Bài 3+4. THMĐ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KINH TẾ KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP

KHOA ĐIỆN
HỌC PHẦN
THỰC HÀNH MÁY ĐIỆN
GIÁO TRÌNH & TÀI LIỆU
GIÁO TRÌNH HỌC TẬP
[1]. Lê Văn Ánh, Vũ Duy Hưng, Vũ Viết Thông, Trần Quốc Đạt
Bài giảng Thực hành Máy Điện, Trường Đại học Kinh tế kỹ thuật, 2019.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
[2]. Vũ Gia Hanh, Trần Khánh Hà, Phan tử Thụ, Nguyễn văn
Sáu; Máy điện 1, 2; NXBKHKT, Hà nội 2006
[3]. Nguyễn Văn Tuệ; Kỹ thuật quấn dây máy điện; NXB ĐH
Quốc gia TP Hồ Chí Minh, năm 2009.
[4]. Nguyễn Trọng Thắng, Lý thuyết và bài tập tính toán sửa chữa
máy điện; NXB ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh, năm 2009
MÔ TẢ VỀ HỌC PHẦN
Học phần này trang bị cho sinh viên những kiến thức chuyên
môn, sâu về cấu tạo các máy điện. Nhằm củng cố vững trắc các học phần
lý thuyết mà sinh viên đã học, từ đó vận dụngtrong sản xuất. Giúp cho
sinh viên có tay nghề về lắp ráp sửa chữa quấn lại các loai máy điện, sửa
chữa các thiết bị điện, mạch điện máy công nghiệp nhằm phục vụ tốt
chuyên môn sau này, chương trình này nằm trong các học phần chương
trình đào tạo của cơ sở ngành.
.
MỤC TIÊU HỌC PHẦN
- Kiến thức: Củng cố lại những kiến thức đã được trang bị trong
học phần Máy điện, Khí cụ điện.
- Kỹ năng: Tổ chức lao động, tác phong nghề nghiệp, các kỹ
năng thực hành thao tác, sửa chữa một số máy điện trong các máy sản
xuất thông dụng trong Công nghiệp, dân dụng..
- Thái độ: Nghiêm túc, trách nhiệm, chủ động, tích cực, chăm
chỉ, cẩn thận.
NỘI DUNG HỌC PHẦN
Thời gian hướng dẫn
Nội dung
(giờ)
Bài 1: Sử dụng một số dụng cụ, thiết bị chính trong việc sữa chữa
máy điện 2
Bài 2: Tính toán và quấn lại cuộn dây chấn lưu đèn huỳnh quang
3
Bài 3: Phương pháp tính toán, chế tạo khuôn máy máy biến áp
2
Bài 4: Tính toán, quấn lại máy biến áp cảm ứng
4
Bài 5: Tính toán, quấn lại máy biến áp tự ngẫu
4
Bài 6: Tính toán, quấn lại động cơ 1pha kiểu tụ dùng làm quạt trần
3.5
Bài 7: Tính toán, quấn lại động cơ 1pha kiểu tụ dùng làm quạt bàn
3.5
Bài 8: Tính toán quấn động cơ 1pha kiểu tụ điện dùng làm máy
bơm nước
NỘI DUNG HỌC PHẦN
Thời gian hướng dẫn
Nội dung
(giờ)
Bài 9: Kiểm tra, tháo lắp và bảo dưỡng động cơ KĐB 3pha.
1.5
Bài 10: Xác định đầu đầu và đầu cuối của bộ dây stator động cơ
xoay chiều 3 pha 1.5
Bài 11: Phương pháp tính toán,chế tạo khuôn quấn dây
4
Bài 12:Tính toán và quấn lại động cơ KĐB xoay chiều 3pha kiểu
đồng tâm 4
Bài 13: Tính toán và quấn lại động cơ KĐB xoay chiều 3pha kiểu
đồng khuôn 4
Bài 14: Tính toán quấn lại động cơ KĐB xoay chiều 3pha kiểu xếp
kép 2 lớp 5
Bài 15: Tính toán và quấn lại động cơ KĐB xoay chiều 3 pha 2 cấp
tốc độ (Y/YY) 5
Bài 16: Tính toán và quấn lại động cơ KĐB xoay chiều 3 pha 2 cấp 5
tốc độ (∆/YY)
BÀI 3: PHƯƠNG PHÁP TÍNH TOÁN, CHẾ TẠO
KHUÔN MÁY BIẾN ÁP
3.1. Mục đích, yêu cầu:
Mục đích: Biết được phương pháp

làm khuôn cuốn dây của máy biến áp
Yêu cầu:
- Nắm được nhiệm vụ của khuôn máy biến áp.

- Làm khuôn đúng kích thước đã tính toán.
- Đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật.
8
Dụng cụ và vật tư cho 1 nhóm 3 SV
STT Dụng cụ Đơn vị Số lượng Ghi chú
1 Kéo cắt giấy Cái 1
2 Dao con Cái 1
3 Thước lá Cái 1
9
STT Vật tư Đơn vị Số lượng Ghi chú
Bìa làm khuôn (

1 Mét 0.5
3A÷5A) 0,5mm
2 Máy biến áp 1 pha Cái 1
Máy biến áp cảm

3 Cái 1
ứng
4 Gỗ Mét 1 10
Dụng cụ
Dao rọc giấy
Thước kẻ Kéo cắt 11

Vật tư
Bìa làm khuôn máy Lõi thép máy biến áp

biến áp
12
3.2 Nội dung
3.2.1. Nhiệm vụ
- Làm một lớp cách điện để cách điện giữa lõi sắt và cuộn dây.
- Tạo hình cho cuốn dây và dùng để gá vào bàn quấn để quấn dây.
3.2.2. Chuẩn bị dụng cụ, nguyên vật liệu
- Dụng cụ: kéo cắt dây , thước lá.
- Vật liệu: bìa làm khuôn 3A - 5A → 0.5 mm, 5A – 30A →dày
1mm, máy biến áp lớn → Gỗ
13
3.2 Nội dung
3.2.3. Cách làm khuôn
Khi dùng giấy cách điện làm khuôn máy biến áp, ta phải chọn
giấy cách điện có độ dày khoảng 1mm (nếu khuôn 1 lớp) hoặc 0,5mm
(khi thực hiện khuôn có 2 lớp). Giấy cách điện làm khuôn phải cứng, có
đồ bền cơ học.
14
- Bước 1: Lấy kích thước của lõi thép và kẻ trên bìa làm khuôn
MBA như hình
15
- Bước 2: Cắt bỏ phần thừa của giấy làm khuôn
Hình 3.2. Giấy cách điện dùng làm khuôn sau khi
cắt các phần không cần thiết
16
- Bước 3: Quấn giấy làm khuôn vào lõi gỗ như hình 3.3
Hình 3.3. Phương pháp gấp giấy cách điện quanh lõi gỗ
17
- Bước 4: Cắt 1 tấm bìa cách điện để làm gia cố khuôn như hình 3.4.
Hình 3.4. Phương pháp lồng tấm cách điện che cạnh dây quấn
18
- Bước 5: Gắn keo chắc chắn cho khuôn quấn dây
Hình 3.5. Khuôn quấn dây làm bằng giấy cách điện hoàn chỉnh
19
Một số bảng thông số quấn dây MBA.
1. Bảng mất số dòng điện phụ thuộc vào công suất và vật liệu làm
dây quấn máy biến áp
Công suất MBA(VA) 50≤ 50< S ≤ 100 100< S ≤ 500 500< S ≤1000
J( A/ mm2)đối với 5.5 5 4.5 4

dây quấn bằng đồng
J( A/ mm2)đối với 5 4.5 4 3.5
dây quấn bằng nhôm
20
Một số bảng thông số quấn dây MBA.
2. Bảng tổn thất điện áp
Công suất MBA(VA) 50≤ 50< S ≤ 100 100< S ≤ 500 500< S

≤1000
J( A/ mm2)đối với 6.5 6 5.5 5
dây quấn bằng đồng
J( A/ mm2)đối với 7.5 7 6.5 6

dây quấn bằng nhôm
21
3.2.4 . Phân loại lõi sắt
1. Lõi sắt kiểu trục
22
Cách ghép :
23
3.2.4 . Phân loại lõi sắt
2. Lõi sắt kiểu bọc
1 2
2
24
Cách ghép :
1 4 3
1 2 2
1
2 3
4 4 4
25
Tổng kết bài học
Bài 3: Phương pháp tính toán, chế tạo khuôn máy máy biến áp
1. Thao tác thành thạo cách làm khuôn máy biến áp

2. Làm khuôn đúng kích thước đã tính toán.
3. Tạo hình cho cuốn dây và gá vào bàn quấn để quấn dây
26
Bài tập về nhà
Bài tập ứng dụng: Chế tạo khuôn máy biến áp 5A – 30A ?
Hoàn thành báo cáo thực hành bài 3
27
BÀI 4: TÍNH TOÁN, QUẤN LẠI MÁY BIẾN ÁP
CẢM ỨNG
4.1. Mục đích, yêu cầu:
Mục đích: Biết được phương pháp

tính toán máy biến áp cảm ứng
CẢM ỨNG
Yêu cầu:
- Làm khuôn đúng kích thước đã tính toán.

- Tính toán một cách chính xác thông số của máy biến áp
- Đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật.
29
CẢM ỨNG
1 Kéo cắt giấy Cái 1
2 Dao con Cái 1
3 Thước lá Cái 1
4 Bàn quấn Cái 1
5 Kìm Cái 1
30
CẢM ỨNG
6 Vít Túi 5
7 Tuốc nô vít Cái 1
8 Búa Cái 1
31
CẢM ỨNG
STT Vật tư Đơn vị Số lượng Ghi chú
1 Lõi thép máy biến Cái 1

áp cảm ứng
2 Giấy lót cách điện Mét 0.5
3 Dây đồng Φ 0,18; Φ Kg 0.15

0,21
4 Dây đồng Φ 0,4 ; Kg 0.1
0,5
5 Sơn tẩm cách điện Lít 0.1 32
CẢM ỨNG
Dụng cụ
Dao rọc giấy
Thước kẻ Kéo cắt 33

Bàn quấn Kìm
Tuốc nô vít Búa 34

- Thiết bị
Lõi thép máy biến áp cảm ứng Giấy lót cách điện
Dây đồng Gen cách điện Sơn tẩm cách điện35

CẢM ỨNG
4.2 Nội dung
4.2.1. Đặc điểm máy biến áp cảm ứng
Hình 4.1. Nguyên lý hoạt động của MBA cảm ứng

36
CẢM ỨNG
4.2 Nội dung
4.2.2. Đặc điểm cấu tạo
- Lõi sắt
- Dây quấn
Máy biến áp là một thiết bị điện từ tĩnh biến đổi điện áp này sang
điện áp khác giữ nguyên tần số
MBA : U1 → U2 I1
f = const U1 U2
37
CẢM ỨNG
4.2 Nội dung
4.2.3.Nguyên lý làm việc của máy biến áp:
- Khi ta đặt điện áp U1 vào dòng điện sơ cấp và điện áp xoay
chiều hình Sin trong đó có dòng I1 là dòng xoay chiều, dòng này sinh ra
một từ thông ,khi từ thông γ mắc vòng qua lõi thép và nó sẽ cảm ứng .
Trong các sức điện động E1 và E2 nếu máy biến áp không tải ( BA hở
mạch) thì điện áp tại cuộn dây thứ cấp U2 = sđđ E2.
.
38
CẢM ỨNG
4.2 Nội dung
4.2.3.Nguyên lý làm việc của máy biến áp:
- Nếu thứ cấp được nối với cuộn phụ tải Ztải thì trong cuộn dây
thứ cấp có I2 .Dòng điện I2 tạo ra từ thông móc vòng khép kín trong mạch
từ và có xu hướng chống lại từ thông chính do dòng sơ cấp gây ra làm
cho từ thông chính giảm biên độ . Vì vậy để giữ cho biên độ từ thông
chính không thay đổi khi dòng sơ cấp tăng lên. Như vậy năng lượng đã
được truyền từ sơ cấp → sang thứ cấp nhờ cuộn dây sơ cấp và thứ cấp
dược cuốn trên cùng mạch từ đó là MBA.
39
CẢM ỨNG
4.2.4. Các công thức tính toán
- Sơ cấp : U1; W1; I1 ; P1.
- Thứ cấp : U2 ; W2 ; I2 ; P2.
1.Tính công suất :
P1 = U1.I1 (W)
P2 = U2.I2 (W)
Trong đó: P1 công suất đầu vào
P2 công suất đầu ra (của phụ tải)
U2 điện áp ra ( điện áp tiêu chuẩn)
I2 dòng điện thứ cấp 40
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
2. Dòng điện sơ cấp: (A)
P1
I1  ( A)
U1
3. Dòng điện thứ cấp:(A)
P2
I2  ( A)
U2
41
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
4. Tính đường kính dây dẫn:
d  0,8 I p1 100w
d  0,9 I p1 100w
d  I p1  (300 1000)w
5. Tính tiết diện lõi sắt :
STS  1, 25 P1  
cm 2
42
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
6. Tính số vòng cho 1 Vôn:
45
nV 
B. STS
Trong đó: B cảm ứng từ

B = 1T (tesla)
7. Tính số vòng của cuộn sơ cấp và thứ cấp:
w1  nV .U1
w 2  nV .U 2
43
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
Ví dụ : Tính toán chế tạo 1 máy biến áp dùng cho mạch điện máy công
cụ làm việc với công suất tiêu thụ là 60w điện áp vào là 220v , điện áp ra
sử dụng 36v.
44
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
4.2.5. Các bước quấn dây
- Bước 1: Lắp khuôn và vách khuôn.
45
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
- Bước 2: Quấn lớp dây thứ nhất (sơ cấp).
46
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
- Bước 3: Lót giấy cách lớp.
47
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
- Bước 4: Quấn hoàn chỉnh cuộn sơ cấp và đưa đầu dây ra ngoài.
48
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
- Bước 5:Hoàn chỉnh cuộn thứ cấp và đưa đầu ra ngoài.
49
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
- Bước 6: Ghép lõi thép, kiểm tra đóng điện thử máy
50
P1
I1 
U1
(A
CẢM ỨNG
Sản phẩm hoàn thiện của sinh viên

51
Tổng kết bài học
Bài 4: Tính toán, quấn lại máy biến áp cảm ứng
1. Thao tác thành thạo cách làm khuôn máy biến áp

2. Làm khuôn đúng kích thước đã tính toán.
3. Tạo hình cho cuốn dây và gá vào bàn quấn để quấn dây
52
Bài tập về nhà
Bài tập ứng dụng: Tính toán thông số quấn dâykhi biết công suất
máy biến áp S = 100VA, điện áp sơ cấp U1 = 220v, thứ cấp U2 = 110v
và hiệu suất của máy biến áp η = 0.9
Hoàn thành báo cáo thực hành bài 4
53
Chuẩn bị tiết sau
Đọc trước tài liệu:
Bài 5: Tính toán, quấn lại máy biến áp tự ngẫu

Bài 3+4. THMĐ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bài 3+4. THMĐ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC

KINH TẾ KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP

3.1. Mục đích, yêu cầu:

Mục đích: Biết được phương pháp

- Nắm được nhiệm vụ của khuôn máy biến áp.

STT Dụng cụ Đơn vị Số lượng Ghi chú

1 Kéo cắt giấy Cái 1

2 Dao con Cái 1

STT Vật tư Đơn vị Số lượng Ghi chú

Bìa làm khuôn (

2 Máy biến áp 1 pha Cái 1

Máy biến áp cảm

Dao rọc giấy

Thước kẻ Kéo cắt 11

Bìa làm khuôn máy Lõi thép máy biến áp

J( A/ mm2)đối với 5.5 5 4.5 4

Công suất MBA(VA) 50≤ 50< S ≤ 100 100< S ≤ 500 500< S

J( A/ mm2)đối với 7.5 7 6.5 6

1. Lõi sắt kiểu trục

2. Lõi sắt kiểu bọc

1. Thao tác thành thạo cách làm khuôn máy biến áp

Hoàn thành báo cáo thực hành bài 3

4.1. Mục đích, yêu cầu:

Mục đích: Biết được phương pháp

- Làm khuôn đúng kích thước đã tính toán.

STT Dụng cụ Đơn vị Số lượng Ghi chú

1 Kéo cắt giấy Cái 1

2 Dao con Cái 1

4 Bàn quấn Cái 1

STT Dụng cụ Đơn vị Số lượng Ghi chú

7 Tuốc nô vít Cái 1

STT Vật tư Đơn vị Số lượng Ghi chú

1 Lõi thép máy biến Cái 1

3 Dây đồng Φ 0,18; Φ Kg 0.15

Dao rọc giấy

Thước kẻ Kéo cắt 33

Tuốc nô vít Búa 34

Dây đồng Gen cách điện Sơn tẩm cách điện35

Hình 4.1. Nguyên lý hoạt động của MBA cảm ứng

3. Dòng điện thứ cấp:(A)

Trong đó: B cảm ứng từ

Sản phẩm hoàn thiện của sinh viên

Bài 4: Tính toán, quấn lại máy biến áp cảm ứng

1. Thao tác thành thạo cách làm khuôn máy biến áp

Hoàn thành báo cáo thực hành bài 4

Đọc trước tài liệu:

Bài 5: Tính toán, quấn lại máy biến áp tự ngẫu

You might also like