Sergüzeştnâme

©Kütüphaneler ve Yayımlar
Genel Müdürlüğü
Eser Adı: Sergüzeştnâme

Müellifi: Muhammed b. Evrenos eş-şehîr bi-Za‘îfî
Hazırlayan: Vildan Serdaroğlu Coşkun
Yayın Yılı: 2020
ISBN: 978-975-17-4720-4
Ana Yayın Numarası: 3690
Kültür Eserleri Dizisi- 639
Adres: Emek Mahallesi, Wilhelm Thomsen Caddesi

N0:4 06490 Çankaya/ANKARA
Telefon: +90 312 470 80 00
Faks: +90 312 470 54 71
e-posta: yaphaz@ktb.gov.tr
www.ktb.gov.tr
http://ekitap.ktb.gov.tr
ZA‘ÎFÎ
SERGÜZE TNÂME
Hazırlayan
Dr. Vildan SERDAROĞLU CO KUN
Ankara
2020
B R NC BÖLÜM
ZA F (1494-95-1559) HAYATI, SANATI ve ESERLER
Ad ve Memleketi
mi k elebi1 e Gelibol l l de2 P M hammed; K nal de Ha an elebi3,
em e dd n S mi4 e M ak m- de de M hammed ola ak ka l d . Osmanl
M ellifleri nde i e P M hammed b. E eno b. N edd n ola ak ge e . ai , Pa i
Biblio h e Na ionale, S ppl. T c 572 de b l nan n ha . 171a da kendi i mini P
Muhammed b. Evreno bin N edd n bin F i e - eh bi-Za f e -R m el-Ma den el-
Ka a o a ola ak ka dede . G l en-i S murg adl e e inin ke ebe ka d nda i e i mi P
M hammed b. E eno b. N edd n b. F i e - eh bi-Za f e -R m el-Ma den el-
Ka a o a mme el-Ko an in eklinde ka l d . B na g e ai , Anadol l ,
Ma denli, Ka a o al e anb ll d .
Mahlas
ai in mahla Za f , a fl a me illi , a fi e ahibi demek i . Serg ze t e,
mahla n n a d manan n ak ine kendi inin g l , ne e devi (erkek deve) yere
e ecek kada k e li old n e kendi ine al man hoca l kab ile hi ap edildi ini
lemek edi :
Lakab d Za f lik kav
Yi e g e e ne e de i (133a)
1
G.M. Meredith-Owens (hzl.) (1971). Me ir - u ar or Tezkere of k Çelebi. London. 284b.
2
M afa sen (hzl.) (1994). Gelibolulu l , K nh l-Ahb r n Tezkire K sm . Ankara: AKM Yay. 237.
3
b ahim K l k (h l.) (1981). K nal -z de Hasan Çelebi, Tezkiret - u ar . Ankara. 578.
4
em eddin S mi (1996). K musu l-A l m. C. 4. Ankara. 2979.
M ak m- de S le man Sa deddin Efendi (2000). Mecellet n-Nis b. Ankara. 298b.
B al Mehmed Tahi (1333). Osmanl M ellifleri. C. II. anb l. 293.
Fa ma B kka c Y lma (2001). Za f nin Manzum G list n Terc mesi: Kit b- Nig rist n ehrist n-
Dir ist n- Sebzist n. Dok o a e i. anb l: Ma ma a ni e i e i. 23.
Be in Akal n U a (2001). Za f , G l en-i S murg, nceleme-Tenkitli Metin. Doktora tezi. Ankara:
Hace epe ni e i e i. 438.
D ni mendlik e imde en k ek afha e a a le den bi idi . B fa n ba an adece bilgili kim e
anlam nda k llan ld da g l (Ha n Tola a (1983). Seh , Lat f , k Çelebi Tezkirelerine G re 16.
Y zy lda Edebiyat Ara t rma ve Ele tirisi 1. mi . 68).
3 ZA‘ÎFÎ
Do um ve Ölüm Tarihi
ai in do m a ihi, G list n Terc mesi ndeki be inden kola ca e pi
edilebilmektedir:
Ko gaflet uyh n i a elli
Sen h l ol be g nde belli10
ai , e e ini a d (950/1543) l nda 50 a nda old na g e, do m a ihi

(900/1494-95) l olmal d . ai in l m a ihi hakk nda elde ke in bilgi olmamakla
bi lik e e e le inin e lif a ihle inden ola ka ak bi ahminde b l nmak m mk nd .
Nail T man, ai in l m a ihini ola ak (960/1552) e i ken nik e g m l old n
le . M akim de, nik e ld n le e de herhangi bir tarih vermez.11 ai in
son eseri, Mihalo lu Ali Bey Vakfiyesi Terc mesi (S ret-i Vakfiyye-i bn-i Mih l) 29 Safer
964 a ihli old na g e ai , en e ken 10 Ocak 1557 de e a b a ih en on aki bi
amanda efa e mi olmal d .12 G na K i e ai in efa a ihini 1559 ola ak beli i .13
Ke in olmamakla bi lik e ai , hi m n anb l da ge i mi , o ada efa e mi e
o ada defnedilmi i .
Soyu ve Aile Çevresi

Za f , b g n Makedon a (Ko o a) n la i inde b l nan Ka a o a ka aba nda
d n a a gelmi i .14 ncici an n e di i bilgile e g e Ka a o a, ... k ek da la n
a a nda bi adide b l nmak ad . B ada bi cami, g el bi hamam e da phane a d .
Yak n nda g m e bak madenle i b l nd ndan b ada g el bak kapla imal
10
Dir ist n- Sebzist n. Dok o a e i. anb l: Ma ma a ni e i e i. 169. (118 b).
11
M ak m- de S le man Sa deddin Efendi (2000). Mecellet n-nis b. Ankara. 33.
12
Abd lhakim Ko in (2005). Za f , G l en-i M l k. Ankara. 43.
13
G na K (2011). 16. e 17. Y l T k Edebi a na Topl Bi Bak . Ac ib l-Mahl k t Eski T rk
Edebiyat Ara t rmalar II. H l. Fa ma B kka c Y lma . 116.
14
Ka a o a, Ko o a ila e inin 70 km. k e do nda Va da a ba l E i De e e d k len bi a
e inde e k ek da la e e inde b l nan bi ka aba ol p 7000 kada ahali i, 5 cami-i e ifi, bi
med e e i, bi di e, iki ib idai e ile H i i anla a mah di e bi ib idai e mek ebi, bi kili e i,
ala aa i, hamam , 80 kada abakhanele i le bo ahanele i, de i menle i, k p le i e bak c l a m all k
mam la a d . ( em eddin S mi (1996). K musu l-A l m. C. 5. Anka a. 3639; Fah e in T lak (1999).
O manl De le i nde Madencilik . Osmanl : ktisat. C. 3. Ed. G le E en. Anka a. 318). La f , ai in
Ka amon l old n le (R d an Can m (h l.) (2000). Tezkiret - u ar ve Tabs rat n-Nuzem
(inceleme-metin). Ankara: AKM Yay. 367).
SERGÜZE TNÂME 4
edili di. 1 Za f , m h emelen Ka a o a n n me h lale i Hac E eno 1 syundan

gelmek edi . Dede me le i a ke lik iken baba e kendi i ilim ol n e mi i . ai in
el ha a na ai bilgile in ba la n e e le indeki a a ala ndan ka mak ge ekir.
E lendi i, K lliy t n n Topkap Sa a n ha nda hel l m hi ab la ba la an e ine
a d anla lan mek pla ndan; Abd llah M hammed ad nda bi o l old G l en-
i S murg adl e e inden enilmek edi .
ahsiyeti
E e in amam ndan anla ld gibi Za f , madenle i le me h bi b lgede do a ak
Allah n a d m a e inde kendini d a nda ilme adam e ilim ah ili i in k k
e de i i me i g e alm azimli biridir:
d ld a on g n a a i d m
Elif b t olm d i d m (BL 171 b)
lim na ehi ehi dola mak a, gi i i ehi le de fa kl hocala dan de le

g mek edi . B bak mdan da al kan birisidir:
U l f kh ef me n
Had hem bed hem be an
d p meb l um subh la m
Ok d m b f n n nice eyy m (133a)
Ya ad kla n n he ke e ib e olma i in ha a hik e ini anla ma , on n ba kala na

e ecek bi e le i b l nan didaktik ki ili ini g e i :
E he n-n ma e e l-ihv n
id b hik yeti y r n
1
... Da da me c bi d a n bi i i inde k nla kapl k bbeli bi bina a d ki b ada, b lgenin en
e ki hakiminin o l e ka medf nd la . Ba a a la , bi ok S p k al adenin de Ka a o a da medf n
old kla n e b an n O manl hakimi e inin ilk de inde Pa a Sanca old n le le . P. L. ncici an
ve H. D. Anderasyan (1973-74). O manl R meli i Ta ih e Co af a . G ney-Do u Avrupa
Ara t rmalar Dergisi 2-3: 57.
1
E eno o lla , O manl De le i nin k l d neminde ellikle R meli nin fe hinde b k hi me le i
b l nan bi ak nc aile idi . (Fahame in Ba a . E eno o lla . slam Ansiklopedisi. C. XI. anb l:
TDV Yay. 539-541). E eno o lla n n aile ece e ini a a an ka nak a, ai e ili kin bi ka da
a lanam bk . (Heath W. Lowry (2010). The Evrenos Family, & the city of Selanik (Thessaloniki):
Who built the Hamza Be Camii & why? Evrenos ailesi ve Selanik ehri: Hamza Be Camii ni in ve kimin
taraf ndan yap ld ?. e . K an Tan a . anb l.)
5 ZA‘ÎFÎ
B n sanma a i ed
Se g ze m g el hik e d
HAYATI
Za f b g nk Makedon a n la i inde b l nan engin maden a akla la nl
Ka a o a da -ba ka nakla da K a o a- d n a a gelmi i (132b). A ke bi aile e
men p olmakla bi lik e baba gibi ilim ol n e cih e mi i (132b). Tah iline d
a nda, ilk de le ini baba ndan almak e i le ba lam (133a). nce k pe
gi mi , i mi a na gelince e kada b ada Kad Bed eddin den17 ( . 1524) kel m, nahi
e hikme de le i alm (133a). Son a a la Edi ne, B a e anb l a gide ek
bi ok med e ede e i im g m . anb l daki Sahn Med e e i nde1 al ,
Sem ni e de i e d l ge i e ek l-i f k h, ef i , me n , hadi , bedi e be n
de le ini ah il e mi i (133a). Med e e e i iminin on nda d nemin me h
hocala ndan Zenbilli Ali Cem leddin Ali Efendi den ( . 934/1526) m l m1 olm
(133a). M l ml k a edi l hi me e en Za f , bi andan da faki lik de di
ekmek edi . A kada la n n ba la n n i b la ak me lekle ini d me i, ona
mahrumi e d g e mi e b na ba l ola ak ekli fa kl i imk nla a a na
gi mi i . S gelimi, De a de eki m li e i le inde bi d nem al m . B ada
al ken ald bi eklifi de e lendi e ek Def e da Se id Abd el m elebi nin o l
P Ahmed elebi e el de e me e ba lam . U n m dde m l ml k apma
e el de e me i, e e inde hoca fa la ad n n d lma e a g nl k
ka anma na e ile olm (133a). Ancak el hocal k an bekledi ini b lama nca e ki
muhitine ge i d nme i e lemi i (135a). A kada la n n o m de i lik g e i
1
Me h e h li l m Kad ade Ahme em eddin Efendi nin ( . 1580) baba ol p ( mail H mi
Dani mend (1971). zahl Osmanl Tarihi Kronolojisi. C. 2. anb l. 116). Edi ne de kendi ad la an lan
bi camii b l nmak ad (M. Ta ip G kbilgin (2007). XV. ve XVI. As rlarda Edirne ve Pa a Livas
Vak flar- M lkler- Mukataalar. anb l. 63, 146 no l dipno ). Kad Bed eddin, a n amanda Sad a am
Had m Ali Pa a n n k le i ol p Sahn- Sem n da m de i lik apm e Edi ne e Halep kad l kla nda
b l nm (Mehmed S e a (1308). Sicill-i Osm n . C. 2. anb l. 11). Za f , kendi inden k p e
ders g d n ledi i halde, Kad Bed eddin in k p e a ad na dai bi bilgi e la lamam
(VSC).
1
Fa ih S l an Mehmed a af ndan anb l da k lan k ek de eceli eki med e enin ad d . Fa ih
K lli e i nde b l nan b med e ele Sem ni e, (Med i -i Sem ni e, Sahn) e Te imme (M ile-i Sahn)
olmak e e iki e a l . B med e ele de ef i , hadi , f k h, l-i f k h kel m e A ap a ile ilgili e e le
ok lmak ad . B n le Sem ni e med e ele i, il hi a , l m h k k e A ap edebi a n n tahsil
edildi i bi fak l e ni eli indedi (Fah i Unan. Sahn- Sem n . slam Ansiklopedisi. C. XXXV. anb l:
TDV Yay. 532-533).
1
lmi e me le indeki ada la dan med e eden me n ola ak m de i e kad l k bekle enle ine e ilen
genel ad d . M l eme , aln ca a beklemek de il, a n amanda me lek ec be ka anmak e beli li
kon enjanla dan i ifade e mek i e enle in de g e e ba lamala n ifade ede . (Mehme p i li.
M l eme . slam Ansiklopedisi. C. XXXI. anb l: TDV Ya . 537).
SERGÜZE TNÂME 6
al ken kendi ine bi man p bile e ilmeme i on m (135a), ancak ilim ah iline
de am ede ek b d ma ab e mi i . Hoca Cem leddin Ali Efendi efa edip
a kada la n n he bi i bi a afa da l nca Za f aln kalm e a a f ol n
e mi i (135a).
M l ml k apan ai in m i e i, o d nemde ai me lekle i a a nda a g n olan e

ilim adaml e med e e hocal mana na gelen m de i lik20 yoluna girerek orada
ilerlemek i . Za f , n eli bi bekle i en on a ilk ola ak Va da Yenice i ndeki
M a Be Med e e i ne i mi ak e e mi e ile m de i a in edilmi e b ada iki l
kalm (152a). Ancak ai , anb l daki m l ml a adaki m de i li e e cih
ede ek b a n , kendi i de bi ai olan Kan n S l an S le man a ( . 1566) hi aben
a d ile edifli bi ga el ile bildi i .21 ai in i e i dikka e al nm e bi e ile ile
anb l a d nme i a lanm . Sof Mehmed Pa a22 ( . 1550) Za f nin, sosyal ve
me lek ha a e inde en ok e ki i b l nan ki idi . G l en-i M l k adl eserinde
beli i ine g e b ki ab da on n ica e ine Fa adan T k e e e c me e mi i .23
A ca padi ah n kaca Ba da Sefe i ne (1534) kendi inin de da e edildi ine dai bi
mek p ala ak anb l a d nme e ka a e i (152a-b). Za f , Pa a n n b mek b
e ine ola ka , o d ile bi lik e Ka adeni e inden Si a a la . Sefe e bi a
ka lma p bi m dde Si a a beklemek d m nda kalan ai , padi ah n Teb i , Ucan
(A can), Hemedan e Ba da n24 afe m jdele ini b ada enmi i (152b).
Bi m dde on a, Di a bak da m kim Sof Mehmed Pa a kendi ini a nca Za f ,

ke anla o l bi k olc l apa ak Si a an Di a bak a gi mi i (153a).
Mehmed Pa a, ai in i i aha i in elinden geleni apa . A ca Anadol Ka a ke i nden
on n i in m de i liklik alebinde b l n . Ancak b alep e ine gelme ince ha a n
bi e Pa a n n hi me inde de am e i i (156a). Za f ha al nedeni le iki ay kadar
Di a bak da kalm . O ada ine Pa a n n ga e i le e mi e i o ak e maa la
Di a bak daki Zi i e Med e e i ne m de i ola ak in edilmi i . Mehmed Pa a
20
Harun Tolasa (1983). Seh , Lat f , k Çelebi Tezkirelerine G re 16. Y zy lda Edebiyat Ara t rma ve
Ele tirisi 1. mi . 105.
21
22
1534-35 l nda R meli Be le be i, 1545-46 da Ba da a mem , 1547-48 de Bo na Be le be i
olm (Mehmed S e a (1308). Sicill-i Osm n . C. 4. anb l. 113).
23 Abd lhakim Ko in (2005). Za f , G l en-i M l k. Ankara. 45.
24 Padi ah n fe he i i b op akla la ilgili geni bilgi i in bk . Ali Sinan Bilgili (2004). Osmanl ran ve
Azerbaycan 16. ve 17. Y zy llar Sosyal ve Ekonomik Tarihi. Erzurum.
7 ZA‘ÎFÎ
Anadol Be le be i ol nca Za f K ah a a Pa a n n an na gide (156b). Pa a, R meli

Be le be i old nda i e ine on n an nda anb l a gelmi i (156b).
Padi ah n Ko f Sefe i ne (1537) kaca n e Mehmed Pa a n n da efe e ka laca n

enince on nla bi lik e efe e i i ak e me e ka a e i (157b). ai in I ake n e Korfu
Sefe i ne ka lma a mine a men Za f ine de ka a ke den i edi i me ki i alama .
Za f i mi be ak e g nl k ile Ple ne Mihalo l Med e e i nde m de i li e a a .
ai b ada bi andan de ok ken bi andan da e e a ma a de am ede . Mihalo lu

Vakfiyesi ni T k e e b ada e c me ede e Sabr l-Mes ib adl e e ini b ada a a .
B a ada Mehmed Pa a e i li e k elmi i e Za f i Va da Yenice i ndeki Ahmed
Be Med e e i ne g nl k o ak e maa ile m de i ola ak a in ede . B g reve
a and k an bi ene on a Pa a kendi ini i i g ece im geldi di e ek anb l a
a (158a). Pa a anb l a gelen ai e g e i b akma n eklif ede . B n n e ine
Za f , m de i li i b ak e ka a ke e m l m ol . Padi ah Edi ne e gide ken Za f
de be abe inde gide . Edi ne de ai e o ak e ile Hac Ha an de Med e e i man p
ola ak e ili . B ada iki l en m de i lik en on a ai ek a anb l a d ne .
Vak f a akabe k n k nca Za f med e eden a lmak o nda kal (158b). ai ,
b a ilden on a iki l i i kalm , daha on a g nl k 40 ak e maa la Da d Pa a
Med e e i ne a in olm . l kada da b ada al k an on a ek a a l edilmi i .
Yedi a daha i i kalan Za f , on ola ak g nl k 50 ak e ile znik Orhan Gazi
Med e e i ne a anm . O ada bi m dde a ife ap k an on a emekli e a lm e
m n n kalan n ibade le ge i mi i .25 E ken a la da ilimle ba la an m ,
m l ml k, el hocal k, m de i lik a a nda, efe le e man p beklemekle ge mi olan
Za f nin ha a bo nca ok k n ek i i hem Serg ze tn me inden hem de
Nig rist n n sebeb-i e lif b l m nden anla lmak ad . B k n be a af edebilmek
26
i in k a bi e ica e e a lan ai m en ihlik de apm . Za f , Nig rist n n
XXV. b l m nde S nb l Sinan n ( . 936/1529) e hi old n le e kendi inden
on a po ni in olan Me ke Efendi nin ( . 959/1551-52) de ismini zikreder.27 Bu ifadeler
2
Hacettepe ni e i e i. 44.
2
(N. 123) n ma ada ka l olan b e e in i inde b l nan i alele in i imle i e i e ikle i hakk nda geni
bilgi i in bk . Fa ma B kka c Y lma (2001). Za f nin Manzum G list n Terc mesi: Kit b-
Nig rist n ehrist n- Dir ist n- Sebzist n. Dok o a e i. anb l: Ma ma a ni e i e i. 31-32, 69
no l dipno .
2
SERGÜZE TNÂME 8
e I k v Ma k a bah e i i a a f mdele , ai in Hal e a ika n n S nb li e

kol na men p old n n i a e le idi .
SANATI
Za f nin ailede ba la an e i im ha a nemli hocala e i i med e ele le de am e mi
eg d ah il on donan ml bi med e e hoca e ai kon m na k el mi i .
Za f nin XVI. l gibi ai e m ellifle in a ca fa la old bi d nemde
e ki ele e gi ebilmi olma , on n ka da de e bi edeb ah i e i hai old n
g e mek edi .2 Hakk nda a lan e e le den Za f nin ai li inin an a daha ok
dile h kimi e i e G list n e c me i ile dikka ek i i g lmek edi . Divan ndaki
na m dilinin adeli i, a l kl ola ak e c me e e le kaleme alma , e e le inde ana
ga e inden ok ahl k e didak ik ga e a ma gibi ellikle g n ne al nacak ol a,
kaynaklardaki bu g n n e inde old g lecek i . Serg ze t inden anla ld
kada la bi man p elde e me h nda ha a bo nca hak e i ini b lamam
olmak an ak n a da ok a da e e elif e mi el d bi edeb ah i e i . ai in Divan
ve Serg ze t i d nda bilinen on al e e i daha me c . B e e le in o Fa adan
ap e c mele ol p b k bi k m me ne i ndedi . ai , aln ca man m
e e le de il, men e man m-men ka k e e le de kaleme alm . B d m,
Za f nin a n amanda na m e ne i gibi bi bi inden fa kl donan mla ge ek i en iki
alanda da ba a l old n g e i . Za f nin ana hakk nda e ki e ahiple inin
kanaa le i ledi : k elebi e K nal de ai in, ade e ekell f (g e i ,
nmek) e a all f an ( a afe iddia nda b l nmak) ak bi ii dili old
kon nda bi le i le : Ve ga eli dahi ege i ded . Hele ekell f dan ded ;
Ege i G l i n e h i mi d . i i de e ka d- ekell f e a all fdan ded .2
ii i e ne i bi a ada d n ld nde, k elebi, i in da ed-i l ad ;
Gelibol l M afa l , i in dan fenn-i fe e inden dahi ilmi ameli m ka e
imi 30 di e ek ai in ilim e ameldeki nl n o a a e e . G ld gibi
Za f nin na m e ne i aha nda ad ik edilen bi ai olma na a men ilim n n n
e dinda l n n a ba e kendi inin daha ok b nle i le n plana k
anla lmak ad . Na mda genellikle T k e kelimele i e cih eden ai , ifade ine adelik
2
mil elebio l (1982). Za f nin Ga a t- S l an M d ibn Muhammed H n Adl Me ne i i . T rk
K lt r 20 (225): 33.
2
G.M. Meredith-Owens (hzl.) (1971). Me ir - u ar or Tezkere of k Çelebi. London. 284b;
b ahim K l k (h l.) (1981). K nal -z de Hasan Çelebi, Tezkiret - u ar . Ankara. 578.
30
G.M. Meredith-Owens (hzl.) (1971). Me ir - u ar or Tezkere of k Çelebi. London. 284b;
M afa en (h l.) (1994). Gelibolulu l , K nh l-Ahb r n Tezkire K sm . Ankara: AKM Yay. 237-38.
9 ZA‘ÎFÎ
e en g nl k kon ma diline ai kelimele i k llana ak halk ii ine ak n le i le de

b l nm . Dan man yerine tali man kelime ini k llanma b na nek ola ak
verilebilir:
Ba a amm hit b iden ki i
Be tali man h oca dimekdi i i (133b)
ai , b g n k llan m olma an ba a kaik kelimele e de e e i : dan k (133b),

dalb nd g nca (138b), o lamak (156a), g me lenmek (158a), e lemek (157a) gibi.
ii le inde ahl k e didak ik n ana n nden a ba an ai in ka l kl kon ma
l b n benim e e ek ifade adeli ini peki i di i be i le i a d :
G d la fe k ssa
Di le kim a a a dah hisse(133a)
Za f ne i e na m nda A ap a, Fa a e a T k e me i e, a a e de im nden
ifadele e k e e i . B da ai in dil e anla m ndaki ak c l k e enginli in i a e idi .
ai , e e le ini amamlad k a a ih d m :
Evvel-i m h- Recebde i h m m
Ya d m id p r hin hir selam
Say hur f a d d n ko i le
K old r h nakd-i f l k la (152a) (h. 962, m. 1555)
Za f a ca, S l an Selim e Fe had Pa a n n Edi ne de ap d a a la , Kan n nin

c l , Def e da Se id Abd elam Be in efa , hami i Sof Mehmed Pa a n n ad na
ap lan mima e e le i in de a ih d m .31 Za f nin ne i dili na m dilinden
fa kl l k g e i . ai , a a , de im e ikilemele e32 e e mi olma na a men I k
v Ma k a g ld e e ii le inin ak ine ne i de a a dal bi dil e ana k ne
bi l p k llanm (135 b).
Son ola ak, Za f O manl edebi a gelene i i inde ok al lma an bi olan

e g e n me nde e e e mi nemli bi ai di . B n n an a bi ok ai in
31
K lliy t- Za f . (T 123a-126a).
32
M ala a a nda b l nan ben e dil bi lik elikle inin e anlamla b nle en e in be abe inde bi bi ine
pa alel ola ak e alma n ifade ede (Abd lhakim Ko in (2005). Za f , G l en-i M l k. Ankara. 80).
SERGÜZE TNÂME 10
e e le i m akil d mda ken o k lli ol m e i in ah n kendi apm .

Yo c ha a na ka l k ok a da e e e mi , na m a l kl a makla bi lik e ne i
nde de e e kaleme alm . Sana a ndan b k fe kal delikle g e me e de dili
aca k llanm e na mda XIV e XV. l n dil ellikle ini XVI. la a a ak
di an e halk edebi a a a nda bi l p ol m . Ne i de a n ellikle ini
ko m e hem ha al, hem ana , hem ifade hem de dil bak m ndan engin e e le
e mi i .
ESERLER
Za f nin e e le inin bi o , i i e d nda n hala b l nan K lliy t nda
oplanm . Topkap Sa a M e i K. no. 822 de ka l K lliy t taki a a g e
Za f nin e e le i nla d : Ki b- B - Behi , Ki b- Nig i n- eh i n, Ki b-
G l eni-i S m g, Ki b- Bo n- Ne ih, D n, Ki b- Se g e , Ki b- G l en-i
M l k, Ki b- Sab l-Me ib, Ki b- Ce hi n me, S e -i Vakfiyye.
1. Ki b- B - Behi : an ai i Sa d nin ( . 1292) Bost n ad ndaki me h Fa a

me ne i inin a n e inle T k e e ap lm e c me idi .33
2. Ki b- Bos n- Nes ih: Fe id ddin A n ( . 1229) Pendn me inin T k e e

e c me idi .34
3. Mesnevi (Ba l ks z): Bu mesnevi, K lliy t n Topkap n ha nda, 75b-77b ap akla

a a nda b l nan 214 be i lik din m h e al bi man medi .3
4. D n- Za f : M e ep olma an e e 7 ka de, 2 e c -i bend, 4 m abba , 1

m hamme , 1 m edde , 1 m e d, 354 ga el, 1 m e d, 30 a ih (14 T k e, 12
Fa a e 4 A ap a), 20 k a (17 A ap a), hece e ninde 8 man me, 28 b ba l kl ,
33
Berrin Akal n U a (2001). Za f , G l en-i S murg, nceleme-Tenkitli Metin. Doktora tezi. Ankara:
34
Geni bilgi i in bk . Be in Akal n U a (2001). Za f , G l en-i S murg, nceleme-Tenkitli Metin.
Dok o a e i. Anka a: Hace epe niversitesi. 50.
3
11 ZA‘ÎFÎ
faka k a olan d l k (3 Fa a), 4 l ga , 5 m amm , 5 be i (Fa a), 26 m f ed (3

Fa a 23 T k e) den ol .3
5. Ki b- Serg e -i Za f : inde I k Ma k adl bi hik e e F l- M g n

adl bi f l-n me b l nan o obi og afik bi e e di . Kendi inin fi ik e h ellikle i
ile ha a n , O manl a ihi ile ba lan l ola ak anla an ai e e ini, 929/1522-23 l nda
a d n bildi i . Hal k G kalp, E ki T rk Edebiyat nda Manzum Serg ze t-n meler
isimli bir
6. F l- M rg n: Serg ze t in i inde e alan man m faln me; k i imle inden yola

ka ak in an ka ak e ini e pi e me e a a an bi fal d . Cemal K na , F l-
Murg n n me nini a mla a ak fal ilmi e e e a mlam .3 E e e inde N i e
3 3
im ek bi li an ; Mehme Ali mc bi k ek li an e i ha lam . Fal
e i le inden olan k fal hakk nda bilgi e mi , e e in me nini, makalenin on na
ko m .40
7. K ssa-i I k Ma k: Serg ze t in i indeki b e e , a a f kon l men bi

hik e e inden mca e hakik a k anla . E e de kah amanla n ( I k e Ma k)
man m mek pla da e al .41
3
K mil Akarsu (hzl.) (2011). Rumelili Za f D v n .Ankara. 27.
3
Hal k G kalp (2009). Eski T rk Edebiyat nda Manzum Serg ze t-n meler. anb l.
3
Z i e im ek (1977). Kit b- Serg ze t-i Za f . Mezuniyet Tezi. anb l: anb l ni e i e i
Edebi a Fak l e i.
3
Mehme Ali mc (2008). Kit b- Serg ze t-i Za f . Y k ek Li an Te i. Kocaeli: Kocaeli
ni e sitesi.
40
Cemal K na (1983). 16. A ai le inden Za f nin F l- M g n . kr El in Arma an . Ankara.
221-234.
41
Robe Anhegge , G n l Alpa Tekin e Abd lhakim Ko in b hik enin amamen k g al olmad n
e ai in kendi ha a la ili kili olma nedeni le e e e al nd n le le . Onla a g e I k , Za f nin
kendi i, ma k Zenbilli Ali Efendi di (G n l Alpa Tekin (1978). Za f , K lli a n n Yeni Bi N ha
Hakk nda . Journal of Turkish Studies. V. 2. 116; Abd lhakim Ko in (2005). Za f , G l en-i M l k.
Anka a. 64; Robe Anhegge (1950). 16. A ai le inden Za f . TDED 4 (1-2): 143).
SERGÜZE TNÂME 12
8. Ki b- G l en-i M l k. Padi ahla a de le ida e i hakk nda bilgi e na iha e en e

b kon ile ilgili hik ele i e en bi i a e n me ol p42 e inde Abd lhakim Ko in bi
kitap43 e Veda Ali Tok n bi al ma b l nmak ad .44
9. Ki b- Sabr l-Mes ib: Soru-ce ap eklinde a lm , din kon l men bi na iha

ve mev ize risalesidir.4
10. Ris le-i Ce hirn me: Ris le-i Cevher-n me, Ris le-i Cev hir-n me, Ris le-i
Cevheriyye gibi adla la da an lan e e , de e li a la kon nda a lm Fa a bi e e in
e c me idi .4 Fa ma Sabiha K la n, e e
11. S re -i Vakfiyye-i bn-i Mih l: Mihailo l Ali Be in 901/1496 da A ap a a lan

Vakfiye inin T k e e e c me idi . hakk ndaCev hir-n me nin enki li metninin de
b l nd bi ki ab a d .4
12. M n e - M ene i a: Za f nin Fa a, A ap a e T k e mek pla n i e en

e e ol p e m e el a mala ndan ol mak ad .4
Za f nin bi de man m Ak idi old lenmektedir.4
42
43
Abd lhakim Ko in (2005). Za f , G l en-i M l k. Ankara.
44
Vedat Ali Tok (2004). Mustafa Za f , G l en-i M l k. Ka e i. E e a mlanmam (VSC).
4
4
Robe Anhegge (1950). 16. A ai le inden Za f . TDED 4 (1-2):134.
4
Fatma Sabiha Kutlar (2005). Kl sik D nem Metinlerde De erli Ta lar ve Ris le-i Cev hir-N me.
Ankara.
4
K mil Akarsu (hzl.) (2011). Rumelili Za f D v n .Ankara. 27.
4
mil elebio l (1994). Kan n Sult n S leym n Devri T rk Edebiyat . Ankara. 87-88.
K NC BÖLÜM
K T B-I SERG ZE T- ZA F
SEBEB- TE L F
ai , e e in en ba nda olda kald n beli e ek Allah an kendi ine a d m e me ini
i e . ai , e e ile ledik e, ilim ok d n e e af nda a lan bi hoca ola ak hi me
e di ini le e ek edi l m l m ola ak kalma n n hik e ini anla . Ona g e
a ad a da ilim a be g memek edi . B nedenle ai , ilim ahibi old halde
k elememek edi . B e ile ile he ke e ib e olma i in kendi ha a hik e ini anla .
B na g e, e e in ebeb-i elifi, ai in ha a hik e inden ib e almak (133a).
EK L ÖZELL KLER
Serg ze t-i Za f , K lliy t n Topkap Sa a K phane i n ha nda 5. ada 131b-
158b a a nda e al . E e , Za f nin kendi ha a hik e inin b k bi k m n anla an
manzum-men ka k bi me ne idi . 7 Safe 962 de (1 Ocak 1555) amamlanm .
Elimi deki me c n hala da e e in nl , BN de 26 a ak, BL de 22 a ak e T da
26 a ak . Serg ze t-i Za f de de kena la la bi lik e i indeki Faln me eseri haricindeki
oplam be i a be i a 1151 di . B nla n 7 i A ap a, 2 i Fa ad . Men
b l mle de ( I k ve Ma k) 56 T k e, 2 i Fa a olmak e e oplam 58 be i
b l nmak ad . Be i le in ba nda k m m ekkeple i a lm . Me inde airin
di an i inde b l nma an I k nin a ndan lenmi bi de ga el b l nmak ad :
za f- do me h old ilde
Hem e b d d imdi dilde
l h i eh-i h b na s hhat
Cih n em i meh-i t b na s hhat
Ne e bi b lb li r aglad n
Demid i g l-i h and na s hhat
Olupdur bendeler ahv li m kil

Dilerler d yim sul na s hhat
SERGÜZE TNÂME 14
l n c n u k lla en gibid
Ne h o d ci m i inde c na s hhat
Kab l i I k r bd n
Bag la ci me c n c n na s hhat (146a)
E e de, bi i A ap a be mele, ki ap i mi e di e le i de e e in i inde ge en kon

ba l kla ndan ol an 73 ba l k a d . Ba l kla Fa a ol p bi ile a a a nda
de i en nl k ad .
Ba lang be i i: U p bi m g ger matl b- -b l

gi b - a n-i hamd a a pe b l (132b)
Bi i be i i: Ge p pe med e e de den ben

Ad -i a le ge d m h d ce en (158b)
Naz m ekli
Serg ze tn me, me ne i a nda a lm gibi g n e de klasik mesnevi tertibini takip
eden bi ap a ahip de ildi . 0 Serg ze tn me de i e d en akip edilmi i : Gi i
b l m , be mele, hamdele (1-4. beyitler), salvele (5-10. beyitler), du dan (11-34.
be i le ) ol . B n akip eden e a b l m, me ne inin de kon olan ai in ha a
hik e i ile ba la (35-127. beyitler). Muhtelif hik ele le de am eden e a b l m, (127-
204. be i le ) me i e, na iha , a ih e d ala n e ald h ime nden bi k mdan
on a (204. be i en 239. be i le ) ai in ha a hik e i le de am ede (240-260.
be i le ). E e ai in ha a n embolik bi ekilde anla an I k v Ma k adl men -
man m ka k ola ak kaleme al nm hik e ile de am ede (135a-139b). Hik yede
man m bi mek p e al (261-343. be i le ). K a bi men b l mden on a (140b)
ikinci bir manzum mektup daha gelir (344-369. be i le ). Men bi b l mden on a
(140b-145b) eser, tekrar bir manzum mektupla devam eder (370-423). Men b l mden
sonra (146a-149a) bi ba ka man m b l m geli (424-463. be i le ). B b l m a n
zamanda F l- M rg n adl faln me nde bi ba ka e e e gi i mahi e indedi .
E mi -i m g n ba l ile e e ba la . Ba lang a be e m al k al (464-469.
ben le ), daha on a d de m al k elli dok (470-528. bentler) bent halinde eser devam
ede . ai , a ih d e ek F l- M rg n onland (529-543.beyitler).Eserin bundan
0
M afa i ekle . Me ne i . slam Ansiklopedisi. C. XXIX. anb l: TDV Ya . 321.
15 ZA‘ÎFÎ
on aki b l mle inde, ai in ha a hik e inin ge i kalan m h elif ba l kla al nda

anla l (544-1216. beyitler). Serg ze tn me, d ene inden anla ld kada la n n
e ibini k k a akip e me e bile e e , manzum-men bi me ne i ola ak kab l
edilmelidir.
Vezni (Vezin Tasarruflar )

E e me ne i nde olmakla bi lik e i inde men bi hik e b l nmak ad . Man m-
men olan e e in man m b l mle inde m h elif e inle k llan lm . Ba
b l mle de vezinler,
Der-bahr-i hezec-i m edde Me l n Za fin ib id vil e inden e g ze in be n
ide (132b) ne inde old gibi ba l kla da beli ilmi i .
1
E e de en fa la k llan lan e in, me ne i na m ekline mah e in kal pla ndan bi i
olan (.- - -/ .- - -/ . - -) Mef l n/Mef l n/Fe l n d . B n n d nda,
(..--/ .-.-/ ..-) Fe il n/Mef il n/Fe il n(fa l n);
(--./ .---/ .---/ .--) Mef l /Mef l /Mef l /Fe l n;
(.--/ .--/.--/ .-) Fe l n/Fe l n/Fe l n/Fe l;
(..--/ ..--/ ..--/ ../) Fe il n/Fe il n/Fe il n/Fe il n;
(--./ ..--/ --./..--) Mef l /Fe il n/Mef l /Fe il n gibi kal pla da e e de
k llan lma . Men e e olan I k ve Ma k a ge en be i le i e m h elif e inle de
kaleme al nm .2
Serg ze tn me de b den a a fla a a lan . ai ba an e in ge e i k a hece i

uzun okumak suretiyle im le-i maks e apm .3
D eli ke -i dil bahr-i ka
Va dalb nd g nca d h garka(139b)
1
M. Nihad e in. A . slam Ansiklopedisi. C. III. anb l: TDV Ya . 434.
2
Ve inle e i i a l me inde dipno la da g e ilmi i (VSC).
3
Hal k pek en (1986). Eski T rk Edebiyat Edeb Bilgiler, Naz m ekilleri-Aruz l s , Atat rk
niversitesi Fen-Edebiyat Fak ltesi Ders Notlar . Erzurum. 27.
SERGÜZE TNÂME 16
Yine, on n le bi en bi hecelik kelimele i bi b k hece de e inde okumak suretiyle

im le-i memd de 4 apm .
V y arkam di p ide mi h
Yok s m b cef ned he g h(133b)
Ve in ge e i hece d le ek lama ap lm :
Medrese ehli kamu d ni mend
S gib i e di ba ma sevgend(133a)
Ve in ge e i kelimenin i e le indeki e i de i i mi i :
Olup b m e m gibi ci m
Dok nm gencine d el t l smu (145b)
Serg ze tn me de a da ol a ihaf g lmek edi .

Z re akr n m kimi man b
Kimi i di m de i -i merg b (133a)
Kafiye
Bilindi i gibi di an ii inde ekil elli i ola ak e nin an a kafi e, edif e ahenk
n la da ik edilmelidi . He ne kada bel ga ki apla nda e e ilmemi ol a da ba
a a mac la a g e kafi e, m n i a da ai in g c n o a a ko an nemli k i e le den
biridir. Za f nin Serg ze tn me de man m e men b l mle de he den kafi e i
k llanm olmakla bi lik e am kafi e i k a k lland g lmek edi . Kafi e
kelimele ini daha ok A ap a e Fa adan e cih eden ai , T k e kelimele le de kafi e
apm . Ba an T k e-A ap a e a T k e-Fa a kelimele le ap lan kafi ele i de
g mek m mk nd :
Bi m em m e d mi kulavuz
Ali Beg kalm ol c nibde p r-s z (154b)
4
Bk . Hal k pek en (1986). Eski T rk Edebiyat Edeb Bilgiler, Naz m ekilleri-Aruz l s , Atat rk
niversitesi Fen-Edebiyat Fak ltesi Ders Notlar . Erzurum. 31.
Mende e Co k n (2007). S z n B y s Edeb Sanatlar. anb l. 231.
17 ZA‘ÎFÎ
Kafiye-i Mücerrede
al nd k s u z c tabl u surn
Nak e nef r eyledi v (155b)
Kafiye-i Mürdefe
Ne sovuk idde in g le i r
Ne issi zahme indend haberd r (153a)
Diy r- bek a ke i le n l
D p olla a gi di m l-der-m l (155a)
An nes e led m nd -i mens r

K ide n eb- e g f k p -n r (135a)
Kafiye-i Mukayyede
de di e k-i e m m lemi gark
Ege ma a mih lesi berk (139b)
Olupdur s ne deff k me m eng
Dutar taglar fig n eylesem heng (139b)
Redif
M a onla nda kafi eden on a ek a lanan e le di . ai le , e e le indeki e
d enle inden e k lland kla kelimele in nl n ili kile inden i ifade ede ek
kafi e, edif d enini ol la . B e e de de ge ek men ge ek man m
b l mle inde e e in e e kafi e d eni nemli bi n ola ak g e a pa :
Tic ret itmege m ye gerekd r
Kum almaga serm ye gerekd r (157b)
Hem n iki ak am kalm idi

Kalan yollarda hep harc olm idi (157b)
Serg ze t e enk ka mak, e ok c e a dinle icinin dikka ini canl mak i in kafi e
e edifin d nda eci e pa aleli m gibi ahenk n la da Serg ze t e k llan lm .
Kemal Edip K k o l (h l.) (1994). Tahir l-Mevlev , Edebiyat L gati. anb l. 122.
SERGÜZE TNÂME 18
Paralellik
Kelimele in e le inin anlam b nl n bo madan pa alel bi imde be i e
alanma na pa alellik deni .57
H e l-Mahm d u T h M hammed
H e l-Ahmed H e l-mahb b l-e ad (132b)
n e kon in e kon in yet

Ki lutf- st b -p y n u g yet(132b)
Geh halvet geh le geh zikr

Geh kesret geh vahdet geh fikr (135a)
Seci
S l k e g e cin, k m a da b na ben e g el l k la n e ken ka d kla
e b. anlamla a gelen eci , bi edebi a e imi ola ak men me inle de c mle a da
c mlecikle in on ndaki ne i kafi e ini ifade eden e m d . Nok alama
i a e le inin b l nmad e ki ne i de eci o ke i g l, ba an nok al i g l ba en
de nok a g e ini g mek edi . B nden de eci bekle i, amlamala , c mlecik
e a c mlele a a nda bi e e mana denge i k mak ad . Seci , kelimenin a l
ha fle inde a an ; ila e olan ha fle de a anma . Seci de e ek a ndan ba ka bi de
kelimele in e inle inin de a n olma ge eklidi . Ge ek a l gerek ilave harflerin
ol d hecenin, a kl k-kapal l k a ndan ma ge ekmek edi . Seci i in
de i ik a nif nekle i b l nmakla 0 bi lik e b a nifle in oplam ola ak eci ba l k
e eki de incelenebili : Yap la na g e, m a af, m e a , m a a, m e a in; e
e i le le ine g e, m lak, m ka ed ( ab ), eci -ender- eci ; edif al la na g e,
1
mefruk, gayr-i mefruk.
Muhsin Macit (1996). Div n iirinde henk Unsurlar . Ankara. 59.

Cihan Ok c , Ahme , Ka al e Mehme Fa ih K k al (2009). Kl sik D nem Osmanl Nesri. anb l.
19.
Yekta Sa a (2000). Kl sik Edebiyat Bilgisi Bel gat. anb l. 225. Secinin k llan m alan i in bk .
M afa U n. Seci . slam Ansiklopedisi. C. XXXVI. anb l: TDV Ya . 275 - 276.
0
A e Y ld (2008). Ba Bela a Ki apla na G e Secinin Tan m e Ta nifi e ine D ncele .
Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
2/4 (67): 1055.
1
Cihan Ok c , Ahme , Ka al e Mehme Fa ih K k al (2009). Kl sik D nem Osmanl Nesri. anb l.
21.
19 ZA‘ÎFÎ
Za f , I k ve Ma k adl e e inde eci i ba a l bi ekilde k llana ak g el bi in

ne i e mi i . Me nin nl na a men b l pla ai hem ak c l bo madan,
hem de mana ikinci plana a madan ha a on b nle e ek ekici hale ge i mi i . ai in
eci e nem e di i, eci i in kelimenin ha eke ini de i i me inden de
anla lmak ad :
...dikkatde bir k l kark ve mubass l kda zerreden zerreyi fark (141a)
M a a eci en k k llan lan eci d :

R viy n- hik y t ve muhakkiy n- i y (135a) B ifadede, viy n e
m hakki n m a af eci ; hik e i m e a eci di . ... egi n r-
kla s z n bag h-i mihne de d ne d ne bi n ol a d . (135a) B ada da n
e bi n m a af eci di .
...ekser-i l mda m hi e a all m i d gi fenn l ce b na h (135a) B
c mlede de m hi e h m e a eci di .
...virdi sel m pes yine ho kel m (135b ), Sel m e kel m m e a eci di .
...dalb n di e ek ne e a ne melek (135b). Y ek e melek m e a
eci di .
... fit b- cih n- r m hit b- en-r (143a). Cih n- e en-
mutarraf secidir.
...mihr-i sipihr-kem l sipihr-i mihr-cem l (143a). Mih e ipih m a af,
kem l e cem l m e a eci di .
...felek-tah sum n- if a melek-bah m e -tal a (143a). Felek- ah e
melek-bah m a a eci dir.
D L ve ÜSLUP ÖZELL KLER

E e , dil bak m ndan a ld d neminin ellikle ini a . Bilindi i gibi XV. l
on ile XVI. l ba T k e i E ki Anadol T k e i 2 olarak kabul edilmektedir.
Serg ze tn me b ge i d neminin n olan bi e e di . B na ba l ola ak na m
b l mle inde XVI. l n kla ikle mi dilinden daha ok, E ki Anadol T k e inin
ellikle ini a . Ne i k m nda i e e e kl i e daha ak n olan dil e lup
ellikle ini e gile . Anla m bak m ndan a i , e leme, sahnemele, diyalog-monolog-
2
Faruk Kad i Tim a (1977). Eski T rkiye T rk esi XV. Y zy l Gramer-Metin-S zl k. anb l. VIII.
SERGÜZE TNÂME 20
i monolog, mon aj, mek p gibi ba anla m eknikle i k llan la ak kaleme al nm .3

E e ade bi dille a lm . Kon ma diline ak n bi l ba ahip olan e e de halk
abi le i, a a e de imle e ikilemele le dil enginle i ilmi i . E e deki de im e
a a le i, mahall ifadele e halk le i le i ile e nin hece l ile pa alellik
g e me i dikka e de e bi h . B lece d neme hakim olan mahall le me
ak m n n Serg ze tn me de de de am e i i lenebili . E e in i inde b l nan K ssa-i
4
I k v Ma k hik e i ise l ne i ellikle inde kaleme al nm . Hik ede a ka
a ka a gelen ikilemele , A ap a e Fa a kelimele in a g e me i, e e de man m
k ma na a an daha a , eci li e l bi ne i dilinin ol ma n a lam . T k e,
Fa a e A ap a a hakimi e i old k a i i olan ai , me in i inde aman aman A ap a,
Fa a be i le a m . E e in b n ne bak ld nda na m (ilk b l m), ne i (K ssa-i
I k v Ma k) e na m (F l- Murg n) eklinde old g l . Ancak K ssa-i I k
v Ma k hik e i men old halde i inde bolca na m e almak ad . Men bi
e e de man m pa ala n b l nma a) Men b l mdeki fiki le i e lemek, b)
Anla lanla dan on ka mak, c) Men b l m n e di i bedi e ki i a mak, d)
Men b l mdeki fik in de aml l n a lamak gibi nemli ellikle a mak ad .
A ca ok an e a dinle enin ihnini canl mak a ndan da b ekni in fa dal
old n lemek m mk nd .
H e l-bedru l-m ne i bi -tam m
H e - em l-muzi ale d-dev m (132b)
Deret-r med n b -kes H d y

Be-rahmet bendeg net-r be-buh (132b)
Bi m a A ap a bi m a T k e olan m a a be i le de a d :
E he n-n ma e e l-ihv n
id b hik yeti y r n (133a)
ai ba an bi kelimenin dile ai leni le ini k llan :

Kap dan d ag ol n n den
Seh b- fi ne gibi meh den (145b)
3
Hal k G kalp (2009). Eski T rk Edebiyat nda Manzum Serg ze t-n meler. anb l. 138-154.
4
E ki ne i ellikle i i in bk . Cihan Ok c , Ahme , Ka al e Mehme Fa ih K k al (2009). Kl sik
D nem Osmanl Nesri. anb l. 13-16.
Sema Ba nde (1996). Muhakemet l-L gateyn. Ankara. 21.
21 ZA‘ÎFÎ
Ne sayruyam ne sagam ha e den

Ne l d ne di i b f ten (140a)
a - efl ke da anm bi llem peyd old ol ne d b ndan (148b)
Serg ze tn me nin dil ellikle in le alanabili :
Dil Unsurlar
Vokaller
Bi ha ekeleme anl ola ak kab l edilme e bile ai in ba an kelimele i bilinenden
fa kl ama kelimenin anlam n bo ma acak ekilde (ce m i a e ini bi ha eke ile a da bi
ha eke i ( n, e e e a e) bi ba ka ha eke ile ( n, e e e a e) ile de i i e ek
a d g l ki b na d nl geni nl n be le me i deni : a lak (132a), ag, e g,
mahabbet (132b), Ederne (133a) his b (134b), zenc r, derhem (135b), ergev n, nerges,
cel e, en (136a), a a d (139a), asal (151b), enlek (154a) a en (156a), harclak
(156b), fakar, vakaf, gaz (157b), deher (158a).
Kelime sonundaki -g ve -g le d e ken kendinden nceki okali a lakla :

Kl n a d g kapuda tapu
Gezersin yok yire sen kapu kapu (157a)
L ki kim gelse ta adan i e

Ge san id m ak ya saru (134a)
Me inde a lak okalli e le a g nd :

Pe c n em ine id m
Ol ek bir kap na i d m (133b)
Uruban ka nda neye kef

Al n k fl le d saf saf (133b)
Bk . mail n e (1993). e i i a da Ya m Bi li i e ine ne ile . A DTCF T rk Dili ve

Edebiyat B l m T rkoloji Dergisi 11 (1): 75.
SERGÜZE TNÂME 22
Kelimele de old gibi ekle de de XVI. a n ellikle i g l . Me inde, kelime

k k n n okali ne ol a ol n ekle in okali a lak :
Didi beg hazreti h oca ba a
Neyse mak d le n a a
S m e dimege hic b i d m
Ne di em di zt b i d m (134a)
ki n okalli bi le ik kelimele in ha ekeleme ini a a a bi okal ila e i ile apm :

c yig h (147a), d sit n (135b) gibi.
T k enin he de inde g len okal d me i Serg ze t te de g l : ...ma kg line

tam m eser eyledi (137b)
...l le gibi bagr na d glar urdug n g di (144b)
A n kelimenin bi den fa kl ekilde a lma kon d : dahi (151b, 155b, 156a,

156b); d hi (139b, 150a, 153a, 158a); anb l (140b) Estanbul( )138a); kam (143a),
k m (153b); hizmet (133a) hizmet (158b) hidmet (154a, 156a, 134a 144b).
Konsonantlar
-G n m T k e inde v ya da ei a an ba kelimele d nem elli ine la ak
metinde g (‫ ) ک‬ile a lm :
Ol birin ka n na d ge le imi
Geh ec e le p ge le imi (133b)
- G n m T k e inde p e i ile ba la an ba kelimele E ki Anadol T k e i elli i

ge e i b ile a lm :
...barmaklar n saf saf id p (143a)
...g le i b ar n ak d p hur i di (145a)
23 ZA‘ÎFÎ
- Yine E ki Anadol T k e inin bi elli i ola ak o d nemde eski Uygur ve Arap-Fars

iml gelene i de am e i i i in p (b) ile, ( c) ile g ( ) ile ve ( ) na al n n g e ilmi i .
B n nla bi lik e e p ha fi de ba an k llan lm :67
Ok d m b f n n nice eyy m (133a)

Olup ni e zam n kal d b -h (140a)
Ne aceb ka b m r (142b)
Her nesi var c ft ek m melekin yek-be-yek (144a)
kim tok ola olma a m ht c
Ne bil n g ede ne gam eke ac (156a)
- D nem elli i olan kelime ba la ndaki d- de i imi me inde g e a pa :

Teni ditrer s da n em -i ho -t b (145b)
Ekler
- Metindeki cevheri fiil ve bildirme ekleri ekildedi :
B i c m m ne id gin bilsem (133b)
K lmak imi mur d i ho -n m (133a)
Kimseden korkma p enme iken (134b)
- Abla if ekle i E ki Anadol T k e i elli ine g e a lm :

G nlerde bi g n sit ne-i ma ka irdi (145a)
Di er
- Ana me nin ha ekeli olma ndan hoca kelime ini hv ce eklinde a d halde hoca
ola ak ok nm : li man hoca (133b, 134a).
- Genellikle hemze (‫ )ء‬ile a lan A ap a ec ef k kl kelimele in iml (‫ )ی‬iledir; yid
(134 b), d yim (140a, 143b), d yim (149b 150b), m yil (138b), k im (158b) old
gibi a lm olma d .
M afa kan (1995). T rk Dilinin Geli me Alanlar ve Eski Anadolu T rk esi. anb l. 88.
SERGÜZE TNÂME 24
- Ak a if eki ba e lerde hareke ile (ِ) g e ilmi i : zerreden zerre(y)i (141a),

ak a( ) (157a) (‫ )ی‬e ine ha eke ile ha f g e ilmi i .
-Ba en de ak a if eki e in a da l p ge e i d m :
seyr idesin bu n me a ld kda i in ok p fehv la amel ide in dimi le (136b)
b l mezhebin sul n g di
Rev n Tebr z halk n R ma di (157b)
-Me inde a f a la , e kib i le i e akk a if ekle i nin k llan mla nda da

fa kl l kla k n d . Zaman aman a f a la e kib i i ola ak k llan lm ,
akk a if ekle i de hem e ile g e ilmi i . A ca ai e e ia f a e ine k llan p
e le de e kip apm . Me inde T k e kelimele le ap lan e kiple de me c .
- B nla n d nda, fa kl iml ile a lm kelimele de b l nmak ad :

143b de d d kelime i turdi eklinde a lm .
Padi ah kelime i140a da p di ola ak a lm .
Bi kelime i 149a da Bii ola ak a lm .
- Kelimele in d nem ellikle i ak e i ilmi i .

Ol per -r semenbere h oca
Old m ol p an la i e gice (134a)
Ol misk n n ba na di ine g ine (137b)
i de-n me g nd di did kde (146a)
-Fa a kelimele e T k e ekle ge i mi i :

suhtec klerle (141 b)
- A n anlama gelen ba ka dille deki kelimele i ak n a al kla la k llanm :

a - efl ke da anm bi llem pe d old ol ne d b ndan (148b)
Hem e, E ki Anadol T k e i nde, akk a if eki ola ak kli ele mi i . G na K (1999). Me in

Te pi inde 1. A ama: Ve in e Anlam . lmi Ara t rmalar 8: 197.
25 ZA‘ÎFÎ
- A n kelime, an ana a da a e le de fa kl iml ile a lm :

Gam dan agla am end g le n s
Ba a eh i i b a h tas s (153a)
S m d mad d d k a d na hep
O getdi biz dah a d nca y b yab (154a)
Diy r- Bek e begle begi i di (152b)
Diy r-Bekir (153a)
Ka alba anda b -had enc mend (155a)

K lba d oklanm ik (155b)
- Ba bi le ik kelimele i fa kl iml ile a m :

Ni n g me len in bi fak ri
Ne old e leme in dest-g r ( 158a)
Ker m yolda kaldum desteg r ol

Kap a tog gi mege m r ol (132b)
D dan so a i m h- m n m
Ben m de le l hum destig m (139b)
SERGÜZE TNÂME 26
K T B-I SERGÜZE T- ZA F
Nüsha:
E e in bilinen d n ha b l n . B ne i de emel ald m n ha ellikle i a :
Topkap Saray Revan Kö kü No. 822 (T)

Cil : em eli, m klepli ko i ne enginde, de i. Cil e inde k eben le e al n
ald la ekilmi (hafif ilik) ce elle b l n . K : ha l e a enklidi . Filig an:
Dai e i inde al k eli bi ld n bi c na bi i en daha k k al k eli ld
de enindedi . Ya : Ba l kla k m m ekkep ile a lm . Ba l kla e ke ebe
ka la l , ha ha ekeli ne ih i . S n: 4 n. Va ak: 194. Sa : 25 a . Ebat:
330 225 mm., 220 133 mm. Ta ihi: 14 Rebi le el 962/1554-1555.
K lliy t- Za f ola ak ka l olan e e , anb l da elif edilmi ol p ki ap i minden

on a be mele ile ba lamak ad . Tamam k m e e eli olan e e in nla if
cetvellidir. Kit b- Serg ze t-i Za f 132b-158b a a ndad .
Ba : U p bi m g ger matl b- -b l
gi b - a n-i hamd a a pe b l
Sonu: Ge p pe med e e de den ben

Ad -i a le ge d m h d ce en
E e 7 Safe 962 (1 Ocak 1555) a ihinde a lm . inde 135a da ba la a ak 149a da

bi en man m men ka k K ssa-i I k v Ma k adl e e ile 149a da ba la p
152a da bi en F l- Murg n adl faln me a d . E e in m en ihi a n amanda m ellifi
olan P M hammed bin E eno bin N e dd n bin F i e - eh bi-Za f e -R m el-
Ma den el-Ka a o a di .
Eb l ah i enin ka ndaki a fa n ma a d e e inde O manl ca k phane

b l m i mi e ka n ma a e a e idi e almak ad : Revan 822 nesih. Arka sayfa
bo ol p en al a k ede an ola ak A ap a k le n-nebi a mak ad . B a fan n
ka ndaki a fa, e e in ilk a fa ola ak n ma alanm .
A n a fada e e de b l nan ki apla n li e i e ilmi i :
Fihris-i ki bh - K lli e a n f - me l n Za f ne
27 ZA‘ÎFÎ
Kit b- B - Behi t, Kit b- Nig rist n- ehrist n, Kit b- G l en-i S murg, Kit b-
Bost n- Nes yih, D v n, Kit b- Serg ze t, Kit b- G l en-i M l k, Kit b- Sabr -l
Mes yib, Kit b- Cev hirn me, S ret-i Vakfiyye ola ak 8 e e ka l d . Kit b-
Nig rist n- ehrist n ve Kit b- G l en-i S murg li ede g nd halde a mada
yoktur.
1b bo . 2a da III. M afa n n o l S l an I. Mahm d a ai bi m h b l nmak ad .

Elhamd lill hille heden lih m k nn li eh ed le l enne hede nall he (Hamd,
bi i b na e i i en Allah a mah . E e Allah n bi i e i i me i olma a d , bi
hida e e e mi olama d k (7:44) a e i b l nmak ad . M h n al nda harem-i
h m n e Kit b- b - behi t hatt nesih sat 25 a mak ad .
Ba l kla l ha la Fa a e k m m ekkep ile a lm . Ba l kla dan on a, bi

on aki b l m n anla lma i in k m k k bi i gi kon lm . Men
b l mle de ba l kla a a a nda ancak ine k m m ekkeple a lm . Men
b l mle de ii le , k m ile a lm i ba l la alanm . D ak e nok alama
i a e le inin o k m ile a lm . Me inde e , a a , kel m- kib e seyr-i
illall h, v d -i ma rifet, seyr-i me all h, v d -i istign , nefs-i r ziye, v d -i tevh d, nefs-i
marziyye gibi ba ka amla , le ine i ilen k m i gi ile g lanm . e le
e hadi le A ap a, d a c mlele i A ap a, Fa a e T k e e kel m- kib eaa
mahi e inde olanla i e A ap a e T k edi . (bk. Sana ). Sa fala da edd de
b l nmak ad . Serg ze t in T n ha ha ekeli e e e eli bi me in eklindedi . Ancak
de kena be i le i a a nda hem ha eke i hem e e e i olanla da a d . S gelimi
132b de bi , 133a da iki, 133b de , 134a da bi , 134b de be e 157b de bi harekesiz
be i de kena ola ak a lm . B n nla be abe 149a da bi , 158a da bi de kena be i
olmak e e ha ekeli be i le de me c . 152a da a fa bo l na, ki ab n amamlan
a ihi ha eke i ola ak a lm . 158b de ol al k ede n d na a ih a lm .
Me inde ba an a le ine a da al la na kelimele eklendi i olm . B , m ellifin
me ni emi e eke ken a lad kelime i ha la a ak ila e e i ini g e mek edi .
141a da e gar b kas la ki fe in tab k t- a fe ka l- l da c mle inde fe in
kelime i a n ne a lm . Yine a n a fada ai , c mi m ezzinle i ile
c mle indeki ile kelime ini a n ne a m . A n ekilde 144a da i
Joseph von Hammer-Purgstall (1999). Osmanl M h rleri (Arap, Fars ve T rk M h rleri). e . mi

k. anb l. 26.
SERGÜZE TNÂME 28
kelime ini a n ne a m . 144b de mi ac kelime i e e enin d na

a lm .
Serg ze t-i Za f nin be i a 1151 di . B nla n 7 i A ap a, 2 i Fa ad . Men

b l mle de ( I k ve Ma k) 56 T k e, 2 i Fa a olmak e e oplam 58 be i
b l nmak ad . Men b l mle de b l nan be i le , k m m ekkeple a lan i
kelime i le a edilecek ekildedi . Me inde ai in di an i inde b l nma an I k nin
a ndan lenmi bi de ga el b l nmak ad . Me inde 73 ba l k a d . Bi i A ap a
be mele, ki ap i mi e di e le i de kon ba l kla d . Ba l kla Fa ad .
U nl kla m h elif i .
T Nüshas n n Özellikleri
Harekeleme ve mlâ
Za f nin Serg ze t inin iml na l de e lendi ilmelidi ? Me in, e i i a da na l
ha ekelenmelidi ? kon na, Za f e ine al an a a mac la a ok de inmi le e
ai in e e le inde k lland iml n n, aman n n R meli T k e i ellikle ini a d n
lemi le di . Ha a ai in K lliy t e ondan kop a edilen di e n hala da ha ekele in
ko nma n n bilin li bi e cih ol d n ila e e mi le di . 0 Bi di e a a mac K mil
Aka , Za f nin me inle indeki b ha ekelemenin bi okal anl l old n
lemi i . Ya an, ka ak, anak ( n, ka k, n k) gibi bi ok kelimenin a kaik
ap la n da incele e ek b d m n bi a kaik ellik olmad n g lam e anl
g d b ha ekelemele i d el e ek me ni e mi i . 1 Be in U a Akal n, G l en-i
S murg daki ba A ap a-Fa a-T k e kelimele de da nl le in geni , geni nl le in
da ok nacak ekilde ha ekelendi ini e b n n bi a elli i old n g lam .
Se de i imle ini a n l ola ak incele en U a Akal n, me indeki ha eke e ad k
kalma e cih e mi i . 2 lk elik- a k i e Za f nin Cevher-n me eserindeki
ha ekeleme i bi ka a iml ne i ola ak g m ed nl geni nl n be le me i
e inde d a ak T k dilinin a ih geli imi i inde b kon e inde beli ilen g le e
e e mi i . Ha ekelemenin anl l k e ine bilin li bi e cihle ap ld n d nen
0
Hace epe niversitesi. 437-438; Fatma Sabiha Kutlar (2005). Kl sik D nem Metinlerde De erli Ta lar ve
Ris le-i Cev hir-N me. Ankara. 502.
1
K mil Akarsu (hzl.) (2011). Rumelili Za f D v n .Ankara. 7; Fatma Sabiha Kutlar (2005). Kl sik D nem
Metinlerde De erli Ta lar ve Ris le-i Cev hir-N me. Ankara. 502.
2
29 ZA‘ÎFÎ
elik- a k, b kelimele in hem edeb dilde hem de R meli a nda k llan ld ekli le
e ilmi olma n da dikka ekici b l e me inde ge en k k, g de, ba lama nl e
3
ekle de g len d nl geni nl n be le me ine nekle e i . Za f nin b iml
elli i ile ilgili ola ak Anhegge , bi me ni mode nle i e ek ne e menin a ih men
e e le i in m mk n ha a cai olabilece ini, ancak edeb e man m bi e e de b
g laman n g n olma aca n beli i e g lanacak me od n e e in a ld
de in diline m mk n old nca ak n olma ge ek i ini g la . 4 Fatma Sabiha
K la , Za f nin e e le indeki ba e ellikle ini on n a ad d nemin dil
ellikle ini i a e e i ini e b nla a l n n me ni dil bak m ndan de e li k ld n
g e di ini le . Dola la e i i a l me in al mala nda ha ekeli me inle in
iml n n de i i menin me ne g nemli bi elli i o adan kalkma na e on
ola ak e e in adan bi me in haline d n me ine ebep olaca n g la . Bi e g e
med e e e i imi g m e ka iplik apm bi i ola ak ai in, kelimele in iml nda ha a
apm olma a f bi ih imaldi .
NÜSHALARIN DE ERLEND R LMES

Hem ke ebe ka la ndan -13 aban 950 (11 Ka m 1543)- hem de e e in ekil e
m h e a ndan anla ld kada la BL n ha ai in kaleme ald ilk n had . B
n han n di e le inden fa k , e e in ba nda di e n hala da olma an be i le in
ol d bi fa lal k, e e in i k m nda i e di e n hala da b l nan F l- Murg n ve
I k v Ma k e e le inin olmama n nden bi ek ikli in kon olma d .
A ca, Za f nin e e le i e inde ap lan nemli a a mala dan bi i olan Fa ma
B kka c Y lma n al ma nda dile ge i di i e pi le e g e ai , BL n ha n
be enme ip b n n e inde al p ba d el mele apa ak daha on a eni n ha a
da n hala me dana ge i mi i . B e pi in do olma ih imalini Za f , Nig rist n adl
eserinin 284-377. be i le i a a nda b l nan ak r-i hidme e ih i - le e m cib ne
ki olm d an n be n ndad ba l kl VII. b l m nde Nig rist n acele le
a d n , b nedenle e e de ba ha ala old n e a d kla n a hihe f a
b lamad n ifade e i i a la nda e i e mek edi . ai , a adan bi a aman ge ik en
on a b ilk e i on n a hihine ba lad n , he be in e inde ek a ek a d a ak
3
lk elik- a k (2004). Ka a Dilli E e le e Bi nek: Za f nin Ce hi n me i . Ya mlanmam
Bildi i. DTCF T k Dili e Edebi a Sempo m . Anka a, ak a an Fa ma Sabiha K la (2005). Kl sik
D nem Metinlerde De erli Ta lar ve Ris le-i Cev hir-N me. Ankara. 504.
4
Robe Anhegge (1950). 16. A ai le inden Za f . TDED 4 (1-2): 135.
Fatma Sabiha Kutlar (2005). Kl sik D nem Metinlerde De erli Ta lar ve Ris le-i Cev hir-N me.
Ankara. 509.
SERGÜZE TNÂME 30
e e i dikka li bi ekilde eniden kaleme ald n beli i . ai ap b de i ikli i, BL

n ha d ndaki e B kka c n n al ma n ha la ken g d HSM, F e BN
n hala nda 366-373 n ma al be i le ifade etmektedir:
ac l ile tesv d old n me

Ha dan h l olmam d h me
Ki b i m m na olm d a c l
Ha a pe e b olm d tahvil
Ol pd ig m n -m id
Tash ha a mad pe de id
M ahhah olmad n pe an in
d p be nel hal k m k ld m if
Basiretle nazar her beyte kat kat

d p dikka ge d m ne e e k
Pe im n- na a la a d m an
Be a geldi ho e d-i n
ha m old Nig i n- b
Ge d m ana eng n h b dib
B kka c n n e pi inin delille i olan b be i le i g n ne ala ak nla

le ebili i : Nig rist n, ai in K lliy t i indeki e e le den aln ca bi idi . ai
e i i d el me i adece Nig rist n da de il k e le m h emel m e e le e inde
apm , m K lliy t n eb i e mi e 962 de (1554/1555) b n ha amamlam .
B na elimi de b l nan di e n hala la fa kl l k a eden T n ha n n BL e BN
B bilgi i aln ca n hala n amam n g en B kka c dan nakille b a a ald k (VSC) (Fatma
B kka c Y lma (2001). Za f nin Manzum G list n Terc mesi: Kit b- Nig rist n ehrist n-
Dir ist n- Sebzist n. Dok o a e i. anb l: Ma ma a ni e i e i. 121).
31 ZA‘ÎFÎ
n ha ndan fa kl old nu, eserin e e kelime d el mele i e n lan m ala

e le i me gibi ellikle inden anlamak a . Bi e g e T, BL den on a m en ihi e
m ellefi ai in kendi i olan d el ilmi ikinci n had . Za en a ih e ka da b n
g e mek edi . BN i e bi ba ka m en ih a af ndan BL a da T esas al na ak ap lm
bi ba ka n had . BN n ha e indeki bi ba ka ih imal de BN nin bilmedi imi bi
ba ka i in ah n ha ndan i in ah edilmi olma d . B n hada di e n hala a
ma an iml e kelime ha ala me c .G d m n hadan bi ce me ni en
a lam e b n olan T n ha d . B na g e, e e in, he hangi bi m en ih a da ka ip
a af ndan de il, m ellifin kendi ha - de i ile 14 Rebi le el 962 (1554/1555)
ene inde a lm (158b) old , n han n fe a ka d ndan anla lmak ad . Eldeki
n hala dan BL n ha da m ellifin kendi ha ile on iki l kada nce a lm ol p
ek ik bi n had . B n ha a n amanda on adan e inde d el me ap lan n ha a
da n hala n ilk e i on d . T n ha ile BL n ha , bi bi inden fa kl amanla da
a lm m ellif ha l n had . BL den daha on a a lan T n ha ndan anla ld na
g e ai , BL de olan ba b l mle i b n ha a almam . B d mda n hala n
ece e i ekildedi :
TRANSKR PS YON ve MET NLE LG L HUSUS YETLER

Ne edilecek me inle in iml , ahan n hen ne le memi me elelerindendir. Nitekim,
a nla daki iml fa kl l kla b d m do lamak ad . el i imle in, A ap a e
Fa a n e on ekle in, bi le ik kelimele in iml e ben e i bi ok kon h l
beli i lik a mak ad . ml bi li i kon ndaki b k n , me nin ha ekeli old
d mla da me ni e a alma ge eklili inden dola daha da a mak ad . nk
e i i a l me nin m mk n old nca ana me ne ad k kal na ak ha lanma , a la
nce a lm me nin dil e iml ellikle ini ko a ak g n m e ak a ma e d nemle
ilgili o m apmada old k a nemlidi . ml bi li i i in e i i a da nele e dikka
Fa ma Sabiha K la (2008). 16. e 19. Y lda Ya lm ki Me in ml na li kin Kimi Te pi le .

Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
3/6: 500.
SERGÜZE TNÂME 32
edilme i ge ek i i h , kon la ilgili ka nakla da de a l ola ak ele al nm .

B n nla bi lik e, me in ne i ile ilgili eni ng le nan al mala a mlanmak ad .
Ka nakla dan i ifade le me nin in a nda ol akip edilmi i :

1. En ge a ihli m ellif ha l n ha old ndan, e i i a da T n ha ea
al nm .
2. B n ha ana me in , on n an k ibe edilmi ekli e i i a l me in ola ak

adland lm .
3. Ana me in he a fada d n, he a da d m a (iki e be i ) olacak

ekilde an im edilmi i . e i i a l me inde be i e ibi k llan lm .
4. e i i a l me inde ana me nin a ak n ma a e ilmi , k al ma olan (T)

aln ca dipno la da g e ilmi i . Di e n ha k al mala i e (BL, BN) e i i a l
me inde k llan lm .
5. Ana me in ile e i i a l me in ka la ma nda kola l k a lamak

mak ad la ana me nin amam n ma aland la ak e i i a da b n ma ala takip
edilmi i . Ana me in deki man m b l mle 5 e be i , men b l mle e a
a al kla n ma aland lm :
...(13) b ne ile ta b e b ech e akr r (15) k l p e i dile ki, viye-i nig r-
h ne-i ma l m diy r- d yire-i R mda bir p r-i s hib-i genc-i tar kat, g e-ni n-i k nc-i
e a hak kat, ma rifet-i irf n- e m da dem hak k- e am n nda
olanlardan a lem kimesne var idi. Kem l-i ilmile r ste, z ver-i hilmile p r e ki i idi.
An n m- e fi ve ism-i la fine ef l den h oca E eng-i Ma den e d le di.
Yirlerinde ma r f me h r diy la nda (18) m azzez ehl-i hu ki i idi. Be-h km-i
takd r-i Rabb n ve fazl- S bh n ha n ndan bi l le-i g l iz r bah i -i Perverdig r
c da gel p zuh b ld . (135a)
Mehme Fa ih K k al (2009). Me in Ne inde Ve inle lgili P oblemle . Divan Edebiyat Ara t rmalar
Dergisi 3: 63-86). Di e al mala i in bk . Mehme Fa ih K k al (2008). Me in Tami i (U l e E a la ,
U g lamala e Ba Teklifle ) . Divan Edebiyat Ara t rmalar Dergisi 1: 170, 1 no l dipno .
33 ZA‘ÎFÎ
6. T n ha n n a ak n ma ala , e i i a l me inde na m b l m nde m a

ba la nda; ne i b l m nde i e a ba la nda g e ilmi i . BL e BN n hala n n
a ak n ma ala i e na m b l m nde m a onla nda, ne i b l m nde i e a
a ala nda g e ilmi i :
(133 a) Bey a geldi n def e kalemden
V c da geldi ya n ten ademden (BN 252a)
... Gerden-i b da dakup kemend (BN 258a) rik b na bend i mi mege ki ol n r-i d de
e ma k- g de I k -i de d mendi fe b re iden, y e ft de v re iden
dild imi . k I k ma k ve mahb b n ki akdan g di, e gibi hayretle ayag e
gel p n la n kefini nesinde ko p d d . Yak n geld kde k me in (24) eng gibi
ham de k l p felekle in enin d -t e ledi. Ma k dah g d ki ol kend i i ikb l iden
dil c ndan k m hibb-i d k I k zenc in e i, bendele in hakir , I k
de d mendd . Ol ret-i ac b e ekl-i gar b gid p hib-i vak ol p b lb l r
r del kle ge mi , h dh dle in cd olm . Pe efe de i d gi ahd zuh a ge p
sel m virdi ve ahv l h n so d ...(139a).
7. T ile BL e BN a a ndaki fa kla dipno la da g e ilmi i .
8. Ana me indeki men k mla e ii a l me ine ak a l ken ge ekli

g ld k e nok alama i a e le i kon lm r.
9. Ana me inde b l nan de kena be i le i ( n a ala na a lanla dahil), a l

e le ine e be i le in anlam a na g e e i i a l me ine eklenmi , me ne ai
olma p on adan ila e old d n lenle e i i a l me ne al nma p dipno la da
g e ilmi i .
10. Ana me inde ge en e , hadi , A ap a e Fa a d , kal pla m ifade e kel m-

kib la n manala inceleme b l m nde e ilmi , ok bilinen ba d c mlele i
e c me edilmemi i .
11. Ana me inde le i i ili olan b den iba ele , an k ip i onl me inde al la
i ili ola ak g e ilmi i : Gelmek ir det, gitmek ic zet di e den olana gi me, en d
di p d r olanlara dest i ildi. (137b)
SERGÜZE TNÂME 34
12. Mana b l nama an kelimele in an na (?) i a e i kon lm .

...e k e d- e min mid d m e in (?) anbe n h me m g n kalem reng n
rakam birle... (142b)
Me inde ok nama an kelimele ( ) eklinde; m en ihin n d n len kelime
a da ha f [ ] i inde amamlana ak g e ilm i . Ve in ge e i o nl olan nl d mele i
ise metne ad k kal na ak en i g lle g e ilmi i .
B ne a bende i a a e dur
Ne ihs n k e le e ayn u a dur (140a)
13. Kit b- Serg ze t-i Za f ha ekeli bi me in old ndan, n han n dil e l p

ellikle ini ko mak amac la o ijinal me ne ad k kal nm e kelimele ok nd kla
ekli le e i i a l me ine ak a lma a al lm . Kelimele in l ga la daki ok n la
dipno a g e ilmi i .
a lak a l k (132b)
14. A ap a e Fa adaki ba ek e eda la i e (-) ile a lm : Fi l-leyli (141b),

ber-zem n (138a), be-tem - g li n (144b), yevmen-fe-yevmen (146b), n -m id
(158b), b -ma ke (136b), ez-sefer (138b), der-r h (140a).
15. e i i a l me inde el i imle in ilk ha fle i b k ola ak a lma na a men

on ekle i i g lle a lmam : Bed e dd nden ben (133a)
16. Habe kipi d , d a a lm :

A a i mi d avn-i H d y
Ki kom d tar k-i ilme p (132b)
17. V v- ma d le, h ile g e ilmi e a d ndan gelen okal n ok nm :

H b (135b). Bununla birlikte, me indeki ek i i na olan h ce kelime i ha eke i ge e i
k a okalle e h oca ola ak ok nm : H oca-i Evreng-i Ma den (135a)
35 ZA‘ÎFÎ
SONUÇ
Za f nin XVI. ldan bi ke i e en Serg ze tn me ini kon edinen b ki ab n,

aln ca e e i e ai i kon alan e ek bi bak a ndan iba e al ma ema lle inin
d na kma i in old k a ga e g e dik. Ak i halde b kon da al mam
ge ek i en bi d m o a a kma d . Serg ze tn me, binle ce di an ai inden bi i
a af ndan kaleme al nm adan bi e e de ildi . E e , bi anda mai e ka g ekip
e anda m de i olmak e man p elde edebilmek na ha a , b ok a i e pa onaj
a i inde m cadele e en m de i bi ai in ah ve meslek ha a ndaki ec bele inin
oplam d . ai in kendi ifade inden anla ld kada la e e ini, opl mdaki fe le e
n m ne-i tims l olma i in a m . al mam la dil n nden, edeb ve tarih
bak mla dan old k a nemli olan e a ld d nemin de e a g la na a nca a kada
bi ok elli ini an an Serg ze tn me nin elimi deki n ha e inden enki li
ne ini apa ak e i i a l me nini o a a ko d k. ai in ha a n , e e le ini e b nla
e inde ap lan al mala , bi ba ka de i le ok c a Za f bibli og af a n
nd k. A ca e e in e m h e a ellikle ini inceledik. Na m-ne i ka k dille
a lm e me ne i n n ipik bi ne i olma an b e e e ile i ile man m-mensur
ka k dille a lm edeb me inle e de indik. Se g e name n n ilimle
tasnifindeki (Do da) e ini e anlam n , A ap edebi a ndaki e T k edebi a ndaki
tarih e enini, b le i bi al mada ih i a g lebilecek o anda inceledik. A ca
e inde Ba da ap lan al mala e i in ap lan ba o mla ele ald k. B
n T k edebi a nda m akil ola ak geli en bi olmad n ,, ba ka le le i i e
ge i ini, ancak ba g le in ifade e i i gibi ilk ke 19. l gibi ge bi d nemde
o a a kan bi olmad n g e me e al k. B n ellikle ini benzerlerinden
a a ak n fland ma a ga e e ik. Do daki e g e Ba daki o obi og afi midi ?
ki inde de anla lan ben a n m d ? Di an ai i, kendini ha a i mini bile aklama ,
ben e ine faki , haki , bendeni deme i ng en bi gelenek i inde ii le ini a a ken
neden b de ha a n o a a e e ? gibi o la la T k edebi a ndaki
e g e namele de anla lan ben in mahi e ini anlama a al a ak Do daki ben in
a l nda bi e ak n bi ben old n e ki i el bi i d n a ndan i ade o toplumun
pa a olan ki i i anla n g eme e al k. Edeb old kada a ih ve tasavuf
a dan da nemli olan Serg ze tn me nin b nle ini de inceledik. Edeb bir eserin tarih
a m na na l ka k a la abilece ini, b alanda ih i a d lan o ak al mala
SERGÜZE TNÂME 36
g lama a al k. A ca a ih ve tasavuf bak mla dan Serg ze tn me nin

m h e a n de e lendi dik. Elbe e ki e g e n mele e Za f nin Serg ze tn me si
e ine lenecekle b al mada de inilen h la ile n l de ildi . al mam n
bilgi, o m e me o ola ak me c li e a e a lad ka k b kada la kalma acak eni
al mala a e ile olacak .
KAYNAKÇA
Akal n, Be in U a (2001). Za f G l en-i S murg- nceleme-Tenkitli Metin. Ankara.

Aka , K mil (1990). Za f Divan Metin Tahlil ve Sistematik ndeks. Ankara.
Aka , K mil (1993). Rumelili Za f : Hayat , Sanat , Eserleri ve Divan ndan Se meler.
Ankara.
Ak o ak, . Hakk (2008). O manl ai le inin A Ta a fla e A a mac la n

Ge ek i M dahalele i . Turkish Studies International Periodical for the
Languages, Literature and History of Turkish or Turkic V (3/6): 388-403.
Ak n, Ne in (1979). Za f nin G li n Te c me i . Li an Te i. Anka a: Anka a
ni e i e i.
Anhegge , Robe (1950). 16. A ai le inden Za f . TDED 4 (1-2): 133-166.
A al, A en (1977). D n- Za f . Li an Te i. anb l: anb l ni e i e i.

k elebi (2010). Me ir - u ar nceleme-Metin. H l. Fili K l . anb l.
Ba a , Fahame in. E eno o lla . slam Ansiklopedisi. C. XI. anb l: TDV Ya .
539-541.
Bilgili, Ali Sinan (2004). Osmanl ran ve Azerbaycan 16. ve 17. Y zy llar Sosyal ve
Ekonomik Tarihi. Erzurum.
Bilgin, k an (1966). Kit b- B - Behi Za f . Li an Te i. anb l: anb l
ni ersitesi.
B al Mehmed Tahi (1333). Osmanl M ellifleri. 3 C. anb l.
B kka c Y lma , Fa ma (2001). Za f nin Manzum G list n Terc mesi ve erhi nin
(Nig ristan ve Sebzist n) Edisyon Kriti i. Dok o a Te i. anb l: Ma ma a
ni e i e i.
B kka c Y lma , Fa ma (2006). Kl ik T k Edebi a nda So al e Ekonomik
Ha a a Dai : Za f nin Nig i n Adl E e inde So al e Ekonomik Ha a an
Yan mala : Madencilik . Journal of Turkish Studies Orhan Okay a Arma an
(30/3): 329-345.
Co k n, Mende e (2007). S z n B y s Edeb Sanatlar. anb l.
SERGÜZE TNÂME 38
a o l , e ife (1979). Za f nin G li n Te c me i . Li an Te i. Anka a: Anka a

ni e i e i.
elebio l , mil (1994). Kan n Sult n S leym n Devri T rk Edebiyat . Ankara.

elebio l , mil (1982). Za f nin Ga a t- S l an M d ibn Muhammed H n Adl
Me ne i i . T rk K lt r 20 (225): 30-37.
e in, M. Nihad. A . slam Ansiklopedisi. C. III. 434.
i ekle , M afa. Me ne i . slam Ansiklopedisi. C. XXIX. 320-325.

Gelibol l l (1994). K nh l-Ahb r n Tezkire K sm . H l. M afa en. Anka a.
G kalp, Hal k (2009). Eski T rk Edebiyat nda Manzum Serg ze t-n meler. anb l.
G list n- Za f . British Library. OR 11 162.
nan, Mehme Emin (1998). 16. Y zy l airlerinden Za f ve B - Behi t Mesnevisi.

Y k ek Li an Te i. Ka e i: E ci e ni e i e i.
pek en, Hal k (1986). Eski T rk Edebiyat Edeb Bilgiler, Naz m ekilleri-Aruz l s .
A a k ni e i e i, Fen-Edebi a Fak l e i De No la . E m.
K nal - de Ha an elebi (1981). Tezkiret - u ar . H l. b ahim K l k. Anka a.

Ko in, Abd lhakim (1991). Za f ve Bust n- Nasayih i nceleme ve Tenkitli Metin.
Y k ek Li an Te i. Anka a: Ga i ni e i e i.
Ko in, Abd lhakim (1999). Fe id ddin-i A n Pend-n me inin T k Edebi a na
Etkisi e Za f nin B n- Na ih i ile Ka la lma . Bilig T rk D nyas
Sosyal Bilimler Dergisi 10: 93-102.
Ko in, Abd lhakim (2005). Za f , G l en-i M l k. Ankara.

K k al, Mehme Fa ih (2008). Me in Tami i (U l e E a la , U g lamala e Ba
Teklifle ) . Divan Edebiyat Ara t rmalar Dergisi 1: 169-190.
K k al, Mehme Fa ih (2009). Me in Ne inde Ve inle lgili P oblemle . Divan
Edebiyat Ara t rmalar Dergisi 3: 63-86.
K na , Cemal (1983). 16. A ai le inden Za f nin F l- M g n . kr El in
Arma an . Ya . Uma G na , Abd ahman G el e D n Y ld m. Ankara.
221-234.
K , G na (1999). Me in Te pi inde 1. A ama: Ve in e Anlam . lmi Ara t rmalar 8:

189-198.
39 ZA‘ÎFÎ
K , G na (2011). 16. e 17. Y l T k Edebi a na Topl Bi Bak . Ac ib l-

Mahl k t Eski T rk Edebiyat Ara t rmalar II. H l. Fa ma B kka c Y lma .
anb l. 102-124.
Kutlar, Fatma Sabiha (2005). Kl sik D nem Metinlerde De erli Ta lar ve Ris le-i
Cev hir-N me. Ankara.
Kutlar, Fatma Sabiha (2008). 16. e 19. Y lda Ya lm ki Me nin ml na li kin
Te pi le . Turkish Studies, International Peridodical for the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic 3/6: 499-510.
K lliy t- Za f . Pa i Biblio h e Na ionale. S pp. T c 572.

K lliy t- Za f . Ha Sana la M e i K phane i No. 840.
K lliy t- Za f . Topkap Sa a Re an K k No. 822.

La f (2000). Tezkiret - u ar ve Tabs rat n-Nuzem (inceleme-metin). H l. R d an
Can m. Ankara.
Lowry, Heath W (2000). The Evrenos Family, & the city of Selanik (Thessaloniki): Who
Built the Hamza Be Camii & Why? Evrenos Ailesi ve Selanik ehri: Hamza Be
Camii Ni in ve Kimin Taraf ndan Yap ld ? e . K an Tan a . anb l.
Macit, Muhsin (1996). Div n iirinde henk Unsurlar . Anka a: Ak a Ya .

Mehmed S e a (1308). Sicill-i Osm n . anb l.
M ak m- de S le man Sa deddin Efendi (2000). Mecellet n-nis b. Ankara.

Oka , O han. Ha a . slam Ansiklopedisi. C. XVI. anb l: TDV Ya . 445-449.
Ok c Cihan, Ahme Ka al e Mehme Fa ih K k al (2009). Kl sik D nem Osmanl

Nesri. anb l.
Olg n, b ahim (1972). An T e T k Edebi a nda An . T rk Dili 25: 403-427.

Owens, Meredith (1971). Me air - uara: Tezkere of A k Çelebi. Cambridge.
can, Abd lkadi (2009). O manl Ta ih Edebi a nda Bi og afi T n n O a a

k e Geli me i . Naz mdan Nesire Edeb T rler 25 Nisan 2008 bildiriler. Hzl.
Ha ice A n d. anb l. 124-133.
kan, M afa (1995). T rk Dilinin Geli me Alanlar ve Eski Anadolu T rk esi.
anb l.
SERGÜZE TNÂME 40
g n, Ali R a (1993). Za f Pir Mehmed ve G l en-i Simurg: Tenkitli Metin ve

nceleme. Y k ek Li an Te i. E m: A a k ni e i e i.
a am k . B y k Larousse. C. XV. 9089.

ld m, Ali Em e (2009). Se g e -n mele e ine Ha b h l e a Ha b h lle in
Se g e i . Naz mdan Nesire Edeb T rler 25 Nisan 2008 bildiriler. Hzl. Hatice
A n d. anb l. 134-165.
Sa a , Yek a (2007). Kl sik Edebiyat Bilgisi Bi im- l -Kafiye. anb l.

Siedle , Eli abe h (1998). T k O obi og afi i e ine Bi Deneme . e . Rana Temir.
T rk K lt r XXXVI (427): 668 - 675.
en k, Ahme A ill e Ahme Ka al (2004). niversiteler i in Eski T rk Edebiyat
Tarihi. anb l.
im ek, Z i e (1977). Ki b- Se g e -i Za f . Me ni e Te i. anb l: anb l
ni e i e i.
Tahi l-Me le (1994). Edebiyat L gati. H l. Kemal Edip K k o l . anb l.
Ta k , O han Kemal. Se g e n me . slam Ansiklopedisi. C. XXXVI. anb l:

TDV Yay. 559-560.
Alpa Tekin, G n l (1978). Za f , K lli a n n Yeni Bi N ha Hakk nda . Journal

of Turkish Studies 2: 107-125.
T lak, Fah e in (1999). O manl De le i nde Madencilik . Osmanl : ktisat. C. 3. Ed.

G le E en. Anka a. 312-321.
Tolasa, Harun (1983). Seh , Lat f , k Çelebi Tezkirelerine G re 16. Y zy lda Edebiyat
Ara t rma ve Ele tirisi 1. mi .
To ka, Zeh a (2007). 19. Y lda Ya am Bi Pa a adenin Se g e i: Mehme R fa

e Ef ne-i b e . Edebiyat ve Dil Yaz lar Mustafa sen e Arma an. Ed. A en
K lahl o l l m e S e Eke . Anka a. 511-544.
U a Akal n, Be in (2001). Za f G l en-i S murg- nceleme-Tenkitli Metin. Ankara.
n e , mail (1993). e i i a da Ya m Bi li i e ine ne ile . A DTCF T rk Dili

ve Edebiyat B l m T rkoloji Dergisi 11(1): 51-89.
mc , Mehme Ali (2008). Kit b- Serg ze t-i Za f . Y k ek lisans tezi, 2008),

Kocaeli ni e i e i So al Bilimle En i .
41 ZA‘ÎFÎ
Y ld , A e (2008). Ba Bela a Ki apla na G e Seci nin Tan m e Ta nifi e ine

D ncele . Turkish Studies International Periodical For the Languages,
Literature and History of Turkish or Turkic 2/4: 1055-1065.
K T B-I SERGÜZE T- ZA F
MET N
43 ZA‘ÎFÎ
Kitâb- Sergüze t-i Za îfî

Bismill hirrahm nirrah m
[Mef l n Mef l n Fe l n]
(132 b) 1 U p bi m g ger matl b- -b l

gi b - a n-i hamd a a pe b l (BN 251b)
2 i me p m d na d ke 0 per
1
D e e le ki kaldurmaz dah e
3 Bi-i mi l-K di i l-Ha i l- Al mi

Ve hamdi ll hi zi l-mecdi l a mi
4 Sel m n d im n en e ceh en
Al - em i l-ver 2 karnen ve dehren
5 H e l-Mahm d u T h Muhammed
3
H e l-Ahmed H e l-mahb b l-e ad
6 Ve salla ll h al -k lli n-nebiyy n

Ve rahima ll h 4 al -k lli s-safiyy n
BN: A b m g em -i z -b le pe b l
Vi e mink na ge cem de (?) ihm l
0
BN: D ke
1
BN: i me p m d na d ke pe
Yi e d p kala b -p b -ser
2
BN: Bed i d-d c
3
5 BN: 7
4
Ve in k l ol p ahmall h eklinde ok n a d elmek edi (VSC).
6 BN: 8
SERGÜZE TNÂME 44
7 H e l-bed l-m ne i bi -tam m

H e - em l-muzi ale d-dev m
8 Ale hi k lle le lin b e bi l-ecr

Sel mu ll hi hatt matla i l-fecr
9 Deret-r med n b -kes Hud y

Be-rahmet bendeg net-r bu-buh
10 n e kon in e kon in yet

Ki lutf- st b -p y n u g yet
11 Hud y tevbe b b n k l k de
Ki a d c m m hadden ziy de
12 Bize rahmet kap n k lma me r

A p dil h ne ini e le p -n r
13 Uyar tevh d em in c n i inde

Ko c n le-i m n i inde
14 Keremden fazl k l bi e e f k
Tar k-i Hakk dilde e le ahk k
15 Aceb b - re kalm am meded

n yet k l ki c m m a aded
16 Ben_ol m am ki bi g m zerreden kem

Deg l bi c m me denk_iki lem
7 derkenar ve harekesiz BN: 6

8 derkenar ve harekesiz BN: 5
Be-buh olmal d (VSC). BN: bu-bah
45 ZA‘ÎFÎ
17 G n hum tagla gibi b kd

Bu cism-i n - n m e kd
18 Dil mi ke kel m- m siv dan

Yol m ma tar k-i Mustaf dan
19 Y m ka a n n la ag it
Mahabbet n n c na e g 0 it
20 Ker m yolda kaldum destg r ol

Kap a togru gitmege m r ol
21 Meded e le ki d d m gilde kaldum

Y ken de so men ilde kaldum
22 mde tag e em told agy r

Uzak yol 1 me keb m l gar giran-b r
23 El m b a tadan dut eyle z d

Beni bu togru yolda 2 koma b -z d
24 K l k l im i l-i em e m nk d
Hem e ic in b- neh e m d
Ve in k l ol p tag kelime i bi b k de e inde ok n a d elmek edi (VSC).

0
BN: g
1
BN: Yol uzak
2
BN: R ehde
SERGÜZE TNÂME 46
25 ba k olma a k ll g da kd
Ke il n K f tag ndan b kd
26 Kamu varlak en en in hem n var

Ben m yokd c dum zerre mikd r
27 Nazar k l a el bu zerre h ke
Muh olam semekden t sim ke
28 Dem m demine eyle peyvend

K l_i c z- kel mum suhfe-m nend
29 Dil c n g lle ini elend

B g l en b lb lin v elend
30 Olup D v d e ce ed
Cih n cenn n d n sad
31 Saf b l n inden g - mi
M d m ol n inde n r- l mi
32 Y in g en ki i mahb b idin n
S ini i iden matl b idin n
33 Hud y i d e el nki K n
Za f ye bag la so dem m n
34 Muhammed mme ine l net eyle

3
Kam n mak m n cenne e le
3
BL: (171 a) Der-Bahr-i Hezec-i M edde Me l n Za f n b id Vil e inden Se g ze in Be n
de .
47 ZA‘ÎFÎ
35 Za f ge i engi ndandur
4
Ma din ce he id k ndandur
36 Mak m d -yi kuhs rlardur

Rev n her tagda b a la d
37 Aceb m nendd d -i ka
K i en ol di e i i di evka
38 A a i mi d avn-i H d y
Ki kom d tar k-i ilme p
39 Kamu ecd d m olm la ip h

Pede d m di r- ilme r h
40 Peder merh m ol p e e me-i ilm

Diy nda d h kim hib l-hilm
41 Kit b a idi bi ni e harv r

Ne fenden istenilse a d tekr r
4
BL: (168b) Za f d ka sanma den d
M a e ce he d ma den d BL n ha nda 168b-171a a a nda di e n hala da olma an 67
be i lik bi b l m b l nmak ad . B b l m, Ma den-i Karato a ki Za f n Me lid d An e
Ehl-i Tev Medhinded ba l ile ba la p m n hala da me c olan b be e kada de am
etmektedir (VSC).
Ve in k l ol p tag kelime i bi b k de e inde ok n a d elmek edi (VSC).
BL: A l Ka ato a g f rlarda
Ege i i id k h rlarda
BL: O i de olm idi n a h kim
BL: ee
BN: Va d
SERGÜZE TNÂME 48
42 Yigitlik unfuv n nda a p zeyl

Reh-i ecd da a d bende de me l
43 Ki a d b zuv n100 u elde kuvvet

Nih yette idi k d e f e
(133 a) 44 Bey a geldi n def e kalemden

V c da geldi ya n ten ademden (BN 252a)
45 d ld a on g n a a101 i d m
Elif b t olm d i d m102 (BL 171 b)
46 Reh-i ecd da gi mek diled m n

Bi-hamdill h i i di103 avn-i gerd n
47 i di kalbe All hdan sek ne

S l k i d m ul m me legine104
48 Ul m ba z n be -vech-i tefh m
Atam merh m e lemi di a l m10
49 Yine pes h k-i k be koyup ten

Ok d m K Bed e d-d nden ben10
BL: eb b
100
BL: Ci m b
101
BL: mei d m
102
BL: Elif b t s olm d i d m
103
BL: Ye i di
104
BL: + Sa f nah (de kena )
10
BL: -
10
BL: Varuban h k-i k be ko p en
Ok d m k z Bed ddinden ben
49 ZA‘ÎFÎ
50 Kel m u sa f nahv10 d b u hikmet

Ok nd M htasarlar hep tem met10
51 M n u mant k hem f k h fennin

Ok m d m i ince b ste sin10
52 Med i e ide pe ola geld m

Ederne110 B a anb la geld m
53 Me li e h-i Mift h Me k f
Ok d m me n e ha ola v k f111
54 Va p al nc lda Sahna ho -h l
Sem ni ede ra irdi s l 112
55 U l f kh ef me n
Had hem bed hem be n 113
56 d p meb l um subh la m
Ok d m b f n n nice e m114
10
BL: Mant k
10
BL: + Kel m mant k (de kena )
10
BL: On al nda a f nahv fennin
110
BN: Edirne
111
BN: e h me ne
BL: Met li me n-i Se(k)k k Mev k f
Ol p e h h a c mle k f
112
Ve in k l ol p di e n hala da b l nan pe e a n kelime i eklendi inde d elmek edi
(VSC). BN: a i di pe l BL: di d de n l
113
BL: -
114
BL: -
SERGÜZE TNÂME 50
57 Pe d- g n m f -i R m
Ul m c mi i m nendi ma d m11
11
58 Cem l ed-d n Al m f mell
Ki fetv na kim e dimedi l
59 M ke em f l nihr lim
Zelelden r h- fe da d lim
60 Ni e e m kullug nda old m11

An ki d ol p ok faz( )l b ld m
61 Ok d m eb ef r-i Ke f
Gid p jeng old pe mi t- dil f11
62 Vel k n e -i fak la z n
Ciger h n idi dil gam d de giry n11
63 Fakar n eg m aka yaka

D m d m an la aka yaka
64 D -t i mi di kadd m b r- f ka
Yog d kim kam bir habbe f ka
65 Kimi y r n olm d m l m
Ka y kimi tedr seydi c zim
11
BL: -
11
BL: Al elebi m f el-cem l
11
BL: Ge i d m hidmetinde nice s li
11
BL: Ok d m m f den tefs r-i Ke f
Gid b jeng old dil-i mir t ho f
11
63-90 BL:-
51 ZA‘ÎFÎ
66 Ne var yog a m lum y mu n m

Yiter ilm h ne hem p k d n m
67 Bu h le de id m kim bi eherg h
e gi di bi de le l n -g h
Mu allim oden-i Mevlânâ Za îfî 120Ekâbirzâde-râ Der-Bahr-i Hafîf-i Müseddes

[Fe il n Mef il n Feil n (fa l n)]
68 E he n-n ma e e l-ihv n
id b hik yeti y r n
69 B n sanma a i ed
Se g ze m g el hik e d
70 G d la fe k ssa
Di le kim a a a dah hisse
71 Bir zam nda Si anb l_i e fak r

Ok p gl ider idi bu hak r
72 lim idi mu hib m mil

Hem-ni n olmad ba a c hil
73 Ga e _al nda l h
Dime c hile beg m pa a
120
Me l n BN: -
SERGÜZE TNÂME 52
74 e _ehli hayli ragbe l

H oca id m aceb meh be l
75 Medrese ehli kamu d ni mend

S gib i e di ba ma e gend
76 Bi b k moll c bbel h oca

Yakal ba k bbel h oca121
77 R de r ile mukallakdur
Sana n kim h oca m ellakdur
78 Bi g el ki i g lge i g k ek
Yok alan bi inde hep ge ek
79 S fi f ld n eh nda
id d sal n a ge b nda
80 le korka ba n g en c hil
Nitekim b dan bi ala il
81 Kimi korkar kimisi h me _ide

Kimi izzet kimisi hizmet122_ider
82 Hele bi a a k ki idi b
eme iken_e mek su
121
Hil e i ho meh ini mahb b
Lih e hal g ki g e h b
Sakal ol aa ne
Bi d amdan i de in gide Bu iki beyit, vezinleri kusurlu ve harekesiz olup derkenar olarak
a ld kla e BN n ha nda b l nmad kla ndan dola me ne dahil edilmemi i (VSC).
122
Ya mala daki iml ellikle den bi i ola ak, a l A ap a hidme olan kelime me inde hi me eklinde
a lm (VSC).
53 ZA‘ÎFÎ
83 Lakab d Za f l k kav
Yi e g e e ne e de i123
84 Molla an nda a idi kad m

Ba idi l p yede sad m
85 Yog d ge i bende h nok n

lle a idi gayret-i akr n
86 Z re124 akr n m kimi man b

Kimi i di m de i -i merg b
87 Kimi k idi halka e s

lem_i e hu a d nef s
88 A a bin e ne e ki iyle biner

Kim _e in dile e anda ine
89 Gel_efendi di i yet_ider
A n l tf n b -nih yet_ider
90 Kimi nefsin12 a i fet_ider

L t u put ile ziy fet_ider12
123
BL (170b): D a efl ki a g vi
Zeb n eyler gir vi nerre d vi
124
BN: Z
12
BN: Nefsi
12
M ada bi hece ek ik ol p e in bo k (VSC).
SERGÜZE TNÂME 54
91 Kime kim devlet_eyleye ikb l

K l _ l ki i an i ikb l (BN 252b)12
92 Ak a a don oglanlar
Kap nda e ekb nlar
(133b) 93 San ki begd az h me l

Ef e i lib k me l
94 Di e in he bi i ini a a ben
em ed n Bed e d-d n12 hal fe iken
95 Olm _adla i ben m c num

Kimi efendi kimi sul num
96 Ba a amm hit b iden ki i

Be tali man h oca dimekdi i i
97 Bulur ol kim lib a ismet

Ak a og olanadur h me
98 Kalmad ehl-i ilme ragbet h

E leme old la mahabbet h
99 Ma rifet halk i inded ak a

M l g lm n cev b g b g e
12
Arturan kadr-i ah de le d
M l man b a ada ille d
S nla a a na, ha eke i ola ak a lm olan e BN n ha nda b l nma an b be i me ne dahil
etmedik (VSC).
12
Ve in k l ol p Bed edd n kelime i Bed ed n ola ak ok nd nda d elmek edi (VSC). BN:
Bed ed n
55 ZA‘ÎFÎ
Hikâyet
100 Di le bi ki i a d c hildi
T cir_idi ziy de b ld
101 Va d n bi _ogl ilme m cidd

D i b gl ide di e le cidd
102 Didi ogl na bi g n_i oglan

Olmad ge i hayf b zirg n
103 Kola na ge e in _i b - r
Ne alur ne sa a n_i b -k r
104 Didiler h oca ogl h li

H bdur kim il(i)md _akv li
105 Ehl-i ilm ile ho d _al n

Ma ife g en ko al n
106 T ci e d beni i i olda

Ak ad ak a ma rifet ka da
107 Bende hod n ak a a d ne dest r

N e n_olmak ki i e ho -g f r
108 dem_oglan d ki i i e
Esb-i t z be da ester12
12
BN: dem_oglan d ki i i e
Esb-i e e
SERGÜZE TNÂME 56
109 Serv-kad ince bill g lm nlar

Derisine tolu h b_oglanlar
110 Kimi yelken kimi im me ile

Kur k akla har r c me ile
111 kad r ola kimi g i ed r

Sagl soll i ele hem r
112 Kimi atlu kimi piy de ola

Kimi nev-hatt kimi s de ola
113 Bu cih n zevki budur ancak bu

Kalan_end ed hem n kaygu
114 G p_ilde b tumtur k fak r

Bir cih n-d deye didi bu hak r130
115 B la if a ine n old ebeb

Didi ba a gelen ol_ehl-i edeb
116 Sende d h a _i e de le _ h
Bir_ek bir ayag na a d
117 sit ne in_id n p131 mesned

deg gussa e line an ed
130
BN:+ Habbem ok ki aka f ka
Elem i n mi geld k f ka
131
BN: diben
57 ZA‘ÎFÎ
118 D menini d p an m hkem

Bekle kap n o ep em
Hikâyet
119 Sa a ben bi hik yet_eyleyeyin

Kulag d i yet_eyleyeyin
120 Ol birin ka n na d ge le _imi

Geh zecr e le p ge le _imi
121 V y arkam di p ide mi h

Yok s m b cef ned he g h
122 B i c m m ne id gin bil em

Kanl a m d deden silsem
123 Did gince g p la m

Dah le mi bi g le mi
124 C m be d a a ki n tk a
Ag _a ma dil i d inh r
125 Di p_ la m _i e en n
Arkasuz oldug i n mi k n
126 Sen dah ge dile i e ni met

Arka idin ki b la n h me 132
132
BN: -
Ne kadar sa id p olam e - em
SERGÜZE TNÂME 58
Matla - Dâsitân
127 Ben did m in kan ba a

Ki ves le ola a am a a
128 Didi var bir ek bir ehl-i seh

Yem-i ihs n u bahr-i lutf u a
129 N m Abd -sel m bir beg133

Ehl-i erk n _ekserinden yeg
130 Var durur bir l lesi k bil

K e feh m zek d kil
131 R st-k me e -i b g- behi

H b- ret nig r- p k- i i 134
132 M ha be e me i a l dur
Terk-i m ebbeh n bih_e l dur13
133 D mi a a m allim ol
T ki harc- zer_idesin bol bol
134 ok zam nd ki a a libd

De le m l nefsi c libd
Ul la c h na ka an i i em
Ha eke i e de kena ola ak a lan b be i me ne almad k (VSC).
133
M ada bi hece ek ik ol p e in k l d (VSC).
134
BN: - Ha eke i ola ak nla a a na a lm (VSC).
13
BN: - Ha eke i e de kena ola ak on be in al na pa alel ekilde a lm (VSC).
59 ZA‘ÎFÎ
135 Did m e e dan k olmaz

G nd in em de e k13 olmaz
136 Pe c n em ine id m
Ol ek bir kap na i d m
137 G d m_an cih nda atini

e ke de le ini if atini
138 Nice k k a la b n d
mi _i ini da n b d
139 Genc-i K r na ta n_ider m l

H b mazb kamu ahv li (BN 253a)
140 Uruban ka nda neye kef

Al n k fl le d saf saf
141 G l me did m old h l- k r

ed g hem e le l neh r
(134 a) 142 U da b ld b ke e de le i en
ekme gam i d _ da izzete sen
143 Kan lemde ekd g zillet

Kan h c e de g d g k lle
13
I k (VSC).
SERGÜZE TNÂME 60
144 Getdi kamu bel mihnetler

Hakka hamd sen minne le
145 Naza _id p e ke in g d m

13
Desti b id p_a ag n d d m
146 Ba a ol dem didi ki i h oca

Ma rifet hibi kadri13 ce
147 de in ho ge _ogluma ta l m
Sa a ben ok i e in e m
148 Bu yak nda eni id p man b

K la n halk i inde ho me g b
149 Be- e (i)m did m_e le p i z z

M ha ta l me e led m g z
gâz Kerden Be-Ta lîm-i Pîr Ahmed Çelebi
150 Ol per -r semenbere h oca

Old m_ol p an la i e gice
151 G h eh geh kuray geh b g

G h Eyy b Bag e idi d g
152 G h ekmecede k l p me ken

Ok d d m me subh an ben
13
De i kelime i e ha fi o olmadan, e ha fine e e ko la ak a lm (VSC).
13
BN: lmi
61 ZA‘ÎFÎ
153 Mans b_ mm diyile ben misk n

Cidd cehd e led m i de hem n
154 G dile a mi id p ek m
Didiler fer n zeh ta l m
155 Her kit b k ok p_ide em m

Sa a gel n he r ak a m d m
156 Ben dah kasd id p ni e e m

K ld m_a la mada aceb ikd m
157 Yal ol deg l ni e h dd m

Bilesince ok d subh la m
158 Hele sa mle ih im m itdi

Bir kit b ok p am m itdi
159 Ge i bi g n iki g n g n
Ne g mi geldi ba a ne al n
160 Her_eme d aktine merh n

Olma mak da i me e mahz n
161 Pe did m nef me ek bi d

okd _e g li sanma kim bi d
162 E le i e d _ol a a in m
Olma a k ide in a p ib m
SERGÜZE TNÂME 62
163 Sa a hod e lemi d ne e13 ahd

di e d en n_ol ok cehd
164 Sab( ) k l e lemegil_i i c l

me a l mde sak n ihm l
165 Bi iki g n b ne a ge di am n
Birine d h ba lad oglan140
166 Yine evvelki gibi ho a l m

Kasd a i m e le p efh m
167 L ki kim gelse ta adan i e

Ge sanur id m ak ya saru
168 Fi l-mesel141 kelbi gelse ho a m

d p e le id m a a ek m
169 M -hasal k ld m_a a hidmetler

T ka m i gince h me le
170 Ba a d yim ivaz bu hidme i n

n all h idi g mi al n
171 Ben de himmet met n ol nakde

Sa m_ol nca bend b akde
13
BN: Ni e
140
D an_oglan ni eblehd
Zene an da a a e behd
Ha eke i ola ak nla a a na a lm olan e BN de b l nma an b be i me ne almad k (VSC).
141
BN: Me el
63 ZA‘ÎFÎ
172 Bekled m kap n ni e e m

Hidme _e le p_a a subh la m
173 Ola kim rif a me ola ebeb

Di ek m kem ne hayli ta ab
174 ok zam n i b ne ile getdi

Bir kit ba dah itdi
175 M -hasal al edi old ki b

g en p bildi ho l ce b
meden-i Resûl Ez- n-Ekâbir
176 N -geh n geldi bir per -reft r

dem e melek-g f r
177 Pes_elif k metini l m itdi

Didi hem142 beg a a el m itdi
178 Didi beg hazreti h oca ba a

Neyse mak d le n a a
179 S m e dimege hic b i m

Ne di em di zt b i m
180 Did m_ hi a a ki i e e
g ne -tal a kamer-peyker
142
BN: Ho didi
SERGÜZE TNÂME 64
181 K me in ce he bil sarr f

Ben_ aktan ne h cet_urmak l f
182 Va d geldi didi ki beg_i e

Seni gel i e s-i ehl-i h ne
183 A lad m k ol a ba a nef i

Varup_irdim hu na def
184 Meger_ihs n id p ba a in m
K lmak_imi m d i ho -n m
185 Va cak k ld ba a ho a m
Hayli lutf e ledi ok tekr m
Der-Beyân- hsân- n-Ekâbir
186 Der-i genc ne a l p ne e143 g n

Told bah i le k se-i gerd n (BN 253b)
187 Ol kada e ledi ba a bah i

K an g le deg ld g mi
188 Di le n eh n a a ben
Diyeyin dut kulag ba a en
(134 b) 189 l_i m ge _ogl na a l m

L k in m k ld ok e m
143
BN: Ni e
65 ZA‘ÎFÎ
190 Ol kadar kim his b la olma

Defter ile kit b la olma
191 Hele bi de bi in a a di e in
Def e _ l b e ho sa a n
192 Lutf u in m bah i _ ihs n

Genc-i c d n ki k ld ba a e n
193 N old di le ba a olan yid

Ha c id p def e _e led m k g d
194 Kalem_alup ele his b i m

H l m def e ki b i m
195 E led m c mle zarb id p aks m

Bild m_ hir ne oldug n e l m
196 Ba a eh i e liy ne ile

C bbe e mi e im me bile
197 G nde bir ak a al p l edi ha

Old fehm i ki ok kalemde sehv
198 Ge i b l_i e ekd m enc

L k cem e led m ac yib genc
199 nki cem old c mle h l- m l

Di le ne m ben n hir-i h l
SERGÜZE TNÂME 66
200 Buldum_arayu bir yeri h l

la dek bu cem _olan m l
201 Bir def ne d p t( )l m i m

Anda bir levh ko ban gi m
202 Ya d m_ad n ek bi a a
Nice i d gini b m l ba a
203 H b t r hile bey n i m

lem i inde bi ni n i m
Hâtime ve Goften-i Pend ve Mev ize ve Târîh
204 mdi ol hutt 144 g icek a la

e m-i ibretle bakuban ta la
205 M ldan kimse behremend olmaz

Ba a kalmad a a da kalmaz
206 G beni ahmetile cem i m

hir iy d st ko ban gi m
207 M l- Kar na dut ki m liksin

Nold andan a a h liksin14
144
Hatt (VSC).
14
C n ki enh i e de -i Hakka
D b l kad bo kal hokka
C n en i e Ha e -i Hakka
B la gbe e ile b hokka
C n en n i e de -i Hakka
Kadr-i l b l d hokka
67 ZA‘ÎFÎ
208 B be emde kim i i c m- fe ah

Ki ikest olmad elinde kadeh
209 Kimi g ld di b am ne aceb

K agladup virmedi bel nasab
210 Ne acebd am nen h li

Kimse gamdan b l nmad h l
211 if_i e cih na aldanma

Aldanup ha e od na anma
212 Vi d gine Hak kan at k l

me bed em ine i at k l
213 kil _i e e ekk l e ine a

Beg kap na a mag l inh r
214 D mi ki ho ne yihd
D ma _i e on fe yihd
215 Ad a d ek bi ad
B la dille inded dad
Nef m e i inde e emd

L k ha i lemekde e emd
K fla n n ko d togd cih n

Geldi cem i e e kih n mih n
Ha eke i e de kena ola ak a lan e BN de b l nma an b be i le i me ne dahil e medik (VSC).
SERGÜZE TNÂME 68
216 H b g f r u ta a me n
ip d el k sihr f n
217 Y e g l ci dem alda c

Durmaz_ ahd i gine alanc
218 Kimseden korkma p enme iken

din le alan an a _ fen
219 Adle begler ik met_eyleseler

Ho idi i ik met_eyleseler
220 Va imi i le inde limler

R z yim gicede k yimler
221 Kend e adli san a _idinmi

Halka ihs n hil a idinmi
222 L k ben g d g m b d ki did m

Ni e e m an nda bile id m
223 Da al n m ah ef i i bak
Di e ma i da a kak
224 Hak e ne k e in_i kil

Hakka ol _inc n k ola c hil
225 Tog eg ile e gelme ho

Togrular tog ed a g
69 ZA‘ÎFÎ
226 Za f H d dan_i e m d m
Beglere d h ol i bil k m
227 emegil sak n a p begden

Hakdan_iste at de le i en
228 Bed_i megil ki gel ol a

Sa a kalursa kalmaz_ogl a
229 Bil ki degme ki ide s dk olmaz

Y ddan kimseler vef bulmaz
230 D ne d ne b hokkab z- felek

Aldad alda demi b - ek
231 Koma k nc-i kan ati elden

Zikr-i Hakk gide megil dilden
232 T ki g l ma a ol en
Bula kuvvet cih nda c n en
233 ol am n kim b e g ze -i gar b

Ha m le le ba a old na b
234 Kim su l itse terk-i kesretten

Y 14 cev b ister ise hicretten
14
BN: T
SERGÜZE TNÂME 70
235 Bil tok igi mi tokuz idi

Dah tokuz ay_olsa otuz idi (BN 254a)
236 Kad ke eb l-kit be lik tibih

Ammerall hu umre hibih
237 Gel du dan unutma ka da

Ha ile a e i olda
(135a) 238 A a ahmet ki bir du eyler

Ni met-i Hakk la beni toylar
Mülâz m oden-i Za îfî Bâ-heme-Dâni mendân- Müftî Alî Çelebi Der-

Bahr-i Hezec147
239 Ek bi den g d m ok ba a d
Pes_oldum fakruma r ho n d
240 eki mi d m fakarla pes ba d m

Zar r yine y r na ka d m
241 Ek bir n m n d itmez oldum

Her istenen mak ma gitmez oldum
242 Geh bahs a all m g h ta l m

Geh_ifh m efehh m g h tefh m
243 d p ah l vakti ilme ragbet

Dem-i ta lde geh g h sohbet
14
BN: Hezecest
71 ZA‘ÎFÎ
244 Ub diyyet mak m nda koyup p y

B l b e ge i bi nice14 ay
245 Meger kim irdi tak r-i il h

O c mle14 k yin p di h
246 l h l-halk ol Hall k- M tlak1 0
Dil-i h nk ra ilk eyledi1 1 Hak
247 Ki m f hazreti ol p k-mezheb

M l m i e d ni mendle in hep
248 em -i ha menl old c zim

Kam ki dini i di m l m
249 Pe _old la m l m c mle r n

Kam n h na i di fe h n
Vefât Kerd-i Merhûm152 Mevlânâ Müftî Alî Çelebi Aleyhi r-rahme ve l-Gufrân
250 Zam n ok ge medi menl - -hilm

Vef t eyledi ol ser- e me-i ilm
251 Kamu kalduk yet m n u gar b n

Hak k nc-i gamda b -nas b n
14
BN: Ni e
14
BN: Cem -i k ina
1 0
BN: Hal k- H l k- Hall k- M tlak
1 1
BN: E lemi
1 2
BN: -
SERGÜZE TNÂME 72
252 Kim m kald b -taf l m cmel

Kimi s nd ek bir zeyline el
253 Tasavvuf r h na ben lik oldum

Me y h sohbetinde zevk buldum
254 Geh halvet1 3 geh uzlet geh zikr

Geh kesret geh vahdet geh fikr
255 Bu ahv l e old m nice e m

Ba a bi gice r n itdi ibr m
256 Ki var sende hik y kasas ok

Bize yaz k ssa-i I k Ma k
257 Bi a g n nakd-i m a a harc it

An in tar ki e de c i
258 Pes_ihv n iltim le kem ne

B k ssa m h ni kazdum nig ne
259 An nesr e led m n d -i men r

K ide n eb- e g f k p -n r
(13) Der-Bey n- K ssa-i I k Ma k. R viy n- hik y t ve muhakkiy n- i y t,

h ne mend n- me d n- fe ha , d n- fenn-i bel ga mel hat, bu k ssa-i la fe ve
bu reng n hik yet-i e feyi muhaddi n- g zer n- am n ve mu abbir n- g ze e-i
cih ndan bu nev ile ta b e b ech e akr r (15) k l p eyitdiler ki, z viye-i nig r-
h ne-i ma l m diy r- d yire-i R mda bir p r-i s hib-i genc-i tar kat, g e-ni n-i k nc-i
1 3
Kelime hal e olmal d (VSC).
73 ZA‘ÎFÎ
e a hak kat, ma rifet-i irf n- e m da dem hak k- e am n nda

olanlardan a lem kimesne var idi. Kem l-i ilmile r ste, z ver-i hilmile p r e ki i idi.
An n m- e fi ve ism-i la fine ef l den h oca E eng-i Ma den e d le di.
Yirlerinde ma r f me h r diy la nda (18) m azzez ehl-i hu ki i idi. Be-h km-i
takd r-i Rabb n ve fazl- S bh n ha n ndan bi l le-i g l iz r bah i -i Perverdig r
c da gel p zuh b ld . K ide-i z i ce cef hikmet ve tar k-i vil e ke met
bi le le g ki, b zuh r bulan bah i -i Yezd n ve ademden c da gelen oglan
m d m ki m i ola, bi bahr-i b -nih ye ve dery - b -p y n g e e m agrak olup
egi n r- kla s z n (21) bag h-i mihne de d ne d ne bi n ol a d . N - r
h oca E eng-i Ma den Hud dan geleni ho g p akd r-i Samed n ve ka -i
Yezd n e i p ol c da gelen gul ma I k di n m i di. nki d a na i di.
Gul mda k bili e g di. Bi a m dde ilme ragbet, ma rife mahabbe g e p d-
ed be e d b i d di. A am n i inde ekser-i ul mda m hir ve ta all m (24) i d gi
fenn l ce b na h old . H b D den-i I k ve k oden. I k -i ferhunde-f l
ferruh-cem l bi eb hal e inde, da g ki ka nda (BN 254b) bi ak g ge cin e
ider. H c e i e li n- sah h ve zeb n- fa h bi le mi k-i amber-b (135b) I k ye
g f g id p i di el m. Pes yine ho kel m id p i r- k i m hibb-i d k, gel
en le he - fen dan al m be ll h c nibine1 4 sahr - bek a g el m, didi.
I k dah bende b he ya irmege b l pe e en le ol sahr ya varmaga ehpe e
yok. Pe (3) en gibi murg-i r n-g f r ve reng n-mink ra hem-ser olmaga mec l
cidden muh ld , did kde keb ter-i sep d-r r n-g y hele1 tahr k-i uzva in yet ve
ba a hem-ser olmaga ni e i e e d , did kde I k el-be eke fi l-hareketi di p
b - e edd d e k k cismini tahr k id p nih d na ga e i p tayer na kudret geldi. Pes
a p basar, k ld kend e naza . G di he - fen fevka l- ul da ol keb ter-mi l b a
dah ehpe b l i ilmi , (6) lem-i hev da p e ide le . M -hasal bular hev -
b -ker n sahr - b -p y nda p gide ken nih yet-i seyrleri Ka be-i e fe1 irdi. Biraz
harem-i e fe kar b yirde r m id p ihr m geydiler. Dah Ka be-i mu azzama -
e efehall h- yedi nevbet tav f i dile . Pe ine d n p ta fe l- a n i e mak mla na
geldiler. I k n -g h a p basar, leme naza i d kde g di ki, ol keb ter melek-mi l
ret-i be e de, ho -y l b lde bir mahb b, (9) per s e l bi h bdur ki vasf g - in na
1 4
BN: C nibinde
1
BN: Hele bir
1
BN: e fe e
SERGÜZE TNÂME 74
gi mi e b n gibi cem l1 g le g mi deg l. B -ihtiy r h let-i vecde varup

eme c-i emv c- de - sohbetten gar k-i bahr-i mahabbet olup b -hod old . Ni e
m dde ge d kden so a a att - har retle h b- ha e den g a p lem-i hay lden
diy r- mi l h le geldi. K de id p basa , e cihe e k ld naza . G di ki dalb n
di e ek, ne e a ne melek. (12) n r zenc r-i ka girift r olup I k -i
derdmend z r aglad . le ki e -i savt- haz ni ekle daglad . g h oden-i
Peder-i I k H oca E eng-i Ma den Ez-H l-i P e -i Hod Na hat D d I k -r .1
A a , ul m- hikme mahzeni H oca E eng-i Ma den ogul ne h le d ki g le
nem ve ahv l b le de hem olm , pe ler mak m ndan g zer, yohsa sih
c duv n1 ese mi e ledi ki b le zt b (15) ve har e a d , didi. I k dah gice
v k ada keb e , n meh-i t b n ret-i ins na gi p sah fe-i h l bbinde ce de-i
kalbinde nak ahr e ekli asv ol p a a c n dilden1 0 k m hibb-i d k oldug n
e an m habbe i e inden b le z n ve n l n oldug n ki be n itdi, H oca E eng-
i Ma den kalbinden kend e hit b id p, b oglan e g ze in geldi ib id , (18)
kim bile kim ni e ol a in ih , didi. Amm ogl I k e i c n- pede , i p re-i ciger,
ci m m e n e baban c n . M ye-i zindig num ve zindig n- c n m. G l r-
m m e g li e bah rist n- am n m b lb li. m m h l , cige g em, le l
neh r end em c n m og l, - d k v ki e -i n r- k l mi olm . Ge i
hir h lde per n m e e , har e den ci m c n anar e d , el kin ma n
(21) inden a y- b n da n r- mahabbe den em yandurup h cem olma na
ebebd . Hem n , zinh r iy gar k-i yemm-i env , f id p g le halk i e a
itmeden haze id p pe h de ola n, didi. I k ki a a ndan b pendi i i di, dmend
id gin bil p, em e g le in gi n e n pinh n id p ah l glde old . G nden
g ne akt-i haz nda n emen (24) e h n, m nend-i berg-i r z n zerd- ret ve
pejm de-he e e ret olup, k- g l-i g li ndan niz olm b lb l gibi de dn k
olup, hev - le l den taga d mi Mecn nla n ne- k id p, g yetde za f ve nih yetde
nah f old . Sefe Ke den-i I k Be- eh -i k b. (136a) (BN 255a) nki m i i di o
eki a na, i if k efe d di ba na. Meger ki diy r- R mda bir c y- mahb b ve bir
eh -i merg b var idi ki, ol d yirede na ri yok. Dil b la , ok n m ile k b-i mak m-
b ve h b i e a . Ne eh g y ki, cennet-i z b k d e en h e d olup (3)
i nde pe d olm . B g g li nlar, b- e n b sit nlar. Her h ne i g l r-
cennetden eser ve ravza-i zv ndan habe i . En - tuy r- ho -zeb n ile tolu ve
1
BN: Cem li
1
BN: H oca E eng-i Ma den Ki Pede -i I k E E h l-i Piser-i Hod Na ha D den-i I k -R
1
BN: C n
1 0
BN: C n dilden a a
75 ZA‘ÎFÎ
esn f- m g- d v d -elh n ile meml . Kumr d c b lb l, h- d aht n e

1 1
gulg l ide le . Bi ni e e m, ol z b d i e i pe g r devr ve ol garr buk a-i
mi e i b d- bah ni e zig r seyr itdi. Der-Medh-i G li n ve Sit i -i (6)
Eyy m- Bah r. Eyy m- la fe ve evk t- e fede bi g n z- ne z ve dem-i p r z
i p, bi h b g li n ve ra n b sit na varur naza id p g .1 2 Va ll hu yuh i l a za
ba de mevtih 1 3
‫ ا َ ْ ا ْ ْر َض َ ْ َ َ ْ َا‬muktez nca be d-i cah m-i zemher den nec t bulup zem ne hay i mi .
G y ki vakt-i ha , am n- z- ne d . Nakk - nig r- n e t d- g n nat -
zem ni tezy n i mek n i ni eng- -reng elv n ile g n- -g n e ef n id p cih n (9)
h nd n, zam n nev-civ n olm . De -i kudret r y-i zem ne sum - eng n ve bi t-
peleng ne a m . He aga bi nahl- dil-ke ol p he d ah n lib s- m m nakka la
ge mi .
1 4
i Yine nev-r z- l n i p lem bah old
Yakala k id taglar etegi l lez old 1
Y semenler sip d-r , nb lle i eh-m y, nergesler1 siy h- e m, be g-i d aht n

hazr e m. Ze n-kadeh p -b de, r y- g l en k de. G lle fe ah, l leler kadeh,
b lb lle (12) e ho , agy r1 h m . Kumr ler h nende, ler g yende. S senler l y
olup saf saf, ay g e dik d taraf taraf. Zem n n cenne , am n p -z net.
1 1
BN: Pe g e
1 2
BN: De kena e e e eli ola ak a lm (VSC).
1 3
Bilin ki Allah, e n l m nden on a di il mek edi (57:17); Allah n ahme inin e e le ine bak!
Ye n l m nden on a na l di il i o (30:50).
1 4
BN: K t a
1
Mef l n Mef l n Mef l n Mef l n BN: + Sab me ta g lg ne ekdi - g l a -
bik e e m e en g l i old . Yi e n- ahme le agd m ndan kim he e me e me
he bi h k d c b old . Mege he bi d ah a agd n menu (menne) he dan kim c ef l
lebi he bi i eb bd old . A ld ne gi e mi ende eb n old . Cih n b g n e -
nih n ik old . Ba e e min a p S n - Ye d ne na a k l kim emende he bi aga nahl- dilke -
i dig old Za f an ik ide deg l he be gi eb ancak lebi he e ede e b h-i n m- Gi dig
old . Men , menne olmal d . Menne, k d e hel a demek i (VSC). Bkz. (20:80).
1
BN: Nergisler
1
BN: + Hep
SERGÜZE TNÂME 76
i di hurrem bah old emen l lez r

Keffin a p1 hs r ak ala e le ni r1
B d- bah r yagm c , e -i z d tem c . na sag u sol, a m he c nibine kol. Her

h- d aht- e gav n v la n ce el n id p, e - - e n (15) d m-i v , g g
ol p e m-i hor s. C n ne diler vu l, etr fa bak p g ed ol. Zeb n- h l ve mak l-
i b lile1 0 iy ehl-i i e ni met, fursa gan me g p e -i g l r ve tem y-i bah r
e le gel, di el salar.1 1 lem did kle i bi demd , b k g a gamdur. Her zam nda
bu tar vet ve g l r- em nde her dem1 2 b ki e olma , di le e andel b-i ho -
1 3
nev eng n-ed n men re-i serv, (18) her sehe i d gi emc d m n c t ve c mi -
i g li nda men bir-i e c e ok d g h be h c e h- g lb n-i g l e k ld g
terenn m t ve mahfil-i sebzez da led gi e eb h- e h r sem ine i p,
gon ala b lb l akraklug na ebe m e g lle ol r den h line tarahhumler
id p,b d- sab dok nd k a ze nih lden gel, d men-i vasluma s n el, di ba salar. Pes
lib s- (21) asldan ki e i p, sum h n- sohbetine da e id p, m hib 1 4hem-
dem ve harem-i h nda mah em idinmi . (BN 255b) Zinh r ve zinh r duymasun agy r
ve b gb n olmasun haberd di p bed- e m n e ini def ve zarar- has d n ef i n
s sen eline t gle i p ne ge i d deb n ve b d- b c s s- hurde-g r n i mi le .
i Dil bun l b lb l ki akt-i gul med

Res d r z- sab h de -i mul med1
(24) D aht n ef nc , g li n reyh nc . Zam n nakk , sab ferr . ak k la l n tabak,

s en ini kabak. S nele k, ehli fe ahn k. Ser-i a d pe , k se-i gussa ike .
k u ma k mest, lib matl b hem-dest. Zam n- f sat- de le , v n- ni met-i
vuslat. (136b) Bir tem ki, lem b le d cih n b eche na e , a ag
e dikil p e s me hayr n olup semenz eb e r hand n, k hs rda kahkahalar
ider kebk n. Benef e b net-i nig rist n ve tam - bah rist nda ba n g ge dik p,
ag kal - anak (3) gibi egil p, f m nde dem-beste durur.
1
BN: A p elin
1
M f e il n F l n M f e il n F l n
1 0
BN: Bill h
1 1
BN: Sallar
1 2
BN: D im
1 3
BN: + e
1 4
BN: M hib
1
Mef il n Fe il n Mef il n Fe il n. E g n l! B lb l gibi fe ad e . Zi a g l ak i geldi. Sab hi
g n e i i e a ap ak i geldi (VSC).
77 ZA‘ÎFÎ
i Geldi bah g ldi g l-i g l en-i zam n

Gel gilde kalma g l gibi g l gelmedin haz n1
K zeh - d l b e m-i k n gibi p - b ol p, d ne d ne em a dalm . Y s n

h k-i p y- g l ra salm , kibet bu tem da g le i a k bel kalm .
i n d de-i k tem -i emende

Kald kamanup k ze-i d l b- g li n1
Zanbaka dah goncadan bir (6) n me i mi le , i ine ma if a p d mi le . Ol

mekt b sad nda e ol n men zah nda ince k l kalemile, g mi hallile rakam ek p
yazm la ki, i rif-i ende, i lik-i revende, bu h b g li n ve mahb b b sit n
n e ide in, b n me a ld kda i in ok p fehv la amel ide in, dimi le .
i Bir n med _a p gel ok gon e-i zanbak

Bak her varak kim toludur ma rifet-i Hak1
(9) N me a ld kda H oca I k m la a k l p ret-i k lden ge p m n -i h li a la p

kudret-i cem l-i Yezd n ve hikmet-i cel l-i Subh n i m l ha a e le p sah yif-i evr k-
g l ende olan fehv - in - asavvur ve le yif-i tezyin t- h n-i cih n em id p
sun - S ni D n ve hikmet-i H lik- n efekk inde iken M hede Kerden-i I k
Mi l-i n S ret ki Der-Sah fe-i H e M savver B d ve B z Pinh n oden. (12) N -
g h ka dan bi fit b- eg ne ki, pertev-i cem li ziy i em n sum na. Per -
peyker, melek-manza , g lg n-had ve n -reven-kad.1 H r -cem l, fe i e-mi l, n k-
nih l, bir t ze dal g y ki d d hay l.1 0 Yan ndan gel p ge di, b d- eherv r der-
peyinden anberler sa d .1 1 Nes m-i bah r, hem n k I k sah fe-i h nda olan
1 2
nak - nig r m m il ki gerdenine kdan sel il m d . An ni n n (15) belki
cevher-i sem n k n n b ld , i imedin af n u beng, b - hod u deng, b akl b -
1
Mef l F il Mef l F il n
1
Mef l Mef l Mef l Fe l n
1
Mef l Mef l Mef l Fe l n
1
N en (VSC).
1 0
BN: H l
1 1
BN: +
1 2
BN: Um d.
SERGÜZE TNÂME 78
h , e ho medh ol p ni e m dde d d g mek nda hayr n, evg n za b n imi 1 3

top gibi ser-gerd n kald . ok zam ndan so a nki akl geldi ba na, g d ki p y-
i i k m e e ine ba na. e -i k ese i mi 1 4 i inden da na. Kend nef ine
e d , aceb per mi y melek, yohsa yire mi endi 1 mihr-i felek. (18) Ege be e d
ni n ok lemde mi li, ve ger h r d ni n kod fi de i h l . Her c nibe nazar ve ol
etr f g zer k l p he gi ni n n b l mad . hir I k de d mend, b e m emend
e -i k h kister-i cisminde pinh n e eh he ta af n seyr n id p, n k ne arif n-
h l ve a k n- e cem lden so p i le ek, n halkdan gi le ek kang
kas h r i e nen gibi e me (21) pe id , m l m id n p kim e e de dini
in ve r n if i me p, de -i y e k y- nig r bi la degin le l neh r Ka bev r
tav f eyledi. Vak ol d ki cem l-i dild e - akdan g d kde N g mi
h c e (BN 256a) d n p, sad - lebbe k e v ze-i sa deyk ile diy r- ra zemezemeler
i di. D e di1 galebe-i kdan, der-i sar y- Ma kda mism la n g le i kamanup
kal d . (24)
i Sanma mism r kap ndaki g g g inen

G le md kamanup kald nig a d nca1
e Ke den-i I k Der-B g- Ma k B -Ma ke . Mege bi p r-i k nc-i tar kat, r h-

ma rifetde s lik-i hak ka ki i a idi k I kn 1 rif derdine tam m v k f olm d .
G yetde zahmet (137a) ve elemin ve nih yetde gussa gam n g p de n- dilden
efkat ve merhame id p g d gi i le de h me ide di. Bi g n I k e i bde-i
k n, g de-i d k n, iy mahabbet ocag nda p h e, i enn r- me edde de hte,
a a b ech e emell kum, zam mde am m ta alluk m old g ndand . Pe b g n
(3) mu hib m ol a , bi mle sohbe e gel e , en le sahr d g, g l r u b g1
seyrin eylesek olma a m d , didi. I k dah p r-i ferhunde-f l ve ehl-i h l han-
d e -b e g f r- ge he -ni n em -i kab l la g na g id p, meng - pendini
gul m- halka-be-g r kulag na dakd . Pe em -i p re i a id p b -direng, ol s atde
c nib-i b g sahr ya heste heste ve p ye p ye mu habe e m l afe, m l yemet ve
mu afe (6) iderek gettiler. Nih yet-i seyrleri d men-i kuhs r, sebzist n l le-z rda bir
b g- a n e g l en-i garr da bir sar y- e f ve kasr- la fe i di. Bi g li n ki, env -
1 3
BN: Tok nm
1 4
BN: E e ine m ba na e -i k e e i mi
1
ndi (VSC).
1
BN: + G hi
1
Fe il n Fe il n Fe il n Fe il n (fa l n)
1
BN: +H line
1
BN: Ve b g
79 ZA‘ÎFÎ
k fe emen e esn f- e h n emen ile m e en, bi g e-i ne ge g l

za fer n ve bir taraf l le e benef e e h n ve bir c nib e b d sana be e gav n
1 0
ve bir diy r env - m e ile p -d aht n. Eyle la f n k m yveler ki b d e d kce
her biri (9) bir nev a cel e g e p d l d l veler iderler. L l-i dilber gibi bd r
ef l lar, lezze inden akk olm l n al ler. Y suf ka n e i, beg am d n
1 1
s l . hs e alma, gel beni yeg n alma, k me ile alma, dir. M nend-i gabgab-
m de e almala , - kla n sa a m a lar, t ze reyh n e emen b
h and n g l en.
i Ne ge g l a fer n l le benef e e h n
Se n r ergav n old e n g li n1 2
(12) Her c nibi g l r- cenne gibi eyle m m r ki, gamg n n i ine gi ele d n
mesr r olurlar.1 3 D aht- eng , fe -i zem nden llem ol p bi i bi in elle in almagla
p ye p e kup a e de hem olm . G y ki m la d lf-i dilber gibi p - -p
olm , h d bi ll k has e le i b l b h vend n la harem-i saf dolm . B an
bo n na me g l e ol b n ge denine kol salup lis n- h l ve zeb n- b -k l k l ile (15)
e enle le e he d aht- eb , n g l-i h nd n m d kaft nla ge p he m der-
i duhter-i rez g la na h e-i eng den s e -mi l m l- -m l zerr n eng n la l
reng n sem n m n1 4 if e if e ol kadar -k me 1 g r dak nm la ki ba la
1
bo nla egilmi . Salk m alk m k pele c ba la ndan a akla na ekilmi . le
ki bo nla n d -t k l p d ama olm la . (18) nki I k ol b ga girdi, her c nibin
g zer k l p bi g e e dah nazar k ld , g di ki m k belesinde bir per -peyker, melek-
manzar, serv-kadd, l le-had, s m n-beden, misk n-resen dilber-i ra n , mahb b- b -
hemt , gice e g nd i mini zikr ve hay l-i vi lin fik e led gi dilbe , g e ip -
vi l, arz- cem l id p mih -i cih n- r la n l ve meh-i eh rdeh gibi l mi olup
durur. Yak n kald ki k I k (21) do inde, de ndan derdn k bir h id p nesin
k ideydi. Amm p r-i tar ka , m id-i r h- hak kat, der-h l k c nbi inden (BN
1 0
BN: N k lat f
1 1
BN: K me bah ile
1 2
Fe il n Fe il n Fe il n (fa l n)
1 3
BN: Olalar
1 4
BN: Ze n eng n la l m n eng n em n
1
BN: K me mi
1
V bo nla BN: -
SERGÜZE TNÂME 80
256b) zam inde olan i in a la p ha ne le in, ek o , akl ba a ge , e i ,

ay n eyleme. C n vir, r be n e leme. S r v n , slat zam n dur. Olmaya
ki, izh id p ahv l den kime ne haberd ola did kde p pend-i s dmendin
istim id p (24) n - r terk-i raks u sem eyledi ve bundan so a bi ho s ffa a ki p -
emen e h ndur ve la f yire ki1 s ye-i d aht ndur varup r m eylediler. Meger ki ol
b -i n, h e-ceb n, fit b-ruhs r, kamer-d d r, bedr-env r, serv-i b st n- ef ,
g lb n-i g l r- saf , g de-i h b n, (137b) mahb b- am n, sanem-i putperest n-
cih nu 1 b g e e eng h d ag imi . Ol h- ef d r ve ol y r-i dild , kebk e
seyr n ve v stek cevel n id p ef da e e e i de i ele g e p n e -i
serefr p i n la gel p he r d b ve vak la sadr- em nde (3) bis -
m dd n e kar r eyledi. Etr fa g e-i e m ile nazar k l rken, ol s m n bin g
gi i me-i e mi I k ye old . Cezbe-i mahabbet-i k- b -riy idi ma k g line
1
tam m eser eyledi ki mine l-kalbi ile l-kalbi e ene n.
i B halk i ed me h r u makb l
Ki di le a g lden g le ol200
C n dilden ol dah am m me edde g e di.
i Riy e ki e n eni dilbe

G lden g le ol a m karrer201
Pes I k n h n (6) ele al p hayli muhibb-nev zlak eyledi, ni met-i lutf la to lad . B
esn da esb b- i e g ilmi di. Pe ol bezm-i h k ld , le m- sohbet neyise
g ldi. El n h n geldi, sum - ni me ekildi. G n- -g n ta mla ki m e bi ve
m e l , reng- -reng m ele ki b lm kem li. Cennet-mi l m l- -m l olm k e le i
geld k e i ih old g i den igil ki ve lahm-i tayr mimm e eh ndur
‫ َو َ ْ َ ْ ٍ ا َ ْ َ َن‬ve m veler kon ld k a m d old g n alg l ki e f kihetin mimm
yetehayyer ndur,202 ‫ َو َا َ ٍ ا َ َ َ ون‬di p I k ye hi b eylerdi. K fur kadehle a b nn ,
1
BN: Kim
1
BN: B -i cih n
1
Aa ol p Kalp en kalbe pence e a d anlam na gelmek edi (VSC).
200
Mef l n Mef l n Fe l n
201
202
Ebedi en gen kalan akla , onla n e af nda; i mekle ba la n n d nme ece i e a ho
olma acakla , cenne p na ndan dold lm ahile i, ib ikle i e kadehle i, be endikle i me ele i
ve ar e ikle i k e le ini dola la (56:20-21).
81 ZA‘ÎFÎ
ini tapraklardan203 ho - b n bo id p ol g n m ni met-hor ve b- m olup bir

sohbet-i ac b ve i e -i gar b eylediler ki lis n ile takr r ve kalemile tahr re imk n u mec l
muh ld . Pe kurb- heng m- eb i d kde h n g ldi, m d ldi. Gelmek ir det,
gitmek ic zet di e den olana gi me, en d di p d r olanlara dest r virildi. Her anda
kalan gice (12) durag n e he gelen gi mek a ag n g di. N - r k I k dah
Ma k fe -i b m nda, hidmet mak m nda, de -ber-s ne k l p icl l a m ve ikr m
ek mile Ma k el mlayup b - re gamh ne inden a a e ne ol p gi di. D e d a
ge i be l-ahz n na geldi, el iki g le i a d nda kald . Z hi oden-i I k- I k -i
k eR oden E -B -Sabr u Kar r . nki k I k ol sohbetden (15) d r ve
vi l-i ma kdan mehc old , de - k ba ndan a p enb r- bel b kalb
c n na p ol sohbe a b ndan me , e-i n m s u sab ike id p c m- k-
dilberden serho , ilm edebi c mle fe m e ledi. Ne na hat k e ne kim en in
d a old . hir met - akl n agm ve t r c ve der n- ce binden nakd- sab n ihr c
id p mel me e d (18) r de old . G nden g ne b de-i k e r, hum r-
mest magz- e inde ge egi gibi i id p enc r-i gam u bel ya es old . Kaddi nih l,
cismi hil l, eh e i e d, egi p -derd. D deler nemn k, kalb ne gamn k. Meyd n-
mahabbetde k me in e g n id p g e k y- ma kda sergerd n, bag h n, h li
diger-g n ol p b i he b r dilinde idi tekr r.
i Ya m g lg n u ben mahz n u meft n

(21) Y ek p -h n zeb n h l m dige -g n204
Yollarda topraga gal n olmadan her yeri h k h k e ndeki pel ne i gibi k k

old . He ki i mezemmet ve her fer de mel me id p mahalle (BN 257a) e ba la
yolda la n20 cem id p ol ta la la ol mi k n n ba na di ine, g ine e ka na ol
kada la d ki, afak gibi gark- h n id p ol felek- eden sum nla n d menin
g lg n iderlerdi. (24) Sokakda 20 b z rda k y u der-i dild rda,20 t fl- ne -resteler
ba na p eng kel h za b ndan ci mi re y re ve hadeng-i sehm-i bel dan ba p re
p e olm d . T r-i h na kaddin kem n, bel ta la na ne in ni n id p bi cbe ekl
ret ve t fa (138a) he e e old ki he g en ben n der-deh n id p acebe kal d .
203
BN: anakla dan
204
20
BN: Yolta la n
20
BN: Ve
20
BN: K - de -i dild da. De kena e e e eli ola ak a lm (VSC).
SERGÜZE TNÂME 82
M -hasal, k y- ma kda b gdan bo anm mecn n ve topa dikilmi ma m na

d nmi di. Ma k I k n b n -merb ahv linden ve n -ma k l ef linden ve bu vaz
e i inden e b ne a c nb inden (3) i de gayretinden tam m le e nef e id p
k ndan mehc r ve diy ndan d r eyledi. B re kas vet bucag nda, mel met ocag nda,
k lhen- gamda, g e-i elemde, e -i e k la z n, g l de dinden n l n olan b lb l gibi
z efg n id p d deler gamg n, ruhs r ber-zem n20 id p savt- haz n ile der ndan n
gibi en n iderdi ki n lesinden n ylar dem-be e e i idenle cige i ha e ol d .
i (6)Y ekle dele di kup t r-i h

Bo a d g ge a h d d- i h20
Sefer Kerden-i Ma k. Meger ki serhadd-i R m ve g e-i merzb mda bir h b mak m

Sar y-n m bi eh a d . Ma k- mahb b dild r- h b bir mak d i n a m-i eh -i
Sar id p ol di ra giden k file ile efe e ledi. Ni e e m k lel cib l, e di e il l
ge b olla da i de hemm gam e ok zahme elem e nih e de idde e (9)
me akkat ve mihnet ve bel kat ka ekdile . Zarb- 210 meseld nk oglan tosnaya,
g nde an Bo na a. D d n- h, b b ng hla n det ve har m -i g m h, ba z-
m lla na has e i p hayli nok n e ok ziy na ug ad la . Bi e b kada a ab ve bunca
nasab deg ld , ill ol de d mend b e, r de v e, k I kn h- eherg h
ve d d- i h ndand didile . idde -i efe ma k (12) c n na am m ese i d kde
y d- kasem-i t- kad m ve r d- e gend-i a m id p ege , b h- h arn k ve bu
sefer-i zararn kden ol H f z u N e ol Ha K dir s hha el met ile hal vire.
Be-D d r u D d r ihl bi le ol k u misk n, b - e gamg ni vardukda ziy e id p
h n am m i e ide in di ahd e ledi. Hem n kerem-i Girdig r ve lutf-
Perverdig i i p olla na k d i p (15) gamla d ye tebd l old . Ol eh -i me h r,
Sar y- ma m ra h n-i s hhat-i beden sel met-i c n ve ten birle varup mur dla n
g dile . Mak dla am m h l old kdan sonr yine diy r- merg b, mak m- mahb b
eh -i k be a de e c i dile . Be n- H l-i I k Der-F kat-i Ma k. Amm bu
c nibde b e I k mahb b efe e gi ginden h berd ol cak r zig r- gadd r ve
z rk r u sitemk r (18) elinden g yetde zeb n ol p, egin h n e k-i e mini Ce h n
id p l le gibi bag ba l , em gibi g a l ol p k- r ve gam- fi k- nig r bel -
hic e , cef - hasret bu misk n ba na e gamg n i ine e da na pb e
v e i lf-i dilbe gibi ba dan ka d la . Har ret-i k la bi ana od ol p ba dan
20
BN: Ber-zem n ruh be -zem n id p
20
Fe l n Fe l n Fe l n Fe l
210
Ana me inde aln ca b kelimenin i ilmi i (VSC).
83 ZA‘ÎFÎ
d d. n em he gi akl n ideme p cem - cih n, (21) m eha i

sergerd n olup her zam n mahb b gi d gi c nibine niger n, Ma k e i d g olla da
h ke gal n ol d . Mecn nla n k h ve bey b na d p211 (BN 257b)
i c n dil ne old kan dil it n kan

Derde dir g ol meh-i n -mihrib n kan 212
di p c n na ec ceb e b olma bel ya sab id p bi l dah a h k se k se zehrin

kana kana i p to nca deh (24) ille-i kah n ana ana edi.213 Ge i mi k n I k
de d mendi e -i f kat ihr k ve fur t- e ki ol m emendi igr k i mi di. L kin ol ret
ki cer de-i kalbinde musavver ve sah fe-i h nda m ka e olm d . He gi n
rengine keder ve nak na za a gelmi deg ldi. (138b) le idi ki de d v e fe
sakf- d belki he ahsa nazar ve her neye ki baka d . Ol nak m hede ide di. b id
ol e i g elden e b h li Hak celle e al a a i elden be h yil ve gayra m yil
214
deg ldi. Hatt le idi ki m k g d kde Ma k hod bendeler (3) y bu h b y
kim olacakdur, dirdi. Vel kin Ma kdan c d d d kde, ben m m de ci m me c n
g l mde l -Yez l nak olan e hibi kan , di p Ma k g e g h nda e
y r- mahb b h nda d p d d n m a enen m hede itmek isterdi. M -hasal y r
hicretinde ve nig r hasretinde seferden gelinceye dek ol ret-i m nakka e ol nak - dil-
ke ile r de g lin egledi. D v neg -i (6) I k Z il od e B z kil od. H d -
zem n ge d n- in yet ve ol Halik- b - ndan g yet lutf i i p e mda bi g n, ol H d -
i seb l-i H d , ol reh-n m - g m ah n- gan ged , H lik Mab d- H d
haz e inden I k -i hak e a n hid e e i p kam i d gi di neg e r deg ve
mest neg z yil olup ist n s ve sohbet-i n sa m il old . Se b k- e mda olan y r n
ile (9) mu habet ve sev lif-i a mda olan ihv n ile sohbe id p mecma - halka-i
hull n ve mahfil-i ehl-i i f nda Ma k zik in e kend halvetinde sah fe-i h nda
olan nak hay l fik in id p ol ben m ci m-i f me k e e mi t-i kalb me
safvet ve dil-i n h f me k k e ki e i en r- c n e m ye-i zindig n i acab
bir dah g em mi, di p d yim ol Rah m Te b ve ol (12) Ker m Vahh ba ok
taza e r id p iki g le in b n d yim rev n e le di. if k hadeng-i t r-i
211
BN: M g n- gam bel ba na p (+)
212
213
BN: Deh toyunca sille-i kah n i p n - gama
214
Le eki a ola ak, a n ne bende kelime ine pa alel ola ak a lm (VSC).
SERGÜZE TNÂME 84
d , mak m- e c-i s e da m c- kab l ve hedef-i hus lde ki ol p subh u devlet

li e n r-i ba e e a det l mi old . R e -i d d r- hab b vuslat- r- tab b kar b
olup bir seher halveth nesinden durup h l-i zenc r-i lf-i y la be e, n lesin heste
heste k l p Ma k (15) gi d g olla c nibine nazar ve ol etr f e id p ge e ken n -
g h ka dan b d- eherg h m jdeg n habe le ile gel p b - dil- v z-i y e tr-
lf-i gir hg r-i nig ge di. k I k bu hayr haberden tam m me k r ve ziy de
21
mesr r olup es-sahi m melek c mle a n ek-be-yek, nakd-i akl id kin, sabr
u h - l kin kamu b d- he a m jdeg n virdi.
i I ka i d m akl u sabrum yek-be-yek

M jdeg n ke s-sahi m melek21
(18) meden-i Ma k Ez-Sefer. Bir demden so a an g di ki b d- sab n de -

peyinden bir k file gel . B la i le inde bi pe v r, melek-ruhs r, h d-hil a , bed -
tal a , b l -de le , cem d-ma dile , hla l le, m h- eh r-deh s le, em -i eb-efr z,
m h-i eh r-deh r z, mihr-i cem li zem n m n- r bir kez tem na bah deg l m l-
i d n bir semend-i b d-p e olm ki bi nefe de ahr - d n ge e (21)
ve bir rah - m nend-i murg- he e olm ki egi e tok felek me d n n
bir eyler. Gerden-i b da dakup kemend (BN 258a) rik b na bend i mi mege ki ol n r-i
d de e ma k- g de I k -i de d mendi fe b re iden, y e f de v re
iden dild imi . k I k ma k ve mahb b n ki akdan g di, e gibi hayretle ayag
e gel p n la n kefini nesinde ko p d d . Yak n geld kde k me in (24) eng
gibi ham de k l p felekle in enin d -t e ledi. Ma k dah g d ki ol kend i i ikb l
iden dil c ndan k m hibb-i d k I k zenc in e i, bendele in hakir ,
I k de d mendd . Ol ret-i ac b e ekl-i gar b gid p hib-i vak ol p b lb l r
(139a) r del kle ge mi , h dh dle in cd olm . Pe efe de i d gi ahd zuh ra
ge p sel m virdi ve ahv l h n so d . B a a hayra makdem nicesiz sefer
elemle inden, di p Ma k h l deminden so a e ol b a bi-hamdill h ho g d k
h l f katde nice (3) idi r zig r gamla ndan, di p k leminden le .
E enle p le ek der-i sar y- nig a degin gel p Ma k devleth ne ine gi p k
halveth ne ine geldi. k I k e nk b h let mukadde e b de le m e e old ,
derdine em ve zahm na me hem e p Hakka ok niy z ve secde-i k ne id p nam z
k ld . B ndan so a g h g h olla da m l k t olduk a el mla p m habe ide old la .
21
Es- ahi m -melek: C me , elinde ne i a a e endi (VSC).
21
F il n F il n f il n (fa l n)
85 ZA‘ÎFÎ
(6) C d oden-i I k Ez-Ma k Zi-Hased Kerden-i Agy r. Biraz zam n b ne a

mu habetleri v k ol cak ehe ka mi i inde me h r ve halk i e len old ki
Ma k seferden geleli I k ile k nda e b z da K k leb-i Va da da b l p
mu habe ide olm la . Bi ka has d- n -bek r, pel d tarr r ittif k id p sal h
inden dild r- h b, Ma k- mahb b k nda b l p e i mi le ki, b nca hami e d
(9) ki bir d v neye hem-dem ve nice ga e d ki bi b - ra mah em old . H e nev r
b g n ekli deme d n p ehl-i vak r- ho -g f old a, d ne g n b - akl hayr n
yollarda g e h ke gal n deg l mi di. Sen bil in, hod b -kes ve b -h e p -
b ehne bi de idi ki he gel p ge en ba na kadem e ine k p e hem
iderdi. Hu ki c mle hal k- b k u l hik b ahs- n n, fett n- cih n f l n
k ndan (12) magb n, leyl sa enc rine meft n ve mecn nd di le di. Ve l-h l a a
l k g me ki b r de k ile mu habet ve g h b -g h m latafe ve sohbet idesin.
Bir gevhersin ki maka genc ne-i p di hdur ve bir serversin ki gul m- kem e
m hdur. N -g h yine-i h n e gub r- mel met, y hud nefes-i serd-i mezemmetden
h mi t- cem l ne. De -i bed-g y n d men-i zuna el suna. Ne l m kend
y r n la hem-nefes olup akr n dan (15) ga degme ke ile ihtil i me e eg deg l
mi di, di p hayli verhem- miz fitne-eng z kelim id p Ma k e-i kalbine inkis r
i p yine-i h na gub ge mi le . Ve bi l-c mle b is-i iftir k ve m cib-i fir k olan
huss d n - e e le i ma ka ziy de k id p ga e ndan b -kar r olup
ruhs e e kini e me id p I k ye olan m cer bi -tam m s i -i der n la i l m
eyledi. (18) R h- Gurbet-Giriften-i I k . I k ki Ma kdan b ne a i i di e ol
han- zn k, misk ne aceb i i di. B -hod ol p kend den ge i. Bi a e emm l e
edebb e asa e efekk i di. Pe Ma ka eyetdi iy c n m c n , i ki e -i
dil sul n , ben zerre-i b -mikd r ve n i h ks (BN 258b) i n s a d mi fit b
gibi h i e b ech e zt b itmek rev deg ld . Sen m h- e c-i a tde li e
sen mihr-i burc- el metde (21) l mi ol fit b-i b -hemt n, h m la n cih n seyrin
tenh eyle. Ben k f- f ka de ank la n d -i ha e e d p al hasret dery na
gark- e k-i e m m e l b na m agrak ola n, di p r z r aglayub esen kal
siz, didi ve terk-i diy id p eh -i Estenb ldan a a e ne old . Nice g n b h r ret-i
hicr nile mihr-i felek gibi i inde e -gerd n, r eb en n n l n id p gide ken
n -g h bir r z- (24) dem-i p r i p ka dan bi o bel di. De -i sab , b b- a deti
dakk id p ol o d menin akk i di, i inden n r-efr bi kime ne b i di. G di ki
ol o i inde h id p gelen ol do d ki kend ile b kan bir postda iki magz-
SERGÜZE TNÂME 86
b d m gibile di. (139b) Y lla idi ki di r- a ka efe id p gi mi di. Mege ki a mi

diy r- me g b eh -i k be imi . Pe m faha e m nakada so a bi ka g n
oturak old la , bi i bi in m habetinden tam m hazz saf la b ld la . Pe I k bir
n me nazm id p b me d-i sad k ve y r- ef k ile Ma ka irs l eyledi. (3) N me-i
Dur d-Firist d- I k e H st Ez-Ma k ik yet Kerd Ez-Has de n21 u Ez-
Hicr-i Mahb b u Ser-defter-i H b n
260 El iy sum n- h ne ho d
Fir d n-de le i e de Cem d21
261 E igi k ble-i erb b- h c t

Ruh lem-n m r en mi t
262 Ser r-i milk-i h n cd

G elle le ke in eh i
263 Ziy i h a h u sipihre

Cem li n pe e m h u mihre
264 - h ni n em -i cih n-t b

E igi m e-i ka mihr b
265 Cih n durduk a b l n m -i sermed

Zuh i n inde n r- Ahmed
266 Sel m olsun ey em -i m n m

Ser r-i ki e -i h ne em m
21
BN: Ve hic n, BN: V e hic -i mahb b e e -defter-i h b n
21
87 ZA‘ÎFÎ
267 Hil l-ebr g ne l meh-i nev

Gub r- h k-i p c- H e
268 Y ced i ile kad felekden

G eld i pe h n melekden
269 Y aln g enle di d da

Beg m ol n g n g nden i de
270 Hem e m ed m k mur n ol

Cih n mahb b na hib-k n ol
271 eh b bendeden bi sen lar

Ub diyyet mak m nda d lar
272 D dan so a i m h- m n m
Ben m de le l hum destig m
273 Gam- hic de ol n le ma l m

K e id m n r- gamdan nitekim m m
274 C d olal enden ha e r

Ol pd ci m e m gibi b m r
275 eh k lmaga vasf- h l m i l m

El me alm id m le h akl m
276 Kalemle hic elinden oda and

El me k g d ald m o da and
SERGÜZE TNÂME 88
277 Nice e h ideyin derd-i fir k

Ya nice a z ide in i i k
278 Ki ge m olal dilde n r- k

Ol pd ci m c n b m r- k
279 Ten m h fig ndan n a d ndi

Ka gibi egeldi a d ndi
280 Ten mde sabr u mihne e em ndur

eh cevv r- hic b -am ndur
281 Ruh fik i le a b c n vecde

Iraklardan k l kap a ecde
282 Olal d de-i c n in

Olupdur gerd-i r h in
283 Aceb lf ne ihr etti bu c na

Ki virmez bir k l n bi cih na
284 Aceb gi d bd k cihanda

Ki dil zevrakla gark old bda21
285 D eli ke -i dil bahr-i ka

Va dalb nd g nca d h garka
286 Dil akl m fik m p y-t -ser

Yanar hicr e inde n emende
21
BN: Anda
89 ZA‘ÎFÎ
287 Sen kem e k l am ben ike e

Gam enc ri ile dest-beste
288 Ten mde c n n c numda c n n

Dil c n ki e i ah nda l n
289 Deg l b ci m c n c n en d
Ne kim a c mle h n m n en d
290 Gice g nd i meh en m

Ruh lf hay lid cel m
291 Sa fik inde d m m -i sermed

Y de inde g d m n r- Ahmed
292 Ol pd e ha e ha y re y re
Y ek g-i gam la p re p re (BN 259a)
293 Yaka d n r- hum bu cih n

G m a nd me e n
294 de di e k-i e m m lemi gark

Ege ma a mih le i be k220
295 Olupdur s ne deff k me m eng

Dutar taglar fig n eylesem heng
220
BN: An ge lem a-i mihr itmese hark
SERGÜZE TNÂME 90
296 Kim ola ki 221ge e hic e kat

K me g nid b z- f kat
297 Ne de l fik ide ol am mi

Gam dan n d am kend mi
298 C d kald a ge de -i zam ne

G l bi ol n i m h- eg ne
299 Irag oldumsa ger c n nazardan

Ka ma ek geh geh haberden
300 Mahabbet ho d iki ba dan_i do

b d m ola iki magz u bir post
301 Gerekmez arada agy ola ok

Yi e ma k k k- Ma k
302 Dile e kim ola lem t fe l

Ge ek ola e ene eni me l 222
303 Ha did m sak n e me a m

Hav a d h geh geh i el m
(140a) 304 Sa a benden ni e kim a mahabbet

San d m ende de a ba a gbet
221
BN: Kim
222
BN: Dile e kim ola lem t fe l
Ge ek eni e ene ola me l
91 ZA‘ÎFÎ
305 Ki di le a g lden g le ol
Eger bu ga b ma kda ola ol223
306 Vel bild m beg m c nb le den

Ba a b d l d l i le den
307 p kavl-i ha d n em e
Per n ge mi cem e
308 Ne var geh g h a p ben gar bi

Di e kan b g m andel bi
309 Kan ol de d mend b lb l- v z

Kan n ye olan s z ile dem-s z
310 Mahabbet B n nda Fe h d

Ol pd e m nak nda d
311 Ege i e ek a de idi

Vel s em gibi f de idi
312 e b- sohbe mden mest e ho

Ol p ni e am n kal d b -h
313 B ne a bende i a a e dur

Ne ihs n k e le e a n a dur
223
BN: Ki di le a g lden g le ol
B mag ibde e ma kda ol a ge ol
SERGÜZE TNÂME 92
314 Siy h ol n i bed-g has d

Od ndan korkmad la m b d d
315 Dir g e-i sabrum224 s d la

Beni agy g le le idiler22
316 Kamu s dk-istik me ile a d

Heb olup dagald le a d
317 Dir g old kam k m ik yet

22
Kam e l kle m old cin yet
318 Sad katler kamu olup hiy net

Mahabbe den i azd ba mihnet
319 G m a i ine kan aglar_iy dost

Seher h m ekle daglar_iy dost
320 U am gice e dek ba ma ta

Gice t subh iki g m d ke a
321 Olal g gam ba a hav le

md eb fe d n le
322 S nal hamr- hic n pi le

Ol pd ba a gam z d u nev le
323 ek p ci m mden aldum k ca c num

Sak n c n d e bo n a kanum
224
BN: Kalb m
22
BN: Yidiler
22
BN: Ne e l k e led m
93 ZA‘ÎFÎ
324 Seni ok e d g m mid g n h m

Yigi in gen alma he g n hum
325 Sen_agy ile g lmek o namakda

Ben m g m b a kaynamakda
326 Fer m olal dan ahd pe m n

Sa gibi pe nam per n
327 E i ge p beni sahr k hs r

Ak d g le i enh b a
328 Sarardum gamla yaprak gibi soldum

bi ld d mi kim e22 oldum
329 Ne sayruyam ne sagam ha e den

Ne l d ne di i b f ten
330 hir c na irdi e -i gam

Benem lme den e el lmi dem
331 S rum g a old hic e de

G n m d ndi gice e ha e de
332 Ten m c n ne c na kefend

Ba a g l en g l ikend
22
BN: Ki i
SERGÜZE TNÂME 94
333 Her dem ze k d i e i e

K l d yim fig nda hic e i e
334 Bulam ber-farz ge saf lar

Ol en ba a bi bi bel lar
335 Gel en ba a he b g bir tag

Sen le ba a he tag id b g
336 Kad e bi n bel dur

Fem gonca e -i ejdeh dur
337 Beg m a ol cih n durdukca sag ol

Vel agy be minden ag ol
339 Hazer eyle has d- bed-lik dan

Sak n kend ehe n k ejdeh dan
338 Ki ekke d elinde emm-i k til

Dilinde ehd ol emm-i hel hil
339 Tolu ger hokka e k- 22 ekber

Vel sak n ki f sa g le ejde
340 Dile e olma n he gi fe yih

S mi ne yihd ne yih
341 Mur d oldur hem n sen p di dan

K l I k i n ma d dan (BN 259b)
22
BN: Ti k
95 ZA‘ÎFÎ
(21) Pes ol merd-i sad k, muhibb r- ef k, n me i al p k ile b s-i kin id p

Ma k c nibine peykv r rev ne olup getdi. Bu c nibde I k dah z u en n ile n l n
gamg n e ecc h i d gi c nibe a m id p gi mekde iken M l kat Kerden-i I k Be-
g l m- Harem-i Ma k Der-r h- Sefe Be22 -M firh ne. Bi eb bi 230 menzilg ha
n l e bi m firh neye duh l eyledi ki ol c yg hda bi ka kime nele m fir
olm la d . V a -i mek n bedenine bir mikd r (24) istir ha emk n i p ol ahmetin
biraz tesk n i d kde n -g h miy n- m fir nde harem-i Ma k h dimlerinden birin
g di, ned h l , neden d di b diy a geld ,231 di o d . Bi m himm emi
i n gelmi d m, h l old e mak d olan bize v l old . (140b) Vel kin bi m mahd m-
i m ke em, haz e i eleb -i m azzam b de i fe olm , acele ile eherden gitmek
e e em did kde, I k bu hak rden a -n me alup gitmek ka da c yiz ise rev dur,
did kde gul m- harem be- e m, didi. Hem n ol gice I k bir man m a name (3)
tesv d id p be a ge di. Pe akt-i seherde gul m- Ma k eline tesl m eyledi.
S ret-i A -n me Ki I k Be-Ma k Firist d232
342 El iy serv-i sebzist n- ynet

Nih l-i b -i g l r- Cenne
343 Ser-i m e ipih ba c

Bah - h l-i hadd R m har c
344 Cih n g l n ze nih li

Ka mihr b- c n k ble cem li
345 Sel m u destib d l i z

Kab l it iy seh serv-i ser-efr z
22
BN: Der
230
Bir BN: -
231
B adaki mana a ol n kelime i daha g nd (VSC).
232
BN: S e -i A n me st Ki Ez-R h- Sefe Be-Ma k Fi i d B -G l m-i Ha eme
SERGÜZE TNÂME 96
346 D dan so a pe i em -i-mehr

Ruh z u sa le l emen-b
347 i d m bi ki i e di bi dem
D lm meh d a em a a m tem
348 emenden bi g l ek ilmi di g

n kol ke ilmi di g
349 U anm bi eh e b dag

Yi olm e e imdi d ag
350 Yile i p g li n g lini

U m la emenden b lb lini
351 Yi e d mi di g serv-i z d
Yile a m ha ( )f bi e im d
352 Y p i e ken a ag suyun yir

Kom i e ol h- cihang r
353 Yi e a ind i ken ih i g kden

Ne sihr olur ki kod i e b en
354 Kamer evc-i felekden i e inmi

Yavuz yilden dah mi tonm
355 Yire hems e olm ye gibi

Kucag nda g d ye gibi
97 ZA‘ÎFÎ
356 Mege g l rdan bi g l kem olm

An n b lb l-i b g233 ebkem olm
357 Ne d le k i di b lb l g den ihr c

Yire kor n n gonca-i gann c
358 ag p kumr e d n ide in do

Bu gamdan kang milke gide in do
359 Yi _al n ald ol bi iki men il

234
Sen inde m men l
360 G ne gibi h bende olsun

Sa a lem mu bende ol n
361 Kem ne ke ol n felekle

Kap da h dim ol n melekle
23
362 Ulal n dile i de le i e
Sa de b a l mille i e
363 Dil c ndur giden c n n sag olsun

Yi en ke d l n sag olsun
364 Eger sol p i e d di e bi g l

Nih l-i gonca-i h nd n sag olsun
233
BN: B lb l n hep
234
BN: Bi
23
BN: ile n de le i e
SERGÜZE TNÂME 98
365 Ge ek ldi e bi h b enc menden

eh e -defter-i h b n sag olsun
366 Eger gal n- h k old a bi e

Nih l-i b -i zvan sag olsun
367 Yi e d di e ge bi necm g kden

Hem n I k meh-i t b n sag olsun
(17) Sehe n gul m- ha em, a m-i diy r- b g- e em23 e le p ge di.23 Pe I k

dah c nib-i Kostontaniyyeye23 d v ne n r- ka yana yana rev ne old . (18) Yolla da
ol b ga ki gi p k me hs n d e le di, e im d e g lle hi ol d e ol
taga ki i p k k lle in a p h n be b d ide di, benef e nb lle bi e di. E k-i
e minden he k hs r l lez r ve her k hda ki bir l hza kar d a d . H line terahhum
(BN 260a) id p b k -i23 n-i cib lden her g e240 e me ol d . Gi b n n k, e k
ile olla nemn k id p di. B e (21) efe idde i, dild me edde i e k
har reti, y r hasretinden ziy de m e essir olup nih l gibi niz r, ebr - r gibi hil l olup
g yetde za f ve nih yetde nah f old e bi l-c mle ni e e m ok elem ve hayli gussa
gam ek p ka e eh d neh le ge p g nle de bi g n bi a -i h m y nda
eh -i anb la yak n geld kde bi m efi c y- e f e bi l mak m- la fde kar r
itdi. Der-Sit i -i eh -i (24) anb l. Ka a nazar k l p g di ki, anb l did kle i
m l-der-m l b -k l k l ku r241 b la m l- -m l, m selles- ekl enb se-mi l242
bi eh -i m azzam gird- -gird-i eh b c ve kulel-i hi r ile muhkem bir c nibinden
b g sahr ve iki ta af ndan b- de tem ol n . (141a) Kulle-i burc-i kal a e c-i
felekde, s k u p y- hi e -i semekde, yine-i h ninde ak -i n r-i fit b b hir ve
e i a-i -i kame inde hir, s m n- en, d z-b l bir h b, sip d-beden bir v i
m ce em mahb b, bi em -i cih n- r d ki gicele de le-i eb- e g gibi ziy i .
(3) Dirler ki gavv - akl k l m-i fikrete dalup243 sadef-i hay lden244 karup, dery -
23
BN: em
23
BN: Kendi
23
BN: Kostant ni e e
23
BN: B k
240
BN: K e
241
BN: M l-i b -naz b ad l
242
BN: ekl-i m elle le enb e mi l
243
BN: Talup
244
BN: H lden
99 ZA‘ÎFÎ
sip d kulag na bi d -i yet m dakm . Y hud sayy g- y- em n t serhadd-i n

M n cem ol p en - ce hir ile r ste ve esn f- le l ile p r ste, ol yemm-i h b
bahr-i mahb b g na bi g r- m i mi le . Bi d -i yet m e bi g r- md r
ki mislini g le g mi e g la i i mi deg l. nki I k bu h n-i z b ve bu hi r-
garr (6) g di, S ni -i leme fer n ve bu bin n b n sine tahs n id p ol gar b y dig r
e ol l hi ki ig mi adedden i de b b e kat hic b 24 vardur. Bir
kap ndan i e gi di g di ki, b eh i inde ac b sar ylar ki sakf he - fen da ve
gar b kas la ki fe in 24 tab k t- a fe ka l- l da. Her c nibinde b z rlar ve her
g e inde d l d l dig la , he d kk n d c-i cevherle tolu (9) ve her h c e la l
y k la meml . Mahzen-i cev hir-i -k me ,24 m ide-i elv n- ni me , me ken-i esn f-
mme , mecma - en - mille , makarr- el n-i ad let, sev d- a zam, dery - ben
dem bi eh -i enb h ki i inde edi a m k h var. Cev nib-i cib l demile m l- -m l
olm . D ehl-i mezheb-i sah h e e mi iki li n- fa h anda mevc d masn t- ac be
mahl k t- gar be ile tol . Bi eh ki h fer de mislin (12) g mi e m nendin i i mi
deg l. Mi n- m n keme , a ond dine be e kamer-peyker dilberler ve seri zerr n-
efser, h nde fit ba ber- -ber serverler, reng n c mel , m n im mel , he bi n
gonca lebi vez rz de m rz de elebile e ek birz de begle ki bi i bi inden egle d .
Ergav n g lg n benef , m e b b c kef , e -bef m nakka m sanna ,
db - b dan murassa , c c mele ge p e , (15) me d n- eh i ce el n id p
e cel ele le e n ide le . B n - cel li ve bu h n cem li tem id p i de
fer n e ok tahs n eyledi. Sit i i-i C mi -i Sul n Muhammed H n e m e
D if ve Med ris-i Sem niyye ve Tetimmeh - . Pe ine e ide ek ol eh
i inde bi h b c mi g ki edi felek ol c mi e k ve on iki burc rev k olup kev kib-i
sipihr d yiresinde altun k nd ller (18) ve t b id e l-m n eh men ele ine g mi
m lle olm . Be l-m m rda olan melekler ol c mi m ezzinleri ile 24 evk t-
ham ede if e e n okurlar. Ruh m- eng nden bir bin -i seng n d mi le ki dikkatde
bir k l kark24 ve mubass l kda zerreden zerreyi fark iden n k e-d n- cih n ve hurde-
g r n- (BN 260b) am n, ol bin n ih de kinde ciz ve k la d g y ki d den
yek-p re bir ha med mege b c mi -i e f (21) ve m bed-i la f ap l ken bi
24
BN: Di - hic b
24
Kelime a n ne a lm (VSC).
24
BN: B -k me
24
le BN: -
24
BN: K k
SERGÜZE TNÂME 100
revzenesinden iki c m d mi . B c- ipih -i m all da biri fit b- cih n- r ve biri

m h- a n - b -hemt olup zam na ziy ve r y- em ne cil i le . Ve ol c mi -i e f
ve mescid-i la f i de bi sahn- l n suffa-i S le m n ap lm ki me d n- i,
fe -i ruh m- m nden n r gibi l mi d . Ve ol sahn asat nda bi l d n l leleri
2 0
b- hay la n l l -ef n (24) bin e lemi le ki s e me-i hayv n gibi cisme rev n
e m de e c n bag la e ol c mi -i e f c nib-i cen b nda melce -i gar b n mel z-
m fir n im e bh neler2 1 apm la ki gelen m fir, gar b p c n, agniy
de n u fak r na ni me ekild kde ol h na slar (141b) tokuz felek ve ol sofrada
he g n kurs- fit b ek olm . Ve c nib-i a k sinde bir d - if e lemi le ki he
derde dev ve her ha e e anda if b l n , en - b- neb tat ve esn f- hulviyy t ve
2 2
e ib t tolu. Sokr u Bukr kende e C l n s ve Efl n- hib-h ne (3) ege
hay tda olsalar ol b m r-h nen tab blerine hidme id p im id d- hay i n e be
i ele di.2 3 Ve ol c mi -i e f em n e e nda eki med e e b n d id p e b-
i ho -nih d i mi le g y ki eki cenne a - a l ya havl olm e he med e ede on
sekiz h c e apm la he h c ede bi m azza m kellef d ni mend-i h ne mend ehl-i
vek r n-g f r hib-i diy net h f z- em net -himme (6) g de-i mme d k l-
kavl hib l-ha l mecma l-fa yil2 4 fah l-ef l ehbe -i seb l-i hid yet p -
tar k-i in yet, h f z- d n-i Hud v ris-i enbiy lim mil f l k mil hib-i takv
edeb hi e i n d n da eke a ab. M d m ki m i ola2 l -yez l libi matl b na
kl l lib l- ilmle a ki he gice subha dek em e g le ine h b2 gelmez ve
ellerinden kit b gitmez ve bu medreseler ver nda (9) eki e imme apm la ki i inde
ni e h c t var her h c ede mahabbet-i ilmile hte2 ve n r- fak bel yla puh e olm
lib-i ilm kem l m emi -i taf l icm l f - i e l-cih fi l-le li e n-neh r ta
yastanur toprak d en ilme k muhibb-i d k suh ec kle le tol . nki h oca I k
b a m bin e mecma - lem dah g di ben n- a acc b de -deh n id p hib-i
bin n altanatda kudretin (12) ve ehl-i ilme n s a n e hayr-end ol p d n e -p
irs l i d gin bi a edebb e efekk e ledi ol me h m e f rev n na e la f c n na
ha d lar2 ok p c n- 2 a zine h be i di e bi ne e2 0 eyy m subh m ferh n
2 0
BN: Ha -ef n bin
2 1
BN: T bh ne
2 2
BN: E ib e h l i
2 3
BN: Hidme id p im id d- ha i n ol b m h ne tab ble inden e be i ele di
2 4
BN: +En l-fe il
2
BN: Var
2
Kelimede a ha fi ek ik i . BN n ha nda da d m a n d .
2
BN: Suhte. Derkena e e e eli ola ak a lm (VSC).
2
BN: D
2
BN: R h-
2 0
BN: Ni e
101 ZA‘ÎFÎ
en ol l en2 1mak mda kar r dutup S ni -i mahl k ta ekser-i s ib det ve

H lik- me c d ta a i di. Si i -i C mi -i Ay of a. Bi g n ine eh -i anb l
(15) i in e ide ken g ka da m nend-i k h bir mescid-i enb h k fi bin , n m
Ayasofy . G y ki felek-i atlasdur. Efl k-i eb a c mi , hud bir k- m karnas ve
rev k- m ka e d . inde n r- ke kib-i kan d l l mi . Fe i de -m nend mevc
me c, le l neh melekle fe c fe c Ka be r tav f i e ide le . in ath- d v
reng- -reng mermerle r ste, g n- -g n z verle p r ste. Sakf na hef felek (18) edi ayak
ne d b n, sad n e ap lm bi l meyd n ki dil ver n- h- e a e hak kat
h ne mend n- me d n- tar kat k me le in e g n e ham de k l p ib de a top n
sum na atarlar. Ol z b z i e e ol a n d yire dah e id p ol az m hi bi
kap ndan ta a (BN 261a) leb-i dery a kar. Sit i -i kele e Galata. nki h oca
I k Hi dan da a i kele e (21) d d ol, leb-i dery ya vu l b ld , g di ki dem de i
ile dery - ip de yek- eng olm , kesret-i be e den g y ki r z- ha e am n- ne
olm . S d - ben dem ve v ze-i env - mem fe ah-be-fersah yirde istim ol n .
Env -i ke -i gar b ve esn f- f lk-i ac b e em id p m g-m nend b d-p n
semend bir zevraka ol p, ehpe b l a b dery inden a a (24) anb l
muk belesinde Galata a ge di. G di ki bi kal a-i m ne e , etr f eh -i d v r- hi la
mest r. Semenber, mahb b, zar f n k dilbe -i h ba be e bi kap ndan hi i ine
gi di. Pe ba dan ba a e id p ce nibin tem a id p he g e inde g zer2 2 ve her
h nesine (142a) naza i di e g di ki he sokag nda e he b z r durag nda ak bedenl ,
g mi enl , plak bo nl , h o nl , pe s e l , h r e l , sa la sa ma, g le i
me, kara ka l , o na ba l , inc di l , ok o na l , -i g y gibi ekke -leb, s m-
gabgab, puste-dehen, m g n-resen, (3) s hirler, k firler, tarr rlar, mekk rlar, her sanem
bi b -i ters , lf-i eb-i anbe -s , bir b e i n c n nakd na olmayup m n al c la ,
klar alday p e ok g l cile . Fi enk h bla , k fir mahb bla n gibi n k
ci iml sanemler ve t e e gonca-femler ki topukla na bi fi ke dokunsa2 3 y
a le i e, ol n k-end mla , g le i b d mla , ok zam n p l de-i ter gibi dir dir
ditrer. Ruhla l le, lebleri piy le, her g ede ehl-i be m (6) ka nda ol demler
ld ici e ehl-i k lem halk na g ld ici mahb bla bi ni e i he eb em -i k f r
gibi par par yanar. Her taraf sohbet-i a n ve her c nib meclis-i garr olub bezm ehli
sad la n g h t ge m, g h bam ne m id p m - anak ber anak ebr-i bah la n
2 1
BN: Ol l e en. De kena e e e eli ola ak a lm (VSC).
2 2
BN: K e inden g e
2 3
BN: Dok n a
SERGÜZE TNÂME 102
saganak saganak, g h k t u g h hareket, sof a p -ni me e be eke d di p anak

anaga ve kabak kabaga le . nki h oca I k ol eh halk n b h l e (9) le fet
hal vet ve mahb bla n b ech e mel hat u tar e in g di, ola ki enc r-i gamla
ma k d olan h a g i ola, di bi ka g n nda s i e ledi. B h ne kil s
deyr komayup her c nibin m e f seyr eyledi. Ol fitne-eng dilbe le , dil v z
kelim la n di le di, h n egle di. Vel kin ol nak - nig r ve ret-i dild a emme halel
ve asl zelel gelme p ce de-i h nda m savver (12) ve sah fe-i kalbinde muharrer
olup ka h n ve h nok n b lmam d . I k- dild r ve muhabbet-i y g linde
mukarrer olup Galata g elle ine e e i dikle i e enn m t u gazellerine aldanmayup ve
ola h bi engine bo anma p bi ka g nden so a ine tanbula geldi. Her dem
a b- kla serho e he an g l fi k nda olan b lb l gibi h r- hic n de - g id p
hev - r ve h l- dild ile (15) g lin egle di. B m oden-i I k Ez- i k-i
Lik -i Ma k e Te r-Kerden-i G be e . B ta e indeg n e b l b e
zam n ge ken g nle de bi g n m nkabiz l-h l, m nke i l-b l ol p k lhen-
g mda ve g e-i elemde l m- gurbet ve hicret2 4 e ed yid-i f kat ve hasret2 ziy de
e id p g line ine i l-i Ma k- h b ve h na m hede-i r y-i mahb b galebe
(18) id p bi g ede o d , m mele-i halk bi l-k lli e h dan g di. Pe ni e
eyy m, subh m kalbine ziy de mel me gel p mahl k tdan2 le id p
halveth ne inde ni e m dde g e-i fer ga de, k nc-i vahdette ol kadar z r (BN 261b)
e ledi ki g le in b a menba - h n olup d menin afak gibi g lg n, felek n p -
h n eyledi. N le efg ndan cismi n ya ve sehm-i (21) bel dan kaddi y a d ndi. N l fer
gibi v d -i hasrette zerd-r olup b- hayrete gark ve ceyh n- e k-i e mine m agrak
old . S b k irs l i d gi n mele bi ldan be ce b ndan ni n bulamadug na e
Ma k b e I k ye meyli olmadug na h pe an ol p he dem e minden h n
ef n ide di. Ne bi kime ne gel di ki mi k n h n so a (24) e ne bi ahs b l n d
ki h linden haberd r ola. Pister-i gamda, b l n-i elemde, za f haste ve b -derm n-i dil-
ike e e n n a d . Bi ki i b l namad ki c ni n ag na bi i im su vire ve bir
in dah og idi ki de id p de d mendi g e. (142b) Yine b h lde hi de
hay lde.
i End e i fik i Ma k idi zikri

Her demde niy id p All ha idi k i2
2 4
BN: l m- hic g be
2
BN: ed id-i ha e k be
2
BN: +Tam m
2
Mef l Mef l n Mef l Mef l n
103 ZA‘ÎFÎ
i n kumr en n ile bir2 savt- haz n ile

B -magz- hem n bir post dirdi nideyin hey dost2
Ve bu beyti her b r iderdi tekr r.
i (3) Ger be-m em i gam zi-hasret-i d st

Heme z em nak ret-i st2 0
G h e d di kan bi ned m, mu hib-i kad m2 1 ki diy r- ra kadem-rence k l b

2 2
vara. H k-i p y- b ndan g me me i n bi a mede e nak - nig rdan t ze
r n habe ge e. b d- sab , n old a a b le. ide mi in ya in . Bunca
m dde d g le me in i n hak-i r h-i gub ndan tiy ge med . Sen le bi
hev da ild g m (6) do l g l m n bi med . Y Rab bende k y- re varmaga
yok mec l, Ma k b k lbe-i ahz n-i derv e gelmek hod muh l. Pe ben m b
s i mden e e eg m k n kle inden a a haber ka an ma l m olacakd , di
en n r id p n eb -i bah r a n a n agla d .
i F ka od 2 3 bag n l le gibi d gla d 2 4

Sa n dag d b2 n eb a n a n agla d 2
2
BN: Ho
2
2 0
F il n Mef l n Fe il n BN: Heme em nak e -i
Ger be-m em i gam i hasret-i dost
Do ha e inden l em, ok ol am ne gam? Zi a b n la m on n g n n n bi nak ndan
ibarettir (VSC).
2 1
BN: Hal m
2 2
BN: V
2 3
BN: Hic e i
2 4
BN: T gla d
2
BN: Tag d b
2
SERGÜZE TNÂME 104
Merd-i Zinde Peyk-i Revende Be- I k med B - (9) Ma k-r N me Firist d. Meger
ki s b k I k n hul - dilden m hibbi, le l neh r mu hibi bir merd-i zinde, peyk-i
e ende bi ki i a idi. I k n anb la geld gin i i mi amm kang g e inde id gin
bilmemi idi. Y digi i le de i le ek, etr f u civ n g le ek g nle de bi g n bi
vakt-i meym nda oldug i haberin alup h c e ine a d . B e I k i g di ki
r zig (12) m ine dok nan sanak zevrak gibi dery - ha e e m agrak, e g n- deh
za b n i en topla n e ge d n, tiry kden ge mi af on-h or gibi hayr n, sa a m
a g , ep e mi d dag , ahv li m e e , g y ki cismi yanar e d . Har retden
bedeni hamm ma, g le i2 c ma d nmi . D maga yok mec l ve k d e , elde a akda
kalmam k e e rekde ga e . E imi i ag , ba i mi bag n d g . n
I k yi bu h lde (15) g di, elin eline d , bi a e e f e efekk id p d d . Ne aceb
ka b m r ve ne gar b derde girift olm b , di p ilm-i t bda h e il c itmede
2
tam m m hir idi. Pe ilmine i p amel I k n nabz na el d . De d-i k id gin
ma l m f katden zerd-r oldug n mefh m id nd kde de -h l ol p k-r ag na bi i im
su virdi. B re I k hem n g le in a d , e k-i e min h ke (18) sa d .2 Pes nazar k l p
m hede eyledi ki, bu lutf i le en e b bah i bag la an ol kend n do - e el ve
muhibb-i lem-yezel si peyk-i e ended . G y ki e iden ze c n e m de ci mine
rev n geldi. Pes yirden kalkd , el ele e kol kola i p m faha e m naka id p
esenle dile e g dile , ahv llerinden so d la ,2 0 tab a mi c ndan (BN 262a) e
de din il c ndan le ek pe k-i revende-i vef d r, (21) tab a - in s y idi, I k ye
e d , en ma az a etibb dev eylemek muh l ve h kem dan if ummak a a kuru
hay ld .
i Ma k elinden_i me _i e ka if
B m r- k h tab b idemez dev 2 1
Pes tar k budur ki ben varup diy r- Ma ka efe id p, b - in e i Rabbi l-be e , an-
kar b a a habe ge em didi. B e I k ye gussadan nec e m de c n na hay gel p
kalbine k d (24) ve ruh na d likler h l old .
2
BN: D deleri
2
BN: Pe i p ilmine amel
2
BN: H ke + e n a d
2 0
BN: Bi ibi n h lle inden
2 1
Mef l F l n Mef l F l n
105 ZA‘ÎFÎ
i di pe k-i k id I k s gad id
Ald eline k g d Ma ka a d n me2 2
G le in mihbere-i sev d, e k e d- e min mid d m e in (?) anbe n h me

m g n kalem reng n rakam bi le Ma ka i i k-n me a d . M g-ef n (143a) ve2 3
anbe -ni n, vus-per, sip d- ehpe , be e-miy n, heste-zeb n, m nend-i gonca-i
zanbak, mahzen-i r z- e bak, h dim-i r zdan muhbir-i esr r- nih n, tercem n- li n-
gayb 2 4 b -l kne ayb
i Lis n- gaybdur g y bu n me
Olubdur tercem n- - h me2
Bir varaka-i meveddet-n m , ris le-i mahabbet-efz in (3) id p pe k-i revende ile
Ma ka irs l e ledi. nki mek b pe k ald , lahza r m i me p c nib-i k b e
diy r- mahb bdan a a e ne ol p gi di. Ni e d kulel sahr cebel ge b
g nle de bi g n pe k-i rev n n b d- i n2 diy r- dild r ve k y-i eh i e a d . Ol
y r-i fa h-zeb n, mel h-lis n a y- a n ve kasr- b -hemt na ki i di, ic zet alup
i iginden i e i gi di, p y- e efinde bende r (6) zem n-i hidme e e hs r vaz id p
mak m- hidmetk r de d d . Pe ol p k-ni e d sen -i b diyyetten so a,
I kn mek b n i p m k bele-i Ma kda, nazar- p di hda, m nend-i sip h
barmaklar n saf saf id p nesinde kef-ber-kef vaz id p d b- ak e b -nutk g f r
zem ne n e ce ba h d d . nki Ma k mekt b ald a b ihf ile ok d . k m
(9) id p g inde kod esn - ma n m l ha a nda ba z i de ebe m e ba z irde
terahhum e le in g e p ek r ihtir m id p ceh ile e elinden ok p am m itdi.
Anda h olan mi n e ilmden haberd olan m emi n, n men in na fer n
ve h oca I k n kem line tahs n i d le e b k gelen man m mekt bla dah
g mi le imi . n nazm na e nazm in na g lib, biri birinden yeg, (12) her
2 2
Mef l F l n Mef l F l n
2 3
BN: V
2 4
BN: Te cem n- li n- ga b
2
2
BN: i b n
SERGÜZE TNÂME 106
kang na naza ol n a bel gat ve fes hatla r ed didile .2 L kin de d mend

ikl m-i gurbetde bunca bel k be de, viye-i hic e e k nc-i ha e de ak, bu
mertebede derde girift eb ech e inki ndan kam h - ike e e dil-haste
2
olup merhametden le i k ndi. Amm h oca I k egi kan n e mi , n me
evvelinde ol h n ile b be i a m ki kda s dk na hid ola.
i (15) Old elifle n me-i mihr ibtid ki t

hid ola k elif gibi em tog ben a a2
S ret-i N me-i H oca I k nest Ki Be-Ma k Firist d. fit b- cih n- r ,

m hit b- en-r y. Mihr-i sipihr-kem l, sipihr-i mihr-cem l. Felek-tah sum n- if a ,
melek-bah m e -tal a . Ke n-men ile , h- e r-i de le . eh i r- ki e -i
h b , p di h- milk-i mahb b .
i Ser r-i milk-i h n cd

2 0
G elle le ke in eh i
(18) T i-i eke i n- mel hat, kumr -i sebzist n- fe ha . G l en-i lutf- ef ,

g lb n-i g l r- saf .
i em g l n e -i rev n
Vef bost n n ze fid n 2 1
G lg n-hadd n r(e)ven-kadd.
i Saf bost n n ho -g tezervi

G li n- ef n st servi2 2
2
Ve bik gelen man m mek bla dah g mi le imi . n na m na e na m in na g lib, biri
bi inden eg, he kang na na a ol n a bel ga e fe ha la ed , didile . BN: -
2
BN: Merhametlerinden
2
2 0
Mef l n Mef l n Fe l n B be i a n amanda e e in 263. be i idi (VSC).
2 1
2 2
107 ZA‘ÎFÎ
(B 262b) L le-r nb l-m .
i Lebi la l di i l l emenber
Hil l-ebr kamer-ruhs r dilber2 3
He gice lfi hay li en m e he g n fik -i cem li cel m
i (21) Gice g nd i mih en m

Ruh lf hay lid cel m
Sa fik i le d m m -i sermed
Ruh de inde g d m n r- Ahmed2 4
Tuhaf- g lde e-i e yif-i tahiyy t- ef -n m ve ihl -f n ve turaf- emen-i

huceste-i le yif-i tesl m t- saf -efz ve ihti s-n m n ki, env - a m la r ste ve
esn f- ek m tile p r ed . Mahz- saf - dil c ndan f yih ve vef - h- e ndan
l yih olur.
i Sa m sag nca d lar

(24) Ya m ka e i e ok sen lar
Sen la k i i k l ola be e
Benef e gibi op op de e de e2
2 3
2 4
2
SERGÜZE TNÂME 108
D kim akl b lma a a a hadd, sen kim an fik e le me ad. Kav fil-i nes m-i
g li t n- mahabbet ve rev hil-i b d- bah rist n- me edde e ohbet2 birle irs l ve l
k ld kdan so a zam r-i m n r-i2 (143b) lem r a ki e c-i sipihr-i vid dden li e
h - ha r-i yine-i cih n-n m a ki b c- felek-i ittih dden l mi d . nh - bende-
i fak e ker-i hak r budur ki eger el f- ke em-i m -l -nih e e a f efkat-i b -
g ye k n n- e el ve k ide-i lem-yezel m cibiyle
i Fir k n na an p k nd m
(3) K l ol p en kara topraga d nd m
Ne e d ki g kded duh n
Ne a d b ki gark itdi cih n
Ne oddur dilde kim d d felekde

Ne s d g de kim ka emekde2
Bu per n- zig r2 h - m e e p -inkis r h linden istink f olunmayup

istifs r- m fi l-b l buyurulursa
i G nde bi ke l m old ki i e kim gam la

Bi a a g be ola bi a a a l g 300
m l k t- i lden me s, mahbes-i hicr nda mahb s, zenc r-i k ile de p -beste,

pister-i f ka de a (6) l ml haste. Sergerd n v e, f de b re, gar k-i dery -
fi k, har k-i e -i i i k. Ne bi hemdem m a d k ola ma mahrem ve ne bir
dev b l n k ola de d-i zahmuma merhem.
2
BN: V m t lebe
2
BN: + fi b
2
2
BN: +Ve
300
Fe il n Fe il n Fe il n Fe il n
109 ZA‘ÎFÎ
i Ne r z301 olur bu kim yok b a hem-r z

Ol b de dden g nci k hb z302
Mege e m-i de d me dem-s z ve dil-i p gam ma hem-r z olup h l me ac p

aglaya ve ha e g l m gam n a mak i n e k m e n ol p glaya.
i Gamda g d k e dem- -dem beni agla ac p

(9) Ol cak ki i e e m m gibi dem-s z olsa303
Ancak m l haza-i hay l-i vi l en m em la a-i ret-i m fi l-b l cel m

olm d .
i Deyr-i dilde baglan p nn r- k c nm d m

Secde eyler iy sanem r hibleyin tasv e304
ed yid-i l m- zig r- rk r, sa a g l m yinesine inkis i p e k m- hic

i g li n- hurrem-bah , f d u c na ol kadar k e lem d ki e-i h
sanaklarum30 me emme i me e re ve bu (12) g e-i ha e e m n e olan b m
derdine t m re mec l kalmam d .
i Derd ki dost hicrine p y n b l nmad

Gam pi e inde de d me de m n b l nmad 30
Amm ben bende-i fak r, dil- ike e-i hak r, ol y r-i r n-g f dan m dv ram ki bu
ris le-i r n-zeb n, varaka-i e b-i lis n, k- a y- a detde ol cem li g p h k-i p y-
301
BN: Ne der
302
303
304
30
S n k (VSC).
30
Mef l F il n Mef l F il n
SERGÜZE TNÂME 110
i haz e e p h n-i vu lde hem-dem-i kab l v ki ol p m la a b ld kdan

so a istink f olunmayup (15) bir parmak k g d ile b za f-i haste ve nah f-i dil- ike e
y d ol nma di g olunmaya.
i H bla i e efendi n ola bi ad i e

30
Bir varak k g d ile ben k l di e
T ki bu dil-i p -derde dev ve bu haste c na if olup ola ki der-i devlete varmaga

dikkat ve sit ne-i sa dete irmege ka gel p, al -ragmi l-fir k bu dil-i p -i i ka
(BN 263a) m hede-i cem l e e -i ferhunde-f l m e e ola.
i (18) eh d nd k e mih meh felekle

Hak e b h i d k e melekler30
eh e -defter-i h b n ola n
Re m r-i mahb b n ola n
Bulup evc-i mel hatda kem li

Cem l mih i g me n e li
B k bah r- h n-i h b e g l-i g l r- mahb b , de -b g- mel ha zar fet ve

g li n- tar e le fet il -inkir - andelib n- g l r- am n e b lb l n- eb e-
z r- cih n d yim b d. Cev b-n me Firist d Ma k I k -r (21) B -Peyk-i Revende.
Ma k n meyi ala -taf l g di, k I k n b k ahv lin so d . Tam m h lin
bild kden so a bi a e emm l id p d d . N l-i vef c e k l m-i mihr hur id p
kalem-i m g n ile k g d- m n e def cev b-n me yazup k ide virdi. Peyk-i
revende ki n me i ald , leff-i zerr n gibi koynuna sald . Pe em n b id p b d-
sab la n i b n ol p (24) anb ldan a a e ne old . Ni e de bend k hs r, v d
enh r sahr cebel, engi n k lel ge d kden so a e k t-i e fe ve s at-i lat fede
g nle de bi g n eh -i Estanbula geldi. H oca I k n pe k-i e ende i g di, de -h l
i inden d . Dah i yir-i harem-i (144a) sit ne-i c n n, i tav f-g r-i ka be-i
30
30
111 ZA‘ÎFÎ
k y-i eh-i h b n, di p k id a ag nda ba kod e ok tahs n b ok d . Nazar-

hid-i ra n m e all k olm d , di in e d d r- cem l-i b -hemt g mi d , di
iki g in pdi.
i He ne i a c f ek m -melekin yek-be-yek
(3) Virdi kam n di p e -sahi m melek30
Egninden c me, ba ndan im me in e bi l-c mle he ne e ki k di e ol ne ne ki

an nda h b l nd , pe k-i revendeye virdi. Pes ma k- r- h b ve dild r-
mahb b m g-r anber-p z n mesin alup gam gerdinden siy h olm ka a ine e
h n-i cige le pe e de olm h n n g ine di e edi ke e p p ba nda kod . ol
de ecede dum n e ol (6) me ebede hand n old ki ndan ak n olm d ki e l m-
i c n ve ferah ndan h n e n ideydi. Hamr-i e k ndan i de e me ol p ni e311
310
zam ndan so a akl ba na geldi. Pe a m ihtir m birle yerinden turup k m eyledi.

Dah ol ki b- m e b m g n nik b n ef id p m la a k ld . B m ki S ret-i
N me-i Ma k Ki Be- I k Firist d ne . Em r-i bde-i hib-dil n p (9) e s-i
k mil n g de-i m k n serdefter-i kn
i Sip hs l r- m r n- mahabbet
Ser-i ferm nber-i ehl-i ic bet312
har k-i n r- fi k gar k-i bahr-i i i k.
i Muhibb m e -i kum har ki

Sad kum yemm-i hicr num gar ki313
30
F il n F il n F il n Fa l n BN: He ne i a c f ek i di a a ek-be-yek
Didi ki ekd emek e - ahi m -melek
Es- ahi m -melek: C me , elinde ne i a a e endi (VSC).
310
BN: h n e n e fe ah ndan e l m-i c n ide di
311
BN: Nice
312
313
SERGÜZE TNÂME 112
Andel b-i g li n m, b lb l-i hez r-dest num. S ne k, e m nemn k, ten ber-h k,

dil gamn k, eh e e d cige p -derd. Hedef-i sehm-i bel , siper-i t r-i k . em -i
kum perv nesi, zenc r-i hic m d v nesi. K y- me d n- (12) cef , e g n- g y-
bel .
i Hay l m m nisi gam-h re k

Vi l m hastesi b re k
Bel gam eke k m ol nda

Olup bit-kadem d d ra k314
Hediyye-i g l-i g l r- tahiyy t, ruhle m gibi ze ve atiyye-i reyh n- emen r-

tesl m t. T r- lf m gibi b -end ze ki env - ihs n a ile r ste ve esn f- mih
vef yla p r ed . S l n- h b n, eh i r- mahb b n c nibinden ki
i Cih n mahb b n e -def e id

31
(15) G elle m e i e -le ke id
ibl g k ld kdan so a, e b k- e m ve sev lif-i a v mdan be en ki m hibb-i

kem nem ve bende-i d r nem in. S dde-i sa det ve sit ne-i de le me n me-i meveddet
bendeg ve ris le-i ub di e efgendeg irs l id p bi ze e mih m m hit b ndan
ziy e bi emme in yet-i merhame mden ec (BN 263b) id p ce b-n me rz n31
i mi in.
i Ey hib-dil n m kted
Kad m k lla m p
Bu dem genc-i vef dan k l p in m

(18) Sa a mah lutf m e led m m31
314
31
31
BN: l ic
31
113 ZA‘ÎFÎ
Ben ki sul n- mem lik-i h n cem l, p di h- ki e -i mel ha kem l, g de-i

h b n 31 h- mahb b nem. Dery - ife m c e bih r- e fe m hur id p c n
dilden ni a me hame m e ina e himme m olup akr n mdan m m z k l p,
y r n i e em m31 imtiy i p k id ile n me g nd d m.
i Yazup k fur k g d e n me
lf m m g-i ho -b 320 sa d h me
(21) Pe a d m dil m ndan a a z

K ola n bendele i inde m m z321
l-i n me ki mur d t- mm dand . nde l- l buyurdum ki, bu c nibe gelmeyi

te h e le p em mi de k id p kendi e k ide in.
i Gice g nd ek p ce cef n
322 323
Diler k ma k n
Zinh r ve zinh gel p beni b nda e m r itmeyesin ki en kendi c n a ceb

itmeye e e beni g d kde ka sabr itmege k d e (24) okdur. Pes b -ihtiy r
d v nelikle i ih b l n. D men m kede -i mel me den l de olal b- ak rumla
nice def a yudum, dah hen eseri z hi d ,324 k mad . le bile in em m
m cebince ola n e ill mahall-i it b ve mevki -i ik bda v ki ol n e -sel m. Pes
h oca I k (144b) ok makda ihtim m id p mek b n am m itdi, b -ihtiy kend den
getdi. Dery - k yine tekr r c , em c- bahr- mahabbet-i dild r hur id p ke -i
31
BN: Ve
31
BN: Y n dan
320
Ho kelime i a e b kelime ine bi i ik ola ak a lm .
321
322
BN: I k ehli
323
324
BN: Z hi de
SERGÜZE TNÂME 114
akl n e e ak- sab n gi d b- hayrete sald . Ni e32 zam n mutehayyir kald , nki
kend e geldi mek b- (3) nig ine eline ald . G l g in a p eb n- s dk ile
32
ok p c n kulag la i im e ledi. ol i de ki g l r- mahabbetden sel m g lle i
tuhfelerin irs l i d gin ok d , dim g- c n m atta e me m- e n m anbe ol d
ve kanda ki gelmemek ma n nda cef k lheninden e -i hasret- e e le i le l le gibi
bag na d glar urdug n g di. G yetde muzda ib l-h l e m kedde l-b l ol d . (6)
Geh gamg n geh d n geh giry n geh h nd n, g a ile a a nda kalm d . Ve
bi l-c mle ale d-dev m ni e e m r zig n b ech e e ge di. Va d k a
mahabbet-i y r ve mihr-i nig r ziy de old . Ol am n mukted la e h- hak
p la na m ca a id p sit ne-i sa detlerinden istimd d ide. Ba lad he kanda ki bir
e s-i mukted - d n e e h-i n ih-i g n n m n i i e a p (9) h k-i p na
p de dine em e ahm na me hem i e di. Halvet Ke den-i H oca I k der-Nezd-i
Merkad-i Hazret-i Eb Eyy b-i En r ki H lid Bin el-Vel d est Raziyall hu Anhu. Meger
ol vil e de bi e h-i tar kat, reh-n m n-i hak kat p r var idi. H oca I k ol az zi z viye-
i uzlet ve h nk h- ahdetde bulup, h k-i r h na p, h lini tam m i l m i d kde
bu maraza if ve bu derde dev olmaz, (12) ill ki alemd r- Ahmed , p - tar k-i
Muhammed , bde-i ehl-i tevf k, merkez-i d yire-i tahk k, mu hib-i makb l, sah be-i
res l, n - d n y ri Eb Eyy b-i En r raziyall h anh haz e in h ndan32
istimd dla olur didi. H oca I k nki ol az den b m b ek nefe i di ledi, r de
h n egledi. Pe b -tevakk f be-i mutahhara-i Eb Eyy b-i En r c nibine rev ne
old . Ol dde-i merg b u mahb bda sa d ki p kle in c r b (15) id p t b na e k-i
e mi aka aka, iki g le in sakk id p de ndan s dk ile Hakka n r-i mahabbe le egin
yaka yaka, sit ne-i l ye kar b i de m c i ol p ni e m dde e am n kemer-i hizmet
ber-m y n id p k i l-h c ta m n c da old .32 (BN 264a) Der-Vasf- Haz n- R zig r-
K hne-Bah r ki Der- n Vakt H oca I k Be-Tem - G li n Reft. H oca I k ye
bu vech ile tenh y l kdan vah e gel p32 ins ndan (18) kimse330 m nisi olmamag ile bu
def a kalbine tam m deh e ki old . Se -i g li n ve tem - b sit n, r fi -i gum m
ve d fi -i h m mdur.331 Ki in kalbinden ha e i yil ve istir hat-i dil h l e le , di
bi g li n ki s b k eyy m- bah rda m nend-i cennet, ser e p -z ynet332 idi,
32
BN: Nice
32
BN: Yerde
32
BN: R h ndan
32
BN: Ol p + bh m h lini i l mda old
32
BN: + E d-
330
BN: Kimesne
331
XVI. l ai le inden Deli Bi ade in ( . 1465) e e inin ad d . Gamla o adan kald an e kede le i
ok eden mana ndad (VSC).
332
BN: + i da ne
115 ZA‘ÎFÎ
efe clen k I k f n h z n, ki eyy m- fasl- haz n idi, ol g l ene a d . n

ravza i igine basd kadem, dah (21) a gussa gam. Pes kap dan i e gi di, ne g di
g di ki333 r zig r merd-i d -m gibi k hne olm , m - - em n sip d i h ile
dolm . n le l neh r, b -kar r olup r zig r- k hne-bah olm b g p -d g, s sen
b - e g, zanbak- deh-zeb n l l,334 b lb l-i g yende b -mec l.33 G lle pejm de, b-
g l en ef de. h- g l ike e, gonce-i g lb n dem-beste. Andel b dil , a el .
(24) S sen anm kabag , benef en d mi k lag . Ze n kadeh ayak , ak k
anaksuz. Kapalm ne ge zerr n t c , g l bo lm mi c .33 Ergav n be i
bo a m , g l-i nesr n n i sa a m . Def e i d lmi g l , a ol nm nb l .
T ler ol adan m , kumr lar33 ol (145a) a adan g mi . K la k laga gi mi , eb -
i bah r yaylaga gi mi . M g n e enn m, b lb l n ekell mden kalm . Harek t- nd-
hev d aht ndan he be gi c d id p c me-i sebzden ury n, p r henlerin r z n id p h k-
i siy h i e n -peyd e lemi .33
i E d k e b d- sarsa he h e le sarsar
(3)Kim be gi he d ah z n ider ser- -ser33
Serv-i z d m ehayyir, berg-i d aht n m egayyir. Kimi al v le, kimi k m l le gibi.

Kimin be i m ehminden, kimin eni del k del k ka sehminden. Kimi zerd-
r n a fer n. Kim n in bo m de n. Ol t ze n k eb i n k m . Kad d
ve bah rist n- ne -c n n -bed d olm . R zig r- rk r b gb na aceb nak o nam .
N zen n-i r y- em n, (6) nak - nig , r- g n elinden alm misk ni v d -i hicre
salm . Ol b re bir g ede, eb z end ede. G l fi k nda, g l i i k nda. m
hasretinden b g b g n astanup340 b l ni h r u h k, pisteri gub r u h k olm . a h-
gadd r Azr lv r d l bu c n n alm . En n e i a inild i ke il p g le i c n
333
BN: +Ne c n
334
BN: B -li n
33
BN: Bah i n- cin n b -ni n b lb l-i g ende l l k m - h nende b -mec l
33
Kelime, n e e e d na a lm (VSC).
33
BN: H dh dle
33
BN: mi
33
Mef l F il n Mef l F il n Be i e d ah kelime inden on a (ki) e ide kelime inden on a
(ol ) kelimele i, a n ne ila e edilmi i (VSC). BN: E d k e b d- a a he h e le a a
Ki end m he d ah le n ol e e
340
BN: +Ya an e nih li eng an
SERGÜZE TNÂME 116
a d nca a k kalm . ine (9) c nd-i ka mi , etr f n bel 341 b im , ag

bog k m , i i e da mi . Dok nm bag na m hla lm egine hler.
Meger ki s at zam n , k met v n i di ki a d- fil e ika ile cih na b- e
salub bir r- he eln k d kim deh e-i mahl k k k olup b g u r g u kuhs r, til l
cib l e c r lerz n olup zem n i le i le (12) e l m-i c n id p topraga d p h k
old . Pes ol demde zem n cen e in b l la g a la la p, j leden k f a p,
berfden kefen-i sep d-i p -n ra sarup, kabr-i zam nede defn i dile . Me ine de i le
ac p c , tagla g le i b a n ak d p hur i di. Cih n m tem-zede olup, bulutlar
m tem tonla n ge p i hlara gark ve lem g a la na m agrak old . (15) Bi ac b
h dise ve al met ve bir gar b h le k met kopd ki asf be na e hi lis na gelmek
olmaz. Pes h oca I k b -seb t u b -vef r zig r bu nev e (BN 264b) le l neh r b -kar r
oldug n ki g di gam- l de in topraga d . Tazarru u niy z ile -i tak e le p
nam z k ld dah k lbe-i ahz n na a m id p geldi. det-N me Firist d I k Be-
Ma k B -Peyk-i Re ende. M debbi l-le li e n-neh r, Mukallib l-kul bi (18) e l
eb r hazreti Perverdig r perde-i gaybdan ne ret ver -i hic b- k d e den nen gibi
ib e zh idecekd . e m-i ba retle n ka a da olup vaktine h o ken
g nle de bi g n I k -i medh pe k-i revendeye old . Bi a e enle d kden so a
ba a di r- Ma k ve mahb b eh -i k be efe d di. S b k ge d g m ce b-
n meyi hazret-i Ma k a a ge megi n ki ba a e l m id p (21) ek mden so a ben
hak eglenme p b c nibe a ile i i mek ce min id p ola azm id p ola dan
infi l v ki old . Sen mek bla a i de ad m n ol p a a k ld g ef le tam m
pe m n olm ehl-i sika342 bi kim e gel p haber virdi. Hu nda olanla dah ahl k-
ham de ile seni zikr-i bi l-ha e lemi le . Pe ol am nda en k m n akis olup
c d- e fine nev inkis r v ki olup (24) b m olm . M n sib budur ki ben hak r
iy de-n me l id p a am ahv l ned g em. Ege gel n di e ho fe-bih 343 ve
ni me ve il -takd r-i Yezd n ve ka -i S bh n eger k r- e r ve ger ef l-i as d
he ne e g ile344 did kde I k -i b - en ek egin n la taglad , (145b) en n
z la aglad . Pe man m bir n me peyk-i revendeye tesl m id p Ma k c nibine irs l
eyledi.
341
BN: Et f n bel +ka
342
BN: Sika
343
le ol n (VSC).
344
BN: G e in
117 ZA‘ÎFÎ
S ret-i det-n me
368 El 34 iy r h- ci m n r- d de
Cih n i inde can gibi g de
369 Hadeng-i gamzesi han e gibi z

Kem n-ebr lfe ni34 dil- v z
370 Y i aln meh mih e be - -ber

M ne e a ond dine be e
371 Ka n a p olm gi ihg r

G lle gamzesi t rine nahc r
372 Lebin ge i can i mekd ii

Vel demle ld bak
373 Bag la m de e c n b- la li
Vel yok can i em ba a me li
374 Y i bed i k l p -n r leyli

Sipih ba c a na li
375 Lebi reng n r n eke -r z

Per an lf e mi fi ne-eng z
34
BN: El
34
BN: Eb la lfi
SERGÜZE TNÂME 118
376 Cihan end c n cih n

Zaman ke h am n
377 Bu muhlis bende d k ke den

Deg l kej togru abd-i kem e den
378 Sel m u ho d lar t ze t ze

Mahabbetler34 sen lar t ze t ze
379 M e en de e de e n g l-i ter

Benef e gibi op op i emenbe
380 B e k m katresi gibi aded

Sa m sag gibi had
381 Du dan so a bil i em -i enver34

Ki dil y ne i old m kedde
382 i m bi haber agzuma toprak

V c dum ditredi niteki yaprak
383 Didile e mi gibi ha e olm

Ka gibi ham pe e e olm
384 Ruh mih inden i p ci mine b

Teni ditrer s da n em -i ho -t b
385 Ruh mi na i mi nefe h

Cem li b g solm h e34 lill h
34
BN: Tahiyyatlar
34
BN: em -i m ne e
34
Kelime g el he ( ) ile a lm (VSC).
119 ZA‘ÎFÎ
386 Arakdan ci mini d m le l

Sa a m be in h al
387 Yasanm ol k lm kavs-i ebr

Dag m ihr ok n ol iki c d
388 Ol iki t a m g n anber-ef n

Dil-i kla n olm pe n
389 Ka gibi d n p ci mi hil le

Ten-i kla n be e hay le
390 Y i h sa a m a fer n e
Bo a m l le-lebler ergav n e
391 Z l l-i leble i ef de olm

Cem li g lle i pejm de olm
392 Ya ilden be g-i b d lerz n

Olup g yet sa a m ci m-i c n n (BN 265a)
393 Olup b m e m gibi ci m

Dok nm gencine d el t l m
394 Kap dan3 0 d ag ol n n den

Seh b- fi ne gibi meh den
3 0
BN: Tap dan
SERGÜZE TNÂME 120
395 Ko n eni gi n taga ta a

Sel metle cih n durduk a a a
3 1
396 Has d g le i topr k dolsun
Sen nN h m n ol n
397 Ne odd b ki dil eh ine d di

Ne le ke d ki milk-i c n di
398 Ne sehm olur aceb kavs- kaderde

Ki peyk n i i di k cigerde3 2
399 Dir g gam beni eyle ka d

Ki e k mden ol p kum k yir d r
400 Kalem gibi in p g m e

Sa a a mak dile d m m e
401 Ne de l i mi e kasd her g h

Beni edd eli men i di i h
402 bild m re yok g em i

idem h e rn i
403 G l milkine gayret n d di

Bel seyl b ta d ba dan a d
404 Har e den en old a a e

G me kara su endi kalem e
3 1
BN: Ha d n
3 2
BN: Ki pe k li i ide k- cige de
121 ZA‘ÎFÎ
405 M ekkeb e k ki p gimi h me

d p a d m cige kan la n me
406 Sab yili gibi l kap a

Habe pe k ile g nde d m tap a
407 Ege i kim ag oldum nazardan

Hay l a deg ld basardan
408 Deg l nak i nig rum tende c n n

Nih n retde ma n de ay n n
409 B de i e hay l ile he em

San n i sanem kim b -perestem
410 Dile ol de l nak old asv r

Ki bi b h ne3 3 olma b le tahr r
411 Dil m zik ide i m d yim el-Hak

Dah ga saga ma en in ancak
412 G m a ndan ge hemdem m ok

Hay l ga h bi 3 4 mah em m ok
413 Dile en g l gibi hand n ola n

Hem e b -gam d n ola n
3 3
BN: Bi b h na
3 4
BN: He g
SERGÜZE TNÂME 122
414 Ten e s hha iffetler olsun

Ag l kla gid p hiffetler olsun
415 Sah h ol n en b - illet olsun

Sel met c me t c de le ol n
(146a) 416 za f- d me h old ilde

Hem e b d d imdi dilde
417 l h i eh-i h b na s hhat

Cih n em i meh-i t b na s hhat
418 Ne e bi b lb li r aglad n
Demid i g l-i hand na s hhat
419 Olupdur bendeler ahv li m kil

Dilerler d yim sul na s hhat
420 ltan c n u k lla en gibid

Ne ho d ci m i inde c na s hhat
421 Kab l it I k Rab du n

Bag la ci me can c n na s hhat
Peyk-i Revende Be-C nib-i Ma k Reft. Peyk-i revende n meyi alup yollarda y d u
bili e ka a ka a , b d- sab la a a a a di r- e eh -i eh i dan a a
rev ne old . G nle de bi g n sit ne-i ma ka irdi, ic zet alup harem-i h nda
halveth nesine girdi. (6) I k bende h k-i p e di, h sorup iy de-
n me g nd di, did kde ma k c meh b e o d e n men m h in g di. A p
f tiha ndan h timesine degin bakd , fehv la mahabbe akmag n akd . e e i le
der n- h ne-i kalbin yakd . Ni am- ahb rdan tam m zevk id p h- la fine geregi gibi
123 ZA‘ÎFÎ
e k h l old . Mefh m m l ha a ndan c n hat ve cism-i e fine istir hat (9) h l

olup bedenine sel met ve s hha geldi. Pe pede m de , hem e b der, h dimler
d ye, h end hem-s ye, sag keb r, z d e r, h ne-i sa detde olan kamu I k
ve peyk-i e ende e me edde i dile . kadem-i kud m m b rek, size rahme i n Hak
teb ek, di d lar itdiler. H aten peyk-i revendeye hayli in m ihs n ve mmeten
halka be l kurb nlar3 eylediler. Ol esn da peyk-i revende tem - r i -i (12) eh
i n bi ka g n bi mek nda s i i di. De -B g- Tar kat-i B lb l De -G l en-i
Hak kat-i G l De -G li n-i Ma rifet-i S nb l E - em n e h S nb l Sin n
Aleyhirrahme Ve R zv n I k B at Kerd. Amm bu c nibde peyk-i revende ma kdan
a a n old e n, I k b re kald hayr n e ge d n. lemden saf , r zig rdan vef
bulmayup g h m -h ly ya3 d p (BN 265b) ol d b d-senc, g h yab na le di sanki
imi d benc. (15) l m- zig dan ekd k e enc, i eh bah na i di ilenc. He
dem b -zev de d, d yim b -mur d oldug na e g ze in nef ine k l p hik yet
dehrden k l d ik yet. Her subh m li ine d n m eyler, g a egin d glar
d ma g i kan aglar.
i Bag n gam_od d gla he g n gice kan aglar

Irmagla n a d ma p aka aglar3
Geh ta p egi gmaz k yin ta, geh b m ci mi e ne katre-i b- hay ta. G e-i
devr n, z viye-i hicr nda (18) al l, zel l, i v re, kalbi b re, bag p re p re, dili y re
y re, b -y r, dil-fig r, sergerd n, b -derm n, zeb n, meft n, es r, hak r, gamg n, misk n,
b -reng, dil-teng, c n na ba na d mi enb r- gam, i ine da na mi m r-
elem. En n ide n tanb r, tan n ide n enb r. Bir h lde ki ahv line vuk f olanla
e i ge de din, g en ha f id p di e . B fir mel l ve bu az m h lde iken (21) bir gice
r h niyet-i hazret-i Eb Eyy b-i En r i i p anb la a mak ve anda durmak i reti
olur pes b -tevakkuf mec lis-i tar k-i ehl-i tasa fa me l id p ol c nibe l kde e m r-
i zeyl eyledi. Dah anb l e y h nek hla n bi bi de e ledi, pe g r-
3
devv r- me yih-i kib sg em m ziy ret itdi. n h ciy n- Ka be- r,
3
BN: K b n
3
Malih l a (VSC).
3
Mef l Fe il n Mef l Fe il n BN: He le l neh agla
3
BN: Kamu
SERGÜZE TNÂME 124
kibet I k -i p k-mezheb, gicele den bi eb ol b -h gar b, (24) n sf- le le kar b, bir

mak m- e f ve h nk h- la fe i di, bi a efekk id p d d . Pe tah e birle
c nib-i me cide d d , naza id p g di. Merkez-i d yire-i kubbeden zenc r ile as lm
bir kand l c c i e n n ol p (146b) c mle me cide ziy i bi fe l al nda bi
l y derv sah h-i tik d u r st-k halka olup H l k fik id p c n u dilden zikr iderler.
Riy m adan r , zikrull h dillerinde c r , ne fikr-i m l men l, ne c h- b l hay l,
ne mans b i n mel l, ne hidmet-i p di h u em , (3) ne m d-i ihs n- e r, ne tedb r-i
kal l ke r, ne r y- keb sag r. Taleb-i matl ba kam el bi e lemi , mak dla
ekle inde i e lemi e me cid bi c nibinde bir p r-i p rs , h ka anber s .
Z hdine c d l, ma rifetle kalbi m l- -m l. Siy h im me nne e c me ge mi ,
z n da ko p e , felek e d -t bir er. Tesb h emc d, tahm d e h d ider pes. I k ye
hid yet-i n -m en h , cezbe-i il h i i p g le i b a ndan (6) d k p a , ol p r-i
az a ag nda ba kod e em -i e a i a id p b a i di. Pe ol e h-i ehl-i dil,
m id-i k mil, edebden t c, vaka dan ki e i p, elk n-i zik id p I k halvete girdi.
Vef t- Ma k.3 Amm ol c nibde peyk-i e ende eh -i ma k, bel ok yirde biraz
eyy m r m i megi n ki kalm d , be-h km-i ka ki n iye-i be e de im ol nm d ,
n -g h misk n peyk haste ve h - ike e old . (9) Ye men-fe-yevmen maraz hadden
ziy de ol p bi iki a f de hib-f r old . Avn-i Subh n ve lutf-i Yezd n i i p eh -
i ejder-i mem , e k- nec t ref id p H l k- mahl k t dah bakiyye-i ramak- hay t
takd i mi imi . Pe kamu l m z yil, sel met-i c n en h l ol p ci mine kudret ve
istir ha gel p b m r den s hhat buldukda h ne-i Ma ka geldi. Gul m n- harem-i
muhterem, kamu lib s- m em ile g a la na m agrak, eb-i m zlim (12) gibi
siy hlara gark olup peyk-i e ende i g d kle inde en n n l n, fery d efg n id p
ba la na ta la p g le inden a la d k p e i dile ki, I k n mek b n l ve
en infi l den so a def at ile n meyi ok p g e de me k r u nih yetde mesr r
old . Bi hef e e degin am m r hat olup geregi gibi s hha b ld . Peyk-i revende kandadur
gelme old , oh a ge i mi, bi e m l k (BN 266a) olmad n gi me . (15) Yohsa haste
mid , g did kde iki hefte araduk ele gi med . Ol esn da kar ideme p g h
K k, g h Vardar, g h c nib-i Ada, geh g l r seyrine birka def a vardukda n k ol p
tekr r b m old . Bi hef e ge me p e l m old , did kde pe k-i revende s ne in k,
g le in nemn k id p p k tah ret ile kabrin ziy e id p I k c nibine rev ne old . Pe k-
i Revende Be- anb l (18) med ve I k -R Ez-Vef t- Ma k Haber D d. G nle de
bi g n anb la kar b gel p E b- En r , ale hi ahme l-B r be i c nibine
rev ne old . I k yi mek n nda b lma cak ol yirin kavminden so d , kanda gi d gin
3
BN: Vef ke den-i ma k
125 ZA‘ÎFÎ
kim e bilmedi. Pe anb la gel p h l- me a a-i ib d h e-be-h e, h men-i t

d neleri cem in g e-be-g e c c id p e e ledi. kibe me y h h d vendi
(21) e h S nb l Efendi h nk h na geldi. if k g di h ka k f , g le i me r.
Halkadan kend e hic b i p ine nik b d m bi ahs, h c e inden kup ed -
sal t- ak i n me cide e ne old . Pe k-i revende dikkat itdi, s m c nbi inden
end m e i inden I k id gin bildi el kin deh n na m h -i k d . Nam za bile
3 0
d d . Nam z tam m olup cem a m efe ik (24) he ki i m r- nef ine m e e ik
oldukda I k n n d p d menin oda d h menin. Ma ka I k n n me in i d kde
kem li le run ferah ndan s hhat bulup tam m hu n e de -i h ne-i m kdan
ba de l-infi l peyk-i e ende kend n iki a b m r den dil- ike e ol p ol (147a) ol
esn da Ma k tekr r haste olup hir vef i d gin ki didi, I k b e ba lad en n ra.
M nend-i Ferh d eyledi fery d. Getdi im me, k old 3 1 c me. Ast e d ndi de , old
a n m r. Meta - sab b -rev c olup t c r c old . Te b h-i sad-d ne, (3) a ld
yab ne. S ne y re y re, h ka p re p re, misv k ber-h k, beden k k, r h h k
old . Hucr dan kup her dem ine di lem. Kimse bilmez zahm na ned me hem.
k be p r-i ker m e h-i az me haber irdi, lutf ndan I k i gel p g di. Hem na
bi mill h di p i da baglayup bel s ne ine el d . ol bi k sikk nle in zt b n
kat id p e k n e ledi. (6) Pe bi a e ecc h id p d d . Ba z e m ok p ine d .
Pes I k den kamu per n ref olup ol an cem iyyet-i h h l ol p kalbine itmin n
geldi. Hem n hazret-i e h egnine c me ba na c im me ge p halvet-i h na al p
getdi. Su l Kerden-i P r-i Az z zi- k Ez-G ze e-i Ahv l Me lide e Ce b D den-
i . Pes hazret-i eyh-i k mil p r-i c n-dil (9) I k e b le har e b e b
me ebe zt b nedend e ne i de in di l eyledi. I k dah ce b i p didi ki
mak m- E en ki k hist n cib lde me ken idinmi d , me lid m ol m dind . e h
didi ki evren ned . I k eyitdi, amm Evren Hak te l n kudreti ve mahl k nda
a m ib e le indend bi c navardur.3 2 T l on iki, on i mikd . Kelle i bal
ko an e minde (12) mahr - ekl, cildi ejdeh -mi l. B -p m r- eng, ge de in 3 3
sihan ve arz na e kucag i me . Kuyrug n nih e i ba nda. Ba n bid yeti gibi
ince ek me h olan g lan gibi b n ndan k g c na a nca hem r- ci mine
muttas l bi i mikd f n r kuyrug a . K lhende y bir a m ocakda bir zir g
3 0
BN: Bile d d nam . De kena ola ak a lm (VSC).
3 1
BN: Y ld
3 2
BN: +Ki
3 3
G de (VSC).
SERGÜZE TNÂME 126
mis linde bir tagdan bir3 4 taga il p a . (15) Vel ne cen h a ne ehpe . yine gibi
iki g le i a , ol dem ki ahr k-i cism ider, kuyrug e gibi ziy i , kin olsa bir
o dan eg id ki bedenine m as l d . (BN 266b) Ol i halk mn g p Evreng
ind gi tagda hlar haf id p ce hi ele ge p m e h l ide le . Hazret-i e h
bil mi , asd k eyledi. Amm ben m h l e g ze m m ta eld , af le yokdur
mec l. L kin be-tar k-i icm l budur ki (18) v k amda bir keb e ba a hem er olup
an la Ka beyi tav f id p ine men il m e geld kde be e eklinde bi mahb b old e
g l m al p n -peyd old . Pe eh -i k be a d m bi g l ene i d m. Anda ol e
mi li Ma k n m bir mahb b g d m. Yidi ld an k la g e , mahabbeti
e g n la h ke gal n ve sergerd n id m. B def a vef haberinden hel ke
d m d m. B k emr hazret-i e h d didi. (21) e h S nb l Sin n Ale hi -
Rahme i e l-Gufr n I k -R Na ha Ke d. G de-i e h n ve p r n- ehl-i kem l,
mukted -y m e-i ehl-i fazl h l, r h- rikatde kebk-reft , g l en-i ma rif-i
hak kda t t -i r n-g f , a p deh n eke -lis ndan I k e e i di ki, i p e -i ho -
ed , s mi -i - nid , kalb de mefh m e a a le ma l m olsun ki c yig h- ef
ve mak m- m efi de her ferd-i ins n (24) atan- asl si vardur ki ol sar y- l den
m fir olup, irtih l ve b mm h ttan infi l id p, b men il-i b -seb t u kar ra
n l ve mek n u makarr- n -p yid ra duh l i mi d . L -b d he me l d, mek n-
asl sine lib ve her cevher-i mevc d ma den-i cibill sine r g b ol p (147b) a a d ki
k lli e in yerci u il -aslihi d . 3 ( ) L kin ba z na H di-i seb l-i hid yetden
nusret ve in e i p h- sta s lik ve ba tar k-i Hakka l k i me p me lek-i
zal letde h lik ol . Sa a bi-hamdill h da vet-i p di h , cezbe-i il h i i p ol retden
(3) tecell i p dil-i per n a cem i e e ell h l old . Pe min-ba d, ma n -i hak kat
talebinde m cidd ol, sanma. Bu 3 e k l u suver-i d ny da hak kat var sanma. Z r bu
hav d asv r t- d n g ne gibi hi d ki ale d-dev m her r z zev lde ve kamer
gibi nok n in ik lded . D n - den b -seb t ve b -h ld . G y ki z ll- ild ,
nak n hak ka id b l, ehdid eh -i k til. Bek fen , (6) g n an , umr n
h b, a b e b, kibet-i d n den , ld kend e mahabbe ideni. Kend d n,
libi magb n, m c i le in de i m fi ol p g mek, ehlin san a i i gel p
ge mek. Pe bi ne ne ki bit olmaya, a a dil i mek olma e ol ne ne ki hay l ola,
a a el i mek olma . D v rda kuru nak a g l i ici olma. Reng n ne ne g p3 her
renge boyanup kalma. Ta alluk- d n (9) be e l b- s b na. bede-b zdur her
3 4
BN: De kena ola ak a lm (VSC).
3
BN: He e a l na d ne
3
BN: De kena ola ak a lm (VSC).
3
BN: Sanup
127 ZA‘ÎFÎ
demde e g e in na. S retinden g me in i gi , m n de ill ki mah

adem h . Pe in n- k mil tar ki deg ld . ll ki lib-i mahb b- hak k olmakdur
ve bu dah ma l m ol n ki ehl-i e ve hak kat ka la nda ma r fdur ki mahb b-i
hak k cem l cel lile mev fdur. G e cem lin havf eyle cel linden, g e cel lin
rec it3 cem lin en. e at (12) ehli mak lin b d me li ki olma a n ha f
rec dan h l . Ma rifet ehli ol c hil olma. Bir an hu ndan g ib deg l in, g fil olma.
f ef itme, orta yol bul, yab na gi me. D n da ok aglayup gam ekd g e b -
hu olma. ok g l p a magr r olma.3 Bir hu r bul ki g n n an
olmaya. Bir evvele lib ol ki a a ne ne hi olma a. (BN 267a) el , bir hir iste ki
kend n (15) olma a bi e -i evveli. Bir mahb ba mahabbet eyle ki h nin olma a
zev li. Bir Ma k sev ki olmaya hergiz intik li di p pend na hat itdi. Pes n-M id-
i Rabb ni P r-i Az z-i F n I k -r n n Terbiyet Kerd ki I k ez-Me yih-i G n
od Vel Be- n-N m Kes Ne-D ned. P r-i tar ka , m id-i hak kat I k yi tam m ehl-i
dil, kem l-i mertebede k bil bulup
i Mec z ka a d a ge el
(18) E _i e k l hak k e m beddel3 0
di p kend e dem-s z ve hem-r id p e bi e e g z itdi. Pes feyz-i Rabb n ve lutf-

Samed n i i p g nden g ne ho -h l ve ehl-i kem l ola ba lad . M ha il l-ahv l h lini
ahsen-i h le tahv l, k- mec z yi hak k ye tebd l id p esn f- ke m t ve y e ke f-i
env - ecelli m e e olmaga d . Pe d -i seb ada (21) heft mak m eyr
3 1
i d p esm -i seb a le halvet ve riy etle ta l m e le p akl dden hal s bulup
tahk ke i i p ekm l-i nef e le ince on iki l hidme inde old .3 2 Dah e it-i tasavvuf
3
BN: K l
3
BN: +He kibe i gam e he hi i m emd pe imdi bi bek i e ki fen olma a.
3 0
3 1
BN: +Ak m- nef i e
3 2
BN: +Der-be n- +ak m- nef -i in n k a nefs-i emm e e le me m lhimme i
mutmainne i e ma ed e le m nef -i emm re c b h ha ed eh e ga ab h bb-i m l
cem -i m l ol hem e a a k hem a a b b hl f k cehl hem olmak ac l hem tama d dah
tok olmakd i f e g lle e nef -i le me he e d kib -i ac e kah hem le h-i dilde mi
resm eyle ok nak - nig a nef -i m lhime eh e kan at hem ilm hem e e be ab -
cem l i ih i m tmainne e c old e ekk l hem amel hem ene l hem k d hem d
bi ka i e ola nef -i m min m da bil ke me le i e le e ihl nef -i merziyye
de hal e d alattuf terki hem iy Za f hem aka b ha e e le l neh e
SERGÜZE TNÂME 128
ki on ne ned , am m bild p b -ku r amel i d di. E el. Bedenin ve nefsin sag yir
keb yirden p k i d di. kinci. Halkdan uzlet ve m i a nef i d p hav
olla n (24) bagla p g li kap la n a d d . nci. S k i d di, ki
ma rifetull hdan a a n k ola. D d nci. Toklukdan mir t- nef b lan k ve
m kedde d . Sa m ile an e gill g dan kalbini 3 3 f p k i d di. Be inci. v n
kaldurmaks n hu r- kalb ile Hak te l ale d-dev m (148a) l il he ill ll h
kelimesiyle ki efzal-i ezk d , zik i d di. Al nc . M kadde e e ekk l, fakr u g n ya
sahv u sekrde mahv u isb tda ve ha f ec da k ld . Yedinci. He ne ne ki dile hu r ider,
ol nesneden nefy-i h i d di. Seki inci. R h- ahk kden p r-i tar kata kalbini rabt
i d di. (3) Tok nc . Te k-i ne m i d p h u hu ile niy z i di. On nc . K l
e eb ve l if ( ) mefh m m cebince kesb-i hel lden a i p a i mek e
amel i d di ki, ha l-um ri ev tuh dur. Der-Bey n- V d -i Seb a. Mak m- E el.
le ma l m olsun ki, talebdeki seyr-i ilall hdur. Nefs-i emm re g libd , hd
takv ya lib deg ld . B d -i evvelde lib gice e g nd zikrde (6) k yim olmak
ge ekd ki akl- c d a. nki pe e -i levv me lema an g e e, lik na ra
urup efg n ider.3 4 Bir kerre3 ke f ke me i , bi ke e pe e g e , iki
nef mi n ndad . B mak mda g h le irer geh zul m, pes bunda zik ge ekd e
ale d-dev m, t kalbi m e l ola ve dah b nda a ab an , zahmet ve bel vardur. Bu
v d ye kadem urmaga terk-i m l u c h ge ekd . (9) Ukb ele girmege s s kanlar
yudmak ge ekd e he ne neden ki in kalbi p k ge ekd . nki dil (BN 267b) f
ola. Dosta kar id p o acak yir peyd olup n r- t hi ol p c mle s f mahv eyler,
perv ne gibi n r- Z ta yanmaga ba la . Mak m- S n . T libde k biliyyet hir oldug n
m id g icek zikr-i ni telk n ider ki seyr-i lill hdur. Zikr-i haf d ki a a zikr-i kalb
dirler. Bu yirde akl- c kem l (12) bulur, bu mak mda bir kerre ker m t olursa bir
kerre har bat l k olur. Buradan ilm-i yak ni h l id p libe ma if g e . B na
v d -i k di le , ba dan ba a b e -i mutlakdur. k bunda c n ba dan ge mek
ge ekd . K f m nb n an nda bi g in ,3 emeden, i meden, ne mden ke il p
nesi var ise hep oynadur. Hergiz akl h- Hud da i i okdur. R h- Hakda akl hemv r
deg ld . Mak m- S lis. S lik (15) bu mak mda hib- irf n olur, dile fit b- c n
i i , b zikre seyr-i alall h dirler. Bu mak mda her cihetden tecell olur. G h ef l, g h
s f tdan zann u ehm ekk yil olup bundan nefs-i m lhime i . B a v d -i
ma rifet dirler. Bu v d n olla hadden b r ndur. Her s lik kendi haddince seyr ider.
3 3
BN: n e kalbini gill g dan
3 4
BN: +M s
3
BN: -
3
BN: + Yad bili g ine g in
129 ZA‘ÎFÎ
Bu v d de bi lib a aga d p bi inden bi i men ile i i mi d . Bahr-i irf nda

gark olm (18) kime ne e i i mek ge ekd . S lik ki bu v d yi kat idebile. Mak m-
R bi . S lik bu mak mda he e den hab r olur, bu zikre seyr-i ma all h dirler. lm-i
led nn den haberd r olur, d yim aglamak ve z r de olur. Cem an halkdan b -perv olur,
ledigi i ema tdan, g h i le den le ol . B nda nef i abes hay l tdan
kurtulur, mutma inne ol . B men ilde ok h ar vardur. Ehl-i ihl s olan h k l (21)
bu mak m cilveg h d . N r- M hammed sall ll hu aleyhi ve sellem, pertevi hir olur.
Bu yirde s lik a ne l-yak nde kend i rif olur ve bu yerde cezbe g e .B a
v d -i istign di le . B i e n lik i i e, ol d -i istign a i e . E , a , a ok
an an nda ek n olur. Yedi dery bi g in . Ke kib-i seb an e eri bir olur.
S lik b d de g i tok olur. Ne d zahdan korkar, ne (24) na me m dutar, r h-
Hakda yek-cihet olur. Mak m- H mis. S lik bu mak mda kend i a k l , mezheb
k den b -hab r olur. Bu zikre seyr-i fi ll h di le . Va l g lib bunda yokluga tebd l ider,
tevh de gark olur. K n eme ah 3 ( ) bu s lik na bid . (148b) Bunda nefs-i
r iye a bulur, amm bu mak mda nok n eseri vardur. S lik bu mak mdan ge mek
ge ekd . B men il-i tecr d ef dd , b a d -i tevh d dirler. S lik bu v d de tevh de
i e , ege bi d e ge bi e ge d e ge bi . B nda lik an nda hep bi d .
(3)
Beyt Eger ki sen sa a an ol a lma

His b u hem sa lmakdan m ne eh3
Mak m- S dis. S lik akreb-i men ilid , b a men il-i taha di le . B zikre seyr-
i an ill h dirler. Bu mak mda s like ilm-i n b e i e , b nda kem l h l ide . B
derg h- h la men ilid , b i de ib detler k mil olur. Bu menzilde s lik m id ol ,
nefs-i marziyye dah e el-i fakr bunda peyd olur. Bu v d de s lik hayrete gark olur.
Akl ek k ol , d yim aglayup (6) z r de ol . le hayr n olur ki h nk hdan deyri
3
i en k la old m (VSC). Eb H e e ( a) den i a e edildi ine g e, H . Pe gambe ( a ), Allah
Teba eke e Teala le b d , demi i : ....Niha e ben ona m habbe ede im. A k ben k l m
e ince on n i i i k la , g g , a eli, a a me abe inde ol m ( e b a ala la
hu l n a e i i b n dileklerini veririm (Sahih-i Buhari Muhtasar Tecrid-i Sarih Terc mesi ve
erhi, c. XII, Ankara 1947, s. 202).
3
Mef l n Mef l n Fe l n BN: Hi b ile a lmakdan m ne eh
Ege ki en a a an ol a lma
SERGÜZE TNÂME 130
fark itmez olur. Bir od olur ki su gibi to m , bi b ol ki g ne gibi c da ol p

kend i kanda id gin bilme p, mezheb k i bilme ol . Ege kim e ned h l di e
bilmezem, dir. kam, bilmem kime mahb b bilmem kimd do . I k ndan le
hayretdeyim ki bilmezin benmiyem yoh a c mle ol m d , di . Mak m- S bi . S lik
bu mak mda (BN 268a) men zili (9) tam m olur. Bu zikre seyr-i bill h di le . Va l ga bu
men ilde c d yokdur, bunda fen -ender-fen ol . C mle e m bunda hir olur,
sev d l- echi fi d-d reyni bundan olur. S lik kalbi a - mec d olur ve k mil olur
ins n- k mil men ili b d . B mak mda n r- ahdet z hir olur, s lik kend
a l g ndan fen bulup bek -ender-bek h l e le . Men arafe Rabb ve m t kable en
tem t ( )3 mak m n e k lli e in e ci u ve il -aslihi ( )3 0 (12) n b l .
nki aded kend asl na ci ola, miy nda ahadden gayri nesne kalmaz. Ezelde t-
hakdan gayri nesne yogidi, yine kalan t- hakdur k lli e in h likun ill vechehu. ( )
3 1
Lem-yezel kad md , kamu kesret tam m m n ef olur, hem n V hid-i Mutlak kalur
bu menzilde. Dils l k g lib ol ba dan ba a, bu v d fak fen dur s like. Bu v d de
varlak olmaz, Hakk c d ndan ga me c d olmaz. S lik (15) bu v d de nki
kend e gele, cen b- Hakdan a a ei .
i Kend asl na i p old em m

Old m tlak v l_ol emme l-kel m3 2
R - I k . dem- e , fe i e-s ret, kademi k l , e il kanatlu, evc-i s mandan bir

melek, tayar n id p I k n halvet-h nesine geldi. Env r ile k nesi told . Hem n fe -
i zem nden a - efl ke da anm 3 3 bi llem pe d old . Ol ne d b ndan I k bur c-
sum na ur c itdi. (18) Ber-fark- ke n- sum n bir eyv n g di ki d r-b n-basar ve
e m-i be e ih ta itmede ci d . Mi n- e n- a da bi k -i a m a l ki
tahd de akl k di deg ld .3 4 Ol ce e n kap i iginde d d , b -kem keyf ol
hazret-i izzet - azzet az me h - te l anda e m-i ba e le g di. Fah l-k yin t,
mefha l-mevc dat, Muhammed Mustaf Sall ll hu aleyhi ve sellem yem n-i k de
mikd r- k be kavseyn k mda iken (21) I k ye, All h a a el m itdi didi. I k dah
3
Me hadi i , lmeden nce l n demek i (VSC). (Ali 'l-K , el-Masn f Ma rifeti l-
Had si l-Mevd , hk. Abd lfe ah Eb G dde, 4. b k., Kahi e 1984, . 198).
3 0
Kel m- kib d , He e a l na d ne demek i (VSC).
3 1
Allah ile be abe ba ka bi ilaha ibade e me. Ondan ba ka hi bi ilah ok . On n a ndan ba ka he
e ok olacak . H k m aln ca O n nd e ke inlikle O na d nd lecek ini (28:88).
3 2
F l nF l nF l n
3 3
BN: M enid
3 4
BN: + A l
131 ZA‘ÎFÎ
ve ale ke -sel m ve rahmetull hi, didi. Ol eb3 I k bi eb-i kadre irdi ki hez r r za
g lib e le d d m hede k ld ki cem ehl-i m n a a libd . B n en
I k yi ser ser bahr-i n ra gark ve b- hay t- ebed e m agrak eyledi. El-hamd
lill hi -lle cem a beyne ak abi l-akrab ne ve beyne eb adi l-eb ad n. ( )3 B k
ahv lini kaleme e dile ge mege ac m old g ndan (24) ahr ol nmad .3 P r-i
M id Hil fet D d I k -r . nki m id-i k mil, lim mil hazret-i p rden bu etv r-
eb a I k tam m e l k i di e, pe ol e h-i az z I k e hil fet virdi ve ins n-
k mil old . All h mmagfi h m vagfir cem l-m min n ve ec alh m (149a) ve
s i e l-m min n mine n-n ri s lim n min ne y Rabbe l- lem n m n. 3 Pes li -i
mes d e d n ya gelmeden mak d old ki ki i ekm l-i nef id p bi l- d i e l-
a l ve tah l-i kem lde ola. m l de le ikb l ser- - e d n m l- -m l en
olsa iy n k-h l kibet bulup zev l (3) c d adem olup kal n p yim l. D r-i
3
fen dan d r- bek ya k l n in ik l pe ge ekd ki en dah ekm l-i nef e m cidd
olup ins n- k mil ve tah l-i ilm-i m f d e le p mil ola n.
i M el n enbi a ok sal t ile sel m

Ola kim Ma k u I k k ssas old em m3 0
3
BN: Gice
3
Kel m- kib d , Yak nla n en ak n ile akla n en a n bi a a a ge i en Allah a hamd ol n!
demektir (VSC).
3
BN: +Dige - I k ba a m e leh e e mda eh -i m b ek m h- Rama n geld kde
Rama n he g ninde am m bi ha me ok mak de idinmi di pe ine bi m b ek Rama nda he
g nde bi ha me K n ha e in il e e ledi. Ol m b ek Rama n- e f e hi inde bi ehe ol
hazreti izzet a e e m h b ke f kem g di bi g n bi gice am m ol nca m hede e ledi
elhamd lill hille la n ayyib an eb i ab dihi l -m min ne l- h di ne l-h i n
3
D a c mle idi , Allah m onla (iki ini) e m m minle i ba la. Onla e m m minle i
cehennem a e inden emin k l. E alemle in Rabbi! Amin anlam na gelmek edi (VSC).
3
BN: ih l id p in ik l ide n
3 0
F l nF l nF l nF l n
SERGÜZE TNÂME 132
Tahsîn Kerden-i 3 1 Ehl-i Meclis n â u Nazm- Mevlânâ Za îfî

422 k ld m I k Ma k in
Mec z hak k k if (BN 268b)
423 Kamu in f id p k ld ahsin

Musannif r h na ok nd Y sin
424 d p b pdile em ni
Kam ok d la fer ni
425 Alup her biri hisse k ssadan ho

Y ek en k ld la de gibi c
426 b ld I k Ma k enc m
Budur g e legil3 2 b k serenc m
Sebeb-i Te lîf-i Fâl- Murgân

427 Yine bir gice birka ehli p -c

Bi a a a gel p cem old la ho
428 Kimi k yil kimi s mi b la

Kamu f e i di bi nig
429 Le yif-g muhakk -yi hik y t

Kasas em l v -i riv y t
3 1
BN: +Heme
3 2
BN: G da d
133 ZA‘ÎFÎ
430 N ola d kim e bi ho f l-n me

d p le e iki dill h me3 3
431 Es mi -i tuy cem k l a

Ad n bild g m me h ol a
432 Tefe l e le en h nda

Olan n di e dili le anda
3 4
433 Ol ban m efik kim varsa h
Didiler kim ola bu nazma k dir
434 Eyitdiler bu ho na m har fi

Deg l ill ki Mevl n Za f
435 Pes ibr m e le p kam ba a

Didile kim m e le sg
436 Bize bir f l-n me eyle mevz n

Ki k l ola n f l-i h m y n
437 Ko an la cihanda inde bi ad

Ki dille de ola n d yim y d
438 Pes olar iltim la b mi k n

Bu f l e led m r n eng n
3 3
BN: Didile kim e ol a f l-n me
Di p le e iki dill h me
3 4
BN: H
SERGÜZE TNÂME 134
439 ki e be (i) he bi m ga bir b r

d p nazm old iki g nde ahr r
btidâ-y Fâl- Murgân Der-Bahr- Remel Manzûmest

[F l n F l n F l n]
440 All h_ d ile k ld m ib id

Yine an la b ld in ih
441 Enbiy m el ne ok sel m

Olsun_a h b evliy ya subh m
442 Bil ba de s-sal e -sel m

Nazm k ld m f l id p bi ka kel m
443 E led m bi h b murgist n- kuds

D l k la la tolu b st n- kuds
444 Se g lle le m e en bi behi

Anbe mi k iled h k i i
445 Z ne i d m g l i n- l lez r
He g l h nda a b lb l he r
446 Turfa k la kond p h- g le

K dilin le d m hi b lb le
447 Ola n bi mecli -i ehl-i vef

Mecma - r n ihv n- saf
135 ZA‘ÎFÎ
448 Ok p g lle in e le ele

C ndan kulak d p di le ele
449 Y r seni sora geh sen y

C n dilden e g l dild n3
450 G h s il ola dilbe geh m c b

L k ol arada olmaya rak b
451 Zevk itmeyen ki i bilme an

Dad cak a a n ok ok beni
3
452 ekke bil i enle d d n
Ne bil d d n i iden d n
453 mdi ge bilmek dile e bi ki i

Bile in g linde d g k
454 e m abba i ini ok e an

So a m b nda a di e heman
455 Her murabba da a lm d akam

Cem k l a d d n i ehl-i kalem
456 Kanda a di an zab cem k l

Kanda yok di an a h u kam k l
3
De kena e e e eli ola ak a lm (VSC).
3
BN: eke
SERGÜZE TNÂME 136
457 Ka aded kim cem ola ey ehl-i dil

H a al ban ho zab( )t k l
458 Her aded kim cem idesin i c an

K la i e a b n misli heman
459 nki b la n ok be in an
Bilicek bulsun ferah c n en
460 L k ol dem bendeyi y d idesin

F tihayla r h m d idesin
461 Kend e hayr itmegi mu t d k l

Y d k l hayr ile r h m d k l
(149b) Esâmi -i Murgân3 7
Bir
462 S murg h dh d emende h n sungur atmaca
Kartal vus hor b lb l keklik g ge cin ge ik
Balda c n k lag o g r yunt k aga kakan
Laklak dek ak k angat kug a lak
Karga o gi enb af anc l babak
3
3
Ok c n n ka kl k a amama i in me nin b b l m ndeki ii le i de be i kab l ede ek
n ma aland d k (VSC). BN: -
3
BN: + . T e BN de F l- M g n n akamla la ba la an man m k m 1-32 a a 5 e m al k
n halinde e iki pa ag af eklinde an im edilmi i . T de akamla , nla n ne e aln ca
a ile a lm old halde BN de -T den fa kl ola ak- ilk pa ag af n al na, ikinci pa ag af n ne
a ile a lm olman n an nda A ap a a la da ila e edilmi i (VSC).
137 ZA‘ÎFÎ
ki
463 Ank h dh d kukn h n tog n atmaca
Turn vus b lb l d c g ge cin k k
Balda c n sak gan toyg r sagarcak aga kakan
Ka dek balak l angat karabatak a lak
Deve k o a a a enb r karabakal babak
3
D
464 H m semender kukn h n kerkes kartal turn
T vus kumr keklik durr c g ge cin il
K lag sak g n toyg r alakarga laklak kaz
dek ma kug karabatak a lak
Bayk gi a a a enb r
400
Sekiz401
Togan402 (BN 270a)
465 Balaban sungur atmaca kerkes kartal turn
T vus sa asma ge ik k k il balda c n
K lag sak gan toygar ve vuk sakak
Balak l anga ma k g karabatak a lak
Sinek taf anc l karabakal babak
3
BN: +
400
BN: +
401
BN: + (Togan)
402
Derkena ola ak a lm (VSC).
SERGÜZE TNÂME 138
403
On al
466 S kl n hor s t b lb l kumr keklik g ge cin404
D c sa a ma ge ik k k balda c n
il k lag sak gan toygar ve kuzgun
Karga devek o ba k gi a a a
Zenb r sinek taf anc l karabakal babak
Otuz iki40
467 Se e n k saga c k aga kakan alakarga
Laklak ka dek vuk sakak balak l
Angat mart k g karabatak a lak kuzgun
Karga devek o ba k gi a a a
40
Zenb r sinek taf anc l karabakal babak
[F l nF l nF l n]
Bir
468 G p den nik b ol ho -cem l
Arz ide n sun - Rabbi z l-Cel l
Di g en g g inde anber k k lin
leme s murg a m pe b l
ki
469 Duttug bi m g-i ho b durur
K h- k f i e ol enh durur
K my e d ad kendi ok
mi hem murg hem ank durur
403
BN: +
404
BN: G ge cin -
40
BN: +
40
B ndan on a me in, he iki n hada da -T e BN n ha nda da- d n halinde e bi e m a
ola ak an im edilmi i .
139 ZA‘ÎFÎ
470 g ell k ki e ine p di h

K lla a g h g h eyle nig h
Al du derv le den d yim
Ola n h dh d gibi hib-k l h
D
471 Bende olal efendi ben a a
hl k fik i gel d im ba a
ig n astandugum ol
40
me d e di em z ll-i h m
Be
472 n emende n r- hicr n da en
Yand ahm i med a a r sen
ol kadar yandum fir k od na kim
Ka a k l old nig r imdi en
Al
473 Duttug k bi a a i ihtiy r
Od ka b n ndan ol cak hez r
Yana _oda k linden bi dah
Ol yanan kukn gibi kukn togar
40
BN: Di em me d e ill-i h m
SERGÜZE TNÂME 140
Yedi
474 I k sahr nda n geh iy nig r
Seyr iderken k h u v d k hs r
Dest-i kudret sald en kebge bini
T z- e hin gibi i m ik r
(150a) Sekiz
475 B nca lla d kan ahd kan
Alda p d i dilbe beni
Ge i ok ka g ge cin gibi l k
Balabanlar gibi avladum seni
Tokuz
476 Kargadur itme ha da i tib r
Ba a a a eni sa d ik r
Do m_i i med mi ng
l ine d h i le he r
On
477 h m hb zlar k yil olur
E togan sayda key m yil olur
Ne kada k ek a a bi ik r
Ye i a la togan k mil olur
Onbir
478 Kimseye kalma bil in zig r
Ge me n gafletle m nh r
Gel b g n d -i ka e id p
A maca bi kebge sal e le ik r
141 ZA‘ÎFÎ
On iki (BN 270b)

479 Harc- m l it olmag l n kes gibi
Gi leme i e an ahass gibi40
D dil sak n dil- z r olmag l
T ki bi a a a n ke ke gibi
On
480 D mi _agy e ka al e
Dolayup her c nib halh l e
Pen e inden sak n i kebg-i diri
T nag ili me n eng l e
On d
481 Bi n bo l g el m g- la f
Sanma laklak an i r- zar f
Duttug m g ad bil turn durur
H b sahr la da ol i e f
On be
482 H b nak i mi cem l Ki dig r
Ya a a a ne ge e i nig r
Geh m nakka g h zerr n geh har r
Ge benekl c meler v svar
40
BN: M l ha c i olmag l n ke mi l
Gi l d makd ha -i eha mi l
SERGÜZE TNÂME 142
On al
483 Getti bunca m m bi g n gibi
Ge ti vusla g nle i de d n gibi
Lutf id p bi dem b g n i e -kad
Bi e i g e bi e kl n gibi
On yedi
484 Cem ol p fl k u Efreng ile Rus
Ye mi iki mille a tabl u k s
le alm d beni k gam
G ma gelme di n b ng-i hor s
On sekiz
485 Dola kol bo n ma i m-ber
Boynuma olsun eger varsa zarar
ka vir b se-i la l i kim
T iye ho d emek d im eke
On tokuz
486 Leble engi beg m m lden mid
Sacla nb l h g lden mid
D yim fery d mi kin b lb l
Bilme in g lden mi b lb lden mid
143 ZA‘ÎFÎ
Yigirmi
487 N ide in i d st bilmem nideyin
Kang ile ba m al p gide in
K me bende i old guma
Se e kup kumr ler eyler yemin40
(150b) Yigirmi bir

488 G eliden h n i d bili
H n- asl a bile le c mle di
G med m ef ben kim ede
Senden g endi mege keklik e i
Yigirmi iki
489 k i e ge b aht u t cdan
San a g en gonca-i gann cdan
G l ene gel n ehe e e le
I k dersini ok d cdan
Yigi mi
490 Dem-ke _ol p H y c n g z ider
H di p c la v z ider
Her sehe kup hev - k a
Dil g ge cin gibi ho pe z ider
40
BN: de n
SERGÜZE TNÂME 144
Yigi mi d
491 I k ehlinden ge i e e ni an
L le e b g nda d g a an
G i nem be i sarudur d yim
Sa asma gibi ider ho fig n
Yigirmi be (BN 271a)

492 Hic od na an p old m h k gil
D men le g le m a n il
A d g mca g l i n- asl
ge ik gibi ide fe d dil
Yigi mi al
493 Yanal ba mda k ei
Durmaz akar dem-be-dem g m a
U am kend mi i den i e
B -kar r oldum nitekim k k
Yigirmi yedi
494 R z- ne -r ola g l neti
de in ranla zevk-i cenneti
Ola mahb b u reb b hem e b
Gele biryan h b balda c n_e i
Yigirmi sekiz
495 Bile in g i p k-n r
L k karnum yagl b ekle toyur
Ad ild tog n la a lan
Ba a inanma a a c la a sor
145 ZA‘ÎFÎ
Yigirmi tokuz
496 deme sevmek sevilmekden ne s
G me old m eni b d ba a g
Bir kimesnem yok dah a p a a
H l m di e mege kim k lag
Otuz
497 Didile bi de i imi sak gan
P ra ugurladug i n nihan
Turfa k id p g.. ine a nn
Sokm la old i d g figan
Otuz bir
498 Y Rab_ol hass d- ho b - rdur
le ce ide bi e san y rdur
Geh a aga geh yukaru parlayup
G kde a g yiy toygardur
Otuz iki
499 Kasd k ld m kim eni idem ik r
L k en benden di i nig r
B l pe a p p ehb e
A lad g l mi ben m e e r
SERGÜZE TNÂME 146
O
500 Turfa k d b dem en i ki i
Kuyrug n o na mad d im i i
Ekseriyy su ken nda ol
Ad na di le mi an nk
(151a) O d
501 Duttug k milk-i B b lden gel
R m iline ak ilden gel
Ad saga c k k d i c an
Bir410 ak_uzak men ilden gel
O be
502 cef od la dil eh in akan
Seng-i ce ile g l milkin kan
Di e in g l de d g en
Bir aceb murg ad d aga kakan
O al
503 Alaca kaft nla ge mi ak b
Turfa k ucbe har f olm ac b
He e az na bak kim g e in
Ala karga gibi bi ekl-i gar b
410
BN: Ki
147 ZA‘ÎFÎ
Otuz yedi
504 Bak a anc o na _iken be dak
H b g e fille a dak
Dime k ekd sak n d men d
M r g fil bulsa urur laklak
Otuz sekiz (BN 270b)

505 V y ne ho d ol a ka e i me i
Y em be li k ka ma
Da l da l bengle kem kle in
H b idi g g kem me i
Otuz tokuz
506 V y ne ho n z olur ol dild rda
He ne ve i e a ol rda
Bir akar sudur ka an ide e i
G yiy dek d ef rda
K k
507 D m bi ne ne di e in a a
Tap a geld m b dem id p ec
H n- asl ge i toyurdu vel
Var tavuk e i me ine i ih
SERGÜZE TNÂME 148
K k bir
508 R h- k s lad g m a
Bag m t g ndad n ba
G yiy Mekke ol nda b kele
Doldurur s ge p akk k
K k iki
509 m en p ok ok baka n eki in
Sen de iy meh h b-r lar yekisin
Sen an ko ben eni hem dilbe
Balag balak balakc l iki in
K k
510 M b el olan a a gamgin
Tabl gibi g g ini d ge d
Y ime bi c k nazar k l di e in
Duttug k ad 411 ang d
K kd
511 D yim dery inde i nig r
Duttug k b -had olur b - m r
B n a ag k l kend ak
Ma di le ad na i eh i r
411
BN: K adn
149 ZA‘ÎFÎ
K k be
512 Ben k l bi c ndur v og
Yol a ol n fid og
412
Bile in g l dekin de e ba a
Va m d i e de k g
K k al
513 Ger ok d ab g n hum sebak
Di e in g l dekin me bak
Karadur s da ol dek gibi
Ad na di le an karabatak
(151b) K k yedi
514 V y ne ablak h b olur zanbak gibi
Nice garr lukdur aylak gibi
h bi g n a la p z naguma
Aluban kap am an a lak gibi
K k sekiz
515 B -hay dan k l hazer magbundur
Sakla misden al nd
ki lemde i eh d m d m
B -hay olan ki i k gundur
412
Deyiver (VSC).
SERGÜZE TNÂME 150
K k tokuz
516 Y d n b la ma e
Ni me i p g le ho e
Bed-as( )ld be leme kargayu kim
ka b n n kak ban g e
Elli
517 Toludur k ( )la g l m ho d
Sanma ci m m h c e ini bo d
Dostum gam_ h nda har rak b
Deve k gibi turfa k d
Elli bir (BN 272a)

518 Ma rifet ehli ile ol in
T ki r h- Hakka ola ehn m
ol ki c hild hem g enme dah
To a dan egd i ehl-i saf
Elli iki
519 Senden a d eli le l neh r
B -ke b -h rem iy nig r
Gam bucag nda ol p gi nuz r
Men il m r ned ba k r
Elli
520 Turfa k d d g i ho -edeb
Ba b k g nd in ma aceb
Bayk b gid ad gi
Gice a bilme in ned ebeb
151 ZA‘ÎFÎ
Elli d
521 G nd in g me el ni e m
Gice g nd ol a ai h m m
M a be e a a ad ad
Ho bil em d g _i n k-n m
Elli be
522 lem i e d g me h rdur
ehd ide eh i Hud dan n rdur
Bi anak bal e be in ge ba a
Di e in g l deki enb rdur
Elli al
523 K lhen-i k da g d m bi har f
Gussa-i hic le olm ke nah f413
d na di le Za f bir hay l
f di e a mege gibi za f
Elli yedi
524 hil l-ebr per -peyker melek
Tog le b d enden dilek
Duttug af anc l bil i em
Ge mi in ba a agl ek
413
BN: Za f
SERGÜZE TNÂME 152
Elli sekiz
525 melek h r misin y hud per
Getti akl m g eli en dilbe i
ol kadar k r itdi k ba a kim
Karabakal e ge e em erseri
Elli tokuz
526 e -i hic den i i kamer
L le gibi d g d g old cige
Di i me in ba a g l dekin
og l d babak mege
(152a) H ime l-Kit b

[F l n F l n F l n]
527 i p avn-i Hud Rabb l-en m

ki g nde nazm- f l old am m
528 Evvel-i m h- Recebde i h m m

Ya d m id p r hin hir sel m
529 Say hur f a d d n ko i le

414
K old r h nakd-i f l k la
530 Ben b de l m g_ad n b ld m hem n

Bil i e d h n e le be n41
414
Ebced he ab la a ih 931 ola ak kmak ad . Ancak Cemal K na a n be i eki a ihi ekilde
he aplam : kinci m a ebced he ab le 921 ede . Sa h f adad n ko i le n dedi i i in
be i eki ha fle in amam a l ki onla da 47 anedi . le n kelime indeki 6 ha fi ka ak 41 kal .
921 e 41 ekle ek 962 ani e e in a ld a ihi e i . Cemal K na , 16. A ai le inden Za f nin
F l- M g n , kr El in Arma an , a . Uma G na , Abd ahman G el, D n Y ld m.
Ankara, 1983, s. 222).
41
BN: Sen eyle a n
153 ZA‘ÎFÎ
531 H blarla in l ga sebeb

Olur ok kim gele an a hep
532 Ok p mecli de n hazz idesin

Sa a di e im ben_ol dem n ide in
533 Bu hak e e le p l tf u kerem

Y d k l a ne ne _olma h kem
534 Bil em ek kl em i n k-n m

Ek g m e e le n l tf- kir m
535 Ol ki i e ahmet-i Hak d yim

Ola kim ide Za f ye du
536 Ben a a k ld m d en de ba a
Kld t kim s m 41 afv ola
537 Bi g l eglence in i m a a
Ok dilden f tiha en de ba a
538 Gel beg m b hl eyleme lutf i legil

R h m i in bi d bag lag l
539 Bu muka e d deg ld k l k l

Var riv yet cennete girmez bah l
41
BN: S la m
SERGÜZE TNÂME 154
540 Her ki hayr ile beni y d eyleye

Lutf- Hak r h n an d eyleye
541 D r olmaya ulu derg hdan

Rahmet ola r h na All hdan
Safer 7 sene 96241
Heme Ehl-i Sohbet Mevlânâ Za îfî-râ ferîn H ândend

(BN 272b) 542 nazm olup ok nd F l- M g n

Didiler fer n tahs n y r n
543 K l p ahs n meclis ehli yekser

Du la i dile ok ferinler41
544 Ki b le a vak( ) da nazm- r n

Sel k -tab le b le eng n
545 Muc b old kimi pe kimi il

Kimi s mi kimi r n k il
546 d p eb-t -seher f l efe l

Agazlar gonca e a ld n g l
547 b ld F l- M g n b le enc m
i kim niced b k serenc m
41
De kena ola ak a lm (VSC).
41
BN: E ledi fe nle
155 ZA‘ÎFÎ
Za îfî41 Yedi Y l Mülâz m Oldug n Beyân der
548 ehen- eh p di h- b - me k n
S le m n h n sul n- h m y n
549 Dimi kim m f -i moll m e eb

M l m k la d ni mendle in hep420
550 i di m f e n em -i sul n
Pe old emr-i ha bende ferm n421
551 Hud i n a a huld- be ni

Ki e ledi m l m he bi ini422
552 Hu r eyledi pes y r n- m

423
Kimi old m de i kimi k
553 Kem ne ben f de p y-der-gil

M l m id m b -ke edi l424
554 n kim me nedi a b ld kadr ol

Ayakda kalm iken old sadr ol42
41
BN: Me l n Za f
420
BL:-
421
BL:-
422
BL: M l m ald d ni mendle ini
H d i n a a huld- be ni (171b) 13. beyit
423
BL:-
424
BL: -
42
BL: (172a) 3. beyit
SERGÜZE TNÂME 156
555 Hic b i me p42 i i di gi i di

Mer tib kat id p kad e i i di42
556 Ben m ne me ned m a d ne m lum

Kimesnem yogidi arz ide h l m42
557 B de-dil el m k tehdi g yet

Yogidi kimsenem k la him yet42
558 Ol esn da olup h l me me g l

de d m gli her ma k l u menk l430
559 M l m idi l old m f de

eke d m k lle -i z d u zev de431
560 a degin ki r n hep ldi

Ka tedr s kamuya virildi
561 Hem n b - re ben kald m m l m

Efendiye pes in f old l m
562 Dimi k l n d i e gice

Ye i c k hne e ol n Ye ice432
42
BL: medi (172a) 4. be i .
42
BL: + Mesned (derkenar)
42
Kimesnem yogidi a ide h l m BL: Yogidi kime nem a ide h l m (172a)5. be i .
42
Yogidi kime nem k la him e BL: Ne kim em a d kim ide him e (172a) 6. be i .
430
BL: -
431
BL: -
432
BL: Dimi e ki di Ye ice e gi n
Ba a a n d ol i de i n (172a) 9. beyit. BN: -
157 ZA‘ÎFÎ
563 d p pe arz sul n- cih na

Ne didi kim bil ol l h na433
564 Vuk eh l mkl ai l m

de di h ba a ok in m434
565 Beni dest-i eh a ma d ken re

U ma d ol olma di re43
566 Ba a edd-i ramak i ilde l n

Vi d k lma idi le gi n43 (BL 172a)
567 M l m olm id m n edi l

Ba a med e e i di h- ho -dil43
Za îfî Yeñice-i Vardarda Yigirmi Akçaluk Medreseye Müderris Old 43
568 Va p Ye ice-i Vard a gi d m

e kid m e ice a gi d m
433
BL: Pe i mi a sult n- cih na
Ne didi kim bil ol l h na (172a) 10. beyit.
434
BL: Ege k lala idi h l m i l m
n e k la d h- l m (171b) 14. beyit
43
BN: Beni dest-i eh a ma d ken e
U ma d m g olma di e
BL: Beni a ma d de -i eh ken e
m g ma a d he di e (172a) 2. beyit
43
BN: Ba a sedd-i amak i ilde lt n
Vi d k lma idi b le n l n
BL: Ba a sedd-i amak i ilde lt n
de di k lma a d beni n l n (172a) 1. be i
43
BL: M l eme de old m n edi l
Ba a med e e i di h- dil (172a) 11. beyit
43
BN: Me l n Za f Ye ice-i Va da da Yi mi Ak al k M de i Old g n Be n de ,
BL: Za f Ye ice-i Va da a Va p Ye m Yigi mi Ak a ile E el M de i Old g n Be n de
SERGÜZE TNÂME 158
569 Me k e h-i Tecr d Me li

43
Did m Sad - e a hem Tav li
570 O p anda gl i d m iki l

d p a l m her tull b- k bil440
571 G de-tab n m sb h- en
441
Oturup medresemde gl iderken (BL 172b)
572 e gi di n pe k-i revende

S r- b d-p bi ahs- inde
(152b) 573 Rik b ndan em n e koyup p

El me s nd bi n me ho -in 442
574 Sa p mink r- e den anber-i h k

Kalem murg p _i mi k g d m g
575 Sip d-end m ekke -g miy n-bend

Fa h u ho -zeb n r n n kand
576 m g a d el mde b l ehpe

Rum n k e p -z ver ser- -ser
43
BL: Me k e h-i Tec d Met li
Dah Sad -e a Ta li ; + Me k Tec d (de kena )
440
BN: O p anda gl i m iki l
d p a l m he d ni mendle e bil
BL: d p a l m d ni mendle e bil
O p anda gl i m iki l (172a) 14. be i
441
BL: Me ken mde
442
BL: El me nd bi ho n me b
159 ZA‘ÎFÎ
577 Me edde m gini dil engi e mi

Pe _ol m gile k f e a m
578 Ser-i n me be-n m- p k Yezd n

Ki old c mle in cinne l n
580 Bu mevc d t u ekv n m bdi i Ol

Bu mahl k t u devr n443 m n i i Ol
581 D d ol c mle lem efzaline

Cem a enbi m el ne444
582 Sab peykiyle irs l old i t

Bu c nibden hed y - ahiyy t
583 Sel m ol n a a a mlerile

Hez r ikr m ek mlerile44
584 Vu l-i n meden so a dah i

Di eng i me ol ilde i i z
585 Ki sul n- cih n u rub - me k n

Sefer a minded h- h m y n
586 B la n b efer hayrile enc m

G e i ok fev id ok_ikr m
443
BL: E n
444
BN: Ve i enbi , BL: Cem enbi m el ne
44
BL: -
SERGÜZE TNÂME 160
587 D a nki g - h bi e
Terakk ler ola mans bda i e
588 Efendiye biz ikr m e led k bol44

Sizi pes bu sebebden k ld ma z l (BL 173a)
589 Diy r u d e f i dem le

M e ef h nemiz k l makdem le (BN 273a)
590 a p ok d m mek b d d m
Av k b fik id p bi lahza durdum
591 Did m ben bi em n ol sm ndur

Gub r- eh ben ol em -i cih ndur
592 E igine ka an hem-ser olam ben

Ki kadri l d b n h-felekden
593 Benem bir h k-i p ol t e g l en

Musavver r h_ol ben bir kuru ten
594 Yine did m ki c na en ge ekd

Hem e h b -gam en ge ekd
595 Misil em ogiken pertevine

Ziy he g n i de e ine44
44
BL: Efendi e hem ib m e led k bol
Si i pe b ebebden k ld ma l
44
BN: Yogiken misl-i em pe e ine
Ve i he g n zi de e ine
161 ZA‘ÎFÎ
596 G ne d bi ef - n r en
Ne nok n pertevine zerrelerden
597 G ne ho l -kadr iken felekv r

ne de e ine e leme r
Za îfî stanbula Gelüp Yine Diyâr- Aceme Gitdügin Beyân der44
598 Reh-i anb la old m e ne

i d m pe ol_ l sit ne44
599 Pe _i d m l izzet mahfiline

U rid nitekim meh menziline
600 Y i n ndan old dil m ne e

Hat t ndan old can m attar
601 Ferah4 0 virdi ho enf s- nef si

Cel si oldum hir hem en si
602 Acem milkine a m i di h nk r

le ke le ki p sahr k hs r (BL 173b)
603 S l k i m ola h na ben de

ge d m bah i ke ile ben de
44
BL: Za f S anb l a Gel p Yine Di - Acem e Le ke ile Gi d gin Be n de
44
BL: Reh-i anb la old m e ne
i d m pe a p ol i ne
4 0
BN: Ferahlar
SERGÜZE TNÂME 162
604 S old m ge dile ba a e b

M kemmel ah ih and deg l ke b
605 ha me hidmetk r bile

Y neld k askerile4 1 pes ol_ile
606 Ye i e i i n gayr yoldan

Didi eh ge ile pe ag koldan
607 Emer4 2 n b le old fahr-i n sa

Aga ile i i d k pe Si sa
Hünkârile Le ker Hemedân u Bâgdada Gidüp Za îfî Sivâsda Kald 453
608 Siv sa geldi pes emr itdi h nk r

Aga a e i e i e ilg r
609 Koyup esb bile pes ba z- dem

Didi ol bunda s kin otur_ebsem
610 Vel kin devlete ikb l idesin

Gelem n g n i ikb l idesin
611 Did m ge l_eglen e de i ho

Tevakk f e le ben gi me em
612 Ola ge i kalduk biz ol_ilde

Gice g nd di fik zikri dilde
4 1
BL: Le ke ile
4 2
Emir (VSC).
4 3
BL: Hazret-i H nk ile Le ke Hemed n e B gd d a Gid p Za f Si da Kald g n Be n de
163 ZA‘ÎFÎ
613 Olar Tebr e Uc na i mi

4 4
Hemedan eh i Bagd da gi mi
614 Necef Bagd d lup l-i Osm n4

Kam n fe h i mi eh S le m n
615 l old n s( )f pe geldi safha4

Ki m g n h me a m m levha
616 Ki ba a p di hum k ld ihs n

Beg eyledi Haleb milkine sul n (BL 174a)
617 bi hef e b l b e ge di
Diy r- Bek e begle begi i di
618 Pes_imdi n me nkim ola l

B ilded i e mak d h l
619 Ki erk n bundadur d v n bunda

Kamu a y n u hem a v n bunda
620 Biraz altun da irs l e led m ben

An ol ha l g n idine in en
621 ok taf le h cet k ld m icm l

D i me e in gelmekde ihm l
4 4
BL: Hemed na hem Bagd d a gi mi
4
BL: Necef-i Bagd d a p l-i O m n
4
BN: n f l old geldi afha, BL: l old n f pe geldi afha
SERGÜZE TNÂME 164
(153a) 622 Hem_anda olan_esb b u gul m n

Kam gel n i le bile olan
623 A p n ok d m mekt b d d m
Durup yol ka d n r nla g d m
Za îfî Sivâsdan Diyârbekir Pa as Muhammed Pa aya Vâs l Old 457
624 Lev m ne e al p c mle g d k

Dah eglenme p bi ola gi d k
625 i d m n a p ol sit ne
Saf geldi fe h n ci m c ne
626 M e e n cem lin g mek old

G mg l m r u n dold
627 Ne kad m a el v rumdan4 artuk

Ba a l tf itdi mikd rumdan artuk
628 S r u behcet ile geldi ber-p

Didi ho geld i d moll
629 M e ef e led bi i dem le

e ef i d m b rek makdem le
630 Niced h l ol ahmetinden

Si i g d k gid p gam old dil en (BL 174b)
4
BL: Za f , Si dan Gid p eh -i Amidde Di beki Pa M hammed Pa a a V l Old
4
BL: Varumdan
165 ZA‘ÎFÎ
631 Sovuk l m n be e imi i

4
Ne zahme ekd kim olam
632 Taga eh e de a nih yet

Bo lm be hem d h g yet
633 M b ekd kud m makdem ad

Yan mdan ek k_olma d h min-ba d
634 Did m i k mk i c n-baht

Hud y e a a e -fevk u ez-taht
635 Y d em m en g
Vi l d b c ng l rub g
636 Ge ekme ola en g l b b lb l

Ko ben agla a n en g l gibi g l (BN 273b)
637 Yan p n em di em e g ze m
Yanar perv ne e e n- he m
638 Gam dan agla am end g le na

Ba a eh i i b a h tas tas4 0
4 1
639 Didi a i ke a
Ki nd bum e i
4
Yol a m (VSC). BN: Yollam .
4 0
BN: T t , BL: Vi e m eh -i tasa t t . kinci tas kelimesi elifle a lm (VSC).
4 1
BN: Didi le i
SERGÜZE TNÂME 166
Diyârbekir Yol ñda Za îfîye Vâki Olan Vâk alar Muhammed Pa aya Hikâyet
tdi462
640 Pe d m ben han kas na b n d

De d v n i m c mle b d
641 Did m ol dem ki i di ba a n me

K an le mi _iki dill h me
642 di ledi in em -i kab l m

Kap a pe m d old l m
643 Hem n lahza n k lma p4 3 r m

Sefer esb b n_i d m c mle i m m
644 Lev m ne e kam n g p

D p gi k Kara mid ol n ho
645 Hem ol g n cem e d mi di he ya

Ki olm d k4 4 r n b d-p ya
646 Hev da nerm k e a d ende

D d nda s st old bedende
647 Kar at ka n nda idi i di pe m

i d k bi k e b -vak(i)t ah m
648 Didiler t gla d olla

Dipid kar sag u solla
4 2
BN: Di beki Yol da Za f e V ki Olan V k a M hammed Pa a a Hik e d gid
4 3
BL: K lmad m
4 4
Kefle a lm (VSC).
167 ZA‘ÎFÎ
649 Size gitmekden oturmakdur evl

Ki ol d gi d k e b l
650 B e d ol e i olda ge ekd

4
Bel olda ekmek ig ekd
651 Deg ldi kim em b ehden_ g h

Reh-i b -r ha a m i d k eherg h
652 Sak n ehbe olma ha4 s lik

Ki ehbe olanla old h lik
653 Sefer itme k _e m nda kil

Otur epsem ocag da d k l4
654 Uduvv-i d nd berd_i b der

Urur yahdan sak n i d st han e
655 Y id k be f inde pi de
Ka idi al ka dan i de
656 i ince d m-i n ze zem ne

Bu mikd idi l m ben kem ne
4
BL + En-nas ha fi l-men i an i -seferi f be di - i (de kena )
4
BL: Yola
4
BN: Sefe i me i e m kil
O he k oc g da d kl
SERGÜZE TNÂME 168
657 Gice i ince gi k ol g n el-Hak

Y id k ola bi fe ah yir ancak
658 ek p ahme gel p bi k a i d k

Devan bir h ne-i dihk na gi d k
659 Dev b u biz o gice k ld k_ r m

Sehe olda m i di ba a ib m (BL 175b)
660 Gidel m ki ge di k rban hep

Hev h _old kar yagmad b eb
661 r-i ner uralum r ha pen e

Gidel m k rb n de -peyince
662 Did m bo nda bitmez c n- dem

Deg ld kelle-i me d m kelek hem
663 Ho _ol nca he sabr it duralum

Pes_andan r h tedb in g el m
664 Tebe mle didi ol me d-i b -r h

Sever oturmak ehl-i il(i)m her g h
665 Etegine ek p n k h- p
Vak la ge le l a 4
666 Ne sovuk idde in g le i r

Ne ahme indend haberd r
4
BL: Vaka la ge ( )le l a BL: + Et tanu alel ulem i e l-kel m fi l mel me ihim ta attun
alel lem i elkel mi f m emme ihim (de kena )
169 ZA‘ÎFÎ
667 Uruld a a n klendi kle

Bin a a olal m i e ehbe
Kurd Kulag Nâm Ta Bilinde Mevlânâ Za îfî Bir K Gicesinde Kalup Bir
Tâyifeye Rehber Oldug n Beyân der46
668 Te ess le inden ol c n

in i le ge d k k rb n
(153b) 669 Bi a gi kde pe k ld bi a

Deg l a a k ol a d b ke t
670 Kimi ba kimi d p k g ndan

An kald d la kim gamla kim en
671 dem i de d e ba lad hayv n

Bel zenc ine bend old ihv n
672 An anda b n b nda d e

D eni ef e pes y r n e
673 D e kalka i i d k k rb na
Kam e d e ge d k abana (BL 176a)
674 Ne ol bell ne ehbe a ib da

Ne i g mi bi dem var arada
4
BL: K d K lag N m Ta Bilinde Za f K da Kal b Bi T ife e Rehbe Old g d
SERGÜZE TNÂME 170
675 Eyitdiler bize ho geld i

An i d h i le k i le bi
676 Nemedle i d enmi ko a ko a

Didile i nemedl en de d e
677 Ola gibi d ed k pe nemedle

Bi i bi im e k ld k mededler
678 Ki a la gi mek i n ol n s n
Nemed d edi ka ine in n
679 Bel kuhs na d d m ine

Yoruldum gam tag na ka ine4 0
680 Yagar kar yil eser f n- lem

A k plak tagda ne n dem
681 El_ayak d ma old pe sovukdan

Kamumuz kald dem-be e f ten
682 Ne tag kovug a kim ola me ken

Ne ta koltug a d k ola me men
683 Ne bi k a agancak4 1 ola bize

Ne yir var berd-i d menden gi ze
684 Kam n ka i olm iken k

i di pe gice ol h lde H k4 2 (BN 274a)
4 0
BL:-
4 1
BN:, BL: S g ncak
4 2
BN: k
171 ZA‘ÎFÎ
685 eke 4 3 ilden a lm bi taraf k h

O semte getdiler pes halk enb h
686 Bir her c nibe k ld m nazar ben

Yol a la p o em e ge di bu ten
687 Mege kim ol imi ol fi l-hak ka

Gel ol b d did m ef ka
688 m di kesti c ndan c mle r n

Hel lla d k kamumuz anda olan
689 Did m c n m az z size y hud m l4 4

Eyitdiler az d c n beher-h l (BL 176b)
690 Y k p ki b akdum r h anda

Ne var esb b kam n abanda
691 Bel c n i e en e k e le n m l
Na m-i cenne man i n a m l
692 Y imekd did m n fi bu gice

Har ret def ide t berdi h ca
693 Keb b i n a idi kde bi

An la k ld m ol gice aceb i
4 3
BN: BL: Meger
4 4
BL: Did m c n m a d i e m l
Eyitdiler a d c n behe -h l
SERGÜZE TNÂME 172
694 g ok i i mi kar yagar

Sovukdan kimsede yok p y- ef r
695 Ayak ka a ba a i k e ef r
karsam ol birin bu biri batar
696 B l d m ol dem le g hep

Y d m di le m ine ap ap4
697 O d ni mend i bilmezi iy m h

Kam a ehbe i di ol eb_All h
698 Di em ben le ince All h_All h

Efendi dir olar ardumca her g h
699 Yo ld m di m e imekden
Did m ol a e rehber yine sen
700 Didi ben b i e k di deg lem

B i e a a olma he bi dem
701 Ben_All h direm anlar dir efendi

Y i i ka kendi
702 Nemedle imekden o l e

Sovukdan l em gi e nemed ge
4
Kelime, ap ap eklinde bi i ik e ikinci a n ola ak a lm . (VSC).
173 ZA‘ÎFÎ
703 Zaman gi old h kalmad kat

Ki og i mi id m a mde dikkat4
704 Ge a s um vel v rumdan artuk

al d m ok mikd rumdan artuk4
705 Ka b re olup otururken

Dutup efl ke el g ken (BL 177a)
706 Hem n d rt ah( )s old anda pe d

Did m i di meded All h Te l
707 Sebeb n old did m kim geld ho

Bu f nda b -vakt gicede
708 Didile geldi k e b g n_ dem

Didi a k e ol g e hem4
709 Ki kald b gice tag e bi kavm

Ki ekdile bel lar ka b e m
710 Si i i e geld k didile pe

Did m bi ine gel ben mle i ke
711 Bi in de bi in o ada n
Kod m bi in o nda k rb n
4
BL: Ki g e o g n olm id m ol ak
4
BL: -
4
BN: Didile geldi b g n k e dem
Didi ol g e k e b dem
SERGÜZE TNÂME 174
712 S r olmakda d d m zt ba
Bas p ignine p kodum rik ba
713 O ahsile a p pe k e i d m
Ni e ib m ile bi e e gi d m
714 i d m anda ben enn r- n ra

San_old gark bu ten n r- n r
715 Yakar ko a i ine ge dem ta

i da f kihed l kin e 4
716 K l_ide akdug ci mi ge _ e

Sovukda kalm ad l k c n-bah
717 Sovuk derdine derman n rdur n r

i dad g li an h b g l r
718 Bi a en m a p c n old hat

Sovuk derdinden_irdi cisme s hhat
(154a) 719 Pe i ed m habe olda la dan

Didile d d he ke k de me ken
720 Kimi perv ne ol p kim m em

Pes_olduk c mle r n bir yire cem (BL 177b)
4
BL: + H i e -i n (de kena )
175 ZA‘ÎFÎ
721 Sab h ol p n_i di z- en

4 0
B ak ce inini berd-i d men
722 Hev s kin cihan p -n old

S r u n r ile f k dold
723 Bi a i bil dem kim dutar sem

Ge meki n e b b e led k cem
724 B l bild kle in ge di me d n

Ka al nda kalan hod b ld h n
725 Hem anda bize t bi olmayandan

O gice kald ol tagda f ten4 1
726 Kimi i elden kimi a akdan

kup k ld en n e en4 2
727 Niceydi Kurd Kulag h oca nice

Bi e af anla ald d o gice
728 Ge p T na a ndan ola gi d k

Bi a g nden Malat a a e d k
729 Kamu ugrad de d-i e me el-Hak

Ki ald g n n ak kara bakmak4 3
4 0
BL: Ce enini
4 1
BL: Hem ol eb bi e bi olmayandan
So kda kald ol t gda f en
4 2
i en (VSC). BL: k b e le di mi k n i en
4 3
BL: + Dev l- a n
SERGÜZE TNÂME 176
730 Kimi ho old fasda itmedin kasd

Kimi olmad i me ince ol fasd
731 Gemi le pe ge p b- F
San_i k anda bi b- hay
Gührüz Tag nda Yüz Er Boy Mikdâr Birden Kulavuz Ve Alî Beg Kar Üstinden
Gührüz Suy na Dü üb Kârbân Ol Karañu Gicede Bî-Dermân Ve Bî-Râh Kaldukda
Hak Te âlâ Mevlânâ Za îfîyi Bulara Sebeb-i Halâs tdüginüñ Beyân dur4 4
732 Bi a g nden a p G lc ge i d k
Ne a ld a ba m a g d k
733 Didile ol da ulu tag var

Ol bi g nde ge mek n d r (BN 274b) (BL 178a)
734 Tag o a nda a d bi l h n

Ge ek bi eb ola anda mihm n
735 Vel z d u zev da anda yokdur

B g nle anda fan ka okdur
736 Ya b nda o bi mle bi a

Ya azuk ok ge b d y
737 Did m ok bunda durmakl ga kat

Ege gide e ol ham kat
4 4
BN: G h T g nda Y E Bo Mikd Bi den K la e Al Beg -; BL: Kulavuz ve Al Beg
G h T g nda Y E Bo Mikd Bi den Ka inden I maga D p K b n Ol Gice Ka n nda
B - h e K -De m n Kald kda Hak Te l Za f i B nla a Sebeb-i Hal d g d
177 ZA‘ÎFÎ
738 E e di olda m gi mekd e l

G e he ne a d Hak Te l
739 Hem n tedb r budur kim kulavuz

Alavuz rehber olsun bize t r z
740 Varur dem ka geld kde ka

Ge ok fe ah ki i e kaygu
741 Gelecek gussa i n ekmegil gam

ecek enlek4 _i n olma hurrem
742 Ki d yim her gam so fe ahdur

Ferah o nda ni ekim e ahdur
743 Did m imdi emin ke d kde a la

Yola azm eyleyel m gice bi e
744 Gerek amm kulavuz ola b -kayd

Ki a kayd biz kavme olur keyd
745 a la ke di em old r n
S l k i k ola pe c mle r n
746 K la didi G h tag d b

a h itmez g d b 4
4
BN: BL: inlek
4
BN: (derkenar)
SERGÜZE TNÂME 178
747 Kulavuzu ka p ine getti

Seyis h nesin a i di e i
748 az ol gice k be itmek ister

An n ehbe ol p gi mek i e (BL 178b)
749 E i d m kulavuz tenh ge ekd

Y i p ce b -perv ge ekd
750 Gice le kend in h fz e le n ek

A a hidmet emrinden el ek
751 S m d mad d d k a d na hep

O getdi biz dah a d nca ap ap4
752 dek kim ag idi seherg h

imce didi n geh bi ki i h
753 Birisi dah a d nca didi h y

Bak p g d m tag e eginde bi a
754 ek p a in n n g d m_aga
Y _ dem bo mdan_a aga4
755 Teke lenmi ka inden_a ile

Kamu esb b- harb u let_ile
756 S e k f ile kar iner

Geh ayak batar suya geh ser
4
Y b ab eklinde a lm (VSC). BN: BL: p ab
4
BL: a aga kelime inin al nda e g a mak ad (VSC).
179 ZA‘ÎFÎ
757 K la suda r eb olm

B n hep i le i ep olm
758 Talarlar geh s a karlar her g h

Bulara yok mu n ill ki All h
759 A a a maga yok h bi re

Ki t l a ola d be min re
760 Bir_ayak bas am ile e ben de

Ola gibi gide d m suya ben de
761 Hem n tagdan a a d nd d m a m

Ki san i di e iden Hak hay tum
762 Did m r na ol ba a bi
Ol min deg l dis ve r bi
763 Hem n a d mca geldi c mle r n

Varup bir yire cem olduk kalan c n (BL 179a)
764 Kulavuz getti yol yok ka a eb

Ne re tag ba nda bi e Rab
765 Cih n- v si olup teng zindan

Ta gup k mu olduk deng hayran
SERGÜZE TNÂME 180
(154b) 766 Gice t r k ehbe ok hev serd

Yol nda b- e n e le n me d
767 Gam- mahb ke ind nda a ma

Kulavuzsuz hev da bir k _ ma
768 Kimesne kalmasun taglarda b -r h

Olur n d n ki i olla da g m h4
769 Kamumuz b -mec l old o kdan

Bakar bu h le vah ler4 0 kovukdan
770 Did m bi b le d mag la olma

D i me olc l -b d men il_alma
771 Didile ol bil bi kim em ok

Ka a eb m ka s ok4 1
772 Hem n enden ol a re olur

Ve ill c mlem b tagda l
773 Dolandum sag u sol u p pe ben

Yuka a aga ge d m en
774 S ge mekden_a kh re
B l mad m nih n ik re
4
BN: (derkenar)
4 0
BL: Her ah
4 1
BL: Didile ol bil bi kim em ok
Ka a eb m de ka ok
181 ZA‘ÎFÎ
775 Ne de l e led m r na4 2 ibr m

S ke gi mege itmedi ikd m4 3
776 Didi pes anda olan k mu y r n

Olur senden hak m derde derm n
777 Zar r a ben maga d m

Meh b u t re-r bir b g d m
778 Ne bilin ge i i mi ol b
Ne a lan ki a d suda gird b4 4 (BL 179b)
779 G inme a a an be den

Deg l hir su ka ka a dan
780 K l p n m- Hud dilde en

S a gi d m a ile ol gice ben4
781 eng ald a ka n na geldi

H c m id p eh(i)m akl m ald
782 Yine d n p ken a ktum ol dem

Vel ga e c dum bas muhkem (BN 275a)
4 2
BL: Bunlara
4 3
BL: S ge mege i me kim e ikd m
4 4
BL: Ne bil em ge i i mi ol b
Ne a la am ki a d da gi d b
4
BL: K l p n m- H d dilde en
S a a ile gi d m ol gice ben
SERGÜZE TNÂME 182
783 Yine tekr gi d m s a fi l-h l

Yak n o a na a d m deg l k l
784 Yine d nd m gel p ktum ken re

Yine c numa ga e d re4
785 ncide de ndan did m All h

Hemin buldum o t re bda r h
786 Gi p ge m b c nibden a a
Su ha f ndan el p -gussa k mu4
787 Biraz d h a ru vardum_iy y r

Tar k-i ma gi d m hir-i k r
788 Pe _anda g d m ol mi kin kulavuz

Ken a km amm ser-te-ser buz
789 Kulavuz lerzede4 dem-beste hayr n

Ali Beg hod be g-i b d lerz n
790 Bi m em m e d mi kulavuz
Ali Beg kalm ol c nibde p -s z
791 B la hi bi ine gelmemi me

Sah h ikisi d h olmam fe
792 Heman-dem e led m ben k -i Yezd n

Kulavuza mu vin oldum_ol an
4
BN: Beni pe ga e od d n e
4
BL: Kam
4
BL: Oturur
183 ZA‘ÎFÎ
793 S dan ki karup ata urduk

Kamu esb b klenince d d k4 (BL 180a)
794 Yine ba gi p r na rehber

Olup s dan ge i d m kavmi yekser
795 Sebeb olup hal - kavme bende

Kilim mi kardum sudan anda
796 N ola d togma a d m di en

de di kulavuz agla n en
797 Elemden p -ga b gam-gin_olup ol

lendi bah na g nine bol 00
798 Gazab vak i gen bah g nine

San i ang da nine 01
799 Dah ha f b kim katl ide ol er

El_ayak to d korkar gide hem-ser
800 Did m korkma ki b i bi de 02 olmaz

Ecel d n ede bi dem_ lme
4
BL: S dan ki ka p a a d k
Kam e b b kledince d d k
00
BL: -
01
BL: -
02
BL: Bizden
SERGÜZE TNÂME 184
801 Ya alm da 03 lm okdur asl

Ecelden din lmi ok kat
802 Pe _ol olda ho ha ge d m

ef a le in a i d m
803 Bag lad kam c min n

04
Bil mahl k All h da n_i in
804 ba dan ba a slak n i de

At binme did m i pi de 0
805 S md d gi d k 0 c mle r n
Y id k subha dek ol eb i b n
806 bakd g le m em ka na
G ne togd i d k tag ba na
807 Biraz d h i p h na i d k
B imi kar etr f n g d k
808 Va p al ndan in c n ge me
Hem inden kanatlu k ma
809 Yan nda ne im ret var ne bir kend

An d h ge p gi d k Hud vend
03
BN: Ya lm da, BL: -
04
BL: Bil Hak k in d n i in
0
BL: -
0
BL: Ge d k
185 ZA‘ÎFÎ
810 D e kalka id k g ind k

al ak i e geld k hep e ind k
811 Tagatma h akl di

Ki ululuk bir All ha a a (BL 180b)
812 Ba kaldurma tagla gibi g ge

sahr al ak_ol il t kim_o a
813 Ser-efr z oldug n alemv r

Deg l ba ndan ek k tagla kar
814 Ba n g kde d p 0 oldugi n e d

e taglar ba na fet-i berd
815 Dah al ak i e ind k e in f

Zem n b -be f old he f
(155a) 816 Olup pes h ne-i dihk na mihm n

ed yidden kamu k ld r n
817 Kam a old ol g n z- p r z

Terin h k i di hir germ -i r z
818 B al akda g p z- b lendi

M fi le pe ol g n zelendi
0
BL: G e e d p
SERGÜZE TNÂME 186
819 Hem n ol g nde pe b abd-i h mid

Dim g na i i di b y- mid
820 kinci g nde eh -i mide kim

Va i e c mle i d k ag u s lim
821 Bi-hamdill h cem l g d m_i do

Bu ten sen c nsuzdur bir k po
822 Cem l e g ld hurrem olsun

G le en ol n b -gam olsun
823 G ne d aln d h bi g n
Ben m m h m g n g nden eg ol n
824 Hem e i if a de ola n

0
Saf a de ola n
825 Vi p bi e de c- de le
Hem e p e ol n ad let 0
826 Per-i de le h m ye salsun

Sa de e p r ye salsun 10
827 Hem e de le p yende olsun

Kap da d men efgende ol n
0
BL: Hem e i if a de ola n
H m e e c-i de le de ola n
0
BN: Vi p bi e de c- de le
Hem e de ol n ad le BL:-
10
BL: Sa a de le h m e al n
Se da fe ah p e al n
187 ZA‘ÎFÎ
828 Hem e m ed m u k mur n ol

Kar n-i mesned-i hib-k n ol
829 Nazar her an k l n a a l n

11
S le m n h n bin Sul n Sel m h n
830 Ola tedb fik st her g h

Mu n a d mc ol n All h
Hât r n Tesellî düp Mevlânâ Za îfîye Hâne hzâr ndan Soñra Muhammed Pa a
Tahsîl-i lmde Ve Adl Ve nsâfda Oldug n Beyân der512
831 k ld m e g ze m ben hik yet

13
Ta acc b hem e ahhum k ld g yet (BN 275b)
832 Didi bize gelen ahv li r en

14
Diled m kim di e id m a a ben
833 Karakan tagla n idde ini

Tok l ms n hiddetini
834 Vel bu k ssa kim_e led en

Hic b i m dimege k ssam ben
11
BL: Na a k l n hem e a a lt n
S le m n H n bin S lt n Sel m H n; BL: + (Sult n S le m n) (derkenar)
12
BL: Hazret-i M hammed Pa a Za f e H ne h Te ell -i H t d p Tah li-i lm Adlde
Ok d g d
13
BL: k ld m e g e m ben hik e
Esirgedi ta acc b i di g e
14
BL: E i di bi e gelen h li ho ben
Dile d m kim di e d m a a en; BL: + (Kara kan tagla ) (derkenar)
SERGÜZE TNÂME 188
835 Bel a ge i olm aceb t

1
ge di g memi gibi i _i ho
836 de d yim olmaz kim ola abd

Y le ola so 1 min-ba d
837 Bel ekilme ince ineme bal

Elem ekilme e gi me ele m l
838 Cihanda ge i ekd ok zahmet

Vel nokta olup hakk ola rahmet 1
839 So n p a ol e de hat
Ka o g n e le i i hat
840 Ol nm d i n h ne ih r
Hav ic hep m e eb c mle ek r
841 Hem n tapu id p k ld m em n-b s

Ferahdan e led m ce l n v s 1 (BL 181b)
842 Varup ol h ne e gi d m fe hn k
Oturdum devletinde b -gam u b k
843 Sefe den kim a idi ende

Gid p ci m mde b ld m en-d
1
BL: + (Tok l m S ) (derkenar)
1
BN: BL: e
1
BN: Ciha nda ge i ekd ok ahme
Olur bir noktan hakki le ahme
1
BL: Fe ahdan e le p ce l n t
d p t p hem n k ld m em n-b
189 ZA‘ÎFÎ
844 Pe _old m a a nah f k( )h- m z

G p in m u ihs n n eb z1
S fat- Bahâr Ve Hazret-i Hünkâr steyü Muhammed Pa a midden Tebrîze

Gitdi520
845 Bi a g nden bah r eyy m i di

G ne a n hamel b c na gi di
846 Tolup v - m g nile her b g

21
savt- e gan n p -de he dag
847 Sad - ah tayr demden iy p k

Vi angu zem n n s- efl k 22
23
848 Sad yangulanur ho b glarda
Felekler k bbe i e taglarda
849 A ald baglu gamg n dil en old

Zem n he e i bi g l en old
850 Ne bal k var ne toz yolla da ebnem

Gice sakk olup virdi yire nem
1
BL: Pe _old m a a f kh nah - m
G p in m ih n n eb
20
BN: Gi dig d BL: S fa - Bah e Hazret-i H nk e M hammed Pa a mid eh inden
Teb e Gi dig ni Be n d
21
BN: Tol p - m g nile he b g
a - e gan n he de he d g BL : t g
22
BN: Yankulan em n n t - efl k
23
BN: Vi bang ad b gla da, BL: Vi ang ad la b gla da
SERGÜZE TNÂME 190
851 Hev ho m tedil y r n muv f k

Sefe b demle i e ki i l k
852 Hud dan dile p a n in yet

Sefer a mine pa a k ld ni e
853 M ellah on edi bi ceng dem

Hem n cem i di pa a- m kerrem
854 Kam K d dem siydi bu merd n

Bah dur her birisiydi bir aslan 24
855 Bagd d al p de le l h nk r
Ol ilde k lam d ol cih nd r (BL 182a)
856 Ka p gi mi idi Tahm sb andan

Koyup milkini ha f i mi di c ndan
857 Haber Tahm sb lur p di ehden

Ki Bagd d illerini k ld me ken 2
858 Gel Teb e pe ol le ke i le

Kamu yat u yarag keriyle
859 B a adan M hammed pa a

Y idi tag belekle a a a a
24
BN: Kam K d dem i di b me d n
Bah d la d he bi i bi a lan
BL: Kam K d dem i di b me d n
Bah d he bi i ankim bi a lan
2
BL: +(Tahm b ) (derkenar)
191 ZA‘ÎFÎ
860 Diy r- Bek(i) _ a ke i le n l

D p olla a gi di m l-der-m l
861 Didiler k idi tagla d p -berf

Kamu yollarda g yet berf idi jerf
862 Haber h bilmedi h nk rdan kes

Ne yire azm ider bilinmedi pes
863 Azem 2 Tebr e i mek i nedend

Ka alba anda b -had enc mend
(155b) 864 D mak anla la bi e olmaz

Rev pes anda varmak size olmaz
865 Didi pa a- ek em le ke e pe
S m di le kam e leme e
866 Benem perverde-i sul n S le m n

K l am ben hud end md ol h n
867 Efendi aramak k l n hat dur

Kul efendisin istemek rev dur
868 K lba d oklanm ik

ik n komaz sayy d- B r
2
Azim (VSC).
SERGÜZE TNÂME 192
869 Mege kim gi e del kden del ge

Ki k l p a a bi g lgel ge
870 B a lan ge ik n m ho de id 2
Zeb n d dilk ne id (BL 182b)
871 Hem ol a i den bi e ver

2
e i me andan bi m karrer
872 Didile bi ike e-h hep

2
An g d kde k mumuz dutar teb
873 Ki ba z m an la d d pen e
Yedi i kence za b n to nca 30
874 kim bi den an za b n imi d

O kend id kol n s m d
875 Vel i ol geldi g lib

Rev h nk rla olmak a lib
876 Didi pa a bi l -b d talebk r

Ele girince t de le l h nk r
877 Ka alba d h gel e be-her-h l

Deg l idb r bizden odur ikb l 31
2
BL: B ol ge ik n m ho de id
Zeb n d b dilg ne id
2
BL: Hem ol a i den bi e e
e i me bi andan m ka e
2
BN: An g d k e d ta kam m eb
30
BL: Ki ba m an la d d pence
Yedi i kence in a b n do nca
31
BL: + (Derzin t gla ) (derkenar)
193 ZA‘ÎFÎ
878 D p pe eh -i Tebr ze hem n yol

Y idi le ke -i enb h ile ol
880 i d k olda E in 32 gla na

Pe _andan Bi li e b gla na
881 Ge p Ahl S e g lini ho

Pe i d k E ci e i hib-i h (BN 276a)
882 Varup z viye-i Molla Hasanda

K lba len di he handa
33
883 Rev n dil almaga g nde di dem
Kamuya istim let virdi muhkem
884 Ge p Salm inden b le ke

i dile 34 R m o a na ek e 3
885 Pe i p bi gice avn-i Hud y

Ulak pa a de inde kod p
886 Ki irs l e lemi pa a a h nk r

l ndan 3 bizi k ld haberd r (BL 183a)
32
BL: Derzin
33
BL: Dil almaga hem n g nde di dem
34
BN: i di
3
BL: + Salm (de kena )
3
BL: H nk dan
SERGÜZE TNÂME 194
887 al nd k s u z c tabl u surn

Nek e nef r eyledi v 3
888 Ki geldi Mer aka a eh S le m n

Budur h nk dan pa a a fe m n
889 Ki le ke le gele tag c nibinden

Vu l ide bize ber-vech-i ahsen
890 Dil almaga varan gel p didi hem

K lba ka d Teb zde yok dem
891 Habe n le ke i e old if

Hem n azm-i Tebr i di pa a
892 Varup Tebr ze irdi kamu 3 le ke

Ne bir a a a d anda ne e
893 Yasanm bi g el eh -i mu azzam

Kam d kk n e h l yok_ dem
894 Ge p gi d k a p bi taga e d k
O tag a d nda h nk i i d k
Muhammed Pa a Diyârbekir Le keriyle Sultân Süleymân Hânuñ Askerine

Kavu d 53
895 G ne kd g lg n tutukdan
Seher kald d e n ser ufukdan
3
BL: kelime i iki ke a lm ancak ikinci inin i ilmi i (VSC).
3
BL: Kamu
3
BN: Asker-i M affe ine Ka d , BL: Asker-i M affe ine Ka d g n Be n de
195 ZA‘ÎFÎ
896 Hem n emr eyledi ol s hib-i r y

ekeldi anda saf bagland l y 40
897 Kamu begler durup yollu 41 ol nca

Y idi sag u sol kollu kol nca
898 ek-dildi b la g lle i f

Aceb l y baglad la _in f
899 ekeldile b la d pd be - -ber

Deg l bi e m kaddem y m ahhar
900 Hep atlar ko a ko a p y-t -ser

Ber- -be le k la be - -ber (BL 183b)
901 ekelmi di ce t l n bir dag

Bu taga kd la le ke sol u sag
902 Va p le ke b tag kullesine

k p g e di k mu kellesine
903 e an nda 42 var bir h b sahr

43
Ki m l- -m l le ke di de
40
BN: Hem n em e ledi ol hib-i
ekildi afla bagland l
41
BN: Yollar
42
BN: A a nda
43
BL: e an nda a bi h b ah
Ki m l a m l le ke anki de
SERGÜZE TNÂME 196
904 Otag u haymeler harg h b ng h

Felek-m nend i inde k- de g h
905 Felek 44 b c nda bi e n- l

An i inde bi d v n- l
906 K lm bi ce e -i h m y n
K an an ndad bir kubbe gerd n
907 Ki old e -i h- b - me k n
S le m n h n Sul n- h m y n
908 Ne n at-i k na had var

Ne a d d- ip ha hadd add var
909 Yasanm haymeler fersah-be-fersah

D enmi san m nakka nice bi nah
910 B le ker anlara nlar 4 b a hem

Ka a d san bir oldu iki lem
Muhammed Pa a Mevlânâ546 Za îfîye Kâzî askerden Seferde Mans b Minnet tdi547
911 Mege pa a- l- nh m y n
Efendi e dimi l tf ile bi g n
912 Men bdan ne kim a p y gehler

Kam padi h d m karrer
44
BL: e ef
4
BL: Bunlar
4
BL: -
4
BN: dig d BL: d gin Be n de
197 ZA‘ÎFÎ
(156a) 913 Hem n bir v tadur siz eger biz

Aradadur bah ne biz eger siz
914 Mes kin n d hod m l- e k f

Deg l m ht c m l- akfa e f (BL 184a)
915 Deg ld il(i)m ehli b riy -b f

Ki dok p sata eyle ura l f
916 Olupdur ehl-i ilm i n med ris

Ki ta l m ide ola m de i
4
917 Va d m ben m ilm ile mev f
Deg l mech l vardur n m ma r f
918 Kem l t u fe yil birle z ver

4
Bulup bu vasf lad ce he
919 Diy net hibid ehl-i takv

S d( )kdur b deg l kizb e da v
920 ed id ekdi ok i b efe de

Komaduk bi k ola hat hazerde
4
BL: Ben m a bi h ocam ilmi le me f
Deg l mech l a d n m ma f
4
BL: Kem l fe il bi le e
B l p a file d ce he
SERGÜZE TNÂME 198
921 Si ma l m d n a f
Ne h cet eylemek biz size ta r f
922 Yedi l i e olm d m l m

Biz n i e asf itmek ne l m
923 Tam m olmam iken d h m dde

An a l e led a n meveddet
924 Did a a ki ez f- m af
Terakk de k lal m umuz sarf
925 Bi andan m ef d olduk nih yet

K l pe h m n in yet
926 Fak( ) de l id de m n e le
A a bi med e e ihs n e le
927 Bize ta l m ider pes size her- end

0
M l m hidmetin itmez Hud vend
928 Bi m h m n af e le
1
Sum - mans b e n to la
929 Dimi a d i at bizde emre

Ki ef e d ba m e (BN 276b) (BL 184b)
0
BL: Bize ta l m ide pe i e her- end
M l eme ideme i H d end
1
BL: Bi m h m n af e le
Men b- h n ile an d le
199 ZA‘ÎFÎ
930 Vel h oca gel p bi e b l n 2

3
H nde olma n g li en ol n
931 Efendin a d m derine

D emi kaft n n mak ad yerine
932 Olup gal n- ge d h k bende

Oturdum kaz a ke inde
933 Didi sen bir kem l ehli c n n

i (i)r fenninde d h pehle n n
934 Sa a med e e i mek ba a l m

B ki d ol b e 4 c zim
935 Vel ne vakt-i tedr s-i ka dur

Bu eyy m deme mans b bel dur
936 Sefer l m olla p - ed yid

Lic ma a ma old de id
937 Kim i in i el m b nda a a

Rev olma ebeb azl-i moll
2
BL: Vel h ce gel p bi e b l n
H nde olma n g li en ol n
3
BN: Vel h oca gel p bi e b l n
Dili mah n olma n en ol n
4
BL: Kavle
BL: Vel ne vakt-i ed ka d
B e m deme man b bel d
SERGÜZE TNÂME 200
938 Vel R ma var l m in a all h

Vi el m anda a a mans b c h
939 g d m d ek g kli p -gerd

Ki le ret-i Hakda han serd
940 i mans bda e le b le ekv

Azalde olan dem n e le n
941 Ser r-i de le inde olan h

Deg l gal n- h k olandan_ g h
942 kim e kim ena md a a i

Ne bil n ol niced h l-i derv
943 kim tok ola olma a m ht c

Ne bil n g ede ne gam eke ac
944 Dil-i ma z lde l m u gam ok

Efendide vel perv - ke ok (BL 185a)
945 Bize mans b efe de idi mak d

Dir g olmad ol ma d m mevc d
946 y i di hib-sa det

Ye ilendi ine ol e ki det
BN: kim e kim ena md a a i

Ned bilmem gam e -i de
BL: kim tok ola olma a m h c
Ne gam eke ne bil n g ede a
BL: + Dil-i ma lde (derkenar)
BL: S in i di n hib-sa de
Ye ilendi ine pe e ki de
201 ZA‘ÎFÎ
947 Dil-i mecr ha irdi t ze y re

Pe old g-i gamdan p re p re
948 Y ek olm d gamdan p -der-p

Vel kimseye izh i med m h
949 Erir yagum yanar dil e im en

Benem ma n de g y em -i r en
950 Varup 0 pa a a i d m d u mesr r

c m ehli gibi kim ola magf r
951 Did m didi R ma vara sul n

1
K la n anda a a mans b_ihs n
952 Bi a a a da geldi ke -i h
2
Der n di deg ldi ke -i hir
3
953 H ne h ri e e lemekd
G l al p in e e lemekd
954 Ge enden ge gam- fe d ekme

B g n arz- dile gam tohm n ekme
0
BL: Hem n
1
BN: Did m didi R ma a a lt n
Sa a anda ide in man b ih n
BL: Did m didi R ma a a lt n
K la n anda man b a a ih n
2
BL: Bi a pa aya geldi kesr-i h t
De n di deg ldi ol ke -i hi
3
BL: H t a
SERGÜZE TNÂME 202
955 Gel he ne i e n ba da a
B g n a en 4 i n en ekme kaygu
956 Oluban gark bahr-i h me inde

Pe _old m ine pa a hidmetinde
Hazret-i Hünkâr Muhammed Pa ay Tebrîze Gönderüp Kendü Tahmâsb Ard nca

Isfahân Cânibine Gitmi di K Yak n Olmag n Añlayup Yine Tebrîze Gelüp Pes566
Yine Diyâr- Rûma Teveccüh tdiler567
957 n h nk edi za b n K lba

Pe a d Isfah n ol na ol ba (BL 185b)
958 Acem h d oklanm ik

Pe ine d di R m eh i
959 Muhammed Pa a a pes_ol dem

K l p fe m n sul n- m azzam
960 Vi p de le le ok ok istim let

Didi Tebr ze var eyle ad let
(156b) 961 Ele gi e ge m ik

Hal idem fes d ndan di
4
BN: BL: a n
BL: Pes
BN: Yine
BL: Eylediler
BL: R h na bil
203 ZA‘ÎFÎ
962 Didi pes c nib-i Terc na getdi

D n p pa a dah Teb ze yetdi 0
963 Ad le g di pa adan il yet

Gel p 1 cem old Teb ze ra iyyet
964 O d eh -i Tebr i e k k g n
G l p e icr old k nun
965 k akla d d men hod gir z n

Yine Tebr e geldi eh S le m n
966 Teb z demiydi halk- b l

Deg ldi ba z h sl ha k bil
967 Diledi yaka Tebr i ka

Har b ide andan R ma ka
968 ef at itdiler a h b- l n
2
An n olmad Teb z v r n
969 b l mezhebin sul n g di

3
Rev n Tebr z halk n R ma di
BL: V
0
BN: Didi pe c nib-i Te c na ge di
Gel p pa a dah Teb e e di
1
BL: Hem n
2
BL: ef at i di n a h b- lt n
Pe ol nmad Teb eh i n
3
BL: b t l me hebin lt n g di
Hem n Teb halk n R ma di
SERGÜZE TNÂME 204
4
970 Hem n azm itdi R ma eh S le m n
Bilesince peleng n beb r n
971 Pes irdi mide b c mle le ke

Kam d n man r u muzaffer
Za îfî Bîmâr Oldug Sebebden Diyâr- Rûma Gitmedi Muhammed Pa a Aña ehri-
midde Ziyâiyye Nâm Medreseyi Yevmî Otuz Akça ile Al virdi575(BL 186a)
972 gi mek kasd n i d m R ma ben de

Ka b m r h l k ld ende
973 Yatup hib-fir old m ben anda

Var idi mevt ha f ci m c nda
974 ki a ge di pe Hak i di hhat

Olup c n beden ag old hat
975 Var idi anda bir medrese ma m r

Ziy i e di n m ilde me h r
976 Otuz ak a an e mi e i di
B ech e idi def e de ka d (BN 277a)
977 O medreseyi sul n hazretinden

Ba a pa a al i mi di en
4
BL: Re n- a m i di R ma eh S le m n
Bile ince peleng n beb n
BN: + Me l n BL: Za f Ho Olmad g Ecilden midde Kal b Zi i e Med e e in M hammed
Pa a Ye m O Ak a ile Al i di.
BN: BL: O ak a an e mi e i di
B ech e imi def e de ka d
BL: H nk
205 ZA‘ÎFÎ
978 Ol esn da an l n- dil

Anatol a pa a e ledi bil
979 Pe old ba a l m bile gi mek

Ka emri neyise n i mek
Muhammed Pa a Anatolu Beglerbegisi Olup Za îfî Kütâhîyyeye Bile Geldi57
980 Anatol a begle begi old

G ne n gibi il adl told
981 Vel midden ayruldug m g n

Olup b m r oldum ben diger-g n
982 K h yyeye dek mahm m oldum

Yanup teb e ine m m oldum
983 Ba a en - hummiyy la p
Ten m 0 milkine i mi le di b
984 Mar ol hadde olm d m ki hatt

G egelmi di ben b m pa a 1
BL: Hazret-i M hammed Pa a Anatolu Beylerbeyisi Olup Za f K hi e e Bile Geldi

BL: Dold
0
BN: Bu ten
BL: Yine en - hami la p
Ten m milkine i mi le di b
1
BL: Ma olm id m ol de l ha
Ke emden g egeldi beni Pa a
SERGÜZE TNÂME 206
985 Ba a ok nef i tok nd ko gi n

Dile em kim a a Hak rahme _i n (BL 186b)
986 Hud a k hamd olsun ki Mevl

Hak e i di hhat Hak Te l
987 Ok d re-i M lkden K n 2

3
Did m ef rini t hatm-i Furk n
988 Tev r h kasas Bost n- S d

Kam dan g di 4 ol c n ili abdi
989 Gice tah l g nd de ad let

d p gelme di eb ba let
990 Tar k-i Hak ola d im a a ol

Ki fakr ehlin sever hem limi ol
991 Ki i g d gini le cih nda

Ben a dan g d m_e l k he am nda
Muhammed Pa a Rûm li Beglerbegisi Olup Za îfi stanbula Bile Geldi5 7
992 Gel p pe m jde e bi abd-i derg h

Didi pa a a kim i e ehen h
2
Ve in k l ol p bi hece eklendi inde amamlanmak ad (VSC).
3
BL: Pe ol ef den hatm-i F k n
Ok d e-i m lkden K n
4
BL: Kam g m idi
BL: Gice ah lde g nd ad le
A a gelme di eb bat le
BL: Se e fak ehlin limle i ol
Ta k-i hak ola d im a a ol
BL: M hammed Pa a R m li Begle begi i Ol p Za f le Gi d gin Be n de
BN: ehin- h
207 ZA‘ÎFÎ
993 Vi p R m ili beglerbegiligin

K l h nk r da e g _a d n
994 Aceb cem iyyeti vardur sip h

Gaz ya azmi vardur p di h
995 Bi an d ma i i z bu ay
Ki kom d ik ba p di eh p y
996 Pe ol m c a pa a- ek em
Tam m ikr m id p k ld m ke em
997 Tav le k r 0 e b _e e
Vi p ge di hil a le m ce he
998 Hem_ a i di ol ni e 1 bi _altun

Def ne b ld san y m l- K r n
999 Pes_andan azm k ld sit ne

Si anb l ol na old e ne (BL 187a)
1000 Kod eh a ag nda b n ol

Dah i e l old d h makb l
BL: Becidd i i mek a d nca ol h

Ki kom d ik ba p di eh p
0
BN: BL: Kat
1
BN: Ka
SERGÜZE TNÂME 208
1001 M ke emdi dah ik m b ld

2
Be-n m idi ziy de n m b ld
Mans b u Câh Za îfîye5 3 gen El Virmedigi çin Ticâreti Ma â na Sebeb K lmak

stedi5 4
1002 Acem ikl mine gi d kde ben de

O bi ak a kom id m_e de
1003 Yola harclak d h idi bi ben

G d m kamu m r - pede den
1004 Vek l i mi id m Moll Sin n

Did m i le hel linden sen n
1005 Hem e ba la k l s tu b z r
Fak d mi ile e leme k r
1006 Tama la m la a ma el ek
Yalanc olma ol he de ge ek
1007 Tama dem ine ge ki

Tama dan tu me-i im ol r
1008 Tama b n n n_ an old magb n

Tama kap n a an_old K r n
2
BL: -
3
BN: + Moll
4
BN: BL: edig n Be n de
BL: Kodum evde ben de
BL: -
BL: + (Zemm-i tama ) (derkenar)
209 ZA‘ÎFÎ
(157a) 1009 Tama riyle sak n olma olda

Ki enden al a d k be ba
1010 Kodum ak a sa p anda i i

G d m olda ha c i n edi bi
1011 Pede den ba a m r idi bu m l

Hel l emv lden k lm d ikb l
1012 Gel p pa a la gi m ola n

O d h i di nice ak a al n
1013 Sefe ehlin _ol ha c fir

Hu s ha e ola bi m fir
1014 Sefer eyleme zinh r ak a en

00
Tiken plak tab n e zen
1015 Kimi ha c old kimi i mahz n

Va d k sede birka al n (BL 187b)
1016 g d m i medi el mans b c h

eke l-i emel bu m -i k t h 01
BL: Sak n -i tama la olma olda

Ki enden al a d k be ba
BL: (Sefere gitme) + (derkenar)
00
BL: Sefe e leme inh ak a en
Ki i plak taban olda iken
01
BL: +(Kadr-i men ib) (de kena )
g d m i me el b man b c h
U n gamla eke b m -i k h
SERGÜZE TNÂME 210
1017 Gezer 02 akr n l p yelerde

Mak m- dil-g ho 03 s yelerde
1018 Ne akran k old degme oglan

Ben m ki dim kirdi olan 04
1019 Kim 0 elli kimin d h a k

Gel i mans b ndan a ben m ok
1020 Bu eyy m ehl-i ilme y k ragbet

0
Hem n var mans b m la mahabbet
1021 Bulur mans bla bi c hil e ef-n m

Olur b -mans b ehl-i ilm b -k m 0 (BN 277b)
1022 e ef mans bla b l imdi dem

0
Olur b -mans b_olan h p -gam
0
1023 Bu unv n- men b gibi unv n
Ki i e h gelme i nigehb n
1024 n kim c h ok ko la gi e
eke le mans b ehlin ile e
02
BL: Kamu
03
BL: V
04
BL: -
0
BL: Kimi
0
BL: -
0
BL: - BN: Men bc n n la in n
S d kanma ol a b- ha n
0
BN: - BL: ho p -gam
0
BL: Ki c h n n gibi h bi n n
211 ZA‘ÎFÎ
1025 Gel r n her telhi kamuya

Ne i e a a di le gel be e
1026 Cih nda 10 g c ile g k eklik_olma

Mukarrer 11 ebnem ile h dolmaz
1027 Ele gi me g c ile de le c h

Mukadder itmeyince n All h
1028 A lma b b- de le g ile pe

G ile g k ek_olma h bir kes
1029 Gel imdi z i me kend e en

12
Ma n a a b l bi ol_ahsen
1030 d ndi ak ine a h- m allak

Ayak ba old ba old a ak 13
1031 eke in b -nef(i) germ e di

G in ok yire l m u derdi
1032 Kap la da yil ko n

14
Seni bilmem del mi in a slu
10
BL: Vel kin
11
BL: Nite kim
12
BL: Bir yol bul ahsen
13
BL:-
14
BL: Seni bilmem del mi in l
Kap la da il ko n
SERGÜZE TNÂME 212
1033 Kap la halka ndan de gi me

Aceb bu kim mur d dah bi me
1034 bi me maslaha pe i m l m
Efendiye varup gelmek ne l m 1
1035 K l n a d g kapuda tapu

Gezersin yok yire sen kapu kapu (BL 188a)
1036 B d n mihne i n h n-i Ya k b

eke in he bel da 1 sabr- E b
1037 Mur d el i me old nki c zim

Varup gelmek ne l m i m l m
1038 Dile e olma a n h m ht c

1
T a a m olma n dah a
1039 Var o bin ak alak an da al n

Dah o bi _ak a e de me n 1
1040 Met a b nda olan n i hep

1
Sa a n pe Si anb lda m e eb
1041 Kum a i o nakdi pes eve var

O bi ile d h e le b z r
1
BL: e e eli ola ak n kena na a lm (VSC).
1
BL: Bel a
1
BL: Dile e olma a n h m h c
D a a m olma n ebed a
1
BL: Dah o bi e de i h m n
1
BL: Me a b nda olan n i ho
Si nb la a cak a a n
213 ZA‘ÎFÎ
1042 Ma a ibhi yiter m ye dursun

S mi e le kil olma mecn n
1043 Vel yaz h l ha c a def e

Ne kim olursa dahl harc yekser
1044 Ma i n ol b en be
Ni e minne efendile e i ke
1045 Hu h - hib-sa det

Rev m d en n eke idde
1046 Ni e bi en i n halka minnet

d p eke hem e 20 ol me net
1047 Dil incitmek meveddet mi san n

B n en ohsa det mi san n 21
1048 Meveddet mi mahabbe mi m d m

Mur d n ke inci mek e m
1049 n kim ge me e i al n
Ol al n ad b k a k n 22
20
BL: Sen n
21
BL: H h t - hib-sa de
Re m d en n eke idde be i inden on a (VSC).
22
BL: Dah d n
SERGÜZE TNÂME 214
1050 Aceb ne g di kim en d ma andan

Uma n imdi d olma ke den (BL 188b)
1051 B pe tab a ho geldi me n

23
Olanca ak am ben bo d m ol g n
1052 Si anb la ge d m pe kum

Ho idi he kum i i da
1053 Kamu 24 sand klara pes mukaffel

Kodum tert b ile a l e fel
1054 Meger bir Cum a g n kap la bend

d p old k Ay ofy ya peyvend
1055 K l p C m a nam n gel ken

Didi bir kes ne t n2 i en
1056 E e lendi ge di c mle e b b

i r ile i ime ap ap 2
1057 E e geld m kilidle hep bo lm

2
Her esb b al n p kle lmi
1058 Met kam n rik_alm

2
Kuru sand klar h c ede kalm
23
BN: Hep BL: Pes
24
BL: Koyup
2
BL: D n
2
Yap ap kelimele inden ikinci i b ile a lm (VSC).
2
BL: E e geld m kilidle hep bo lm
Al nm hep me kle lmi
2
BL: Kam ha l k ki a d g alm
Hem n ancak ki bla anda kalm
215 ZA‘ÎFÎ
1059 Al nma an tufuk durur yab nda

2
Hem n ancak kit blar kalm anda
1060 Olur p m l ug dan kalan m l

Ki s ba al so n a emm l
(157b) 1061 Ne bu kalur cih nda a a ne ol

30
Ne a ne ok kalur ne tar ne bol
1062 B l nmaga okd eg d m

Hem n sabr eyledim yokluga durdum
1063 Ziy num oldug n bilmedi pa a

Bu h li dimed m kim e e h
1064 ki g n ge di pe geldi bi dem

Bi m ildendi bild gim idi hem
1065 Did m ben h li ne Moll Sin n

Didi ho d e zevkin cih n
1066 Bir ev taht n fevk n yapup ho

Geh g y oturur g h 31 h m
2
BN: Hem n ancak ki bla kalm anda
Al nma an tof k kalm ab nda
30
BL: -
31
BN: BL: G h
SERGÜZE TNÂME 216
1067 D mi m flis ne ba z m l
Biraz andan per n old 32 h li (BL 189a)
33
1068 E i d m habbe e deg ldi m lik
Neden old bi r h na lik
1069 Didi k ld na ha c mle lem

Vel kim e in d mad bi dem
1070 Di efendi ben m ben bende n

Eger m l an a ben de n
Za îfî634 Nâçâr Yine Mülâzemet düp Mans b Talebine ürû tdi635
1071 g d m b nda b ol anda gi di

Tic ret kanda ben kanda gitdi
1072 Ne i ilde saf buldum ne ucda

3
Ne varsa getdi hep elde avucda
1073 Tic ret itmege m ye ge ekd

Kum almaga serm e ge ekd (BN 278a)
1074 Ol eyy m i e pe old ba a ce m

Ki r h- c ha yine eyleyem azm
32
BL: di
33
BL: Did m deg ldi ol habbe e m lik
Neden old bi h na lik
34
BN:+ Molla Za f
3
BN: Be n de , BL: Be n di
3
BL: e e eli ola ak n kena na a lm (VSC).
217 ZA‘ÎFÎ
1075 M l mla ol n n r dutdum

Bel ikl min eh ine gi d m
1076 Ben m a idi bi r-i kad m m

B de di m hibdi 3 ned m m
1077 Bi ak a andan_i ikr i d m

An la pe gaz ol na gi d m
Sultân Süleymân Hân63 Körfüz Seferine Gitdükde Za îfî63 Bile Gitdügün Beyân
der
1078 g n kim p di h- b - me k n
S le m n h n sul n- h m y n
1079 S r olup semend-i b d-p ya

Te ecc h i di de le le gaz ya
1080 Zem n e ke am n a c n baht

Kev kib le ke i le ol felek-taht
1081 Firenk Arnavud 40_illerine pes yol

d p gi mi idi ol c nibe ol (BL 189b)
1082 Muhammed pa a bi tarafdan

Ad cengi i n ge mi di ce en
3
BN: B de di m hib hem
3
BL: +Gaz dan o a
3
BN: + Molla
40
BN: Fi enk A na d ille ine ol, BL: + Fi enk e A na d (de kena )
SERGÜZE TNÂME 218
1083 Efendi e ine ol p m l m

41
An la ba a gi mek old l m
1084 Yol md g ad m Kartovaya ben

42
S la hem l m olm d m ayyen
1085 Gideli l olm d ba a

43
S la ha l k i n a d m a a
1086 Hem n iki _ak am kalm _idi

Kalan yollarda hep ha c olm _idi
1087 Fak olm b de a d g yet

Ki b m olm _imi b -nih yet
1088 E i ge p 44 ak a i d m a a
le d k n sf a n sf ba a
1089 Did m pe b l p ol Moll Sin n

Un d m be og 4 ola n n
1090 Ben mle imed mi h tuz_etmek

Rev m ba a ak b le i _e mek
41
BL: Bile gi mek an la old l m
42
BN: Yol md g ad m Ka o a a ben
S la l m olm d ba a en, BL: + (Karatuva) (derkenar)
43
BN: BL: Gideli l olm d ba a
S la hem ha l k i n a d m a a
44
BL: E i ged m
4
BL: Yok
219 ZA‘ÎFÎ
1091 Bel ekd m ne ekd m a ege ok

Bel ba b imdi ha l gum yok 4
1092 Sefe e le me ha l k dem

Gidemez yola nakdi olmayan hem
1093 Aga a b dimedi e a

4
San n ta d kim leme
1094 Geh ka a d g h k ad
Hay ndan aga d geh bo a d
1095 Yanumdan kaldurup p ekdi d men

Y in g e medi bi d h en
1096 Pe ak a k lm ba a i l
Ge en didi d b i al (BL 190a)
1097 Ki ayruk habbeye k di deg ld

Ve b k ak a h deg ld
1098 Durursam anda kalmakdur 4 seferden

Gidersem yolda ne ha ide in ben
1099 Zar r baglayuban yola mahmil

Y id k eb men il-be-menzil
4
BL: + (M himme)
4
Be i e e in bo k ol p ta d n an na d eklendi inde d elmek edi (VSC).
4
BN: Kaluram
SERGÜZE TNÂME 220
1100 lon a a le ke i di ver

eh_i l i di be bah e le ke
1101 Muhammed G z pa a Fi enge

d p i l g nd mi di cenge
1102 Kalup bu bende k asker_ile

Bile kona g e d k anla _ile
1103 a iki gul m ile ben_anda

Per an-h l otururken_anda
1104 Ge p4 k a ke o d bi dem
M de i kanda id b ndan akdem
1105 Neden ma z l n hem matlab ne

Bey n it li ne ke keb ne
1106 M de i d m did m midde r en

Ziy i edenem ma z l otuzdan
1107 Didi pes Anatol da taleb k l

0
Ki R m ilinde mans b a a ok bil
1108 Ya ikr r eyle a l M s begden

Ki ak a anda b st idi mu ayyen
4
BN: K g d p BL: Ba a pe
0
BL: Didi pes Anatol da taleb k l
Ki ok b ilde man b a a k bil
221 ZA‘ÎFÎ
1109 Yigi mi be le med e e i e in

1
Olacag b d ahk k a y n
1110 Hem i ilde i emem a a mans b

Kav me nedl okdur anda lib
(158a) 1111 Deg l m mkin ola a ge mek

Hak m ne ge ek e be i mek (BL 190b)
1112 Muhakkak b d pe a a el-Hak

Pilevne medresesi olur ancak
1113 g d m anda ok durmaga kudret

Ki k lm idi b -t kat zar ret 2
1114 Ul la i ge me n ki i e
3
Za f hord olan kes y ne diye
1115 D l sanma a bo o ba la
Segi me o l n ile ile 4
1
G l m- de p bl e ka d
A ag i i imi i e ge di
S nla a a na ha eke i ola ak a lm olan e BL e BN n hala nda b l nma an b be i metne
dahil etmedik (VSC).
2
BL: Hem i ilde i emem a a man b
Ka me nedl okd anda t lib be i inden on a gelmek edi (VSC).
3
BL: Ul i ge me n ki i e
Ka e pe a f olan ne di e
4
BL: K a maga be e b ile
Yahud at tutmaga bo o ba ile
SERGÜZE TNÂME 222
1116 Kuru efs ne ile k d lma

O ala da g e a bo d lma
1117 Efendin g d mt -r n
Kab l i d m zar r g f g n
1118 Ne mesned f yide eyler ne hod m l

Ki i e olma cak avn-i fa l
1119 Ferahda il d l kda

Kimi tedr s kimi kaz l kda
1120 Ser-efr z olup il kadri ziy de

G i ek kl n d p -p da
1121 Fakar d v me k ld
Ten c n dil m mec h k ld (BN 278b)
1122 A ald he taraftan seng-i gamlar

Ba ma di enb r- elemle
1123 Yi p gam sengini g yet ta ld m

Ta _ lm lan gibi sa ld m
1124 Suya gark olm dem gibi oldum

Yap d m iki elle he ne b ld m
BL: K ef ne ile k lma

G e a o ala da bo lma
BN: Ferahda ahlak d l kda
BL: Ser-ef ol p il kad i i de
G i ek kl n hep p pi de
Be i BL de n kena na ha ekeli ola ak a lm e e imi ko lm (VSC).
223 ZA‘ÎFÎ
1125 Ne e ap d m_i e kald elde

El_a cda olan ilde ilde
1126 Y he san a ehli ile e

0
Vel m t b gibi ben ge e
1127 ka ma p i elde ho di re
Gem mi zig a ken re (BL 191a)
Za îfî661 Pilevnede Mihaloglu Medresesine Yigirmi Be Akça le Müderris Old
1128 Pile nen ol n b lmaga hurrem

Ni e ak a i p g nde d m_ dem
1129 D k p g a la n aglayu vardum

Tun s gibi aglayu vardum
1130 A p Balkan tag ndan yol buldum

Va p Pile nede me g l oldum 2
1131 Pilevne kavmi ikd m eylediler

Ba her biri ibr m eylediler 3
1132 Veb dan ka mamak m d a ka mak

Didiler size l m b n a mak 4
BL: V elde
0
BN: Gi e
1
BN: + Molla
2
BL: + (Balkan tag ) (de kena )
3
BN: BL: -
4
BN: BL: -
SERGÜZE TNÂME 224
1133 Mihalogl Hazar beg kavmi ile

Didi vakfi em hem T rk eyle
1134 d p e l f pes Sab l-Me yib

Ya p hem T k vakfiyye gar yib
1135 B la il im i l ol ic le
Ho _in e led m iki i le
1136 i d m olda azl olm efendi

A a d h dehe i mi g endi
1137 olm k asker yolda ma z l

Biri d h ol ol i e me g l
1138 Bel vardur mem he hay

Kar ok b a h- b -seb
1139 Sab ol c n yigit olur p r

0
E kem demi yir k be i
1140 Olur her mans b bil azli hir

Haz n olur bah so hir 1
BN: BL: -
BN: BL: -
BN: BL: -
BN: Gark
BN: Ka ok b a h- b - eb
Mem ol on c bil ha
0
BL: Sab ol c n igi ol p
Ka a ak i hi demi i
1
BL: Ol he man b azli mukarrer
Bah ol ha n ni e ki ek e
225 ZA‘ÎFÎ
1141 Fak ba m k ek al ak
Bilime in l p old kda toprak
1142 Ni n g me len in bi fak ri

Ne old e leme in de -g ri
1143 Bulur rahmet bel dan kurtaran c n

G l ap n na m-i cennet_uman
1144 Pe em e M hammed G z pa a
Gemile i de i de ko a ko a
1145 Dak n p g u hancer ha b cenge

Ni e kal a al p a m Fi enge
1146 Fetihle le d n p h nk a gelmi

Cihan sul n eh i a gelmi 2 (BL 191b)
1147 D n p pe le ke -i l m s lim
Si anb la gel le c mle g nim
1148 Ge p ini n n ze ta a
Vez olm M hammed G z pa a
1149 Pile nede g lde ken f de

K l ken n sa her fenden if de
2
BN: Cih n h n (derkenar)
SERGÜZE TNÂME 226
1150 Gel p gi di bi a l didi k n 3

M de i bi e i n m jdeg n
1151 Ki Vardarda otuzla virdi h nk r

Y i med e e-i Ahmed Bege var
1152 Ber tum d h pa a k lm i l

G p ben de le m ne e de -h l
1153 Va p Ye ice-i Va da a i d m
B d n gibi Eskid a gi d m
1154 K l ban gl d ni mendle mle

Oturdum r eb peyvendle mle
1155 B l b e bi l ge di bi g n
p mek b- pa a- h m y n
1156 Dimi bi i n d anda kald

Ne c m i d ki ol ind nda kald
1157 Yak n g eceg m geldi i i

Gel i i g el m i de bi i
1158 Pes esb b- efe ne e m kemmel

G p gi mege ha bagladum bel
1159 Deg lem eg i og ola geld m

Deg l ep anb la geld m
3
BN: B nda kan
227 ZA‘ÎFÎ
1160 Sel me le gel p pa a deminde

Kod m m e 4 ba m makdeminde
1161 Didi bilsem ki R m ilinde ne a

Ne s tar y ne ol n har d r (BL 192a)
1162 Fer gat eylegil medreseden gel

Ki bi med e e b nda ola n hal
(158b) 1163 Sa al i el m in all h

Ola bi mle b nda he g h
1164 Hu m dde -i fi e endek

Kal pd med e e den gel el ek
1165 K l p pe im i l-i em e at
S in edd i me p k ld m i at
1166 Ba a n ine hidme old l m

Pes_oldum k a ke e m l m
1167 Ol p m u seher hidme de bi l

dind m de le _i igini men il
4
Me inde b ekilde ha ekelenmi i (VSC).
BL: Didi bil em R m ille inde ne a
Ne a a n ne ol n ha d
BL: Fe ga med e eden e legil gel
Ki n bi med e e b nda ola h l
BN: har-g h
BL: Sa a ili i el m in all h
Pe ola n bi mle b nda he g h
BL: M l eme n old ine l m
Pe _old m k aske e m l m
SERGÜZE TNÂME 228
1168 Ede ne e ge di H n S le m n
Ko l p ge dile e k n- d v n
1169 Cem li ine ine a p g

Bile gi d m Ede ne e d p
1170 Pes_ol H c Hasanz den _i r

0
Otuzla medresesin virdi h nk r
1171 Hem n lib l- ilm zek sin

Vec h kilin ehl nef sin 1
1172 F n n ehli ola olmaya yek-fen

2
Bulup cem e led m med e e e ben
1173 Ol p m kil-g n k e- m z
Vi d m de ah l g ni he z
1174 H olma fe de e m- ah l
3
Mege ol g n k ola e m- a l
1175 Pe _i d m ba a 4 l m z u ah am
Du -i devlet-i sul n- l m (BN 279a)
BL: Cem linde d p ine e

Bile gi mi d m Ed ene e p
0
BL: Ba a H c Ha an den i
O la med e e in i di h nk
1
BL: B d ni mendle k bil ek in
Vec h kilin g e nak in
2
BL: Bulup cem e led m med e e e ben
Zek e ehli ki ola t lib-i fen
3
BL: Ki fe olma d de e m- ah l
Mege ola d e k - a t l
4
Kelime ( B n ) eklinde a lm (VSC).
229 ZA‘ÎFÎ
1176 S le m n h n sul n bin sul n

Sel m h n bin sul n B yez d h n (BL 192b)
1177 Hem e de le in Hak d im_i n

Ser r-i saltanatda k im_i n
1178 M d m olsun mu n-i hib-i d n

Feleklerde melekle di n_ m n
1179 ki l anda old m pe m de i

Ol p med e e i umca h ris
Rakabe Oldug çün Za îfî Medreseden Ferâgat düp Yine Mülâzemet tdi6 5
1180 Efendi didi ba dest id

Uzatma kim vakafdur n -m id
1181 Aga m eg didi

Rakabeye vakaf muht c didi
1182 Did m pa a a pe i b d-p rah

Felek-z net zem n- e ke a -bah
1183 Ben m hakkumda siz ihs na min

Ne a ol e akk ye mu vin
BL: d p M l eme h i di
BL: G
BL: Vakaf
SERGÜZE TNÂME 230
1184 Ki a l ekd m e el ok bel n

Cih n med m hir saf n
1185 Azel t gi led dil re y re

Cir ha den ekd p re p re
1186 Azel n ile and m ak ld m

B g n ma z l silkine dak ld m
1187 Bo alda gibi efendi k seyi

Rakabe diler ide medreseyi
1188 A a bahr-i azle talmay nca

Virilmez gayr t a l olma nca
1189 Otuz k k ak adad azl-i k n n

Olan illil olma a l mahz n 0
1190 Did m i k my b u k mur num

Mu n m de le m h- e num (BL 193a)
1191 Ululara olan mens b d yim

1
Men bda ol b k k yim
1192 Ne g az(i)l ne r yiha n

Teh dutmaz ni amdan r hesini
BL: + (Te e f-i a le ) (de kena )

BL: Eyitdi bahr-i azle talma nice
Virilmez medrese a l olma nca
0
BL: O k k ak adad azl-i k n
Olan illil olma a l mah n
1
BL: Ul la a olan men b d im
Ol b k men bda k im
231 ZA‘ÎFÎ
1193 Ne m dde ne a (i)l g cih nda

Bulurlar mans b g y yab nda 2
1194 Uy b na eke a y n perde

Terakk bulur oturdug i de
1195 Ben m a n en gibi pen hum

Ni n gamdan ka g kle e hum
3
1196 Ne e dil f lki gam kini h mil
Ola bahr-i bel ya yok m hil
1197 ekem ben a l def a otuzdan

Rev m il mans bda ola en
1198 Is mad n i in bi d h p ye
Vi le ak ol a ma be _a a
1199 Togan na m d m a lad a

4
Ne kim en i a d ne sa
1200 Hem n himme ge ek el i mi iken

Yola azm it dime var yolda tiken
2
BN: Ne m dde ne a (i)l g cih nda
Ol la man b ehli he am nda
BL: Ne m dde ne a (i)l g cih nda
B l ol man b ankim ab nda
3
BN: Nice gam kini dil f lki h mil
Ola bahr-i bel a ok m hil
4
BL: +(Togan) (derkenar)
SERGÜZE TNÂME 232
1201 Deg l e e id p s adan havf

Ta ekme iden ke e eden havf
1202 Muka e d c c elm a d nmez

Dem p l da toprak k e d nme
1203 Didi ge he in harc itmek olmaz

G l yinesin incitmek olmaz
1204 Ki bi ge me e dilde kede d

T ne mi t- dil c na zarardur
1205 Seherde olmaz dem her seherg h

i me de le e bi bende her g h (BL 193b)
1206 Gel zille ki i e g h devlet

Giyer hil at geh_ dem g h yer let
1207 Sa de ki i b lma g h b -g h
00
Geh mans bda ol azl olur g h
1208 Rakabe old ol n z gel sen

Fer gat h d me g ll kdan (BL 194b)
BL: M ka e d c c elma a d me
Dem p l da op ak k e d me
BL: Ki ge me e ahn- dilde kede d
T ne mi - dil c na a a d
BN: Sehe de olma dem he ehe de
Hem e de le i me bah be de BL:-
BL: -
BN: Ki i b lma a de g h b -g h
Geh man bda ol azl ol g h
00
BL: -
233 ZA‘ÎFÎ
1209 Did m fe m n i ben bende-ferm n

S d kamu da v ma burh n 01
1210 Lib a don m l ihs n

02
G pd ben de enden i nigehb n
1211 Ur l bahr-i c d me cini en

Boyumca ni me e m agrakam ben
1212 Did m b i pe h l me me g l
Ol p p -gam 03 oturdum yine ma z l
1213 Ge p pe med e e de den ben 04

0
7 Safer Sene 962
01
BL: Did m fe m n i ben bende-i fe m n
S d kam da ab h n
02
BL: Lib a don ha cl k i p ho
Boyumca ni me e m ag akam
03
BN: Olup gam-g n
04
BL: Fe ga e led m med e eden ben
0
BL n ha nda e e in b ndan on aki k m nda ai Nig rist n a hik e ini anla . E e , 950
ene inin Safe a nda a lm . Ke ebeh p M hammed e - eh Za fi el- hak 11 a b n ene 950

Sergüzeştnâme

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Sergüzeştnâme

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sergüzeştnâme

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

©Kütüphaneler ve Yayımlar

Eser Adı: Sergüzeştnâme

Adres: Emek Mahallesi, Wilhelm Thomsen Caddesi

Dr. Vildan SERDAROĞLU CO KUN

ZA F (1494-95-1559) HAYATI, SANATI ve ESERLER

ai , e e ini a d (950/1543) l nda 50 a nda old na g e, do m a ihi

Soyu ve Aile Çevresi

edili di. 1 Za f , m h emelen Ka a o a n n me h lale i Hac E eno 1 syundan

lim na ehi ehi dola mak a, gi i i ehi le de fa kl hocala dan de le

Ya ad kla n n he ke e ib e olma i in ha a hik e ini anla ma , on n ba kala na

M l ml k apan ai in m i e i, o d nemde ai me lekle i a a nda a g n olan e

Bi m dde on a, Di a bak da m kim Sof Mehmed Pa a kendi ini a nca Za f ,

Anadol Be le be i ol nca Za f K ah a a Pa a n n an na gide (156b). Pa a, R meli

Padi ah n Ko f Sefe i ne (1537) kaca n e Mehmed Pa a n n da efe e ka laca n

ai b ada bi andan de ok ken bi andan da e e a ma a de am ede . Mihalo lu

e I k v Ma k a bah e i i a a f mdele , ai in Hal e a ika n n S nb li e

e en g nl k kon ma diline ai kelimele i k llana ak halk ii ine ak n le i le de

ai , b g n k llan m olma an ba a kaik kelimele e de e e i : dan k (133b),

Za f a ca, S l an Selim e Fe had Pa a n n Edi ne de ap d a a la , Kan n nin

Son ola ak, Za f O manl edebi a gelene i i inde ok al lma an bi olan

e e le i m akil d mda ken o k lli ol m e i in ah n kendi apm .

1. Ki b- B - Behi : an ai i Sa d nin ( . 1292) Bost n ad ndaki me h Fa a

2. Ki b- Bos n- Nes ih: Fe id ddin A n ( . 1229) Pendn me inin T k e e

3. Mesnevi (Ba l ks z): Bu mesnevi, K lliy t n Topkap n ha nda, 75b-77b ap akla

4. D n- Za f : M e ep olma an e e 7 ka de, 2 e c -i bend, 4 m abba , 1

faka k a olan d l k (3 Fa a), 4 l ga , 5 m amm , 5 be i (Fa a), 26 m f ed (3

5. Ki b- Serg e -i Za f : inde I k Ma k adl bi hik e e F l- M g n

6. F l- M rg n: Serg ze t in i inde e alan man m faln me; k i imle inden yola

7. K ssa-i I k Ma k: Serg ze t in i indeki b e e , a a f kon l men bi

8. Ki b- G l en-i M l k. Padi ahla a de le ida e i hakk nda bilgi e na iha e en e

9. Ki b- Sabr l-Mes ib: Soru-ce ap eklinde a lm , din kon l men bi na iha

11. S re -i Vakfiyye-i bn-i Mih l: Mihailo l Ali Be in 901/1496 da A ap a a lan

12. M n e - M ene i a: Za f nin Fa a, A ap a e T k e mek pla n i e en

Za f nin bi de man m Ak idi old lenmektedir.4

Olupdur bendeler ahv li m kil

E e de, bi i A ap a be mele, ki ap i mi e di e le i de e e in i inde ge en kon

Ba lang be i i: U p bi m g ger matl b- -b l

Bi i be i i: Ge p pe med e e de den ben

on aki b l mle inde, ai in ha a hik e inin ge i kalan m h elif ba l kla al nda

Vezni (Vezin Tasarruflar )

Serg ze tn me de b den a a fla a a lan . ai ba an e in ge e i k a hece i

Yine, on n le bi en bi hecelik kelimele i bi b k hece de e inde okumak suretiyle

Serg ze tn me de a da ol a ihaf g lmek edi .

An nes e led m nd -i mens r

Hem n iki ak am kalm idi

n e kon in e kon in yet

Geh halvet geh le geh zikr

Muhsin Macit (1996). Div n iirinde henk Unsurlar . Ankara. 59.

Za f , I k ve Ma k adl e e inde eci i ba a l bi ekilde k llana ak g el bi in

M a a eci en k k llan lan eci d :

D L ve ÜSLUP ÖZELL KLER

i monolog, mon aj, mek p gibi ba anla m eknikle i k llan la ak kaleme al nm .3

Deret-r med n b -kes H d y

ai ba an bi kelimenin dile ai leni le ini k llan :

Ne sayruyam ne sagam ha e den

a - efl ke da anm bi llem peyd old ol ne d b ndan (148b)

Serg ze tn me nin dil ellikle in le alanabili :

Kelime sonundaki -g ve -g le d e ken kendinden nceki okali a lakla :

L ki kim gelse ta adan i e