AMAÇ, DERS VE YÖNTEM

OLARAK YARATICI DRAMA

• Eğitim, Öğrenme, Öğretim ve

Eğitim Programı
İÇİNDEKİLER

• Yaratıcı Drama
• Yaratıcı Dramanın Önemi ÇOCUK VE DRAMA
• Yaratıcı Dramanın Boyutları
• Disiplin Olarak Yaratıcı Doç. Dr.
Drama
• Sanatta Yaratıcı Drama
• Yöntem Olarak Yaratıcı
Özlem KAF
Drama

• Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

• Eğitim, öğrenme, öğretme ve
HEDEFLER

eğitim programları kavramlarını

açıklayabilecek,
• Yaratıcı dramanın ne olduğunu
anlayabilecek,
• Yaratıcı dramanın önemini
kavrayabilecek,
• Yaratıcı dramanın boyutlarını
öğrenebileceksiniz. ÜNİTE

1
© Bu ünitenin tüm yayın hakları Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi’ne aittir. Yazılı izin alınmadan
ünitenin tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve
dağıtımı yapılamaz.
Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

Eğitim, Öğrenme, Öğretim

Ve Eğitim Programı
AMAÇ, DERS VE YÖNTEM OLARAK YARATICI DRAMA

Yaratıcı Drama

Yaratıcı Dramanın Önemi

Disiplin olarak
yaratıcı drama

Yaratıcı Dramanın Sanatta yaratıcı

Boyutları drama

Yöntem olarak
yaratıcı dramaı

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

GİRİŞ
Çağımızda çocukların bilim ve teknolojideki değişim ve gelişimle farklılaşan
yaşama uyum sağlaması gerekmektedir. Bu uyum sağlama sürecinde eğitim
kurumlarının amaçları ve işlevleri de farklılaşmaktadır. Bilgiyi olduğu gibi alan
çocuklar yerine bilgiyi edinen, edinme yollarını bilen ve onları uygulayabilen, karar
verebilen, problem çözebilen, eleştirel düşünebilen, üst düzey düşünme
becerilerini edinmiş çocuklar yetiştirmek hedeflenmektedir.
Okul öncesi dönemde bilişsel olarak gelişen çocukların aynı zamanda sosyal,
duyusal, motor ve dil becerilerinin de gelişmesi çocukları geleceğe hazırlaması
bağlamında önemlidir. Çocukların bu tür gelişimlerine katkı sağlama sürecinde
çocuklara uygulanan yöntemler gün geçtikçe çok daha fazla önem kazanmaktadır.
Geleneksel eğitim anlayışında bütün roller öğretmende toplanmaktadır ve eğitim
programlarının merkezinde çocuk yer almamaktadır, dolayısıyla öğrenen etkin
değildir. Ancak çağdaş eğitim anlayışında çocuk merkezde yer alır. Çocukların
sadece bilişsel olarak değil duyuşsal, devinimsel ve sosyal alanlarda da gelişmesi
çağdaş eğitimin hedefidir. Çağdaş eğitim anlayışı yeni durumlara uyum göstermek
için çevresindekileri taklit eden, oyun oynama gereksinimini sona erdirmeyen
“bireyi (çocuğu)” temel alır. Konu merkezli eğitimden farkı ise eğitimin çocukların
oyunlar oynaması ile ilgili bir süreç olarak görülmesidir (Bolton,1985;
akt.,Üstündağ, 1994).
Son dönemlerde gittikçe önemi ve etkililiği üzerinde durulan yaratıcı drama,
çocuğu merkeze alan yöntemlerin başında gelmektedir. Bu bölümde öncelikle
öğrenme, eğitim, öğretim ve eğitim programları kavramları açıklanacak; daha
sonra da yaratıcı dramanın ne olduğu, önemi ve boyutlarına değinilecektir.

EĞİTİM, ÖĞRENME, ÖĞRETİM VE EĞİTİM PROGRAMI

Eğitim kısaca davranış
Eğitim bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak
değiştirme süreci,
istendik değişme meydana getirme süreci (Ertürk,1994) olarak tanımlanmaktadır.
öğrenme davranış
Bu davranış değişikliğinin meydana gelmesi ise öğrenme ile sonuçlanmaktadır.
değişikliğidir.
Öğrenme özelliği ve kapasitesi, insanları diğer canlılardan ayıran en önemli
özelliklerindendir. Öğrenmenin sadece bilgi ve becerinin kazanımıyla ilgili olmayıp
aynı zamanda değer, tutum ve duyguların kazanımını da kapsadığını belirten
Ormord (1990) öğrenmeyi deneyimler sonucu davranışlarda meydana gelen
nispeten kalıcı izli değişiklikler olarak tanımlamaktadır.
Öğrenme kısaca “bilgiyi algılama, kaydetme, hatırlama ve kullanma süreci”
olarak da tanımlanmaktadır (Türkoğlu, Doğanay & Yıldırım, 1996). Farklı
tanımlamalar yapılmakla birlikte öğrenme, yaşamları boyunca çevreleriyle sürekli
etkileşim içinde bulunan bireylerde davranış değişikliği meydana gelmesi şeklinde
ifade edilebilir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

Örnek
•Babanın çocuğa bisiklet kullanabilmesi için kasıtlı bir şekilde
neyi nasıl yapacağını söylemesi eğitim, çocuğun bisikleti
kullanmaya başlaması öğrenmeye örnek verilebilir.

Öğrenmenin nasıl oluştuğunu açıklamaya çalışan öğrenme kuramları,

davranışçı ve bilişsel öğrenme kuramları olmak üzere iki grupta ele alınabilir.
Davranışçı öğrenme kuramları, öğrenmenin uyarıcı ile davranış arasında bağ
kurduğunu ve pekiştireçler yardımıyla elde edildiğini vurgulamaktadır. Ancak
bilişsel öğrenme kuramcıları, insan davranışlarını sadece “uyarıcı-davranış”
arasındaki döngü olarak açıklamanın yetersiz kalacağını ifade etmektedirler.
Öğrenme kuramlarını Öğrenmenin bütün zihinsel araçlarımızı kullanarak çevremizdeki olay ve durumlara
davranışçı ve anlam vermeye çalıştığımız zaman meydana geldiğini belirtmektedirler (Ormord,
bilişselciler olmak üzere 1990). Bilişselciler ve davranışçılar, öğrenmenin hem çevresel hem de
iki grupta ele alabiliriz. bireyle/çocukla ilgili içsel etkenler sonucu oluştuğu konusunda görüş birliği
içindedirler. Ayrıldıkları noktalardan ilki davranışçıların çevreyi, bilişselcilerin de
öğrenciyi temel almasıdır. İki görüşü birbirinden ayıran diğer nokta ise öğrenmenin
gerçekleştiği süreç ile ilgilidir. Davranışçılara göre öğrenme sürecinde öğrenen
(çocuk) pasif, bilişselcilere göre aktiftir. Diğer bir ifadeyle çocuklar bilişsel kurama
göre bilgiyi kendilerine has, etkin bir şekilde sürece katılarak edinirler
(Açıkgöz,1996). Son yıllarda bilişsel öğrenme kuramları içinde sıkça adı geçen
yapılandırmacı öğrenme kuramı, eğitim-öğretim süreçlerinde de etkisini
göstermektedir. Yapılandırmacı öğrenmenin temelinde çocukların etkin bir şekilde
sürece katılıp bilgiyi alması, yorumlaması ve ön bilgilerine göre yeniden
düzenlemesi inancı vardır. Bilginin oluşturulması, yorumlanması ve yeniden
oluşturulması sürecinde çocukların yaşadıkları çevre, sahip oldukları duygu ve
düşünceler önemlidir. Gerçek yaşamla iç içe öğrenmenin gerçekleştiği
yapılandırmacı öğrenen çocuklar aktif olmaktadır. Çocukların sahip olduğu
davranışlar, bireysel olarak bilgiyi anlayıp yorumlamalarına bağlı oluşur ve gelişir
(Yanpar, 2009).
Öğrenmenin oluşmasında, yapılan öğretim önemli rol oynar. Öğretim,
“öğrenme etkinliklerinin seçilmiş, kontrollü bir çevrede planlı şekilde yürütülmesi”
olarak açıklanabilir. Fidan (1985) öğretimi gerçekleştiren kişi olarak öğretmenin
çocukların öğrenmesini kolaylaştırarak onlara rehberlik etme, çocukların öğrenme
sürecine katılımını sağlama ve çocukları sürekli güdüleme ile sorumlu olduğunu
belirtmektedir. Eğitim, öğretim ve öğrenme kavramlarının okullarda etkili bir
şekilde sonuca ulaşması için okullarda yapılan etkinliklerin organize bir şekilde
gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Burada okul öncesi eğitim kurumlarından
yükseköğretim kurumlarına kadar uygulamaya konulan eğitim programları
devreye girmektedir.
Bobbit (2017), eğitim programını “çocukların ve gençlerin yetişkinlik
dönemini oluşturan işleri başarıyla gerçekleştirme ve her açıdan yetişkin kişiler

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

olmaları için gereken becerileri geliştirmeleri yoluyla yapmaları ve

deneyimlemeleri gereken bir dizi şey” olarak tanımlanmaktadır.
Okul öncesi eğitim programı çocukların zenginleştirilmiş öğrenme
deneyimleri sağlanarak sağlıklı büyümelerine katkı sağlamak; çocukların tüm
gelişim alanlarını mümkün olduğunca geliştirmek; bilişsel, duyuşsal, devinimsel ve
sosyal alanlarda en üst düzeye ulaşmasını sağlamak; öz bakım becerilerini
geliştirmek ve ilkokula hazırlamak amacıyla geliştirilmiştir. Okul öncesi eğitim
programı, çocukların gelişimlerini desteklemenin yanı sıra bütün gelişim
alanlarında karşılaşılabilecek yetersizlikleri önlemek amacıyla destekleyici ve
Okul öncesi eğitim
önleyici boyutlar dikkate alınarak oluşturulmuştur. Bu amaçla oluşturulan ve şu an
programında Türkçe,
sanat, müzik, hareket, yürürlükte olan okul öncesi eğitim programında Türkçe, sanat, müzik, hareket,
oyun, fen, matematik, oyun, fen, matematik, okuma yazmaya hazırlık ve alan gezilerinin yanında
okuma yazmaya dramanın da ayrı bir etkinlik alanı olarak yer aldığını görülmektedir (MEB, 2013).
hazırlık, alan gezileri, Böylelikle çocukların tüm gelişim özelliklerini en üst seviyeye çıkarmak için
drama etkinlikleri yer program içerisinde de yerini alan yaratıcı drama etkinlikleri, çocukların sürece
alır.
katılımını sağlamada önemli bir yer tutmaktadır.

YARATICI DRAMA
Çocukların tüm gelişim alanlarına katkı sağlayan, hemen her yaş grubuna
uygun olarak her mekanda bir öğretmen/yaratıcı drama eğitmeni rehberliğinde
uygulanabilen bir yöntem olan yaratıcı drama nedir, nasıl tanımlanmaktadır?
San (1996) yaratıcı dramayı “doğaçlama, rol oynama vb. tiyatro ya da drama
tekniklerinden yararlanılarak bir grup çalışması içinde, bireylerin bir yaşantıyı, bir
olayı, bir fikri, bir eğitim ünitesini, kimi zaman da bir soyut kavramı ya da davranışı,
eski bilişsel örüntülerin yeniden düzenlenmesi yoluyla ve gözlem, deneyim, duygu
ve yaşantıların gözden geçirildiği ‘oyunsu’ süreçlerde anlamlandırılması,
canlandırılması” şeklinde tanımlamaktadır. Adıgüzel (2006) yaratıcı dramayı
herhangi bir konuyu, doğaçlama, rol oynama gibi tekniklerden yararlanarak, bir
grupla ve grup üyelerinin yaşantılarından yola çıkarak canlandırmalar yapmak
olarak tanımlamaktadır. Köksal Akyol (2003) ise yaratıcı dramayı, “çocukların
hayal güçlerini kullanmalarına olanak veren ve hayal ettiklerini canlandırarak,
gerçek ya da hayal ürünü yaşantılarını süreçte dışa vurmalarını sağlayabilen,
öğretmenlerin rehberliğinde gerçekleştirilen bir etkinlik” olarak tanımlamaktadır.
Yaratıcı drama tıpkı çocuk oyunlarındaki gibi çocuklar tarafından ciddiye
alınarak yapılır. Yaratıcı drama oyunlarında çocuklar tarafından bu ciddiyetle
ortaya konulanlar, o an ilk kez vardır. Yapılanların doğrusu yanlışı olmamakla
birlikte, üzerinde konuşulduğunda farklı şekillerde tekrar denemeler yapılabilir
(San, 1996). Yaratıcı dramada çocuklar, hayal güçlerini de kullanarak kazanımlara
uygun şekilde kendilerini bir başka duruma uydurur, bir başkasının kişiliğine
bürünür ya da sınıf dışında bir ortamdaymış gibi davranırlar. Yani yaratıcı drama,
çocukların kendisini ya da başka bir kimseyi hayali bir durumda canlandırmasıdır
(Holden,1981;Akt.,Aynal,1989,s.16).

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

Tanımlardan yola çıkarak yaratıcı dramanın öğretmen, grup, mekan ve

konu-tema olmak üzere dört temel bileşeninden söz etmek mümkündür.
Öğretmen yaratıcı drama sürecini planlayan, uygulayan ve değerlendiren kişi
olarak süreçte yerini alır. Öğretmen hazırladığı yaratıcı drama çalışmalarını
yürütebileceği bir grup çocuğa ve onların yaşantılarına, deneyimlerine gereksinim
duyar. Bu sürecin gerçekleşebileceği bir ortam gerekir ki bu sınıfla sınırlı değildir.,
Yaratıcı dramanın Öğretmenin kazanımlarını gerçekleştirmek üzere, çocuğu ve mekanı süreçte bir
öğretmen/lider, grup, araya getirecek bir konu-temaya gereksinimi vardır (Adıgüzel, 2018). (Yaratıcı
mekan ve konu-tema dramanın bu dört temel bileşeni ile ilgili ayrıntılı bilgiye Bölüm 6’dan
olmak üzere dört temel
ulaşabilirsiniz).
bileşeni vardır.
YARATICI DRAMANIN ÖNEMİ
Yaratıcı dramanın çocuklara yaratıcı oyunlar yoluyla önemli değerler
kazandırabileceğine ilişkin öğretmenler arasında genel bir görüş birliği vardır.
Çocukların yaşlarına, kendine özgü durumlarına ve öğretmen/yaratıcı drama
eğitmeninin yönetimine bağlı olarak bu değerler değişebilir (McCaslin,1984).
Yaratıcı drama sürecinde çocukların her alanda birçok özelliği gelişir. Yaratıcı
drama, çocukların konuşma becerilerinin süreçte işe koşulması ile birlikte
kendilerini ifade etmeleri ve hayal güçlerini geliştirmeleri için ortam sunar.
Sanatsal, sosyal, bilişsel farkındalık kazandıran yaratıcı drama süreci çocukların
konuşmalarının daha akıcı olmasına; kendilerini daha iyi tanımalarına; öz saygı
geliştirmelerine; düşüncelerini, duygularını, korkularını, kaygılarını açığa
çıkarmalarına; kendine güven ve kendini disipline etme gibi özellikler
kazanmalarına katkı sağlamaktadır. Çocukların gruptaki diğer arkadaşlarıyla
etkileşim ve işbirliği içerisinde öğrenme, daha planlı düşünme ve düşüncelerini
organize etme gibi özelliklerinin gelişmesini de sağlar. Bu süreç ayrıca çocukların
fiziksel koordinasyonunun gelişmesine yardımcı olurken (örneğin uçan kuşları
taklit etmek, dörtnala at gibi koşmak ya da örümcek gibi gitmek) gerçek hayatta
karşılaşabilecekleri sorunların farkına varmalarına ve ahlaki gelişimlerine de
olumlu katkılar sunar. Böylece çocukları duygusal olgunlaşmaları yoluyla daha
sonraki yaşamlarına da hazırlamaktadır (Scher & Verrall,1975; Szecsi, 2008).
Yaratıcı dramanın sağladığı en önemli yararlardan biri bireyin kendini ve
gruptaki diğer bireyleri tüm yönleri ile tanımasına yardımcı olmasıdır. Levent
(1993) benzer şekilde, yaratıcı drama ile çocukların kendilerini daha iyi ifade
ettiğini, karar verme ve yaratıcı olma gibi becerilerinin geliştiğini ifade etmektedir.
Ayrıca süreç sonunda çocukların araştıran ve dolayısıyla kendilerini geliştiren bir
kişilik kazanacaklarını vurgulamaktadır.
Beş altı yaş çocukları daha fazla fiziksel etkinlik ve daha fazla hareket
özgürlüğünden hoşlanırlar ve buna gereksinim duyarlar (McCaslin,1984). Dramatik
oyunlar oynama, çocukların gelişiminin içgüdüsel bir parçasıdır. Çocuklar okula
başlamadan önce dramatik oyunlar oynarlar ve oynadıkları bu oyunlardaki
deneyimleri yoluyla pek çok şeyi öğrenirler. Dramatik oyun dramanın sağladığı
temel becerilerin çoğunu kullanan, uygulayan ve geliştiren aktif bir öğrenme
aracıdır.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

Çocuklar dramatik oyunlarda üstlendikleri rollerde, gerçek yaşam deneyimlerine

ve yaşadıkları kaygılara bağlı olarak hayali durumlar kurarlar (Baldwin &
Hendy,1996).
Eğitimde yaratıcı dramaya yer vermenin faydalarından biri de, çocukların
kendi özelliklerini geliştirmesine, arkadaşlarıyla birlikte çalışma ve üzerine düşen
sorumlulukları yerine getirmesine olanak sağlamasıdır (Üstündağ,1994). Küçük
yaşlardan başlayarak çocukların drama çalışmalarına katılmaları onların bilişsel,
duyuşsal, sosyal ve özbakım becerilerinin gelişimi açısından önemlidir (Aral, Köksal
Akyol, Can, Yaşar, 2007).
Yaratıcı dramanın çocukların gelişimine yukarıda vurgulanan katkılarının
yanı sıra;
• Farklı çevrelerde sosyal farkındalık geliştirmede,
• Duygularını sağlıklı bir şekilde açığa çıkarmada,
• Daha iyi konuşma alışkanlıkları geliştirmede,
• Edebi eserler ile ilgili deneyim edinmede,
• Tiyatro sanatı ile ilgili bilgi edinmede ve
• Özel gereksinimi olan çocuklar için fırsatlar yaratmada önemli rol oynar
(McCaslin,1984). Yaratıcı dramanın çocukların gelişimine etkisi ile ilgili
ayrıntılı bilgiye Bölüm 2’den ulaşabilirsiniz.

• Siz de yaratıcı dramanın gelişim alanları açısından

Etkinlik
Bireysel

sağladıkları uygulama örneklerini araştırıp inceleyiniz.

YARATICI DRAMANIN BOYUTLARI

Yaratıcı dramanın Yaratıcı drama etkinlikleri, çocukların bireysel özelliklerini ve farklılıklarını
disiplin, sanat ve keşfetme ve geliştirmelerine fırsat verirken gruptaki arkadaşlarını tanıma ve
yöntem olmak üzere onlarla işbirliği yapmalarına da olanak veren bir disiplin, bir öğretim yöntemi ve bir
üç boyutu vardır. sanat eğitimi alanıdır (Üstündağ, 1996). Şekil 1.1.’de yaratıcı dramanın boyutları
sunulmuştur. Şeklin ardından yaratıcı dramanın boyutları ayrı başlıklar altında ele
alınarak açıklanmıştır.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

Sanat

Disiplin Yöntem

Yaratıcı
Dramanın
Boyutları

Şekil 1.1. Yaratıcı Dramanın Boyutları

Disiplin Olarak Yaratıcı Drama

Yetişkinlerle birlikte dünyayı paylaşan çocuklar için eğitmenlerin yapması
gereken, onların dünyayı algılamaları ve anlamlandırmaları yönünde çevreleri,
diğerleri ve kendileriyle etkileşim ve iletişime girmeleri için olanaklar, ortamlar
hazırlamaktır (San, 1990). Yaratıcı drama doğası gereği küçük çocuklara motor,
sosyal, duygusal, dil ve bilişsel gelişim alanlarını geliştirmek için etkili araçlar
(ortamlar) sunar.
Çocukların çok yönlü bir şekilde yetişmelerine ve gelişmelerine olanak
tanıyan yaratıcı drama etkinlikleri kuramsal temeli, tarihi, yöntem ve yaklaşımları
ile kendine özgü terminolojiye sahip bağımsız bir disiplindir. Disiplin olarak drama,
yaşamla ilgili ne varsa onunla ilişkilidir. Başka bir ifadeyle yaratıcı drama başlı
başına kendi amaçları, içeriği, öğrenme öğretme süreci ve değerlendirme boyutu
Yaratıcı drama başlı olan bir etkinlik alanıdır. Bu boyutuyla, hem diğer disiplinlerin amaçlarına yanıt
başına kendi amaçları,
ararken hem de kendi içeriğine uygun olarak çatışma durumlarını çözmeye çalışır.
içeriği, öğrenme
öğretme süreci ve Etkinlik olarak yaratıcı drama, estetik bir eğitim sürecini de barındırır (Adıgüzel,
değerlendirme 2018,s.131). Tüm yönleri ile çocuğun gelişimine katkı sağlamak amacıyla okul
boyutları olan bir öncesi programında yer alan kazanımların ele alınarak drama etkinliklerinin
disiplindir. planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi yaratıcı dramanın disiplin boyutu
içerisinde değerlendirilebilir. Dramatik durumları fark ederek yorumlayabilen
çocuk, yaşamı ile ilgili yorumu da yapma konusunda gelişecektir. Müzikten resme,
danstan sinemaya, edebiyattan fotoğrafa dramatik olanı görüp bireysel yaşamında
daha yaratıcı çözümler ve farkındalıklar üretecektir (Akar, Vural & Somers, 2011).

Sanatta Yaratıcı Drama

Sanat bir duygu, düşünce ve tasarımın bireyleri etkileyen anlatımıdır. İnsan
ya da toplumun bilinçli ya da bilinçsiz estetik bir biçimde yeniden yorumlanmasıdır
(Çakır İlhan , Okvuran & Adıgüzel, 2004). İçinde yaşanılan toplumun kültür

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

varlıklarından, sanat yapılarından ve doğal güzelliklerinden tat almak için sanatı

öğrenmek, anlamak gerekir (Kırışoğlu1991).Yaratıcı drama insanların birlikte
yaşadığı dünya üzerindeki sosyal durumlara ilişkin sorgulama, değerlendirme ve
inceleme yapmasını sağlayan bir sanat formudur (Davis, 2018).

•Sosyal durumu canlandırırken çocuklar ele alınan durum üzerinde

Örnek
düşünür, sorular sorar ya da çıkarımlarda bulunur..

Yaratıcı drama ile sanat hep içe içedir ve olmak durumundadır. Yaratıcı
drama çalışmaları resim, müzik, edebiyat, fotoğraf gibi pek çok sanat dalını araç
olarak kullanılırken aynı zamanda da katılımcıların sanatla tanışması, farkındalık
kazanması, sanatı anlamasına da katkı sağlanmış olur. Bu süreçte çocuklarda
zamanla estetik duygusu gelişir. Böylelikle sanatı bilinçli tüketebilen bireylerin
yetişmesinde yaratıcı drama önemli rol oynar (Çakır İlhan, Okvuran & Adıgüzel,
2004).
Yaratıcı drama sürecinde çocuklar öğrenme sürecinin merkezindedir,
kendini sözlü ya da sözsüz olarak ifade edebilir. Çocuklar kendilerini imgesel
düşünme gücünü özgürce kullanacağı bir ortamın içinde bulur. Yaratıcı drama
etkinliklerinde öğretmen resim, müzik, heykel, tiyatro, dans-devinim ve yazılı-sözlü
edebi sanat ürünlerini dramatik kurgunun çıkış noktası olarak kullanabilir ya da
çocuklardan drama süreci içerisinde veya sonunda kendi sanat ürünlerini
oluşturmasını isteyebilir. Böylelikle de çocuklar sosyal ve kültürel yönden gelişmiş
olurlar. Resim, müzik, heykel, tiyatro, dans-devinim ve edebi metinler aracılığıyla
da çocuklar kendilerine ve çevreye farkındalığı gelişen ve duyarlı, empati becerisi
gelişmiş bir birey olur (Adıgüzel, 2018). (Yaratıcı dramanın sanat boyutuna ilişkin
ayrıntılı bilgi ve örneklere Bölüm 12 ve13’ ten ulaşabilirsiniz).
Öğretmenler sanatın
farklı formlarını Öğretmenler/yaratıcı drama eğitmenleri sanatın farklı formlarını kullanarak
kullanarak eğitsel eğitsel amaçlarını daha iyi başarma şansına sahiptirler. Öğretmenler/Yaratıcı
amaçlarını daha iyi drama eğitmenleri çocukların kendi dramatik etkinliklerine hizmet edecek şekilde
başarabilirler. tiyatroyu nasıl kullanacağını ve tiyatro sunumu için gerekenleri bilerek dramayı
nasıl kullanacağını bilen kişilerdir (Morgan & Saxton,1995). Tüm sanatlarla
uygulanan drama çalışmaları katılımcıyı bilişsel, duyuşsal, fiziksel, sözel ve sosyal
olarak tamamen içine alan bir süreçtir. Çocuklar oyuncular gibi diğerlerinin rolünü
üstlenir ve problemleri öğrenir, daha duyarlı olurlar ve kendilerinden farklı kişilere
değer verirler. Aynı zamanda toplumsal bir sanat olan drama sürecinde işbirliği ile
çalışmayı, bütün içinde her çocuğun gerekli olduğunu öğrenirler (McCaslin, 1984).

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

Yaratıcı drama, çocuğun yaşamla ilgili tüm alanlarda oynanan roller

aracılığıyla rahat ve özgür bir şekilde sürece katılmasına olanak verir. Ayrıca
çocuğa ayrıntılı bir sanat formu oluşturarak çok fazla katkı sağlar.
Yaratıcı drama aslında özel bir donanım, atölye ve sahneye gereksinim duymaz.
Gereksinim duyulan şey sadece zaman, mekân, istekli ve iyi hazırlanmış bir drama
eğitmeni yani öğretmendir. Çoğu öğretmen, sanat alanı olan tiyatroda olduğu gibi
özel efektlere veya donanımlı bir sahneye gereksinim duymaksızın drama
etkinliklerini herhangi bir yerde gerçekleştirebilir (McCaslin, 1984).
Adıgüzel’in (2018) Slade’den (1954) aktardığına göre çocuklarla yapılan
yaratıcı drama çalışmaları başlı başına bir sanat formudur ve programda yer alması
gereken bir etkinlik alanıdır. Slade’e göre yaratıcı dramada canlandırmalarda
ortaya çıkan sonuçtan daha çok canlandırmaların planlandığı süreç önemlidir.
Özellikle çocuklardan bir gösteri çıkarmalarını beklemenin çocuklar üzerinde
olumsuz sonuçlara neden olabileceğini vurgulamaktadır. Çünkü gösteriler için
çocukların hazırlanma süreci uzun, stresli ve yorucu geçmektedir. Ayrıca gösteriye
çıkarak hata yapmaksızın süreci tamamlaması için öğretmen ya da ebeveyn
tarafından yapılan zorlamalar, çocuğun kendisinin bireysel olarak yaşadığı baskılar
çocuğun kaygısını oldukça artırabilmektedir. Gösteri sırasında yaşanabilecek
olumsuz bir durumla ilgili olarak çocukların yaşayabileceği utanç, kaygı ya da
ağlama gibi tepkiler de çocuklar üzerinde olumsuz sonuçlar oluşturabilmektedir
(Pedagoji Derneği,2017).

Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

Yöntem, genel olarak hedefe ulaşmak için önceden belirlenen ve izlenecek
yol olarak tanımlanmaktadır (Demirel,2006). Yöntemle, “belli öğretme teknikleri
ve araçları kullanılarak öğretmen ve çocukların etkinliklerinin bir plana göre
düzenlenmesi ve yürütülmesi amaçlanır” (Fidan,1985). Böylelikle istenilen
davranışlar çocuklara kolayca kazandırılabilir. Başka bir deyişle öğretim yöntemi iyi
seçilirse çocuklar kısa zamanda birçok kazanım elde edebilirler. İyi seçilmiş bir
yöntemle çok yönlü öğrenme sağlanabilir. Böylece kazanım ve göstergelerin uygun
öğretim yönteminin işe koşulmasıyla gerçekleşebileceğini söylemek doğru olur.
Yaratıcı drama okul Buna ek olarak ele alınacak kazanımlarla işe koşulacak yöntemler (amaçlar ve
öncesi eğitimde yer araçlar) birbirinden ayrı düşünülemez.
alan tüm etkinlik
Öğretmenlerin bazı yeterliliklere sahip olma zorunlulukları vardır. Örneğin;
alanlarında yöntem
etkili öğretim yöntem ve teknikleri kullanma, çocukları öğrenme sürecinde
olarak işe koşulabilir.
destekleme ve motive etme, süreçte olup biteni kontrol etme ve rehberlik etme,
süreç sonunda etkili bir değerlendirme yapma gibi (Guild & Garger, 1991). Bu
nedenle okul öncesi öğretmenlerinin diğer tüm kademelerde görev yapan
öğretmenler gibi çok zengin öğretim yöntemleri bilgisine sahip olması
gerekmektedir. Yaratıcı drama yöntemi de etkili yöntemlerden biri olarak
karşımıza çıkmaktadır.

Yaratıcı drama yöntemini kullanan öğretmenler, yaratıcı dramanın bir

konunun çalışılmasında çocukların ilgisini çeken değerli bir araç olduğunu anlar.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

Öğretmenler yaratıcı dramayı çok farklı şekillerde kullanabilirler. Bazı öğretmenler

çocuklarının okudukları öykülerden kısa oyunlar oluşturarak doğaçlamalar
yapmalarına izin verebilirler.

Yaratıcı drama sürecinde bazı öğretmenler yazılı metinler kullanırken bazı

öğretmenler kullanmayabilir (George, 2000). Çocuklar bir hikâyeyi dramatize etme
ya da bir oyunu geliştirme yerine, eldeki konunun dramatik bir anında kendileri bir
proje üreterek (örneğin maden faciası, bir grev, altın arama çalışmaları, bir seçim)
konu hakkında daha fazla inceleme ve öğrenmeye gidebilirler. Bu süreçte çocuklar,
üzerinde çalıştıkları durumlardaki kişilerin rollerine bürünür ve o rolü oynarlar.
Öğretmen gerekli materyalleri getirir, çalışmaya yönergeleri ile yön verir yani
rehberlik eder ve canlandırmada rol bile alabilir (McCaslin, 1984). Yaratıcı drama
yöntem olarak kullanıldığında, yaratıcı drama sürecinde kullanılan teknikler işe
koşulur (Bölüm 11’de ayrıntılı bir şekilde açıklanacaktır).

Okul öncesi eğitim programında drama etkinliklerinin yanında Türkçe,

sanat, müzik, hareket, oyun, fen, matematik, okuma yazmaya hazırlık ve alan
gezileri de etkinlik alanı olarak yer almaktadır (MEB, 2013). Okul öncesi öğretmeni,
bu etkinlik alanları içerisinde ele aldığı kazanımların gerçekleştirilme sürecinde
yaratıcı dramayı bir yöntem olarak kullanabilir.

• Fen etkinlikleri içerisinde mevsimlerin özelliklerinin ya

da Türkçe etkinliklerinde öykülerin başının veya
Örnek

sonunun canlandırılması yoluyla öğrenme fırsatları

sağlanabilir.

Yaratıcı dramanın eğitimde kullanılması çocukların yaparak yaşayarak

öğrenmesine olanak tanıyarak çocukların kendilerini gerçekleştirmesine ve
üretken bir birey olmasına, sosyal becerilerinin gelişmesine, kısaca çocukların tüm
gelişim alanlarına katkıda bulunmaktadır. Çocuklar için drama deneyimlerinin en
etkili şekilde gerçekleşebilmesi için sürecin dikkatli planlaması, hazırlanması ve
uygulanması gerekmektedir. Böylelikle çocukların yaratıcı drama sürecinden elde
Yaratıcı drama hazırlık,
canlandırma ve edecekleri kazanımlar da o kadar büyük olacaktır (Bowell & Heap, 2001).
değerlendirme olarak Yaratıcı drama ister disiplin ister sanat isterse yöntem boyutu olarak
üç aşamada kullanılsın üç aşamada gerçekleştirilir.
gerçekleştirilir.
• Hazırlı-ısınma aşaması: Burada amaç çocukları motive ederek bilişsel,
duyuşsal ve devinimsel olarak sürece hazırlamaktır. Bu süreçte çocukların
kendilerini tanıma, gruptaki diğer arkadaşları tanıma, karşılıklı iletişim (önce
ikili iletişim) kurma, ikili iletişimden giderek daha çok kişili iletişim ve
etkileşime geçme, grup dinamiğinin doğması, etkileşim çalışmaları (anıların
anlatılması gibi), canlandırma aşamasına geçme biçiminde süregelir
(San,1996,s.155).

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

• Canlandırma: Bu aşamada doğaçlama, rol oynama gibi teknikler işe koşularak

canlandırmalar yapılır. Doğaçlamada olaylar, durumlar ve bu durumlar içinde
karakterler canlandırılmaktadır. Burada temel belirleyici, kazanımlara hayal
gücüyle ulaşmaktır. Bunun nedeni doğaçlama anlarının çocukların iç ve dış
dünyalarının neredeyse birleştiği anlar olmasıdır (Adıgüzel,1993). Diğer bir
ifadeyle Adıgüzel’in (1993) Uçar’dan aktardığına göre doğaçlama, yazılmış ya
da kaydedilmiş değil o anda zihinde canlanan oynanarak yapılır. Doğaçlama
sürecinde çocuklar başkalarının kimliklerine bürünerek çeşitli rolleri oynarlar.
Özellikle bu aşamada doğaçlama, rol oynama, dramatik oyun, sözsüz
canlandırma, donuk imge gibi birçok teknik kullanılır (Teknikler için Bölüm
11’e bakınız).
• Değerlendirme : Süreçte çocukların hem kendilerini hem de diğer çocukları,
öğretmenin de kendini ve süreci gözden geçirebilmesine olanak veren
değerlendirme aşaması yer almaktadır.

Özetle yaratıcı drama çalışmaları hazırlık-ısınma, canlandırma ve

değerlendirme olmak üzere üç aşamada gerçekleştirilir. (Bu üç aşama ile ilgili
ayrıntılı bilgiye Bölüm 14’ten ulaşabilirsiniz).

• Siz de yaratıcı drama ile ilgili yapılmış bir planı ele alarak;
Bireysel Etkinlik

• Öncelikle hangi boyut için hazırlanmış bir plan olduğunu

belirleyiniz.
• Plan yaratıcı dramanın üç aşamasını belirleyiniz.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

•AMAÇ, DERS VE YÖNTEM OLARAK YARATICI DRAMA

•Okulöncesi dönemde bilişsel olarak gelişen çocukların aynı zamanda sosyal-
duyusal, motor ve dil becerilerinin de gelişmesi çocukları geleceğe
hazırlaması bağlamında önemlidir. Çocukların bu tür gelişimlerine katkı
sağlama sürecinde çocuklara uygulanan yöntemler gün geçtikçe çok daha
Özet
fazla önem kazanmaktadır.
•EĞİTİM, ÖĞRENME, ÖĞRETİM VE EĞİTİM PROGRAMI
•Eğitim bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla istendik ve kasıtlı
davranış değişikliği meydana getirme süreci olarak tanımlanmaktadır.
Öğrenme ise yaşantı yoluyla nispeten kalıcı izli davranış değişikliğidir. Bu
davranış değişikliğinin oluşabilmesi için seçilmiş kontrollü çevrede yapılan
planlı öğretme etkinlikleri ise öğretim olarak tanımlanmaktadır. Eğitim,
öğrenme ve öğretimin gerçekleşebilmesi için öğretmenlere eğitim
programları rehberlik eder.
•YARATICI DRAMA
•Yaratıcı drama , herhangi bir konuyu, doğaçlama, rol oynama gibi
tekniklerden yararlanarak, bir grupla ve grup üyelerinin yaşantılarından yola
çıkarak canlandırmalar yapmaktır.
•Yaratıcı dramanın öğretmen, grup, mekân ve konu-tema olmak üzere dört
temel bileşeni vardır.
•YARATICI DRAMANIN ÖNEMİ
• Yaratıcı drama sürecinde çocukların her alanda birçok özelliği gelişir. Yaratıcı
drama çocukların kendilerini ifade etmeleri ve hayal güçlerinin geliştirmeleri
için ortam sunar. Sanatsal, sosyal, bilişsel farkındalık kazandıran yaratıcı
drama süreci çocukların konuşmalarının daha akıcı olması, kendilerini daha
iyi tanımaları, öz saygı geliştirmeleri, kendilerine güvenmeleri ve kendilerini
disipline etmeleri gibi özellikler kazanmalarına katkı sağlamaktadır.
Çocukların gruptaki diğer arkadaşlarıyla işbirliği içerisinde öğrenmeleri, daha
planlı düşünme ve düşüncelerini organize etmesi gibi özelliklerinin gelişimine
de yarar sağlar. Bu süreç ayrıca çocukların fiziksel koordinasyonun
gelişmesine yardımcı olmakta, gerçek hayatta karşılaşabilecekleri sorunların
farkına varmasına ve ahlak gelişimlerine de olumlu katkılar sunar. Böylece
çocukların duygusal olgunlaşmalarına ve daha sonraki yaşamlarına da
hazırlanmalarına katkı sağlamaktadır.
•YARATICI DRAMANIN BOYUTLARI
•Yaratıcı drama nın disiplin, sanat ve yöntem olmak üzere üç boyutu vardır.
•Disiplin Olarak Yaratıcı Drama
•Yaratıcı drama, başlı başına kendi amaçları, içeriği, öğrenme öğretme süreci
ve değerlendirme boyutu olan bir etkinlik alanıdır. Bu boyutuyla, hem diğer
disiplinlerin amaçlarına yanıt ararken hem de kendi içeriğine uygun olarak
çatışma durumlarını çözmeye çalışır. Etkinlik olarak yaratıcı drama, estetik
bir eğitim sürecini de barındırır . Tüm yönleri ile çocuğun gelişimine katkı
sağlamak amacıyla, Okul Öncesi Programda yer alan kazanımların ele
alınarak drama etkinliklerinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi
yaratıcı dramanın disiplin boyutu içerisinde değerlendirilebilir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

 Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

•Sanatta Yaratıcı Drama

Özet (devamı)
•Çocuklar kendilerini imgesel düşünme gücünü özgürce kullanacağı bir
ortamın içinde bulur. Yaratıcı drama etkinliklerinde öğretmen, resim, müzik,
heykel, tiyatro, dans-devinim ve yazılı-sözlü edebi sanat ürünlerini dramatik
kurgunun başlangıç, çıkış noktası olarak kullanabilir ya da çocuklar drama
süreci içerisinde veya sonunda kendi sanat ürünlerini oluşturmasını
isteyebilir. Böylelikle de çocuklar sosyal ve kültürel yönden gelişmiş olurlar.
Resim, müzik, heykel, tiyatro, dans-devinim ve edebi metinler aracılığıyla da
çocuklar kendilerine ve çevreye farkındalığı gelişen ve duyarlı, empati becerisi
gelişmiş bir birey olur
•Yöntem Olarak Yaratıcı Drama
•Yaratıcı drama yöntemini kullanan öğretmenler yaratıcı dramanın bir
konunun çalışılmasında çocukların ilgisini çeken değerli bir araç olduğunu
anlar. Öğretmenler yaratıcı dramayı çok farklı şekillerde kullanabilirler. Bazı
öğretmenler çocuklara okudukları öykülerden yola çıkarak kendilerinin kısa
oyunlar oluşturarak doğaçlamalar yapmalarına izin verebilirler. Yaratıcı
drama sürecinde bazı öğretmenler yazılı metinler kullanırken bazı
öğretmenler kullanmayabilir
•Yaratıcı drama hazırlık, canlandırma ve değerlendirme olmak üzere üç
aşamada gerçekleştirilir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Aşağıdaki tanımlardan hangisi eğitim kavramını açıklamaktadır?
a) Davranış değişikliğidir.
b) Kasıtlı olmayan davranış değişikliğidir.
c) Kalıcı izli davranış değişikliğidir.
d) Davranış değiştirme sürecidir.
e) Yaşantı ürünü davranışlardır.

2. Aşağıdaki tanımlardan hangisi öğrenme kavramını açıklamaktadır?

a) Olumlu davranış değişikliğidir.
b) Yaşantı ürünü nispeten kalıcı izli davranış değişikliğidir.
c) Planlı öğretme faaliyetleridir.
d) Kasıtlı ve istendik davranış değiştirme sürecidir.
e) Yaşantı ürünü kasıtlı ve istendik davranış değiştirme sürecidir.

3. Aşağıdaki tanımlardan hangisi öğretim kavramını açıklamaktadır?

a) Davranış değiştirme sürecidir.
b) Davranış değişikliğidir.
c) Kalıcı izli davranış değişikliğidir.
d) Öğretme faaliyetleridir.
e) Seçilmiş özel bir çevrede planlı öğretme faaliyetleridir.

4. Aşağıdakilerden hangisi yaratıcı dramanın dört temel bileşeninden biri

değildir?
a) Canlandırma
b) Öğretmen/Lider
c) Mekân
d) Konu/Tema
e) Grup

5. I. Hazırlık- ısınma
II. Doğaçlama
III. Rol oynama
IV. Canlandırma
V. Değerlendirme
Aşağıdakilerden hangi seçenekte yaratıcı dramanın aşamaları doğru olarak
verilmiştir?
a) I ve II
b) I, II ve III
c) I, IV ve V
d) I, II ve V
e) I, III ve V

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

6. Aşağıdakilerden hangisi yaratıcı dramanın boyutlarından biridir?

a) Yöntem boyutu
b) Canlandırma
c) Hazırlık
d) Mekân
e) Öğretmen
7. Aşağıdakilerden hangisi yaratıcı drama için yanlış bir ifadedir?
a) Yaratıcı drama uygulamaları zorunlu bir donanıma, araç gerece,
metne dayalı değildir.
b) Yaratıcı drama sahneye dönük, sonuç odaklı çalışmalara değil, sürece
odaklanır.
c) Yaratıcı drama hemen her yaş grubuna dönük olarak her mekânda
uygulanabilir.
d) Doğaçlama, rol oynama gibi teknikler yaratıcı dramanın dört temel
bileşeninden biridir.
e) Yaratıcı drama çalışmalarında bir ürünün oluşturulma sürecinde
yaşanılanlar ürünün kendisi kadar önemlidir.
8. Aşağıda dramanın ısınma-hazırlık aşaması ile ilgili olarak verilen
ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Grup dinamiğini oluşturmaya dönük çalışmaların yapıldığı aşamadır.
b) Isınma-hazırlık aşamasında sadece çocuk oyunları kullanılır.
c) Diğer aşamalara göre kuralları belli olan ve kuralları daha çok liderin
belirlediği aşamadır.
d) Isınma-hazırlık aşamasının temel amacı bir sonraki aşamaya
hazırlıktır.
e) Bu aşamada gerçekleştirilen çalışmalar drama çalışmalarına yeni
başlayan katılımcı için drama alanına giriş-ısınma niteliği taşır.
9. Çocuklar tarafından “Bir öykünün sonunun canlandırılması” yaratıcı
dramanın hangi aşamasında gerçekleştirilir?
a) Hazırlık
b) Isınma
c) Canlandırma
d) Değerlendirme
e) Rahatlama
10. Aşağıdakilerden hangisi yaratıcı dramanın aşamalarından biridir?
a) Mekân
b) Grup
c) Konu/Tema
d) Öğretmen/lider
e) Canlandırma

Cevap Anahtarı
1.d, 2.b, 3.e, 4.a, 5.c, 6.a, 7.d, 8.b, 9.c, 10.e

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16

Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

YARARLANILAN KAYNAKLAR
Açıkgöz, K.Ü. (1996). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
Adıgüzel, Ö. (1993). Oyun ve yaratıcı drama ilişkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Adıgüzel, H.Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı
Drama Dergisi, 1(1), 17-30.
Adıgüzel, Ö. (2018). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: Yapı Kredi Yayınları
Akar Vural, R. Ve Somers, J. W. (2011).Hümanist ilköğretim programları için
İlköğretimde drama: Kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
Aral, N., Köksal Akyol, A ve Can Yaşar, M. 2007. Okul öncesi dönemde drama
etkinlikleri. Ankara : Oluşum Yayıncılık.
Aynal, S. (1989). Dramatizasyon yönteminin yabancı dil öğretimi üzerindeki etkisi,
Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Adana.
Baldwin, P. & Hendy, L. (1996). The drama book. London: Collins Educational.
Bobbitt, J. F. (2017). Eğitim programı (M. E. Rüzgar, Çev.). Ankara: Pegem Akademi
Yayıncılık.
Bowell,P. & Heap, B.S. (2001). Planning process drama. London: David Fulton
Publishers.
Çakır İlhan, A., Okvuran, A. & Adıgüzel,Ö. (2004). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri
Drama. İstanbul: MEB Devlet Kitapları.
Davis, D. (2018). Gerçeği hayal etmek: Eğitimde dramada yeni bir kurama doğru
(Ü. Köymen, Çeviren). Ankara: Palme Yayıncılık.
Demirel, Ö. (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme: Öğretme sanatı.
Ankara: PegemA yayıncılık.
Ertürk, S. (1994). Eğitimde program geliştirme (8. Baskı). Ankara: Meteksan A.Ş.
Fidan, N. (1985). Okulda öğrenme ve öğretme: Kavramlar, ilkeler, yöntemler.
Ankara: Alkım Kitapçılık ve Yayıncılık.
George, N.J. (2000). Beneficial use of dramatics in the classroom. New England
Reading Association Journal. 36(2),6-10.
Guild, P.B. ve Garger, S. (1991). Marching to different drummers, USA: ASCD.
Kırışoğlu, O.T. (1991). Sanatta eğitim: görmek, anlamak, yaratmak. Ankara:
Demircioğlu Matbaacılık
Köksal Akyol, A . (2003). Drama ve dramanın önemi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1
(2), 0-0.
Levent, T. (1993). Niçin tiyatro. Ankara: Gündoğan Yayınları.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17

Amaç, Ders Ve Yöntem Olarak Yaratıcı Drama

McCaslin, N. (1984). Creative drama in the classroom and beyond. USA: Pearson
Education.
MEB. (2013). Milli eğitim bakanlığı okul öncesi eğitim programı. Ankara: MEB
Yayınları
Morgan, N. & Saxton,J. (1995). Teaching drama: A mind of many wonders.
Portsmouth. New Hampshire: Heinemann.
Ormord, J.E. (1990). Human learning. Ohio: Merrill Publishing Company.
Özçelik, D.A. (1989). Eğitim programları ve öğretim (Genel öğretim yöntemi).
Ankara: ÖSYM Eğitim Yayınları, No:8.
Pedagoji Derneği (2017). Anaokulları gösterileri kaldırılsın, 01.07.2019 tarihinde
https://pedagojidernegi.com/wp-content/uploads/2017/10/Anaokulu-
G%C3%B6sterileri-Kald%C4%B1r%C4%B1ls%C4%B1n.pdf adresinden
alınmıştır.
San, İ. (1990). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Fakültesi Dergisi (Ayrı Baskı), 23(2), 533-582
San, İ. (1996) Yaratıcılığı geliştiren bir yöntem ve yaratıcı bireyi yetiştiren bir
disiplin: eğitsel yaratıcı drama. Yeni Türkiye Dergisi. 2 (7), 148-160.
Scher, A. & Verrall, C. (1975). 100+Ideas for Drama, England: Clays Ltd.
Szecsi, T. (2008) Teaching strategies: Creative drama in preschool curriculum:
Teaching strategies ımplemented in Hungary, Childhood Education, 85:2,
120-124
Türkoğlu, A., Doğanay, A., Yıldırım,A. (1996). Ders çalışma becerileri. İzmir:
Memleket Gazetecilik ve Matbaacılık.
Üstündağ, T. (1994). Günümüz eğitiminde dramanın yeri. Yaşadıkça Eğitim, 37, 7-
10.
Üstündağ, T. (1996). Yaratıcı dramanın üç boyutu. Yaşadıkça Eğitim, 49, 19-23.
Yanpar, T. (2009). Etkili ve anlamlı öğrenme için kuramsal yaklaşımlar ve
yapılandırmacılık. Cemil Öztürk (Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi demokratik
vatandaşlık eğitimi içinde (s. 54-76). Ankara: Pegem Yayıncılık.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 18