KARTA PRACY UCZNIA – PODSTAWOWE REGUŁY DZIEDZICZENIA GENÓW

Zadanie 1. Połącz podane pojęcia z ich opisem: allel, homozygota, heterozygota, allel dominujący, allel recesywny, fenotyp, genotyp,
homozygota recesywna, homozygota dominująca.
a) Zespół wszystkich genów zawartych w komórce danego organizmu: ………………….……………………………….…………
b) Wszystkie cechy występujące u osobnika, jest uwarunkowany przez genotyp i czynniki środowiska: …………………………………..…….…………………
c) Allel genu ujawniający się fenotypowo, zarówno w homozygocie dominującej jak i w heterozygocie: ……………………..…………………..………………
d) Allel genu, który ujawnia się fenotypowo tylko w homozygocie recesywnej, a nie ujawnia się w heterozygocie: ………….………………………………
e) Różne formy (= wersje) tego samego genu wywołujące odmienne wykształcenie tej samej cechy: ……………………………..…….…………………………
f) Osobnik zawierający w jądrze komórkowym dwa identyczne allele tego samego genu: …..................……………………………………………………………
g) Osobnik zawierający w jądrze komórkowym dwa różne allele tego samego genu: ……..................…………………………………….….………………………
h) Osobnik zawierający w jądrze komórkowym dwa allele dominujące tego samego genu: ……..................………………….….………………………………
i) Osobnik zawierający w jądrze komórkowym dwa allele recesywne tego samego genu: ……..................……………..………..………………………………

Zadanie 2. Na rysunku przedstawiono chromosomy homologiczne hipotetycznej osoby, z zaznaczonymi genami oznaczonymi literami.
Opisz genotyp i fenotyp tej osoby
A – oczy piwne; a – oczy niebieskie allel genu A A a
genotyp – …………………………………………………………………………………………………………………………
fenotyp – ………………………………………………………………….…..…………………………………………………
przewężenie
B – uszy odstające; b – uszy przylegające pierwotne
genotyp – ………………………………………………………………………….……………………………………………
allel genu b b b
fenotyp – ………………………………………………..………………….…….……………………………………………
C – włosy proste; c – włosy kręcone
genotyp – ………………………………………………………………………….…………………………………………… allel genu C C c
fenotyp – ………………………………………………………………………………..………………………………………
para chromosomów
I PRAWO MENDLA = PRAWO CZYSTOŚCI GAMET homologicznych
Do każdej gamety przechodzi tylko po jednym allelu danego genu = Do każdej gamety przechodzi tylko
jeden allel z danej pary.

Zadanie 3 Obecność piegów to cecha dominująca (A), ich brak - to cecha recesywna (a). Matka, która ma piegi i ojciec bez piegów mają już
jedno dziecko bez piegów.
a) Jakie są genotypy rodziców?
b) Jakie jest prawdopodobieństwo, że ich kolejne dziecko także nie będzie miało piegów?

Zadanie 4 U człowieka piwna barwa oczu dominuje nad niebieską. Oboje rodzice są heterozygotami.
a) Określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że pierwsze dziecko będzie niebieskookie ?
b) Określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że drugie dziecko tego małżeństwa będzie niebieskookie ?

Zadanie 5 U człowieka uszy odstające dominują nad uszami przylegającymi. W pewnej rodzinie matka będąca heterozygotą miała odstające
uszy, ojciec natomiast miał przylegające uszy.
a) Jakie są genotypy rodziców?
b) Jakie będzie rozszczepienie fenotypowe i genotypowe wśród ich potomstwa?

Zadanie 6 U człowieka prosty kształt kciuka jest determinowany przez allel dominujący, wygięty przez allel recesywny. Mężczyzna mający
wygięty tzw. kciuk autostopowicza ożenił się z kobietą o prostym kciuku, której ojciec miał wygięty kciuk.
a) Jakie są genotypy wszystkich wymienionych osób?
b) Jakie będzie teoretyczne rozszczepienie fenotypowe i genotypowe w pokoleniu dzieci owego mężczyzny i kobiety.

Zadanie 7 Zdolność zwijania języka w rurkę jest u człowieka cechą dominującą, a brak tej zdolności jest cechą recesywną. Kobieta mająca
zdolność zwijania języka, ma córkę o takiej samej zdolności jak ona, oraz syna, który nie potrafi zwijać języka. Oboje dzieci mają tego samego
ojca, który nie potrafi zwijać języka. Małżonkowie oczekują na narodziny trzeciego dziecka.
a) Określ genotypy obojga rodziców
b) Podaj, jakie jest prawdopodobieństwo, że trzecie dziecko tej pary będzie miało zdolność zwijania języka w rurkę.

Zadanie 8 Struktura włosów u ludzi jest cechą dziedziczną, która dziedziczy się jednogenowo. Włosy proste są cechą recesywną w stosunku do
włosów kręconych. Kobieta o włosach prostych poślubiła mężczyznę o włosach kręconych, którego mama miała włosy proste. Wykonaj
krzyżówkę genetyczną dla tej pary i określ jakie włosy może mieć ich potomstwo (z podaniem prawdopodobieństwa wyrażonego w %).