KOMUNIKASYON
AT PANANALIKSIK
: BARAYTI NG WIKA
Ang Barayti ng wika ay Dahil ang mga tao ay
may pagkakaiba, maging sa pagbigkas at
pagsasalita ng wika ay nagkakaroon ng daan
dulot ng pagkakaiba ng antas ng edukasyon,
hanapbuhay o trabaho, henerasyon ng
pagkaisang lugar. Ang Barayti ng wika ay bunga
din ng pagkakaroon ng heterogeneous na wika
na buhay o edad, pamumuhay sa lipunang
kinabibilangan, at maging lokasyon o
heograpiya ng nabubuo naman ayon sa
pangangailangan ng paggamit nito na
nagbubunga ng baryasyon ng wika.
-IDYOLEK
Kahit mayroong pamantayang itinuturo sa
pagsasalita, nagkakaroon pa rin ng pagkakaiba
ang bawat indibidwal ng kanilang paraan para
bigkasin ang mga ito. Ganito ang konsepto ng
idyolek.
Nakaayon ito sa istilo sa pagpapahayag at
pananalita. Karaniwang naririnig ito sa mga sikat
na personalidad na nag-iiwan ng marka sa
pagbitaw ng kanilang linya sa mga programa at
pelikula nila.
Halimbawa:
š“Hindi kita tatantanan!” -Mike Enriquez
š“May tama ka!” -Kris Aquino
-DAYALEK
Ito ang pinakakaraniwang Barayti ng wikang
alam at tanggap sa bansang tulad ng Pilipinas.
Dahil ang Pilipinas ay isang arkipelago, nahahati
sa mga pulo ang kinaroroonan ng mga tao na
dahilan din upang makabuo ng kani-kanilang
sistema ng pananalita. Ang dayalek o dialect ay
uri ng pagsasalita na nabubuo ayon sa
heograpikong kinabibilangan ng mga
mamamayan. Karaniwang ang pagtanggap sa
wikang dayalek ay ayon sa rehiyon, lalawigan, o
bayan na kinaroroonan.
Halimbawa:
šAng pangungusap na “Anong pangalan mo” ay
maaaring sabihin sa iba’t ibang dayalek.
šTagalog: Anong pangalan mo?
šKapampangan: Nanong lagyu mo?
šIlokano: Anya ti nagan mo?
šWaray: Hino ang ngaran mo?
šBisaya: Unsa imu ngalan?
šCebuano: Kinsay imong ngalan?
šHilgaynon: Ano ang imo ngalan?
šBicolano: Ano ang ngaran mo?
šTausug: Unu ing ngan mo?
-SOSYOLEK
Naipapangkat din ang mga tao ayon sa kanilang
personalidad, kasarian, at katayuang socio-
ekonomiko. Ang pagkakapangkat na ito ay
nagbubunga rin ng kanilang sariling paggamit at
pagbigkas ng mga salita na tinatawag na
sosyolek o sosyalek. Ito ay tinatawag ding
pansamantalang Barayti lamang dahil ginagamit
lamang ito ayon sa uri ng taong kausap at
sisiguruhing kaya niyang intindihin at unawain
ang ginagamit na wika. Kadalasan ding
umuusbong ang Barayting ito ayon sa
napapanahong uri ng pagsasalita tulad ng
bekimon at jejemon.
Halimbawa:
•Mga repa, nomo na. Walwal na! (Jeproks/
balbal)
•Si Yorme, maraming nahuli, mga etneb.
(Salitang kanto/ pinauso ni Mayor Isko Moreno)
•Eow pfouh? Muztah nah? (Jejemon)
•Echoserang frog ka. Chinorva mo akez.
(Bekimon/ Gay Linggo)
•Anong chenes mo sa inispluk mo? (Bekimon/
Gay Linggo)
•OMG! So init naman here. I can’t! (Conyo
language)
•So haba naman ng pila. I am so inip na. (Conyo
language)
•Ayan na ang mga Hathor. Sugod mga sang’gre!
(Fans ng Encantadia)
•BTW, JWU. Need something to do. BRB.
(Millennial online language)
•Mag-online ka na para makita ko ang OOTD
mo. (Millennial online language)
-EKOLEK
Ang pamilya ang pinakamaliit
pinakamahalagang yunit ng isang pamayanan.
Ito rin ang dahil kung bakit kahit sa loob ng
tahanan ay nakagagawa ng kani-kanilang
paraan para gamitin ang banggitin ang mga
salita. Ang Barayting ekolek ay tumutukoy sa
mga salita at wikang ginagamit sa loob ng
tahanan at kadalasang tumatatak sa mga bata.
Ito rin ay ang ginagamit sa pakikipag-usap araw-
araw. Halimbawa:
•Mom, dad/ Nanay, tatay/ Mommy, daddy/ Ma,
pa
•pamingganan/ platuhan/ lagayan ng kubyertos
•CR/ banyo/ kubeta/ palikuran
•itaas/ second floor
•mamam/ tubig
•am-am/ kain
•diko/ ditse/ sangko/ sanse/ ate/ kuya
•baby/ bunso
•lola/ granny/ mamu/ la/ inang
-ETNOLEK
Mayroon namang mga salitang likas at naging
pagkakakilanlan na ng mga pangkat etniko sa
bansa. Ang tawag sa Barayting nabuo nila ay
etnolek. Batay ito sa mga etnolonggwistong
pangkat sa Pilipinas. Ang mga salitang ito ay
kadalasang likas sa kanila ngunit naging tanyag
na rin para sa ibang lahi o pangkat.
Halimbawa:
šAdlaw – araw, umaga
šBagnet – sitsarong gawa sa Iloko
šVakuul – pantakip sa ulo ng mga taga-Batanes
o Ivatan
šPalangga – mahal, iniirog, sinta
šBanas – mainit, maalinsangan, pagkayamot
šBatok – tradisyonal na paraan ng pagta-tattoo
mula sa Kalinga
šDugyot – marumi
šKalipay – ligaya, saya, tuwa
šMagayon – maganda, kaakit-akit
šAmbot – ewan, hindi ko alam
-CREOLE
at
šKasama rin sa Barayti ng wika ang
pagkakahalo ng wika o salita ng mga indibidwal
mula sa magkaibang lugar o bansa. Ang tawag
dito ay creole. Nag-umpisa raw ang konsepto ng
mga wikang creole noong ika-17 hanggang ika-
18 siglo kung saan laganap ang pagsakop sa
iba’t ibang bansa. Sa Pilipinas, ang wikang
Kastila ang pinakamaimpluwensiya sa lahat
dahil 333 taon tayong nasakop ng mga ito.
Nagkaroon pa nga ng isang wikang lokal na
halaw sa pinagsamang wikang Tagalog at
Kastila, ang Chavacano na sinasalita sa ilang
bahagi ng Cavite at Zamboanga.
Halimbawa:
š“De donde lugar tu?” (Taga-saan ka?)
š“Adios!” (Paalam)
š“Buenos dias!” (Magandang umaga!)
š“Buenas noches.” (Magandang gabi.)
š“Mi nombre?” (Ang pangalan ko?)
š“Gracias!” (Salamat)
š“Nada!” (Wala)
-PIDGIN
šMayroon namang Barayti ng wika na walang
pormal na estruktura. Tinatawag na pidgin ang
mga wikang ginagamit ng dalawang indibidwal
mula sa magkaibang bansa upang
magkaintindihan. Kung sa salitang kolokyal,
masasabing ang ganitong usapan ay ‘maitawid
lamang,’ Tinagurian din ang pidgin bilang
“nobody’s native language ng mga dayuhan.
Itinuturing din ito bilang ‘make-shift’ language o
wikang pansamantala lamang. Gayunman, kahit
na kulang-kulang ang mga ginagamit na salita at
pandugtong, nananatiling mabisa ito sa
pagtatalastasan ng dalawang tao mula sa
magkaibang lahi.
Maituturing na pinakatanyag na halimbawa ng
pidgin ay ang English carabao ng mga Pilipino o
pagsasalita ng wikang English nang hindi tuwid
o hindi wasto. Isa ring halimbawa ay ang barok
na Filipino ng mga Chinese na naninirahan sa
bansa.
Halimbawa:
š“You go there… sa ano… there in the banyo…”
(English carabao)
š“Ako benta mga prutas sa New Year para
swerte.” (Chinese na sumusubok mag-Filipino)
š“What’s up, madrang piporrrr…” (Koreanong si
Ryan Bang sa kaniyang programa)
š“Ikaw bili sa kin daming tikoy…” (Chinese na
sumusubok mag-Filipino)
š“I am… you know!” (English carabao)
š“Ako wara masamang barak… / Ako walang
masamang balak…” (Japanese na nagta-
Tagalog)
š“Ako punta kwarto wag na ikaw sama…”
š“Ako lugi na wag ka na tawad…”
KAHULUGAN NG WIKA
Ang wika ay isang bahagi ng
pakikipagtalastasan na ginagamit araw-araw.
Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga
kaugnay na bantas upang maipahayag ang nais
sabihin ng kaisipan. Tinatayang nasa pagitan ng
6,000 hanggang 7,000 ang mga wika sa
daigdig, depende sa kung gaano katiyak ang
pangahulugan sa "wika", o kung paano ipinag-
iiba ang mga wika at mga diyalekto. Ang
siyentipikong pag-aaral ng wika ay tinatawag na
lingguwistika. Nag-ugat ang salitang wika mula
sa wikang Malay. Samantalang nagmula naman
sa Kastila ang isa pang katawagan sa wika: ang
salitang lengguwahe. Tinatawag ding salita
ang wika. Katulad ng language - tawag sa wika
sa Ingles - nagmula ang salitang lengguwahe sa
salitang lingua ng Latin, na nangangahulugang
"dila", sapagkat nagagamit ang dila sa paglikha
ng maraming kombinasyon ng mga tunog,
samakatuwid ang "wika" - sa malawak nitong
kahulugan - ay anumang anyo ng pagpaparating
ng damdamin o ekspresyon, may tunog man o
wala, ngunit mas kadalasang mayroon.
ANG WIKA AY MALIKHAIN
Ang wika ay sadyang malikhain dahil ito ay
nagbabago-bago kasama sa panahon. Sa
kasalukuyan, mabilis nang magkaroon ng iba’t-
ibang kahulugan ang mga salita dahil sa pag-
angat ng maraming bagay.Isa na dito ang mas
malawak na impluwensiya ng ibang kultura at
ang paglaganap ng teknolohiya at internet. Sa
ngayon, ang wika ay mabilis na nagiiba ng anyo.
Mas marami nang mga slang words o balbal na
nakakapasok sa mga opisyal na diksyunaryo at
iba pang pormal na indeks.
BAHAGI NG SALAYSAY Panimula
Ito ang pinakamahalagang bahagi. Sa simula pa
lang ay dapat nang mapukaw ng sulatin ang
interes ng mambabasa upang mapagpatuloy
nitong basahin ang akda hanggang sa huli.
Bukod sa makuha ang interes, dapat rin ay sa
unang bahagi pa lamang ay mapukaw na nito
ang damdamin ng mambabasa.
Gitna/Katawan
Ang bahaging ito ang tumatalakay ng mga
mahahalagang punto, ideya, at mga kaisipan na
may kaugnayan sa paksa. Dapat ay malaman at
hitik ito sa mga impormasyon na sumusuporta at
nagpapaliwanag ng mabuti ng pinag-uusapan.
Wakas
Ito ang magsasara ng komposisyon. Dito
makikita ang buod o konklusyon ng isang usapin
na maaring maisulat sa pamamagitang ng
tuwirang pagsabi, panlahat na pahayag,
pagtatanong, o pagbubuod. Maari ring maglagay
ng kasabihan at paghahamon.
KAHULUGAN NG TALUMPATI
Ang talumpati ay isang buod ng kaisipan o
opinyon ng isang tao na pinababatid sa
pamamagitan ng pagsasalita sa entablado para
sa mga pangkat ng mga tao. Layunin nitong
humikayat, tumugon, mangatwiran, magbigay ng
kaalaman o impormasyon at maglahad ng isang
paniniwala. Isang uri ito ng komunikasyong
pampubliko na nagpapaliwanag sa isang paksa
na binibigkas sa harap ng mga tagapakinig.
Sining ito ng pagpapahayag ng isang kaisipan
tungkol sa isang paksa sa paraang pasalita sa
harap ng tagapakinig. Ang panandaliang
talumpati (extemporaneous speech) ay ang
agarang pagsagot sa paksang ibinibigay sa
mananalumpati at malaya siyang magbibigay ng
sariling pananaw. Maaaring may paghahanda o
walang paghahanda ang talumpati. Tinatawag
na impromptu sa wikang Ingles ang talumpating
walang paghahanda kung saan binibigay
lamang sa oras ng pagtatalumpati. Sinusubok
ang kaalaman ng mananalumpati sa paksa.
Maaaring binabasa, sinasaulo o binabalangkas
ang talumpati. Sa binabasang talumpati,
inihanda at iniayos ang sinusulat muna ang
talumpati upang basahin nang malakas sa harap
ng mga tagapakinig. Samantalang ang
sinaulong talumpati, inihanda at sinaulo para
bigkasin sa harap ng mga tagapakinig. Habang
naghahanda ng balangkas ng kanyang
sasabihin ang binalangkas na talumpati kung
saan nakahanda ang panimula at wakas
lamang.
Ang bilingguwalismo ay ipinahihiwatig sa
pamamagitan ng paggamit ng hindi kukulang sa
dalawang wika ng tao. Hindi ito tiyak sa mga
bata at matanda sapagkat ang paggamit at
kagalingan ng santao sa bawat wika ay
maaaring magbago batay sa pagkakataong
maaaring gamitin ang mga wika at sa pagiging
lantad sa ibang mga wika. Batay ito sa mga
tagpuan, pangyayari, kagalingan, gawi at
panahon.[1]
UNA AT PANGALAWANG WIKA
Kahulugan ng Unang Wika
Ang unang wika ay tinatawag din bilang
katutubong wika. Ito ay arteryal na wika na
natututunan natin mula ng tayo ay ipinanganak.
Batayan para sa pagkakakilanlang
sosyolinggwistika ang unang wika. Bukod dito,
ang unang wika ang wikang madalas nating
ginagamit sa pakikipagtalastasan sa loob ng
bahay.
Halimbawa ng Unang Wika
● Filipino para sa mga Pilipino
● Ingles para sa mga Amerikano
Kahulugan ng Pangalawang Wika
Ang pangalawang wika, ayon sa dalubwika, ay
tumutukoy sa alinmang wikang natutuhan ng
isang tao matapos niyang maunawaang lubos at
magamit ang kanyang sariling wika.
Halimbawa ng Unang Wika
Ingles para sa mga Pilipino
Espanyol para sa mga Amerikano
Katangian ng Wika
Ang ilan sa mga katangian ng wika ay:
1. Ito ay may balangkas.
2. Ito ay binubuo ng makahulugang tunog.
3. Ito ay arbitraryo
FILIPINO
Ang Filipino, ayon sa umiiral na Saliga'ng Batas,
ay ang Pambansa'ng Wika ng Republika ng
Pilipinas. Ito ay hango sa wika'ng Tagalog na
siya'ng pangunahing wika ng Kalakha'ng
Maynila at mga kalapit nito'ng lalawigan tulad ng
Laguna at Bulacan. Isa ito sa dalawa'ng opisyal
na wika ng bansa kung saan Ingles ang isa pa.
ANG WIKA AY SISTEMA NG TUNOG,
WIKANG OPISYAL, AT MASISTEMANG
BALANGKAS
Ang wika ay isang sistema ng tunog na simbolo
mula sa pananalita ng tao at ginamit bilang
kasangkapan para sa pakikisalamuha sa
lipunan. Bilang panlipunang organismo, ang
mga tao ay nangangailangan ng paraan para
makipag-ugnayan sa isa't isa sa lipunan. Ang
wika ay isang paraan ng pakikipag-ugnayan na
kailangan para sa pakikisalamuha sa lipunan.
Dahil ang pormal at opisyal ay ang default na
salita para sa lahat, kailangan ang wastong
paggamit ng wika. Ang apat na pangunahing
layunin ng bokabularyo ay ang mga sumusunod:
1. Ang pinagmumulan ng mga
kakaibangkaginhawaan
Ang default na wika ay ginagamit bilang
katangian o kakaibang katangian. tulad na
maaaring ito ay naiiba mula sa iba pang mga
wika sa pamamagitan ng standard language.
Ibinahaging ito ang sarili nitong mga quirks at
umuunlad sa ating pagkatao bilang mga
mamamayan.
2. Isang taong may awtoridad
Ang pagbibigay ng awtoridad sa mga
gumagamit nito ay isa pang layunin. Sa
madaling salita, ito ay dapat na katulad ng iba
pang mga sibilisasyon na bumuo ng kanilang
sariling mga wika at madalas na nagtatrabaho
sa opisyal na mga setting. Ang pormal na
komunikasyon at mabubuting paraan ay
kaakibat ng pamantayang pananalita.
3. pagbubuo ng pambansang pagkakaisa
Ang papel na ginagampanan ng pamantayan ng
Indonesian sa pagsasama-sama ng wika ng
bansa. Ang isang bansa ay sinabi na
pagkakaroon ng ilang pulo at isang malawak na
hanay ng mga lipi at lahi. Bagama't bawat
rehiyon ay may sariling wika, ang buong bansa
ay nagkakaisa sa paggamit ng pamantayang
wika. Dahil sa malaking bilang ng mga rehiyon
ng isang bansa, mahalagang matugunan nila
ang isa't isa.
4. Punto ng Reperensya
Ang mga taong gumagamit nito ay may
balangkas na pasasalamat sa default na
pananalita. Ang karaniwang wika ay normal o di-
pangkaraniwang mga patakaran. Para maging
reperensya ang wika ng isang tao, kapaki-
pakinabang ang karaniwang wika. Hindi lamang
ito kapangyarihan sa isang malaking sukat. Ang
karaniwang wika ay may epekto sa sarili nitong
awtoridad para sa partikular na pagkakakilanlan
ng tagapagsalita ng identidad. Dahil ang pormal
na setting ay karaniwang nagsasalita ng
standard language. Ipinapakita nito kung paano
madalas harapin ng mga gumagamit ng
karaniwang wika ang sitwasyong ito. Bukod pa
sa wikang nauunawaan sa lahat ng lipunan,
nang hindi limitado sa katayuan ng lipunan, ang
pamantayang wika ay ginagamit bilang
reperensya para sa isang sistematikong
balangkas.
TEORYA NG WIKA
-Ito ay Isang bahagi Ng talastasan.
-Ito ay Ang kalipunan Ng
mga simbolo, tunog, at mga batas kaugnay niyo
upang maipahayag Ang nais sabihin Ng kaisipan.
-Isang pamamaraang ginagamit sa pagpapaabot Ng
kaisipan at damdamin sa pamamagitan Ng
pagsasalita at pagsulat.
IBA'T-IBANG DEPINISYON
LESLIE A. HUTCH(1991)
-Ang pagsasalita Ng tao ay tinutukoy na Sistema Ng
tunog.
-ang wika ay Sistema Ng tunog o sagisag na
ginagamit Ng tao sa komunikasyon.
-Bagaman Ang mga hayop ay mayroon ding paraan
Ng komunikasyon ngunit Hindi matuturing na wika
Ang mga ito.
HENRY A. GLEASON (1961)
-Ang wika ay masistemang balangkas Ng mga
sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang
arbitrayo na ginagamit sa pakiki-pagkomunikasyon
Ng mga taong kabilang sa Isang kultura.
ELAINE STURTEVANT (1968)
-Ang wika ay Isang sistema Ng mga simbolong
arbitraryo Ng mga tunog para sa komunikasyong
lang tao.
ANNA FINNOCHIARO (1964)
-Ang wika ay Isang sistemang arbitraryong
simbolong pasalita na nagbibigay pahintulot sa mga
taong may kultura o Ng mga taong natutunan ang
ganoong kultura upang makipagtalastasan o di
kaya'y makipag-ugnayan.
MGA TEORYA TUNGKOL SA
PINAGMULAM NG WIKA
TEORYANG PANRELIHIYON
-Ang Teoryang panrelihiyon ay bumabase sa
pananampalata at kanilang paniniwala na mayroong
isang katas-taas at makapangyarihang Diyos na
lumikha sa tao.
- Sa teoryang ito ay pinaniniwalaan na ang
pinagmulan ng tao ay lupa at ang Diyos na tinutukoy
sa kanilang pananampalatay ang siyang gumawa sa
satin.
-Sa teoryang ito din pinaniniwalaan na ang lahat ng
mayroon sa mundo ay ginawa ng Diyos at isinaayos
para sa tao at para sa ikabubuhay ng tao. Dito ay
mas umaangat ang pagtangkilik sa paniniwalang
etikal at espiritwal na pagdedestino ng Diyos sa tao.
TEORYANG SIYENTIPIKO/ SAYANTIFIK
-bumabase sa mga lohikal, makatotohanan, at base
sa mga obserbasyonal na pag-aaral.
-Pinaniniwalaan sa teoryang ito na ang tao ay
nagmula sa hayop, at ito ay ang Dyropithecus at
pagtagal ay naging Homo Sapiens na kalaunan ay
naging tao (Ang unang homo sapien ay natagpuan sa
kontinente ng Europa at pinangalanang Cro-
Magnon.)
TEORYA NG BABEL (PANRELIHIYON)
- Batay sa istorya ng Bibliya, iisa lang ang wika noong
unang panahon kaya't walang suliranin sa
pakikipagtalastasan ang tao.
-Naghangad ang tao na higitan ang kapangyarihan ng
Diyos, naging mapagmataas at nag-ambisyong
maabot ang langit, at nagtayo ng pakataas-taas na
tore.
PANG SIYENTIPIKO
TEORYANG DING- DONG
- ang wika raw ay sa panggagaya ng mga sinaunang
tao sa tunog na maririnig sa kalikasan. maaari ito ay
mula sa langitngit ng kawayan, tunog ng hangin,
ragasa o paghampas ng tubig, kiskisan ng dahon at
marami pang iba
TEORYANG BOW-WOW
- Ay bumabatay sa mga tunog na nilikha ng mga
hayop, katulad na lamang ng aso.
TEORYANG POOH-POOH
- ang tunog na nagmula sa isang tao dahil sa sobrang
saya,lungkot, sarap, hinagpis, at marami pang iba ay
pinaniniwalaan na kaunaunahang salita na nabigkas
ng tao.
TEORYANG YO-HE-HO
- linggwistang si A.S. Diamond (sa Berel, 2003)
natutong magsalita bunga diumano ng kanyang
pwersang pisikal.
- tayo’y nakalilikha rin ng tunog kapag tayo’y nag-
eeksert ng pwersa : nagbubuhat ng mabibigat na
bagay, kapag tayo’y sumusuntok o nangangarate o
kapag ang mga ina ay nanganganak.
TEORYANG TA-RA-RA-BOOM-DE-AY
- ritwal.
-ang wika raw ng tao ay nag-ugat sa mga tunog na
kanilang nililikha sa mga ritwal na ito na kalauna’y
nagpapabagu-bago at nilapatan ng iba’t ibang
kahulugan

TEORYANG TA-TA
- ang kumpas o galaw ng kamay ng tao na ginagawa
sa bawat okasyon ay ginaya ng dila at naging sanhi
ng pagkatuto ng taong lumikha ng tunog at
kalauna’y nagsalita.
-Tinatawag itong ta-ta na sa wikang Pranses ay
nangangahulugang paalam o goodbye.
-Nang ang mga ideyang iyon ay nalikha, mabilis na
iyong kumalat sa iba pang tao at naging kalakaran sa
pagpapangalan ng mga bagay-bagay (Boeree, 2003)
Sadyang inimbento ang wika.
-Maaari raw na ang ating mga ninuno ay may ideya
ng pagtatakda ng mga arbitraryong tunog upang
ipakahulugan sa mga tiyak na bagay.

TEORYANG HEY YOU!

-Iminungkahi ng linggwistang si Revesz na bunga ng
interpersonal na kontak ng tao sa kanyang kapwa
tao ang wika.

-Tinatawag din itong teoryang kontak.

TEORYANG SING-SONG
- Iminungkahi ng linggwistang si Jesperson na ang
wika ay nagmula sa paglalaro, pagtawa, pagbulong
sa sarili, panliligaw at iba pang mga bulalas-
emosyunal.taliwas sa ibang teorya, ang mga unang
salita ay sadyang mahahaba at musikal

TEORYANG YUM YUM

- Katulad ng teoryang ta-ta, pinag-uugnay ng
teoryang ito ang tunog at kilos ng pangangatawan.
Katulad halos ng teoryang ta-ta ang paliwanag ng
mga proponent ng teoryang ito sa pinagmulan ng
wika.

TEORYANG BABBLE LUCKY

- nagmula sa mga walang kahulugang bulalas ng tao.

-Sa pagbubulalas ng tao, sinuwerte lamang daw siya

nang ang mga hindi sinasadya at walang kabuluhang
tunog na kanyang nalikha ay naiugnay sa mga bagay-
bagay sa paligid na kalaunan ay naging pangalan ng
mga iyon.

TEORYANG HOCUS POCUS

- Ayon kay Boeree (2003), tulad ng pinanggalingan
ng mga mahikal o relihiyosong aspeto ng
pamumuhay ng ating mga ninuno.

- tinatawag ng mga unang tao ang mga hayop ng

mga mahikal na tunog na kalaunan ay naging
pangalan ng bawat hayop.

TEORYANG Eureka!