Ocalić skrzydła

O potrzebach i emocjach dzieci w szkole

 O potrzebach i emocjach dzieci w szkole

koncepcja książki, projekt okładki, ilustracje: agnieszka semaniszyn-konat

tekst: jowita wowczak

REDAKCJA MERYTORYCZNA: marzena żylińska

korekta: elżbieta kossarzecka
opracowanie GRAFICZNE I typograficzne: agnieszka semaniszyn-konat

wszelkie prawa zastrzeżone .

przedruk lub kopiowanie całości albo fragmentów książki –
z wyjątkiem cytatów w artykułach i przeglądach krytycznych –
możliwe jest tylko na podstawie pisemnej zgody wydawcy.
© copyright by agnieszka semaniszyn-konat & jowita wowczak
© copyright by wydawnictwo edukatorium

wydawca: edukatorium marzena żylińska, stary toruń 2021

www.edukatorium.edu.pl
kontakt@edukatorium.edu.pl
druk i oprawa: machina druku, toruń

wydanie pierwsze / stary toruń 2021

ISBN 978-83-954073-9-0
Mam mało miejsca,
im mniej miejsca, tym trudniej wytrzymać.
Przytłacza mnie to.
Boli głowa, nie mogę tego znieść.
Dlatego korzystam z przerw i biegam.

Tak sobie pomagam.

Gdy się nie ruszam,
całe ciało aż mnie swędzi.
Nie mogę się skoncentrować,
bo cały czas myślę, jak nie ruszać ciałem,
które w środku całe się rusza.
Boję się, gdy na mnie krzyczysz.
Paraliżuje mnie to,
całe moje ciało zalewa strach.
Nie umiem się obronić.
Chciałbym uciec, uciec jak najdalej
od Twojego krzyku,
od Twojej groźnej miny.
Czasami atakuję Cię,
bo już nie mogę tego wytrzymać,
bronię się, ale tego mi nie wolno,
wtedy tylko widzisz, jak pyskuję.

Gdy krzyczysz,
nie mogę się skoncentrować,
nie mogę niczego zapamiętać,
nie mogę Cię polubić.
Mów spokojnie, łagodnie mów.
Spotkaj się ze mną w rozmowie,
popatrz mi w oczy,
znajdź dla mnie czas.
Po lekcjach potrzebuję
odpoczynku od hałasu,
od obowiązków,
od bycia jakimś.
Lubię wtedy pójść na basen,
spotkać się z ulubionym kolegą,
pograć w karty z rodzicami.
Każdego dnia potrzebuję czasu
na odpoczynek i regenerację.
Potrzebuję tych chwil,
by się rozluźnić.
Potrzebuję wolnego czasu,
by nie zwariować.

Dorośli każdego dnia chcą mnie
sprawdzać, kontrolować, porównywać
z innymi dziećmi i oceniać.
Czy to lubię?
Wyobraź sobie, że Twoją pracę ktoś
każdego dnia kontroluje, porównuje i ocenia.
Wyobraź sobie, że jednego dnia masz jeden
duży audyt/hospitację/kontrolę i jeden
krótki audyt/hospitację/kontrolę (ostatni już
bez zapowiedzi i bez podania celu wizytacji).
Proszę, spróbuj sobie wyobrazić,
jak byś się wtedy czuł.
 INTUICJA
ENTUZJAZM

MOTYWACJA
WEWNĘTRZNA

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Chcę być odpowiedzialny.

Za siebie, za swoje wybory.
Jeśli wszystko robię na gwizdek,
na komendę, na dzwonek,
na nakaz i zakaz,
jak mam nauczyć się tego,
czym jest odpowiedzialność?
Nie rozumiem ocen.
Zazwyczaj myślę, że dostaję
oceny za to, jaki jestem.

Bycie dostatecznym lub miernym

nie jest przyjemne ani motywujące.
Te oceny tak strasznie bolą,
że jest to dla mnie nie do zniesienia.

Dlatego wolę już udawać,

że tego nie ma, że mi nie zależy.

Choć trudno zapomnieć,

że jest się słabym, wolniejszym,
gorszym, głupszym od innych.
 Moje zachowanie nie jest
wymierzone w Ciebie.

Moje zachowanie jest o mnie.

Gdy wydaje Ci się, że Cię nie szanuję,

to nie jest o Tobie. To jest nadal o mnie.

Uwierz mi, często nie umiem

zachować się inaczej.

Moje zachowanie zawsze dużo mówi o mnie,

moich potrzebach, granicach i emocjach.
Gdy mnie nie lubisz,
pójdź z kimś porozmawiać. Człowiek dzieli się tylko tym, co ma.
Spróbuj sobie pomóc.
Bez Twojej sympatii będzie mi ciężko.
Tobie przecież też będzie ciężko.
Tak jak Ty, chcę być w pełni akceptowany.

Ja Ci nie pomogę,
bo to są Twoje emocje.

Możesz być moim wsparciem,

moim przyjacielem,
moim bezpiecznym portem.
Możesz dać mi poczucie bezpieczeństwa,
radość tworzenia, inspiracje.
Możesz sprawić,
bym czuł się zauważony,
ważny i akceptowany.
Dlatego tak ważne jest, byś sam
dla siebie był najlepszym przyjacielem.

Dbaj o to codziennie.
Dbaj o siebie, bo gdy będziesz spokojny
i szczęśliwy, będziesz miał siłę,
by być dla mnie wsparciem.
Kochałem poznawać świat.
Byłem ciekawy każdego spotkanego robaka.
W przedszkolu uważałem, że wszystko
jest fascynujące.
Chłonąłem świat wszystkimi zmysłami.
Co się stało, że już tak nie jest?
Może ja uczę się inaczej,
niż Ty tego ode mnie oczekujesz?
Może już wiem to, o czym mi opowiadasz?
Może nie rozumiem Twoich słów?
Może to dla mnie za trudne,
więc ciężko mi się zmotywować?
Może się Ciebie boję i koncentruję
się tylko na strachu, który wypełnia całą
moją głowę i całe ciało?

Nie wiem.
Chciałbym cieszyć się nauką tak jak kiedyś.
Bo jestem dzieckiem, a dzieci kochają się uczyć.

Dzieci są stworzone do uczenia się.

Mój świat to nie tylko gry na tablecie.
Mam swoje problemy,
czasami małe, a czasami duże.
Sam wiesz – dorośli też mają swoje problemy.
Czasami to wszystko mnie przytłacza.
Bywam taki samotny z tym wszystkim, bezsilny.

Ale Ty nie rozmawiasz ze mną o tym, co czuję.

Może nawet nie zauważasz

moich emocji/uczuć?
Lubię być skoncentrowany.
Gdy zadanie jest za trudne,
szybko tracę motywację.
Gdy zadanie jest zbyt łatwe,
szybko się nudzę.

Czasami przeszkadza mi hałas,

a czasami moje ciało.
Lubię, gdy jestem skupiony
i coś mi wychodzi.
Wtedy czuję, że to ma sens.
Wtedy wypełnia mnie radość.
Czuję się spełniony.
Naucz mnie, proszę,
co mam zrobić ze swoją energią.

Bo czasami sam ze sobą

nie mogę wytrzymać.
Nie panuję nad sobą,
nad swoimi emocjami.
Moje emocje często
są silniejsze ode mnie.
Pomóż mi nauczyć się,
jak zapanować nad moją energią
w  bezpieczny sposób.
Trudno jest w to uwierzyć,
bo jestem mały,
ale jestem tak samo ważny jak Ty.
Stoimy obok siebie.
Gdy jestem szanowany – szanuję.
Gdy czuję życzliwość – jestem życzliwy.
Uczę się, obserwując Ciebie i to,
jak traktujesz innych.
Pamiętaj, że to od Ciebie uczę się,
co jest dobre, a co złe.
 Gdy nie chcą się ze mną bawić,
gdy się ze mnie śmieją,
gdy widzą, jaki jestem słaby,
mój świat jest koszmarem.

Moi rówieśnicy to cały mój świat.

Moi koledzy i koleżanki to cały mój świat.

Moi rówieśnicy to cały mój świat.
Jestem chłopcem.

Potrzebuję ruchu, wyzwań i zadań.

Chcę biegać, wspinać się na drzewa,
projektować i budować,
tak samo jak chcę wyrażać emocje,
czytać, tańczyć i rysować.

Potrzebuję mężczyzn, by uczyć

się od nich, jak być mężczyzną.
 Mam prawo mówić „nie”.

Również wtedy, gdy to jest dla Ciebie

niewygodne i komplikuje to, do czego dążysz.
Dlaczego, gdy mówię nie,
jesteś zły lub zaskoczony?

Muszę ćwiczyć mówienie „nie”.

Przecież to mi się przyda w życiu, prawda?

Nie mów mi wtedy, proszę,
Hej, jestem dziewczynką i to nie znaczy, że jestem NIEGRZECZNA.
że w genach mam grzeczność.
Chcę móc się głośno śmiać, krzyczeć i biegać.
Chcę być tak samo traktowana
jak moi koledzy z klasy.
Chcę móc być sobą taką, jaką jestem.
Czasami będę niemiła,
czasami będę się wiercić.
Taka jestem. Chcę mieć wybór.

Chcę móc być sobą.

 Gdy siedzę sam w moim pokoju,
czuję się bardzo samotny.
Samotność jest dla mnie niezwykle trudna.
Ekran nie zastąpi mi ludzkich
twarzy i ich bliskości.

Nie mogę wpatrywać się kilka godzin

w ekran – przecież wiesz,
jakie to frustrujące i męczące.
Nie mam tyle siły w sobie
i gdy się nudzę, włączam sobie gry lub filmik.
Nie potrafię inaczej,
nie wiem, jak mogę inaczej.

Gdy nie ma niczego, co by przyciągnęło

By się rozwijać, potrzebuję innych ludzi.
moją uwagę, nie umiem się skupić.
Lubię spotykać się z kolegami i koleżankami.
Lubię się z nimi śmiać, biegać, pracować w grupie. To ponad moje siły.
Marzę o nauczycielu,
który ma wizje.
Marzę o nauczycielu,
który jest pewny siebie, silny.
Marzę o nauczycielu,
który jest odważny i wierzy w siebie.
Proszę – wspieraj rozwój moich skrzydeł.
Jeśli ich już nie mam, pomóż mi je odzyskać,
proszę...

Bądź człowiekiem…

Nie wymagaj ode mnie więcej niż od siebie.

I zmiana stanie się faktem, będzie oddolna, mała,
a jednocześnie olbrzymia...
Agnieszka Semaniszyn-Konat
Wykładowczyni na Uniwersytecie Humanistycznospołecz-
nym SWPS, na kierunku grafika we Wrocławiu. Projek-
tantka, ilustratorka, malarka, absolwentka wrocławskiej
Akademii Sztuk Pięknych. Od kilkunastu lat zajmuje się
ilustrowaniem książek dla dzieci i podręczników szkolnych.
Entuzjastka edukacji alternatywnej, pedagogiki Marii Mon-
tessorii i komunikacji bez przemocy Jespera Juula. Propa-
gatorka idei wolnej pracowni malarskiej „der Malort” Arno
Sterna, której fundamet stanowią głęboki szacunek do pod-
miotowości dziecka i dorosłego, a także podstawowe prawo
do wyrażania siebie w  procesie twórczym oraz do rozwoju
własnych potencjałów.

Jowita Wowczak
Absolwentka psychosomatyki i somatopsychologii. Konsul-
tantka ds. redukcji stresu, nauczycielka uważności i medy-
tacji, promotorka zdrowia w ujęciu holistycznym. Prowadzi
warsztaty i konsultacje indywidualne. Pomaga rozwijać
u  dzieci i osób dorosłych strategie radzenia sobie ze stresem,
odporność i elastyczność psychiczną. Współtwórczyni pro-
jektu „Uważność w edukacji—Kosmos i Kajo” i współautorka
książki Planeta Mądrości. Twórczyni polskich kart do roz-
wijania uważności. Współpracuje z licznymi firmami, orga-
nizacjami i fundacjami, które podejmują działania na rzecz
dobrostanu człowieka. Kieruje się metaforą: ,,by radzić sobie
z falami złości, strachu, należy wcześniej zbudować tamy
spokoju i  wewnętrznego wsparcia”.