Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 100

Konstruksionet Ndërtimore

Konstruksionet Ndërtimore
Ligjërata për KL XII drejtimi i Ndërtimtarisë dhe Arkitekturës

2014

prof. phD. Naser Morina IDN 1


Konstruksionet Ndërtimore

Punët zejtare
Pas përfundimit të punëve të vrazhda dhe vendosjës së të gjitha instalimeve të nevojshme,
ndërtimi i objektit hynë në një fazë të re apo në fazën përfundimtare ( punët zejtare ). Si kur
që është e rëndësishme që të gjitha punët në pikpamje të elementeve konstruktive të kryhen
me ndërgjegjëje njësoi edhe punët zejtare duhet të kryhen në mënyrë profesionale. Cilisia e
punëve zejtare ndikon drejtpërsëdrejti në estetikën dhe funksionalitetin e objektit. Numri i
profesioneve dhe specializimeve të dodmosdoshme në punët zejtare është mjaft i madhë.
Numri i punëve zejtare është i madh mirpo disa prej tyre që i hasim në çdo objekt ndërtimor
janë:

1. Punët e zdruktharisë
2. Punët e llamarinës
3. Punët fasadore
4. Punët e ngjyrosjës
5. Punët e çeramikës
6. Punët e axhustratorisë
7. Punët e qelqit
8. Punët eparketit etj.

Në mënyrë klasike të ndërtimit punët e vrazhda punohen prej kateve më të ulta drejt kateve
më të larta , ndërsa punët përfundimtare kryhën duke filluar nga katet më të larta drejtë atyre
më të ulta.

Punët zejtare kryhen kryesisht në ambiente të mbyllura kështu që puntorët nuk i ekspozohen
ndikimeve të jashtme atmosferike, kurse me zhvillimin dhe aplikimin e teknologjis është
zvogluar numri për kryerjën e punëve zejtare, poashtu është zvogluar mundi fizik dukshëm në
krahasim me punët themelore të ndërtimtarisë.

1. Punët e zdruktharisë

Zdruktharët e ndërtimtarisë punoin dyer, dritare dhe paisje të tjera prej druri të cilat
instalohen në objekt, prodhimet e zdruktharisë punohën në seri dhe zhvillohen sipas
standardeve në ndërmarjët industriale.

Zdruktharët e ndërtimtarisë janë punëtor të specilaizuar që arsimohen dhe përgaditën për


përpunimin e drurit.

Me zhvillimin e teknologjisë, fabrikat për përpunimin e drurit janë paisur me mjete të


avancuara dhe shumë precize të cilat mundësojn realizimin më të lehët të punëve dhe rrisin
kualitetin e dyerve dhe dritareve. Materiali i cili përdoret për prodhimin e dyerve dhe
dritareve është druri i ahut, bungut, frashëri etj.

Pllakat e murit s ai përket renditjës mund të vendosen në disa mënyra:


prof. phD. Naser Morina IDN 2
Konstruksionet Ndërtimore

Pllakat e dyshemes sipas formës dhe përmasave janë disa lloje. Më së shpeshti përdorën
pllakat në formë katrore.

2. Punët e llamarinës

Llamarinë punuesit e ndërtimtarisë vendosin llamarinë të zinkuzr, bakrit dhe plumbit përgjat
tër perimetrit të kulmit. Llamarina po ashtu vendoset në kokat e oxhaqeve, në parapetet e
jashtëme të dritareve, në vendet ku deperton oxhaku në siperfaqen e pullazit dhe në vendin ku
depertojnë gypate ajrosjës në siperfaqet e pullazit. Nga llamarina e zinkuar punohen edhe
mbulesat e kulmit, ulluqe të cilat shërbejnë për largimin e ujit nga pullazi.

3. Punët fasadore

Punët fasadore përfshin punimin e siperfaqeve të brendëshme dhe të jashtme të objektit.


Fasadeët bëjnë përpunimin përfundimtar të mureve. Fasadat punohen me llaq të vazhduar
pastaj sperkatet me gurë të bluar duke i shtuar ngjyrë ose vetëm gëlqeroset.

Fasadat shpeshherë punohen edhe me pllaka mermeri, keramike, apo me gurë natyror. Në
ndërtimtarin bashkohore punohen edhe si fasada të varura prej materialeve të ndryshme si që
janë: qelqi, llamarina, masat plastike etj.

4. Punëte ngjyrosjës

Ngjyruesit përfaqsojnë grup më të madh të punëtorve zejtar në fushën e punëve zejtare. Këta
bëjnë ngjyrosjën e mureve brendëshme dhe të jashtme me ngjyra të thjeshta, ngjyra prej vaji
dhe ngjyra sintetike. Ngjyrat e vajit përdoren për ngjyrosjën e prodhimeve të zdruktharisë dhe
axhustratoris. Me këto ngjyra këto prodhime siç janë: dyert, dritaret e drurit, metalit, rrethojat

prof. phD. Naser Morina IDN 3


Konstruksionet Ndërtimore

e ndryshme që të mbrohen ma mirë nga ndikimet e jashtme atmosferike do me thën pjesët


metalike mbrohen nga korozioni.

5. Punët e qeramikës

Qeramikë punuesit janë punëtor të ndërtimtarisë të cilët bëjnë mveshjen e dyshemes dhe
mureve me pllaka të qeramikës në ato vende ku uji shfrytëzohet në mas të madhe ose ku
qarkullimi i njerzëve është i madh, prandaj nevojitet mirëmbajtëje e përhershme. Në objekte
banimi me pllaka të qeramikës mveshen dyshemet dhe muret e banjove dhe kuzhinave, kurse
në objektet shoqrore me pllaka mveshen nyjet sanitare, dyshemet e holleve ( para sallave )
dhe dyshemet e koridoreve. Puna e qeramikëpunuesve duket e thjeshtë dhe me pakë
posicione, por kërkon një shkathëtësi të madhe dhe precizitet. Plakat e qeramikës janë me
dimensione të ndryshme , mvarsisht nga cili prodhues prodhohen me dimensione më të vogla
apo më të mëdha.

Pllakat e qearmikës ngjiten për siperfaqe me anë të ngjitësit special, për arsyje siperfaqja ku
ngjitet duhet të jetë shumë e rrafshët dhe mirë e lëmuar.

prof. phD. Naser Morina IDN 4


Konstruksionet Ndërtimore

6. Punët e axhustratorisë

Puntorët axhustratorë punojnë dyer dhe dritare prej hekuri, rrethoja metalike për ballkone dhe
shkallë etj. Punët e axhustratorve kryhën në puntoriapo fabrika, kurse në punishte ( objekt)
montohen. Axhustratorët e ndërtimtarisë arsimohen në degën e matalëpunuesve, por janë të
specializuar për punë në objekte të ndërtimtarisë. Materialet kryesore të cilat për ndërtimin e
dyerve, dritareve. Rrethojave dhe elementev tjera janë: çeliku dhe alumini.

7. Punët e qelqit

Si pjesë e punimeve përfundimtare, si punët e reja dhe adaptimi i vjenë fundi, kështu që edhe
punët e imëta bëhen të dukshme. Ashtu që qelqi si pjesë e një detali estetik përmirson
përshtypjën e punëve përfundimtare.Punët e qelqit në një mas më të madhe apo më të vogël,
janë të rëndësishme në përshtatjen e objektit-banesës.

Punët e qelqit egzekutohen direkt në punishte apo sjellja e tyre në punëtori, për raste ku nuk
munemi me kry punën në mënyrë profesionale, por çdo herë tentojmë që punën ta kryejmë në
punishte për ti ikur hargjimeve të demontimit dhe transportit deri në punori. Puntorët e qelqit
direkt në punishte apo sipas projektit i masin dumesionet e dyerve dhe dritareve apo
elementeve tjera prej qelqi dhe njëherit bëjnë propozimin në bashkëpunim me investitorin që
ta bëm zgjedhjen e duhur.

Përveq në dyer dhe dritare qelqi sot vendoset edhe në tush kabinet e banjove në kombinim
qelqi dhe inoksin, si dhe egzekutimi i gardheve të skallëve në kombinim qelq dhe inoks, të
formave të ndryshme , shkelëse të shkallëve, dysheme prej qelqi etj.

prof. phD. Naser Morina IDN 5


Konstruksionet Ndërtimore

PUNËT E GURIT
Guri është material i pa shfrytzuar ndërtimor, ( kemi edhe guri artificial, teraco ) i cili
shfrytzohet për muratim dhe mveshje. Guri ka dukje momumentale dhe massive ,
është i qëndrueshem dhe pranon ngarkesat në shtypje ( muret, shtyllzat , harqet, muret
mbrojtëse ) elementet e përpunuara janë me dimensione të kufizuara, është i përpunushëm
dhe i qëndrushëm. Po ashtu egzistojnë lloje të ndryshme të gurve dhe specifika të ndryshme
për ngjeshje, acar dhe zjarrë, po ashtu edhe fortësia prej të butit deri te i forti, gjithashtu
edhe gurët mund të jenë me ngjyra të ndryshme . Për shkaktë këtyre cilisive natyrorë
nuk është ikëndshëm në prekje – dhe iftohët . Guri shumë shfrytëzohet si lëndë e parë
( zhavor dhe zhavor i grimcuar ) për shumë konstruksione ndërtimore .

Libri: Gradjevinske Konstrukcije nga autori Zhivorad popviq, Nasha Knjiga – Beograd faqe
10

PUNËT FASADERE - TERACERE

PUNET FASADERE – Punimet fasadë përfshijnë trajtimin e mureve te jashtme të


ndërtesave - fasadave itërë procesi trajtimit përbëhet nga dy faza. Faza e parë është
aplikuar në shtresë bazë që kërkon një sipërfaqe krejtësisht të pastër, të jetë mjaft e
prof. phD. Naser Morina IDN 6
Konstruksionet Ndërtimore

vrazhdë ashtu që të ketë lidhje të përhershme në mes kësaj shtrese dhe në sipërfaqen
për të cilën është aplikuar. Kur aplikoni shtresa përfundimtare është e rëndësishme që
përherë lidhet për shtresen e vrazhd fillestare ( grund ) .

Për të aplikuar shtresa përfundimtare është kryesisht fasadat bavalit dhe muret e jashtme
mund të jetë e mveshura me gur, pllaka dekorative, etj. Para se të filloni të aplikoni shtresën
bazë është shumë e rëndësishme për të siguruar një shtresë vërtikale dhe horizontale
në mënyrë që i tërë procesi të është bërë si duhet . Nëse në ndonjë rast kemi telat të
varur jashtë atëherë ata duhet hequr nga se mos të vijë deri te korozioni i shtresës
përfundimtare në fasadë. Karakteristikat themelore të stiroporit për fasadës është materijali
ma i shtrejt që shfrytzohet për izolimin e mureve janë :

-Të kenë një shkallë të lartë të të dy izolimin termik dhe akustik

-Ka të gjitha karakteristikat e materialeve vetë-shuarjen për shkak të pranisë së zjarrit


mund të zhvillojë një sasi shumë të vogël të ngrohjes

-Ajo ka një rezistencë të lartë ndaj baktereve dhe kërpudhave

-Po thuajse nuk thithë ujë

-Eshtë shumë e lehtë për përpunimit

Si vendoset stiropori : Në fillim bëhet vendosjen fillestare e profilit , të cilat mund të


jenë një gjerësi prej , 3, 5, ose 10 cm . Pastaj bëhet nivelimi i profileve me anën e
vidave dhe tiplave. Pas kësaj ai fillon ngritjen në rreshtin e parë të paneleve izoluese .
Profili fillestar me siguri do të lehtësojnë instalimin e linjës së parë dhe në buzë të
fasadës për t’i dhënë forcën e nevojshme dhe për të mbrojtur atë nga rrëshqitja . Panalet (
stiropori ) shtangohen me anë ngjitsit dhe vidave plastike (duhet 5 copë vida për m2 ).

Në mënyrë që skajet të përpunohen mirë, duhet të vendosen llajsnet mirë për ngjitësi,
dhe pastaj vendoset rrjeta .

Këshillë : Dëshira më e madhe në vëmendjen e drejtpërdrejtë për të se sa e rëndësishme


është cilësia dhe efikasiteti i izolimit në këtë mënyrë të drejtpërdrejtë ndikon në konsumin
e energjisë dhe rritjes së çmimeve të çdo viti . Prandaj , ju mund të kurseni të holla duke
kursyer energji .

http://www.termo-toplinska-fasada.hr/fasaderski-radovi.html

PUNËT TARACERE
Sipërfaqja për hedhjen terracos pastrohet dhe lahen , pastaj hedhim një spërkatje të
çimentos . Burimin e taracos e përgatmi prej çimentos , agregatit të imët të formave të

prof. phD. Naser Morina IDN 7


Konstruksionet Ndërtimore

çrregullta gjeometrike dhe ujit, përpjesa e burimit është 1 : 2. Masën e përzim në të


thatë , ku pastaji i shtojmë ujë. Trashësia e teracos duhet të jetë min 2 cm , ku e ujitmi
dyshemen , e ngjeshim , dhe e rrafshojm. Shtresën përfundimtare duhet mbrojtur të mos
shkilet, sipas nevojës të ujitet me ujë deri sa të shafitet ( rrafshohet ). Pas lidhjës kjo
sipërfaqe të grryhet me makin për grryrje me sipërfaqe të letrës së vrazhd deri sat ë fitohet
sipërfaqja e rrafshët . Të pastrohet me ujë të pastërt, pastaj të punohet brumi ( kiti ) prej
çimentos dhe miellit të mermerit dhe të mbushen vrimat, vijatë ndryshme. Pas tri ditëve pas
fortësimit të kitit, teraco prap gryhet me makinënën grryerse të letrës së imët deri sat ë fitohet
sipërfaqe e rrafshët dhe e lëmuar e cila duhet të shkëlqej. Nëse lajmrohen vrima apo vija të
ndryshme , prap përseritët puna. Pas grryerjës me makinën me letër të imët të pastrohet me
ujë dhe të terët , pastaj pastrohet me detergjent dhe prap lihet të terët sipërfaqe .

Pas terjës këtë sipërfaqe e lyejm me vajë liri ose tretje dylli në benzin dhe të pastrohet me
lecka.

http://www.predmer2.npnetwork.co.rs/Teracerski/166-ostali-teracerski-radovi.html
https://plus.google.com/photos/115560824926058852802/albums/5791000185174380161

PUNIMET PREJ GJIPSI ( ALLQIA )

prof. phD. Naser Morina IDN 8


Konstruksionet Ndërtimore

Në programin e punëve prej gjipsi hynë: tavanet, muret, muret ndarës, mveshja e mureve,
nënkulmeve dhe mbulimin e gypave të instalimeve të ndryshme. Përparsia e përdorimit të
pllakave prej gjipsi në punët përfundimtare , në enterier dhe punët tjera. Relativisht shpejtë
montohen dhe lehët përpunohet e po ashtu nuk ndikon në peshën e objektit , do me thënë në
statikën e objektit. Shpesh montohen për të zvogluar lartësin e dhomave, mbulimin e gypave
të instalimeve, muret ndarëse ose pë estetikë .

Në tavanet dhe muret mund të vendoset edhe izolimi prej leshit të qelqit apo gurit
me çka arrihet:

-Reduktimi i shpenzimeve të ngrohjës pë shkak të përmirsimit të izolimit termik

- Zvoglimi i hargjimeve të ngrohjës

-Përmirsimi i izolimit termik për shkak të izolimit deri në 8 db

-Rregullimi i nivelit të zhurmës

-Mbrojtja nga zjarri

-Pllakat nga gjipsi përmbajnë 20 % ujë kristalor i cili mbron nga zjarri

prof. phD. Naser Morina IDN 9


Konstruksionet Ndërtimore

http://www.jugenterijer.rs/srpski/gipsani-radovi

DYSHEMETË
Në sipërfaqen e sipërme horizontale të konstruksionit të ndërkatit, vendosen konstruksione të
dukshme në të cilat ecet – dyshemetë. Që t’i përgjigjen destinimit të vetë, duhet t’i plotsojnë
kushtet e caktuara në pikëpamje të estetikës , qëndrueshmërisë, stabilitetit, që në pikëpamje
mekanike të grisen dhe hollohen pak, të kenë ngjyra të qëndrueshme, të jenë të kollajshme
për mirëmbajtje për shkak të higjijenës etj. Në zgjedhjen e llojit të dyshemësë ndikon
kryesisht destinimi i ambientit në të cilin vendosen .

Konstruksioni i dyshemesë përbëhet prej dy pjesëve kryesore:

-Prej mveshjës ose ftyrës së dyshemesë dhe


- Prej mbështetsës ( përfundjes ) së dyshemesë, mbajtëse e mveshjes së dyshemesë.

Nëse është e nevojshme, pos përfundjës së dyshemesë vendosen shtresatveçimi për mbrojtjën
e dyshemesë prej lagështisë, nxehtësisë, dhe zërit.

Vendi i vendosjës së mbështetsës së dyshemesë është në konstruksionin e ndërkatit.

Ajo është prej materialit kokërrizor-rër ose masë blindite.Në ndërtimtarinë bashkohore
punohet si shtresë prej materialesh artificial me prejardhje bimore ose minerale, prej leshi të
qelqit, të gurit ose të zgjurës.

Mbi përfundjen e dyshemesë vjenë veshja e dyshemesë, sipas së cilës edhe emërtohen
dyshemetë, kështu që dallojmë këto llojet e dyshemeve:

-Dysheme prej llaçi të çimentos-estrihu betonik


-Dyshemet prej terrace të derdhur
-Dyshemet prej asfaltit
-Dyshemet prej pllakash terrace
-Dyshemet prej pllakash të qeramikës dhe pllakash prej klinkeri

-Dyshemet mozaik ( prej pllakëzave të vogla të qeramikës )

prof. phD. Naser Morina IDN 10


Konstruksionet Ndërtimore

-Dyshemet prej rrasash guri


-Dyshemet prej linoliumi, gome prej materialeve PVC ( meemertimet të uzinave: vinfleks,
vinaz etj ).
-Dyshemet prej ksiloliti
-Dyshemet prej parketit
-Dyshemet prej drrasave dhe e ashtuquajtura dysheme anijeje
-Dyshemet tekstili.

prof. phD. Naser Morina IDN 11


Konstruksionet Ndërtimore

Figura e mësipërme – Konstruksioni i ndërkatit prej trarëve të drunjët – në bazë – B,


prerjët vërtikale M-M dhe N-N, detaji të tymëtari – B , trau i shkurtuar Tr.SH, marrësi – V,
betonii ngjeshur ose 3 rreshta tjegulla – b, detaji – H, lidhja me kllap gjysmore e rrafshët me
puthitje të pjrrët te ndeshja me pllakë e llamarinët – P, ulja e traut tavanor me murin e
jashtëm – C, ngërthesa – a, pamja e murit – D, ulja e traut të ndërkatit ( ose tavanit ) në murin
e brendshëm – E, lidhja me bashkim te vazhdimi i trarëve – ib, izolimi horizontal – ih.

DYSHEMET SPECIALE PREJ DRURI


Përdorimi i drurit për dysheme daton që prej kohës romake, kur drrasat janë gdhendur me
dorë, kurse parketi i sotëm daton nga Franca gjatë sundimit të ligjit të XVI.

Druri është përdorur për dyshemetë, kryesisht për shkak të karakteristikave të tij: i fortë , i
rezistushëm ndaj brejtjës, rrëshqitjës, termo dhe izolues akustik dhe është material natyror.
Eshtë unike secila në aspektin e cilësis, ngjyra, material natyror i ngrohët që posedon edhe
arsyet pse ai është e domosdosshme të përdoret në dizajn të brendshëm. Përveç produkteve
klasik të parketit janë duke u bërë gjithnjë e më shumë dysheme popullore të dimensioneve
më të mëdhaja të shumë llojta dhe masive. Edhe pse nuk kanë karakteristika të mira gjatë
eksploatimit këto lloje ato prap se prap kanë përdorim kur janë në pytje dyshemet natyrore
prej drurit.

Vendosja e këtyre llojeve të dyshemeve prej materialeve prej drurit, si që janë: bungu, ahu,
dhe, arra që kanë tekstur dhe janë të çëndrushm i bën dyshemet që ti shfrytëzojm për një kohë
të gjatë.

Dyshemet prej druri përveç efekteve vizuale të cilat kanë ato vendosen edhe për një arsye të
rëndësishme, kur është në pytje shëndeti. Përveç që është material natyror druri më së paku
tërheq pluhurin i cili është edhe shkaktari kryesor i shumë smundjeve të frymarrjës.

prof. phD. Naser Morina IDN 12


Konstruksionet Ndërtimore

Çmimi i parketit më varet nga lloji dhe dimensinet përveç karakteristikave të dhëna në
zgjedhjen e llojit të drurit ka edhe dukja, tekstura, dhe ngjyra e tijë. Poashtu edhe dimenzionet
e caktojnë çmimin e tij, si sa më i madhë të jetë dimensioni i copzave, edhe çmimi ma i
shtrejtë për m2

Vendosja e parketit në mënyrë adekuate në dysheme mirë të rrafshuar dhe të drejtë sipas
ushzimeve të prodhuesit e bën atë ta shfrytëzojnë shumë gjenerata.

prof. phD. Naser Morina IDN 13


Konstruksionet Ndërtimore

Mbrojtja e dyshemeve

Mbrojtja e dyshemeve e ka një rëndësi të vacant pasi ato i kemi punuar, çoftë ato të punuara
prej drurit apo prej materialeve tjera të forta .

Dyshemet ndahen në:

prof. phD. Naser Morina IDN 14


Konstruksionet Ndërtimore

-Dyshemet prej druri

-Dyshemet të forta

Dyshemet prej druri – po ashtu edhe këto vendosen në ambiente të brenëdshme dhe të
jashtme. Dyshemet e brenëdëshme janë më lehtë të mirë mbahen pasi që nuk janë të
ekspozuar ndikimeve të jashtme atmosferike.

Meqense dyshemet prej druri vendosen në ambientin e jashtëm janë të ekspozuara edhe
kushteve atmosferike shtohet edhe pytja se cili material për mbrojtjën e tyre është ma
adekuat. Mbrojtja me llaqe është mbrojtja më e mirë e dyshemeve prej druri, ku së pari ato
grryhen me makina dhe rrafshohen mirë ku pastaj pastrohen, dhe luhen me llak adekuat për
patos apo parket. Ai njëherit ngurtësohet dhe bëhet i fortë dhe këto sipërfaqe janë mjaft të
lehëta për mirëmbajtëje, ku mund të shfrytëzohen pas lyerjës. Këto sipërfaqe lyhen me brusha
të ndryshme ku me rëndësi është edhe përzgjedhja e llakut adekuat për llojin e drurit.

Mbrojtja e dyshemeve prej drurit ka një tretman të vaçant për mbrojtjën e tyre veqenarisht në
sipërfaqe të jashtme, se ato janë të ekspozuar ndikimeve atmosferike, si që janë sipërfaqet për
rreth bazave, ballkonet e ndryshmeetj. Pas kalimit të sezonit dimror, do me thënë në pranverë
këto sipërfaqe duhen të kontrollohe gjithëher mos ka dëmtime apo kalbje të tyre në mënyrë
mos të vijë deri te ndonjë lëndim gjatë ecjes. Pai që janë të ekspozuar ambientit të jashtëm
këto dysheme edhe përmbajn një sasi të madhe të lagështis, gjë që vjen edhe deri te dëmtimi i
tyre më i shpejt. Dyshemet e jashtme nga druri mund të pastrohen edhe me ujë, por
njëkohsisht gjatë temperatuarve të larta verës duhen të lagen me lecka që të mbahet sipërfaqja
e tyre e njomë.

prof. phD. Naser Morina IDN 15


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 16


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 17


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 18


Konstruksionet Ndërtimore

Dyshemet e forta – janë dyshemet prej pllakave, teraceri, pllakave vinfleks, pllakave vinaz,
prej betoni etj, janë më lehët të mirëmbahen ku njëherit quhen edhe dyshemet e forta.

Edhe te këto dysheme duhen të lyhen apo pastrohen mvarsisht siç e përcakton prodhuesi për
secilin material që ato të shkëlqejnë edhe të mirëmbahen sa më lehët.

Për shembull: dyshemet prej pllakave vetëm pastrohen mirë të shkëlqejnë, ato prej teraceri
lyhen pas terjës me vajë liri ose tretje dylli në benzin ku pastaj pastrohet me lecka, të njejta
procedura janë edhe për pllakat vinfleks dhe vinaz, kurse për dyshemet prej betoni ato
suvatosen ( lyhen ) me një shtres mbrojtëse prej 1-5mm, ku hargjihen 3-4kg/m 2 për lyerje 2
mm.

prof. phD. Naser Morina IDN 19


Konstruksionet Ndërtimore

Karakteristikat ( vetit ) dhe definicioni shkallëve


Shkallët janë elemente konstruktive me ndihmën e të cilave kalohet me ecje prej një sipërfaqe
në tjetrin lartë apo poshtë. Në objekte ato nevojiten si lidhje e terenit me përdhesën, me
komunikim vertikal në mes kateve dhe pullazeve në lartësi të ndryshme.

Sipas asaj se cilat etazhe lidhen në mes veti dallojmë shkallët: të bodrumit, katit, tavanit dhe
pullazit.

Sipas materialit prej të cilit punohen shkallët mund të jenë prej: gurit, drurit, betonit, betonit
të armuar dhe metalit.

prof. phD. Naser Morina IDN 20


Konstruksionet Ndërtimore

Shkallët përbëhen prej shkelses dhe lartësis ( bazamakut ), edhe atë mvarsisht se për cilat
objekte i projektoim shkallët, edhe kemi gjërsin dhe lartësin e tyre të ndryshme, e që gjërsia
dhe lartësia e shkallës na përcakton e këndine shkallëve.

Po ashtu sipas pozitës së tyre dallojm shkallët: një krahshe, dy krahshe, tri krahshe, katër
krahsh edhe spirale, një ashtu ato kanë edhe pushimorën e shkallëve ku rregull është se
gjërsia e pushimorës nuk guxon të jetë më e vogël se krahu i shkallëve.

Llojet e shkallëve sipas formës dhe materialit


Edhe pse shkallët mund të jetë bërë nga ndonjë material, zakonisht prej drurit, betony, çeliku
dhe guri. Çdo material siguron një dukje të caktuar, vështrim të veçantë dhe i jep hapësirës
karakter individual, në projektimin dhe ndërtimin e shkallët për t’u informuar tërësisht për të
ofruar zgjedhjen më të mirë të mundshme për secilën shtëpi për hapsira të veçanta.

Po thuajse çdo shtëpi modern shtrihet mbi disa kate që duhet të ndërlidhur, duke lejuar një
kalim të shpejtë dhe të rehatshme, si dhe komunikimin midis kateve. Shkallët e brendshme,
përveç që lidhin nivele të ndryshme në objekte ose ndonjë objekt tjetër, munden nga ndërtimi
dhe dizajn të bëhen interesante dhe estitike në hapësirat e mbrendëshme. Ngjyra, madhësia,
material ndërtimi dhe kanë në këtë mënyrë një rol të rëndësishm në mënyrë që shkallët si një
trup të huaj, dhe për sy janë të këndshme si pjesë e enterierit.

Punimi i shkallëve mund të bëhet prej materialeve ekzistuese, por kryesisht punohen prej e
drurit, betonit, çelikut dhe gurëve. Çdo material siguron një vështrim të veçantë dhe i jep
hapësirë karakter individual, në projektimin dhe ndërtimin e shkallët për të ofruar zgjidhjen
më të mirë të mundshme për secilën shtëpi dhe hapësirë të veçantë. Shkallët janë pjesë e
brendshme të enterieri që vazhdimisht përdorën dhe i shfrytëzojmë. Disa herë në ditë ne të
kalojëm dhe duhet të jemi në dijeni për rëndësin e shkallëve në jetën tonë dhe se pa shkallë
do të ishte e vështirë të imagjinohet kalimi në etazhe ( kate ) të ndryshme.

Për zgjedhjen e materialeve për ndërtimin e shkallëve është e nevojshme që të përmbushen


disa kushte si që janë: stabiliteti, rehatia, estetikë dhe lehëtsinë e mirëmbajtjes, por nuk duhet
harruar dhe kombinim harmonik i ndërtimit të përgjithshëm në objektë. Mënyrat në

prof. phD. Naser Morina IDN 21


Konstruksionet Ndërtimore

përgatitjen e shkallëve janë shumë të shumta dhe më poshtë ne do të përpiqemi për të


përmendur vetëm disa nga opsionet, me theks të veçantë në versione të ndryshme, në mënyrë
që të ketë dizajn më të mire të shkallët modern dhe një përshtatje adekuate në enterierin e
mbrendshëm të objektit, nëse ajo është në lidhje me atë që është ndërtuar tash ose atë që
duhet të ndërtohet.

prof. phD. Naser Morina IDN 22


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 23


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 24


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 25


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 26


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 27


Konstruksionet Ndërtimore

Detyrë – 1
Për objektin banues të llogaritën shkallët dhe të bëhet dimensionimi i shhkallëve lartësia e
katit është H= 305 cm , kemi shkallë një krahshe

prof. phD. Naser Morina IDN 28


Konstruksionet Ndërtimore

ZGJIDHJA :

1./ E gjejmë së pari numërin e shkallëve n=?, ku supozoim lartësin e bazamakut të


shkallës h=17 cm, pastaj i gjejmë se sa ndarje kemi sipas formulës.

H 305
n= = =17,94 përvetsojmë n=18 ndarje
h 17

2./ Gjejmë tani lartësin e vërtet të bazamakëve:

H 305
h= = =16,94 cm ⇛ h=16,94 cm
n 18

3./ Tani gjejmë gjerësin e shkelseve nga formula:

2 ∙h+ b=61−63(65)

PËRVETSOJMË :

2 ∙h+ b=63

b=63−2∙ h=63−2 ∙16,94=63−33,88=29,12cm

Përvetsojmë b=29 cm

4./ Gjejmë gjatësin e krahut të shkallëve

L=( n−1 ) ∙b=( 18−1 ) ∙ 29=17 ∙ 29=493 cm

prof. phD. Naser Morina IDN 29


Konstruksionet Ndërtimore

Detyrë – 2 Për objektin banues individual, të llogariten shkallët dy krahshe dhe të bëhet
dimensionimi i shkallëve:

- Shkallët të paraqiten grafikisht në bazë dhe prerje.


- Hapsira e lirë është h = 280 cm, kurse trashësi e konstruksionit të ndërkatit është dpll =
20 cm

prof. phD. Naser Morina IDN 30


Konstruksionet Ndërtimore

ZGJIDHJA :

1./ E gjejmë së pari numërin e shkallëve n = ?, ku supozoim lartësin e bazamakut të


shkallës h = 17 cm, pastaj i gjejmë se sa ndarje kemi sipas formulës.

H 300
n= = =17,64 përvetsojmë n=18 ndarje
h 17

Pasi që kemi shkallë dy krahshe është mirë që të marrim numer çift të shkallëve për shkakun
e simetrisë.

2./ Gjejmë tani lartësin e vërtet të bazamakëve:

H 300
h= = =16.66 cm ⇛h=16,66 cm
n 18

3./ Tani gjejmë gjerësin e shkelseve nga formula:

2 ∙h+ b=61−63(65)

PËRVETSOJMË :
2 ∙h+ b=63

b=63−2∙ h=63−2 ∙16,66=63−33.32=29,68 cm

prof. phD. Naser Morina IDN 31


Konstruksionet Ndërtimore

Përvetsojmë b=30 cm
4./ Gjejmë gjatësin e krahut të shkallëve
L=( n−1 ) ∙b=( 9−1 ) ∙ 30=8 ∙30=240 cm

prof. phD. Naser Morina IDN 32


Konstruksionet Ndërtimore

Ndarja e shkallëve sipas materialit, mënyrës së punimit dhe konstruksionit


Shkallët, punohen prej llojesh të ndryshme materiali prej: tullave,beton armesë së ngjeshur,
prej druri dhe hekuri.

Shkallët prej betoni


Konstruksionet e betonarmesë të shkallëve në ndërtesa aplikohen për shkak të vetive të tyre
konstruktive, rezistueshërisë ndaj zjarrit, qëndrueshmërisë, mundësisë së punimit në të gjitha
trajtat dhe prerjet, mbërthimet në të gjitha format e kafazit të shkallëve si dhe të punimit pas
të gjitha sistemeve të ndërtimit të ndërtesave. Ato janë dukshëm më pak të kushtueshme së
shkallët prej guri. Të gjitha rastet e mbështetjes konstruktive mund të kryhen me shkallë të
betonarmesë.

Sipas mënyrës së punimit, atomund të jenë monolite ( një copë ), të gjysmëmontimit dhe të
montimit.

Shkallët monolite mbi pllakat e pjerrëta – Punohen me derdhjen e betonit në kallëpin e


përgatitur bashkë me armature në konstruksionin mbajtës të shkallëve. Vetë shkallët,
respektivisht pjesët e dhëmbëzuara janë prej betonit të ngjeshur. Kallëpi për shkallë përbëhet
vetëm prej drrasës ballore të shkallëve, të përforcuara në dërrasat anësore të krahut të
shkallëve që në praktikë quhen krehër ( fig. 153 ). Në anën e sipërme të shkelësave derdhet
betoni, rrastohet dhe rrafshohet. Pjesa e sipërme ( shkelsja ) duhet të rrafshohet pas ngjeshjes
dhe vibrimit.

Mënyra e dytë e ndërtimit konsiston në atë se së pari betonohet pllakat e pjerrët e


betonarmesë, kurse më vonë mbi sipërfaqen e saj të theposur të sipërme bëhet betonimi
plotësues i shkallëve në kallëpe të vendosur si te mënyra paraprake të punimi i shkallëve.

Shkallët e gjysmëmontimit – Në vend, aty për aty, së pari betonohen pllakat e pjerrëta të
shkallëve dhe më vonë vendosen shkallët e përpunuara definitivisht prej guri natyror ose
artificial-betoni, druri ose metali. Në këtë mënyrë pengohet dëmtimi i shkallëve me rastin e
kryerjes së punëve të tjera të vrazhda në ndërtesën.

Shkallët e montimit – janë elemente të paragatitura që në ndërtesë instalohen me montim.


Në procesin për gatitjes mund të jenë të punuara plotësisht. Kështu që vendosen si element i
kryer, ose të bëra prej elementesh të ndryshme të për gatitura që mbërthehen në një tërësi në
vendin e ndërtimit.

prof. phD. Naser Morina IDN 33


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 34


Konstruksionet Ndërtimore

Figura 153. – Mbështetja konstruktive e shkallëve: shkallët e murosura brenda murit-I, në të


dy skajet-C në murosur brenda dhe me tjetrin në mur-D, në traverse-E,në traun e pjerrët-F,
shkallët me skaje mbi mbajtës të pjerrët-2, prej betont të armuar-J, në traverse-L, me ancak
në njërin krah-O, me ancakë në të dy anët-T, krahët e shkallëve mbi pllaka-4, mbi pllakën
ancake-U, mbi një mbajtës të faqes-N, me dy mbajtës të faqes-P dhe S.

prof. phD. Naser Morina IDN 35


Konstruksionet Ndërtimore

Ndarja e shkallëve sipas vendosjës konstruktive


Në pikëpamje statike janë shkallët janë një mbajtës I thjeshtë, ngarkesat e dobishme e të
cilit barten në mbështetësa. Sipas llojit të mbështetsave, shkallët për nga vendosja
konstruktive mund të ndahën në:

-Shkallët në mbështetsa individuale

-Shkallët e vendosura në pllakë të pjerrëta

-Shkallët në ancakë.

prof. phD. Naser Morina IDN 36


Konstruksionet Ndërtimore

Shkallët në mbështetsa individuale – Këto janë mbajtës të mbështetur në skaje në mure ose
mbajtës të pjerrët. Pnohen edhe me mbajtës të pjerrët në hapsirë ( distance ). Mbështetja e
shkallëve si dhe fiksimi I tyre në murët, janë të mundëshme në disa mënyra: të nënmurosen
në murë, të murosen mbrenda murit dhe thjeshtë të mbështeten në murë.

Figura – 151 Mënyra e vizatimit të shkallëve

Shkallët e vendosura në pllakëtë pjerrëta – Mbi pllakat e pjerrëta shkallët qëndrojnë


( flenë ) me tër sipërfaqen e tyre të poshtëme, sikur është paraqitur në figurën e më poshtëme
( figura – 153-4 ).

Shkallët në ancakë – Sipas numrit të lëshesave ancake, shkallët me ancakë, shkallët me


ancakët me një ngërthim quhen shkallë të njëanëshe me ancak ( figura -153-3-0 0).

prof. phD. Naser Morina IDN 37


Konstruksionet Ndërtimore

Mbështetje është muri mbajtës ose trau I pjerrët prej beton armesë I ndërtesave skeletor.

Shkallët e dy anëshme, me dy ancakë, ngërthimin e kanë në një mbajtës ( figura-153-3-T ).

Llogaritja e shkallëve

Duke u ngjitur shkallëve shpenzohen dy herë më shumë fuqi se duke ecur nëpër sipërfaqen e
rrafshët. Rëndësi të madhe ka të projektohen shkallë të rehatshme ( komode ), qofshin të një
pjerrësie të butë deri më 300, pjerrësie normale 30-360 ose të rrëpirëta, përkatësisht me
pjerrësi të krahut të shkallëve mbi 360.

Lartësia e shkallareve zgjidhet sipas destinimit të objektit dhe lëviz prej 14-19 cm. Duke
pasur parasysh se gjatësia e hapit të njeriut është 61-63 cm, ( fig.150 ), përpjestimi i lartësisë
së shkallëve ( h ) kundrejt gjerësisë (b) së shkelësës është shtruar me formulën

2 ∙h+ b=61−63 cm

b=( 61−63 )−2 ∙h

Pas shumë eksperimenteve është vërtetuar se shkalla më racionale janë ato me përpjesëtim:

h 17
= cm
b 29

Sipas dispozitave tona për ndërtesat e banimit, përmasat e shkallëve, pos atyre të bodrumeve,
duhet të jenë brenda kufijeve2 ∙h+ b=61−63 cm maksimalisht 18, kurse gjerësia minimum
28 cm.

Logaritja e përmasave të shkallëve është e thjeshtë, shkallët komode jenë me lartësie 17 cm.

Lartësin e katit ( H=h+dpll )=3,06 e pjesëtojmë me lartësitë e zgjedhura:

3,06:17=18 shkallë në dy krah.

18:2=9 copë shkallë në të dy krahët. Te shkallët dykrahëshe gjerësinë e shkelsës e gjejmë


sipas formulës:

2 ∙h+ b=61−63 cm

2 ∙17+ b=63

b=63−2∙ 17

prof. phD. Naser Morina IDN 38


Konstruksionet Ndërtimore
b=63−34

b=29 cm

Përmasat e aprovuara të shkallareve janë 18 copë 17/29 cm, kurse gjatësia e krahut të
shkallëve është(n-1) x b =L, ku n-është numri i lartësive për shkallën një krahëshe(18-1)x
29=L, për shkallët dy krahëshe (9-1)x29=L, fig. 150. Në rastin tone është (9 – 1)x
29=8x29=2,32m.

Figura 150- Paraqitja skematike e llogaritjës së shkallëve h – basamaku, b – shkelësja

Mënyra e vizatimit të shkallëve është treguar në fig.151. Për lartësinë e zgjedhur të katit (H)
kemi llogaritur se envojiten 18 shkallëve, lartësie 17 cm. Shkalla dykrahëshe në një krah
shkallë ka 9 lartësi të shkallëve. Sipas formulës 2h + b =61-63 cm, gjerësia e përcaktuar e
shkelësës është 29cm. së pari llogaritet gjatësia e krahut të shkallës për 9 lartësi të shkallëve
sipas formulës (9 – 1)x29=2,32m është gjatësia e krahut të shkallës, përcaktohet gjerësia e
pushimorës. Në rastin tone është marrë 1,20m, kurse e pushimorës kryesore 1,30m. Gjatësia
e kafazit të shkallëve pra është 1,20+2,32+1,30=4,82m.

prof. phD. Naser Morina IDN 39


Konstruksionet Ndërtimore

Në kafazin e shkallëve vizatohen pushimorja dhe krahu l i shkallëve. Nën një kënd arbitrar
vendosim drejtëzën, mbi të sipas dëshirës hudhim pjesë të njëjta, respiktivisht te ky rast 8
pjesë (a), i bashkojmë 2 me 2 dhe duke kthyer vertikaleve mbi drejtëzën L-2’ përvizojmë
shkallaret në krahët e shkallëve.

prof. phD. Naser Morina IDN 40


Konstruksionet Ndërtimore

Figura.149 - Shkallët me krahë të drejtë: njëkrahëshe , njëkrahëshe ose njëkrahëshe-A,


njëkrahëshe me podest ose dykrahëshe njëkrahëshe-B, dykrahëshe të përthyera-C,
dykrahëshe-D, trekrahëshe-E;shkallët me krahë të lakuar (kthesë): me pjesë spirale-K dhe L,
kërmillore-M, spirale-N dhe P.

Mbulesa e kulmeve nga prodhimet e argjilës së pjekur


Industrit për prodhimin e materialeve prej argjilës prodhoin material me sasi të mëdha, sepse
me to në vendin tonë mbulohen shumë pullazet e pjerrëta.

Prodhimtaria e tjegullave është e mekanizuar, me tërheqje të masës së argjilës (deltinës)


nëpër kallëve sipas standardeve JUS B D1.009 fitohen tjegulla të rrafshëta ose tjegulla biber
të tërhequra me tjegulla të njëfisht dhe lugore (kanaloret) figurat e më poshtme.

Me anë të presimit të masës së argjilës në kallëpe prodhohen tjegulla të presuara prej argjilës
JUS BD1.009 të njohura me emërtimin tjegullat e gojzuara. Me të njëjtën shenjë prodhohet
edhe tjegulla

M-222, e cila fisikohet me emulsion për të qenë e padepërtushme për ujë, pastaj tjegulla
sinterengopur me ngjyra të ndryshme ( bordo e gjelbërt, verdhë , e zezë, dhe mediteran-
tjegulla etj).

prof. phD. Naser Morina IDN 41


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 42


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 43


Konstruksionet Ndërtimore

Tjegullat nga argjila ( Deltina )

prof. phD. Naser Morina IDN 44


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 45


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 46


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 47


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 48


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 49


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 50


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 51


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 52


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 53


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 54


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 55


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 56


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 57


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 58


Konstruksionet Ndërtimore

Biber tjegullat

prof. phD. Naser Morina IDN 59


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 60


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 61


Konstruksionet Ndërtimore

Tjegulat e thjeshta

prof. phD. Naser Morina IDN 62


Konstruksionet Ndërtimore

Tjegullat për borë Tjegullat anësore

prof. phD. Naser Morina IDN 63


Konstruksionet Ndërtimore

Mbulimi me kalanore dhe dukja e disa rasteve të pullazeve

Llojet e konstruksionit të kulmit


Sipas llojit dhe madhësis së ndërtesës, forma e sajë në bazë dhe vendin e ndërtimit e duke
marr parasysh nevojat praktike dhe kërkesat estetike, përpunohen lloje të ndryshme të

prof. phD. Naser Morina IDN 64


Konstruksionet Ndërtimore

kulmeve. Ato më së shumti dallohen për nga numri ( hapsirat që shkojnë në pjerrtësi të njejtë
) gjegjësisht përfundimet më të ulëta horizontale të rrafshinave të kulmit dhe sipas formave
speciale që i përbëjn hapsirat e kulmeve sipas saj kemi :

- kulme një ujore

- dy ujore

- tre ujore

- katër ujore

- të përbëra

- kulme në formë të tendave

- piramidale

- konike

- të mprehta etj

prof. phD. Naser Morina IDN 65


Konstruksionet Ndërtimore

KULMET ME KARRIKA
I. /Kulmi me karrikë njëfishe

prof. phD. Naser Morina IDN 66


Konstruksionet Ndërtimore

II. /Kulmi me karrikë dy fishe

prof. phD. Naser Morina IDN 67


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 68


Konstruksionet Ndërtimore

III. /Kulmi me karrikë tre fishe

prof. phD. Naser Morina IDN 69


Konstruksionet Ndërtimore

Kulmet me varrëse

Disa karakteristika tabelare të vendsojës së karrikave


Mbulesa pullazit në pllakë Emërtimi i Distanca R1 trajve Kushtet e Distanca
konstruksi nëmes veti veqanta nëmes
onit të pahive
Dru Beton pullazit

Distanca
Kulmi i 60 – 80 cm
thjeshtë

Mbajtësit
Kulmi me kryesor të
karrike RS pullazit Distanca
vendosen 60 – 80 cm
në distancë
60 – 90cm

Kulmi me
karrike një Distanca
fishe 60 – 80 cm

Kulmi me
karrike dy Distanca
fishe 60 – 80 cm

prof. phD. Naser Morina IDN 70


Konstruksionet Ndërtimore

VARËSET

prof. phD. Naser Morina IDN 71


Konstruksionet Ndërtimore

I./ Varrëset e njëfishta

II./Varrëset e dyfishta

prof. phD. Naser Morina IDN 72


Konstruksionet Ndërtimore

Llojet e kulmeve të tjera ( Mansarad, shed dhe të rrafshta )

prof. phD. Naser Morina IDN 73


Konstruksionet Ndërtimore

Pjerrtësia e rrafshit të kulmit mvarët nga lloji i kulmit si dhe zonave klimatike. Dallojmë 3
lloje të kulmeve sipas pjerrtësis së rrafshit;

1./ Kulmet e rrafshta me pjerrtësi < 50

2./ Kulmet me pjerrtësi të butë prej 50-250

3./ Kulmet e pjerrëta me pjerrtësi >250

Llojet e kulmeve sipas formës


- Kulmet rrafshta

- Kulmet një ujore

prof. phD. Naser Morina IDN 74


Konstruksionet Ndërtimore

- Kulmet dy ujore

- Kulmet katër ujore

prof. phD. Naser Morina IDN 75


Konstruksionet Ndërtimore

- Kulmet piramidë

- Shed kulmet

prof. phD. Naser Morina IDN 76


Konstruksionet Ndërtimore

- Mansard kulmet

Mansarad kulmet- quhen sipas shkenctarit François Mansaradi (1598- 1666), i cili i ka
konstruktu në shekullin e XVII, ku është kërku nevoja e shfrydzimit të sipërfaqës së tavanit
sa më tepër dhe të fitohet edhe një katë. Këto kulme përbahen prej dy pjesë: pjesa e poshtme
me pullaz mjaftë të pjerrët prej 600-700dhe pjesës së epërme me pjerrtësi prej 300.

prof. phD. Naser Morina IDN 77


Konstruksionet Ndërtimore

Mbulesat prej azbest- çimentos


Nga fillimi i këtij qindvjetshi në Austri është fituar një prodhim artificial me emërtimin
eternit, përkatësisht elemente të rrafshëta të azbest- çimentos për mbulimin e pullazeve e
fasadave për t’i mbrojtur nga erërave të fuqishme dhe shiut. Pllakat e rrafshëta të azbest-
çimentos prodhohen në atë mënyrë përzierja e çimentos, azbesit dhe ujit në kallëpe i
ekspozohet shtypjës.

Në vendin tonë fabrika që ka prodhuar kësi lloji të pllaka sallonit ka qenë në Hanin e Elezit.

Pllakat e valëzuara të azbest- çimentos janë emëruar sallonit pllaka sipas Sallonës, emëri i
sallonës në kohën romanke. Te ne në ndërtimtari për pllakat e azbest-çimentos janë
përvetsuar emërtimet: të rrafshëtat-etrenit, të mëdhatë të valëzuar-salonit, pllakat e valëzuara
më të vogla quhen valëzorka ( valovitke ), kurse pllakat me brinjë sallonitka.

prof. phD. Naser Morina IDN 78


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 79


Konstruksionet Ndërtimore

Veçorit e përbashkëta e të gjithave pllakave të azbest-çimantos është se ato janë të lehëta dhe
ndaj lejojnë konstruksione mbajtëse më të lehëta e më pak të kushtushme. Nuk janë të
ndezshme, mund të prehen, të zdrukthohen e shpohen me vegla të zdruktharisë. U qëndrojnë
shkëlqyshëm ndikimeve kimike ku edhe përdoren në zonat industrial. Veç ngjyrës së argjend
prodhohen edhe me ngjyra të ndryshme . Me standard JUS B.C4.010 janë parapar trajtat,
përmasat dhe cilisit e pllakave të azbest-çimentos.

Ky standard parasheh tri lloje të pllakash, që dallohen për nga përmasat, trajat dhe trashësia.

Për mbulime përdorën:

-Pllaka katërore 40/40 me gojëzime në dy anët e përkundëra

-Pllaka të rrafshëta katrore (katrore dhe këddrejtë )

-Pllaka të valëzuar dhe

prof. phD. Naser Morina IDN 80


Konstruksionet Ndërtimore

-Pllaka të brinjëzuara

Mbulimi i pullazeve me pllaka të rrafshëta dhe katërore bëhet mbi përfundjën prej drrasave,
mbulimin e bëjnë personat e aftësuar profesionalisht.

Mbulesat me prodhime nga betoni


Tjegullat prej betoni janë prodhim i këtyre viteve të fundit. Këndi minimal i këtyre
mbulesave prej betoni është prej 220-450. Tjegullat prej betoni janë mjaftë të rënda, prandaj
edhe janë të mira për mbulimin e pullazeve në vendet ku ka erëra të fuqishme. Këto lloje të
tjegullave shumë më dobët avullohen, se sa tjegullat prej argjiles. Kemi disa lloje të
tjegullave prej betoni si: tipi biber, biber të dyfisht, tjegullat të profilizuara ( me lugje ) ose
siç quhen edhe alpike, kristale klasike, mediteran dhe antik. Të gjitha llojet e këtyre
tjegullave prej betoni i kanë dimensionet 33x42cm, me sipërfaqe të lëmuar dhe të vrazhd, e
cila e pengon rrëshqitjën e borës. Montimi i tyre bëhet në gjërsi të rendeve të listelave 31,5-
33cm, dhe listela me trashësi 3 x 5cm.

Po ashtu përveç tjegullave standard prodhohen edhe tjegulla për ajrosje, tjegulla për
pengimin e rrëshqitjës së borës të cilat i kanë edhe vendet për montimin e shkallëve mbi këto
tjegulla, tjegulla vazhduese për depërtimin e gypave të ajrosjës, tjegulla të tejdukshme për të
ndriquar sipërfaqen e tavanit etj.

prof. phD. Naser Morina IDN 81


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 82


Konstruksionet Ndërtimore

Mbulimi me pllaka të sallonitit të valëzuar


Për shkak të madhësis dhe mbajtëshmërisë së tyre, mbulimi i pullazeve me pllaka salloniti
(JUS B.C4.002) është i mundshëm mbi lloje të ndryshme të përfundjës ( mbështetsës)

- Mbi sipër pahive

- Mbi përfundjen prej drrasave

- Mbi përfundjen prej betoni

Pjerrtësia më e vogël e mbulimit është 70 në gjatësin e mbulimit deri në 10 m, kurse 100për


gjatësin e mbulimit deri në 25m.

prof. phD. Naser Morina IDN 83


Konstruksionet Ndërtimore

Por pas analizave kohëve të fundit se azbest- çimento është material kancerogjen më nuk
prodhohen dhe nuk përdorën tek ne.

prof. phD. Naser Morina IDN 84


Konstruksionet Ndërtimore

Mbulesat nga llamarina (Fe,Al,Cu )

prof. phD. Naser Morina IDN 85


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 86


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 87


Konstruksionet Ndërtimore

Detajet e lidhjeve të kulmit ( Pullazit )

prof. phD. Naser Morina IDN 88


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 89


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 90


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 91


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 92


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 93


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 94


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 95


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 96


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 97


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 98


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 99


Konstruksionet Ndërtimore

prof. phD. Naser Morina IDN 100

You might also like