Michael Porter, krachten en strategie.

Kelvin Grapendaal -13751816

Michael Porter is een Amerikaanse econoom en professor in de Bedrijfskunde aan de Harvard

Business School. Porter is schrijver van 19 boeken en is met zijn werk in de strategie en concurrentie,
één van de grondleggers van de moderne bedrijfskunde. Zijn belangrijkste theorieën zijn: het Vijf
krachten model, het waardeketen model, en het Generic Strategies model.
Het 5-krachten model van Porter is een essentieel onderdeel geworden van het analyseren van
en industrie en om de competitiviteit binnen een industrie te bepalen, ook helpt het om de
winstgevendheid van een industrie te bepalen. Mede hierdoor is het 5-krachten model een
fundamenteel onderdeel van de bedrijfskunde geworden en is het ook van groot belang om het model
te begrijpen en toe te kunnen passen. Het model gaat uit van 5, wat Porter noemt, “krachten” die
invloed uit oefenen op een industrie, deze krachten zijn:

 Gevaar van nieuwe toetreders

 Gevaar van substituten
 Onderhandelingskracht van de kopers
 Onderhandelingskracht van leveranciers
 Intensiteit van concurrentie in een industrie

Porter zijn 5-krachten model is altijd geroemd om het feit dat het zo breed toepasbaar is en
voor elke industrie gebruikt kan worden, maar moderne online bedrijven zoals Uber, Facebook, en
Amazon, functioneren al lang niet meer volgens de normale standaarden van bedrijfsvoering uit de tijd
dat Porter zijn model beschreef in 1979. Houdt Porter zijn model nog stand bij dit soort bedrijven?
Het gevaar van nieuwe toetreders, oftewel: Potentiële toetreders, beschrijft hoeveel gevaar
nieuwe concurrenten vormen voor bestaande bedrijven in een markt, dit vormt het
concurrentielandschap in een bedrijfstak. Ook omschrijft het in hoeverre het voor een bedrijf
interessant kan zijn om zich in een markt te brengen, en welke uitdagingen er bij komen kijken
wanneer zij tot een markt zou willen toetreden, dit zijn de toetredingsdrempels. Voorbeelden hiervan
zijn: schaalvoordelen, merk loyaliteit, kapitale investeringen, en overstapkosten. Ook externe effecten
zoals overheidsbeleid en toegang tot distributiekanalen kunnen een rol spelen (Corporate Finance
Institute, 2020a). Onderhandelingskracht van de kopers refereert naar de macht die afnemers of
consumenten hebben, vanuit het perspectief van de verkoper, om druk uit te oefenen op bedrijven tot
het bieden van producten van hogere kwaliteit, betere service, of lagere prijzen. Hierbij zijn 4 factoren
doorslaggevend: verhouding in hoeveelheid kopers en verkopers, afhankelijkheid van een bepaalde
leverancier, overstapkosten, en achterwaartse integratie. In principe is de regel dat hoe meer toegang
een afnemer heeft tot verschillende leveranciers, hoe meer macht deze afnemer heeft (Corporate
Finance Institute, 2020b).

Multinationals als Uber, Facebook, en Amazon, zijn zeer dominant in hun markt en
beschikken over grote hoeveelheden durf kapitaal waarmee zij zichzelf in een positie van monopolist
kunnen werken, zelfs als deze bedrijven niet gelijk winstgevend zijn. Zo heeft Uber het landschap van
personenvervoer in een paar jaar compleet omgegooid en zichzelf tot absolute marktleider gemaakt en
dat terwijl Uber jarenlang verlieslijdend is geweest, het bedrijf noteerde in 2019 zelfs nog meer dan 5
miljard verlies (Uber boekt grootste verlies ooit: meer dan 5 miljard dollar, 2019). Hier zijn zij toe
instaat doordat grote investeerders enorme hoeveelheden kapitaal in dit soort Techbedrijven stoppen
zodat deze bedrijven kunnen blijven groeien en uitbreiden, met als doel de absolute marktleider
worden in een orde van grote wat zelfs als monopolist omschreven kan worden, dit is eerder Amazon
ook al gelukt. Door die positie zijn die bedrijven in staat om de concurrentie bij voorbaat uit te
schakelen, in het geval van Uber betreft dit lokale taxi chauffeurs en services die inmiddels dusdanig
kansloos zijn tegen het oppermachtige Uber dat zij zelfs noodgedwongen gebruik moeten gaan maken
van het platform van Uber om door te kunnen gaan. Het grote nadeel van deze enorme macht van
Uber, en de afwezigheid van overige concurrentie, en de afhankelijkheid van hun klanten, is dat zij in
staat zijn om de prijzen en commissies voor het gebruik van hun services zo hoog kunnen maken als
zij willen. Deze bedragen worden vervolgens weer doorberekend naar de klant die vervolgens de
hoofdprijs moet betalen. ` Met deze strategie zijn bedrijven als Uber in staat om het
concurrentielandschap compleet te domineren waardoor de onderhandelingskracht van de kopers zo
klein mogelijk blijft en het voor nieuwe bedrijven totaal niet interessant meer is om toe te treden tot
deze markt.

Het model van Porter is niet specifiek genoeg voor dit soort bedrijven omdat het geen
rekening houdt met de mogelijkheden die zij hebben doordat investeerders met enorme hoeveelheden
kapitaal hen ondersteunen, wat hun concurrentiepositie veel sterker maakt dan dat van de rest. Dit
oneerlijke voordeel heeft dusdanig veel invloed dat het model van Porter niet meer volstaat om een
juiste afweging te kunnen maken.

741 woorden.
 Bronnen

 Corporate Finance Institute. (2020a, juli 9). Threat of New Entrants.

https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/strategy/threat-of-new-entrants/
 Corporate Finance Institute. (2020b, juli 16). Bargaining Power of Buyers.
https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/strategy/bargaining-power-of-
buyers/#:%7E:text=The%20Bargaining%20Power%20of%20Buyers%2C%20one%20of
%20the%20forces%20in,Policy%20refers%20to%20the%20budgetary
 Matousek, M. (2021, 7 september). Inside Uber’s effort to become the Amazon of
transportation. Business Insider. https://www.businessinsider.com/uber-amazon-of-
transportation-inside-effort-2021-9?international=true&r=US&IR=T#a-shifting-return-to-
work-plan-4
 Michael E. Porter - Faculty & Research - Harvard Business School. (z.d.). Harvard Business
School. Geraadpleegd op 3 oktober 2021, van
https://www.hbs.edu/faculty/Pages/profile.aspx?facId=6532
 Uber boekt grootste verlies ooit: meer dan 5 miljard dollar. (2019, 8 augustus). RTL Nieuws.
https://www.rtlnieuws.nl/tech/artikel/4808216/uber-boekt-grootste-verlies-ooit-meer-dan-5-
miljard-dollar
 Porter, M. E. (1979). How competitive forces shape strategy. Harvard Business Review.
Published.