Konspekt nr 3

1. Historia systemowych ustaw gospodarczych

1.1. Ustawa z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (tzw. Ustawa Wilczka).
1.1.1. Założenia teoretyczne Zaproponowal zamkniecie wielu państwowych
zaladow pracy, które uwazal za nierentowne z punktu widzenia
ekonomicznego. Rozpoczal w Polsce zmiany prawne majace na celu
wprowadzenie gospodarki wolnorynkowej. W 1988 roku przeforsował w
Sejmie liberalną ustawę o przedsiebiorczosci, która spowodowala
aktywizacje drobnych przedsiebiorcow w ostatnich latach istnienia PRL.
Funckjonowała na zasadach: „co nie jest zakazane, jest dozwolone” i
„pozwolcie działać”
1.1.2. Stopień regulacji Regulowała w sposób liberalny działalność gospodarczą.
1.1.3. Pojęcie podmiotu gospodarczego art. 2 2.Podmiotem prowadzącym
działalność gospodarczą zwanym dalej „podmiotem gospodarczym” może
być osoba fizyczna, osoba prawna a także jednostka organizacyjna nie
mająca osobowości prawnej, utworzona zgodnie z przepisami prawa, jeżeli
jej przedmiot działanie obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej
1.1.4. Pojęcie działalności gospodarczej art. 2 1. Działalnością gospodarczą w
rozumieniu ustawy jest działalność wytwórcza, budowlana, handlowa i
usługowa prowadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek
podmiotu prowadzącego taką działalność.
1.1.5. Uboczne zajęcie zarobkowe (przykłady: wytwarzanie, napraw i handel
przedmiotami użytku domowego, rękodzieło artystyczne czy handel
nieprzetworzonymi produktami rolnymi, ogrodniczymi, leśnymi i
handlowymi)
1.1.6. Formy reglamentacji działalności gospodarczej Działalność
koncesjonowana ?
1.1.7. Wielokrotnie nowelizowana Ustawę znowelizowano wielokrotnie (i
wprowadzono zmiany aż 40 razy). Większymi nowelizacjami były ustawy: z
6 kwietnia 1990, z 16 października 1991 i z 16 lutego 1996. Większość zmian
prowadziła do ograniczenia wolności gospodarczej.
1.2. Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej
1.2.1. Okoliczności wprowadzenia ustawy. Miała stworzyć nowe ramy prawne
funkcjonowania przedsiębiorczości w Polsce wynikające z uchwalenia w
1997 roku nowej Konstytucji RP oraz zobowiązań międzynarodowych
Polski
1.2.2. Zastąpienie pojęcia podmiotu gospodarczego pojęciem przedsiębiorcy art. 2
2,3. Przedsiębiorca w rozumieniu ustawy jest osobą fizyczną, osobą
prawną oraz niemającą osobowości prawnej spółka prawa handlowego,
która zawodowo we własnym imieniu podejmuje i wykonuje
działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników
spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności
gospodarczej
1.2.3. Formy reglamentacji działalności gospodarczej Ilekroć w dotychczas
obowiązujących przepisach używa się terminow „pozwoleni,
 „upoważnienei”, „zgoda”, „licencja” jest to forma reglamentacji działalności
gospodarczej
1.2.4. Kategoria małych i średnich przedsiębiorców Korzystne warunki dla
funkcjonowania i rozwoju małych i średnich przedsiębiorców

Mały przedsiębiorca Średni przedsiębiorca

1.2.5. Samorząd gospodarczy

1.3. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej

 1.3.1. Kontrowersje wokół nazwy Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
to ustawa, którą uchwalił Sejm IV Kadencji. Zastąpiła ustawę Prawo
działalności gospodarczej, zwane ustawą Wilczka. Założeniem jej było, iż to,
co nie jest zabronione, jest dozwolone. Było to bardzo wyraźne ograniczenie
władztwa organów administracji oraz uznaniowości przy podejmowaniu
przez urzędników decyzji. Nazwa zawierająca zasadę, której miała być
podporządkowana treść ustawy była postrzegana jako niezgodna z ideą
Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju. W celu przebudowy i reformy
prawno-instytucjonalnego otoczenia przedsiębiorców oraz wykonywanej
przez nich działalności gospodarczej ustawa została zastąpiona w 2018 r.
ustawą prawo przedsiębiorców.
1.3.2. Szeroki zakres regulacji art. 1. Ustawa reguluje podejmowanie,
wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium RP
oraz zadania organów w tym zakresie
1.3.3. Formy reglamentacji działalności gospodarczej
1.3.3.1. Art. 75 u.s.d.g. i kontrowersje z nim związane Art. 75 u.s.d.g. zawiera
katalog sytuacji, gdy wykonywanie danej działalności gospodarczej
będzie wymagało zezwolenia, uzyskania zgody, licencji lub dokonania
zgłoszenia przez wpis do odpowiedniego rejestru, jeśli działalność ta
jest ujęta w treści wskazanych aktów prawnych. Kontrowersje
związane z tym artykułem wynikają stąd, iż stanowi on znaczne
odstępstwo od nadrzędnej zasady, na której oparte zostały założenia
ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wątpliwości budzi
zwłaszcza art. 75 a. 2, gdzie ze względu na nadrzędny interes publiczny
przewidziane są także wyjątki od zasady, zgodnie z którą po uzyskaniu
odpowiedniego zezwolenia, działalność może być prowadzona na
terenie całego kraju, na czas niekreślony. Art. 14 1. Ustawy stanowi, iż
przedsiębiorca może podjąć działalność już w dniu wpisu do rejestru
przedsiębiorców w KRS bądź w dniu złożenia wniosku o wpis do
CEiIoDG, jednak okres ten może być także wydłużony w przypadkach
przewidzianych w art. 75.
1.3.4. Wielokrotnie nowelizowana 7 nowelizacji ostatnia w 2018 roku
1.4. Konstytucja biznesu
1.4.1. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców
1.4.1.1. Ustawa o charakterze systemowym Reguluje podejmowanie,
wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium
Polski, prawa i obowiązki przedsiębiorców, oraz związane z tym
zadania organów władzy publicznej.
1.4.1.2. Wprowadza szereg zasad
1.4.1.2.1. Art. 2 - Zasada wolności działalności gospodarczej
Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności
gospodarczej są wolne dla każdego na równych prawach.
1.4.1.2.2. Art. 9 – Zasada przestrzegania reguł uczciwej konkurencji i
dobrych obyczajów w działalności gospodarczej Przedsiębiorca
wykonuje działalność gospodarczą zgodnie z zasadami uczciwej
konkurencji, poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych
 interesów innych przedsiębiorców i konsumentów, a także
poszanowania oraz ochrony praw i wolności człowieka.
1.4.1.2.3. Art. 10 – Zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy
Organ kieruje się w swoich działaniach zasadą zaufania do
przedsiębiorcy, zakładając, że działa on zgodnie z prawem,
uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów.
1.4.1.2.4. Art. 11 - Zasada przyjaznej interpretacji przepisów Jeżeli
przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na
przedsiębiorcę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie
uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści
normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść
przedsiębiorcy, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy
stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma
bezpośredni wpływ.
1.4.1.2.4.1. Relacja do art. 7a k.p.a. to samo
1.4.1.2.4.2. Pytania do zadanej na zajęcia literatury
1.4.1.2.5. Art. 12 – Zasada pogłębiania zaufania, proporcjonalności,
bezstronności i równego traktowania Organ prowadzi postępowanie
w sposób budzący zaufanie przedsiębiorców do władzy publicznej,
kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego
traktowania.
1.4.1.2.5.1. Relacja do art. 8 §1 k.p.a. to samo
1.4.1.2.5.2. Korelat obowiązku wykonywania działalności
gospodarczej zgodnie z prawem Uprawnienie do robienia
wszystko co mieści się w granicach prawa - co nie jest
zakazane, jest dozwolone (art. 8 PrPrzed)
1.4.1.2.6. Zasada rejestracji przedsiębiorców Art. 17. 1. Działalność
gospodarczą można podjąć w dniu złożenia wniosku o wpis do
Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej
albo po dokonaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego
Rejestru Sądowego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
2. Zasady wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o
Działalności Gospodarczej oraz rejestru przedsiębiorców
Krajowego Rejestru Sądowego określają odrębne przepisy. 3.
Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność
gospodarczą przed wpisem do rejestru przedsiębiorców.
1.4.1.2.6.1.1. Znaczenie wąskie i szerokie chuj wi
1.4.1.2.6.2. Zasady opracowywania aktów normatywnych
dotyczących przedsiębiorców – Rozdział VI
1.4.1.2.7. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich
Przedsiębiorców
1.4.1.2.7.1. Pozycja ustrojowa Rzecznika art. 1 stoi na straży praw
mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich
przedsiębiorców, w szczególności poszanowania zasady
wolności działalności gospodarczej, pogłębiania zaufania
przedsiębiorców do władzy publicznej, bezstronności i
równego traktowania, zrównoważonego rozwoju oraz zasady
 uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów
oraz słusznych interesów przedsiębiorców.
1.4.1.2.7.1.1. Tryb powołania Art. 3. 1. Rzecznika powołuje Prezes
Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do
spraw gospodarki. 2. Przed złożeniem wniosku, o
którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw
gospodarki zasięga opinii reprezentatywnych organizacji
pracodawców w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015
r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach
dialogu społecznego
1.4.1.2.7.1.2. Długość kadencji, możliwość jej przedłużenia Art. 4. 1.
Kadencja Rzecznika trwa 6 lat i rozpoczyna się z dniem
jego powołania. 2. Ta sama osoba może być Rzecznikiem
tylko jedną kadencję. 3. Kadencja Rzecznika wygasa w
przypadku jego śmierci lub odwołania.
1.4.1.2.7.1.3. Możliwość wcześniejszego odwołania Art. 5. Prezes
Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do
spraw gospodarki, odwołuje Rzecznika przed upływem
kadencji wyłącznie w przypadku:
1)  złożenia rezygnacji;
2)  utraty obywatelstwa polskiego; 3) trwałej
niezdolności do pełnienia obowiązków ze względu na
stan zdrowia – stwierdzonej orzeczeniem lekarskim;
4)  prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub
umyślne przestępstwo skarbowe;
5)  rażącego naruszenia przepisów ustaw w związku z
pełnieniem funkcji Rzecznika;
6)  ustalenia niespełnienia lub zaprzestania spełniania
warunków, o których mowa w art. 2 pkt 2, 4 i 7.
1.4.1.2.7.1.4. Zadania Rzecznika MiŚP

1.4.1.2.7.1.5. Kazus
Józef K. – Rzecznik MiŚP – został zatrzymany przez funkcjonariuszy Policji w celu
przeprowadzenia rutynowej kontroli trzeźwości. Badanie alkomatem wykazało, że zawartość
alkoholu w wydychanym przez niego powietrzu wynosi 0,21 mg/dm3. Przestraszony, że straci
prawo jazdy i zostanie pozbawiony piastowanego urzędu, wyjął legitymację służbową,
poinformował funkcjonariuszy Policji, że przysługuje mu immunitet z tytułu pełnionej funkcji
i pojechał do swojego Biura. Oceń, czy zachodzą podstawy do odwołania Rzecznika (ew. czy
mogą się one pojawić)? Na jakiej podstawie Rzecznik może zostać odwołany?
0,21 mg/dm3 to jedynie wykroczenie wiec nie stanowi to podstawy do jego odwołania z
art. 5 pkt 4. Art. 115 2) zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza
0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
1.4.2. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o
Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy Zakres
przedmiotowy ustawy Art. 1. Ustawa określa zasady funkcjonowania: 1)
Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej; 2) Punktu
Informacji dla Przedsiębiorcy.
1.4.3. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców
zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Zakres przedmiotowy ustawy Art. 1. 1.
Ustawa reguluje podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej
przez osoby zagraniczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czasowe
oferowanie lub świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami oraz określa zasady
tworzenia przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami oddziałów i
przedstawicielstw w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Ustawa określa również̇
zasady współpracy międzynarodowej właściwych organów w zakresie
świadczenia usług.
1.4.3.1. Pojęcia: osoba zagraniczna, przedsiębiorca zagraniczny, działalność
gospodarcza, usługa.
osoba zagraniczna – a)  osobę̨ fizyczną nieposiadającą obywatelstwa
polskiego, b)  osobę prawną z siedzibą za granicą, c) jednostkę̨
organizacyjną niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność́ prawną, z
siedzibą za granicą
działalność gospodarcza – tak samo jak w ustawie Pr. Przed.
usługa – świadczenie wykonywane przez usługodawcę z państwa
członkowskiego na własny rachunek, zwykle za wynagrodzeniem, w
szczególności usługi budowlane, handlowe oraz usługi świadczone w
ramach wykonywanego zawodu

2. Administracja gospodarcza
Definicje podmiotowe:
 K. Strzyczkowski wskazuje, że „administracja gospodarcza” oznacza najogólniej
całokształt organów administracji publicznej (państwowej i samorządowej) oraz
podmiotów publicznoprawnych, które z mocy przepisów prawa przedmiotowego
realizują zadania ingerencji publicznej w gospodarkę.
 Stanisław Hoc wskazuje z kolei, że „administracja gospodarcza” to w istocie zespół
organów i instytucji publicznych, których zadania i kompetencje obejmują wyłącznie
sprawy gospodarcze.
  W nauce prawa reprezentowany jest także pogląd, w świetle którego „administracja
gospodarcza” bądź też „administracja stosunków gospodarczych” to zespół
konkretnych, wyspecjalizowanych organów, którym powierza się realizację polityki
gospodarczej.
Definicje przedmiotowe:
 Andrzej Powałowski obejmuje tym pojęciem wszelkie działania władzy wykonawczej
w stosunku do gospodarki.
 z kolei C. Kosikowski podkreśla, że pod tym pojęciem rozumieć należy pewien skrót
myślowy służący do oznaczenia fragmentu administracji publicznej, która realizuje
zadania państwa wobec gospodarki.
2.1. Rządowa administracja gospodarcza
2.1.1. Naczelne organy administracji rządowej:
Ujęcia naczelnych organów administracji publicznej:
1) naczelne organy administracji rządowej to te spośród organów administracji publicznej,
które są powoływane przez prezydenta bezpośrednio czy też po uprzednim wyborze przez
Sejm;
2) naczelnymi organami administracji rządowej są organy zwierzchnie wobec pozostałych
organów (i innych podmiotów organizacyjnych państwa) w strukturze administracji rządowej;
3) naczelnymi organami administracji rządowej są organy powoływane przez prezydenta czy
Sejm, których właściwość terytorialna obejmuje obszar całego państwa;
4) naczelnymi organami administracji rządowej są organy zwierzchnie wobec pozostałych
organów w strukturze administracji rządowej i których właściwość terytorialna obejmuje
obszar całego państwa

Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu są:

1) w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu
terytorialnego, z wyjątkiem samorządowych kolegiów odwoławczych, oraz organów
państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych - Prezes Rady Ministrów lub
właściwi ministrowie. – art. 18 KPA
 Rada Ministrów;
 Prezes RM;
 Ministrowie.
2.1.1.1. Rada Ministrów – konstytucyjny kolegialny organ władzy
wykonawczej w Polsce.
2.1.1.1.1. Art. 146 ust. 3 Konstytucji – Podstawowe zadania Rady
Ministrów
Art. 146 ust. 3 Konstytucji - Rada Ministrów kieruje administracją rządową.
Zadania Rady Ministrów (art. 146 ust. 4 Konstytucji): 1) zapewnia wykonanie ustaw, 2)
wydaje rozporządzenia, 3) koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej, 4)
chroni interesy Skarbu Państwa, 5) uchwala projekt budżetu państwa, 6) kieruje wykonaniem
budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z
wykonania budżetu, 7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek
publiczny, 8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa, 9) sprawuje ogólne
kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami
międzynarodowymi, 10) zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz
zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe, 11) sprawuje ogólne kierownictwo w
dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do
czynnej służby wojskowej, 12) określa organizację i tryb swojej pracy.
2.1.1.2. Prezes Rady Ministrów
Zgodnie z Konstytucją Polski osoba kierująca Radą Ministrów oraz zapewniająca
wykonywanie polityki Rady Ministrów w ustroju politycznym Polski. Zwyczajowo nazywany
jest premierem. Jest zarazem przewodniczącym Rady Ministrów oraz odrębnym naczelnym
organem administracji rządowej.
Zadania – art. 148 Konstytucji:

Prezes Rady Ministrów:

1. reprezentuje Radę Ministrów,

2. kieruje pracami Rady Ministrów,
3. wydaje rozporządzenia,
4. zapewnia wykonywanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonywania,
5. koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów,
6. sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w
Konstytucji i ustawach,
7. jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.

2.1.1.3. Ministrowie
Minister jest naczelnym organem administracji państwowej. Kieruje wyodrębnionym działem
lub działami administracji rządowej (dawniej mówiono o tzw. resorcie) lub jest tzw.
ministrem bez teki.
art. 149 ust. 1 Konstytucji - Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej
lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres działania
ministra kierującego działem administracji rządowej określają ustawy.

2.1.1.3.1. Kazus:
Zgodnie ze znowelizowanym art. 25 ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych,
uprawnienie do określania wzoru stroju urzędowego sędziów i ławników w sądach
wojskowych zostało przyznane Ministrowi Obrony Narodowej, który powinien określić jego
szczegółowy wzór w rozporządzeniu. Jednocześnie bez zmian pozostawiono treść art. 84
ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, zgodne z którym Minister Sprawiedliwości
jest uprawniony do określenia w drodze rozporządzenia wzoru stroju urzędowego sędziego.
Powyższy przepis nie zawiera przy tym wyłączenia w zakresie zasad określania wzoru stroju
urzędowego stroju urzędowego sędziów sądów wojskowych.
W wydanym przez siebie rozporządzeniu Minister Obrony Narodowej uznał, że elementem
sędziowskiej togi będzie biret, który od dnia wejścia w życie rozporządzenia stanie się
obowiązkowym elementem stroju urzędowego sędziego. Pomysł ten bardzo nie spodobał się
Ministrowi Sprawiedliwości, w opinii którego w obecnych czasach biret wcale nie dodawałby
sędziom powagi – wręcz przeciwnie – mógłby stać się obiektem kpin. W związku z tym,
Minister Sprawiedliwości doprecyzował treść wydanego przez siebie rozporządzenia w
sprawie stroju urzędowego sędziego wskazując wyraźnie w jego treści, że wzór stroju
sędziego określony w przedmiotowym rozporządzeniu odnosi się zarówno do sędziów sądów
powszechnych, jak i wojskowych. Minister Sprawiedliwości argumentował, że sędziowie
sądów wojskowych są wprawdzie żołnierzami, który podlegają Ministrowi Obrony
Narodowej, jednakże sprawując wymiar sprawiedliwości, w zakresie kwestii technicznych i
organizacyjnych powinni stosować się do regulacji wydawanych przez Ministra
Sprawiedliwości, który zajmuje się przecież organizacją funkcjonowania wymiary
sprawiedliwości w RP.
Jak należy określić sytuację, w której pomiędzy kilkoma organami następuje spór co do tego,
który z nich powinien zająć się sprawą? Kto powinien rozstrzygnąć ten spór w niniejszej
sprawie?
W przedstawionym kazusie mamy do czynienia ze sporem o właściwość pomiędzy MON a
MS.
Zgodnie z art. 22 Kpa spór o właściwość, gdy jednym z organów jest minister rozstrzyga
Prezes RM.
2.1.2. Centralne organy administracji rządowej
Organ administracji, którego zakres działania obejmuje obszar całego państwa. Centralne
organy administracji podporządkowane są naczelnym organom administracji. Organy
centralne działają w formie indywidualnych decyzji, mogą wydawać zarządzenia o
charakterze wewnętrznym. Mają charakter apolityczny.
Przykładowe centralne organy adm. rządowej:
 Ministerstwa;
 Kancelaria PRM.
2.1.2.1. Minister – ministerstwo: jaka jest relacja między tymi pojęciami?
Minister – Minister jest naczelnym organem administracji państwowej. Kieruje
wyodrębnionym działem lub działami administracji rządowej (dawniej mówiono o tzw.
resorcie) lub jest tzw. ministrem bez teki.
Ministerstwo – urząd administracji rządowej kierowany przez ministra odpowiedzialnego za
wyodrębniony dział administracji rządowej.
Minister jest organem administracji państwowej, zaś ministerstwo to urząd, który stanowi
centralny organ administracji rządowej podporządkowany ministrowi.
2.1.2.2. Kierownik urzędu wyspecjalizowanego – urząd: jaka jest relacja
między tymi pojęciami?
Urząd – zespół osób i środków (finansowych, rzeczowych) zapewniających realizację zadań
organów państwowych i samorządowych.
W prawie administracyjnym występuje w trzech znaczeniach:

 jako zwyczajowa nazwa zespołu kompetencji (np. urząd prezydenta, urząd wojewody,
urząd burmistrza),
 jako element nazwy organu administracji publicznej (np. Prezes Urzędu Patentowego,
Naczelnik Urzędu Skarbowego),
 jako aparat pomocniczy organu administracji publicznej (np. Urząd Gminy, Urząd
Miasta i Gminy, Urząd Stanu Cywilnego, urząd celno-skarbowy, Urząd Skarbowy).

Pojęcia urzędu nie należy utożsamiać z organem, czyli wyodrębnioną komórką organizacyjną
aparatu państwowego, pełniącą określone funkcje w dziedzinie życia społecznego.

2.2. Agencje
2.2.1. Czym jest agencja wykonawcza?
Agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnej ustawy
w celu realizacji zadań państwa. Agencje te stanowią przykład administracji gospodarczej w
ujęciu funkcjonalnym polegającej na powierzeniu z mocy ustawy wydzielonym podmiotom
wykonywania zadań publicznych.
2.2.2. W jakim celu tworzy się Agencje wykonawcze?
Agencje wykonawcze to wyspecjalizowane instytucje, których powstanie miało na celu
przekazanie zadań niższym szczeblom administracji.
Zadania agencji wynikają z przyjętych założeń polityki gospodarczej państwa w określonych
dziedzinach życia gospodarczego i mają na celu: • racjonalizację działalności gospodarczej, •
stabilizacje rynku rolnego, • podniesienie efektywności działalności gospodarczej, •
restrukturyzacje i prywatyzację mienia Skarbu Państwa, • wspieranie małych i średnich
przedsiębiorstw i rozwoju regionalnego, • wykorzystywanie nowych technik i technologii, •
tworzenie nowych miejsc pracy, • przeciwdziałanie bezrobociu, • stwarzanie warunków
trwałego i zrównoważonego rozwoju, • inicjowanie, wspieranie i promowanie działań na
rzecz rozwoju gospodarczego.
2.2.3. Czy Agencje wykonawcze mają osobowość prawną?
Tak.
2.3. Terenowa administracja gospodarcza
Terenowe organy administracji rządowej w wyniku realizacji przypisanych im głównie
ustawowo zadań i kompetencji wypełniają w imieniu władzy publicznej określoną
porządkiem prawnym część funkcji właściwych administracji gospodarczej w społecznej
gospodarce rynkowej. Katalog tych zadań i kompetencji jest ustalony normami materialnego
publicznego prawa gospodarczego. Tym samym zasadne jest zaliczenie omawianych organów
administracji państwowej do kategorii organów administracji gospodarczej.
2.3.1. Podział na administrację ogólną oraz specjalną – policja gospodarcza.
Administracja ogólna – zespolona.
Administracja szczególna – jedna z form administracji rządowej w terenie, w postaci
wyodrębnionego aparatu administracyjnego o kompetencji specjalnej, niepodlegającego
formalnemu przedstawicielowi administracji rządowej w danej jednostce podziału
terytorialno-administracyjnego (tzw. organ administracji o kompetencji ogólnej) oraz
samorządowi terytorialnemu, przez co ma charakter tzw. administracji niezespolonej.
Policja gospodarcza:
 jest to funkcja interwencjonizmu restrykcyjnego;
 polega na ingerencji organów władzy publicznej ze względu na konieczność ochrony
dóbr publicznych zagrożonych podjęciem i wykonywaniem działalności gospodarczej
 istotą jest ograniczenie prawa samostanowienia przedsiębiorców w realizacji
przysługujących im praw podmiotowych.
Stanowią ją m.in.:
 wojewódzki inspektor farmaceutyczny,
 wojewódzki inspektor ochrony środowiska,
 wojewódzki inspektor inspekcji handlowej,
 komendant wojewódzki Policji czy PSP.

2.3.1.1. Zespolona
Wojewoda i terenowe organy rządowej administracji zespolonej stanowią administrację
zespoloną.
2.3.1.1.1. Na czym polega zespolenie?
Jak podkreśla A. Wiktorowska, zespolenie administracyjne jest pewną zasadą konstrukcyjną
ustroju aparatu administracyjnego występującą – w terenie – w administracji rządowej na
poziomie wojewódzkim i w administracji samorządowej na poziomie powiatowym.
Zespolenie wyraża dążenie do skoncentrowania aparatu administracyjnego w maksymalnym
stopniu w danej jednostce terytorialnej, w ramach jednego urzędu administracyjnego i pod
jednym kierownikiem (zwierzchnikiem). Ostatecznie zespolenie administracyjne prowadzi do
skupienia maksymalnie dużej liczby zadań i kompetencji w jednym ośrodku władzy
publicznej. Organy administracji rządowej zespolone w urzędzie wojewody wykonują
zadania i kompetencje z upoważnienia ustawowego w imieniu wojewody albo w imieniu
własnym.
2.3.1.1.2. Wojewoda
Wojewoda jest podstawowym organem administracji rządowej w województwie
(przedstawicielem Rady Ministrów w województwie).
2.3.1.2. Niezespolona
Administracja niezespolona jest administracją terenową, która nie jest podległa wojewodzie,
ale właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej. Działalność
ich obejmuje obszar jednego województwa lub tworzony jest podział specjalny.
Art. 56. 1. Organami niezespolonej administracji rządowej są terenowe organy administracji
rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji
rządowej oraz kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych
jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej w
województwie: 1) szefowie wojskowych centrów rekrutacji; 2) dyrektorzy izb administracji
skarbowej, naczelnicy urzędów skarbowych i naczelnicy urzędów celno-skarbowych; 3)
(uchylony) 4) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych [i dyrektor Specjalistycznego
Urzędu Górniczego]; 5) dyrektorzy okręgowych urzędów miar; 6) dyrektorzy okręgowych
urzędów probierczych; 7) (uchylony) 8) dyrektorzy urzędów morskich; 9) dyrektorzy
urzędów statystycznych; 10) dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej; 11) graniczni i
powiatowi lekarze weterynarii; Zmiana w pkt 4 w ust. 1 w art. 56 wejdzie w życie z dn.
19.10.2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 1504). ©Kancelaria Sejmu s. 13/16 2022-07-29 12)
komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży
Granicznej; 13) (uchylony) 14) państwowi graniczni inspektorzy sanitarni; 15) regionalni
dyrektorzy ochrony środowiska. 2. Powoływanie i odwoływanie organów niezespolonej
administracji rządowej następuje na podstawie odrębnych ustaw. (Ustvawa o wojewodzie i
administracji rządowej w województwie)
2.4. Samorządowe organy administracji gospodarczej
 rada gminy,
 rada powiatu,
 sejmik województwa,
 wójt,
 burmistrz,
 prezydent,
 zarząd powiatu,
 zarząd województwa.
2.4.1. Domniemanie przynależności zadań administracji publicznej do
samorządu terytorialnego
Artykuł 163 Konstytucji RP stwierdza, że „samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne
nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych”. Jest to
sformułowanie zasady ogólnego domniemania zadań samorządu terytorialnego w systemie
władz publicznych.
2.4.2. Domniemanie przynależności zadań administracji publicznej do
samorządu gminy
Według art. 164 ust. 3, „gmina wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone dla innych
jednostek samorządu terytorialnego”. Jest to klauzula domniemania zadań gminy w obrębie
samorządu terytorialnego
2.4.3. Z jaką konstytucyjnymi zasadami można wiązać te domniemania?
Nie wiem
 2.5. Europejska administracja gospodarcza
2.5.1. Komisja Europejska jako podstawowy organ wykonawczy
Wśród instytucji UE wykonujących funkcje administracji gospodarczej czołową rolę odgrywa
Komisja Europejska. Komisja działa na podstawie Traktatów (zob. w szczególności art. 17
TUE oraz art. 244–250 TFUE) oraz na podstawie Regulaminu Komisji. Komisja Europejska
ma charakter ponadnarodowy, w tym mianowicie sensie, że w jej skład wchodzą swego
rodzaju funkcjonariusze unijni, nie zaś delegaci (mandatariusze) państw członkowskich.
Komisja działa w ogólnym interesie Unii Europejskiej.
Komisja spełnia wiele takich funkcji, które są relewantne również dla gospodarki. Po
pierwsze, Komisja jest strażnikiem Traktatów i jako taka nadzoruje, czy inne podmioty, w
tym m.in. państwa członkowskie oraz niekiedy indywidualne przedsiębiorstwa, przestrzegają
postanowień Traktatów. W razie potrzeby Komisja podejmuje działania mające na celu
przywrócenie stanu zgodnego z prawem unijnym. Po drugie, Komisja pełni funkcję
prawodawczą. W tym zakresie Komisja jest inicjatorem licznych aktów prawnych, w tym
również mających istotne znaczenie dla gospodarki w UE. Po trzecie, Komisja pełni funkcję
prowadzenia bieżącej polityki unijnej. W szczególności Komisja wykonuje większość
rozporządzeń unijnych, a także wykonuje budżet UE (art. 317 TFUE), ponosząc polityczną
odpowiedzialność przed Parlamentem Europejskim za jego ewentualne niewykonanie (art.
319 TFUE). Po czwarte, Komisja pełni funkcję stymulacyjną, będąc inicjatorem i
promotorem licznych działań i akcji zmierzających do pogłębienia procesu europejskiej
integracji. W tym względzie Komisja przygotowuje liczne dokumenty o charakterze ogólnym.
Ich przykładem może być chociażby przyjęty 3.10.2012 r. komunikat zatytułowany: Single
Market Act II: Together for new growth, zawierający 12 działań priorytetowych na rzecz
przyspieszenia wzrostu, zatrudnienia i społecznej spójności na rynku wewnętrznym. Po piąte,
Komisja pełni funkcję międzynarodową związaną z uczestniczeniem w stosunkach
międzynarodowych, także tych o charakterze gospodarczym. W tym zakresie Komisja m.in.
zawiera umowy handlowe i umowy o współpracy gospodarczej z państwami trzecimi lub
organizacjami międzynarodowymi.

2.5.2. Proces integracji europejskiej

Integracja europejska – określenie stosowane wobec procesu stopniowego integrowania się
państw Europy pod względem gospodarczym, prawnym i politycznym. Obecnie procesy
integracyjne w Europie najpełniej realizowane są w ramach Unii Europejskiej, powstałej w
1993 roku na bazie Wspólnot Europejskich.
Proces integracji europejskiej przebiegał w następujących etapach, które możemy nakreślić
następująco:

 zainicjowanie strefy wolnego handlu;

 działania zmierzające do zaistnienia unii celnej;
 powstanie wspólnego rynku;
 ukształtowanie się unii gospodarczej;
 pełna integracja gospodarcza.

2.5.3. Konieczność wprowadzenia zmian strukturalnych i organizacyjnych w

krajowej administracji – przykład Inspekcji Transportu Drogowego
2.5.4. Obowiązek istnienia określonych organów administracji gospodarczej
3. Literatura: Gregorczyk D., O rozstrzyganiu wątpliwości prawnych na korzyść strony w
postępowaniu administracyjnym
3.1. Czym są wątpliwości prawne (co do treści normy prawnej)?
Wątpliwości co do normy prawnej oznaczają niejasność zwrotów użytych w przepisie
prawnym, a także niejasność co do innych etapów budowania normy prawnej.
3.2. Jaka jest ratio legis funkcjonowania tej zasady?
Ograniczenie obciążenia strony ryzykiem i skutkami niejasności przepisów.
3.3. Proszę odszukać w orzecznictwie administracyjnym przykładowy stan faktyczny, w
którym mamy do czynienia z wątpliwością co do treści normy prawnej.
4.