Republic of the Philippines
Department of Education
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
I – Tungkulin Ko Sa Aking Sarili
at Pamilya
3. Pagiging responsable sa sarili
pangangalaga sa sarili
CSE
Taking care of oneself is
necessary to protect your well-
being. Eating heathy and nutritious
foods can help boost one’s
immune system.
Sexual and reproductive
parts are vital parts of the body.
The body parts can be describe
using the different sense organs.
Different people have
different bodies and capacities,
including of the sexual body parts.
REGION VIII – EASTERN VISAYAS
SCHOOLS DIVISION OF LEYTE PROVINCE
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 1
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
Naipapamalas ang pag-unawa C1 Naisabubuhay nang may1. Nakikilala ang sariling:
sa kahalagahan ng pagkilala sa wastong pag-uugali ang iba’t- 1.1 gusto
at sariling kakayahan, ibang paraan ng pangangalaga sa1.2. interes
pangangalaga sa sariling kalusugan sarili at kalusugan upang mapa-1.3. potensyal
at pagiging mabuting kasapi ng unlad ang anumang kakayahan. 1.4. kahinaan
pamilya. 1.5. damdamin/ emosyon
C2 Naisasagawa nang may (EsP1PKP- Ia-b-1)
pagmamahal at pagmamalasakit 2. Naisasakilos ang sariling
ang anumang kilos at gawain na kakayahan sa iba’t- ibang
magpapasaya at magpapatibay sa pamamaraan
ugnayan ng mga kasapi ng 2.1. pag- awit
pamilya. 2.2. pagsayaw
2.3. pakikipagtalastasan
(EsP1PKP- Ib-c-2)
3. Nakapaglalarawan ng iba’t ibang
gawain na maaaring makasama o
makabuti sa kalusugan
3.1 nakikilala ang iba’t ibang
gawain/paraan na maaaring
makasama o makabuti sa
1
Each one must be responsible in kalusugan
taking good care of their body (EsP1PKP-Id-3)
parts. 3.2. nasasabi na makatutulong sa
paglinang ng sariling kakayahan
Appreciation for each ang wastong pangangalaga sa
member of the family can help sarili
develop a healthy relationship (EsP1PKP-Ie-4)
among others.
5. Nakatutukoy ng mga kilos at
gawain na nagpapakita ng
pagmamahal at pagmamalasakit sa
mga kasapi ng pamilya Hal.
1. pag-aalala sa mga kasambahay
2. pag-aalaga sa nakababatang
kapatid at kapamilyang maysakit
(EsP1PKP-Ii-8)

CSE
K1A. Name body parts, including
sexual parts
K1B. Describe body differences
among different sexes, including
intersex, and differences in body
growth
K3C. Describe the healthy
relationships in family, friends, and
peers.
II – Mahal Ko, Kapwa Ko
Naipapamalas ang pag-unawa Naisasabuhay ang pagiging 7. Nakapagpapakita ng
2. Pagkamagalang sa kahalagahan ng wastong magalang sa kilos at pananalita. pagmamahal sa pamilya at sa
(Respect) pakikitungo sa ibang kasapi ng kapwa sa lahat ng pagkakataon
pamilya at kapwa tulad ng pagkilos lalo na sa oras ng pangangailangan
at pagsasalita ng may paggalang at (EsP1P- IIc-d-3)
pagsasabi ng katotohan para sa 8. Nakapagpapakita ng paggalang
kabutihan ng nakararami. sa
pamilya at sa kapwa sa
pamamagitan ng:
a. pagmamano/paghalik sa

2
 nakatatanda
b. bilang pagbati
CSE c. pakikinig habang may
nagsasalita
Respect is one of the values d. pagsagot ng “po" at “opo”
e. paggamit ng salitang “pakiusap”
that we need to inculcate to the
at
minds and hearts of our young “salamat”
learners. We need to respect (EsP1P -IIe-f – 4)
one another no matter what
your living status in life is. 12. Nakapagsasabi ng totoo sa
magulang / nakatatanda at iba
Respect is earned and not being pang kasapi ng mag anak sa lahat
imposed. ng pagkakataon upang maging
maayos ang samahan
12.1. Kung saan papunta /
nanggaling
12.2. Mga pangyayari sa
paaralan na nagbunga ng hindi
pagkakaintindihan
12.3. Mga pangyayari sa
paaralan na nagbunga ng hindi
pagkakaintindihan
12.4. kung gumamit ng
computer sa paglalaro imbis na sa
pag-aaral
(EsP1P-IIg-i-5)

CSE

K3A. Explain different families;

roles, rights, and responsibilities of
members; and loving relationships
K3C. Describe the healthy
relationships in family, friends, and
peers.
S3D1. Demonstrate ways of
communicating love and respect

3

III- Para sa Kabutihan ng Lahat,
Sumunod Tayo
3. Pagkamatapat
(Honesty)
CSE
Many different kinds of family-
two-parent, single parent, child-
headed, guardian-headed,
extended, nuclear and non-
traditional families, etc. Family
members have different needs and
roles. Family members take care of
each other in many ways, though
sometimes they may not want to or
be able to. Health and disease can
affect family structure, capacities,
roles and responsibilities
Naipapamlas ang pag-unawa sa Naisasabuhay ang pagiging
kahalagahan ng pagiging masunurin at magalang sa tahanan,
masunurin, pagpapanatili ng nakasusunod sa mga alituntunin ng
kaayusan, kapayapaan at kalinisan paaralan at naisasagawa nang may
ng loob ng tahanan at paaralan. pagpapahalaga ang karapatang
tinatamasa.
for family and friends
13. Nakapagpapakita ng iba’t ibang
paraan ng pagiging masunurin at
magalang tulad ng:
13.1. pagsagot kaagad kapag
tinatawag ng kasapi ng pamilya
13.2. pagsunod nang maluwag
sa dibdib kapag inuutusan
13.3. pagsunod sa tuntuning
itinakda ng:
(EsP1PPP-IIIa-1)
CSE
S3D1.Demonstrate ways of relating
with family, friends and peers with
dignity and respect

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 2

CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
I – Tungkulin Ko Sa Aking Sarili
at Pamilya
2. Pagiging responsible
pangangalaga/pagiingat sa sarili
2.1 Kalinisan at Kalusugan
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
Naipapamalas ang pag-unawa Naisasagawa nang palagian ang 4. Naisakikilos ang mga paraan ng
sa kahalagahan ng pagkilala sa pangangalaga at pag-iingat sa pagpapanatili ng kalinisan,
sa sarili at pagkakaroon ng disiplina katawan. kalusugan at pag-iingat ng
tungo sa pagkakabuklod-buklod o katawan
pagkakaisa ng mga kasapi ng (EsP2PKP - Id – 11)
tahanan at paaralan.
4
(Cleanliness and wellness)

CSE
Self –care includes everything CSE
related to staying physically
healthy-including hygiene, S1A. Demo proper hygiene
nutrition and seeking medical care including of sexul parts
when needed. Taking care of
yourself is also taking care of
others.
II – Mahal Ko, Kapwa Ko
Naipapamalas ang pag-unawa Naisasagawa ang wasto at tapat 6. Nakapagpapakita ng
1.Pagkamagalang sa kahalagahan ng pagiging na pakikitungo at pakikisalamuha pagkamagiliwin at
sensitibo sa damdamin at sa kapwa. pagkapalakaibigan na may
CSE pangangailangan ng iba, pagiging pagtitiwala sa mga sumusunod:
Values is related to society such as magalang sa kilos at pananalita at 6.1. kapitbahay
good governance, love for country, pagmamalasakit sa kapwa. 6.2. kamag-anak
honesty and integrity. It helps the 6.3. kamag-aral
students to become more and 6.4. panauhin/ bisita
more responsible and sensible and 6.5. bagong kakilala
help them understand the 6.6. taga-ibang lugar
perspective of life in a better way (EsP2P-IIa-b-6)
and lead a successful life as a
responsible citizen. CSE
K3D1. Describe the healthy
relationships in family, friends,
peers

III – Para sa Kabutihang ng Lahat,

Sumunod Tayo Naipapamalas ang pag-unawa Naisasagawa nang buong 16. Nakapagpapahayag ng
sa kahalagahan ng kamalayan sa pagmamalaki ang pagiging mulat kasiyahan sa karapatang
1.Pagmamahal sa Bansa karapatang pantao ng bata, sa karapatan ng maaaring tinatamasa
1.3 Paggalang sa Karapatang pagkamasunurin tungo sa tamasahin (EsP2PPP-IIIc-8)
Pantao kaayusan at kapayapaan ng
(Respect for Human Right) kapaligiran at ng bansang
kinabibilangan
5
CSE CSE
Teach children the proper names K6A1. Explain Basic “body rights”
for all body parts. Reinforce the
idea that their body is their own, S6A2. Demonstrate how to say”no”;
and they can protect it. walk away; talk to trusted adults
Children must know that no one is
ever allowed to touch their private
parts, and that it is important to
keep these areas covered and safe
in public spaces. Awareness always
leads to prevention and better
outcomes. It is very important that
the child knows that he or she can
always tell to a trusted grown-
up if he or she has been touched
inappropriately.

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 3

CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
I – Tungkulin Ko Sa Aking Sarili
at Pamilya
4. Pangangalaga sa Sarili
CSE
Our body has its body parts. Sexual
and reproductive parts are vital
parts of the body. The body parts
can be describe using the different
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
Naipapamalas ang pag-unawa Naisasabuhay ang iba’t-ibang 6. Nakagagawa ng mga wastong
sa kahalagahan ng sariling patunay ng pangangalaga at pag- kilos at gawi sa pangangalaga ng
kakayahan, pagkakaroon ng tiwala, iingat sa sarili. sariling kalusugan at kaligtasan.
pangangalaga at pag-iingat sa (EsP3PKP-Ie-18)
sarili tungo sa kabutihan at
kaayusan ng pamilya at CSE
pamayanan. K1A. Describe body, including
private, sexual parts, using
6
 sense organs.
II – Mahal Ko, Kapwa Ko
3. Paggalang
CSE
We have different ways to protect
and help each other. All people
have the right to be protected and
supported. Friends, family,
teachers, clergy and community
members should help each other.
III- Para sa Kabutihang Panlahat,
Sumunod Tayo
1. Pagmamahal sa bansa
1.1 Pagmamahal sa mga
kaugaliang Pilipino
CSE
We have different ways of
communicating to other people. It
Naipapamalas ang pag-unawa
sa kahalagahan ng pakikipagkawa-
tao.
Naipamamalas ang pag-unawa
sa kahalagahan ng pananatili ng magagandang kaugaliang Pilipino
mga natatanging kaugaliang sa iba’t-ibang pagkakataon
Pilipino kaalinsabay ng pagsunod
sa mga tuntunin at batas na
kaugnay sa kalikasan at pamayanan
Naisasabuhay nang palagian
ang mga makabuluhang Gawain
tungo sa kabutihan ng kapwa
1. Pagmamalasakit sa kapwa
Naipagmamalaki ang mga
proper names.
Standard 2: Show positive attitude
towards using the sense organs to
appreciate the body, including
sexual parts
S1A: Demo proper hygiene,
including sexual parts
11. Nakakapagpadama ng
malasakit sa kapwa na may
karamdaman sa pamamagitan ng
mga simpleng gawain
11.1. pagtulong at pag-aalaga
11.2. pagdalaw, pag-aliw at
pagdadala ng pagkain o anumang
bagay na kailangan
(EsP3P-IIa-b-14)
CSE
Standard 1: Identify specific ways in
which people can help each other
15. Nakakapagpakita ng mga
kaugaliang Pilipino tulad ng:
15.1. pagmamano
15.2. paggamit ng “po” at “opo”
15.3. pagsunod sa tamang
tagubilin ng mga nakakatanda
(EsP3PPP – IIIa-b – 14)
CSE
S2B. Show sensitivity to
different forms of self-
7
may through verbal and non-
verbal communication. Clearly
communicating “yes” and “no”
protects one’s privacy and
integrity.
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
I. Pananagutang Pansarili at
Mabuting Kasapi ng Pamilya
4. Mapanuring Pag-iisip
(Critical Thinking)
5. Pagkakaroon ng bukas na Isip
(open-mindedness)
CSE
Puberty plays a vital change of
physical growth of an individual. It
causes physical changes, and
affects boys and girls differently. It
is the stage in someone’s life when
their body starts to become
physically mature.
expression, eg. In dress,
relationships
Standard 3-8: Demonstrate ways to
treat family, friends, and peers with
dignity
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 4
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
Naipamamalas ang pag-unawa Naisasagawa nang may 2. Nakapagsusuri ng katotohanan
sa kahalagahan ng pagkakaroon ng mapanuring pag-iisip ang tamang bago gumawa ng anumang
katatagan ng loob, mapanuring pamamaraan/ pamantayan sa hakbangin:
pag-iisip, pagkamatiyaga, pagtuklas ng katotohanan 2.1. pagsangguni sa taong
pagkamapagtiis, pagkabukas-isip, kinauukulan
pagkamahinahon at pagmamahal (EsP4PKP-Ic-d-24)
sa katotohanan na magpapalaya sa
anumang alalahanin sa buhay ng CSE
tao bilang kasapi ng pamilya S1A4. Identify ways of responding
to and managing physical, sexual,
emotional-mental and social
problems due to puberty.
A1A1.
Show positive attitude towards the
changes in the body at puberty.
8
II. Pakikipagkapwa-tao
4. Paggalang (Respect)
5. Kabutihan (Kindness)
CSE
Filipinos place a strong cultural
value on respect for age and for
the elderly. Being respected by
important people in our lives
growing up teaches us how to be
respectful towards others. Respects
means that you accept somebody
for who they are, even when
they’re different from you or you
don’t agree with them. Respect in
your relationship builds feelings of
trust, safety, and well-being.
III. Pagmamahal sa Bansa at
Pakikibahagi sa
Pandaigdigang Pagkakaisa
1.1. Pagpapahalaga sa Kultura
(Appreciation of One’s
Culture)
CSE
Naipamamalas ang pag-unawa Naisasagawa ang paggalang sa 8. Nakapagpapakita ng paggalang
na hindi naghihintay ng anumang karapatan ng kapwa sa iba sa mga sumusunod na
kapalit ang paggawa ng mabuti sitwasyon:
8.1. oras ng pamamahinga
8.2. kapag may nag-aaral
8.3. kapag mayroong maysakit
8.4. pakikinig kapag may
nagsasalita/ nagpapaLiwanag
8.5. paggamit ng pasilidad ng
paaralan nang
may pag-aalala sa kapakanan ng
kapwa
8.5.1. palikuran
8.5.2. silid-aklatan
8.5.3. palaruan
(EsP4P-IIf-i– 21)
CSE
A2a1. Show one’s values related to
sexuality and reproduction
A2a2. Show respect for different
people’s values on sexuality and
reproduction
Naipamamalas ang pag-unawa Naisasabuhay ang mga gawaing 9. Nakapagpapakita ng kawilihan
sa pagmamahal sa bansa sa nagpapakita ng pagpapahalaga sa sa pakikinig o pagbabasa ng mga
pamamagitan ng pagpapahalaga kultura pamanang kulturang materyal (hal.
sa kultura kuwentong bayan, alamat, mga
epiko) at di-materyal (hal. mga
magagandang kaugalian,
pagpapahalaga sa nakakatanda at
iba pa
(EsP4PPP-IIIa-b-19)
9
 Filipinos place a strong cultural CSE
value on respect for age and for S2A1. Identify the positive and
the elderly. Being respected by negative effects of family and
important people in our lives community values related to
growing up teaches us how to be sexuality and reproduction on
respectful towards others. Respects one’s sexual values and
means that you accept somebody
for who they are, even when
behavior.
they’re different from you or you
don’t agree with them. Respect in S1A2. Identify/analyze social
your relationship builds feelings of expectations on adolescents as
trust, safety, and wellbeing. they undergo puberty

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 5

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
MESSAGES
I. Pananagutang Pansarili at
Mabuting Kasapi ng Pamilya Naipamamalas ang pag-unawa Nakagagawa ng tamang pasya 2. Nakasusuri ng mabuti at di-
sa kahalagahan ng pagkakaroon ng ayon sa dikta ng isip at loobin sa mabuting maidudulot sa sarili at
1. Mapanuring pag-iisip mapanuring pag-iisip sa kung ano ang dapat at di-dapat miyembro ng pamilya ng anumang
(Critical Thinking) pagpapahayag at pagganap ng babasahin, napapakinggan at
CSE anumang gawain na may napapanood
kinalaman sa sarili at sa pamilyang 2.1. dyaryo
Decision-making has kinabibilangan 2.2. magasin
consequences and this can often 2.3. radyo
be anticipated, therefore it is 2.4. telebisyon
important to choose with the best 2.5. pelikula
outcome in mind. 2.6. Internet
There are multiple influences on (EsP5PKP – Ib – 28)
decisions, including friends, culture,

10
gender role stereotypes, peers and
the media.
Decision-making may involve
different steps. Trusted adults can
be a source of help for decision –
making.
II. Pakikipagkapwa-tao
4. Pagkamagalang
(Respect)
5. Paggalang sa opinion ng ibang
tao
(Respect for other people’s
opinion)
CSE
In most families, parents
teach and exemplify their values
to their children. Family and
community values and attitudes
regarding gender, relationships,
intimacy, love, sexuality and
reproduction are the sources of
sexual learning and influence
personal behavior and decision
–making.
III. Pagmamahal sa Bansa at
Pakikibahagi sa
Pandaigdigang Pagkakaisa sa kahalagahan nang pagpapakita sa sarili at pakikiisa sa anumang
Naipamamalas ang pag-unawa
sa kahalagahan
pakikipagkapwa-tao at pagganap
ng mga inaasahang hakbang,
pahayag at kilos para sa kapakanan
at ng pamilya para sa kabutihan ng
lahat, komitment at pagkakaisa
bilang tagapangalaga
kapaligiran
Naipamamalas ang pag-unawa
ng mga natatanging kaugaliang alituntuntunin at batas na may
Naisasagawa ang inaasahang
ng hakbang, kilos at pahayag na may
paggalang at pagmamalasakit para
sa kapakanan at kabutihan ng
pamilya at kapwa
ng
Naisasagawa nang may disiplina
CSE
K5A2. Describe risks and health
effects of early pregnancy in
adolescents
K5B. Describe ways that early
pregnancy can be prevented, esp.
through abstinence
13.2. paggalang sa natatanging
kaugalian/paniniwala ng mga
katutubo at dayuhang kakaiba
sa kinagisnan.
(EsP5P-IIc – 24)
14. Nakabubuo at
nakapagpapahayag nang may
paggalang sa anumang
ideya/opinion (EsP5P – IId-e –
25)
CSE
A2a2. Show respect for different
people’s values on sexuality and
reproduction
A5A1. Show respect for girl’s
experiences and feelings related to
pregnancy
21. Napananatili ang
pagkamabuting mamamayang
Pilipino sa pamamagitan ng
11

1.2. Pananagutan (Responsibility/
Accountability)
1.4. Kamalayang Pansibiko (Civic
Consciousness)
CSE
There are different sources of
help and support in your school
and wider community against
discrimination, stigmatization,
sexual harassment and abuse
and bullying. These problems
need to be reported to a trusted
source of help. Some problems
may require asking for help
outside of the school or
community.
Pilipino, pagkakaroon ng disiplina
para sa kabutihan ng lahat,
komitment at pagkakaisa bilang
tagapangalaga ng kapaligiran
kinalaman sa bansa at global na
kapakanan
pakikilahok
(EsP5PPP-IIIb-25)
22. Nakasusunod ng may
masusi at matalinong
pagpapasya para sa kaligtasan
(EsP5PPP-IIIc-26)
CSE
S6A1. Identify sources of support
that young people can go to in
cases of sexual harassment, abuse
or assault.
S6A2. Advocate for safe
environments that encourage
safety and respect.
S5A3b Demonsrtrate
communication skills to support
girls’ option to abstain from sex
12
 COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 6

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE LEARNING COMPETENCIES

MESSAGES STANDARDS

I.Pananagutang Pansarili at
Mabuting Kasapi ng Pamilya
1. Mapanuring Pag-iisip
(Critical Thinking)
2. Katatagan ng loob
(Fortitude)
3. Pagkabukas –isipan
(Open-mindedness)
CSE
In most families, parents teach
and exemplify their values to their
children. Family and community
values and attitudes regarding
gender relationships, intimacy,
love, sexuality and reproduction
are the sources of sexual learning
Naipamamalas ang pag- Naisasagawa ang tamang
unawa sa kahalagahan ng desisyon nang may katatagan
pagsunod sa mga tamang ng loob para sa ikabubuti ng
hakbang bago makagawa ng lahat
isang desisyon para sa ikabubuti
ng lahat
1. Naisasagawa ang mga tamang hakbang
na makatutulong sa pagbuo ng isang
desisyon na makabubuti sa pamilya
(EsP6PKP- Ia-i– 37)
1.1pagsusuri nang mabuti sa mga
bagay na may kinalaman sa sarili at
pangyayari
1.2. pagsang-ayon sa pasya ng
nakararami kung nakabubuti ito
1.3. paggamit ng impormasyon
CSE
K6A3. Describe how gender – e.g. girls’
greater needs for privacy and gender
inequality- contribute to girls’ being the
more frequent victims of sexual harassment
and rape, than boys

13
and influence personal behavior
and decision making. K6A4. Describe ways of responding to
attempts at sexual harassment and rape;
and for preventing these from happening.

II. Pakikipagkapwa-tao
Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay ang 3. Nakapagpapakita ng paggalang sa ideya
1.Paggalang sa opinyon ng ibang unawa sa kahalagan ng pagkakaroon ng bukas na o suhestyon ng kapwa
tao (Respect for other people’s pakikipagkapwa-tao na may isipan at kahinahunan sa (EsP6P- IId-i-31)
opinion) kaakibat na paggalang at pagpapasiya para sa
1. responsibilidad kapayapaan ng sarili at CSE
2. Pagkamagalang kapwa
(Respectful) A2a2. Show respect for different people’s
values on sexuality and reproduction
CSE
Effective communication uses A6A2. Demonstrate how to say “no”, walk
different modes and styles, and can away; talk to trusted adults
be learned. Gender roles can affect
communication between people. A6A3. Demonstrate safe options to
Being assertive and negotiating are respond to bullying, including talking with
important aspects of trusted adults
communication. Negotiation
requires mutual respect,
cooperation and often compromise
from all parties

III. Pagmamahal sa Bansa at

Pakikibahagi sa Naipamamalas ang pag- Naipakikita ang mga 4. Nabibigyang-halaga ang mga
Pandaigdigang Pagkakaisa unawa sa kahalagahan ng gawaing tumutugon sa batayang kalayaan na may kaukulang
pagmamahal sa bansa at pagmamahal sa bansa sa pananagutan at limitasyon ( EsP6PPP-
4.5. Kamalayang Pansibiko pandaigdigang pagkakaisa pamamagitan ng aktibong IIIa-c–34)
(Civic Consciousness ) tungo sa isang maunlad, pakikilahok na may
mapayapa at mapagkalingang dedikasyon at integridad
4.1. kalayaan sa pamamahayag
CSE pamayanan
4.2. pagbibigay ng sariling opinion,
ideya o pananaw
The mass media may be positive 4.3. pagsasaalang-alang ng
and negative in their karapatan ng iba

14
representation of men and women.
The mass media influence personal
values, attitudes and social norms
concerning gender and sexuality.
IV. Pananalig at Pagmamahal sa
Diyos; Paninindigan sa
Kabutihan
1. Paninindigan sa
Kabutihan (Making a Stand for the
Good)
CSE
Decision making has
consequences and these can often
be anticipated, therefore it is
important to choose with the best
outcomes in mind. There are
multiple influences on decisions,
including friends, culture, gender
role stereotypes, peers and the
media. Decision-making may
involve different steps. Trusted
adults can be a source of help for
decision-making.
Naipamamalas ang pag-
unawa sa kahalagahan ng
pagkakaroon ng sariling
kapayapaan (inner peace) para
sa pakikitungo sa iba
4.4. paghikayat sa iba na
magkaroon ng kamalayan sa
kanilang kalayaan
4.5. pambansang pagkakaisa
CSE
S7A1. Describe the effects of mass
media and social media on personal
values, attitudes and behavior relating
to sexuality and gender.
Naisasabuhay ang 11. Napatutunayan na nagpapaunlad ng
pagkamabuting tao na may pagkatao ang ispiritwalidad
positibong pananaw bilang Hal.
patunay sa pag-unlad ng 11.1. pagpapaLiwanag na ispiritwalidad
ispiritwalidad ang pagkakaroon ng mabuting pagkatao
anuman ang paniniwala
11.2. pagkakaroon ng positibong
pananaw, pag-asa, at pagmamahal sa
kapwa at Diyos
(EsP6PD- IVa-i-16)
CSE
K2A3. Identify examples of good and bad
decisions of adolescents on sexuality and
reproduction, and their consequences.
S5A3a. Demonstrate decision making skills
to support pregnancy prevention in girls
and boys
15
 COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 7

CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
I. Pagkilala at Pamamahala sa
mga Pagbabago sa Sarili
1.Mga angkop na Inaasahang
kakayahan at kilos sa panahon ng
pagdadalaga/pagbibinata.
a. Pagtatamo ng bago at
ganap na pakikipag-
ugnayan (more mature
relations) sa mga kasing
edad (Pakikipagkaibigan
CSE
Friendship is a relationship with
friends that teaches a person to
share, care and love. It can
influence a person in a positive and
negative way. It is important to
note that friendship should be of
mutual respect and admiration.
CONTENT STANDARDS
Naipamamalas ng mag-aaral ang
pag-unawa sa mga inaasahang
kakayahan at kilos sa panahon ng
pagdadalaga/pagbibinata, talento
at kakayahan, hilig, at mga
tungkulin sa panahon ng
pagdadalaga/pagbibinata
PERFORMANCE STANDARDS
Naisasagawa ng mag-aaral ang
mga angkop na hakbang sa
paglinang ng limang inaasahang
kakayahan at kilos (developmental
tasks) sa panahon ng
pagdadalaga/pagbibinata
LEARNING COMPETENCIES
1.1. Natutukoy ang mga
pagbabago sa kanyang sarili mula
sa gulang na 8 o 9 hanggang sa
kasalukuyan sa aspetong:
a. Pagtatamo ng bago at ganap na
pakikipag-ugnayan (more mature
relations) sa mga kasing edad
(Pakikipagkaibigan)
b. Pagtanggap ng papel o
gampanin sa lipunan
c. Pagtanggap sa mga pagbabago
sa katawan at paglalapat ng
tamang pamamahala sa mga ito
d. Pagnanais at pagtatamo ng
mapanagutang asal sa
pakikipagkapwa/ sa lipunan
e. Pagkakaroon ng kakayahang
makagawa ng maingat na
pagpapasya
(EsP7PS-Ia-1.1)

16
Different emotions were involved
in friendship, love, infatuation and
sexual attraction. Close
relationships can sometimes
become sexual. Romantic
relationships can be strongly
affected by gender roles and
stereotypes. Relationship abuse
and violence are strongly linked to
gender roles and stereotypes.
II. Ang Pagkatao ng Tao
Isip at Kilos Loob
(Intellect and Will)
CSE
Sexual behavior can affect one’s
health, plans and future and it is
very necessary to make wise
decisions in life. A person must also
consider all the potential
consequences and barriers in
making decisions especially on
sexual behavior. Peer influence,
norms, emotions, alcohol and
drugs can impair rational decision
making on sexual behavior.
Naipamamalas ng mag-aaral
ang pag-unawa sa isip at kilos- pagpapasiya tungo sa katotohanan ginawa batay sa gamit at tunguhin
loob.
NOTE: FOR MATERIALS
PLEASE PROVIDE MATERIALS OF
THE NEGATIVE AND POSITIVE
EFFECTS OF THE USE OF
CONTRACEPTIVES/ ARTTIFICIAL
AND NATURAL FAMILY
PLANNING
FOR CRITICAL THINKING SKILLS
(INFORMED DECISION)
CSE
S1A2. Demonstrate sensitivity to
and acceptance of the sexual
aspects of personal identity
K7A2. Identify how media portrays
men and women positively and
negatively
Nakagagawa ng angkop na 5.2 Nasusuri ang isang pasyang
at gamit ang isip at kilos-loob ng isip at kilos-loob
5.3. Naipaliliwanag na ang isip at
kilos-loob ang nagpapabukod-
tangi sa tao. Kaya ang kanyang
mga pagpapasya ay dapat patungo
sa katutuhanan at kabutihan
(EsP7PS-IIa-5.2)
CSE
S2A2. Demonstrate effective
decision-making skills, including
evaluating advantages and
disadvantages related to
sexuality and reproductive
health

CSE
An individual has intellect and
free will. A person has freedom to
decide for himself/herself but
he/she should also consider the
decisions that can make life more
meaningful. Decisions with respect,
love and gender equality. It is also
I. Mga Angkop na Inaasahang
Kakayahan at Kilos sa Panahon ng
Pagdadalaga at Pagbibinata
a. Pagtatamo ng bago at ganap
na pakikipag-ugnayan (more
mature relations) sa mga kasing
edad (pakikipagkaibigan
Naisasagawa ng mag-aaral ang 1.1. Natutukoy ang mga
mga angkop na hakbang sa pagbabago sa kanyang sarili mula
paglinang ng limang inaasahang sa gulang na 8 o 9 hanggang sa
kakayahan at kilos (developmental kasalukuyan sa aspetong:
tasks) sa panahon ng a. Pagtatamo ng bago at ganap
pagdadalaga/pagbibinata na pakikipag-ugnayan (more
mature relations) sa mga kasing
edad (Pakikipagkaibigan)

17
free from abuse and violence.
Stigma and discrimination are
harmful. Stigma can be self- Naipamamalas ng mag-aaral
inflicted and lead to silence, denial ang pag-unawa sa isip at kilos-
and secrecy. Everyone has a
loob.
responsibility to speak out against
bias and prejudice. To help
individuals experiencing stigma
and discrimination a support
mechanism usually exists.
e.g. against LGBTQ, victims of Note for the LM’s Developer
abuse and violence Personal Strengths and
Weaknesses
 Qualities that I admire
 Using Strengths
 Improving Weaknesses
 Self-Talking
Stress Management
 What is stress
 Sources of Stress
 Coping Strategies
 Relaxation Techniques
Nakagagawa ng angkop na
pagpapasiya tungo sa katotohanan
at kabutihan gamit ang isip at
kilos-loob.
b. Pagtanggap ng papel o
gampanin sa lipunan
c. Pagtanggap sa mga
pagbabago sa katawan at
paglalapat ng tamang pamamahala
sa mga ito d. Pagnanais at
pagtatamo ng mapanagutang asal
sa pakikipagkapwa/ sa lipunan
e. Pagkakaroon ng kakayahang
makagawa ng maingat na
pagpapasya
(EsP7PS-Ia-1.1)
5.1. Natutukoy ang mga katangian,
gamit at tunguhin ng isip at kilos-
loob.
5.2. Nasusuri ang isang pasyang
ginawa batay sa gamit at tunguhin
ng isip at kilos-loob
(EsP7PS-IIa-5.2)

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 8

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
MESSAGES
I. Ang Pamilya Bilang Ugat ng
PAkikipagkapwa Naipamamalas ng mag-aaral Naisasagawa ang mga angkop 2.1. Nakikilala ang mga gawi o
ang pag-unawa sa misyon ng na kilos tungo sa pagpapaunlad ng karanasan sa sariling pamilya na
2. Ang misyon ng pamilya sa pamilya sa pagbibigay ng mga gawi sap ag-aaral at nagpapakita ng pagbibigay ng
pagbibigay ng edukasyon, edukasyon, paggabay sa pagsasabuhay ng edukasyon, paggabay sa
paggabay sa pagpapasya at pagpapasya at paghubog sa pananampalataya sa pamilya pagpapasya at paghubog ng
paghubog ng pananampalataya pananampalataya pananampalataya
(EsP8PB-Ic-2.1)
CSE

18
 NOTE: please include in the CSE
Participation of parents/guardians materials the 1. K3A1. Describe how family
in the educational process, that COMPLIMENTARY ROLES of a relationships and responsibilities
teachers and parents must hand- MAN and WOMAN (Husband change as members mature
in-hand to work together to and Wife)
achieve such educational goal.
1. Taking care of the parents
Facilitate in the special education
and the elderlys
process, relevance in molding and
shaping one’s character and
behavior, thus exercising positive
connections in managing
individual’s beliefs, principles and
opinions.
.
II. Pakikipagkapwa
Naipamamalas ng mag-aaral Naisasagawa ng mag-aaral ang 6.3. Nahihinuha na:
6. Pakikipagkaibigan ang pagunawa sa mga angkop na kilos upang a. Ang pakikipagkaibigan ay
pakikipagkaibigan mapaunlad ang pakikipagkaibigan nakatutulong sa paghubog ng
CSE matatag na pagkakakilanlan at
pakikisalamuha sa lipunan.
Enhancing strong and healthy b. Maraming kabutihang
foundation of friendship, either naidudulot ang pagpapanatili ng
boy-to-boy relationship and/or mabuting pakikipagkaibigan: ang
boy-to-girl relationship and vice pagpapaunlad ng pagkatao at
versa, having the values and morals pakikipagkapwa at pagtatamo ng
of trust, equality, compassion and mapayapang lipunan/pamayanan.
independence. c. Ang pagpapatawad ay
palatandaan ng
good value of friends gives vitally pakikipagkaibigang batay sa
important to the mental health and kabutihan at pagmamahal.
towards the quality of life. Nakatutulong ito sa pagtamo ng
integrasyong pansarili at
pagpapaunlad
(EsP8P- IId-6.3)

CSE
S3A3c. Demonstrate capacity to

19
 participate or facilitate conflict
resolution among friends

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 10

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
MESSAGES
IV. Ang Aking Posisyon sa mga
Isyung Moral Panindigan Tungkol sa Nakagagawa ang mag-aaral ng 15.1. Natutukoy ang mga isyung
Pangangalaga ng Sarili Laban sa malinaw na posisyon tungkol sa kaugnay sa kawalan ng paggalang
Pang-aabusong Sekswal Tungo sa isang isyu sa kawalan ng sa dignidad at sekswalidad
1.Ang Pagkukusa ng Makataong Maayos na Pagtingin sa Sarili at paggalang sa dignidad at
Kilos (Voluntariness of Human Act) Pagtataguyod ng Dignidad ng Tao sekswalidad. 15.2 Nasusuri ang mga isyung
(child sexual abuse, child kaugnay sa kawalan ng paggalang
protection, human trafficking) Malinaw na posisyon tungkol sa sa dignidad at sekswalidad
CSE isyu ng kawalan ng paggalang sa
Everyone has the responsibility Panindigan sa pangangalaga sa dignidad at sekswalidad. 15.3. Napangangatwiran ang
to advocate for gender equality sarili laban sa pang-aabusong pagkakaroon ng posisyon tungkol
and speak out against human sekswal. sa kahalagahan ng paggalang sa
rights violations such as sexual pagkatao ng tao at sa tunay na
abuse, harmful practices and layunin nito sa mga isyung may
gender-based violence. kinalaman sa kawalan ng
paggalang sa dignidad at
Everyone has the right to sekswalidad ng tao
privacy and bodily integrity.
20
Everyone has the right to be in
control over what they will and will 15.4. Nakagagawa ng malinaw na
not do sexually. The internet, posisyon tungkol sa isang isyu na
cellphones and other new media kawalan ng paggalang sa dignidad
can be a source of unwanted at sekswalidad
sexual attention. (EsP10PI-IVe-15.1)

CSE
K6A2. Describe potential impacts
of power differences-eg, age,
gender, wealth on personal safety.

K6A5. Identify key elements of

keeping oneself safe from harm.

S6A2. Advocate for safe

environment that encourage safety
and respect

Prepared by:

COLIN TUPAZ ROSALIE A. BENITEZ QUIRICO E. TIOLO, JR. ROSELYN D. PINGOY ADONIS DONAIRE
Teacher III Head Teacher II Teacher I Master Teacher I Guidance Counselor
Area 2B-Dulag NHS Area 2B-Hindang ES Area I – Atipolo ES Area 4 – Bulak ES Area 5B- Inopacan Dist.

ROXANNE S. CAAYA CLEO BULAWAN MILALYN KUDERA LIEZEL TOLIBAS ELISA BASINILLO
Teacher III Guidance Counselor Guidance Counselor Teacher III/TIC Teacher III
Area 2-A-Cabul-an ES Area 5B- Bato West Area 4- Isabel Dist. Area 5A-Javier Dist. Area 5B-Hindang Dist.
MA. MARVIN AMATORIO
Teacher
Area 5B- Bato West

Noted:

21
JUAN B. MITRA, Ed D. FELICIDAD T. ESPINOSA
EPS in Araling Panlipunan CID

Recommending Approval:

HENRIETTA T. MANAGBANAG, Ed D., CESE

Assistant Schools Division Superintendent

Approved by:

MANUEL P. ALBAŇO, PhD, CESO V

Schools Division Superintendent

22