Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 31

Panahon ng Kastila

Espanyol
- ang opisyal na wika at ito rin ang wikang panturo
Panahon ng Amerikano
 Nang sakupin ng mga Amerikano ang Pilipinas, sa simula ay
dalawang wika ang ginamit ng mga bagong mananakop sa
mga kautusan at proklamasyon, Ingles at Espanyol. Sa
kalaunan, napalitan ng Ingles ang Espanyol bilang wikang
opisyal.
 Marso 24, 1934, pinagtibay Ni Pangulong Franklin D.
Roosevelt ng Estados Unidos ang Batas Tydings- McDuffie na
nagtatadhanang pagkakalooban ng kalayaan ang Pilipinas
matapos ang sampung taong pag-iral ng Pamahalaang
Komonwelt.
Panahon ng Amerikano
 1935 - halos lahat ng kautusan, proklamasyon at mga batas ay
nasa wikang Ingles na. (Boras-Vega 2010)
 Nagsagawa ang Kongreso ng hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pagpapatibay ng Wikang Pambaansa batay
sa umiiral na katutubong wika. (Seksyon 3, Artikulo XIV.. Pebrero 8, 1935)
 Sa simula pa lamang ng pakikibaka para sa kalayaan, ginamit
na ng mga katipunero ang wikang Tagalog sa mga opisyal na
kasulatan. Sa Konstitusyong Probisyonal ng Biak-na-Bato noong
1897, itinadhanang Tagalog ang opisyal na wika.
Panahon ng Amerikano
Katutubong wika/ pangunahing wika sa Pilipinas: Cebuano,
Pangasinan, Hiligaynon, Kapampangan, Samar, Leyte, Tagalog,
Bikol, at Ilokano.
Oktubre 27, 1936 - Itinagubilin ng Pangulong Manuel Louis M.
Quezon sa kanyang mensahe sa Asemblea Nasyonal ang
paglikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa na gagawa ng
isang pag-aaral ng mga wikang katutubo sa Pilipinas, sa
layuning makapagpaunlad at makapagpatibay ng isang
wikang panlahat na batay sa isang wikang umiiral.
Panahon ng Amerikano
Nobyembre 13, 1936 - Pinagtibay ng Batasang-Pambansa ang
Batas Komonwelt Blg. 184 na lumilikha ng isang Surian ng
Wikang Pambansa, at itinakda ang mga kapangyarihan at
tungkulin niyon.
Panahon ng Amerikano

Tungkulin ng Surian ng Wikang Pambansa:


.

1. Pag-aaral ng mga pangunahing wika na ginagamit ng may


kalahating milyong Pilipino man lamang.
2. Paggawa ng paghahambing at pag- aaral ng talasalitaan ng
mga pangunahing dayalekto.
3. Pagsusuri at pagtiyak sa fonetika at ortograpiyang Pilipino.
Panahon ng Amerikano

4. Pagpili ng katutubong wika na siyang magiging batayan ng


wikang pambansa na dapat umaayon sa:
a. ang pinakamaunlad at mayaman sa panitikan.
b. ang wikang tinatanggap at ginagamit ng
pinakamaraming Pilipino.
Panahon ng Amerikano
Enero 12, 1937 - Hinirang ng Pangulong Manuel L. Quezon
ang mga kagawad na bubuo ng Surian ng Wikang Pambansa
alinsunod sa tadhana ng Seksiyon 1, Batas Komonwelt Blg. 184,
sa pagkakasusog ng Batas Komonwelt Blg. 333
Panahon ng Amerikano
Ang mga nahirang na kagawad ay ang mga sumusunod:
Jaime C. Veyra (Visayang Samar) – Tagapangulo
Cecilio Lopez (Tagalog) – Kalihim at Punong Tagapagpaganap
Santiago A. Fonacier (Ilokano) - Kagawad
Filemon Sotto – (Visayang Cebu) - Kagawad
Felix S. Rodriquez (Visayang Hiligaynon) – Kagawad
Casamiro F. Perfecto (Bikol) – Kagawad
Hadji Butu (Muslim), Kagawad
Panahon ng Amerikano

Mga Kagawad:
.

Lope k. Santos (Tagalog)


Jose I. Zulueta (Pangasinan)
Zoilo Hilario (Kapampangan)
Isidro Abad ( Visayang Cebu)
Panahon ng Amerikano
 Nobyembre 9, 1937 - Bunga ng ginawang pag-aaral, at
alinsunod sa tadhana ng Batas Komonwelt Blg. 184, ang Surian
ng Wikang Pambansa ay nagpatibay ng isang resolusyon na
roo’y ipinahahayag na ang Tagalog ang “siyang halos na lubos
na nakatutugon sa mga hinihingi ng Batas Komonwelt Blg.
184”, kaya’t itinagubilin niyon sa Pangulo ng Pilipinas na iyon ay
pagtibayin bilang saligan ng wikang pambansa.
Panahon ng Amerikano
 Disyembre 30, 1937 - Inilabas ng Pangulong Quezon ang
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nagsasabing ang
wikang pambansa ng Pilipinas ay batay sa Tagalog.
Tagalog ang ginawang saligan ng Wikang Pambansa sa
dahilang ito’y nahahawig sa maraming wikain sa bansa. Sa
madaling salita’y hindi magiging mahirap ang Tagalog sa mga
di- Tagalog dahil kahawig ito ng lahat ng wika ng Pilipino sa
ganitong ayos:
Panahon ng Amerikano

 Abril 1, 1940 - Inilabas ang Kautusang Tagapagpaganap Blg.


263. Ipinag-uutos nito ang:
1. pagpapalimbag ng Tagalog-English Vocabulary at ng
isang aklat sa gramatika na pinamagatang Ang Balarila ng
Wikang Pambansa.
2. pagtuturo ng Wikang Pambansa simula Hunyo 19, 1940
sa mga Paaralang Publiko at Pribado sa buong kapuluan.
“Gintong Panahon”
Panahon ng Pananakop ng mga Hapon

 Nang lumunsad sa dalampasigan ng Pilipinas ang mga Hapon


noong 1942, nabuo ang isang grupong tinatawag na “purista”.
 Sila ang mga nagnanais na gawing Tagalog na mismo ang
wikang pambansa at hindi na batayan lamang. Malaking
tulong ang nagawa ng pananakop ng mga Hapon sa kilusang
nabanggit.
Panahon ng Pananakop ng mga Hapon
 Ayon kay Prof. Leopoldo Yabes, ang Pangasiwaang Hapon
ang nag-utos na baguhin ang probisyon sa konstitusyon at
gawing Tagalog ang Pambansang Wika. Sa layunin ng mga
Hapon na burahin sa mga Pilipino ang anomang kaisipang
pang-Amerikano at mawala ang impluwensya ng mga ito,
Tagalog ang kanilang itinaguyod.
Panahon ng Pananakop ng mga Hapon

 Nang panahong iyon, Niponggo at Tagalog ang naging


opisyal na mga wika. Pinasigla ng pamahalaang Hapon ang
Panitikang nakasulat sa Tagalog. Maraming manunulat sa
wikang ingles ang gumamit ng Tagalog sa kanilang mga tula,
maikling kuwento, nobela, at iba pa.
Panahon ng Pagsasarili
 Hunyo 7, 1940 - Pinagtibay ang Batas Komonwelt Blg.
570, na nagtatakdang wikang opisyal na ang
pambansang wika (Tagalog) simula Hulyo 4, 1940.
 Nang matapos ang digmaan, ilang taon ding hindi
Napagtuunan ng panahon ang pagpapalaganap sa
Wikang Pambansa hanggang sa mailuklok bilang
pangulo ng bansa si Ramon Magsaysay.
Panahon ng Pagsasarili
Marso 26, 1954, Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay
ang proklama blg. 12 na nagpapahayag ng pagdiriwang ng
Linggo ng Wikang Pambansa simula sa Marso 29 hanggang
Abril 4 taon-taon, sang-ayon sa tagubilin ng Surian ng Wikang
Pambansa.
Napapaloob sa panahong saklaw ng pagdiriwang ang Araw
ni Balagtas (Abril 2).
Panahon ng Pagsasarili
 Setyembre 23, 1955 Nilagdaan ng Pangulong Ramon
Magsaysay ang Proklama Blg. 186 nagsususog sa Proklama Blg.
12 serye ng 1954, na sa pamamagitan nito’y inililipat ang
panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa
taon-taon simula Agosto 13 hanggang 19. (bilang paggunita
sa kaarawan ni Manuel Quezon (Agosto 19) na kinikilala bilang
“Ama ng Wikang Pambansa”.
Panahon ng Pagsasarili
Agosto 13, 1959 Inilabas ni Kalihim Jose F. Romero ng
Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Pangkagawaran Blg.
7 na nagsasaad na “kailanma’t tutukuyin ang Wikang
Pambansa, ang salitang Pilipino ay siyang gagamitin.

Oktubre 24, 1967 Naglagda ang Pangulong Marcos ng isang


Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 na nagtatadhanang ang
lahat ng gusali, edipisyo, at tanggapan ng pamahalaan ay
pangangalanan na sa Pilipino.
Panahon ng Pagsasarili
Marso 27, 1968 Inilabas ni Kalihim Tagapagpaganap Rafael M.
Salas ang Memorandum Sirkular Blg. 172 na nag-aatas na ang
lahat ng letterhead ng mga tanggapan, kagawaran at sangay
ng pamahalaan ay dapat na nakasulat sa Pilipino kalakip ang
kaukulang teksto sa Ingles.
Iniutos din ng sirkular na ang pormularyo ng panunumpa sa
tungkulin ng mga pinuno at empleyado ng pamahalaan ay sa
Pilipino gagawin.
Panahon ng Pagsasarili

Hulyo 21, 1978 Nilagdaan ng Ministro ng Edukasyon at Kultura


Juan L. Manuel ang Kautusang Pangministri Blg. 22 na nag-
uutos na isama ang Pilipino sa lahat ng kurikulum na
pandalubhasang Antas/kolehiyo.
.

Magkakaroon ng anim na yunit ng Pilipino sa lahat ng kurso,


maliban sa kursong pang-edukasyon na dapat Kumuha ng
labindalawang (12) yunit.
Kasalukuyang Panahon
Kasalukuyang Panahon
Pebrero 2, 1987 Pinagtibay ang Bagong Konstitusyon ng
Pilipinas. Sa Artikulo XIV, Seksyon 6-7 nasasaad ang mga
sumusunod: Seksiyon 6 Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay
Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba
pang mga wika.
Seksyon 7 Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at
pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at
hangga’t walang itinatadhana ang batas, Ingles.
Kasalukuyang Panahon
1996 Pinalabas ng Commision on Higher Education ang CHED
Memorandum Blg. 59 na nagtatadhana ng siyam (9) na yunit
na pangangailangan sa Filipino sa pangkalahatang edukasyon
at nagbabago sa deskripsyon at nilalaman ng mga kurso sa
Filipino 1 (Sining ng Pakikipagtalastasan), Filipino 2 (Pagbasa at
Pagsulat sa Iba’t Ibang Disiplina) at Filipino 3 (Retorika).
Kasalukuyang Panahon
Hulyo, 1997 Nilagdaan at ipinalabas ni Pangulong Fidel V.
Ramos ang Proklama Blg. 1041 na nagtatakda na ang buwan
ng Agosto taon-taon ay magiging Buwan ng Wikang Filipino
at nagtatagubilin sa iba’t ibang sangay/tanggapan ng
pamahalaan at sa mga paaralan na magsasagawa ng mga
gawain kaugnay sa taunang pagdiriwang.
Kasalukuyang Panahon
 Tagalog – katutubong Wikang pinagbatayan ng
pambansang wika ng Pilipinas (1935)
.

 Pilipino – unang tawag sa pambansang wika ng Pilipinas


.

 Filipino – kasalukuyang tawag sa pambansang wika ng


Pilipinas, lingua franca ng mga Pilipino, at isa sa mga opisyal
na wika sa Pilipinas kasama ng Ingles (1987)

You might also like