναµονής (stand-by) και
συνεχίζουν να καταναλώνουν ρεύµα. Στη φάση αναµονής των
ηλεκτρικών συσκευών η σπατάλη ηλεκτρικής ενέργειας είναι ίση µε
5% -15% της ηλεκτρικής οικιακής κατανάλωσης, και κοστίζει σε ένα
τυπικό νοικοκυριό περίπου 70-80€ ετησίως. Αν όλοι οι Έλληνες
έκλειναν τις συσκευές πραγµατικά, θα εξοικονοµούνταν ενέργεια
ικανή να ηλεκτροδοτήσει ένα µεγάλο νησί όπως η Λέσβος
Με ένα τυπικό κλιµατιστικό ενεργειακής κατηγορίας Α, απόδοσης
9000 BTU µε 500 ώρες χρήσης τον χρόνο (µια τυπική χρήση για
δροσισµό), µπορείτε να εξοικονοµήσετε µέχρι και 25 €/χρόνο σε
σχέση µε ένα κλιµατιστικό ενεργειακής κατηγορίας G. Ρωτήστε τον
πωλητή πόσα BTU χρειάζονται για τα τετραγωνικά του δωµατίου
στο οποίο θέλετε να εγκαταστήσετε το κλιµατιστικό
Για κάθε επιπλέον βαθµό θερµοκρασίας, σπαταλάτε µέχρι και 10%
περισσότερη ενέργεια και συνεπώς αντίστοιχα χρήµατα.
Ο ηλιακός θερµοσίφωνας µπορεί να καλύψει κατά 70% τις ετήσιες
ανάγκες σε ζεστό νερό µε αντίστοιχη µείωση στην κατανάλωση
ηλεκτρικού ρεύµατος
Σπαταλάτε 20-30% περισσότερη θερµότητα και ρεύµα όταν η βάση
του σκεύους είναι 1-2 εκατοστά µικρότερη από την εστία.
Ένα στρώµα πάγου πάχους 5 χιλιοστών αυξάνει κατά 30% την
κατανάλωση ρεύµατος. Με συχνή απόψυξη µπορείτε να
εξοικονοµήσετε µέχρι και 10 €/χρόνο
Τα ρούχα καθαρίζουν εξίσου καλά στους 60°C και µε τα νέα
πλυντήρια ακόµα και στους 40°C. Με το πλύσιµο των ρούχων σε
χαµηλότερη θερµοκρασία µπορείτε να εξοικονοµήσετε 35%
ενέργεια.
Η ετικέτα Ενεργειακής Σήµανσης Ηλεκτρικών Οικιακών Συσκευών,
που όλες οι συσκευές έχουν σε εµφανές σηµείο, θα σας βοηθήσει
να αναγνωρίσετε τις πιο αποδοτικές συσκευές .Πχ Ένα ψυγείο
υψηλής απόδοσης καταναλώνει το 60% της ενέργειας που
καταναλώνει ένα ψυγείο ενεργειακής κατηγορίας C ή D. Αν και οι
συσκευές κατηγορίας Α είναι πιο ακριβές, τελικά συµφέρουν, γιατί η
ενέργεια που εξοικονοµείται κατά τη διάρκεια της ωφέλιµης ζωής
τους, υπερκαλύπτει το κόστος αγοράς.
Οι µεταφορές στην Ελλάδα ευθύνονται για το 16% των εκποµπών
αερίων θερµοκηπίου. Μάλιστα, οι εκποµπές από µεταφορές στη
χώρα µας αυξήθηκαν κατά 42% την περίοδο 1990-2004. Σκεφτείτε
όµως ότι για κάθε χιλιόµετρο που αποφεύγουµε να κάνουµε µε το
ΙΧ, µειώνουµε την έκλυση περίπου 180 γρ. CO2 στην ατµόσφαιρα.
 Ακόµα το σκέφτεστε;

Μην ξεχνάς ... το κλίµα είναι στο χέρι σου!